.$Qi!= $!R FJJ'1X3οߔK VrMsʚaX'v#aV8@Ro0`ր%cN84>Dxˈ:e|c<%8 r!GOOMBAGOOMBAGMBAHٟHYHdAD dT,0Q 4 4:9Q 4 4:N8Q 4 4: S 4:8  0S`H`hH`/.$Qi!= $!R FJJ'1X3οߔK VrMsʚaX'v#aV8@Ro0`ր%cN84>Dxˈ:e|c<%8 r!GOOMBAGOOMBAGMBA 0Uih7 RUD@ 0X@ q`PUUQ HAptbd5Q1QUUQl)`D` P@ @I Hps'6FTQE%In@p`P+5@;7g;#Oh(qF&PRQ oOwww.a$PcWЏ`^&'_ ?dP@*Q?piIp`5SQUEU`ߖ_p`_c~P?@G@FTtU4b_`dHpw6fP0;UhGsPpIwrF@TPAUE@?c@`@wGfaUP ?Ph`tp@ff1UU$b!o{׀(2?ulB_a{%aQbrf>)< ^ 5~C?B{A H7p6 `^Q5UU@IFtrdUQE@??faUR0U?@)A)(wJfZS00%1[1F!wpfU!U UU4AwwGf~_ @DwfaS#P`@A0PU@k_ ! T?2ifa$UEDQ$!?^%^?#I@hwttFbBEqA  wBd@Q@biq_TR0BC?ww??QbTUBU4$??dQC!?ۙA_swwbE3_Ai~$_~`1P0S$I`QiÆqw 6UT'@i `h`GGGf&A%`iݑhHq#FF]E$E~a Iqi!GOETHH#`P1a C@q@81b@r6F0`ffPFR??01?HB*i8btwa79*Q@ _ TPp#```0w%FS ?`0660SS R8 DqF6 Qy@`p?TPU4q? ~@  7 _0\/zz @0H??*kp3$$$$RSSC4FF%RteC4VG%RddC455%BBBBX=RJZ9gs{X=LJZ1gs{gCClC)C] 𵆰KN$kIHRR!B!GOys@-h$U`!!4, W@  7B  ?' xG 7(9"HBa8dI# h@C8!> - @'% x 7 / ' L '` h #@ Hx( GhCXC C2C J'PhR{3:3z;@* 9+ѐpGhC񵂰 )Hh.8PCpR(0 9 B %($EHh( "B"1# .1o0:0z!@4B Hh ))IBIIIBIIAG1hCHIh h`B@@#@Oi#B i1a)ۉ HaaI ` !@CpGhCCC!"R( KR(HQ1B !HpG0  #GK *KK#A#CETS0 \ ,!!1BCR0(۰pG0*A A"I2 "HpG@I" pG@NhH1iCA@@ 0a xA(h (ya` h 7B  ?'! 1@#BHМC` GC "JI# h@#[B EHpEI hO#'<pK $x#Cp"Cp8< $Qx9K!CQph !#B!`4I`4I3IMH`$] h`!!4,*L C8a!Lhi@Hhh (ڠ!I!IXH` 8@H8@$( 2`!4 ,L C I  IMGC2lCC `8` $M/`U/ HC(a/ / ` Ӯh/ѰI/IX` @/(/ H @O8CGC h`` G G Oh 0*2Rh"B"]GCK"hB"%0NGCB828!RGOFFONwith RONOFFSLOWMO5min10min30minOFFIIIIIIIIIIIIIIINormalTurboCrapProtGBAGBPNDS1P2PLink2PLink3PLink4PBlackGreyBlueNoneYellowGreyMulti1Multi2ZeldaMetroidAdvIslandAdvIsland2BaloonKidBatmanBatmanROTJBionicComCV AdvDr.MarioKirbyDK LandDMGMGBSGBCGBAGBAuto Goomba Pogoomba ' I" ;`AHx('@I XhF? @HAIx XiFhFiF" F;O @ 2 2 > GPowered by XGFLASH2.com 2005uChav2.2 on wC`C`B autofire: A autofire: 2`Controller: Display->Other Settings->Link TransferSleepRestartSave State->Load State->Manage SRAM->Exit Q" 6h:H;Ix X:hFiF 8H8Ox8:XhFiF 6L7Ix X6hFiF x4I X4hFiF 4H4h :XhFiF y0:XhFiF /H/x:XhFiF /H/hhFiF G Other Settings(`VSync: _`FPS-Meter: C`Autosleep: `EWRAM speed: 2Swap A-B: Autoload state: (Goomba detection: PaGame Boy:  " HIh XhFIiF 7HIx XhFfOKBa  @&60`.CH p ;pAH[#  >Np00Xp!000pp@;p#C3H&1H1A1HA(1%H&V f>Й(`]0 Z&v  # 06N<,$$ 4D=- Hh. 47?/ JGgCTCC brac#\T3:рpG H!I LhB 8hB <`x`Gg1W!"Cxx;Cx?;Cx?;CY02*ۀpG e") |"* wZ'?рG Write error! Memory full. Delete some games.1K1Oh#[<f'BC#fB7B+) #[B 5 (92>.'C.`h`=- 9*d'C'``` I02 `!Ip02B @I9 GCg^)2:p01ypG "S!H9 !7< 9< !7< }9 79 G00:00:00 - 00/00kKCIh h&1+AL! + + h)89B)) !`  Y'# ` B )"B" 0 1_Bѡh7  &.ѽB  i"2 D/"3 =( ("B" 0." )7 (" H` `GCgPush SELECT to deleteSave state:Load state:Erase SRAM:CKL(#[30 g``Hh`Hh2`HOx(8I Hh1.1"8NGg0CPCuCgCTC LjF ` (ќG  "! h-!h8BH ` 8@jF (H8@C #L!:#k LjF `  @"! h("! h 8@jF H8@GgCd#C% I NBh3B1` *I `GgCIh" J)0% )>hI`GgCH#h@pGlC( Hh/jF!(HhGPCTC(јG ") O#!";HhjF!v( "!6( g Saving.gPC(4! N(-h()!D("#[M0"#K!I H631!"H`!8Gg0!HKJ?"!GgA(< Hx8Hhw! ! -hB "RIH<// "Ah J00""RIH"GdCPCHx"Hh-jF! (hBE"R I HjF!8(zGdCPC  .MiF(`(G @&h%(B(!{%mH5hB#[B I") `%5<- M"!(h)h8BH(` 8@iF ( H8@CpC ROM not found.I(IjF! ("L#[0" IHhqHhHqHIx xCI x CI xICqHxHhO`/"! #[0"Gg0g8\_C(C_dCPC(!jF! (Jy`Ay J`y Jp!@ Jp!@ J#pI@@ pG8\_C(C_&O(C !I%=p70BjF! Z(L#[0"IHJhqHhHqHxqxyCq/`"! #[0"Gg0g8\_CC8O8J9j `%3L.S][D/7>W S BՉ-63CCBiсщ) щIaZ %KB$H!!с!C P CKBH!KBH!KBPh(Е`h(Аh8`HH8bH#CpG!`Q`сQ`gC @0&@  HKhB Hx( H! I CII#CpGC0vC CB0ӄFR) xp@Iу:Ӱɸ:Ұ 2 p Cp p p xpI@R`FpG CCXPpGR\TpG/Y@P@ KRB#BBRB[AB Z@P@Y@pGGGGG G(G0G8G CфF0 LC+@# @pB0`FpG xpI[*pG2x+ x1p2+pG/KRB#BBRB[ABpGFCˀ  xx[IR gFpGFRp@: C C  :ӁTR`FpGxG0`B @ @   !QR B0`BaB/F C ӰL;C+@рҰ xpI@+ R`FpG p@R`FpGxG--N< \/ Divide by zero///4 ,P$PP //38//1e "" \  /\ \$/< }Ϡ0\ }Ϡ@\  @0}ϠP\ // XTS4xVͫ0 FhnzZ~h2 0;.Yk  RT;h;h;h;;;T; T; = = =<<<<<===<<<<<<" =l=H=T; O-<04 +**)HAIB*@/@GPO|xt,`- .{H x@@44P,T(X$\ㄔGO 2 ZB^?O/pD-逡$ b(`4@ 0 PPQ0S$pD/XCP ` w9`9@9,C BB4Cx0@P`x404x40x4L-`ጠ匰Z @O PPQP$T0IE?@  L/xxxx h>P`@: ;;,'t,C2\+phà`àbàcàdàeàhàiàlàmàpàrà`sàtàu` àxàyà|à}ààà`bcdehilmprs`tu` xy|}wxFFFG8GhGGG H(??(@@(AA(B?(M3"o{3"o{3"o{3"o{UUUUUUUUUUUUUUUUUUZJZcUUUތk)ZcZJggU F%)YZJZcޢBk{URZJ!1sJ!!scR)祥{))Bu)ksJ!!scR)祥{))BތZsJ!!kkcB{))BȐPDBRRRRZZk{!BRZ{9RZ{9RZ{9Zk{!Bε!)99JZ9ﭥkZZB猥BRkRRRBZޜkf!BRUURBΌZR>sB3 wx#5 ZM`) UUUѩQH%GGM[jcBs{!%   @h*>` ; 8L 50@  ,$ /P-"P-p???????-???/@-L =@P 1 @@@0S@/0S@/                  @-BJRZbjrz "&.B1.07, T\ 0P@0/P00/$0/  R 0/޼ DP`l  0܀P:O-@PB A  ᠀堐cp@DA`PPP` \ EX P: O 0@-S"I 0  \0 Π0 S( 000 Q@@Ao 0!CexV4-$2X$QP$? @P,,0 R :Q0A 2 --N< \  Divide by zero!"!!"!"!!""!!"!""""!"!!""!!"!""""!!!!!!""""!"!!"!!!!!!!"!!""!!"!!!!!!!"""""!!"!!!!!!!!!!!!!0CFGNINTENDOxG[?xGbxGDxG\?xGZxGxG\xG xGxGxGexGxGqxGxGXTW@XTW@XTWXXTW$ %Ƞ B.瀀XTWX XTW2T12@XTW21TE112@XTWX\ကXTW0@2#D#@XTWČ~ B. B.XTW'1p2#!2XTW%Ƞ +LကXTWXE XTWe\2T12eT@XTWe\21TE112eT@XTWTXကXTW0L2#@#L@XTW$ PI@XTWhXTW$ &Ƞ B.瀀XTWh XTW2d12@XTW21dF112@XTWhlကXTW0E@2#@XTWXTW'1p2#!2XTW&Ƞ +LကXTWhF XTWfl2d12fd@XTWfl21dF112fd@XTWdhကXTW(0d@2E@XTW@HXTWxXTW$ 'Ƞ B.x XTWx XTW2t12@XTW21tG112@XTWx|ကXTWD QDR T"@ 22#1@XTW@T 2231@XTW@HXTW'1p2#!2XTW'Ƞ +xLကXTWxG XTWg|2t12gt@XTWg|21tG112gt@XTWtxကXTWD$ 2@XTW@HXTW|XTW$ 'Ƞ B.xG XTW||倀XTW'Ƞ + 212  B.XTW'Ƞ + 21@112  B.XTW'Ƞ B.XTW12@XTW@HXTW|'1p2#!2XTW'Ƞ +xGLကXTW|@|倀XTW2D12@XTW21DD112@XTWLကXTW22#@XTWXT@XTWXP@XTWXT@XTWXP@XTWXT@XTW'Ƞ +X\ကXTWXP@XTWT%T@XTWT&T\@XTWTP@XTWT'T\@XTWTP@XTW'Ƞ +TXကXTWT$T@XTWh`@XTWhd@XTWhd@XTWh`@XTWhd@XTW'Ƞ +hlကXTWh`@XTWd%dl@XTWd`@XTWd&d@XTWd'dl@XTWd`@XTW'Ƞ +dhကXTWd$d@XTWxp@XTWxt@XTWxp@XTWxt@XTWxt@XTW'Ƞ +x|ကXTWxp@XTWt%t|@XTWtp@XTWt&t|@XTWtp@XTWt't@XTW'Ƞ +txကXTWt$t@XTW% 'Ƞ B.瀀XTW%'Ƞ B.瀀XTW& 'Ƞ B.瀀XTW&'Ƞ B.瀀XTW' 'Ƞ B.瀀XTW'Ƞ  B.瀀XTW PI@XTW@H$ 'Ƞ B.瀀XTWD@XTWD@XTWD@XTWD@XTWD@XTWD@XTW'Ƞ +LကXTW$@02!2D@XTW$D02!2@XTW$@02!2D@XTW$D02!2@XTW$@02!2D@XTW$D02!2@XTW'Ƞ +$L02!2XTW$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW'Ƞ + (!$@02!2XTW(!$@02!2@XTW$@T02 2#!2@XTW$DT02 2#!2@XTW$@T02 2#!2@XTW$DT02 2#!2@XTW$@T02 2#!2@XTW$DT02 2#!2@XTW'Ƞ +$LT02 2#!2XTW$@T02 2#!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW'Ƞ + 2##?$@2# 2#D1!2XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2@1@XTW2D1@XTW2@1@XTW2D1@XTW2@1@XTW2D1@XTW'Ƞ +2L1XTW2@1@XTW0@41@XTW0D41@XTW0@41@XTW0D41@XTW0@41@XTW0D41@XTW'Ƞ +0L41XTW@1@XTW0@1@XTW0D1@XTW0@1@XTW0D1@XTW0@1@XTW0D1@XTW'Ƞ +0L1XTW0@1@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW'Ƞ +$ T02 2#!2XTW$T02 2#!2@XTWg XTW|Ě -,XȌ,Ȍ|ĊTXXTW XTW -XTWa XTW%|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q XTW$L02!2XTWI|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q  -XTWXTW@H|Ě -,Ȍ,Ȍ|Ċ -XTWXTWXTW I|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Qf  -XTW (!$@02!2XTWI XTW|Ě -,hȌ,Ȍ|ĊdhXTWJ XTW XTW&|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q XTW$LT02 2#!2XTWIOhXTWXTW}XTW 2##?$@2# 2#D1!2XTWI& $ XTW|Ě -,xȌ,Ȍ|ĊtxXTW%( $ v뀀XTW'|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q XTW2L1XTWI |(!|02 "2XTW' -@XTWČ$  B.XTW0L41XTWI( LXTW|Ě -,Ȍ,HȌ|ĊL0P ;XTW%( oLကXTW@XTW  $|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q8 XTW0L1@XTWI0s|(!x02 "2XTW|t倀XTWČ +LXTW|Ě -,Ȍ,Ȍ|Ċ -H@H$ T02 2#!2XTWI80O- ģij,F.  !#RO/#>5:5`   h/<<3   4# R $# ,/  /"P" R" B4 4@ FxGQEĊQEĊ x ĊG @ĊQEOĊ$ P P@ $ @: $  vR $ $@ H  P  X ` @ I|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q  -XTWPFPFh>P01// \J" 3--:--. .:::::::.TA`AlAxAA:AAAAAAAAA:B B,B8BDBPB\B:::::::::BBBBBBBBBBBBBBBB@56d6677:477778::::::::::-::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: \(UWQL \UWQLRead from OAM. Wrote to OAM. \J2--:----:::::::-<@H@T@`@l@:x@@@@@@@@@:A AA$A0A  ˌ  ˌLT!L t >  ˌ  +xxxxSNtuuh>Ix^Z!`@@&9_9_9_9_`?DDDD@ D H L P T X T X  PO4OdO::::(;|;;;-<;:: v  (;=L<$<!Q@-U@ nO4rOP$ P$ P$ P$ P$ (;<<: 9: =0=:+ P CSv(;\=;;?(;=<:(;=::C9@-0<<<<8$@DA$HLI -$@DHL$T?99 0Px h8Tx0`|  P 8Lt@`4PhH 4 ` |       8 P l        4 P |        @ X t       $ @ X t       <X p0\(<Pdx @l4p$`(\$THH0Lh ,Hh(Dd0d<l (ldlBDTl$ X h P$     !(!d!!!!!0"X"""""#<#T#### $ $$$$:::::::(::::8 ;;D+bkGG@@>BEoE>B>RG>Uff s nٙgcnܙ3>CLAS LEG 003'uCopyright (C)2000-2001 Pat Crowe. This Book Reader was distributed solely for the reading of classic books which are out of copyright. Program extends to address 3fffh. No responsibilty can be accepted for any breach of copyright nor for any other matter involved with material above this address. This material will have been added by a user of this program and not the author of this program. Please address any enquiries concerning breach of copyright or any other concerns, to that third party. >P Q1b͛ >a>&> > ͜:\ BS ( O>ͧ ͮ Ϳ ͮ G ͮ Q|r>>xE>@A>>@ v(́ Vw cog_ 9W -O G  < >O < >Oͳ S  (((# ("(*( */͘^# = >O| < >O|!>w# !6# 6#6# ! 6#6# 6# B͜ w  O> O͜Oͮ < 8>   G3 8  3 8 #@w    (=> O> >O͜Oͮ 0< O  ͟ w  ͮ y  {   G3  3  O w  ͮ y  > > >>!>A!@}|!* a* OG> > >>>!>A!@}|- = 3  -(>(>ʘ 3  u,#> >(og #F+Nx<(,x ͷ ͮ Q>$(>ͯ ͮ Q> (!В@(=3 y !В@y( 3 y >G ͮ Q O> |y (((( ($((!p(! !!!!~"  ! (q! (j!H (c!p (\! (U! (N! (G! (@! (9!: (2!b (+! &! !! ! !a* Przewi Wers Str. Roz. Wsz Liiku: Rivi Sivu Kapp LopBlttern: Zeil Seit Kapt AlleDfiler: Ligne Page Chap ToutScrolla: Rad Sida Kap Hela Lista: Linea Pagina Cap. Tutto Blader: Lijn Blad Hfdst Alles Bla: Linje Side Kap Alle Despl.: Lnea Pgina Cap. Todo Mudar: Linha Pagina Cap. Tudo Despl.: Lnia Plana Cap. Tot G<8-(>> 7 > O O ( u> 7 => G!x(~# * !6# x y!(#!@(!(!(!@y(=]T! P* P* P* P* > >A! y( >"" " N"O">A> >A! y( *GN 6*GO . * >!A 3  > >A!   # A! @6# x !~#(  o&MD)))  0( 8 V#F#' y z_k&)}o ! {(8=xw#wyw#wˇ@@>@>GHI!`>" " !` y(=> W>'('('(y !`Q'('('((,>O!`>" x >" x `>" x >Ow#<  6# !>"< ! "< !@6# ! 6# !>("< !  "< ́> /7G>/Gx>0(>>$ x >$@(D ɇƀhiA * >hiA * >h@iA * ɇƀjkA * >jk@A * ==|================<=MBFONTMonospaced @@@@@@@``@ @ @@@`@@ @@@@@ @ @@@@@ @`@ @@@ࠠ@@@@@ @ `   ࠠ @@ࠠࠠࠠ @@ @ @@ @ @ @@@ࠠࠠࠠ@@@@@ ࠠࠠ@@ࠠࠠ ࠠ @@@@@@@@@@@@ @@@`@@@@@`@@@ ` `@@  ࠠ ࠠ`@@@@@ࠠ @@@@@@ @@@@@@@ ࠠࠠࠠࠠ  @`@@@ @@  @ @@@@ @@@@@@@@@ @@`@`@ࠠ@`@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@  @@ @ ࠠ@ @ @ @ࠠ @@`@@@@ @ @ @ ࠠ@ @ @ @@@@@@@@@@ࠠࠠ0@@@@@@   @@  @ @@@@ @@@`@@@@@@ @ @@@@ @@@ @` @ @@ @@`@@@ @ @ @@@ @@@@@@@@ࠠ @ࠠ@ࠠ@ࠠ@ࠠPࠠࠠ@ࠠࠠ@ @@ @@@@  @ @ P  @  @@ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@  @ࠠ@ @ࠠ@Pࠠ@@@ @@ @  MBFONTVariable pitch PPPPP x(  @ࠠ@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@ @ `   ࠠ @@ࠠࠠࠠ @@ @@ @ @ @@@ࠠࠠࠠ@@@@@ بȨࠠࠠࠠ ࠠ @@@@@@@P@@@@ @@@@@@ @@@@@@@ ࠠ ࠠ`@@@@@ࠠ @@@@@@ࠠ@@ࠠࠠ` ࠀ @P@  @ @@@@ @@ @@P```ࠠ@`@@@@@@@@@@@@@@@@@ @P@  @@ @ ࠠ@ @ @ @ࠠ@@HHP\T@ @ @ @ ࠠ@ @ @ @@@pPpࠠࠠ xx $HH$ xx@ @@@@ @@@`@@@@PPPPP@ H$H(8 8 ( @ @@ࠠ @ࠠ@Pࠠ@ࠠ@@ @  @@@ @@@@@@@@@pHHHHpȨ@ࠠ@ࠠ@ࠠPࠠPpp@Ȉ@ @@ @@@@@  @ @ P  @  @@ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@p` @ࠠ@ࠠ @ࠠ@ࠠPࠠࠠ@@@@ @@ @ ࠠ `S cc K c c3'i O1 cT>4 "LEGENDY WARSZAWSKIE" ARTUR OPPMAN "SYRENA" I A widzielicie j,,t syren niby,kumie Szymonie? Widzie nie widziaem,,kumie Mateuszu,bo drzewa przesaniay rdeko, a bliej podej baem si jakoci,alem sysza,jak piewa. Albo to syreny piewaj?? Jake to?Nie wiecie o tym,kumie Mateuszu?piewaj!Jak jeszcze!Gos to ci si tak rozchodzi po Bugaju,po Wile,hen,a za rzek,jakoby wanie dzwonek srebrzysty dzwoni.Suchaby dniem i noc. No,,i co dalej?Co dalej? Ano,nic dalej.Suchaem,suchaem,lubomi si jakowa rozpywaa po kociach,a w kocu piewanie ucicho:wida syrena schowaa si na nocleg w rdeku,bo ju isoce zachodzio,a ja powlokem si do chaty,alem ca noc spa nie mg,inom o tej syrenie rozmyla. Ciekawo!!Warto by j wypatrzy,zobaczy. Ale jak?To,jeli nas ujrzy,umknie i skryjesi w wodzie.A zreszt moe to i grzech przyglda si takowej stworze niechrzczonej i kuszcego jej piewania sucha. Grzech nie grzech niewiada!Najlepiej zapyta o to ojca Barnaby,pustelnika.To czek mdry i pobony;on powie i nauczy,coczyni nam naley. Rzetelnie mwicie,,kumie Mateuszu,chodmy do pustelnika Barnaby. Ano,to i chodmy!Ryby przez ten czas z Wisy nie uciekn,a my si od duchowej osoby przernoci dowiemy. Tak rozmawiali z sob dwaj rybacy znad Wisy w owych zamierzchych czasach,gdy na miejscu dzisiejszej Warszawy,a waciwie jej Powila,leaa niewielka rybacka osada, otoczona gstymi lasami,w ktrych roio si od grubego zwierza:osiw,turw,wilkw i niedwiedzi. II Wic powiadacie,,e piewaa? A juci!!piewaa;gadaem przecie. A co dnia!Jak tylko soneczko Boe ma si ku zachodowi i czerwieni a zotem pomaluje Wisek,wraz ci si na Bugaju jej piosenka rozlega. I dugo te nuci?? Do zachodu..Jak si ino ciemno zrobi na wiecie,ju jej nie sycha. To nocami nigdy ze rda nie wychodzi??Czy wychodzi,czy nie wychodzi,tego ja niewiem,ale przepomniaem powiedzie,e w peni miesica te piewa.Nieraz mnie ze snu budzi blask ksiycowy,co do chaupy zaglda:siadam se na posaniu,a ci tu odgos jakowy dolata z daleka;jakby skowronek, jakby dzwonek,jakby skrzypeczki lipowe:to ona. O to mi chodzio wanie..Wic trzeba takzrobi... Tu ojciec Barnaba zaduma si na dug chwil,a obaj rybacy czekali w skupieniu,anamyli si,co poradzi. Ojciec Barnaba by to starzec wysoki,chudy,siwobrody,ysy jak kolano,odziany w dug samodziaow opocz.Na pomarszczonym jego obliczu rysoway si powaga i dobro. Wszyscy trzej siedzieli przed budk pustelnika na awie,uczynionej z dwch piekw,na ktrych pooono z gruba obciosan desk.Byo to lipcowe popoudnie i cudnie byo w boru, pachnc ywic i kwiatami.Ptaki pieway radonie,pszczoy wesoo brzczay,a zielony dzicio w czerwonym kapturku stuka dziobkiem,jak motkiem,w kor rozoystego dbu i wydubywa robaki. A ojciec Barnaba namyla si,namyla,a rzecze: Wic trzeba tak zrobi:w peni miesica wybierzemy si we trzech do rdeka;na odzienia nasze naczepi naley gazi wieo zerwanych,najlepiej lipowych,kwiatem okrytych,eby syrena czowieka nie poczua,bo si nie pokae;zaczaimy si przy samym rdle,a gdy wynijdzie i piewa zacznie,wtedy zarzucimy na ni sznur,spleciony z cienkichwitek wierzbowych,wicon wod skropiony,ile e takiego si aden czar nie ima; zwiemy i miociwemu ksiciu na Czersku zawieziemy w darze.Niech j na zamku trzyma i niech mu wypiewuje. Ale uszy woskiem musimy sobie zatka,ebyjej narzeka i lamentw nie sysze,bo inaczej serce w was tak zemdleje,e nie bdziemy mieli mocy wzi jej w niewol.Srodze jest aoliwe syrenie piewanie. Tak jest,jak mwicie,ojcze Barnabo;wiem ci ja o tym bom te piosenki sysza.aden mid,by najprzedniejszy,tak czowieka nie upoi,jako on gos syreni.Wic tedy do peni miesicznej? Tak jest,do peni. I rozeszli si w swoje strony.Rybacy nad Wis do zarzuconych sieci,a ojciec Barnaba na modlitw. III Tam,gdzie dzi nad samym prawie wybrzeem Wisy,poniej staroytnych kamienic Starego Miasta,rozciga si ulica,Bugaj zwana,przed wielu laty szumia las zielony, odwieczny. W lesie tym,z pagrka,wznoszcego si nadrzek,tryskao rdo i rozlewao si w gboki,bystro pyncy potok. Nad potokiem rosy biaokore brzozy,wierzby pokrzywione maczay w nim dugie gazie,kwitny polne re i niezapominajki haftoway niebieskimi kwiatami zielony traw kobierzec. W tym to potoku mieszkaa wanie syrena.Bya pikna,pogodna noc miesiczna.Srebrzysta penia eglowaa przez bkitne,usiane gwiazdami niebo i przygldaa si ziemi upionej,lasowi i rdu. Ale w lesie nie wszyscy spali. Zza brzz i wierzb,stojcych nad potokiem,wida byo trzy skulone postacie.Przycupny one wrd krzakw gstych i ciekawymi oczyma spozieray w wod potoku,mienic si srebrzycie od blaskw tarczy miesicznej.Byli to dwaj rybacy,Szymon i Mateusz,i pustelnik,ojciec Barnaba. Nagle z wody wynurzya si przecudna posta.Bya to dziewica nadziemskiej urody;w wietle miesicznym wida j byodoskonale.Miaa dugie kruczoczarne wosy, piercieniami spywajce na bia,jak z marmuru wyrzebion szyj;szafirowe jej oczy, wzniesione ku peni,patrzyy dziwnie przejmujco i smutno,a ozdobiona lekkim rumiecem twarzyczka takim tchna czarodziejskim urokiem,e przygldajcym si jej rybakoma serca zamary ze wzruszenia. Syrena chwil trwaa w milczeniu,zapatrzona w niebo i gwiazdy i oto w ciszy tej czarownej nocy zadwicza piew tak pikny,tak krysztaowo czysty,e zdawao si,i i ksiyc,i gwiazd miliony,i ziemia,i niebo zasuchay si w niego do niepamici. Wtem z krzakw,cicho,bez szelestu,wyskoczyy owe trzy postacie i nie tak szybko rzuca si ry drapieny na przebiegajca ani,jak oni rzucili si na syren,skrpowali j powrsem,z witek wierzbowych splecionym,i wycignli z wody na muraw. Prno si szamotaa nieszczsna,prno ich ludzkim a cudnym zaklinaa gosem.Gosten wzruszy ich nie mg,gdy wedle radyojca Barnaby,uszy mieli woskiem szczelnie zatkane. Co teraz pocz?Co z ni pocz? jli sipyta obaj rybacy zdyszanym,gorczkowymgosem. Co pocz?? rzeknie pustelnik poczekajcie,,zaraz wam powiem: Nim j do Jego Mioci ksicia na Czersku zawieziem,a wie przecie nie bdziem po nocy,zamkniemy syren w oborze,a pilnowa jej bdzie Staszek,pastuch gromadzkiego byda.Skoro wit za,wz drabiniasty sianem wymocim i jazda do Czerska!Dobrze mwi? Dobrze mwicie,,ojcze Barnabo,mdrze mwicie! Miesic wieci ju nad polank,gdzie rybacy zoyli skrpowan syren,i wida j byo wybornie.Do pasa bya to,jak si rzeko,panna na podziw urodziwa,od pasa zasi ryba srebrzyst usk byszczca.Leaa biedna bez ruchu,z zawartymi cudnymi oczyma,rce wzdu ciaa opuciwszy,i tylko rybi ogon,dugi a gitki,uderza kiedy niekiedy w ziemi, zupenie jak u wyjtego z wody karpia lub szczupaka. Czas nam w drog przemwi pustelnik bierzcie j!! Szymon i Mateusz dwignli syren i ponieli j w stron wioski. IV Otwieraj,,Staszku! Otwieraj co prdzej!!C to?Zarnli ci zbje,e si nie ruszasz? Nie gramol si,,gamoniu!Skorzej!Skorzej! I rozlegy si gone uderzenia krzepkich pici Szymona i Mateusza we wrota obory,oni to bowiem,wraz z pustelnikiem Barnab,dobijali si uporczywie do wielkiegodrewnianego budynku,w ktrego cianach,przez wyrzezane otwory,wida byo rogate by i mokre pyski licznych krw. A co tam?Kto tam?To id ju,id!A kt totam tak omoce po nocy?Pali si,czy co takiego? Zaszurgota kto bosymi nogami,odezwao si szerokie ziewnicie,w ciemnociach niepewna rka szukaa zawory,znalaza j,otwara,skrzypny wrota i z mroku wynurzya si gibka,modziecza posta pastucha Staszka. Wszelki duch Pana Boga chwali!A czego to chceta,ojcze Barnabo i wy,Szymonie i Mateuszu? Cichaj!Syrena!O widzisz?Syrena!Zapalimy j!Niechaj tu poley do rana!O wicie do Czerska j zawieziem,do ksicia! Syrena??Jezusie,Maryjo!Prawda!Jaka ona liczna! Nie prawiby byle czego!liczna!Czarownica,wiadomo!Taka ci najcudniejsz posta przybierze,aby tym acniej otumani chrzecijask dusz. Boe miy!Prawd mwicie?To ona chrzecijaskie dusze tumani?I c ja mamz ni zrobi? Pilnowa do zorzy!Ale pilnuj bez ustanku.Nie zdrzymnij si.Uwaaj,eby postronkw nie zerwaa,bo ucieknie. Ha!!Kaecie pilnowa,to bd pilnowa.A kiedy po ni przyjedziecie? Mwilim..Skoro wit.Teraz j pooym w oborze,niech ley. A ty,Staszku,pamitaj:oka z niej nie spuszczaj!Patrz i patrz!Na twoj gow j zdajem. Ju wy si nie bjta!Umiaem sobie da rady z graniastym byczkiem,cho bezkurcyja zy jak sam diabe,to i z syren poradz. No,,to bywaj zdrowy!Bdziem tu z powrotem,ino patrze! V Staszek zosta sam na sam z syren.Leaaona pod cian obory,na wprost jednego z otworw okiennych,w przeciwlegej cianiewycitych,a Staszek siad naprzeciwko i,tak jak mu kazali,patrzy na ni bacznie,i oczu z dziwowiska nie spuszcza. Miesic wieci w ten otwr cienny mocnym blaskiem i osrebrza cudn twarzyczk syreny,w ktrej to twarzyczcejaniay jak gwiazdy,modre,wilgotne od ez,przesmutne oczy. I nie cnio si Staszkowi spoziera tak nieustannie na syren,bo nigdy nigdy,jako yw,nie widzia podobnie urodziwego lica i renic rwnie gbokich,przepastnych i czaru zaziemskiego penych. I nagle syrena spojrzaa na Staszka swymi czarodziejskimi oczami,uniosa przepikn, opiercienion zwojami czarnych wosw gwk,otworzya koralowe usteczka i zapiewaa. Zapiewaa jak piosenk bez sw,piosenk tak cudn,e drzewa za obor przestay szumie,a krowy by cikie od obw zwrciy w jej stron,u przestay i zasuchay si w oszaamiajc pie syreny. Staszek by na wp przytomny.Jak yje nie sysza nic podobnego.piew syreny gra na jego sercu tak,jak gra wiosna na sercu kadego czowieka.Uczu,e dzieje si z nim co dziwnego,e jest jaki lepszy,jaki mdrzejszy,e otwieraj si przed nim wiaty,o ktrych nigdy dotychczas nie pomyla,wiaty pene aniow i cudw. A syrena nagle spojrzaa wprost w oczy Staszka i rzeka: Rozwi mnie!! Nie zawaha si ani na chwil.Podszed ku syrenie i kozikiem rozci krpujce j postronki. A dziwowisko licznymi rczkami objo go rkami za szyj i szepno: Otwrz wrota i chod za mn.. Usucha.Otworzy wrota na cieaj i czeka,co si stanie. Nie czeka dugo.Syrena uniosa si ze somy,na ktrej leaa,i skaczc na swoim rybim ogonie,przesza przez wrota i skierowaa si w stron Wisy. Sza i piewaa.Krowy wycigny za ni by i poczy rycze aonie,drzewa szumiay do wtru piosence syreniej,a szumiay tak smutnie,a niebo drobnymi zami sypa jo i zachmurzyo si ponuro.A Staszek,jak urzeczony,szed za ni,szed za ni bez woli,bez myli. Usta deszcz,wybysno soce;z chaup wychodzili ludzie i ze zdumienia patrzyli na widok tak nadzwyczajny.A syrena sza i piewaa. A gdy ju bya tu,tu nad brzegiem Wisy,odwrcia si,spojrzaa ku wiosce i zawoaa na gos cay: Kocham ci,ty brzegu wilany,kocham was,ludzie proci i serca dobrego,byam wasz pieni,waszym czarem ycia! Czemu wzilicie mnie w niewol,czemu chcielicie,abym w ptach,w wizieniu,na rozkaz ksicy piewaa? piewam wam,ludzie proci,ludzie serca cichego i dobrego,ale na rozkaz piewa niechc i nie bd. Wol skry si na wieki w fale wilane,wolznikn sprzed waszych oczu i tylko szumem rzeki do was przemawia. A gdy przyjd czasy cikie i twarde,czasy,o ktrych nie ni si ani wam,ani dzieciom i wnukom dzieci waszych ni si jeszcze nie bdzie,wtedy,w lata krzywdy i klski,szum fal wilanych piewa bdzie potomkom waszym o nadziei,o sile,o zwycistwie. A tu tymczasem,pdem od wioski lec ku brzegowi obaj rybacy i pustelnik stary i krzycz: apaj,trzymaj,nie puszczaj! Ale!Nie puszczaj! Ju ci syrena chlup!Do wody,a za ni w te pdy Staszek. Skoczy,wychyn z rzeki,rozejrza si dokoa,zawoa: Bg z wami!! I znikn. Miny lata i wieki.Na miejscu wioski miasto powstao,,ludne,bogate,warowne. A miasto owo,pniej stolica,na pamitk dziwnej przygody z syren,wzio j za godo swoje,i godo to po dzie dzisiejszy widnieje na ratuszu Warszawy. "BAZYLISZEK" W KUNI PATNERZA W kuni patnerskiej im pana Melchiora Ostrogi robota wrzaa a mio.Czeladzie pracowali nad wykoczeniem przepysznej zbroi rycerskiej dla Jego Mioci pana kasztelana pockiego,a dwch chopakw do w wielkie miechy,podsycajc ognisko w ogromnym kominie.W pomieniach purpurowych i zotych tego ognia sam we wasnej osobie im pan Melchior Ostroga,wietny mistrz sawetnego patnerskiego cechu,trzyma w cgach potnych sztab elazn,aby j za chwil na miecz na kowadle przekowa. Miecz ten,wraz z pancerzem,z naramiennikami i nagolennikami,stanowi wasnie cakowity rynsztunek bojowy,po ktry mia pan kasztelan dzi-jutro przyjecha. A cudna to bya zbroica!z najprzedniejszejstali,wypolerowanej jak zwierciado,pokryta nabijaniami ze szczerego srebra,z wizerunkiem matki Boskiej Czstochowskiej,przelicznie w zocie wyimaginowanym,i z krzyem husarskim na konierzu. Miao to by prawdziwe arcydzieo sztuki patnerskiej,i niepomau chlubi si z nim ju z gry mistrz Melchior. W kciku kuni,za wielk kup elastwa,bawio si dwoje dzieci:czarnowosy chopczyk i zocistolokadziewczynka.Byo to rodzestwo,dziatwa im pana Ostrogi.Chopczyk,jak to chopczyk,rycersk znalaz sobie igraszk:z kawaka cienkiego elaza szabl krzyw niby-to tureck uczyni i w fechty j si wprawia,jak onierz.Ale dziewczynka,zapatrzona z pocztku w szermierk braciszka,znudzia si niezadugo,bo co tam panienk wojowanie obchodzi. Maku!! zawoaa na brata chodmy ju std na Rynek;;w Rynku tak wesoo i gwarno, soneczko wieci;pobiegamy,przyjrzymy si kramom i towarom. Czekaj no,Halszko,jeszcze ano kilka ci krzyow sztuk przypomn i pjd z tob,kiedy chcesz koniecznie;cho mnie i w kunidobrze:tyle tu ciekawych rzeczy:kopij, kolczug,buatw. Machn raz i drugi szabelk,cisn j na ziemi i zabierali si ku wyjciu. Spostrzegwychodzce dzieci mistrz Ostroga i przywoa je do siebie. A gdzie to,,malcy? Na Rynek,,tatuciu. A po co?? Popatrzy,,pobiega,wiatu Boemu si przyjrzy. Zgoda.Ale uwaajcie na siebie i na obiad si nie spnijcie do matki.I jeszcze jedno: niech was rka Boska broni chodzi na Krzywe Koo do zburzonego domostwa.Niedobre sprawy si tam dziej.Co straszy,co jczy.Jeszcze by was,strze Panienko Najwitsza, ze porwao! Ja si niczego nie boj,,tatuciu! zuchowato zawoa Maciek.. A ja si wszystkiego boj,,tatuciu! zapiszczaa cienko Halszka i nie pjdziemy!! No,,to bdcie mi zdrowe,dzieciaki! NA STARYM RYNKU Na Rynku wrzask i harmider.Tum w barwnych ubiorach kry dokoa Ratusza,ktry dumnie wznosi si porodku placu.W Ratuszu na dole kramnice bogate,dostanie w nich czego dusza zapragnie.Tu sklepy ormiaskie z tkaninami tureckimi,haftowanymi zotem i srebrem,z dywanami perskimi i indyjskimi szalami;tam Szkot suknem i ptnem zamorskim handluje;wdzie powany Turek z dug brod i z cybuchem w ustach zasiad za lad,na ktrej figi,daktyle,rodzynki,bakalie przerne stosami si pitrz,a linka idzie,a jeszcze gdzie indziej Niemiec czy Holender zabawki ma takie,e a oczy bol patrzy i chciaoby si mie to wszystko nawasno. Maciu i Halszka przewijaj si wrd ludzkiej gromady zrcznie i szybko,jak dwapiskorze;sami nie wiedz,na co spojrze.I to wabi,i to nci.Wszdzie jest tyle piknoci,e mona by rok chyba cay po Rynku wdrowa i jeszcze by si wszystkiego nie zobaczyo. A ci tu nagle zahuczy bbenek,zawiszczy A 48jx}jӺA48j4jA4 }x} j  iC P c 4c .P c ~( c 6[ Cpiszczaka,talerze blaszane zadwicz.Co to takiego?A to Cygan,czarnokudy,ciemny na gbie,uczonego niedwiedzia na acuchuprowadzi.C to za niedwied!Boe miy!Wszystko umie,wszystko rozumie.Gada ci Cygan do niego jakimsi amanym jzykiem,z kiepska po wgiersku,a ten robi,co mu ka, ani si namyli. Miszka!!Uko si adnie jasno wielmonym pastwu! Niedwied si kania. Miszka!!Jak stare baby wod z rzeki nosz? Niedwied dwa wiadra na drgu na plecy bierze i idzie taczajc si z boku na bok,jakpijany. Miszka!!Jak mode panienki na weselu tacuj? I niedwied nu w podrygi a w amace.Boki zrywa ze miechu! Gdy si tak Maciek i Halszka zwierzowi mdremu przypatruj,z naga kto im rce na oczach pooy i ciekawy widok zasoni. Zgadnijcie,,kto to taki? ozwa si gosikrzewy,wesoy,radosny. Walu!Walu!ucieszyo si rodzestwo poznalimy ci od razu po gosie!Ale odsono ju nam oczy i spozierajmy razem na niedwiedzia. Odwrcili gwki:jako by to istotnie WaluKlepka,synek dziesiciolatek im pana PietraKlepki,bednarza z Zapiecka. Walu,dawny ich znajomy,miy i zabawny chopczyk,jedn wielk mia wad:urwis by z niego okrutny.Psoci i broi co niemiara;rady sobie z nim rodzice da nie mogli.Obiecywa popraw,przyrzeka posuszestwo,ale gdzie tam!Za par dni co dni!za kilka godzin znw jak sztuk wypata.Niewytrzymanie ludzkie z takim wiercipit! Niedwied odprawi swoje widowisko,Cygan do czapki spor kupk nazbiera szelgw, pomidzy ktrymi gdzieniegdzie i srebrny grosz zabysn iruszyli dalej.. A ruszyli wanie,jak na nieszczcie,w stron Krzywego Koa. Trjka malcw powloka si za gromad,alegdy przechodzili koo zwalisk odwiecznego domostwa,o ktrym patnerz wspomina,Walu zatrzyma Maka i Halszk. Poczekajcie szepn tajemniczo co wam powiem,,co poka. No co??No co? zaciekawiy si dzieci. Oto to,,ebymy zeszli po tych schodach,co widzicie,do piwnic starego domu. Co ty gadasz,Walusiu? zawoaa Halszka. Jake to mona,choby artem,mwi o tym.Toe tam straszy!Tatu powiadali. Ehe!straszy,straszy...Bajki ze strachami!A ja wam mwi,e tam s skarby zaklte. Zazieraem w piwnic wczoraj w poudnie,to powiadam wam,co tak byszczao,gdy sonko zajrzao do wntrza,e a mnie oczy zabolay.Ani chybi:zoto! Maciek si zastanowi. A moe by znij na chwil,a skarby matusi i tatuciowi przynie.To by si ucieszyli! Jak mylisz,Halszko? Ja nie znijd!! rezolutnie zakrzykna Halszka.. Nie znijd za nic na wiecie!! Och,ty may tchrzu!zamia si Walu.Nie schod sobie,jeli nie chcesz!My dwaj pjdziemy,prawda,Maciusiu? I posun si ku schodom,widniejcym z ulicy,a Maciek,e to by chopak odwany i miay,za nim. Kiedy tak na wp z paczem zawoaa Halszka to i ja pjd;nie opuszcz ci przecie,braciszku!Niech si dzieje wola Boska! I nie poaujesz,Halszko,peny fartuszek dukatw ci nasypi.A teraz schodmy do piwnic. I poszli. W LOCHACH ZWALISKA Schody byy drewniane,poamane i zepsute,a niektrych stopni brako ju zupenie,tak e trzeba byo czsto skaka ze stopnia na stopie,pomijajc otwierajcesi pomidzy nimi luki. Do uciliwa bya to droga,zwaszcza i zaraz niedaleko od wnijcia zaamyway si schody i ciemnoogarna Walka,Maka i Halszk. Wprawdzie niewielkie wiateko migotao woddali:byo to zapewne okienko piwniczne wychodzce na Brzozow,bo tyy domw z Krzywego Koa na t wanie ulic miay widok, ale wiateko to byo dalekie i niepewne,ile e okienko musiao by brudneipajczyn zasnute. Walu szed przodem,o kilka krokw przed rodzestwem;dobrej by myli i podpiewywa sobie wesoo,nie przeczuwabiedaczek,co go spotka za chwil. Tak idc ostronie i pomau,zeszli nareszcie do lochu i znaleli si w wielkiej,sklepionej piwnicy.Pod cianami jej stay rozmaite rupiecie:stare okna,futryny,drzwi i rne nieuyteczne graty.Po prawej stronie piwnicy wida byo,uchylon nieco,elazem okut furtk od dalszych zapewne lochw. Maku!Halszko! rzek Walu,a gos jego dziwnie ponuro zabrzmia w gbokociach podziemia kiedymy tu ju zeszli,to idmy i dalej,spenetrujemy cae zwaliska,a skarb znajdzie si na pewno. Walusiu,mj Walusiu,prosz ci,chodmy ju na gr!rzewliwie zawoaa Halszka. Co nam po skarbach!Wrmy!Ja si czego lkam okropnie. I ja bym radzi wrci powanie rzek Maciek.Dalszej drogi nie znamy;kto wie,co moe by za t furtk?Rodzice i nasi,i twoi niespokojni bd.Czemu ich martwi? A ja jednak pjd i wy pjdziecie ze mn!krzykn zapalczywy Walu.Co mi tam wszystkie bajdy o strachach!O!raz,dwa,trzy!Ju id! I powiedziawszy to,pobieg do furty zamczystej,szarpn j,otworzy i nagle,jak piorunem raony,run na ziemi jak dugi. Co si stao? Z otwartej czeluci drugiej piwnicy buchno zgnilizn i w zielonym wietle, przypominajcym blask witojaskich robaczkw,Maciek i Halszka ujrzeli okropnego potworka.By to niby kogut,niby w.Gow mia koguci i z ogromnym purpurowym grzebieniem w ksztacie korony,szyj dug i cienk,wow,kadubpkaty,nastroszonymi,.18 czarnymi piry pokryty,i nogi kosmate,wysokie,zakoczoneapami o ostrych olbrzymich pazurach. Ale najstraszniejsze byy oczy potwora:wyupiaste,okrge,do sowich lepiw podobne, jarzce si to czerwono,to to;oczy te,na szczcie,niewidziay Maka i Halszki,utkwia je bowiempoczwara w ciao lecego na ziemi i nieywego ju biednego Walusia. Bazyliszek szepn drcym gosem Maciek to bazyliszek,siostrzyczko;schowajmy si,schowajmy si czym prdzej! I po cichutku,po cichutku,trzymajc si za rce,dzieci na paluszkach posuny si ku cianie i wlizny si za wielkie drzwi o mur prastary oparte. W tym ukryciu,bezpiecznym na razie,Maciekpocz szepta siostrzyczce do uszka: To bazyliszek!Syszaem o nim od tatucia.Sroga to stwora!Na kogo spojrzy wzrokiem zabije!Tak zabi Walusia.Stjmy tucicho,Halszko,stjmy cichutko... Boe,mj Boe!zakaa Halszka co to bdzie?Co si z nami stanie?Po comy tu przyszli?Po comy tu przyszli?Ja chc do domu! Uspokj si,siostrzyczko szepta Maciek wrcimy do domu,jeli Bg pozwoli;ale teraz chodzi o to,eby nas bazyliszek nie spostrzeg,bo jak zobaczy i spojrzy na nas wszystko przepado:umrzemy! Makuuuu!Maaaku!Halszko!Halusiu!rozle-g- o si nawoywanie z ulicy. Maaaku! Haaalszko!Gdzie wy jestecie?Obiad gotowy!Obiad gotowy! Przeraone dzieci poznay gos Agaty,ale si odezwa nie miay. Bazyliszek odwrci eb grzebieniasty,jeszcze straszliwiej najey pira i j askrawymi lepiami spojrza w stron schodw. Na schodach stana stara Agata,a za ni,w ulicy,wida byo gromadk mieszczanek i mieszczan. Tu zeszy,tu zeszy na pewno ozway si gosy na grze musiay si zabka w podziemiach!Nie schodta,Agato,bo was jeszcze jakie licho zadusi! Ale Agata,poczciwa stara suca,ju schodzia do lochu i oto zaledwie zesza na d, zabrzmia jej okrzyk,okropn trwog wezbrany i gucha,pospna ci sza zal eg a znowu piwnic. To pomienisty wzrok bazyliszka uderzy wnieszczsn i trupem j na miejscu pooy. Gromadka sprzed schodw pierzchna w Rynek i w przylege uliczki,roznoszc wie okropn na miasto. Skamieniae z przeraenia rodzestwo przytulio si do wilgotnego muru,trzymajc si konwulsyjnie za rczki,a bazyliszek rad ze zniszczenia,jakieuczyni,pocz si przechadza po lochu tam i z powrotem,tam i z powrotem.Wydosta si z piwnicy nie byo sposobu!.. U CZAROWNIKA Pani Ostroyno!!Pani Ostroyno!Dzieci wamprzepady!Dzieci wam w lochach zginy! Jezusie!!Maryjo!Co takiego!Co wy mwicie,ludzie?Gdzie?Jak?Gadajcie! Ano,,polazy do piwnic na Krzywym Kole,imusi,bies im gwki ukrci,niebotom! Chrystusie cudowny u Fary!!ratuj!wspomagaj! Skde wy wiecie to wszystko?? Widzieli szewczyki z przeciwka,jak dzieci z Walkiem od Klepki,schodziy w podziemia,a potem wasza Agata woaa je,woaa,a zesza do piwnic krzyknaokropnie i ju nie wysza!!Syszelimy! Agat ja posaam,bo dzieci nie wracay.Boe wielkiego miosierdzia,bd miociw mnie grzesznej!Co ja tu poczn,nieszczsna?! W przedsieniu uczyni si rumor i przedzierajc si przez cib wpad do alkierza mistrz Melchior.Blady by patnerzidrcy,bo ju dowiedzia si by w kuni o srogim ciosie,jaki go ugodzi.A Maka i Halszk miowa ponad wszystko,ponad ycie wasne! Co robi,Malchrze,co robi? biadaa Ostroyna.Ratujmy nasze malestwa kochane!lubuj Ci,Panie Jezu,srebrne sercezocone pod Twoje nki najwitsze,jeno dopom nam w tym strapieniu! Z gromady wysun si sdziwy rajca miejski,im pan Ezechiel Strubicz,m mdry i stateczny,znany caej Warszawie zdobroci i przywizania do dziatwy staromiejskiej. Co robi? powtrzy.Ja wam poradz,co robi:walcie jak w dym do czarownika na Piwn.Kt jak nie on lek znajdzie na wasz trosk skuteczny?On si zna na sprawach ziemskich i zaziemskich,bo to i doktr,i alchimista,i astrolog,i czek,co po uszy w ksigach starych siedzi.Ba!skrzyda pono zmajstrowa i nocami na nich po powietrzu lata. Walcie do czarownika!Walcie do czarownika!wrzasna gromada.On pouczy,on dopomoe!Dobra rada!Przednia! Najprzedniejsza przytakn strapiony rodzic.Bg wam zapa,Strubiczu!Chod, ono,idziemy na Piwn. I ja z wami im pan Strubicz na to anu si jeszcze uda Maka i Halszk odszuka.. Daje to,,Matko Boska Czstochowska zapakaa Ostroyna..Niech si tak stanie!Na Piwnej,na czwartym pitrze pod samym dachem wysokiego naronego domu,mieszka sawny i uczony doktr,dominus Hermenegildus Fabula,znany na dworze krla jegomoci. Nie by to,prawd mwic,czarownik,tylko wielce znamienity lekarz i czek we wszystkich kunsztach i naukach wyzwolonych dowiadczony.Jeno gmin warszawskich, widzc jego prawie cudownekuracje i obserwujc z daleka tajemnicze praktyki,mieni go,w prostocie swojej,by czarnoksinikiem,z mocami nadprzyrodzonymi majcymi cis styczno.A e pan rajca Strubicz czarownikiem go nazwa,to jeno tak tylko,aby ludowi na poprzek nie stawa,ktry lubi rzeczy niezrozumiae i rad ku cudownoci si obraca,sam mdro ludzk lekce sobie wac i zgoa posponujc. W obszernej komnacie o ukowym sklepieniusiedzia za wielkim stoem,zawalonym ksigami i pergaminami,czeczek maleki,chuderlawy,wyschy,o licu pokym, pomarszczonym jak pieczone jabko;ale renice w tej twarzy ogromne,czarne jarzyy si jak pochodnie gorejce,a tak miay moc i potg te oczy,e gdy w nie spojrza,zdawao ci si, i na wielkoluda spozierasz i mimowiednie budziy si w tobie lk,podziw i uszanowanie dla tej niepozornej,a jednak imponujcej postaci. U sufitu komnaty wisia wypchany krokodylek okciowy,w kcie staa mumia egipska,na oknie w sojach rozlicznych pawiy si ropuchy,we,padalce,robaki jakie zamorskie.A wszdzie,gdzie spojrza ksigi,ksigi,i ksigi. Gdy mistrz Ostroga z on i im panem rajc Strubiczem weszli do doktora Fabuli,w podnis oczy od foliantu,w ktrym co czyta z ciekawoci i zadowoleniem ogromnym,bo a si umiecha radonie,ale zobaczywszy wchodzcych wsta,obcign swoj czarnszat, co mu si pofadowaa na ciele,i spyta: A czego to wapastwo yczycie sobie ode mnie?? Tedy Ostroyna z paczem a narzekaniem wielkim opowiedziaa ca spraw,a gdy skoczya i chlipic baga pocza o pomoc i ratunek,dominus Hermenegildus Fabula tak rzecze: Wiem ci ja dobrze,co byo przyczyn zguby waszmo pastwa dziatek,bom wanie w tej ksidze o podobnych przypadkach traktat wertowa.Oto,ani mniej,ani wicej,tylko stwr najniebezpieczniejszy i najszkodliwszy na ziemi,ktry si zwie:bazyliszek..20 Bazyliszek? zakrzyknli w popochu Strubicz,Ostroga i Ostroyna bazyliszek!Tedy ju nadaremnie wszystkie trudy i starania nasze! Z trwogi waszej wnosz,i wapastwu wiadoma jest natura owego zwierza i to,i on wzrokiem swoim wszelkie yjce stworzenia zabija.Ali Bg jest wielki i nadziei do ostatka traci czekowi wierzcemu nie wolno.A choby wreszcie i pomary ju dziateczki wasze,to trzeba jewydoby z piwnicy,aby przecie pogrzeb chrzecijaski mie mogy;bazyliszka zasiubi naley koniecznie,bo niejedna jeszcze ofiara od lepiw jego zabjczych na mier pewn pjdzie,ani chybi!Pki ta bestia przeklta ywie,Warszawa spokojnoci nie zazna! Jake to uczyni,,mu uczony? zapytaStrubicz. Jake to uczyni??Jake to uczyni? zawoaj Ostroga i Ostroyna. Jest sposb odpowie Hermenegildus Fabula jest taki sposb,jeno tak trudny i niebezpieczny,e nie wiem azali si znajdziekto w tym tu miecie,co by si way na takie przedsiwzicie. Oto trzeba,aby do lochu zeszed czowiek cakowicie obwieszony zwierciady;gdy bazyliszek spojrzy w nie i siebie zobaczy,sam si wasnym wzrokiem zabije,a tak uwolnilibymy od potwora i t Warszaw umiowan i ca przesawn Rzeczpospolit. Sposb jest dobry i pewny,ani sowa!wyrzeknie Strubicz. Ale skd wzi takiego miaka,co zdrow gow pod ewangeli pooy? Tak,,tak zajknie Ostroyna nie ma ju takich ludzi na wiecie!! Nagle do komnaty Fabuli dobieg ponury gos farnego dzwonu,a w lad za tym przejmujcym dwikiem ogromny gwar tysicznego tumu.Im pan Strubicz wychyli si przez okno. Mam!!Mam! zakrzykn radonie mam takiego czowieka!!Kumie!Kumo!za mn! Bg zapa,,uczony mu!Bg zapa! I ju ich nie byo w komnacie. SKAZANIEC Od Rynku w stron Piekieka zda ponury,cho jaskrawy orszak.Przodem szastra miejska z halabardami,za nimi braciapokutnicy w dugich,ciemnych opoczach,z twarzami osonitymi rodzajem maski sukiennej,w ktrej wycitojedynie otwory na oczy, dalej dostojnie stpa im pan pisarz miejski ze zwojem pergaminu w rku,za panem pisarzem asysta z urzdnikw sdowych zoona,wreszcie dwie gwne osoby pochodu: skazaniec,niemody ju brodaty mczyzna w ndznej odziey,ze zwizanymi w tyle rkoma,i kat,olbrzymi,rosy drgal,cay w czerwieni,z potnym byszczcym mieczem i z dwoma butlami,czyli pachokami.Po bokach,z przodu i z tyu orszaku cisno si mrowie nieprzeliczone warszawskiego posplstwa,ulicznikw,urwisw i wszelkiej haastry,ciekawej okropnego widowiska. Ju pochd stan na placyku,Piekiekiem zwanym,gdzie porodku,na czarnym suknie,widnia pieniek,miejsce stracenia;ju pan pisarz miejski odczyta nosowym gosem wyrok brzmicy:i Jan lzak,krawczyk wdrowny,oskarony o zabjstwo swego towarzysza podry,na gardle ma by ukaran i mieczem city;ju skazaniec klkn przy pieku i gow na nim pooy,a kat mieczem straszliwym bysn pod soce,gdy nagle...gdy nagle im pan Ezechiel Strubicz z mistrzem Ostrog przedar si przez stoczone tumy gawiedzi i tubalnym basem zakrzykn: Stjcie!Stjcie! Kat miecz wzniesiony opuci,skazaniec zadygota caym ciaem,a pan pisarz miejski, zdjte dopiero co okulary z powrotem na nos snisty zaoywszy,niechtnie spojrza na rajc oczekujc wyjanienia sprawy. A im pan Strubicz rozpocz przemow: Po pierwsze:w imieniu szlachetnego burmistrza miasta starej Warszawy rozkazuj wstrzyma egzekucj!Po drugie:natychmiast rozwiza winowajc!Po trzecie:zbli si, Janie lzaku! Zapytuj ciebie,Janie lzaku,ktry jest namier osdzon i nic ci od niej ocali nie moe,azali zgadzasz si wnij do lochu,gdzie przebywa bazyliszek,i zabi onbesti zjadliw? Jeeli to uczynisz wolny bdziesz!To ci przez moje usta sam szlachetny burmistrz icaa wysoka rada miejska solennie obiecujei przyrzeka. Zdumia si wielce im pan pisarz miejski,zdumiao si posplstwo,a skazaniec, wznoszc dzikczynnie oczy ku niebiosom,odpowie: Zgadzam si,przezacny panie,zgadzam si tym acniej,i Bg mi wiadkiem nie winien jestem zarzucanej mi zbrodni i tak ahuczy bbenek,zawiszczy A 48jx}jӺA48j4jA4 }x} j  @jj{AA ` F # c5 cR l" cW0#4| Smyl,e aska Pana Jezusa bdzie ze mn. Tedy nie omieszkujc wiele,powiedli Strubicz i Ostroga skazaca na Ratusz,skdobwieszonego zwierciady,zaprowadzono naKrzywe Koo i kazano mu znij do podziemi. Burmistrz,rajce,awnicy i setki ludu czekay na ulicy,a przed wszystkimi,wpatrzeni chciwie w otwr piwniczny,stali mistrz Ostroga,pani Ostroyna i dobry rajca Strubicz.Upyna chwila i oto w lochu rozleg si gos przeraliwy:co jakby chrypliwe pianie koguta,jakby wiszczcy syk wa,jakby miech diabelski,a takie to byo okropne,e zgromadzonym a ciarki przeleciay po grzbietach i wosy dbem na gowie stany. Zabity!!Zabity! zadwicza dononie gos Jana lzaka.. Zabity!zahucza tum. Bazyliszek zabity!Wichrem pomkna radosna wie na Rynek,na witojask,na Piwn,na Brzozow,na oba Dunaje:Szeroki i Wski,i naca star Warszaw. A na schodach piwnicznych ukazaa si posta caa w lustrach,niosca na ostro zakoczonym drgu straszliwego potwora. Porwa go kat z rk dzielnego lzaka i na Piekieku,na stosie ognistym,ku uciesze tysicznego ludu,na popi spali. Stao si wszystko tak,jak przepowiedzia mdry doktr Hermenegildus Fabula:bazyliszek spojrza w zwierciado i sam si wzrokiem swym jadowitym zatru izabi. Ale pani Ostroyna,mistrz Ostroga i rajca Strubicz,wziwszy zapalon pochodni,pdem pobiegli do lochu. Maku!Halszko! woaa matka. Maku!Halszko! woa ojciec zalicie ywi? Ozwijcie si!Gdzie wy!Gdzie wy? My tu,,matusiu!My tu,tatuciu! I z ukrycia swego,zza wielkich drzwi,o murprastary opartych,wybiegy dzieci i zdrowe, cho poblade jeszcze ze strachu,rzuciy si w objcia rodzicw.O,jaka rado!O,jakie szczcie!Uciskom i pocaunkom koca nie byo,a im pan rajca Strubicz,cho taki stary i mdry,paka jak bbr i od paczu si zanosi. Tak si skoczya przygoda z bazyliszkiem.Przypacili j yciem nieposuszny Walu i stara poczciwa Agata.Zwoki ich,wydobyte z piwnicy,pochowano uroczycie,a rodzina Ostrogw nigdy o nich nie zapomniaa.Co do mnego Jana lzaka,to okazao si,i on istotnie nie by winien zabjstwa swego kamrata;ten bowiem zjawi si niebawem wWarszawie i opowiedzia,e zabkawszy si w boru,przeby w nim bodaj miesic z gr,a go wglarze,drzewo w lesie wypalajcy,przypadkiem znaleli i do Warszawy na dobr drog skierowali.aden bazyliszek ju si wicej w miecie nie pokaza. "Chrystus cudowny u Fary" I By raz sobie prawowity Mazur, Bitny wojak z dziada pradziada, Gdy wrg Polsce pokazywa pazur, On,bywao,na rumaka siada. Goni w polu Turki i Tatary, Oko w oko z poganem si zmierza A e czek by starowieckiej wiary, Nigdy w bitw nie szed bez kaplerza. Na kaplerzu,co lni z napiernika, Swe Dziecitko tuli Boa Macierz, Gdy w namiocie wojak si zamyka, Przed kaplerzem odmawia swj pacierz. Wzlata w niebo dusz chrzecijask, Za nim jutro skoczy w boje krwawe, I wspomina Far witojask, Stare Miasto i star Warszaw. II Tam,gdzie domy stoj jak w ordynku, A kademu jaki znak da snycerz, W kamienicy Pod niedwiedziem w RynkuOwy dzielny przemieszkiwa rycerz. Wida szar wstg naszej Wisy Z okien jego izdebki podniebnej, To soneczne blaski na niej bysy, To j ksiyc opromienia srebrny. A tu kiedy,w wiosenne witanie, W penym kwiatw i piosenek maju, W okna trbek uderzyo granie I krzyk ludu:Wojna!Turczyn w kraju! Co tu myle,moci panie,dugo! Dwicz szable,r bojowe konie; Wojak wiernym by ojczyzny sug, Wic,jak inni,walczy w jej obronie. III Dni onierskich zmienne s koleje: Sawa bynie,kulka ebra zmaca, To si dobrze rycerzowi dzieje, To si szczcie od niego odwraca. Pod srebrzystym chorgwianym ptakiem W mnogich walkach mnie si potyka, A raz run z rozcitym szyszakiem I w tureckie poszed,biedak,yka! Jake ciko w pogaskiej niewoli Swobodnemu cierpie Polakowi; Jak to serce od pt wraych boli Tego adnym sowem nie wypowie! Niechby raczej zabiy go kule, Ni ma szarpa poniewierka taka; Nad Bosforem,w dalekim Stambule, W utrapieniu pyn dni wojaka. IV e Polacy do koni zwyczajni Nard ziemian i nard wojakw Suy Mazur przy sutaskiej stajni I arabskich pilnuje rumakw. Konie mige,jak wiatr,a rozumne, A tak zwinne,jak panienka z taca O,mj Boe!daj nim pjd w trumn, Takim koniem zdepta eb pohaca! Od witania ju na subie swojej, Co wojenk na pami przywodzi, Rycerz karmi,czyci je i poi, Po podwrzu paacowym wodzi. A by jeden siwek midzy niemi, Co jak pies si przypodoba umie, Na grzbiet skoczysz ledwo tyka ziemi I jak czowiek gos ludzki rozumie. V Pdz konie,co rano,a dudni, I co wieczr,gdzie je wojak poi, A na placu przy stajennej studni, Boe!C to za figura stoi? A si jzyk w ustach oniemiela! A jak lodem krew si w yach cina! To Pan Jezus!To krzy Zbawiciela! Splugawiony rk poganina! Na znak wzgardy ze niewiernych donie, Bijc posg ze zoci przeklt, Do ng Zbawcy przywizuj konie I migaj biczem przez twarz wit. Tak codziennie o wicie i zmroku Czer nad krzyem znca si szalenie, A zy,zda si,byszcz w Boym oku, A pier z drewna podnosi westchnienie. VI Jake pacze Mazur prawowity, Peny wiary rycerz chrzecijaski, Nad blunierstwem,co bluzga w bkity, Nad Postaci pohabieniem Paskiej! Nili patrze na te krzywdy Boe, ywym ogniem wolaby si spali, A ju duej znie mki nie moe I krzy musi od wzgardy ocali! Wic,odziany achmany ndznemi, W noc,co blaskiem gwiazd zotych nie ponie, Pod krzy biegnie wydziera go z ziemi I w gb studni krzy ciska:niech tonie! Niech on raczej zginie w czystej wodzie, Niby mia si wzdryga od krzywd wielu O,Jezusie!Jue na swobodzie, Jue teraz wolny,Zbawicielu! VII Cicho,cicho niewolnik szczliwy Na sen wraca ju nic go nie boli,, A wtem zary arabski ko siwy, Jego wierny przyjaciel w niewoli. I natchnienie w myl winia uderzy, Do powrotu mu drog wskazuje, I arabczyk ju biey,ju biey, Rozd chrapy ogniste:step czuje! Dzie po dzionku przez kraje,przez obce, Dzielny rumak jak burza przelata; A graniczne widniej ju kopce I znajomy,rodzinny kt wiata. Twarz tu soca,jak nigdzie,wietlana, Kwiaty pachn,e tylko je zbiera! To ojczyzna!To Polska kochana! Gdzie y mio i mio umiera! VIII Siedzi wojak w starym domu w Rynku, Z okna izby na Wis poglda, O swym zbonym wspomina uczynku. I krzy tamten widzie mu si da. Noc mu owa przed oczyma stawa I ucieczka z kraju tureckiego A tu krzykiem zahuczy Warszawa I ku Wile tumy ludu bieg. Wyjdzie wojak z swojej kamienicy I ku rzece przeciska si z trudem: Tum na Rynku,tum w kadej ulicy I pobrzee wypenione ludem. Zotym socem gorej niebiosy Nad Warszaw zatoczon cile, Zewszd sycha zadziwione gosy I woania:Cud!cud!cud!na Wile! IX A na Wile,w tej rannej godzinie, W blaskach soca byszczcy wspaniale, Krzy Chrystusw przeciw wodzie pynie I pokorne cauj go fale. Wyszed biskup w pozocistej szacie, Sam pan burmistrz i dostojna Rada, Dwiczy miasto w dzwonw majestacie I dzwonami z modrym niebem gada. Setki dek po rzece migaj, Lecz dopyn nie mog do krzya; Ju zbliaj si wida zbliaj,, I znw fala odepchnie je chya. Czas ucieka na miejskim zegarze, Koczy soce swj obieg powrotny, Si prbuj najlepsi wiolarze A krzy pynie i pynie samotny. X Krzy z niewoli pozna onierz stary. Na brzeg biegnie,zy radosne leje, I przyklka przed biskupem z Fary I powiada z Turecczyzny dzieje. Wic mu biskup do odzi si kae, Sam z Najwitszym siada Sakramentem; O to bij wiosami eglarze I ju ju s przed Obliczem witem.. A gdy wojak wycign swe donie, By Chrystusa przycisn do ona, Krzy ku jego pochyli si stronie I pad w swego obrocy ramiona. Wida z lica,e odtd na wieki Chce by Jezus z tym grodem w przymierzuI szept wion,jak tchnienie tak lekki: Bogosawi ci,polski rycerzu... XI W caym miecie graj wszystkie dzwony, Wszyscy ludzie weseli i radzi I w triumfie nard zgromadzony Krzy Cudowny do Fary prowadzi. Szumi z wiatrem cechowe sztandary, Lnic,jak kwiaty,kolorami wiosny, A Chrystusa niesie wojak stary, Taki dumny i taki radosny! I w kaplicy osobnej,w wityni, Co pamita pierwsze grodu lata, Mnogie cuda warszwianom czyni Krzy z figur Zbawiciela wiata. My na jego opiek si zdajem, Nic nam wrogi i nic nam ze mary, Pki czuwa nad miastem,nad krajem Nasz Pan Jezus Cudowny u Fary! "ZBJCY" Dwiecie lat temu Nowe Miasto warszawskie otoczone byo wielkimi moczarami i gstymi zarolami,w ktrych nierzadko ukrywa si zwierz dziki,tak e zdarzao si nieraz,i mron zim godne wilki przybiegay na rynek nowomiejski i wyy po nocach przed jatkami rzenikw. W czas takiej to wanie zimy dugotrwaej,w wieczr zawieruch nien dmcy,do jednej z gospd w pobliukocioa Panny Marii przywlk si stary,obdarty,skulony z zimna dziad. Rozejrza si po izbie obszernej,o gocin pokornie poprosi,e to powiada nie ma si gdzie schroni,a godny jest taki,i nogigo ju nosi nie zdoaj. Cho ebrakowi le jako z oczu patrzyo,miosierni gospodarstwo nie odmwili mu przytuku.Je dali,pi dali i naciepym przypiecku przespa si pozwoli. Wlaz ci dziadyga za piec,postka,pokwka i po krtkiej chwili zasn widocznie,bo j chrapa a grzmiao. A e to noc ju na wiat boy zapada,tedy i gospodarstwo,pobonie odmwisz pacierze, do snu si uoyli,a te i dziewczyna suebna,gdy statki zmya i podog zamiota,wlaza pod pierzyn do swojego ka i ju,ju sen jej pada na oczy,gdy nagle a niespodziewanie co j tkno,co jakby zaszeptao:Nie pij,dziewucho,czuwaj... Przelka si dziewczynina,ale nic,czuwa,jak jej ten gos wewntrzny rozkaza.Modli si po cichutku,w sobie,i czeka,co z tego bdzie. Mina tak dobra godzina,a moe i wicej,a ci tu syszy dziewucha:kto si za piecem gramoli.Wyjrzaa jednym okiem spod pierzyny,niewiele widzi,bo ciemno,ale tak myli,e to chyba dziad owy zza pieca wyazi. Jako tak byo w istocie.Dziad to przybdana czworakach idzie cichuteko,podszed do stou,podnis si,wieczk zapali,postawi na stole i i rozejrza si wokoo. Panie Boe miosierny!Straszne rzeczy!Dziadzisko ju nie skulone,nie takie stare,jak si wydawao.Wyprostowa si teraz,zogromnia jako,n dugi a ostry wrku trzyma,lepia mu byszcz jak wilkowi.Zbjca! Dziewuszysko zatrzso si ze strachu,ale zaraz pomylao sobie:jak zobaczy,e nie pi, zabije mnie,trzeba lee cicho,ani tchn. A wiedziaa te dobrze dziewczyna,co to zawieczka taka:z trupiego oju!Taka wieczka ma t wasno,e pki si pali,nikt ze picych w izbie ockn si nie moe;obudzi si dopiero,gdy wieca zganie.Okropno! Rozejrza si tedy w zbjca,pomedytowa chwil i sunie bez szelestu,jak zy duch, naprzd do gospodarstwa,zobaczy,czy pimocno? Pochyli si nad nimi,a n wzniesiony w garci trzyma,popatrzy,posucha:spali. Wic lezie pomaleku,wprost ku ku dziewczyny suebnej.Unis pierzyn z jej gowy,przyglda si,a dziewucha dech zataia w sobie,ani drgnie.Co si zbjowi w niej nie spodobao,co wida,psi syn,zauway takiego,e nie dowierza;schyli si,nasuchuje,czy rwno oddycha:rwno. Ehe!Nie taki on gupi!Nie dosy mu na tym!Uszczypn j w policzek:nic!Wycign szpilk z kapoty,uku:nic!Jeszcze mu mao!Wrci do stou,wzi wieczk,skrada si,a wci spoziera na twarz dziewczyny.No!nie ma co!pi! Czekaj,bestyjo powiada albo ty pisz,albo nie spisz;jeli nie pisz,to zaraz mi tu narobisz krzyku. Stan przy nogach ka i nu bose stopy sucej przypieka on wieczk z trupiego oju.Przypieka,a skra skwierczy,a bble wyskakuj.Dziewucha jak nieywa:ani si ruszy. pi jak zarnita mrukn zbjca. Takiego blu aden czek bez wrzasku nie wytrzyma. A ta dziewczyna tak si miaa i tak wytrzymao,i ow mk miao przeniosa,e to niby i jej gospodarstwa poczciwych od udawania,jako pi,zaleao. Uspokoi si zbjca,stawia wieczk na nowo na stole,a sam drzwi cicho,cichutko otwiera i myk na dwr,po swoich kamratw. Ale ju dziewczyna zerwaa si z ka,na baykach,bo chodzi nie moga od blu okropnego,do furty si dowloka i elaznymdrgiem j zawara. Jeszcze nie zdya wynij z sieni,a ci tupiciu zbjw za drzwiami staje i chce furt otworzy. Ale!gadaj mu tam!Otwieraj,kiedy zamknite!Awyamywa furt bali si,bo koci blisko i haas mgby kto ze suby kocielnej usysze! Syszy dziewucha,jak gadaj: A mwie,,e otwarte.Czemu nas zwid? Nie zwiodem!Byy otwarte!Ino wiem,jak si to stao:to ta szelma dziewczyna nie spaa i furt zawara. Nie ona szelma,,tylko ty szelma,e si nie pozna i dziewuchy nie zarn! Ano,nie ma co gada po prnicy!Na nic dzi caa robota.Chodmy do lasu!Ale dziewusze przy okazji odpacim! Poszli.A suca wstaa,wieczk czarodziejsk zgasia,zaegnaa uczywo,zbudzia gospodarstwo i opowiedziaa im rzecz ca. Chorowaa dugo,a gdy wyzdrowiaa wreszcie,przeniosa si a na Litw,bojc si zemsty owych zbjw przekltych. "ZOTA KACZKA" I By sobie szewczyk warszawski.Nazywa si Lutek.Dobre byo chopczysko,wesoe, pracowite,ale biedne jak ta mysz kocielna.Pracowa ci on u majstra jednego,u majstra na Starym Miecie.Ale c?Majster jak majster,grosz zbiera do grosza,z groszy ciua talary i czerwoce,a u chopaka bieda,a piszczy. Niby-to mu tam poywienie dawa.Boe,zmiuj si;wodzianka,kartofle i tyle!I odzia go,mwi si,ale ta przyodziewa spadaa z Lutka,bo to stare achy majstrowskie,co ledwo si kupy trzymay.Do,e w takim stanie i pies by nie wytrzyma,a c dopiero czowiek! Gadaj mu:Miej cierpliwo,mityguj si,bdzie lepiej,poczekaj ino! Co to lepiej!Kiedy?Rok za rokiem mija,lata lec,a tu wci ndza i ndza. Znudzio mu si.Uciec chce.Do wojska powiada pjd,onierzem bd,moe si ta nowy Napolion gdzie zjawi,to jak nic marszakiem zostan,jeneraem wielkim,mocarzem. No nic!cierpi jeszcze,czeka. A ci tu kiedy na wieczorynk poszed do czeladnika jednego,co si niedawno wyzwoli i wiodo mu si niezgorzej,bo grenadierskie buty szy,dla gwardii,dla panw oficerw. Wieczorynka a mio!Jedz,pij,gawdz.Ni z tego,ni z owego o bajkach si zaczyna,o takich podaniach warszawskich. I mwi jeden stary szewc,kuternoga: Ho!!ho!u nas w Warszawie i o pienidz atwo,i o saw,tylko trza mie odwag i rozum we bie jak si patrzy. Zaciekawi si Lutek,pyta: Mwcie,,co takiego? Ano nic rzeknie kuternoga na Ordynackiem,w podziemiach starego zamku,jest krlewna taka,zaklta w zot kaczk.Kto do niej trafi,kto j przydybie wygra!Ona mu powie,jak skarby ogromne zdoby,jak si sta mona bogaczem,magnatem! I gdzie to,,mwicie? Na Ordynackiem,,w lochach starego zamczyska. A kiedy?? W noc witojask.. Zapamita to sobie nasz Lutek,a do nocy witojaskiej trzy dni trzeba czeka,nie wicej. II Wieczr spad na gwarn Warszaw,gwiadzisty,ciepy,czerwcowy.- Na ulicy ludzi jak mrowia.Panienki takie liczne spaceruj,a przy nich kawaleria,modzi panowie,a gwnie wojskowi. Tu uan drugiego puku,biay z granatem,tustrzelec konny gwardii w mundurze zielonym z tym,tu piechota liniowa,tu artylerzysta;hej!ostrogi dwicz,szable brzcz,kity migaj,a lubo patrze! Idzie sobie nasz szewczyk Lutek Krakowskim Przedmieciem,Nowym wiatem,wszed w Ordynack,przeegna si:ju blisko! Spuszcza si Tamk,bo tam wanie jest wnijcie do lochw ordynackiego zamczyska, idzie,lezie,ale mu co niesporo. Nie to,eby si ba:niech Bg broni!Nie lkasi on niczego;tylko tak jako,nieacno mu ze zym duchem moe wej w komityw. Ano trudno!Raz si zdecydowa:wej ahuczy bbenek,zawiszczy A 48jx}jӺA48j4jA4 }x} j  @jj{0 c t0trzeba! Od Tamki okienka nad lic do nisko,szyb nie ma,ino kraty,ale taki chudzielec jak wsi przecinie. Jazda!Wdrapa si po wystajcych cegach do okna,raz,dwa,trzy!W imi Ojca i Syna i Ducha witego!Wlaz do wntrza.Ciemno!Zapali wieczk idzie.Korytarz dugi, wski,krty,prowadzi niej i niej.A ci po kwadransie moe takiej drogi wylaz szewczyk do piwnicy,wielkiej,sklepionej,z jeziorkiem jakiemsi porodku. Przy mdym wietle wieczki ojowej,ktrtrzyma w rku,obaczy Lutek owo jeziorko a na nim Boe drogi!prawd mwi szewc kuternoga:zota kaczka pywa,pirkami szeleci. Ta,,ta!kaczuchno! I nagle z kaczki czyni si przecudna dziewica:krlewna.Wosy zote do ziemi,usta jak maliny,oczy jak gwiazdy,a buzia tak cudna,e klkajcie narody!! Czego chcesz ode mnie,,chopczyku? Janie wielmona krlewno Lutek powiada nic ci ja nie chc,ino zrobi to,co ty chcesz,aby rozkazaa. Dobrze odpowie ksiniczka tedy ci powiem!Uzyskasz skarby,jakich nikt na wiecie nie ma i mie nie bdzie,panem bdziesz,bogaczem,jeli spenisz,co do joty,to,co ci powiem. Sucham,,janie wielmona! Oto masz kiesk,w niej sto dukatw;przezdzie jutrzejszy musisz je wyda,ale tylko na potrzeby wasne,dla siebie samego;nic ciz tego zota da nikomu nie wolno,ni grosza! Pamitaj. Ha!ha!ha!zamieje si Lutek i c to trudnego?Bd jad,bd pi,bd hula! Wydam sto dukatw a co potem?? A potem skarby niezmierne otworem sta ci bd,kopalnie zota prawdziwe,bogactwa niezmierzone;ale pamitaj:ni grosza nikomu! Zgoda,,krlewno!daj kiesk! Ksiniczka kiesk Lutkowi wrczya,zamiaa si jako dziwnie i znika.. Strach przej szewczyka.Ledwo si do okna dogramoli,wylaz na Tamk i smyrgn na Stare Miasto. III Nazajutrz dzie od rana samego puszcza si Lutek na miasto.Co tu robi najsampierw myli sobie chyba si odzia jak panicz.. No,dobrze;racja!Poszed na witojersk,do sklepw z odzie,kupi sobie kapelusz, ubranie,palto.Szyk!Prawdziwy hrabia! Idzie,pogwizduje,laseczk macha,bo i laseczk se sprawi,nie wie co robi dalej. Nie taka to atwa sprawa wyda sto dukatw! Sto dukatw!dla siebie samego! Ha!trza pomyle! A e to bya ju jaka dziesita godzina,je mu si kaducznie zachciao.Je i je. Mody,zdrowy,to i nic dziwnego,e godny. Wstpi do gospody.Kae sobie da kiebasy,kiszki,piwa,buek. Je,je,a mu si uszy trzs.Najad si tak,e mu chyba na trzy dni wystarczy, Co si naley?? Dwa zote.. Dwa zote??Nie wicej? Dwa zote,,paniczu,i przydaoby si z dziesi groszy napiwku. Wydaje tu sto dukatw,bd mdry!Ano trudno!Trza jakoci ten pienidz wyda. Pomylimy! Sypie ci Lutek na wycieczk za miasto.Pojecha komi do Wilanowa.Bryczkwynaj na poczcie,koni czwrka,pocztyliongra na trbce.Uciecha. Przyjecha.Da dukata odwiernemu przy parku.Chodzi po ogrodzie.Napatrzy si, poudnie ju mino.Pora wraca!I znw jest w Warszawie.Co robi?Gdzie wyda pienidze,bo wyda niespena pi dukatw. Spojrza.Afisz na rogu:Teatr Narodowy.Nie ma co!Chodmy do teatru. W teatrze bawi si setnie.Nie by w nim nigdy.Bo i skde?Rzecz droga:miejsce dwa zote. Wymia si,ucieszy,wychodzi. Pna ju pora.Czasu do wydania pienidzy niewiele,a Bg wiadkiem nie wie Lutek, co z nimi zrobi?Idzie,rozmyla.A gdy tak idzie,na rogu zauka starzec stoi zgarbiony.Panie powiada drugi dzie mija,gdy nicw ustach nie miaem.Starym onierz, paniczu,pod Somosierr byem,pod Smoleskiem,pod Moskw,przy ksiciu Jzefie pod Lipskiem poratuj mnie!! Pojrzy Lutek na starca:inwalida bez rki,a na piersiach byszcz mu wsteczki orderowe: Legia Honorowa i Virtuti Militari. Sign do kieszeni,wycign gar zota,da starcowi. Bg--e ci zapa,paniczu!Bg ci zapa!Bdziesz szczliwy i bogaty! Bysno!zagrzmiao! Migna przed oczami Lutka ksiniczka zaklta. Nie dotrzymae obietnicy,,nie dla siebie wydae pienidze! I znika. Rozejrzy si szewczyk:dziad stoi,jak sta poprzednio i rzecze:: Nie dukat,paniczu,daje szczcie,ino praca i zdrowie.Ten pienidz wart co,co zarobiony,a darmocha na ze idzie. Powrci Lutek do domu rad i wes.Ocknsi rankiem bez grosza w kieszeni.Wyda nasiebie z dziesi dukatw,a reszt odda starcowi,ale te od tego czasu wiodo mu si,jak nigdy.Wyzwoli si wrychle na czeladnika,niebawem majstrem zosta,oeni si z panienk pikn i zacn,dzieci wychowa i y dugie lata w zdrowiu,,w dostatku i w szczciu. A o zotej kaczce such zagin.I dziki Bogu!bo za to musiaa by boginka,kiedy zawarunek stawiaa:sobie,nie komu! Nie tak!nie tak myle i czu po polsku trzeba!My rzdzimy si inaczej:naprzd biednemu,potem sobie! A wtedy przy kadej pracy Pan Bg dopomoe. ---------Konwersja: rpg6@go2.pl a! A jak lodem krew si w yach cina! To Pan Jezus!To krzy Zbawiciela! Splugawiony rk poganina! Na znak wzgardy ze niewiernych donie, Bijc posg ze zoci przeklt, Do ng Zbawcy przywizuj konie I migaj biczem przez twarz wit. Tak codziennie o wicie i zmroku Czer nad krzyem znca si szalenie, A zy,zda si,byszcz w Boym oku, A pier z drewna podnosi westchnienie. VI Jake pacze Mazur prawowity, Peny wiary rycerz chrzecijaski, Nad blunierstwem,co bluzga w bkity, Nad Postaci pohabieniem Paskiej! Nili patrze na te krzywdy Boe, ywym ogniem wolaby si spali, A ju duej znie mki nie moe I krzy musi od wzgardy ocali! Wic,odziany achmany ndznemi, W noc,co blaskiem gwiazd zotych nie ponie, Pod krzy biegnie wydziera go z ziemi I w gb studni krzy ciska:niech tonie! Niech on raczej zginie w czystej wodzie, Niby mia si wzdryga od krzywd wielu O,Jezusie!Jue na swobodzie, Jue teraz wolny,Zbawicielu! VII Cicho,cicho niewolnik szczliwy Na sen wraca ju nic go nie boli,, A wtem zary arabski ko siwy, Jego wierny przyjaciel w niewoli. I natchnienie w myl winia uderzy, Do powrotu mu drog wskazuje, I arabczyk ju biey,ju biey, Rozd chrapy ogniste:step czuje! Dzie po dzionku przez kraje,przez obce, Dzielny rumak jak burza przelata; A graniczne widniej ju kopce I znajomy,rodzinny kt wiata. Twarz tu soca,jak nigdzie,wietlana, Kwiaty pachn,e tylko je zbiera! To ojczyzna!To Polska kochana! Gdzie y mio i mio umiera! VIII Siedzi wojak w starym domu w Rynku, Z okna izby na Wis poglda, O swym zbonym wspomina uczynku. I krzy tamten widzie mu si da. Noc mu owa przed oczyma stawa I ucieczka z kraju tureckiego A tu krzykiem zahuczy Warszawa I ku Wile tumy ludu bieg. Wyjdzie wojak z swojej kamienicy I ku rzece przeciska si z trudem: Tum na Rynku,tum w kadej ulicy I pobrzee wypenione ludem. Zotym socem gorej niebiosy Nad Warszaw zatoczon cile, Zewszd sycha zadziwione gosy I woania:Cud!cud!cud!na Wile! IX A na Wile,w tej rannej godzinie, W blaskach soca byszczcy wspaniale, Krzy Chrystusw przeciw wodzie pynie I pokorne cauj go fale. Wyszed biskup w pozocistej szacie, Sam pan burmistrz i dostojna Rada, Dwiczy miasto w dzwonw majestacie I dzwonami z modrym niebem gada. Setki dek po rzece migaj, Lecz dopyn nie mog do krzya; Ju zbliaj si wida zbliaj,, I znw fala odepchnie je chya. Czas ucieka na miejskim zegarze, Koczy soce swj obieg powrotny, Si prbuj najlepsi wiolarze A krzy pynie i pynie samotny. X Krzy z niewoli pozna onierz stary. Na brzeg biegnie,zy radosne leje, I przyklka przed biskupem z Fary I powiada z Turecczyzny dzieje. Wic mu biskup do odzi si kae, Sam z Najwitszym siada Sakramentem; O to bij wiosami eglarze I ju ju s przed Obliczem witem.. A gdy wojak wycign swe donie, By Chrystusa przycisn do ona, Krzy ku jego pochyli si stronie I pad w swego obrocy ramiona. Wida z lica,e odtd na wieki Chce by Jezus z tym grodem w przymierzuI szept wion,jak tchnienie tak lekki: Bogosawi ci,polski rycerzu... XI W caym miecie graj wszystkie dzwony, Wszyscy ludzie weseli i radzi I w triumfie nard zgromadzony Krzy Cudowny do Fary prowadzi. Szumi z wiatrem cechowe sztandary, Lnic,jak kwiaty,kolorami wiosny, A Chrystusa niesie wojak stary, Taki dumny i taki radosny! I w kaplicy osobnej,w wityni, Co pamita pierwsze grodu lata, Mnogie cuda warszwianom czyni Krzy z figur Zbawiciela wiata. My na jego opiek si zdajem, Nic nam wrogi i nic nam ze mary, Pki czuwa nad miastem,nad krajem Nasz Pan Jezus Cudowny u Fary! "ZBJCY" Dwiecie lat temu Nowe Miasto warszawskie otoczone byo wielkimi moczarami i gstymi zarolami,w ktrych nierzadko ukrywa si zwierz dziki,tak e zdarzao si nieraz,i mron zim godne wilki przybiegay na rynek nowomiejski i wyy po nocach przed jatkami rzenikw. W czas takiej to wanie zimy dugotrwaej,w wieczr zawieruch nien dmcy,do jednej z gospd w pobliukocioa Panny Marii przywlk si stary,obdarty,skulony z zimna dziad. Rozejrza si po izbie obszernej,o gocin pokornie poprosi,e to powiada nie ma si gdzie schroni,a godny jest taki,i nogigo ju nosi nie zdoaj. Cho ebrakowi le jako z oczu patrzyo,miosierni gospodarstwo nie odmwili mu przytuku.Je dali,pi dali i naciepym przypiecku przespa si pozwoli. Wlaz ci dziadyga za piec,postka,pokwka i po krtkiej chwili zasn widocznie,bo j chrapa a grzmiao. A e to noc ju na wiat boy zapada,tedy i gospodarstwo,pobonie odmwisz pacierze, do snu si uoyli,a te i dziewczyna suebna,gdy statki zmya i podog zamiota,wlaza pod pierzyn do swojego ka i ju,ju sen jej pada na oczy,gdy nagle a niespodziewanie co j tkno,co jakby zaszeptao:Nie pij,dziewucho,czuwaj... Przelka si dziewczynina,ale nic,czuwa,jak jej ten gos wewntrzny rozkaza.Modli si po cichutku,w sobie,i czeka,co z tego bdzie. Mina tak dobra godzina,a moe i wicej,a ci tu syszy dziewucha:kto si za piecem gramoli.Wyjrzaa jednym okiem spod pierzyny,niewiele widzi,bo ciemno,ale tak myli,e to chyba dziad owy zza pieca wyazi. Jako tak byo w istocie.Dziad to przybdana czworakach idzie cichuteko,podszed do stou,podnis si,wieczk zapali,postawi na stole i i rozejrza si wokoo. Panie Boe miosierny!Straszne rzeczy!Dziadzisko ju nie skulone,nie takie stare,jak si wydawao.Wyprostowa si teraz,zogromnia jako,n dugi a ostry wrku trzyma,lepia mu byszcz jak wilkowi.Zbjca! Dziewuszysko zatrzso si ze strachu,ale zaraz pomylao sobie:jak zobaczy,e nie pi, zabije mnie,trzeba lee cicho,ani tchn. A wiedziaa te dobrze dziewczyna,co to zawieczka taka:z trupiego oju!Taka wieczka ma t wasno,e pki si pali,nikt ze picych w izbie ockn si nie moe;obudzi si dopiero,gdy wieca zganie.Okropno! Rozejrza si tedy w zbjca,pomedytowa chwil i sunie bez szelestu,jak zy duch, naprzd do gospodarstwa,zobaczy,czy pimocno? Pochyli si nad nimi,a n wzniesiony w garci trzyma,popatrzy,posucha:spali. Wic lezie pomaleku,wprost ku ku dziewczyny suebnej.Unis pierzyn z jej gowy,przyglda si,a dziewucha dech zataia w sobie,ani drgnie.Co si zbjowi w niej nie spodobao,co wida,psi syn,zauway takiego,e nie dowierza;schyli si,nasuchuje,czy rwno oddycha:rwno. Ehe!Nie taki on gupi!Nie dosy mu na tym!Uszczypn j w policzek:nic!Wycign szpilk z kapoty,uku:nic!Jeszcze mu mao!Wrci do stou,wzi wieczk,skrada si,a wci spoziera na twarz dziewczyny.No!nie ma co!pi! Czekaj,bestyjo powiada albo ty pisz,albo nie spisz;jeli nie pisz,to zaraz mi tu narobisz krzyku. Stan przy nogach ka i nu bose stopy sucej przypieka on wieczk z trupiego oju.Przypieka,a skra skwierczy,a bble wyskakuj.Dziewucha jak nieywa:ani si ruszy. pi jak zarnita mrukn zbjca. Takiego blu aden czek bez wrzasku nie wytrzyma. A ta dziewczyna tak si miaa i tak wytrzymao,i ow mk miao przeniosa,e to niby i jej gospodarstwa poczciwych od udawania,jako pi,zaleao. Uspokoi si zbjca,stawia wieczk na nowo na stole,a sam drzwi cicho,cichutko otwiera i myk na dwr,po swoich kamratw. Ale ju dziewczyna zerwaa si z ka,na baykach,bo chodzi nie moga od blu okropnego,do furty si dowloka i elaznymdrgiem j zawara. Jeszcze nie zdya wynij z sieni,a ci tupiciu zbjw za drzwiami staje i chce furt otworzy. Ale!gadaj mu tam!Otwieraj,kiedy zamknite!Awyamywa furt bali si,bo koci blisko i haas mgby kto ze suby kocielnej usysze! Syszy dziewucha,jak gadaj: A mwie,,e otwarte.Czemu nas zwid? Nie zwiodem!Byy otwarte!Ino wiem,jak si to stao:to ta szelma dziewczyna nie spaa i furt zawara. Nie ona szelma,,tylko ty szelma,e si nie pozna i dziewuchy nie zarn! Ano,nie ma co gada po prnicy!Na nic dzi caa robota.Chodmy do lasu!Ale dziewusze przy okazji odpacim! Poszli.A suca wstaa,wieczk czarodziejsk zgasia,zaegnaa uczywo,zbudzia gospodarstwo i opowiedziaa im rzecz ca. Chorowaa dugo,a gdy wyzdrowiaa wreszcie,przeniosa si a na Litw,bojc si zemsty owych zbjw przekltych. "ZOTA KACZKA" I By sobie szewczyk warszawski.Nazywa si Lutek.Dobre byo chopczysko,wesoe, pracowite,ale biedne jak ta mysz kocielna.Pracowa ci on u majstra jednego,u majstra na Starym Miecie.Ale c?Majster jak majster,grosz zbiera do grosza,z groszy ciua talary i czerwoce,a u chopaka bieda,a piszczy. Niby-to mu tam poywienie dawa.Boe,zmiuj si;wodzianka,kartofle i tyle!I odzia go,mwi si,ale ta przyodziewa spadaa z Lutka,bo to stare achy majstrowskie,co ledwo si kupy trzymay.Do,e w takim stanie i pies by nie wytrzyma,a c dopiero czowiek! Gadaj mu:Miej cierpliwo,mityguj si,bdzie lepiej,poczekaj ino! Co to lepiej!Kiedy?Rok za rokiem mija,lata lec,a tu wci ndza i ndza. Znudzio mu si.Uciec chce.Do wojska powiada pjd,onierzem bd,moe si ta nowy Napolion gdzie zjawi,to jak nic marszakiem zostan,jeneraem wielkim,mocarzem. No nic!cierpi jeszcze,czeka. A ci tu kiedy na wieczorynk poszed do czeladnika jednego,co si niedawno wyzwoli i wiodo mu si niezgorzej,bo grenadierskie buty szy,dla gwardii,dla panw oficerw. Wieczorynka a mio!Jedz,pij,gawdz.Ni z tego,ni z owego o bajkach si zaczyna,o takich podaniach warszawskich. I mwi jeden stary szewc,kuternoga: Ho!!ho!u nas w Warszawie i o pienidz atwo,i o saw,tylko trza mie odwag i rozum we bie jak si patrzy. Zaciekawi si Lutek,pyta: Mwcie,,co takiego? Ano nic rzeknie kuternoga na Ordynackiem,w podziemiach starego zamku,jest krlewna taka,zaklta w zot kaczk.Kto do niej trafi,kto j przydybie wygra!Ona mu powie,jak skarby ogromne zdoby,jak si sta mona bogaczem,magnatem! I gdzie to,,mwicie? Na Ordynackiem,,w lochach starego zamczyska. A kiedy?? W noc witojask.. Zapamita to sobie nasz Lutek,a do nocy witojaskiej trzy dni trzeba czeka,nie wicej. II Wieczr spad na gwarn Warszaw,gwiadzisty,ciepy,czerwcowy.- Na ulicy ludzi jak mrowia.Panienki takie liczne spaceruj,a przy nich kawaleria,modzi panowie,a gwnie wojskowi. Tu uan drugiego puku,biay z granatem,tustrzelec konny gwardii w mundurze zielonym z tym,tu piechota liniowa,tu artylerzysta;hej!ostrogi dwicz,szable brzcz,kity migaj,a lubo patrze! Idzie sobie nasz szewczyk Lutek Krakowskim Przedmieciem,Nowym wiatem,wszed w Ordynack,przeegna si:ju blisko! Spuszcza si Tamk,bo tam wanie jest wnijcie do lochw ordynackiego zamczyska, idzie,lezie,ale mu co niesporo. Nie to,eby si ba:niech Bg broni!Nie lkasi on niczego;tylko tak jako,nieacno mu ze zym duchem moe wej w komityw. Ano trudno!Raz si zdecydowa:wej ahuczy bbenek,zawiszczy A 48jx}jӺA48j4jA4 }x} j  @jj{AAN@,jI_@