.$Qi!= $!R FJJ'1X3οߔK VrMsʚaX'v#aV8@Ro0`ր%cN84>Dxˈ:e|c<%8 r!GOOMBAGOOMBAGMBAHٟHYHdAD dT,0Q 4 4:9Q 4 4:N8Q 4 4: S 4:8  0S`H`hH`/.$Qi!= $!R FJJ'1X3οߔK VrMsʚaX'v#aV8@Ro0`ր%cN84>Dxˈ:e|c<%8 r!GOOMBAGOOMBAGMBA 0Uih7 RUD@ 0X@ q`PUUQ HAptbd5Q1QUUQl)`D` P@ @I Hps'6FTQE%In@p`P+5@;7g;#Oh(qF&PRQ oOwww.a$PcWЏ`^&'_ ?dP@*Q?piIp`5SQUEU`ߖ_p`_c~P?@G@FTtU4b_`dHpw6fP0;UhGsPpIwrF@TPAUE@?c@`@wGfaUP ?Ph`tp@ff1UU$b!o{׀(2?ulB_a{%aQbrf>)< ^ 5~C?B{A H7p6 `^Q5UU@IFtrdUQE@??faUR0U?@)A)(wJfZS00%1[1F!wpfU!U UU4AwwGf~_ @DwfaS#P`@A0PU@k_ ! T?2ifa$UEDQ$!?^%^?#I@hwttFbBEqA  wBd@Q@biq_TR0BC?ww??QbTUBU4$??dQC!?ۙA_swwbE3_Ai~$_~`1P0S$I`QiÆqw 6UT'@i `h`GGGf&A%`iݑhHq#FF]E$E~a Iqi!GOETHH#`P1a C@q@81b@r6F0`ffPFR??01?HB*i8btwa79*Q@ _ TPp#```0w%FS ?`0660SS R8 DqF6 Qy@`p?TPU4q? ~@  7 _0\/zz @0H??*kp3$$$$RSSC4FF%RteC4VG%RddC455%BBBBX=RJZ9gs{X=LJZ1gs{gCClC)C] 𵆰KN$kIHRR!B!GOys@-h$U`!!4, W@  7B  ?' xG 7(9"HBa8dI# h@C8!> - @'% x 7 / ' L '` h #@ Hx( GhCXC C2C J'PhR{3:3z;@* 9+ѐpGhC񵂰 )Hh.8PCpR(0 9 B %($EHh( "B"1# .1o0:0z!@4B Hh ))IBIIIBIIAG1hCHIh h`B@@#@Oi#B i1a)ۉ HaaI ` !@CpGhCCC!"R( KR(HQ1B !HpG0  #GK *KK#A#CETS0 \ ,!!1BCR0(۰pG0*A A"I2 "HpG@I" pG@NhH1iCA@@ 0a xA(h (ya` h 7B  ?'! 1@#BHМC` GC "JI# h@#[B EHpEI hO#'<pK $x#Cp"Cp8< $Qx9K!CQph !#B!`4I`4I3IMH`$] h`!!4,*L C8a!Lhi@Hhh (ڠ!I!IXH` 8@H8@$( 2`!4 ,L C I  IMGC2lCC `8` $M/`U/ HC(a/ / ` Ӯh/ѰI/IX` @/(/ H @O8CGC h`` G G Oh 0*2Rh"B"]GCK"hB"%0NGCB828!RGOFFONwith RONOFFSLOWMO5min10min30minOFFIIIIIIIIIIIIIIINormalTurboCrapProtGBAGBPNDS1P2PLink2PLink3PLink4PBlackGreyBlueNoneYellowGreyMulti1Multi2ZeldaMetroidAdvIslandAdvIsland2BaloonKidBatmanBatmanROTJBionicComCV AdvDr.MarioKirbyDK LandDMGMGBSGBCGBAGBAuto Goomba Pogoomba ' I" ;`AHx('@I XhF? @HAIx XiFhFiF" F;O @ 2 2 > GPowered by XGFLASH2.com 2005uChav2.2 on wC`C`B autofire: A autofire: 2`Controller: Display->Other Settings->Link TransferSleepRestartSave State->Load State->Manage SRAM->Exit Q" 6h:H;Ix X:hFiF 8H8Ox8:XhFiF 6L7Ix X6hFiF x4I X4hFiF 4H4h :XhFiF y0:XhFiF /H/x:XhFiF /H/hhFiF G Other Settings(`VSync: _`FPS-Meter: C`Autosleep: `EWRAM speed: 2Swap A-B: Autoload state: (Goomba detection: PaGame Boy:  " HIh XhFIiF 7HIx XhFfOKBa  @&60`.CH p ;pAH[#  >Np00Xp!000pp@;p#C3H&1H1A1HA(1%H&V f>Й(`]0 Z&v  # 06N<,$$ 4D=- Hh. 47?/ JGgCTCC brac#\T3:рpG H!I LhB 8hB <`x`Gg1W!"Cxx;Cx?;Cx?;CY02*ۀpG e") |"* wZ'?рG Write error! Memory full. Delete some games.1K1Oh#[<f'BC#fB7B+) #[B 5 (92>.'C.`h`=- 9*d'C'``` I02 `!Ip02B @I9 GCg^)2:p01ypG "S!H9 !7< 9< !7< }9 79 G00:00:00 - 00/00kKCIh h&1+AL! + + h)89B)) !`  Y'# ` B )"B" 0 1_Bѡh7  &.ѽB  i"2 D/"3 =( ("B" 0." )7 (" H` `GCgPush SELECT to deleteSave state:Load state:Erase SRAM:CKL(#[30 g``Hh`Hh2`HOx(8I Hh1.1"8NGg0CPCuCgCTC LjF ` (ќG  "! h-!h8BH ` 8@jF (H8@C #L!:#k LjF `  @"! h("! h 8@jF H8@GgCd#C% I NBh3B1` *I `GgCIh" J)0% )>hI`GgCH#h@pGlC( Hh/jF!(HhGPCTC(јG ") O#!";HhjF!v( "!6( g Saving.gPC(4! N(-h()!D("#[M0"#K!I H631!"H`!8Gg0!HKJ?"!GgA(< Hx8Hhw! ! -hB "RIH<// "Ah J00""RIH"GdCPCHx"Hh-jF! (hBE"R I HjF!8(zGdCPC  .MiF(`(G @&h%(B(!{%mH5hB#[B I") `%5<- M"!(h)h8BH(` 8@iF ( H8@CpC ROM not found.I(IjF! ("L#[0" IHhqHhHqHIx xCI x CI xICqHxHhO`/"! #[0"Gg0g8\_C(C_dCPC(!jF! (Jy`Ay J`y Jp!@ Jp!@ J#pI@@ pG8\_C(C_&O(C !I%=p70BjF! Z(L#[0"IHJhqHhHqHxqxyCq/`"! #[0"Gg0g8\_CC8O8J9j `%3L.S][D/7>W S BՉ-63CCBiсщ) щIaZ %KB$H!!с!C P CKBH!KBH!KBPh(Е`h(Аh8`HH8bH#CpG!`Q`сQ`gC @0&@  HKhB Hx( H! I CII#CpGC0vC CB0ӄFR) xp@Iу:Ӱɸ:Ұ 2 p Cp p p xpI@R`FpG CCXPpGR\TpG/Y@P@ KRB#BBRB[AB Z@P@Y@pGGGGG G(G0G8G CфF0 LC+@# @pB0`FpG xpI[*pG2x+ x1p2+pG/KRB#BBRB[ABpGFCˀ  xx[IR gFpGFRp@: C C  :ӁTR`FpGxG0`B @ @   !QR B0`BaB/F C ӰL;C+@рҰ xpI@+ R`FpG p@R`FpGxG--N< \/ Divide by zero///4 ,P$PP //38//1e "" \  /\ \$/< }Ϡ0\ }Ϡ@\  @0}ϠP\ // XTS4xVͫ0 FhnzZ~h2 0;.Yk  RT;h;h;h;;;T; T; = = =<<<<<===<<<<<<" =l=H=T; O-<04 +**)HAIB*@/@GPO|xt,`- .{H x@@44P,T(X$\ㄔGO 2 ZB^?O/pD-逡$ b(`4@ 0 PPQ0S$pD/XCP ` w9`9@9,C BB4Cx0@P`x404x40x4L-`ጠ匰Z @O PPQP$T0IE?@  L/xxxx h>P`@: ;;,'t,C2\+phà`àbàcàdàeàhàiàlàmàpàrà`sàtàu` àxàyà|à}ààà`bcdehilmprs`tu` xy|}wxFFFG8GhGGG H(??(@@(AA(B?(M3"o{3"o{3"o{3"o{UUUUUUUUUUUUUUUUUUZJZcUUUތk)ZcZJggU F%)YZJZcޢBk{URZJ!1sJ!!scR)祥{))Bu)ksJ!!scR)祥{))BތZsJ!!kkcB{))BȐPDBRRRRZZk{!BRZ{9RZ{9RZ{9Zk{!Bε!)99JZ9ﭥkZZB猥BRkRRRBZޜkf!BRUURBΌZR>sB3 wx#5 ZM`) UUUѩQH%GGM[jcBs{!%   @h*>` ; 8L 50@  ,$ /P-"P-p???????-???/@-L =@P 1 @@@0S@/0S@/                  @-BJRZbjrz "&.B1.07, T\ 0P@0/P00/$0/  R 0/޼ DP`l  0܀P:O-@PB A  ᠀堐cp@DA`PPP` \ EX P: O 0@-S"I 0  \0 Π0 S( 000 Q@@Ao 0!CexV4-$2X$QP$? @P,,0 R :Q0A 2 --N< \  Divide by zero!"!!"!"!!""!!"!""""!"!!""!!"!""""!!!!!!""""!"!!"!!!!!!!"!!""!!"!!!!!!!"""""!!"!!!!!!!!!!!!!0CFGNINTENDOxG[?xGbxGDxG\?xGZxGxG\xG xGxGxGexGxGqxGxGXTW@XTW@XTWXXTW$ %Ƞ B.瀀XTWX XTW2T12@XTW21TE112@XTWX\ကXTW0@2#D#@XTWČ~ B. B.XTW'1p2#!2XTW%Ƞ +LကXTWXE XTWe\2T12eT@XTWe\21TE112eT@XTWTXကXTW0L2#@#L@XTW$ PI@XTWhXTW$ &Ƞ B.瀀XTWh XTW2d12@XTW21dF112@XTWhlကXTW0E@2#@XTWXTW'1p2#!2XTW&Ƞ +LကXTWhF XTWfl2d12fd@XTWfl21dF112fd@XTWdhကXTW(0d@2E@XTW@HXTWxXTW$ 'Ƞ B.x XTWx XTW2t12@XTW21tG112@XTWx|ကXTWD QDR T"@ 22#1@XTW@T 2231@XTW@HXTW'1p2#!2XTW'Ƞ +xLကXTWxG XTWg|2t12gt@XTWg|21tG112gt@XTWtxကXTWD$ 2@XTW@HXTW|XTW$ 'Ƞ B.xG XTW||倀XTW'Ƞ + 212  B.XTW'Ƞ + 21@112  B.XTW'Ƞ B.XTW12@XTW@HXTW|'1p2#!2XTW'Ƞ +xGLကXTW|@|倀XTW2D12@XTW21DD112@XTWLကXTW22#@XTWXT@XTWXP@XTWXT@XTWXP@XTWXT@XTW'Ƞ +X\ကXTWXP@XTWT%T@XTWT&T\@XTWTP@XTWT'T\@XTWTP@XTW'Ƞ +TXကXTWT$T@XTWh`@XTWhd@XTWhd@XTWh`@XTWhd@XTW'Ƞ +hlကXTWh`@XTWd%dl@XTWd`@XTWd&d@XTWd'dl@XTWd`@XTW'Ƞ +dhကXTWd$d@XTWxp@XTWxt@XTWxp@XTWxt@XTWxt@XTW'Ƞ +x|ကXTWxp@XTWt%t|@XTWtp@XTWt&t|@XTWtp@XTWt't@XTW'Ƞ +txကXTWt$t@XTW% 'Ƞ B.瀀XTW%'Ƞ B.瀀XTW& 'Ƞ B.瀀XTW&'Ƞ B.瀀XTW' 'Ƞ B.瀀XTW'Ƞ  B.瀀XTW PI@XTW@H$ 'Ƞ B.瀀XTWD@XTWD@XTWD@XTWD@XTWD@XTWD@XTW'Ƞ +LကXTW$@02!2D@XTW$D02!2@XTW$@02!2D@XTW$D02!2@XTW$@02!2D@XTW$D02!2@XTW'Ƞ +$L02!2XTW$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW'Ƞ + (!$@02!2XTW(!$@02!2@XTW$@T02 2#!2@XTW$DT02 2#!2@XTW$@T02 2#!2@XTW$DT02 2#!2@XTW$@T02 2#!2@XTW$DT02 2#!2@XTW'Ƞ +$LT02 2#!2XTW$@T02 2#!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW'Ƞ + 2##?$@2# 2#D1!2XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2@1@XTW2D1@XTW2@1@XTW2D1@XTW2@1@XTW2D1@XTW'Ƞ +2L1XTW2@1@XTW0@41@XTW0D41@XTW0@41@XTW0D41@XTW0@41@XTW0D41@XTW'Ƞ +0L41XTW@1@XTW0@1@XTW0D1@XTW0@1@XTW0D1@XTW0@1@XTW0D1@XTW'Ƞ +0L1XTW0@1@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW'Ƞ +$ T02 2#!2XTW$T02 2#!2@XTWg XTW|Ě -,XȌ,Ȍ|ĊTXXTW XTW -XTWa XTW%|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q XTW$L02!2XTWI|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q  -XTWXTW@H|Ě -,Ȍ,Ȍ|Ċ -XTWXTWXTW I|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Qf  -XTW (!$@02!2XTWI XTW|Ě -,hȌ,Ȍ|ĊdhXTWJ XTW XTW&|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q XTW$LT02 2#!2XTWIOhXTWXTW}XTW 2##?$@2# 2#D1!2XTWI& $ XTW|Ě -,xȌ,Ȍ|ĊtxXTW%( $ v뀀XTW'|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q XTW2L1XTWI |(!|02 "2XTW' -@XTWČ$  B.XTW0L41XTWI( LXTW|Ě -,Ȍ,HȌ|ĊL0P ;XTW%( oLကXTW@XTW  $|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q8 XTW0L1@XTWI0s|(!x02 "2XTW|t倀XTWČ +LXTW|Ě -,Ȍ,Ȍ|Ċ -H@H$ T02 2#!2XTWI80O- ģij,F.  !#RO/#>5:5`   h/<<3   4# R $# ,/  /"P" R" B4 4@ FxGQEĊQEĊ x ĊG @ĊQEOĊ$ P P@ $ @: $  vR $ $@ H  P  X ` @ I|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q  -XTWPFPFh>P01// \J" 3--:--. .:::::::.TA`AlAxAA:AAAAAAAAA:B B,B8BDBPB\B:::::::::BBBBBBBBBBBBBBBB@56d6677:477778::::::::::-::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: \(UWQL \UWQLRead from OAM. Wrote to OAM. \J2--:----:::::::-<@H@T@`@l@:x@@@@@@@@@:A AA$A0A  ˌ  ˌLT!L t >  ˌ  +xxxxSNtuuh>Ix^Z!`@@&9_9_9_9_`?DDDD@ D H L P T X T X  PO4OdO::::(;|;;;-<;:: v  (;=L<$<!Q@-U@ nO4rOP$ P$ P$ P$ P$ (;<<: 9: =0=:+ P CSv(;\=;;?(;=<:(;=::C9@-0<<<<8$@DA$HLI -$@DHL$T?99 0Px h8Tx0`|  P 8Lt@`4PhH 4 ` |       8 P l        4 P |        @ X t       $ @ X t       <X p0\(<Pdx @l4p$`(\$THH0Lh ,Hh(Dd0d<l (ldlBDTl$ X h P$     !(!d!!!!!0"X"""""#<#T#### $ $$$$:::::::(::::8 ;;D+bkGG@@>BEoE>B>RG>Uff s nٙgcnܙ3>CLAS SLUBY 003W Copyright (C)2000-2001 Pat Crowe. This Book Reader was distributed solely for the reading of classic books which are out of copyright. Program extends to address 3fffh. No responsibilty can be accepted for any breach of copyright nor for any other matter involved with material above this address. This material will have been added by a user of this program and not the author of this program. Please address any enquiries concerning breach of copyright or any other concerns, to that third party. >P Q1b͛ >a>&> > ͜:\ BS ( O>ͧ ͮ Ϳ ͮ G ͮ Q|r>>xE>@A>>@ v(́ Vw cog_ 9W -O G  < >O < >Oͳ S  (((# ("(*( */͘^# = >O| < >O|!>w# !6# 6#6# ! 6#6# 6# B͜ w  O> O͜Oͮ < 8>   G3 8  3 8 #@w    (=> O> >O͜Oͮ 0< O  ͟ w  ͮ y  {   G3  3  O w  ͮ y  > > >>!>A!@}|!* a* OG> > >>>!>A!@}|- = 3  -(>(>ʘ 3  u,#> >(og #F+Nx<(,x ͷ ͮ Q>$(>ͯ ͮ Q> (!В@(=3 y !В@y( 3 y >G ͮ Q O> |y (((( ($((!p(! !!!!~"  ! (q! (j!H (c!p (\! (U! (N! (G! (@! (9!: (2!b (+! &! !! ! !a* Przewi Wers Str. Roz. Wsz Liiku: Rivi Sivu Kapp LopBlttern: Zeil Seit Kapt AlleDfiler: Ligne Page Chap ToutScrolla: Rad Sida Kap Hela Lista: Linea Pagina Cap. Tutto Blader: Lijn Blad Hfdst Alles Bla: Linje Side Kap Alle Despl.: Lnea Pgina Cap. Todo Mudar: Linha Pagina Cap. Tudo Despl.: Lnia Plana Cap. Tot G<8-(>> 7 > O O ( u> 7 => G!x(~# * !6# x y!(#!@(!(!(!@y(=]T! P* P* P* P* > >A! y( >"" " N"O">A> >A! y( *GN 6*GO . * >!A 3  > >A!   # A! @6# x !~#(  o&MD)))  0( 8 V#F#' y z_k&)}o ! {(8=xw#wyw#wˇ@@>@>GHI!`>" " !` y(=> W>'('('(y !`Q'('('((,>O!`>" x >" x `>" x >Ow#<  6# !>"< ! "< !@6# ! 6# !>("< !  "< ́> /7G>/Gx>0(>>$ x >$@(D ɇƀhiA * >hiA * >h@iA * ɇƀjkA * >jk@A * ==|================<=MBFONTMonospaced @@@@@@@``@ @ @@@`@@ @@@@@ @ @@@@@ @`@ @@@ࠠ@@@@@ @ `   ࠠ @@ࠠࠠࠠ @@ @ @@ @ @ @@@ࠠࠠࠠ@@@@@ ࠠࠠ@@ࠠࠠ ࠠ @@@@@@@@@@@@ @@@`@@@@@`@@@ ` `@@  ࠠ ࠠ`@@@@@ࠠ @@@@@@ @@@@@@@ ࠠࠠࠠࠠ  @`@@@ @@  @ @@@@ @@@@@@@@@ @@`@`@ࠠ@`@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@  @@ @ ࠠ@ @ @ @ࠠ @@`@@@@ @ @ @ ࠠ@ @ @ @@@@@@@@@@ࠠࠠ0@@@@@@   @@  @ @@@@ @@@`@@@@@@ @ @@@@ @@@ @` @ @@ @@`@@@ @ @ @@@ @@@@@@@@ࠠ @ࠠ@ࠠ@ࠠ@ࠠPࠠࠠ@ࠠࠠ@ @@ @@@@  @ @ P  @  @@ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@  @ࠠ@ @ࠠ@Pࠠ@@@ @@ @  MBFONTVariable pitch PPPPP x(  @ࠠ@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@ @ `   ࠠ @@ࠠࠠࠠ @@ @@ @ @ @@@ࠠࠠࠠ@@@@@ بȨࠠࠠࠠ ࠠ @@@@@@@P@@@@ @@@@@@ @@@@@@@ ࠠ ࠠ`@@@@@ࠠ @@@@@@ࠠ@@ࠠࠠ` ࠀ @P@  @ @@@@ @@ @@P```ࠠ@`@@@@@@@@@@@@@@@@@ @P@  @@ @ ࠠ@ @ @ @ࠠ@@HHP\T@ @ @ @ ࠠ@ @ @ @@@pPpࠠࠠ xx $HH$ xx@ @@@@ @@@`@@@@PPPPP@ H$H(8 8 ( @ @@ࠠ @ࠠ@Pࠠ@ࠠ@@ @  @@@ @@@@@@@@@pHHHHpȨ@ࠠ@ࠠ@ࠠPࠠPpp@Ȉ@ @@ @@@@@  @ @ P  @  @@ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@p` @ࠠ@ࠠ @ࠠ@ࠠPࠠࠠ@@@@ @@ @ ࠠ Ytc]qc 9ccc<c7$8c o*,c 1c f7?c =  " LUBY PANIESKIE " ALEKSANDER FREDRO "Rozum mczyzn, biaogow afekt tylko rzdzi; oraz kocha, oraz nienawidzi; nie gdzie rozum, ale gdzie afekt, tam wszystka. " And. Maks. Fredro OSOBY Pani Dobrjska Aniela Klara Radost Gustaw Albin Jan Scena na wsi, w domu Pani Dobrjskiej. AKT PIERWSZY Duy pokj dwoje drzwi w gbi, trzecie drzwi po prawej stronie sceny do pokojw Pani Dobrjskiej, czwarte po lewej do pokoju Gustawa; okno. SCENA PIERWSZA Jan sam w paszczu zarzuconym na ramiona chodzi, patrzy w okno, potem mwi ziewajc Czekaj mnie, nie pij, powrc o trzecij Pikna mi trzecia! Soce jak w dzie wieci, A mj pan drogi gnie sobie parole Albo z butelk... albo... No! ju milcze wol. SCENA DRUGA Jan, Radost. Radost idc ku drzwiom Gustawa Spi Gucio? Jan Czy spi? ... Jak zabity, panie. Radost Lubi spa hultaj. Jan zastpujc od drzwi Nieche pan nie wchodzi. Radost A to dlaczego? Jan Bo spi. Radost Nic nie szkodzi. Jan zastpujc Bdzie si gniewa. Radost Nic mi si nie stanie. Jan Dopiero zasn ledwie p godziny, Radost C w nocy robi? Jan Nie spa. Radost A z przyczyny? Jan Z przyczyny? ... Zasab. Radost troskliwie Zasab. Jan z westchnieniem Niespodzianie. Radost C mu jest? Jan Co jest? ... Jaki zawrt gowy... Radost Hm! ... Jan Wstrt do wody... Radost Hm! ... Jan Pragnienie wina... Radost Hm, prosz, prosz wieczr jeszcze zdrowy!! Jan wzruszajc ramionami Ha, sabo, panie, piorunem zaczyna. Radost do siebie Hm, wstrt, pragnienie! Hm, hm zawrt gowy. Jan Niech no si wypi, po poudniu wstanie. Radost Chciaem by w domu i dzi tu z powrotem.Lecz tak rzecz ani myle o tem. Jan Owszem, jed pan, jed! Rcz, e za chwil... Radost A, sen spokojny? Jan zastpujc drog Lada co obudzi. Cicho, dlaboga. Radost Drzwi tylko uchyl. Jan Ale drzwi skrzypi. Radost Wasnymi oczyma... Jan odstpujc Ha, kiedy ju tak niech si pan nie trudzi;Darmo tam patrze mego pana ni ma. Radost Nie ma? Jan A nie ma. Radost Gdzie jest? Jan Std o mil. Radost Jak? co? Jan Pojecha. Radost Dokd? Jan Do Lublina. Radost Do Lu... Lu... Jan z ukonem, koczc sowo blina. Radost Kiedy? Jan Wczoraj. Radost Po co? Jan Nie wiem. Radost Macie go! Ju szale zaczyna, Ju, Bogu dziki. Jedzi, lata noc... I czego stoisz, panie Zawrt-gowy? Hm! Wstrt do wody , co? Wina pragnienie ? Jan Stoj na warcie; musz by gotowy Otworzy okno na pierwsze skinienie. Radost Na co otworzy? Jan Dla mojego pana; Tdy wychodzi tdy si i wchodzi. Radost zaamujc rce Przez okna azi rd jasnego rana! To waryjata prawdziwie dowodzi ironicznie I kiedy wrci na swoje wesele? Jan Jeli mu wierzy, mia o trzeciej wrci. Radost do siebie O, musz, musz cugli mu przykrci! O, czego nadto, tego i za wiele! Sycha pukanie do okna. Jan idc do okna Nieche pan aje, bo przybywa wanie. Otwiera okno. SCENA TRZECIA Gustaw ubrany do konia, Jan; Radost w gbi. Gustaw wac przez okno To czas! Niech go piorun trzanie!! Jan Dobrze pan mwi; bogdajby go trzasn! Gustaw A co? pi jeszcze? Jan Byby sen nie lada! Gustaw Trochem si spni. Jan Mnie to pan powiada. Gustaw Pewnie nie dospa. Jan Gdybym by cho zasn! ... Gustaw oddajc prt, czapk, rkawiczki i ocierajc twarz No, prawd mwic, jak jestem na wiecie,Jeszczem tak piknie zbami nie dzwoni: Wicher, deszcz, zimno psa by nie wygoni. Radost A ciebie wygoni przecie. SCENA CZWARTA Radost, Gustaw. Gustaw A, stryjaszek! caujc w rk Dzie dobry! Radost ozible Witamy z podry! Gustaw Ju wstae? Radost Jeszcze nie spa? Gustaw Do czasu. Radost Dzie duy. Gustaw Dopiero wita. Radost wita, ale w twojej gowie. Gustaw Niech i tak bdzie, niech wita na zdrowie, Byle mnie kocha stryjaszek kochany, By mi zawsze zdrw, czerstwy i rumiany! Lecz c to? Mars? mars? Fe! precz z nim,do licha! zagldajc w oczy No, prosz... troszk... Niknie wyraz srogi,Czoo si rwna... oko si umiecha... Ot tak lubi, ciskajc go mj stryjaszku drogi! Radost paczliwie, zawsze dajc przestrogi Mj Gustawie, powiedz mi chcesz czy nie chcesz ony?? Gustaw Chc, chc, stryjaszku. Radost Pewnie? Gustaw Jestem jej spragniony. Radost Takie to wic sposb wyszukae sobie? Gustaw Ja nic dotychczas nie wiem o sposobie. Radost Te wycieczki przez okna, te nocne wyprawy... Gustaw I c? Radost zniecierpliwiony C? Panna! Gustaw A, bardzom ciekawy, Co moj pann obchodzi moe, Kiedy, jak i gdzie ja si spa poo? Nie pi tym lepiej dla niej, bo na jawie Ni tylko jedn myli moje bawi I do niej wzdycham, jak w dzie, tak i w nocy; Ale jak zasn jeste to w mej mocy?? Radost paczliwie Mj Gustawie! Dlaboga, porzu myli pocheI raz tylko, raz pierwszy zastanw si troch! Kilka dni jeste pord tak godnej rodziny, I nie ma dnia jednego gdzie tam: dnia! godziny! eby czego nie zbroi, a si serce kraje. Pani Dobrjska sama opiek ci daje, Nie idc wzorem matek, co nos gr nosz,Kiedy w duszy o zicia wszystkich witychprosz; Pamitna twych rodzicw i mojej przyjani,Swj zamiar wzgldem ciebie gosi bez bojani. Ale wszystko na prno, daremnie si trudzi Miejski panicz w wieniakach innych widzi ludzi; Swoich nudw nie kryje, grzecznoci nie siliI chce da uczu warto kadej swojej chwili. Wrbel si tylko, mwi, pustej strzechy trzyma, Ale co w twojej gowie ju i wrbla ni ma. Gustaw z szczerym zastanowieniem Prawda, prawda, stryjaszku, zbyt suszne przestrogi; Ach, ojcowskimi strzeesz mnie oczyma; ciskajc go O, jeste dla mnie skarb, przyjaciel drogi, Dziki ci, dziki za twoje przestrogi. Radost z rozczuleniem, ciskajc go Mj ty poczciwy, mj luby Gustawie! Gustaw Mj przyjacielu, mj ojcze kochany! Zobaczysz, jak si ogromnie poprawi, Bylem mia tylko powd do odmiany. A teraz zgadnij, jak dzi zabaw... Radost O, dlaboga! on swoje! Ot masz popraw! Ach, zmiuj si, uwaaj; powiedz, czy to adnie, e z domu pan zalotnik oknem si wykradnie, Aby noc ca Bg wie gdzie nie trawi! Gustaw Ale, stryjaszku, ja si musz bawi. Radost Bawi! Gustaw A w prawdzie, w tym szanownym domu, Gdzie kady dla mnie a nadto askawy, Gdzie nie ubliam w niczym i nikomu, adnej dotychczas nie widz zabawy. Radost Idzie tu o zabaw, wrzaw nieustann? Gustaw Ale o nudy idzie. Radost Nudy z pikn pann!! Gustaw Nie bd nudy, jak si kocha bd. Radost I kiedy to nastpi? Gustaw Jak si z ni oeni. Radost Albo inaczej jak na koszu sid. Gustaw Ba, ba, ba! jeszcze czego. Radost I skd pewno, e nie? Jeste to napisano, wyryto na niebie, e Aniela koniecznie musi pj za ciebie? Gustaw Pjdzie, pjdzie, stryjaszku. Radost Tylko bardzo prosz, Niech samochwalstwa od ciebie nie znosz. Gustaw Do samochwaw kt tego policzy, Ktry rozsdnie zwaa i powiada, e gdzie dwie rodzin zwizku sobie yczy, Zwizku si w kocu spodziewa wypada? Radost Prawda jeli Aniela cho troch polubi. Gustaw Bd z aski swojej spokojny w tym wzgldzie; Ju ja ci rcz wszystko dobrze bdzie. Radost Nadto pewnoci, i ta pewno zgubi. Gustaw Ju spu si na mnie... Ale do tych fraszek; Teraz niech zgadnie kochany stryjaszek... Radost Pewnie: gdzie bye? Gustaw Gdziem bawi tak dugo. Radost Wymw ju, wymw, bo ci diable dusi. Gustaw Na miejskim balu bylimy przebrani. Radost Na jakim balu? Gustaw Pod Zot Papug . Radost W karczmie! Gustaw Przebrani. Radost O Boe! o Boe! Gustaw Tego modemu nikt pewnie nie zgani. Radost ironicznie Pewnie pochwali? Gustaw Bo pochwali musi. Radost Pikna mi szkoa! Gustaw Lepszej by nie moe. Na maym wiecie, co si wielkim mieni, Gdzie kady trwonie po liskiej przestrzeniJakby na szczudach i w przybicy chodzi, Tam, czym s ludzie, niechaj nikt nie bada; Ale gdzie czowiek mao pozr ceni, Przybranym ksztatem nie chce i nie zwodzi, Gdzie wicej wola ni rozum nim wada, Tam chwytaj pzel, wzr stoi gotowy. Radost Ot go macie! Jest La Bruyere nowy. paczliwie Guciu! dopiero dzikowa za rad. Gustaw nie suchajc I co mi teraz przychodzi do gowy... Radost Na przykad? Gustaw Jedmy tam dzi. Radost Ja z tob? Gustaw Ty ze mn. Radost Oszala. Gustaw Wczeniej wrcisz. Radost ironicznie T drog tajemn. Gustaw Jedziesz? Radost Daje mi pokj. Gustaw No, to sam pojad. Radost Guciu! dopiero dzikowa za rad. Gustaw aonie Luby stryjaszku! wkrtce si oeni. Radost do siebie z zdziwieniem No! i dlatego takie figle stroi. Gustaw jak wyej, proszc Ju raz ostatni! ... Radost Ja go nie odmieni, To rzecz daremna. Gustaw Na kasztana wsid... Radost przestraszony O! na kasztana! Gustaw Przede dniem tu bd. Radost We ju moj doroszk, a kasztan niech stoi. do siebie Jeszcze kark skrci z tego waryjata. Gustaw Dobrze, stryjaszku. Radost I delij moj. Gustaw Dobrze, stryjaszku. Radost W tej kurteczce lata Jeszcze kataru, u diaska, dostanie. Gustaw Dobrze, stryjaszku, jak chcesz, tak si stanie. Ja zawsze mwi: wite rady twoje. Radost Ot masz! Teraz powie, e to z mojej radyPrzez okna azi na nocne biesiady. Gustaw Zatem radzisz wchodzi drzwiami? Radost Gadaje z waryjatami! Ja ci radz pj spa. Gustaw Spa? Radost Blady, a niemio. Gustaw Blady? to dobrze, to nic nie zaszkodzi: Blado niepokj miosny dowodzi, Bladoci prdzej ni sowom si wierzy; Pamitasz przecie, jak to dobrze byo Rano, nazajutrz po twojej wieczerzy? Radost Mojej wieczerzy? Gustaw To jest, mwic szczerze, Ja sam dawaem t sawn wieczerz, Ale stryjaszek potem dugi paci. Radost Niestety! Gustaw Wcalem na cerze nie straci; Teraz to kocha rzecz niezaprzeczona Jak blady, saby! On z mioci skona Powiedz sam, wszake prawda, tak mwiono? I gdybym nie by zanadto... Radost No, no, no, Nie do: szaleje, jeszcze mnie powiada! Teraz id i spij, taka moja rada. Ale, mj Guciu, Guciuniu serdeczny, Staraj si zbliy, podoba Anieli. Gustaw Dobrze, stryjaszku. Radost Dla matki bd grzeczny. Gustaw Dobrze, stryjaszku. Radost I na mio Boga, Jeli ci jeszcze moja przyja droga, Nim si odezwiesz, pomyl pierwej nieco, Bo czsto sowa jakby z worka lec, Ale sensu w nich... no! tego tam ni ma. A teraz id spa, ju mrugasz oczyma. Gustaw Pjd si przebra Cauje w rk. Radost caujc go Pamitaj, Gustawie... Gustaw Sam si zadziwisz, jak si dzi poprawi. Odchodzi w lewe drzwi boczne. Radost patrzc za nim, serio Poprawi ! zawsze jedno, co godzina; Zadziwisz si ! Tak!! przechodzc nagle w uczucia Kochany chopczyna! SCENA PITA Radost, Albin, chustka w rku, tragicznym tonem. Radost C ci, panie Albinie, sprowadza tak wczenie? Albin Niestety! Radost Jak wzdychae, tak wzdychasz bolenie. Albin Ach! jake nie mam wzdycha, kiedy w smutku ton, Kiedy nocne minuty zami przeliczone!! Radost A ja ci radz, wypogd twe czoo, Nie bd Gustawem lecz kochaj wesoo. Te elegije i miosne ale Modej dziewczyny nie podbij wcale; A zwaszcza Klary, co jak iskra ywa, Jeeli westchnie, to wtedy gdy ziwa; Klara, co spocz rzadziej milcze zdoa,Sprzeczna z ukadu, z natury wesoa, Lka si smutku, ktrego obrazem. Albin Ach mona kocha i nie paka razem! po krtkim milczeniu Ju dwa lata si kocz, jak powabno Klary Wzniecia moj mio bez granic, bez miary. Nie ma dnia, bym nie baga najczulszym wejrzeniem; Samym ju tylko teraz oddycham westchnieniem; zami skrapiam jej lady, skrapiam ca drog, I kamie ju bym zmikczy jej zmikczy nie mog!! Radost eby i sto lat jcza, wszystko nic nie znaczy. Albin Ach! Radost C dalej chcesz robi? Albin Co? umr z rozpaczy. Radost Moe ci kocha. Albin Kocha? umarbym z radoci! Radost Ka wic sobie zawczasu dzwoni z przezornoci. Albin Ja pacz ty si miejesz. Radost miej si i ty razem. Albin Ach, posuchaj mnie raczej, nie drcz tym rozkazem! Mylaem, e wytrwao najczystszych pomieni Nienawi w agodniejsze uczucia przemieni, Ow nienawi mczyzn, powzit z rachuby, Ktr w duszy piastuje, z ktrej szuka chluby. Ach, bdna myl niestety!! zwodnicze nadzieje! Jej serce coraz stygnie, a moje goreje! Radost tyme tonem Bywaj zdrw! Albin Ach, gdzie idziesz? Radost jak wprzdy Ach, id do siebie. Albin Nie litujesz si alu, opuszczasz w potrzebie. Radost Chciabym jeszcze do domu pojecha na chwil, dobywajc zegarka Tylko e ju podobno... jeli si nie myl... Oho! tak to ju pno! Wdaj si tylko z trzpiotem: U niego jak rozsdek, tak wszystko na potem. Albin chwytajc go za rk Czekaj, zwierzy ci musz straszn tajemnic. Radost przestraszony Dlaboga, co to bdzie? Albin Rzecz ca owic. Radost Albinie! ja truchlej! Albin Zachowasz j wicie? Radost Mw! Albin Klara i Aniela maj przedsiwzicie... (Suchaj i zapacz! )nigdy nie i za m.Radost zadziwiony i wstrzymujc si od miechu Szczerze? Na znak potakujcy Albin a Radost parska miechem. Albin Co? Ty si miejesz z tego? Radost miej, bo nie wierz. Albin Ja ci rcz. Radost I skd wiesz? Albin Wiem pewnie. Radost Daj Boe! do siebie Taki bodziec Gustawa obudziby moe, Byle mu wierzy. do Albina Dziki za dobr nowin. Albin Jak to, Radocie? Dobr a ja gin!! Radost Nie zginiesz, bdziem yli. Albin Ty si miejesz zawsze. Radost Ty za nie pacz, a losy bd ci askawsze.Odchodzi w lewe drzwi rodkowe. Albin O, mioci, mioci! Ty alw przyczyno, Zorzeczy ci nie mog, bo mile zy pyn! Lecz, Klaro! kiedy rwn odpacisz mi miar? Kiedy ze mn zapaczesz! Klaro! Klaro! Klaro! SCENA SZSTA Albin; Aniela, Klara wchodz przed ostatnim wierszem z prawych drzwi rodkowych. Klara cicho stanwszy przy Albinie Po raz pierwszy, drugi, trzeci! Na wezwanie takie dzielne, Powtrzone po trzy razy, nawet duchy niemiertelne, Jak posuszne ojcu dzieci, Porzucajc ciemne cele, Staj wadcy bra rozkazy. Mog spni przyjcie moje? Ot jestem, ot stoj. Albin caujc w rk Ach! Klara Nic wicej? Albin To tak wiele! Klara mieje si. Po krtkim milczeniu. Ach, urgasz mioci. Klara miejc si Urgam? bro Boe! Albin Twoje serce bez czucia. Klara Lwie, tygrysie moe? Albin Nikt go zmikczy nie zdoa. Klara Nie kady, to pewnie. Albin Ja tak kocham. Klara A ja nie. Albin Ja pacz tak rzewnie. Klara Ja si miej. Albin Okrutna! Poznasz mnie po stracie. Klara Okrutna! sroga! niestety! o, nieba! do Anieli Uchodmy prdko, tu mio na czacie, Prdko, Anielo; dowierza nie trzeba! piewa O! gdzie mio stawia siatki, Nie figlujcie, moje dziatki! Bo z mioci figlw ni ma: Jak was zapie, to zatrzyma! Tak babunia nam piewaa; Ja uciekam, pkim caa. Albin Zosta, okrutna, zosta! Uwolni twe oczy Od smutnego przedmiotu, co ich wietno broczy. Cieszy Ci moja mka? ciesz si wic do woli: aden twj raz nie min, kady mocno boli; Jedna tylko pociecha mej duszy zostaje, em nie zasuy wzgardy, ktrej dzi doznaj. Aniela Panie Albinie! kt tak cile bierze? Zosta si z nami, wszak ci to s arty. Klara Com powiedziaa, powiedziaam szczerze. Albin A ja wszystkiemu co do sowa wierz. Klara Godzien pochway, kto nie jest uparty. 7j A48jx}jӺA48j4jA4 c~ crXccKc$FcI+c2QcY9)W<,4Albin Godzien litoci, kto pokocha Klar, Bo razem w lito... straci wszelk wiar. Odchodzi w prawe drzwi boczne. SCENA SIDMA Aniela, Klara. Aniela Tak drani, drczy to si ju nie godzi. Klara C? pj za niego? Aniela Ja tego nie mwi. Lecz gorycz losu niech lito osodzi, Niech mu przynajmniej o przyczynie powie. Klara Na co? Niech kocha, pacze, jczy, kona. Aniela Ach, tego nie chc, i ty nie tak sroga. Klara Gardz mioci; jestem niewzruszona. Aniela Wszak ci si znajdzie agodniejsza droga: I na c tam sw, gdzie dosy na znaku. Klara Moe mam przed nim, dygnwszy trzy razy, Krcc fartuszkiem, piekc rak po raku, Prosi jkliwie, aby bez urazy Przyj odpowied, wprawdzie niezbyt mi, Ale ogln dla caej pci jego? Aniela O, pewnie, pewnie, lepiej by tak byo Ni wci powtarza w obliczu biednego, e jego mio, rwnie jak osoba, Ani ci bawi, ani si podoba. Klara Wierz mi, Anielo, wszystko to za mao. Nie wiesz, jak twarde jest serce mczyzny, Jak prdko rany umie cign w blizny, Blizny, co potem staj mu si chwa. Nic ich prnoci nie zbije, nie skarci. Im wicej przeszkd, tym wicej uparci. aj, gard, nienawid oni w nienawici, Gniewie i wzgardzie maj swe korzyci, Tak e nareszcie czasem z nas niejedna, Tracc cierpliwo, tracc gow, biedna, Znudzona walk, ze wszech stron cinita,Musi pokocha, by pozby natrta. Aniela Na c mi mwisz, co ja wiem dokadnie; Znam dobrze mczyzn, ten rd krokodyli, Co si tak czai, tak ukada snadnie, By zyska ufno i zdradzi po chwili. Lecz e li oni mamy by takimi?? Klara O, byy, byy kobiety dobrymi! I jaki tego zwyczajny by skutek? Rado dla mczyzn dla nas gorzki smutek. Wspomnij t ksik! ... Aniela Nigdy nie zapomn: Ma Kloryndy ycie wiaroomne. Klara z wzrastajcym zapaem I al jednego tw zemst zwycia? al, e chcia dopi i celu nie dopnie? I my nasz zamiar: nigdy nie mie ma, Mamy oznajmia, gosi nieroztropnie? Wszystkim do razu odebra nadziej I mio wasn kadego ocali? O, nie! Nic z tego, moi dobrodzieje! Wy, co ze zwycistw lubicie si chwali U ng, tu, kady niech kark zgina hardy! Kady z osobna dozna naszej wzgardy. Aniela z zapaem Wzdychaj wic kady! Klara z zapaem I kochaj si we mnie. Aniela Dlaczeg w tobie? Klara By jcza daremnie. Aniela I moje serce nie wicej im sprzyja. Klara Anielo rka!! Powtrzmy tu luby Nam wiecznej chway a im wiecznej zguby. R a z e m podajc sobie rce, mwi razem i powoli Przyrzekam na kobiety stao niewzruszon Nienawidzi rd mski, nigdy nie by on. Aniela Nienawidzi, tak oprcz mego stryja. Klara I mego ojca. Aniela I stryjecznych braci. Klara I pana Jana... Aniela I pana Karola... Klara I Jzia... Aniela Kazia, Stasia... Klara Hola! Hola! Aniela Na ostronoci nikt nigdy nie straci. po krtkim milczeniu Zatem ju kocha nie wolno nam bdzie? Klara Jedna dla drugiej kochankiem si stanie. Aniela zamylona Jedna dla drugiej... a, tak to przykadnie... Lecz powiedz, Klaro, owie mnie w tym wzgldzie, Czy oni nigdy nie kochaj szczerze? Klara po krtkim milczeniu Nigdy? Hm! Pewnie. Aniela Na c to udanie? Klara Na co i po co, nic nie wiem w tej mierze, Lecz com czytaa, pamitam dokadnie: e mio gorsza nad wszelk przygod, e, masz si kocha, wolisz skoczy w wod. Aniela Klaro! zmiuj si w wod!! to za wiele!! Klara Tak, nie inaczej! tak byo w tym dziele. Aniela Tak wic spraw rzecz wcale nieadna, e kada kocha, nie topi si adna. Klara Bo do przyszoci duch kadej przykuty, yje dla nieba, kocha dla pokuty. Aniela O, wy mczyni! Klara Pieko was zrodzio! Aniela e nie ma kraju, gdzieby was nie byo! Klara prdka rozmowa A nasz pan Gustaw, laleczka warszawska. Aniela O, ten si nawet udawa nie trudzi. Klara Jeli przemwi, to ju wielka aska. Aniela Chce si oeni, bo si czasem nudzi. Przynajmniej uszy od jkw ocal. Klara Mnie by ta pewno nie cieszya wcale; Niech kady kocha i w tym ma sw kar. Aniela Ach, gdyby mona mioci da wiar, Byoby szczcie wiksze na tym wiecie?Klara Byo przed laty, wszak pamitasz przecie, Comy czytay Aniela Czy ja mam w pamici? Jak tylko wspomn, w gowie mi si krci. SCENA SMA Pani Dobrjska, Aniela, Klara, Albin. Albin, wszedszy, opiera si o cian blisko stolika i z zaoonymi rkoma, czsto wzdychajc, oka nie spuszcza z Klary. P. Dobrjska wchodzc, do Albina Kocha si, kto si kci, dawne to przysowie. Klara caujc j w rk Czy si ciocia kcia? P. Dobrjska do Klary Oj, zielono w gowie! Klara O, nie! P. Dobrjska O, tak Klara Dlaczego? Aniela Klara, moja mamo, Bardzo rozsdna. Klara Aniela to samo. Aniela Zgadzamy si we wszystkim. Klara Radzimy wzajemnie. P. Dobrjska Kiedy dwie gowy radz, nie radz daremnie. Rozsdna zatem Klara rozsdnej Anieli Zapewne tej uwagi rozsdnej udzieli, e grzeczno, a zwaszcza w swojej matki domu, Najmniejszej przynie krzywdy nie moe nikomu. A nawzajem Aniela niech poradzi Klarze, e obojtno szydzi niekoniecznie kae. Klara kaniajc si nisko Albinowi Panie Albinie, bardzo dzikujemy. Aniela do Dobrjskiej Trzeba si stara o pana Gustawa? P. Dobrjska Ale nie krzywi, nie dsa si zawsze. Siadaj przy okrgym stoliku i robtki bior, prcz Klary. Aniela szybka rozmowa On nas nie widzi. Klara I lepy, i niemy. Aniela Mame go baga o wzgldy askawsze? Klara Gada, gdy milczy; gdy nudzi zabawia? Aniela ironicznie I jaka na wsi moe by zabawa! Klara podobnie, coraz prdzej I z wieniakami o czyme rozmawia! Aniela O piknym czasie albo sotnej porze. Klara Miejskim rozumem zamiby nas moe. Aniela Przez lito gst daje mu zason. Klara Przez lito drzymic stara si o on. P. Dobrjska Ju to wy przegadacie, moje pikne damy. Aniela Ale, mamo kochana! c my robi mamy? Klara Kiedy na sofie rozparty szeroko, Pgbkiem gada, spi na jedno oko, Mamy mu spiewa arietk weso? Albo z girland tacowa wokoo? Klara, mwic ostatni wiersz, robi kilka krokw taca z chustk w rku. Albin rzucasi i odsuwa krzeso, daleko za ni stojce.Albin Przebg! Klara C? Albin Krzeso. Klara rozgniewana Z wapanem... prawdziwie... Nawet potkn si nie mona! Albin Niestety! Aniela do Dobrjskiej Bardzo rozsdnie. P. Dobrjska miejc si Ja sama si dziwi. Nie arietki, nie ani te balety, Lecz grzeczno, skromno to wasze zalety. Klara ironicznie Zreszt, jest Radost, Albin, Gustaw... Trzech mczyzn! To sd podug mskich ustaw. Trzech! razem! ogrom! I czeg im trzeba? C rozum kobiet ten saby twr nieba, Co si im zbliy nawet praw nie roci Daby za korzy tym sdziom honoru, Wszechwadzcm wiata, skarbnom mdroci? Nasze uczucia, nie sigajc wzoru Na mskiej duszy twr zawsze wyniosy Pta by tylko albo skaz niosy. P. Dobrjska Nie wszystko straszne, co czasem zastrasza; maj wady mczyni, ma take pe nasza. Zatem szal rozsdku ta strona przewaa, Co swoje bdy karci, a cudze pobaa. SCENA DZIEWITA P. Dobrjska, Aniela, Klara, Albin, Gustaw. Albin stoi przy prawej stronie sceny, przy nim siedzi przy stole pierwsza Klara, drugaAniela, trzecia Dobrjska, robtkami zajte. Gustaw wchodzi i skoniwszy si, stawia krzeso na rodku; siada obrcony do parteru, troch na przodzie sceny. Gustaw w tej scenie mwi z roztargnieniem, aby tylko co mwi, z pocztku swoim ubiorem zajty. Gustaw Przeci deszcz usta pogodniej na niebie. Klara Arcyprzyjemna aura, w samej rzeczy. do Anieli e grzecznie bawi, nikt ju nie zaprzeczy. A teraz kolej, Anielo, na ciebie. P. Dobrjska do Klary z nieukontentowaniem Klaro, czy znowu? do Gustawa Albin mwi wanie, e nam z nowych chmur nowa grozi sota. Albin Dla mnie pochmurno, ach, nawet ciemnota, Bo i nadzieja powoli ju ganie, Kiedy mym smutkiem Klara ucieszona. Klara zniecierpliwiona Ach, nie, wcale nie; snuci si, i bardzo. Gustaw zawsze z roztargnieniem byle co mwi Panie pracuj. Klara Mczyni tym gardz, Lubo w tej pracy najprdsza obrona Przeciw tym nudom, w ktre wie obfita. P. Dobrjska do Klary z nieukontentowaniem Czy ty si nudzisz? Klara Mnie si ciocia pyta? Gustaw jak wprzdy Sabym si czuje, kto szuka obrony. Klara O sobie tylko myle nam wypada? Gustaw pozierajc na Albina Tak, i o bliskich to piknie i hojnie. Klara z wzrastajcym zapaem Bliski niebliski, moe by znudzony. Aniela do Klary na stronie Klaro, daj pokj. Gustaw zawsze obojtnie Oglna wic rada... Klara Rady do nigdy... Gustaw sens koczc Dla popsutych dzieci. Klara Wiem zatem, gdzie si zwraca. Gustaw obojtnie Do zwierciada. P. Dobrjska Klara nie moe rozmawia spokojnie, Lada dmuchnicie t iskr roznieci. Gustaw wycigajc si na krzele O, prosz pani, mnie to dosy bawi. Klara uraona, ironicznie Czy tak? doprawdy? Nie byabym zgada, e moja mowa takie cuda sprawi. do Albina Ach, prosz mnie tak nie ciga oczyma. Albin z westchnieniem I tego wzbraniasz? Klara Ach, bo miary nie ma. do Anieli, na stronie eby cho mrugn, mogabym si skrzywi. P. Dobrjska po krtkim milczeniu Pan Gustaw mgby, i susznie, si dziwi, e wiejska cisza, a zwaszcza w tej porze,Dla kogokolwiek przyjemn by moe. Gustaw mwi coraz wolniej I owszem, owszem... Wcale si nie dziwi... Wie jest przyjemna, ziewa skrycie przyjemna prawdziwie. Klara do Anieli na stronie Widzisz? Aniela Co? Klara Ziewa. Aniela Grzeczny... Klara sens koczc Ciocia powie gono Ot to grzeczno... na wejrzenie Dobrjskiej sens zmieniajc chwali wbrew gustowi. Gustaw coraz wolniej Nie, wie ma swoje wdziki... mwi szczerze. ziewa skrycie Na wiosn kwiatki... listki... trawki wiee, A w lecie, w lecie! ... s te... pikne niwa; No i w jesieni... ziewajc take... tam co bywa; W zimie wieczory... tak... w zimie... wieczory. S, s zabawy... o, s, kadej pory! ... Ziewa i wkrtce zaczyna drzyma. P. Dobrjska W nas to samych zabawy i nudw przyczyna. Jeli bezczynnie kada wlecze si godzina, Konieczne zatrudnienia nie dziel nam czasu, Jeli w cigym odmcie, rd gwaru, haasu, Zawsze pragniemy nowych rzeczy, nowych ludzi, Wtedy jak wie, tak miasto koniec kocw znudzi. Dlatego nas zapewnie nadzieja nie mami, I pan Gustaw potrafi bawi si i z nami. Klara po krtkim milczeniu, cicho Pst! Ciociu! pokazujc picego Gustawa Ju si bawi. P. Dobrjska A! co tego... Klara Chodmy std wszyscy. Aniela Zostawmy samego. Albin Ja i w nocy tak nie pi. P. Dobrjska To za wiele. Klara Chodmy. P. Dobrjska Ale nie... Aniela cignc za rk Moja mamo, prosz. Klara biorc za drug rk Ja take za nim suplik zanosz: Wszake si wyspi, jak sobie pociele; Tak sobie posa, nieche spi do woli. Do Albin a z niecierpliwoci No, chode wapan... Prdzej ! ... pst! powoli! Wszyscy wychodz Gustaw pi. Wkrtce wbiega Radost, przypatruje si z alem Gustawowi zakada rce i siada na krzele, na ktrym siedziaa Pani Dobrjska. SCENA DZIESITA Gustaw, Radost. Radost aonie, ledwie nie z paczem, coraz goniej Gustawie! mj Gustawie! okrutny Gustawie! Gustaw otwiera oczy i patrzc przed siebie, odpowiada jakby Pani Dobrjskiej Tak, mocia dobrodziejko, ja si na wsi bawi. Radost parskajc miechem I mia si musz, kiedy aja chciaem. Gustaw zadziwiony, po krtkim milczeniu wstajc Zasnem troch. Radost ironicznie Gdzie tam. Gustaw z nieukontentowaniem Spaem, spaem; Nie ma co mwi. Radost udajc Gustaw a Jak si dzi poprawi, Zadziwisz si, stryjaszku. Ot si i dziwi, e dobrze zasn i chrapa szczliwie. Gustaw z nieukontentowaniem No, spaem prawda; ; ale z drugiej strony: Trudno kochanka uspi huk modzierzy, z udanym uczuciem acno gos fletw, gos kobiet pieszczony. Radost O! o! ... gos fletw! Niby kto uwierzy! ... Dlaboga, chopcze! Boska na mnie plago! Prno ci cigam prob i uwag, Powiedz, czy serce zastygo w twym onie Spa przy kochance jakby ju przy onie? Gustaw niekontent z siebie, odtrcajc krzeso Hm! diabe nada krzeso tak wygodne! Tak mnie znienacka jako rozmarzyo. Radost I chce si eni! To zaloty modne! Chcesz spa, to pij, kiedy ci spa mio. Gustaw Ale, stryjaszku, to niechccy byo. Radost A c, u diaska! miae jeszcze moe Dobranoc wszystkim powiedzie dokoa? Gustaw No, no, stryjaszku, nie zachmurzaj czoa. Wszystkim nieszczciom zaraz kres poo. Radost zatrzymujc go Jak? co? gdzie? Gustaw Wszystko chc naprawi godnie. Radost proszc najpokorniej Guciu, Guciuniu, nie czy mi zakay, Bd te rozsdny tydzie, tydzie may!Gustaw Bd, stryjaszku, bd dwa tygodnie!! Radost Dla ciebie, bagam. Gustaw Stryjaszku kochany! Wart twego gniewu, wart jestem nagany, Umiem czu, ceni ojcowskie przestrogi, Dziki ci, dziki, stryjaszku mj drogi. ciskaj si. Radost rozczulony Guciu kochany! po krtkim milczeniu Ale ja si boj, e ty dzikujesz i znw robisz swoje. Gustaw Nie; teraz jestem bd zakochany, Z samym Albinem na wycigi id. Radost wstrzymujc go Ach, czekaj! now naprowadzisz bid, Za drwinki wezm nago tej odmiany. Gustaw Nie, westchn tylko raz na p godziny. Lecz patrze bd, tego mi nie zgani; Ale jak patrze! Ju wiem. Wzrok jedyny! biorc pod rk i ciszej Jak niegdy patrza stryjaszek na pani... Radost zatykajc mu usta Cicho bd, cicho! ogldajc si Ty, widz, szalony. Gustaw Ale co gorzej, co mnie troch smuci, e panna na mnie i okiem nie rzuci. Radost Ach, mj Gustawku, wszak ty szukasz ony;Chciaeby tak, co ciga oczyma, Jakby woaa: Kto kogo przetrzyma ? Lub t, co spojrzy i westchnie przed siebie,Jakby szeptaa: Poszabym za ciebie ? Gustaw Nie. Ja chc, chocia niby jestem trzpiotem... Radost z westchnieniem Niby! Gustaw Dobr mie on. Radost A kto wtpi o tem? Gustaw I gdybym nie czu przymiotw Anieli, Radost w niemym zachwyceniu wyciga rceku niemu. Ju bycie mnie tu dotd nie widzieli. Radost ciskajc go Ach, jaki anio przemwi przez ciebie! Gustaw Prawda? Rozsdnym umiem by w potrzebie? Radost Ach, strasznie, strasznie, byle tylko trwale.Gustaw Id wic biega, piewa... Radost aonie, zatrzymujc go Tego wcale... Gustaw przerywa mow Radost a gwatownym ucinieniem, w ktrym mwi wiersz nastpujcy: Gustaw Sam si zadziwisz, jak si dzi sprawi! Wytrca niechccy tabakierk z rk Radost a, a wybiegajc wywraca krzeso. Radost gonic za tabakierk, raz na ni, raz na Gustaw a patrzc, gdy zasona spada: Radost Czekaj! zmiuj si! o Boe! Gustawie! AKT DRUGI SCENA PIERWSZA P. Dobrjska, Radost. P. Dobrjska Tak, tak, panie Radocie, podzielam twe ale, Ale mi si pan Gustaw nie podoba wcale; Mio wasn przeczc, co drugim naley, Najtrudniej mi przychodzi przebaczy modziey. Radost Tej wady Gustaw nie ma. P. Dobrjska Ma tylko zalety. A adnej wady? prawda? Radost Ach, ma, ma, niestety. P. Dobrjska A t jest? Radost Roztargnienie, wesoo, pustota... No, co mam obwija trzpiot!! P. Dobrjska Nie widz w nim trzpiota. Radost Ach, mocia dobrodziejko, kt to ju zaprzeczy? Ale ma serce dobre, gow nie od rzeczy; To nie minie, jak pocho, z czasem nie uleci, To jest szczcia rkojmi dla ony i dzieci.P. Dobrjska Wszystko dobre w nim widzisz. Radost Kocham go jak syna. aonie ay, kto nie jest uparty. 7j A48jx}jӺA48j4jA4 }x} jcaci Rcc]Oc c%c-3c1Oc >8S[Ale tylko ja jeden. P. Dobrjska To nie moja wina. Radost I Aniela si krzywi. P. Dobrjska I w prawdzie ma czego. Radost Biedny Gustawek! Wszyscy bij zabij na niego. P. Dobrjska A ten sen? jest trzpiotostwo? Nie lekcewaenie. Radost Ach, wszak ci-m go obudzi! P. Dobrjska A to jak oceni, Gdy potem wlecia do nas, jakby jty szaem? Co robi? Bye? Radost Wszak ci na niego mrugaem! P. Dobrjska Lubi w modym wesoo; i wesoo szczera, Cho czasem w zbytek przejdzie, jednak wzgld odbiera Lecz udana, ju nie ma do tych wzgldw prawa, I taka dzi wzbudzia szalestwa Gustawa. Radost Szalestwa! ... By szalony to nie ma gadania, Lecz czasem i niemiao do tego nas skania: Dry, stoi, a potem hu! jak w ko z narowu, Co raz z miesca ju nie zna ni potu, ni rowu; Ot tak i z Gustawem. Nikt nie wie, co gani. P. Dobrjska wstrzymujc si od miechu Co? on... Radost sens koczc Niemiay. P. Dobrjska Gustaw? Radost Gustaw rcz pani. P. Dobrjska A, wybornie! mieje si O, biedny! biedny Gucio may. Trzech nie zliczy! mieje si. Radost zmieszany No... prawda, e jest nadto miay, aonie Ale c ja mam robi? P. Dobrjska Wzi go lepiej w kluby; Bo mwic midzy nami, ten Gustawek luby Wyrabia ze stryjaszkiem, co mu si podoba.Radost Oho, ho, ho! I jedna nie przeminie doba, eby mu paternoster nie wlecia do ucha. P. Dobrjska O, tak, wiem dobrze: wapan zrzdzisz on nie sucha. Radost Ach, jak on mi dzikuje za kad przestrog. Ale chcesz pani prawdy, ja ni suy mog: Pani to dobrodziejka psujesz panny swoje. P. Dobrjska Ja psuj? Radost Pani. P. Dobrjska Bj si Boga! Radost Ja si boj, Lecz tak jest. P. Dobrjska Dr przede mn. Radost ironicznie Zapewne! P. Dobrjska I pewnie. Szkoda, e tu dzi nie by, jak pakay rzewnie. Radost Ale chocia ja zero, Gustaw peen winy, Jednak nic mi nie kryje. P. Dobrjska C znacz te miny? cigasz je do Anieli albo te do Klary? Radost Hm! hm! P. Dobrjska C? Radost Jakie luby... P. Dobrjska Dziecinne zamiary! O ktrych nie chc wiedzie, domylam si ledwie. Dugo przy matce Klary bawiy obiedwie, Wiesz, jakie przed oczyma miay tam poycie; Przy tym kilka zych ksiek, przeczytanych skrycie, Rwnie jak mego szwagra gorszce rozmowy, Wpoiy nie w ich dusze, ale w mode gowy, Ow nienawi mczyzn, ktr cigle pusz. Na c wic zbija myli, co si zmieni musz? Radost Zmieni si zmieni, pewnie lecz kopot dla Gucia. P. Dobrjska Zreszt lepiej za mao ni za wiele czucia. Radost z uczuciem, caujc j w rk Ach, mocia dobrodziejko! P. Dobrjska Zawsze Radost jeszcze... Radost jak wprzdy Zawsze. P. Dobrjska Id, popie Gucia. Odchodzi. Radost groc Ju ja go popieszcz. SCENA DRUGA Radost sam Co ja poczn z tym chopcem! to rzecz niesychana! ebym go mg, u czarta, zwiza jak barana, Przywie gwatem przed tarz, narzuci mu on, Szczcie by dla objga byo zapewnione. Ale trzpiot w sprawie, piskrz w stawie jeden diasek!! Tu go trzymasz, tu ni masz w oczach pewny piasek. SCENA TRZECIA Radost, Gustaw. Gustaw A co, stryjaszku? Wszak poprawa wielka?Radost Gdybym nie widzia, nie dabym by wiary. Gustaw Tylko co troch brudzi mi Anielka. Radost Ju tak za pan brat!! Jakby z jednej pary?? Gustaw Dsa si na mnie. Radost do siebie Anielka ! No, prosz! Gustaw Ale im rzadsze, tym wiksze rozkosze; Niech mao mwi, a kocha bez miary, Bo coraz wicej za serce mnie chwyta. Radost rozgniewany A ty coraz mniej. Gustaw Mniej? Radost Mniej. Gustaw Czy art? Radost ironicznie art, art. Gustaw To le. Radost z wzrastajcym gniewem To dobrze. Gustaw Czemu? Radost Bo tego wart. Gustaw Cem ja zrobi? Radost I jeszcze si pyta! Zmiuj si, powiedz, czy duszy chcia ze mnie? Czy tarantula pogryza ci pity, e kiedym mruga i krzka daremnie, Ty w susach, skokach, na wszystko zawzity, Tuke, amae nawet biedn suczk... Gustaw C zego? Chciaem pokaza im sztuczk. Radost O, ty do sztuczek! mistrz! jakby spad z nieba Lecz nie do takich, gdzie zgrabnoci trzeba.Kto z wesooci do gupstwa przechodzi, Moe rozmieszy sobie tylko szkodzi; Lecz kiedy gupstwem chce zabawia kogo, Krzywdzi go wtenczas i z idzie drog. Gustaw Prawda, stryjaszku, prawda co do joty; Co to za szczcie, e ci mam przy sobie, e zawsze radzisz w tak jasnym sposobie, Bo nieraz gupstwo bybym zrobi w stanie.Radost wznoszc oczy ku niebu Byby! Gustaw ciskajc go Dzikuj, mj stryjaszku zoty, Za twoj rad, za twoje kazanie; Wszystko ju teraz, jak kaesz, tak zrobi.Radost proszc Wic te rozmowy... Gustaw Ej, tam u kaduka! Ju w gardle stoi to wiejskie gdakanie! Radost O, o ju zy, ju. Gustaw Nazbyt wielka sztuka Z miasta przybywszy wiejskie bawi panie: Wspomnij wiat wielki ho, ho! grne tony! Mw o rolnictwie za c to nas trzyma, Czy nad mot, omot innej treci ni ma? O literaturze fiu! jaki uczony! artuj trzpiot z ciebie; ; nie artuj rozumny. Bd wes szydzisz; ; bd smutny pan dumny; ; Dosy, e na wsi, nim bdziesz poznany, Mw i rb, co chcesz, zawsze wart nagany. Radost Ale Aniela czy jej take warta?? Gustaw C mam z ni mwi? Mwiem o anach, kach, strumykach, owcach i baranach, O czyme jeszcze mam mwi, u czarta? Radost Kiedy si gniewasz i sadzisz czartami... Ale c w miecie? ... Gustaw Nie gadam z pannami... Radost Panna nie panna, kt wglda tak cile. Gustaw Ach, mj stryjaszku, jake si zestarza! Gdy nie miem wyrzec, co z zapaem myl, Sto sw na jedno bd gi, powtarza, Nim mnie powoli do celu przybliy; Bo myl, jak woda im cianiej, tym wyj. Radost Argument jasny, porwnanie pikne. Gustaw Z pann, sam powiedz, kiedy raz ju jkn: Kocham wapann , a ona odpowie: Kocham wapana ju ci po rozmowie. Radost A jak nie kocham ? Gustaw Take koniec bdzie Radost Lecz z tob koca i diabe nie djdzie. Ale stj, czekaj! zatrzymaj si w pdzie! Wiesz, jaki zamiar Anieli i Klary? Gustaw Nie. Radost adna za m nie chce i nie pjdzie. Gustaw z udanym przestrachem, odprowadzajc na stron Jak to, stryjaszku? A, to nie do wiary! Chc mczyzn zgubi, trwa w panieskiejcnocie? Moe tak wszystkie? Radost gaszczc go pod brod Oj, ty, ty, mj trzpiocie! Odchodzi. Gustaw sam, po krtkim milczeniu Ten wzrok oziby, a miosne oko, Westchnienie w piersiach zamknite gboko, Czoo pochmurne, kiedy twarz si mieje, Na honor lubi, kocham si, szalej! SCENA CZWARTA Aniela, Klara, Gustaw. Aniela wkrtce siada i haftuje. Gustaw do niej zawsze obraca mow; znaczna rnica i nagy przechd w jego rozmowie: do Anieliz przymileniem, do Klary uszczypliwie albo z gardzc obojtnoci. Klara mwi szybko i z zapaem, czsto za Aniel; Anielapowoli i agodnie, jak i w nastpujcych scenach. Gustaw Po dugiej wojnie zawieszenie broni. Aniela Pokoju prosz. Gustaw Kt od niego stroni? Klara midzy nimi Nie kady godzien. Gustaw nie zwaajc na Klar Pierwszy wic warunek? Klara O, nie tak bystro! ... Gustaw Wzajemny szacunek. Aniela I neutralno moja. Gustaw By nie moe; Zrbmy zaczepno-odporne przymierze. Klara Co za wspaniao! Gustaw Punkta wic uo. Aniela arty! Gustaw Ja prosz. Klara Bardzo temu wierz. Gustaw C? Klara Radz... Gustaw Bagam. Klara na stronie Czy on mnie nie widzi? ... Gustaw Wiernie dotrzymam. Klara na stronie Czy on ze mnie szydzi? Gustaw Dwakro przysign. Klara Przysiga bez miary, Kto ebrze wiary. Gustaw nie patrzc na ni, obojtnie I ebrak ubogi Skarb znale moe. Klara Duo na to drogi. Gustaw jak pierwej Odlego celu nadziei nie zmniejsza. Klara Trudna to zdobycz. Gustaw patrzc jej w oczy, z flegm Lecz skromno trudniejsza. Klara z zapaem Wojna wic. Gustaw Przeciw pani jestem zbrojny. Aniela Ja trzymam z Klar. Gustaw Zazdroci jej musz. Klara A ja z Aniel. Gustaw Zatem nie ma wojny. Klara z wzrastajcym zapaem A to dlaczego? Gustaw obojtnie Bo jestem spokojny, Nie jak mczynie, lecz pannie przystoi.Klara z zapaem Nie otwartoci mczyzna si boi, Chciaby mg zawsze okry swoj dusz, By mie dwa wiata i sta midzy dwiema. Gustaw Skd o mczyznach takie ze mniemanie? Klara Owszem, pochlebne. Gustaw ironicznie Gbokie problema! Nie mj to rozum rozwiza go w stanie. Klara Zwodzi i zdradza wszak najmilsza sztuka? Kady z niej chluby, w niej nagrody szuka; Im wicej ofiar naliczy, nakamie, Tym w chwalebniejsze uwieczy si znami.Gustaw Hm, bardzo pani auj. Klara A! bardzo panu dzikuj. Lecz jeli aska, z jakiego, powodu? Gustaw z flegm e z tak niewinn dusz, tak za modu, Ju dowiadczya, co jest mska zdrada. Klara Ju dowiadczyam? i kt to powiada? Gustaw Zdrowy choroby, bogacz nie zna ndzy,Tak rwnie zdrady, kto nie by zdradzany. Z kilku za ksiek, czytanych czym prdzj, Rozsdek wzbrania oglnej nagany. Aniela Ale i przykad zostaje w pamici. Gustaw cigajc do Klary O, przykad! Przykad dobre i ze mieci, Ale najczciej zem nas tylko nci. do Klary Mszczc zatem krzywdy caej pci niewiecij, Nadobna Klara poprzysiga sobie Nie uszczliwi adnego z czcicieli. Klara porywczo Kt to mwi? Gustaw z flegm Kto? Albin. Klara jak wyej W tym sposobie Pan Gustaw pewnie ze strony Anieli Podobne luby wkrtce nam ogosi; Kady si chtnie wasn dzieli klsk. Gustaw ukrywajc uraz, z umiechem Hm! Panna Klara walczy dusz msk I zapa, ktry jej rumieniec wznosi, Czas amazonek przed oczy nam stawia. Klara z zapaem Zapa jest zapa ja wiem, co objawia...I powiem, powiem, sto razy powtrz: I moja dusza znie mczyzn nie moe! Nienawidzi ich moje przedsiwzicie; Dwakro przysigam i dochowam wicie! Odchodzi. SCENA PITA Aniela, Gustaw. Gustaw jakby do Klary Dochowam ! Tak, tak bdziemy widzieli.Nienawi! ... wszystkim! I wicie przyrzeka. do Anieli O, nie; tych myli Aniela nie dzieli! Bg to, karzcy za cikie przewiny, Nienawi w sercu zaszczepi czowieka; A twoja dusza z jakieje przyczyny Mogaby cign czstk takiej kary? Powiedz mi raczej, i nie dajesz wiary, e mio istnie, e moe by szczera; Dosy w tym zego ju na ciebie czeka. Ach, niedowiarstwo s to ostre ciernie, Zwolna je w bukiet dowiadczenie zbiera, By go staroci w kocu odda wiernie! Lecz czysta ufno to modoci kwiecie!! Aniela Co wczeniej, pniej wiatr postrca przecie. Gustaw Tak, pniej troch wietrzyk kwiat pozgania, A owoc wzronie koniec porwnania. zbliajc krzeso i siadajc, po krtkim milczeniu Nie zasuyem na nienawi wcale, Lecz na gniew bardzo. Aniela bardzo obojtnie przez ca scen, robot zajta Nie na mj. Gustaw Twj, pani. Aniela Nic nie wiem. Gustaw O, wiesz; lecz przebacz wspaniale Temu, co szczerze wasn pocho gani. Aniela Czemu z tym do mnie? Gustaw Ach, jakie pytanie! O czyje wicej mog ja dba zdanie? Zbdziem. Aniela Czy tak? Gustaw Wyznaj. Aniela zawsze obojtnie Wic wierz. Gustaw zbliajc si Przebacz. Aniela Niech i tak bdzie. Gustaw caujc w rk Szczerze? Aniela Szczerze. Gustaw W nowej wic odtd postpi kolei, Ale tymczasem niech dobro Anieli Za gwiazd szczcia nadziej udzieli. Aniela adnej nie czyni. Gustaw proszc Nadziej nadziei. Aniela Nie czyni adnej. Gustaw odsuwajc si z krzesem To za ostro byo? po krtkim milczeniu Jeste wiadomy zamiar mego stryja? Aniela Jest. Gustaw I e temu matka pani sprzyja? Aniela Wiem. Gustaw I to wszystkim najdrosze yczenie Pikna Aniela nie speni? Aniela Nie. Gustaw zrywajc si Nie? Aniela obojtnie Nie. Gustaw ironicznie Do krtko. Aniela Ale otwarcie. Gustaw A mio! przeszedszy si, opiera si o porcz krzesa, na ktrym siedzia Czy w rzeczy luby?? ... Aniela Ja nic nie wiem o tem. Gustaw Nie chcesz i za m. Aniela Teraz nie. Gustaw Lecz potem? Aniela Kt przyszo zgadnie? Gustaw chodzc, z zapaem Czemu zgadn ni ma? O, zgadnie, zgadnie, bardzo atwo zgadnie, e wkrtce z trzaskiem, turkotem, oskotem Jaki konkurent na dziedziniec wpadnie I com dzi nie mg on jutro otrzyma; Wszake tak bdzie? Aniela Wszystko to by moe. Gustaw przeszedszy si, siada i agodnie mw i Jednak ja ma uwag przeo: Nie chcesz nie czy wic nadziei wbrew zdania, Ale porywczo niech mi jej nie wzbrania; Ja o to prosz. Aniela Tego nie rozumiem. Gustaw zniecierpliwiony C nie rozumiem ? jak to nie rozumiem? Nie chc rozumie. Aniela A, i to by moe. Gustaw zrywa si i chodzc I to by moe ? Ha, ha, ha! to miesznie!Wszystko by moe , na honor uciesznie!! Ja to si, o, ja podoba nie umiem, Lecz jaki ssiad, jaki Albin wtry, Smtny kochanek, aspirant ponury, Tysicznych westchnie nagrod odbierze. po krtkim milczeniu, siadajc uspokojony Jestem tak przykrym i Anieli take? Aniela zawsze obojtnie, nie patrzc na niego Przykrym? dlaczego? Gustaw przysuwajc si z krzesem Nie? Aniela Nie. Gustaw Szczerze. Aniela Szczerze. Gustaw przysuwajc si z krzesem Ani si spojrzysz! Aniela wznoszc oczy na niego i zaraz spuszczajc na robot I owszem. Gustaw Tak? Aniela Jake? Gustaw Ach, tak ozible. Aniela I jake inaczej? Gustaw z zapaem Gniewaj si na mnie, ach, gniewaj si raczej. Aniela Gniewa? i za co? Gustaw zrywa si i mwi do siebie To nie do zniesienia! chodzi, potem staje przed ni Czy to tak bawi, czy to tak przyjemnie, e cierpi tyle? Aniela Oho! ju cierpienia! Gustaw Albo nie wierzysz mioci ku tobie? Aniela Nie wierz. Gustaw siada daj dowodw ode mnie, Powiedz, co czyni? W jakim bd sposobie Wszystko wypeni. Aniela Nie mwi mi o tem. Gustaw chce si zerwa, ale si wstrzymuje i z przytumionym ogniem dalej mwi Tak? Aniela Tak. Gustaw Mam milcze? Aniela Prosz. Gustaw Dugo? Aniela Zawsze. Gustaw zrywajc si, ironicznie Nie, nie mog by rozkazy askawsze I przyjemniejszym udzielone zwrotem. chodzc Kocha i milcze! Przednie!! wymienicie! Milcze i kocha! I tak cae ycie! po krtkim milczeniu, stajc przed ni Skde wstrt taki? skd wstrtu przyczyna? Moe go zmniejsz, jeli moja wina, Ale j wyjaw, nieche j wiem przecie. Aniela Ja wstrtu nie mam do nikogo w wiecie. Gustaw Trudna jest mio zaraz w pierwszej dobie, Ale nienawi niepodobna prawie; Ja dzi jej celem, smutn prb robi I nowy przykad oczom swoim stawi. Aniela Pumy w niepami ten przedmiot niemiy. Gustaw atwo ci kaza, mnie speni nad siy. z wzrastajcym zapaem Suchaj, Anielo, suchaj tego gosu, Co ufnie zwierza ca przyszo losu! Aniela wstaje Z otwart dusz, jak przed bstwem stoj: W twym rku szczcie i nieszczcie moje; Wznie je na szali, ale wzno pomau... zatrzymujc odchodzc Suchaj, nie dam mych uczu podziau, Proba nie zjedna, co jest serca darem; Lecz nie gard moim, mnie chlubnym zamiarem, A wszelkich stara, wszelkich si doo, Ktrych by zdoln szczera mio moe, Abym to zyska, czego dzi nie mog; Lecz wska, Anielo, wska zbawienn drog! zatrzymujc si Jak to? bez sowa odchodzisz ode mnie? zatrzymujc i z zapaem Tej wic, do ktrej zawsze nadaremnie Kady w nieszczciu suszne prawo roci,klkajc Patrz, u ng twoich bagam twej litoci!! est uparty. 7j A48jx}jӺA48j4jA4 }x} j!pT c" c#$ c$c%p!c&l'# ') c(3c)6:bCAniela odchodzi w prawe drzwi w gbi. Gustaw zostaje w tym pooeniu; obrcony ku parterowi, kiwa gow, jakby mwi: prosz ja kogo! Wstaje za pierwszym sowem Klary. SCENA SZSTA Gustaw; Klara z lewych drzwi. Klara A to co znaczy? czy dzikczynne mody, Czy te pokuta za miae nadzieje? Gustaw Bystre domysy t raz zawiody, Sprzykrzyo mi si cigle chodzi, siedzie,I klkem. Klara Nie, nie, ja wiem, co si dzieje, I bd moga dokadnie powiedzie: Melankolicznych wejrze nie widziano, Sentymentalnych westchnie nie zwaano, Sw nie suchano. C wic pozostao? Do ng... Mio lub mier! ... Lecz wypadao Mie w rku szpad, sztylet, n stoowy Albo nareszcie mordercze noyczki. mieje si I c? Stoimy bez czucia, bez mowy? Jak to, i wszystko od pierwszej potyczki? Ach, to zwycistwo tak atwe prawdziwie, e si nie ciesz, lecz atwoci dziwi. Gustaw Koczan ju prny, zatem art na stron; Ach! Panno Klaro, widzisz mnie w rozpaczy! Klara O, znajd jeszcze pocisk na obron; Ale bez artu, c ta zmiana znaczy? Jeste to moe snu rannego skutek Albo dowcipu nage przesilenie? Gustaw Nadto gboki czuj w sercu smutek, Nadto bezstronnie moje bdy ceni, Abym mg zwraca dowcipne pociski. Cel moich ycze, ktregom by bliski, Teraz, niestety, prawie z oczu trac; A najboleniej to rozdrania dusz, e wasn win wasnym szczciem pac. I e zbyt susznie, jeszcze przyzna musz. Zatem, czy zganisz lekkomylno moj, Z ktr-m nadziei zaufa bez miary, Czy nazwiesz gupstwem, co przez pocho broj, Czy brak grzecznoci uznasz godnym kary, Jak chcesz, mnie skarcisz, w jakim bd sposobie Zawsze mniej powiesz nili ja sam sobie. Klara z udan pokor Wyszoci mczyzn nad zdanie kobiety Nadto przed chwil doznaam niestety! Bym teraz miaa sprzecza si zuchwale; Zwaszcza, gdzie skromnie na rozsdku szal Mska wspaniao wasne bdy skada, Tam mnie powtarza lub milcze wypada. Lecz szczera skrucha i te chlubne ale Z jakieje wielkiej pochodz przewiny? Gustaw Ach, panno Klaro, poznaem Aniel. Klara Dotd rozpaczy nie widz przyczyny. Gustaw Poznawszy, widz, jak bdziem wiele. Klara domylajc si Aha! Pan Gustaw zapewne j kocha? Gustaw Ubstwia powiedz, a powiesz za mao. Klara z zastanowieniem Hm... Nie jeste to tylko skonno pocha?Gustaw Mio najczystsza, jak niebo dao. Klara Ale ta mio bdzie ona staa?? Gustaw Z yciem trwa bdzie, z yciem tylko zganie. Klara I pewnie wierzy Anielka nie chciaa? Gustaw Nie chce i sucha std to rozpacz wanie. Klara po krtkim milczeniu To le! Ale mnie suchaaby moe?? Gustaw Co mio nie mie, to przyja okryli. Klara Gdy jej popraw i ten al przeo... Gustaw Ach, panno Klaro, zgada moje myli. Klara Powiem jej, jakim pan Gustaw by wprzdy.Gustaw Mocnych farb uyj, nie szczd mi nagany. Klara e by wesoy, jak to zwykle mody... Gustaw sens koczc Trzpiot, lekkomylny, pochy, roztrzepany...Klara sens koczc, jeszcze prdzej Prny, zy, dumny, zakochany w sobie... Gustaw reflektujc To troch nadto to bdzie za wiele. Klara mimo siebie w coraz wikszy zapa wpadajc e wiejskie dzieci widzia w jej osobie... Gustaw jak wprzdy To troch duo... Klara e mniema w swej dumie, I grzeczno na wsi godna pomiewiska... Gustaw To bardzo duo... Klara e brak na rozumie... Gustaw Hola! to nadto! Obraz zakazany! Klara z zapau nagle w agodno przechodzc, zumiechem Mocnych farb bior, nie szczdz nagany Ale jej powiem zaraz z drugiej strony: e si poprawi, kto si uzna w bdzie, e mio szczera, ktr uniesiony, Im wolniej wzrosa, tym wytrwalsz bdzie, e jeli jeszcze nie jest jej wzajemn, Winna przynajmniej wynagradza wiar. Gustaw Ach, tak, tak wszystko, moja panno Klaro! Czytasz w mym sercu, mylisz razem ze mn. Klara parskajc miechem Ha, ha, ha! duej wytrzyma nie mog! Ha, ha, ha! Moja panno Klaro ! Moja ! Ha, ha, ha! przednie! Znalazam wic drog Or wypada, pka twarda zbroja. serio I czeg mska przebiego zastrasza? Niech straszy raczej wasna sabo nasza, Bo kto nie zechce, ten tylko nie przyzna, stosujc do Gustaw a e do zwalczenia nietrudny mczyzna. Ufaj mu szczerze, a w postaci ma Ujrzysz zwinnego, zjadliwego wa. Oprzej si woli, chciej mie wasne zdanie Lwem rozdranionym, tygrysem si stanie. Ale znale wtr do jego piosneczki, Jak zwyciona wychod z kadej sprzeczki, W jego rozumu kr si zawsze kole, A na jedwabiu wywiedziesz go w pole. Jeli si myl, to prbka dzisiejsza Mego mniemania zupenie nie zmniejsza. Co wyraziwszy szeroko i dugo, z niskim ukonem Mam honor zosta union sug!! Odchodzi w drzwi prawe boczne. SCENA SIDMA Gustaw sam Od czasu jak Klara si rozmiaa, sta jak wryty, teraz po krtkim milczeniu Hm, hm, hm! czy tak, tak? ... e kocham szczerze, Id otwarcie, otwartoci wierz, Takem spad nisko? Hola, jaszczureczko!Ostry rozumek, ostre twe sweczko, Ale mnie w par z Albinem nie poda. Uczysz mnie zwodzi? Chcesz wybiegw? zgoda. chodzi zamylony; po krtkim milczeniu Aniela dobra, ale uprzedzona... Co ufno nie chce, niech dobro dokona: Romans uo... jej zrobi zwierzenie, Na czas kochank w przyjacik zmieni, Zyszcz jej lito i wezw obrony... po krtkim milczeniu czy dwa serca sekret podzielony... Tak... Wzbudz czucie mioci obrazem, Zwrc ku sobie i ustal razem. Chodzi w gbokim zamyleniu. Scena niema,w ktrej wida, e roztrzsa plan jaki; siada, zrywa si, chodzi, staje. Nareszcie stojc czas jaki w miejscu zamylony, z nadzwyczajn szybkoci daje bieg jakby dotd zatrzymanym sowom, ledwie ujrza Albin a we drzwiach, ktry, zdziwiony, czasjaki zostaje we drzwiach, dopiero pniej zblia si powoli. SCENA SMA Gustaw, Albin. Gustaw Ot to, to jest przyczyna, To powd wszystkiego zego! Chodzi, azi cie Albina, Pacze diabli wiedz czego! Pidziesit lat jczy, szlocha, Pidziesit lat wzdycha, kocha; Teraz kada myle bdzie, e to tak si mio przdzie, Niby wiekiem ycie czeka, Aby wzdycha mg p wieka! Ju, zy lejc w dzie i w nocy, Sam si zmienisz we fontann, A tymczasem bez pomocy Ja mam znosi twoj pann? Nie kochaj j tak poddanie, A wzajemn ci si stanie! Nie daj wada, rzdzi sob, A rzd tobie sama przyzna! Nie nud paczem i aob, A zwyciysz jak mczyzna. Inaczej myl wariaci. Bd zdrw! odchodzc, ciszej Niech ci wszyscy kaci! ... wracajc Gdzie posza? Albin Ach, kto? Gustaw wzruszajc ramionami Tego nawet nie wie! Odchodzi za Aniel. Albin sam I jemu teraz szkodz! Odszed w srogim gniewie. Gdzie mam wyla zy moje, gdzie podzie westchnienie? Paam lat dwa, lat dziesi jeszcze si nie zmieni. Niechaj tylko na chwil, na czsteczk chwili, Klara, patrzc si na mnie, cho troch zakwili. SCENA DZIEWITA Albin, Klara. Albin Nigdy, Klaro, nie przyjdzie chwila wypakana, Kiedy balsam otrzyma sroga serca rana? Klara Otrzyma moe, ale nie ode mnie. Albin Ja kocham. Klara Ja wiem. Albin Zaczekam. Klara Daremnie. Albin Bagam. Klara Do tego. Albin Okrutna. Klara By moe. Albin Obym mg przesta kocha. Klara Daj to, Boe. Kbek upada; Albin goni i podnosi. eby raz jeden wypad kbek z doni, A wapan za nim nie bye w pogoni... eby raz chustka pada ze stolika, A wapan za ni nie lea na ziemi... ebym raz chciaa noyczek, noyka, Wapan nie szuka, nie lata za niemi... ebym raz moga jeden kichn skrycie, Nie syszc wrby na stoletnie ycie! Nie to prawdziwie ju nie do zniesienia!! Albin Jeli pragn uprzedza wszystkie twe yczenia, Jelibym cae ycie chcia powici tobie, Przypisz to mej mioci i swojej osobie; Ale em nie mg zmikczy serce nazbyt harde, Powiedz, Klaro, czym przeto zasuy na wzgard? Klara Nie, na wzgard nie; ja tego nie mwi. Albin Ach, jeeli nie wzgarda, jake si to zowie?Klara Przykre mi czsto s jego cierpienia. e szczere, wierz; lecz to nic nie zmienia Na gos mczyzny Klara ucha ni ma; Nienawi wszystkim przyrzeka dotrzyma. Albin Ach, a w tej nienawici moja cz niemaa. Klara Nie najwiksza. Albin Ach, Klaro, gdyby poj chciaa, Co si na twe wejrzenie w mojej duszy dzieje, Pewne by serca mego zicia nadzieje. Klara Pewnie bym nie zicia. Albin Nigdy? Klara Do ju, prosz. Albin Okrutna! Tym sowem mier... Klara miejc si Ach, mier, mier przynosz! Albin Wkrtce tej nowej chluby wiat ci pozazdroci. Klara aden jeszcze mczyzna nie umar z mioci. Albin Bo aden nie mg, ale niejeden chcia szczerze. Klara Ch wic za skutek trzeba wzi w tej mierze; Obchodzc zatem mier pana Albina, Moja aoba od dzi si zaczyna. Albin Ach, dobrze, widz, radzi, szczliwy Gustawie. Klara ironicznie C radzca stanu poradzi askawie? Albin powoli, Klara prdko mwi: Albin Nie kochaj rzek tak czule, a bdziesz kochany. Klara Nie kochaj ! Prosz, ju mu na zawadzie, e kto jest wierny i w tym szczcie kadzie; Ju go to korci ju by chcia odmiany. Albin Dwa lata wzdychasz, paczesz a sam niewiesz czego. Klara A sam... sam nie wiesz ! ... Sysza kto co podobnego? Albin Kada ju, zechce zada tak dug pokut ... Klara A on chce dob, godzin, minut? Albin Nie daj jej sob rzdzi ... Klara Nie daj rzdzi ! Brawo!! Nie daj ! No, prosz, to mi pikne prawo! Albin A ty ni rzdzi bdziesz! ... Klara Co, co? ... Bdziesz rzdzi ? A zaraz rzdzi zaraz rzdzi chcecie. Jake tu ma by porzdek na wiecie? Jak? kiedy jeden stu nauczy bdzi A pierwsze sowo: Nie daj sob rzdzi !Albin Jednak sucha go nie chc co kaesz, tozrobi. Klara do siebie To radzca! to profesor! Albin zbliajc si, czule C zrobi? Klara Pj sobie. Albin ukoniwszy si, wzdycha ciko i odchodzi. Klara sama Gadaj gada; milcz milczy; ; id idzie; ;stj stoi... A nieche si przeciwi, niech si Boga boi! Bo ta ulego mimo woli, zdania I nienawidzi, i kocha go wzbrania. AKT TRZECI SCENA PIERWSZA Aniela, Gustaw. Gustaw wchodzc za Aniel z drzwi prawych Anielo! jedno, ju ostatnie sowo. Aniela Ach, tym ostatnim dzisiaj koca ni ma. Lecz, by ich nadal nie wszczyna na nowo, Chc raz ostatni teraz wyzna szczerze: e kiedykolwiek i kady w tej mierze Tak odpowied niemylnie otrzyma, Jak pan Gustaw dzi ode mnie bierze. Przedsiwziciu wic, nie swojej osobie, Przypisa ca nieprzyjemno prosz. Lecz gdy, dziaajc w otwartym sposobie, Niejak moe osod przynosz, Chc si spodziewa, e moje wyznanie cile tajemnym dla wszystkich zostanie, Poniewa czyni wbrew rozkazom matki, Ktra rozumie, e cho znaczne siatki, Jednak usidli kiedy z czasem mog Sowem, mj zamiar zakazaa gosi; Musz cierpliwie owiadczenie znosi, Musz wprzd pozna, nim odprawi kogo. Gustaw Rwnie wic prost i ja pjd drog; I ja pomimo Radosta rozkazu Serce ci moje odsoni od razu: Kocham... Aniela Ach, juem tylekro syszaa! ... Gustaw Ale mi pozwl nie ciebie, Anielo. po krtkim milczeniu Gdy nas wic chci przeciwne nie dziel, W tobie nadzieja teraz moja caa. Dziwisz si? Wierz lecz tak jest w istocie. Stryj, ktry ojca zastpi sierocie, Ktry mym losem od kolebki prawie Cigle si dotd zajmowa askawie, da na koniec nagrody ode mnie. Lecz jakiej, przebg! Proby, zy, bagania Co tylko serce do litoci skania, Wszystkiegom uy, wszystko nadaremnie; I w kocu przyrzec stryjowi musiaem Wszelkim staraniem zyska rk twoj. Lecz kiedy dzisiaj z upornym zapaem Mio gosiy drce usta moje, Ach, mame wyzna czy ciebie nie wzruszy?? Baem si skrycie i truchlaem w duszy. Aniela Jak to? ze strachu? Gustaw Ach, tak jest, niestety! I wdziki twoje, i twoje zalety, Ktrych odkrywam krocie w kadej dobie, Ktrych nie widzie wolno tylko tobie. Co jak powabem, tak szczciem by mog Mnie, mnie jednego napeniay trwog! Zyska twj umiech, przyjane wejrzenie,Obudzi w sercu najpierwsze westchnienie Nie chlub, szczciem niebem nazwa musz, Jednak trwoyo nie moj ju dusz. Aniela Mio to zatem ku innej osobie? Gustaw A c by mogo broni przeciw tobie? Kochaem wtedy, kiedym ciebie pozna; Std to dwuznaczne me postpowanie Podpado waszej tajemnej naganie. Czuem jej suszno i boleniem dozna, e cho bez winy, jestem jednak winny; Lecz sama powiedz, bye rodek inny? Aniela Ja tylko miao to powiedzie mog, e w tym zamcie jedn widz drog: Wyzna stryjowi... Gustaw Ach, ile to razy Do ng rzucony i ze zami w oku, Wszystko wyznajc, bagaem wyroku. Aniela C mwi na to? Gustaw Powtarza rozkazy; Ty masz, niestety, zosta moj on, Ktr mniej zamiar, wicej wstrt oddala, A za kochank, sercem polubion, Nawet przed sob wspomnie nie dozwala. Aniela Dlaczego? Gustaw Dugiej trzeba by rozprawy; Lecz krtko mwic, dla odwiecznej sprawyI pojedynku, co ze sob mieli Mj stryj i ojciec Anieli. Aniela Anieli? Gustaw Imi stosowne jedno macie obie, Ktrego odgos, bijc w serce moje, Budzi swym dwikiem lube niepokoje. Std jaki pocig zaraz w pierwszej dobie, Jakby ku siostrze, uczuem ku tobie. Aniela Dziwnie! Gustaw O, gdyby ja tylko kochaem, A mki moim tylko byy dziaem! Ale czu zawsze, e kade szarpnicie Echem bolesnym powtarza si skrycie W drugiej istocie, droszej nam nad ycie, To wszelkich cierpie przechodzi pojcie! To przeciw sobie zwraca wasn rk, By zgasi czucie i wzajemn mk! Aniela przestraszona, a prawie do paczu Panie Gustawie! ... co to jest? ... O, Boe! Zabi si, zabi! ... to bardzo nieadnie, To grzech, wielki grzech; kto w niego popadnie Na tamtym wiecie wiecznie cierpie moe. Szybka rozmowa: Gustaw Ratuj mnie. Aniela z popiechem Bd, bd lecz czy mog?? Gustaw Moesz. Aniela jak wyej O mierci nie bd syszaa? Gustaw Nie. Aniela Ja si jeszcze dotd trzs caa. Gustaw Chcesz wic? ... Aniela Ale jak? ... Gustaw Ja ci wska drog: Wstaw si do matki... Aniela Dobrze, ja si wstawi. Gustaw Niech mi przebaczy. Aniela O, przebaczy pewnie. Gustaw Pro! Aniela Bd prosi, baga, paka rzewnie, A mi przyrzeknie pomaga w tej sprawie; Lecz nie rozpaczaj, mj panie Gustawie. Gustaw W twoim wic rku szczcie, ycie moje. Aniela W moim? Dlaboga! Gustaw Matka uproszona... Aniela Ach, bdzie, bdzie, tego si nie boj Lecz, koniec kocw, c potrafi ona? Gustaw Stryja przebaga. Aniela radonie Prawda! wymienicie! Biegn bez zwoki, tu idzie o ycie. Gustaw Przebg! nie teraz miaaby przyczyn Oskara stryja o zbyt wielk win, e tw spokojno, nawet przyszo ca,Chcc mnie powierzy, naraa zbyt miao. To by ich przyja niechybnie zerwao, A ja nieszczsny, cel gniewu stron obu, C bym mg zrobi, jak wstpi do grobu.Aniela Ach, c wic czyni? Gustaw Chcesz mi pomc? Aniela Chtnie. Gustaw Zostamy zatem tak, jak do tej chwili: Ja niby zawsze zakochany w tobie, Ty na t mio patrzc obojtnie. A pniej, gdy nas ju bd naglili, Gone, wyrane owiadczenie zrobi, Ty mi odmwisz w podobnym sposobie, Tym zwrotem twoj matk to nie zdziwi, A mj stryjaszek, cho si nieco skrzywi, Brak posuszestwa zarzuca nie bdzie. Wtedy dopiero wzywam twej obrony Przebagasz matk, owiecisz w tym wzgldzie. Aniela Rozumiem, dobrze. Gustaw cauje w rk Wic bez nienawici? ... Aniela Bd si cieszy, jak si nasz plan zici. A48jx}jӺA48j4jA4 }x} j*c+Rc,9 c-Xc.Nc/Nc0]%@31(c2D- c3M2c4*6c5:`Gustaw Pamitaj, zawsze postpujc miele, Ile ci ufam, jak zwierzyem wiele. Jeli opucisz w tej smutnej potrzebie, Ja w wiecie nie mam nikogo prcz ciebie; W tobie jedyna opieka, obrona, Bez ciebie szczcia nadzieja stracona. O, niech z twej rki Aniel otrzymam, A dosy czucia, dosy ycia ni mam, Bym mg odwdziczy dobro mi nadane, Com go niegodny, lecz godnym si stan. Cauje j w rk z uczuciem. Przy ostatnim wierszu wszedszy Radost, nie widziany, daje brawo, klaszczc w rce. SCENA DRUGA Aniela, Gustaw, Radost. Aniela Sysza? ... Gustaw Co? sysza? Radost Brawo, dzieci, brawo! Gustaw rzucajc si na kolana przed Radostem Przebacz mi, stryju! Radost cofajc si zadziwiony A! a to co znaczy? Gustaw posuwajc si za nim, cicho Kiedy ju sysza, aje mnie, a wawo. Radost Guciu! Gustaw cicho Gniewaj si. gono Lituj si rozpaczy! w ty si skaniajc, jakby odtrcony Niech mnie twa rka srodze nie odpycha! cicho A gniewaje si, stryjaszku, do licha! Radost Suchaj no, trzpiocie... Gustaw cicho Lepiej! to za mao. Radost Czy ty oszala? Gustaw cicho Dobrze. gono Ju si stao! Radost Tego ju nadto! Gustaw gono Wszystko jej wyznaem. cicho A nue teraz! z najwikszym zapaem! ... Radost A do stu katw! Gustaw cicho To, to, to! Radost Drwisz sobie? Gustaw gono, tragicznie Stryju mj, stryju! chcesz mnie widzie w grobie. Radost rozgniewany Dosy tych artw, dosy ju, mj panie! Rb sobie, co chcesz, niech si, co chce, stanie, Ja szalonemu nie chc szuka ony! odchodzc A to waryjat wyranie szalony?? SCENA TRZECIA Aniela, Gustaw. Aniela niespokojnie C teraz bdzie? Gustaw do siebie cierpy mi kolana. Aniela Nie da si zmikczy. Gustaw To rzecz niesychana... Aniela Moe nie sysza? Gustaw Jak to moe ? Aniela Moe. Gustaw Sama mwia... Aniela Nie, jam si pytaa. Gustaw Wic bez potrzeby ta utarczka caa I w najmniej dobrej wyprawiona porze, Bo e nie sysza, jestem pewny prawie, Lecz o co idzie, atwo teraz zgadnie. Aniela Wszystko zerwane niewczenym zapaem. Gustaw Tak mnie znienacka i tak podszed zdradnie!Aniela chodzc niespokojnie C ja nieszczsna pomog w tej sprawie! Gustaw na stronie Mojego planu powierzy nie chciaem. Aniela jak wyej Jake te mona w porywczym zapdzie Zniszczy od razu, comy przedsiwzili! Biedna Aniela! ile cierpie bdzie! Gustaw biorc j za rk Jake nie kocha tej lubej Anieli? Aniela Kocha j trzeba. Gustaw Poprzysigem sobie. Aniela Ach, chtnie wierz. Gustaw W tym moje yczenie. Sama wic widzisz w tobie, tylko w tobie Pomoc mam jedn, a wszystkie nadzieje. Aniela C ja pomog i c ja odmieni? Radost, tak dobry dzi zemst goreje. Gustaw Jeli nie sysza, wszystko ja naprawi. Aniela Nie tra wic czasu; id, panie Gustawie. Gustaw Ty za unikaj wszelkiej z nim rozmowy. Ale si staraj, abymy po chwili, Dla dalszej jeszcze w tym wzgldzie umowy, Znowu sam na sam tu ze sob byli. biorc za rk I oby zawsze, cigle pamitaa, e w twoim rku moja przyszo caa, A nawet wicej i szczcie Anieli, Z ktr ju w wiecie nic mnie nie rozdzieli.Cauje j kilka razy w rk; idzie ku drzwiom swojego pokoju, a obejrzawszy si, w inne drzwi odchodzi. SCENA CZWARTA Aniela sama, chodzi zamylona, potem siada, opierajc gow na rku Dziwnie i dziwnie!! Brzmi mi jeszcze uszy Sowami, dotd nie znanymi duszy. Jak on j kocha! i pewnie nie zwodzi: Wszystko, co powie, wzrok jasny dowodzi. On z ni szczliwy, ona z nim szczliwa I na czyme im, na czym jeszcze zbywa? ...Jednego sowa do szczcia im trzeba. A do jakiego, do jakiego! nieba!! Ufaj sobie, kochaj si szczerze... Jestem szczliwsza, e w mio nie wierz? Jednak ta mio jest, trwa, dowiedziona... O, Boe! serca nie czuj rd ona... SCENA PITA Aniela, Klara, [pniej Radost i Gustaw ]. Klara Czeg tak dumasz? Piszesz dzieo moe? Aniela Ach, Klaro, Klaro, eby ty wiedziaa! ... Lecz twoja przyja zdradzi nas nie moe, Wszystko ci powiem... Krtko wic rzecz caa: : Gustaw ju nie mnie, lecz kocha Aniel. Klara Kogo? Aniela Aniel ale Radost broni. To wielki sekret! Nie wydaj, dlaboga. Klara ciekawie Ale nic nie wiem. Aniela Bo to ju za wiele. Klara Co? Aniela Ta zawzito, nienawi zbyt sroga! Klara z wzrastajc niecierpliwoci Czyja? Aniela Radosta. Klara I do kogo? Aniela Do niej. Klara Ale... Aniela Nie drcz si obaw daremn Gustaw si wcale nie chce eni ze mn. Klara To le! Mczyzna powinien chcie zawsze, Aeby pozna, jak kobiety gardz, Zwaszcza ten Gustaw, co to uczy rzdzi. Aniela On i tak biedny! Klara ironicznie Biedny? Aniela Musia bdzi. Klara Wzbudzi wic, widz, uczucia askawsze. Aniela Ja wszystkich mczyzn nienawidz bardzo,Ale on swj los w moje rce skada Broni go musz. Klara Tak? I broni rada. Aniela Rada, nierada zdradzi go nie mog. Klara Zdrad go, zdrad, moja duszko! zdrad sutana. Aniela Nigdy, przenigdy! Klara Ja tobie pomog. Aniela A ta Aniela, tak szczerze kochana? Klara Znowu nic nie wiem. Aniela Wszystko ci wyjani. Klara ciekawie Mwe. Aniela Gdzie mama? Klara Woaa ci wanie. Aniela Ona tak dobra i jej wszystko zwierz, Jej tylko jeszcze, a wicej nikomu. Klara Moja Anielko, niech ci Pan Bg strzee, By z mskich side nie poniosa sromu. Ja tw nienawi ju sabnc widz. Aniela O, jak ci kocham, ja ich nienawidz. Radost wchodzc, do odchodzcych Panno Anielo! Aniela chwyta za rk Klar i pocigajc z sob, prdko wybiega w drzwi prawe boczne Ale... panno... prosz... wracajc Hm, hm! sposzone! Co tu zna Gustawa Gotw bym przysic, e to jego sprawa. Oj, Guciu, Guciu! kiedy ja przeposz! Gustaw wchodzi jednymi, w gbi bdcymi drzwiami, a zobaczywszy Radost a, nucc, w drugie wchodzi. Radost gonic za nim Czekaj no, czekaj! Wybiega za drzwi SCENA SZSTA Radost, Gustaw. Radost prowadzc Gustawa Chod, chod mam ci, ptaszku. patrzc mu w oczy, po krtkim milczeniu Co to znaczyo to: przebacz, stryjaszku ? Gustaw To tak. Radost Jak to tak ? Gustaw Ot tak! Radost Co to znaczy Ot tak ? Gustaw Niby nic... Radost Nic? Gustaw Nic. Radost To nic byo: Przebacz, stryjaszku lituj si rozpaczy ?Gustaw szybko Ach, to rzecz jasna; w mioci niemio, Kiedy si czasem (bo kt to zaprzeczy? ) Ktnia lub sprzeczka, albo w innej rzeczy,W potg czucia moc niby majca, Sama od siebie walczy lub potrca... Std koniec kocw kres wszystkich igraszek No, to rzecz jasna rozumie stryjaszek??Chce odej. Radost zatrzymujc go Ale czekaj no ja nic nie rozumiem. Gustaw A ja wyraniej powiedzie nie umiem. Radost Czegoe klcza, jakby do pacierzy? Gustaw z udanym zapaem To mi stryjaszek nie wierzy? nie wierzy? chodzc Kiedy tak... dobrze, dobrze. Wiem, co zrobi: Ka zajecha i pojad sobie. Janie! Hej! Radost chodzc za nim i gaszczc po ramieniu No, no, Guciu, Guciuniu mj! Gustaw zawsze chodzc, w udanym gniewie Kiedy ja mwi! ... Radost jak wyej Ju, ju, ju, stj no, stj. Gustaw Ja si tumacz dobrze, jasno, szczerze... Radost Ju, ju rozumiem; ju wszystkiemu wierz, do siebie A to saletra! skra, ogie, pomienie! Gustaw rzucajc mu si na szyj Luby stryjaszku! Radost ciskajc go Ach, Guciu mj luby paczliwie Nie suchasz rady... Gustaw I sucham, i ceni, A co wykonam, godne bdzie chluby. Radost Lecz czemu Klara... Gustaw Ach, Klara! ta Klara To jest prawdziwie boska na mnie kara! Wszdzie jej peno, we wszystkim zawadzi;Przy tym zawzite jak kogucik mody Kikiki! zawsze, pokazujc a tak w gr sadzi! I wiesz, stryjaszku dla powszechnej zgody, Wiesz co? Radost Na przykad? Gustaw e si z ni. Radost Szalony! Gustaw Zrb mi t grzeczno. Radost Pomys godny gowy. Gustaw Bardzo mi brudzi. Radost wzruszajc ramionami Dlatego ja, stary? ... Brudzi nie bdzie, nie brud ty z twej strony; Na c Albina przez jakie namowy Chcesz jej zbuntowa? Gustaw On ju zbuntowany. Radost Jak to? Gustaw W Anieli jak kot zakochany! Radost Kto? Albin? Gustaw Albin. Radost A, to nie do wiary. Gustaw Tak! Tak j kocha, ledwie e nie skona; Nie ma gadania, to rzecz dowiedziona. Radost Albin, ten Albin! ... Gustaw O, nie wszystko zoto, Co si nam wieci o, to sztuczka pocha: Jednej przysiga, a w drugiej si kocha. Radost Ale z Aniel jake idzie tobie? Gustaw po dugim milczeniu, zakadajc rce Co to magnetyzm ? Radost zdziwiony Ma... magnetyzm? Gustaw Co to? Co? Powiedz! Radost Ale skd o tym w tej dobie? Gustaw po krtkim milczeniu Magnetyzm, mwi, jest to wolna wadza, Co z ciaa w ciao zdrj ycia wprowadza. Jeeli zatem mam zarodne siy Ogie swj wasny w obce przela yy, Dlaczego miabym w piknej, modej duszy, Czystej jak nieek, co wieo przyprszy,Przez siln wol, paajce ttna, Wasnego czucia nie wycisn pitna! Radost Jeli rozumiem, niech mnie piorun trzanie! Gustaw Kocham i bd kochany to janie?? Radost Janie, wyranie, lecz troch za miao. Gustaw miao przed szczciem, jak szczcie przed chwa! Radost Bdziesz kochany, ale nie bd trzpiotem. Gustaw O, mj stryjaszku! tobie myle o tem. Radost Ach, czy nie myl i nie sma gowy? Gustaw Ja te ci zawsze dzikowa gotowy. Radost Dzikuj, kiedy chcesz, lecz si popraw razem. Gustaw To si ju stao za twoim rozkazem I dobrze skoczy mam wszelk nadziej, Bye nie zwaa, co si z nami dzieje; W zgodzie czy w ktni, we wrzawie czy ciszy, Niech oko drzymie, a ucho nie syszy. Radost C z tego bdzie? Gustaw Co bdzie? ... ciskajc go Wesele. wybiega Radost idc za nim Rozsdku mao, pewnoci za wiele. AKT CZWARTY SCENA PIERWSZA Gustaw, Jan. Gustaw chodzi zamylony, Jan krok w krok za nim, z czarn chustk w rku. Gustaw podajc lew rk, nie stajc Zawi! do siebie Stao si... kocham j szalenie... Lecz ona? ... Jan chodzc za nim i opatrujc rk Wcale nic... Gustaw stajc Jak to nic? Jan jak wprzdy Nie ma Tu nic. Gustaw Na rku! ... Wi tylko... chodzi, do siebie Hm, sprzyja, Ale jak bdzie, gdy rol odmieni? Jak? kiedy zacz? Jan nie mogc w chodzie zawiza rki dla rnych jestw Gustaw a Niech si pan zatrzyma. Gustaw wyrywa rk, ktr Jan chwyta i dalej chodzc wie Gustaw do siebie Zatrzyma... pewnie... Wze jest... Jan puszczajc Jest, panie. Gustaw do siebie Lecz jak rozwiza? Jan Za koniuszek... Gustaw stajc w gniewie Janie! Jan Sucham. Gustaw Gupi. Jan Tak? Gustaw zrzucajc chustk I nie t zawija! Lew nie pisz. Jan Ktra rka boli? Gustaw Co ci do tego! Na, masz zawi praw!! podaje lew rk i zaczyna chodzi; do siebie Pierwszy raz kocham. Jan Ale, panie... Gustaw wci chodzc No, a wawo! do siebie Inna to mio. Jan To ta sama. Gustaw Kamiesz. Jan Lewa. Gustaw podajc praw rk A, rka... No jake powoli!! ... Zaczyna chodzi i cignie za sob opierajcego si gwatem Jana. Do siebie Bd kochany... Aj, rk mi zamiesz! Jan A ktr, panie? Gustaw Pu ju, do kaduka! Jan Wiza nie sztuka. Gustaw Ale milcze sztuka. SCENA DRUGA Gustaw, Albin. Jan na znak Gustaw a odchodzi. Gustaw na stronie Ju czuj wilgo, zblia si fontanna! do Albina Albinie smtny! Jak rosa poranna, Tak mga z ez twoich napenia dom cay. Albin A jednak mojej nie zmikczyy skay! Gustaw Nim si wic stan saletrzanym kwasem, Inny ci sposb poradz tymczasem. Albin Porad mi, porad, a lepiej ni rano. Gustaw leem poradzi? Albin Bg to bdzie sdzi. Gustaw C ci si stao? Albin Drzwi mi pokazano. Rad mi wic, rad mi, tylko nie ka rzdzi. Gustaw Pierwej pociesz. Albin Mnie?! Pocieszy?! Nieba! Gustaw Klara ci kocha. Albin Zbyt bolesne arty. Gustaw Rcz. Albin Nie wierz. Gustaw Przysiga ci trzeba? Albin Jak wiesz? Gustaw udajc uraonego C to jest? Chcesz nie wierz, uparty, Ale nie daj, bym zdradza zwierzenie. Albin rzucajc mu si na szyj Ach, ach! Gustawie! sw nie mam... zy moje... Gustaw gaszczc Cyt, cyt, Albinie. Albin Kocha mnie? Gustaw Szalenie! Albin C teraz bdzie? Gustaw Albina oeni. Albin Mnie, mnie? z ni? z Klar? Gustaw Ale jak nastroj, Tak ty gra bdziesz przyrzekniesz mi wicie?? Albin Dobrze, c robi? Gustaw Zwali przedsiwzicie, Ktre twych nieszcz przyczyn si stao, A potem zmusi, by prawd wyrzeka. Albin Szczcia za wiele! Gustaw Trzeba ci tak mao? Albin Z ni?! Wielkie nieba! Gustaw Nudny, wielkie pieka! Albin C chcesz? Gustaw Suchaj mnie. Albin Sucham. Gustaw Daj jej uczu, e inn kochasz. Albin Przebg! nie kocz, gin. Gustaw namawiajc Czas jaki! Albin Nigdy! Gustaw Dzie. Albin Nie chc. Gustaw Godzin. Albin Wprzd umr. Gustaw zniecierpliwiony Mrzej wic. Albin Nie zmieni mych uczu. Gustaw No, to udawaj, e je zgasi w sobie. Albin Nie mog. Gustaw Wreszcie, e kochasz nie tyle. Albin Udawa? Gustaw proszc Troch. Albin po krtkim milczeniu Nie ufam mej sile. Gustaw na stronie A bgdaje pk! do Albina No, to milcz. Albin Jak dugo? Gustaw Dzie jeden. Albin Milcze? Gustaw Nie mdle. Albin Dzie? Gustaw Nie wzdycha. Albin Nie wzdycha? po krtkim milczeniu Ciko na mnie. Gustaw z zapaem Raz drug Wszystko odzyskasz i po caej dobie Bdziesz mg jczy, paka, wzdycha, kicha... Tylko nie teraz, nie teraz, u licha! Albin A gdy nareszcie, jak ty kaesz, zrobi, Gdy pozna Klara, e Albin nie wzdycha... Gustaw zniecierpliwiony Wtedy Albina oeni, oeni... Albin po krtkim milczeniu Do jutra? Gustaw Ale zupene milczenie. Albin Dobrze. Gustaw Daj sowo. Albin Ale... Gustaw Dajesz? Albin Daj. Gustaw A teraz bd zdrw, ciskajc go kochaj mnie. obracajc ku drzwiom Id sobie! Albin odchodzi. Sam Tak zatrudnienie dla Klary sposobi. Kocha go czy nie pewnie jest ciekawa, Zajmie j zatem ta odmienna sprawa, A nim jej dojdzie po zakrtach wielu, Ja krok po kroku zbli si do celu. SCENA TRZECIA Gustaw, Aniela. Aniela wchodzc ostronie Sysza Radost? Gustaw Nie sysza. Aniela Ach, oddycham przecie! Gustaw Wszystkom naprawi. Aniela Ginam z bojani. Gustaw biorc za rk Tyle dobroci, tak rzadkiej w tym wiecie, Tyle dowodw troskliwej przyjani Ile wdzicznoci nie obudza we mnie? Aniela C uczyniam wdzicznoci godnego? Gustaw Chcesz dobrze czyni. Aniela Wszak to tak przyjemnie. Gustaw Masz dzi sposobno. Aniela Prosz wskaza drog. Gustaw Rk-m skaleczy. Aniela I bardzo? Gustaw Nic zego, Lecz pira cakiem utrzyma nie mog. niemiao Gdyby w tym razie zastpi mnie chciaa...Aniela Pisa? I co? Gustaw List. Aniela List! Ach, nie! Gustaw Dwa sowa. Aniela Dwa a do kogo?? Gustaw Do mojej Anieli. Aniela Co? takie listy ja bym pisa miaa? Gustaw I c w tym zego? Aniela Daremna namowa. Gustaw aonie Rk-m skaleczy. Aniela To moe kto drugi... Gustaw Ach, kt na wiecie moje troski dzieli? Komu si zwierzy? gdzie baga usugi? Kiedy przed tob daremnie si al. Aniela chodzc i p z paczem C ja mam robi? po krtkim milczeniu To nie pisa wcale. Gustaw Jeszcze, Anielo, w kwiat ycia bogata, Znasz tylko rozkosz, a nie znasz cierpienia;an zici. A48jx}jӺA48j4jA46c7 rc8uAc9c:c;"c<p(c=-zc>k34c?9cJeszcze, szczliwa, nie znasz oddalenia! Nie wiesz, e wtedy cay ogrom wiata Jeden punkt tylko dla nas w sobie mieci, A tym jest chwila spodziewanej wieci. Nie wiesz, jak wtedy ledcze oko ponie, Jak kady szelest dech zapiera w onie, I jaka bole, gdy mija godzina Z ni wprzd spacona pociecha jedyna! Aniela Ot to mio! Kochaje tu, prosz! Gustaw Ach, kochaj, kochaj! Boskie to rozkosze! Aniela Ach, nie! Gustaw Dlaczego? Aniela Nie wiem, lecz si trwo. Gustaw Trwoysz? Aniela Lkam si... Gustaw Jak dzieci lekarza, Ktry mu jednak ycie wrci moe. Ach, obojtno natur zniewaa! Dusza, niezdolna wybra, kocha inn, Zimn rachub kade czucie zami; Dla niej jest niczym dla drugich by czynn, Dla niej za niema, ludzie nie s brami. Lecz gdy mioci serce moje bije, Gdy powiem: kocham wtenczas tylko yj, yj szczliwy i w lubym zamcie wiat do podziau pocigam w objcie. Aniela Tak gdyby mio moga by prawdziwa...Gustaw Mio jest jedna... Aniela Udawa tysice. Gustaw Wyrzec si wiata, bo i ciemno bywa. Aniela Wyrzec si ka pozory mylce. Gustaw z uczuciem, biorc j za rk Ach, nie wierz zreszt tej pieszczocie wzroku, Gdy z wolna sunc spocznie w twoim oku, Tej drcej doni, kiedy ciebie bliska; Nie wierz gosowi, co si w serce wciska, Lecz wasne czucie niech si wiar stanie: Ta czuo tskna, to bdne danie, A zwaszcza pocig, nieodmiennym losem Rwnego czucia jest tylko odgosem. na znak niedowierzajcy Anieli Wierz mi s dusze dla siebie stworzone. Niech je w przeciwn los potrci stron, One wbrew losom, w tym lub tamtym wiecie, Znajd, przycign i zcz si przecie; Tak jak dwch kwiatw obce sobie wonie cz si w grze, jedna w drugiej tonie. Aniela zamylona; Gustaw po krtkim milczeniu mwi dalej I c to, powiedz, zaraz w pierwszej chwili Wzbudzio we mnie t ufno ku tobie? Co omielio, e zwierzenie robi, Jeli nie serce, co nigdy nie myli? Aniela Ach, czyli zdradzi jest kiedy kto w stanie? Gustaw Klara najpierwsza. Aniela Zbyt bdne mniemanie. Gustaw Ile mnie zego, tyle jej korzyci. Aniela Komu? co? Klarze? Gustaw Radost j zalubi. Aniela Radost? Gustaw Jak tylko zamiaru nie zici, Przez zemst ku mnie z Klar si oeni. Mnie wydziedziczy i na zawsze zgubi. Aniela To by nie moe. Gustaw To si nie odmieni. Aniela Ona nie zechce. Gustaw To ju uoone. Aniela I wstrt jej szczery... Gustaw Szczery czy nieszczery, Radost majtny, ojciec Klary chciwy, Nie ma co gada jak dwa a dwa cztery Nie dzi, to jutro bdzie jego on. Aniela Ale jej luby? Gustaw luby sen prawdziwy!! I ty, Anielo, rzu t ciemn drog, Pki czas tobie, a ja przestrzec mog. Lecz powiedz szczerze kiedy polot myli Obraz nam szczcia czasami zakrli I zdobi bahe, lecz lube utwory W kwiatw marzenia najczystsze kolory C ciga wiato, w caym blasku stawa,Jeli nie mio i staa, i prawa? Mio, szlachetnej przewodzca parze Z ona rodzicw przed lubw tarze. Ach, by kochanym wszyscy szczciem gosz; Mym zdaniem: kocha jest wiksz rozkosz Los kilku istot zrobi swoim losem, Czu i y tylko drogich dusz odgosem, Dla dobra innych ceni wasne ycie, Dla nich powici kade serca bicie, wiatem uczyni najmniejsz zagrod, Tam mie cel ycia i ycia nagrod I koczc cicho wytknite koleje, Za grb swj jeszcze przecign nadzieje Ot to szczcia rzetelne zalety! I ty, ty wyrzec chcesz si ich, niestety? ! Aniela z uniesieniem Nigdy, przenigdy... miarkujc si, z czuoci Ach, ja nie wiem jeszcze... znowu z zapaem Ale chc pisa, niech si moje zdanie Jednej zy w wiecie przyczyn nie stanie; ocierajc z Niech w szczciu drugich wasne dzi umieszcz. Gustaw Chcesz pisa bdziesz?? O, drogi aniele! Jak wiele czynisz, jakem wdziczen wiele! cauje j w rk O, gdyby moga w moim sercu czyta. Aniela Ale, Gustawie. Gustaw Lecz nie chciej si pyta, Wicej bym wyrzek, ni wyrzec potrzeba...Piro i papier... z zachwyceniem patrzc na ni i trzymajc rk Dlaczeg o, nieba, Takim sposobem? ... Lecz ty mnie zrozumiesz Umiaa poj i przebaczy umiesz. Cauje w rk i nagle odchodzi. Aniela sama, po krtkim milczeniu Nienawidzi! Tak! Kada plecie, baje, Ale nie tak to atwo, jak si zdaje. Z gniewu w nienawi droga bardzo bliska, Kiedy dotkna jaka czynno zdradna; Lecz kiedy czule kto nam rk ciska, Jak mam kocham, nie potrafi adna. SCENA CZWARTA Aniela, Klara. Klara Kto tu by? Aniela unikajc odpowiedzi Jak to kto?? Klara Kto tu by z tob? Aniela Gustaw przechodzi. Klara Rozwodzi swe ale? Aniela Troch. Klara Tak dugo mwilicie z sob. Aniela O, jak ci kocham, tak niedugo wcale. Klara I c nowego? Aniela Nie dasz temu wiary. Wszak jednym sowem chce si eni z tob... Klara Ze mn? skaczc a klaszczc w rce O, to, to! O, to, to mi rado! To bd drczy i mczy bez miary. O, panie Guciu, bdziesz ty mia zado! Aniela Ale nie Gustaw! Radost... Klara Radost stary? Aniela jak wyej Radost. Hm!! Gustaw! ... Klara Ja nie chc. Aniela Ja wierz. Klara Ja nienawidz. Aniela Wbrew twej nienawici. Jak Gustaw jego zamiarw nie zici, Przez zemst tylko z tob si oeni. Klara I kt mnie moe przymusi w tej mierze? Aniela Ojciec twj, ojciec, co tak zoto ceni! A Radost bogacz rzecz dowiedzion; Nie ma co gada bdziesz jego on. Klara ukrywajc pomieszanie, coraz wzrastajce Ot nie bd! Ot si nie boj!! ... Ma ojciec wol, ja mam take moj Nie boj si... nie! ... w pacz C ja teraz zrobi? ... Jak raz mj ojciec co uoy sobie, To wszystko za nic to ratunku ni ma. Aniela Jako to bdzie. Klara po dugim milczeniu Id ty za Gustawa. Aniela A nasze luby? Klara Nieche je dotrzyma Jedna przynajmniej, gdy nie moem obie. Aniela Lecz Gustaw kocha. Klara O, nieszczsna sprawa! Pjd do cioci. Aniela ogldajc si, niespokojnie Powiedz a w sekrecie; Id, nie tra czasu. Klara Poradzi mi przecie; Nie da mi umrze przy tym starym gracie. Aniela ogldajc si Id, id, zbyt droga kada nam godzina. Klara Wol ju klasztor... albo i Albina. Odchodzi Aniela woajc cicho Suchaj no, Klaro! Klaro! Ot macie!! Odesza. Chciaam zasign jej zdania Wzgldem tego tu dziwnego pisania; Krzyczaam ale kiedy nie syszaa, To c mam robi? Ju bd pisaa. SCENA PITA Aniela, Gustaw. Gustaw kaamarz, piro, papier etc. w rku Ot jest wszystko, bierzmy si do dziea. Aniela Przestrzegam Klar. Gustaw na stronie Przednie? gono A jak powi? Aniela Komu i na co?? Gustaw Mojemu stryjowi. Aniela Ja rcz za ni. Gustaw Jake to przyja? Aniela Rzewnie pakaa. Gustaw Ja tym zom nie wierz. I kt jej winien? Albin kocha szczerze. Aniela I dotd kocha. Gustaw O, nie kocha wcale. Aniela Ja to wiem lepiej. Gustaw Kocha, lecz nie Klar. Aniela Kog? Gustaw Hm! kogo? po krtkim milczeniu Zamilcz w tej mierze. Aniela Bajk kto zrobi, prosz mi da wiar. Albin nasz ssiad, bawi tutaj stale, Wiemy, gdzie bywa, jego zwizki znamy. Gustaw zmuszony Kiedy wic szczerze z sob mwi mamy Albin si kocha, lecz si kocha w tobie. Aniela We mnie? Gustaw Tak, w tobie; ledwie e nie skona; Nie ma co gada to rzecz dowiedziona. Aniela Ale, dlaboga, tak nagle, w tej dobie... Gustaw Zmieni si z wolna, bo mona lat tyle Wzgard odbiera w tak przykrym sposobie, A mio w jednej zachowywa sile? Mona przy tobie lube spdza chwile, Twa dobro, wdziki... a jednym wyrazem Mona ci pozna i nie kocha razem? Powiedze sama. Aniela Zabawne pytanie! po krtkim milczeniu Mnie zatem kocha? Gustaw z popiechem Ale ja ci radz, Nie wierz mu wcale zmienne to kochanie,Ktre w odporze czerpa swoj wadz. Aniela Klarze przysiga. Gustaw Ze snu jeszcze drzymie. Aniela Wzdycha. Gustaw Przez grzeczno. Aniela Pacze. Gustaw Nag. Aniela Ale... Gustaw Pewnie. Aniela biorc piro Piszmy wic. Gustaw z uczuciem Anielo kochana ! po krtkim milczeniu, gdy Aniela okazuje zadziwienie Pisz z aski swojej. Aniela Myli mnie to imi. napisawszy, do siebie Mnie? kocha? Gustaw z zazdroci Czyli Albinowskie ale, Dary wzgardzone, niegodna odmiana Zaj potrafi, pochlebia ci mog? Aniela Czy-m zasuya na takie pytanie? Gustaw Przebacz! Zbdziem, uniesiony trwog; Bo ja wiem, jakiej duszy twojej trzeba Ukocha wicej, ni wyrazi zdoa, Cho kady wyraz mioci si stanie. Aniela Piszmy wic. Gustaw Piszmy. Dobroci anioa W naszym nieszczciu zseaj nam nieba; Wzi piro w rk nie ulg tsknocie... Aniela Ale mnie tego pisa nie wypada. Gustaw Wszak to ja pisz a potem, w istocie Jakie ci imi moje serce nada Za twoj dobro, za dobrodziejstw krocie? Aniela Piszmy wic. Gustaw Piszmy. Nie bd ju w obawie; Osoba, z ktr stryj chcia mnie oeni, Nienawidzi mnie ... Aniela Nie, panie Gustawie. Gustaw Jake napisa? Aniela Potrzeba odmieni. Gustaw Popraw, jeli chcesz. Aniela O, chtnie poprawi. Gustaw czyta przez rami Sprzyja . biorc za rk Czy pewnie? Aniela wycigajc rk z wolna Trzeba sw koniecznie? Gustaw Znasz mnie wic teraz? Aniela I jak! Gustaw To poznanie Czy kiedy, z czasem, przyjani zostanie? Aniela Jest i zostanie. Gustaw z wzrastajcym zapaem Zawsze? wiecznie? Aniela Wiecznie. Gustaw Dosy ju tego, precz wszelkie ukrycie! Kocham, Anielo, kocham ci nad ycie. Aniela odsuwajc si, zdziwiona Jak to? Gustaw pomiarkowawszy si, spokojnie Pisz, z aski swojej. Aniela nachylona nad papier; po krtkim milczeniu,przypominajc sobie Jak tam byo? Kocham... Gustaw Ach, powtrz! Aniela Kocham ci nad ycie Wszak tak? a dalej? Gustaw Dalej? Wierzy mio... Aniela Piszmy wic. Gustaw Piszmy. Lecz bdzisz w wymowie: Niech gos czu daje myl, zamknit w sowie, A wyraz kocham obowizki czeka Ku sobie, ludziom i Stworcy wyrzeka; Mona ozible wymwi go kiedy? Ty kochasz matk, brata, przyjaciela, Ja ciebie, ty mnie; dla prby wic tedy Ca mu warto niech twj gos udziela I ku mnie zwrci. Aniela patrzc na niego Kocham. Gustaw Czucia mao uczc j; z uczuciem Ja ciebie kocham. Aniela czulej Kocham. Gustaw Zbyt niemiao. Aniela Ach, kocham, kocham. Gustaw Coraz lepiej, brawo! Powtarzaj czsto douczysz si wpraw. Aniela Piszmy wic. Gustaw Piszmy. Aniela Kto idzie. Gustaw Nie. Aniela wstajc Sysz. Gustaw caujc w rk Na potem. Odbiega. Aniela za nim List! List! wracajc Jak on dobrze pisze! SCENA SZSTA P. Dobrjska, Aniela. Aniela kryjc list za siebie, na stronie Cudzy sekret rzecz wita!! P. Dobrjska Nie, nie! Mwcie sobie, Co chcecie, moje panny; ja najlepiej zrobi,Jak si spytam Radosta. To najkrtsza droga, To nam wszystko wyjani. Aniela A Gustaw, dlaboga? ... P. Dobrjska Gustaw bajek narobi. e si kocha, wierz; Lecz eby Radost mia by wiadomym w tejmierze I wiedzc tu wprowadza, temu nie dam wiary. Gustaw pewnie, jak kady, ma swoje przywary, Ale mody, przystojny... Aniela naiwnie Mylaam to samo. P. Dobrjska I podoba si moe. Aniela Moe, moja mamo. P. Dobrjska I wiem, e jego serce lepsze nili gowa. Aniela Ach, lepsze, moja mamo. P. Dobrjska I przykro gotowa. Gdyby ci si by Gustaw podoba cho troch Aniela wzdycha Nie i nie! ... Na Radosta sprawki to za poche. Aniela Ale ja u ng jego widziaam Gustawa. P. Dobrjska I to prawda. Aniela Ich sowa... P. Dobrjska Ich sprzeczka... Aniela Do wawa. P. Dobrjska Kto by si by spodziewa po takim czowieku! No, prosz! Mci si jemu! eni si w tym wieku!! Aniela Moja mamo kochana! nie dawaj mu Klary. P. Dobrjska Wprzd wiedzie musz, jakie s ojca zamiary, I ojcu, a nie crce, radzi mi wypada. Aniela Niech j teraz przynajmniej wesprze twojarada. Podczas pierwszych sw Klary z P.Dobrjsk Aniela zbiera skrycie kaamarz i piro i cicho wychodzi. SCENA SIDMA P. Dobrjska, Klara. Klara Ach, c ja teraz poczn w tej cikiej niedoli? P. Dobrjska Moe ojciec nie zechce i wbrew twojej woli? Klara A jak zechce, jak zechce? P. Dobrjska Sucha trzeba bdzie. Klara To pociecha! to ojciec! P. Dobrjska Nie ga go w tym wzgldzie; Chce twego szczcia. Klara Pikne szczcie, prosz cioci Stary m. P. Dobrjska Ale dobry. Klara Co mi z tej dobroci! P. Dobrjska Zapomniaa, e jeszcze pod ojcowsk wadz, e nie wszyscy jak Albin, uwodzi si dadz! A znajc twego ojca, atwo zgadn byo, e ta wzgarda Albina nie bdzie mu mi; I chocia od zamcia uwolni tym razem, Wkrtce moe przykrzejszym zmusi ci rozkazem. Klara Ten Radost, tak si zdawa nie pragncy ony! Mody Albin przynajmniej mioci wiedziony; I mam i za m gwatem, to wol Albina. Radost a sycha krzkanie za drzwiami. P. Dobrjska Ot i Radost wanie. Klara Ju wzdycha zaczyna. P. Dobrjska na stronie Nie mog z nim rozmawia po takiej usudze. do Radosta Zaraz mu suy bd. Odchodzi. Radost do Klary si zbliajc Ja si tu nie znudz. SCENA SMA Klara, Radost. Radost po krtkim milczeniu C tam tak mylisz? O mczyzn zagubie? Klara Mylaam wanie, co wyjawi lubi, e gdybym kiedy bya przymuszon Mimo mej woli zosta czyj on, wiat biedniejszego nie miaby czowieka! Radost Ej, do kaduka! I c to go czeka? Klara Same zabawy, gry, uczty i bale. Radost No, to nic zego! Bdziesz si bawia, Owszem wesoo ja sam zawsze chwal.Klara To nie chc zabaw. Radost I spokojno mia. Klara Strwoni majtek. Radost Jak m nim obdarzy. Klara Wydr, a strac. Radost Zwyciy mocniejszy. Klara Stroi si bd. Radost Strj zawsze do twarzy. Klara To nie chc strojw. Radost To wydatek mniejszy. Klara z zapaem, szybko Ale ja zawsze na przekor mu zrobi; On tak a ja siak; ; on sobie ja sobie; M spi ja gadam, m gada ja ziewam; Wzdycham, gdy wes, kiedy smutny, spiewam; Trcam, gdy pisze, a krzycz, gdy czyta; M tak a ja siak!! Zb za zb! i kwita!!przypominajc sobie A ma pedogr depc mu po nodze. Radost usuwajc nog Ej, do kaduka! Nie stan na drodze. Lecz tak rzecz grzesznik to nie lada, Co dla pokuty zechce ci za on. Chybaby znowu jak tamten powiada To szczcie dla mnie byo przeznaczone. mieje si. Klara Ot go macie. Radost Gdy ja si nie boj: Sowom nie wierz, a znam serce twoje. Chce wzi j za rk, ktr Klara wyrywaKlara Ja nie chc, nie chc! w pacz C bd robia! Radost Nie bde dzieckiem. Klara Obym jeszcze bya! Radost Patrz na mnie... Klara odwracajc si Znam, znam... Radost obracajc si wkoo Na pana modego Czy si przydaj? co? podskakujc Hula po lubie! mieje si; serio Wszak ci to arty. Klara Ja artw nie lubi. Radost No, nie pacz, nie pacz! Nic nie bdzie z tego, Nic, a na dowd przyl ci Albina. odchodzc, ze miechem To mieszna sprawa i dziwna dziewczyna! Klara sama Tak arty, arty! Nie ma ich w tym wzgldzie; Jak si oeni, to artw nie bdzie. SCENA DZIEWITA Klara, Aniela. Aniela zamylona Klaro! Klara po krtkim milczeniu Anielo! Aniela Wiesz ty? Klara Co? Aniela Ja mniemam, e ta Aniela jest bardzo szczliwa. Klara Daj mi tam pokj ! Teraz czasu nie mam; Niech sobie szczcia, ile chce, uywa. Aniela Tak by kochan! sz, a nie znasz cierpienia;an zici. A48jx}jӺA48j4jA4 }x} j@cA#BcC ecDcEVcFe cGm&cH6+ cIV0\cJ5ucK'<HKlara ironicznie Jak Gustaw powiada. Aniela C by mu z kamstwa? Klara Co? pochlebia dumie. Aniela Ach, kto by wdzicznym, ten i kocha umie! Klara Ty go nie suchaj, taka moja rada. Aniela Nie wiesz, jak mio, gdy czucia pieszczce Z godnym zapaem mska pier wygosi: To w uszach echce, to co w oczach parzy, To biegnie, biegnie jakby dreszcz po twarzy, To z twarzy w serce; to jak krople wrzceZ serca si w gr, w gr w gr wznosi,pokazujc na piersi I tak tu cinie, tak w gardle zadusi, e, koniec kocw, westchn ci przymusi. Klara Jakie ty dziecko! Tobie to nowina, Lecz nie mnie, duszko wszak ci mam Albina. Aniela Oho! ju po nim. Klara Co? Aniela Ciesz si. Klara Czym? Aniela Zmian. Klara Jego? Aniela Nie kocha. Klara Mnie? Aniela Ciebie. Klara Skd to wiesz? Aniela Wiem od Gustawa. Klara Wszak jeszcze dzi rano Wzdycha. Aniela Przez grzeczno. Klara Baga. Aniela Nag. Klara Pewnie? Aniela Nawet ci powiem... Klara zniecierpliwiona C mi jeszcze powiesz? Aniela e mnie nieszczsnej ten ciar przypada. Klara Tobie? Aniela Mnie. Klara Ciebie kocha? Aniela Tak powiada. Klara Wierz tu mczynie! Jak bbr paka rzewnie, Baga, przysiga, od mioci gin, A koniec kocw chorgiewk zwin. Widzisz, jak dobrze, e my nie kochamy Prawda, Anielo? Aniela Chodmy ju do mamy. Klara Prawda, Anielo? Aniela odchodzc Dali do obiadu. Klara sama Nie kocha. mieje si z przymusu, potem w gniewie To w i w peen jadu. AKT PITY SCENA PIERWSZA Radost, Gustaw. Radost Guciu! na mio Boga! jedynego Boga! Przyznaj si, ty co zbroi? Gustaw Skde ta trwoga? Ja si teraz ju kocham, szalestwa nie zrobi, Ja, widzc mj rozsdek, dziwi si sam sobie. Radost Obym ja si mg dziwi, cho na p godziny! C wic znacz te wszystkich powarzone miny? Zaczwszy od Dobrjskiej. Na ciebie, ladaco, e si krzywi, to dobrze; ale na mnie za co?? Siedzielimy u stou jakby w trzynacioro, I wszystkim czas do krtki szed diable niesporo: Aniela jaka drca, to blednie, to ponie; Matka oka nie spuszcza, wzrok jej w crcetonie; Klara mieje si, trzepie, lecz w cigym przymusie; A Albin wszystkie kwiatki przeliczy w obrusie; Ty take nieswj, pie tylko po swojemu; A ja za nic nie wiedzc, dziwic si wszystkiemu, Jeden pono rozsdny przy caym obiedzie,Siedziaem midzy wami jakby Piat w kredzie. Gustaw ciszej Mio, stryjaszku, mio to caa zagadka. Radost Aniela, Klara dobrze; ale matka, matka! Gustaw Matka kocha nie moe? Radost kiwajc rk Szala i szaleje! Gustaw odprowadzajc na stron Jak to mwi, stryjaszku? co to nie rdzewieje... Radost Ej, Guciu, ty co zbroi ja czuj przez skr. Gustaw Ja bym zbroi! Radost Najacniej rozpdz t chmur, Gdy pjd do Dobrjskiej i pogadam o tem. Gustaw Ona nie wie. Radost Co nie wie? Gustaw Nic nie wie. Radost Trzpiot trzpiotem! Pro, gaszcz, bagaj, zaklinaj on jak wilk do lasu. odchodzc I co mam z nim rozmawia! szkoda tylko czasu. Odchodzi w prawe drzwi boczne Gustaw sam Dobry stryjaszku, rado ciebie czeka, Lecz mego planu jeszcze ci nie zwierz, Bo kto si kocha, rozsdnego czeka Za powiernika niech nigdy nie bierze. Radzi si, przyzna, e najwitsza rada, Ale tak zrobi, jak jemu wypada. SCENA DRUGA Gustaw, Albin. Gustaw Co? dobrym radzca i przyjaciel szczery? Albin Dziki, Gustawie, za twoje rozkazy, Spojrzaa na mnie ju dwanacie razy. Gustaw A westchna sze. Albin O, nie; tylko cztery. Gustaw I to do na t, co nigdy nie wzdycha. Albin z westchnieniem Prawda, nie wzdycha ale kt bez skazy!!Gustaw A ty westchne? Albin Raz tylko z daleka, I to przypadkiem, ale bardzo z cicha. Gustaw Jak ci przynagli, wyjd za drzwi, u licha! Albin Co to za szczcie! za niebios opieka! Tak rozsdnego e mam przyjaciela, e mi tak dobrych, witych rad udziela. ciska go. Gustaw Tylko ich suchaj. Albin Co kaesz, to zrobi. Gustaw I sowa do niej! ... To pamitaj sobie, Choby pakaa. Albin bolenie Ach! choby pakaa! Gustaw Ach? No, kiedy ach za nic czynnocaa. Albin heroicznie Cho wielem cierpia, cho z potem na czole, Wszake widziae, jaki-m by przy stole: Spojrzaa na mnie? mj wzrok na suficie; Zwrcia oko? ja zerk na ni skrycie. Gustaw W tym caa sztuka. Albin Prosia mnie wody Ja nic. Prosia soli ja nic. Chleba Ja nic. Gustaw W tym sztuka. Nalaa ci wina... Albin A ja... ciszej wypiem... Gustaw Bo pi zawsze trzeba; Lecz ja ci rcz zmikcza si zaczyna. Wszake tysiczne daje ci dowody: Patrzy za tob, sama ciebie szuka... Tylko wytrzymaj na tym caa sztuka. Choby tu przysza, chciaa szczerej zgody, Choby najczulsza bya jej rozmowa, Ty tak albo nie wicej ani sowa. Albin Chobym mia zgin, wszystko, jak chcesz, zrobi, Bo ju przekona o dobrym sposobie. Ach, twoje rady szczerym dla mnie zotem ciska go. Gustaw udajc paczliwy ton stryja Tylko zmiuj si, przesta te by trzpiotem; Bd raz rozsdny! Patrz, bierz przykadze mnie. Albin Ach, tobie zrwna chciabym nadaremnie! Klara wbiega, a zobaczywszy Gustaw a, nagle si wstrzymuje. SCENA TRZECIA Klara, Gustaw, Albin. Klara Nie ma Anieli? Gustaw ogldajc si W samej rzeczy, ni ma. do Albina na stronie A co jest!! Mylisz, e Anieli szuka? Ale si trzymaj. Albin na stronie do Gustaw a Ba! w tym caa sztuka. Gustaw na stronie do Albina, rozkazujc Sid sobie w kcie, nie strzelaj oczyma! Ja wprzd nastroj, rzecz ca uo. Albin siada w gbi tak, e nie syszy dalszej rozmowy. Do Klary Czy mam winszowa? Klara ironicznie Wanie w dobrej porze; I czego? prosz. Gustaw Nowego kochanka. Klara Nie wiem o adnym. Gustaw artuje stryjanka. Klara Panie Gustawie! Gustaw C to gniewa moe? Klara arty nazbyt bolesne. Zaczyna paka. Gustaw Jak to? zy? A zatem Moj stryjank szczerze nie chcesz zosta? Klara Wol sto razy rozsta si z tym wiatem. Gustaw Hm! hm! Kiedy tak: inna rzeczy posta... Klara Inna? Gustaw Los w jednym grozi nam sposobie; Trzeba wic stumi wszelkie dawne wanie, Radzi wzajemnie i pomaga sobie. Klara Lecz jak? Gustaw Jak? po dugim namyle Ot tego nie wiem wanie. Klara Gdyby pan Gustaw chcia sucha mej rady I niby stryja chcia zici ukady... Zwoki nam trzeba. Gustaw Ach, wszake tak chciaem! Ale Aniela z niewczesnym zapaem, Widz, przed matk bya u spowiedzi; Matka si krzywi, stryj si dziwi, ledzi, Dochodzi, pyta i oto w tej chwili Moe ju sobie wszystko wyjawili. Klara To teraz bdzie! Ach, panie Gustawie, Czyby to jako nie mona odmieni? Nie bierz mi za ze natrtno w tej sprawie, Ale czas nagli Radost chce si eni; Powiedz mi tamt czy kochasz tak bardzo?? Gustaw Kocham nie kocham, ale tu mn gardz. Klara Ach, nie wierz temu. Gustaw Chobym sucha stryja, Aniela nie chce. Klara Aniela ci sprzyja. Gustaw Sprzyja! I komu nie sprzyja jej dusza? Ale to tylko do wdzicznoci zmusza. Klara zniecierpliwiona Domyl si reszty. Gustaw Chyba si domyl; Bo nadto wieo mam jeszcze w pamici, Jak panna Klara wypenia cile Te, ktre teraz chce obudzi, chci. Klara Okolicznoci niechaj mnie tumacz. Gustaw Okolicznoci nagl pann Klar, Lecz dla Anieli czy to samo znacz? Z jakiche wzgldw mam da teraz wiar Temu, co moe pociga mnie skrycie. Klara coraz porywczej Zatem Aniela? Gustaw sens koczc Godna przywizania. Klara I chciaby szczerze? ... Gustaw jak wyej Powici jej ycie. Klara Czego si wahasz, c ci jeszcze wzbrania?Gustaw Niepewno... Klara Znika. Gustaw A wzajemno... Klara Czeka. Gustaw I to Aniela... Klara sens koczc, porywczo Mym gosem wyrzeka! Gustaw na stronie Hm! tegom czeka mam wic pewno przecie; Jestem u celu, wy rbcie, co chcecie! chce odej i wraca Nie bierz mi za ze, e spytam zbyt miele,Ale czas nagli, ale Radost czynny, z przyciskiem A jeszcze mgby ubiec go kto inny; Powiedz mi zatem, sw nie tracc wiele: Ciszej, pokazujc przez rami na Albin a I w tamt stron lkasz si zamcia? Milczysz mam zgadn?? ycz zatem szczcia, Ale Albin... wiesz? Klara coraz z wiksz niecierpliwoci Wiem, wiem. Gustaw Lecz jest droga... Klara Rozumiem. Gustaw Daj mu pewno... Klara Ach, dlaboga, Wiem ju, wiem. Gustaw Odej? po krtkim milczeniu Z nim? Klara wstrzymujc si Kt to powiada? Gustaw Wic zosta? Klara Mki! Gustaw A wic moja rada Bdzie przyjt? Klara Bdzie, bdzie. Gustaw Szczerze? Klara Ach, szczerze, szczerze. Gustaw zmieniajc ton A ja bardzo wierz! Bra przedsiwzicie, co wiecznym nazwano A zmienia w dobie; nienawidzi rano A kocha w wieczr; szkodzi niewinnemu, A za godzin chcie pomaga temu e to jest pocho, kto nie chce, to przyzna. I kt jej zdolny? Pewnie nie mczyzna! Co wyraziwszy szeroko i dugo, Mam zaszczyt zosta unionym sug. Kania si bardzo nisko i odchodzi do swegopokoju. SCENA CZWARTA Klara, Albin. Klara po krtkim milczeniu Jak to? co to jest? Wszystko na raz ginie! To arty zemsta!! Albin na stronie Trzymaj si, Albinie! Klara Jam mu wierzya! zdradziam Aniel! Albin na stronie Aj, pacze! Klara Winnam, winnam z kadej strony. Albin na stronie W tym sztuka. Klara Ale... O, jak cierpi wiele! Albin na stronie Aj, strach! Klara Albinie! ju jeste zemszczony. Albin zrywa si i siada znowu; na stronie W tym sztuka! Klara Jak to? Wic prawa ju ni mam I do litoci? Albin zrywajc si A, ju nie wytrzymam! do Klary Ty wzywasz lito prob nadaremn? Klara Mona si pyta, wiedzc, co si dzieje? Albin C? Klara Radost, Radost chce si eni ze mn. Albin A ty? Klara Wprzd umr. Albin I on ma nadziej? Ciebie przymusi? Klara Za ojca rozkazem. Albin Co? Radost? z tob? Tego nie doyje! Id, uwolni i pomszcz ci razem. Odchodzi prdko w drzwi rodkowe. Klara biegnc za nim Ach, Albinie! stj ! we drzwiach Stj! On go zabije!! SCENA PITA P. Dobrjska, Radost, Aniela. Radost prdko wchodzi, za nim P. Dobrjska, za ni Aniela. Radost Gdzie jest? gdzie on jest? P. Dobrjska Bez gniewu, bez zoci. Aniela na stronie Trzymaj go, mamo! Radost Miabym wiedzie o tym? P. Dobrjska Ja nie wierzyam. Radost ciga takich goci? P. Dobrjska Nic si nie stao. Radost Przesta ju by trzpiotem, A zosta kamc. P. Dobrjska Przebacz... Radost O, to wanie! Aniela na stronie Trzymaj go, mamo! Radost chcc i ku drzwiom Gustawa Zaraz rzecz wyjani. P. Dobrjska Czekaj. Radost Pu pani! Aniela na stronie Nie puszczaj. Radost ku drzwiom Gustawie! wycigajc rk do P.Dobrjskiej Za pozwoleniem! Idzie do drzwi Aniela Dlaboga! Radost No, prosz! Jeszcze gdzie poszed. Patrzy przez dziurk. P. Dobrjska Suchaj mnie askawie, Trzeba si troch porozumie wprzdy. Radost Co porozumie? Tu jasne dowody. P. Dobrjska Zbyt si unosisz. Radost Ja si nie unosz. Aniela na stronie Nie wierz mu, mamo. P. Dobrjska Kt jest ta Aniela? Radost Ach, adnej w wiecie nie znam i nie znaem, Oprcz tej jednej. P. Dobrjska Kt ojciec Anieli? ... Radost Mog ja wiedzie, czy w yciu mem caemWidziaem kogo, co tak crk zowie? P. Dobrjska Z ktrym ci sprawa odwieczna rozdziela. Radost Ja nie mam sprawy, z nikim mnie nie dzieli. Aniela na stronie do matki Nie chce si przyzna. Radost Co to w tamtej gowie! P. Dobrjska Swj pojedynek wspomnisz sobie przecie? Radost Mj poje... biorc si za gow Gwatu! co ten hultaj plecie! P. Dobrjska Tylko spokojnie... Radost Moja mocia pani! Z oczu widziaem, przeczuem przez skr, e co napata, nabroi bez miary. aonie Co najboleniej serce moje rani, I nikt zapewnie nie da temu wiary, e mu dzi bur sypaem na bur. paczliwie I c mam robi? ... Ale wiem, co zrobi: Jeszcze ostatni chc mu da przestrog. Wychodzi prdko. Aniela Ach, biegaj, mamo, trzymaj go przy sobie. P. Dobrjska Biegn. Aniela Ach, prdzej. P. Dobrjska biegnc Ju prdzej nie mog. SCENA SZSTA Aniela, Gustaw w gbi. Aniela nie widzc Gustawa Radost porywczy, ale dobry w duszy, Probami, zami na kocu si wzruszy Przebaczy Gustaw odjedzie a dalej?? Ja paka bd, on si nie uali Zapomni. Gustaw Nigdy. Aniela Ach! Gustaw Nie, nie zapomn; Naszego zwizku ogniwa niezomne. Aniela Uchod. Gustaw Uchodzi? Aniela Stryj grozi, zorzeczy. Gustaw Da si przeprosi. Aniela Lecz wszystkiemu przeczy. Gustaw Bo trzpiot. Aniela Trzpiot? Gustaw kiwajc gow Oho! Aniela z westchnieniem Jam mu ju wierzya! Gustaw Ze strachem pewnie. Aniela naiwnie Owszem. Gustaw Pomyl o tem. Jakim dla ciebie byoby kopotem, Gdyby wrcia dawna posta rzeczy. po krtkim milczeniu A z ni i mio, tobie tak niemia. po krtkim milczeniu Matka by moe take za mn bya. Aniela Ach, tak mnie kocha! Gustaw C wtedy si stanie? Aniela proszc si C ja mam mwi? Na c to pytanie? Gustaw biorc j za rk Nie wierz, Anielo, tej pieszczocie wzroku, Gdy z wolna sunc spocznie w twoim oku, Tej drcej doni, kiedy ciebie bliska, Nie wierz gosowi, co si w dusz wciska, Lecz wasne serce niechaj ci owieci! Ach, tylko mio rwn mio nieci! Serce milczy?? Aniela spojrzawszy mu w oczy Nie. Gustaw pocigajc w objcie Anielo! Aniela w jego objciu Gustawie! wyrywajc si z objcia A tamta? Gustaw Ty jest, ty ni bya zawsze. Aniela Jak to, Aniela? Gustaw adnej nie znam innej. Aniela Ale nie zwodzisz? Gustaw O, nie bd w obawie. Uyem zdrady, lecz zdrady niewinnej. Byebym wznieci uczucia askawsze, Gdy si przybliy staraem daremnie, Gdy, uprzedzona, stronia ode mnie? Aniela Wic nie kochae? To nie jest odmian? I jedna jestem... Gustaw sens koczc Jedynie kochan. Aniela Zatem i Klarze... Gustaw sens koczc Odpuszczona wina, Albin j kocha, a ona Albina. SCENA SIDMA Ci sami, Radost, P. Dobrjska. Radost spiesznie wchodzi, za nim Dobrjska.Radost staje tu przed Gustawem, zadychany rwnie jak Dobrjska, mwi niemoe. Po krtkiej chwili milczenia Gustaw parska miechem. Radost obracajc si do za nim stojcej Dobrjskiej mieje si widzi pani?? P. Dobrjska ocierajc czoo Widz. Radost biorc si pod boki, do Gustaw a Moci panie! Gustaw Oho! Radost zbity z mowy I oho syszy pani?? Oho jeszcze. Powiedz, wic suszne byy moje troski wieszcze? Nabroie, naplote! ... Lecz zrb tu wyznanie: W jakiej, gdzie, kiedy, w ktrej kochasz siAnieli? Gustaw biorc za rk Aniel W ktrej? w tej. Radost A! obracajc si do Dobrjskiej A! ... Gustaw do Anieli Wszak tak? Aniela O, tak. Radost Ot macie! I kt go tu zrozumie? Wszakecie syszeli? ... A! a w pojedynek?? Mw no, panie bracie. Gustaw odprowadzajc na stron Wszak wiesz, stryjaszku? ... Radost goniej Co? jak? Gustaw jeszcze goniej Na reducie... Radost Pst, pst! Gustaw Poszo wam... Radost chce mu usta zamkn Milcze, baamucie! ... Gustaw usuwajc gow Podobno... Radost jak wyej Cicho! ... Gustaw jak wyej o to... Radost jak wyej Ale cicho! Mieje te rozum! SCENA SMA Ci sami, Albin wbiega, za nim Klara. Albin zachodzc z przeciwnej strony, kiedy jeszcze Radost stara si zamkn usta Gustawowi, krzyczy mu w ucho. enia;an zici. A48jx}jӺA48j4jA4L@cMNAlbin Nim zalubisz Klar, Mnie zabi musisz. Radost przestraszony, cofajc si A to co za licho!! Klara odcigajc Albinie! Radost przecierajc ucho Ja chc Klar? ... P. Dobrjska Co si dzieje! Radost Wszak tu zaraza! ten znowu szaleje! Do Albin a Kt mwi? Albin Ty sam. Radost artom dae wiar? Klara Ojca prosie. Radost Ja? kiedy? kto mwi? Klara Gustaw. Radost Gustawie, skd ta nowa aska? Gustaw Chciaem j straszy. Radost A, c to, u diaska! Czy ja straszydo na mode dziewczta? do Albin a Ale skd twoja zemsta tak zawzita? Kochasz Aniel. Albin Ja? kto mi to powi? Radost Gustaw. Klara Tak. Gustaw. Gustaw Gustaw, Gustaw trzpiotem, Naplt, nabroi ale czy szczliwie, biorc za rk Aniel i klkajc przed Dobrjsk Tu si, Anielo, przekonamy o tem. P. Dobrjska podnoszc ich, do Gustawa Ja ci rozumiem. Radost Ja si tylko dziwi. P. Dobrjska czc ich I szczcie crki powierzam ci miao. Gustaw A teraz drug zajmijmy si par; rozkazujc Albinie! zbli si. P. Dobrjska C ty na to, Klaro? Gustaw Chce, chce, ja rcz. Klara Ale... Gustaw Ju si stao. Klara Ach, gdybym moga, na zo bym nie chciaa! Albin Ale nie moesz? Klara I kocha ci musz. Gustaw Niech was ten zczy, komu za to chwaa. czc ich, powanie Bdcie szczliwi tak, jak si kochacie! do Klary ciszej C luby? Poszy? podobnie do Albina, na stronie Ka si podku, bracie. gono Wszystko wic dobrze. Radost Ale, na m dusz, Nic nie rozumiem powiedz, Guciu drogi... Gustaw ciskajc go Dziki, stryjaszku, za twoje przestrogi! NOTA AUTORA DO CZWARTEGO WYDANIA KOMEDII LUBY PANIESKIE Komedia moja, luby panieskie , czyli Magnetyzm serca , bya przedstawion w teatrze lwowskim w roku 1832, a drukiem ogoszon w IV tomie moich komedii w roku1834. W kilka lat pniej zostaa bardzo le przetumaczon proz na jzyk francuski. 17 sierpnia 1840 r. przedstawiono po raz pierwszy w teatrze du Gymnase Dramatiquew Paryu sztuk Bocquet pere et fils ou Le Chemin le plus long , comdievaudeville en deux actes par M. M. Laurencin, Marc-Michel et E. Labiche. W tej sztuce gwny wze i kilka scen ledwie nie co do sowa s wzite z mojej komedii luby panieskie . Pisz t not dla tych, ktrzy mnie oskaraj o naladowanie powyszej sztuki francuskiej. -----Konwersja: rpg6@go2.pl m obiedzie,Siedziaem midzy wami jakby Piat w kredzie. Gustaw ciszej Mio, stryjaszku, mio to caa zagadka. Radost Aniela, Klara dobrze; ale matka, matka! Gustaw Matka kocha nie moe? Radost kiwajc rk Szala i szaleje! Gustaw odprowadzajc na stron Jak to mwi, stryjaszku? co to nie rdzewieje... Radost Ej, Guciu, ty co zbroi ja czuj przez skr. Gustaw Ja bym zbroi! Radost Najacniej rozpdz t chmur, Gdy pjd do Dobrjskiej i pogadam o tem. Gustaw Ona nie wie. Radost Co nie wie? Gustaw Nic nie wie. Radost Trzpiot trzpiotem! Pro, gaszcz, bagaj, zaklinaj on jak wilk do lasu. odchodzc I co mam z nim rozmawia! szkoda tylko czasu. Odchodzi w prawe drzwi boczne Gustaw sam Dobry stryjaszku, rado ciebie czeka, Lecz mego planu jeszcze ci nie zwierz, Bo kto si kocha, rozsdnego czeka Za powiernika niech nigdy nie bierze. Radzi si, przyzna, e najwitsza rada, Ale tak zrobi, jak jemu wypada. SCENA DRUGA Gustaw, Albin. Gustaw Co? dobrym radzca i przyjaciel szczery? Albin Dziki, Gustawie, za twoje rozkazy, Spojrzaa na mnie ju dwanacie razy. Gustaw A westchna sze. Albin O, nie; tylko cztery. Gustaw I to do na t, co nigdy nie wzdycha. Albin z westchnieniem Prawda, nie wzdycha ale kt bez skazy!!Gustaw A ty westchne? Albin Raz tylko z daleka, I to przypadkiem, ale bardzo z cicha. Gustaw Jak ci przynagli, wyjd za drzwi, u licha! Albin Co to za szczcie! za niebios opieka! Tak rozsdnego e mam przyjaciela, e mi tak dobrych, witych rad udziela. ciska go. Gustaw Tylko ich suchaj. Albin Co kaesz, to zrobi. Gustaw I sowa do niej! ... To pamitaj sobie, Choby pakaa. Albin bolenie Ach! choby pakaa! Gustaw Ach? No, kiedy ach za nic czynnocaa. Albin heroicznie Cho wielem cierpia, cho z potem na czole, Wszake widziae, jaki-m by przy stole: Spojrzaa na mnie? mj wzrok na suficie; Zwrcia oko? ja zerk na ni skrycie. Gustaw W tym caa sztuka. Albin Prosia mnie wody Ja nic. Prosia soli ja nic. Chleba Ja nic. Gustaw W tym sztuka. Nalaa ci wina... Albin A ja... ciszej wypiem... Gustaw Bo pi zawsze trzeba; Lecz ja ci rcz zmikcza si zaczyna. Wszake tysiczne daje ci dowody: Patrzy za tob, sama ciebie szuka... Tylko wytrzymaj na tym caa sztuka. Choby tu przysza, chciaa szczerej zgody, Choby najczulsza bya jej rozmowa, Ty tak albo nie wicej ani sowa. Albin Chobym mia zgin, wszystko, jak chcesz, zrobi, Bo ju przekona o dobrym sposobie. Ach, twoje rady szczerym dla mnie zotem ciska go. Gustaw udajc paczliwy ton stryja Tylko zmiuj si, przesta te by trzpiotem; Bd raz rozsdny! Patrz, bierz przykadze mnie. Albin Ach, tobie zrwna chciabym nadaremnie! Klara wbiega, a zobaczywszy Gustaw a, nagle si wstrzymuje. SCENA TRZECIA Klara, Gustaw, Albin. Klara Nie ma Anieli? Gustaw ogldajc si W samej rzeczy, ni ma. do Albina na stronie A co jest!! Mylisz, e Anieli szuka? Ale si trzymaj. Albin na stronie do Gustaw a Ba! w tym caa sztuka. Gustaw na stronie do Albina, rozkazujc Sid sobie w kcie, nie strzelaj oczyma! Ja wprzd nastroj, rzecz ca uo. Albin siada w gbi tak, e nie syszy dalszej rozmowy. Do Klary Czy mam winszowa? Klara ironicznie Wanie w dobrej porze; I czego? prosz. Gustaw Nowego kochanka. Klara Nie wiem o adnym. Gustaw artuje stryjanka. Klara Panie Gustawie! Gustaw C to gniewa moe? Klara arty nazbyt bolesne. Zaczyna paka. Gustaw Jak to? zy? A zatem Moj stryjank szczerze nie chcesz zosta? Klara Wol sto razy rozsta si z tym wiatem. Gustaw Hm! hm! Kiedy tak: inna rzeczy posta... Klara Inna? Gustaw Los w jednym grozi nam sposobie; Trzeba wic stumi wszelkie dawne wanie, Radzi wzajemnie i pomaga sobie. Klara Lecz jak? Gustaw Jak? po dugim namyle Ot tego nie wiem wanie. Klara Gdyby pan Gustaw chcia sucha mej rady I niby stryja chcia zici ukady... Zwoki nam trzeba. Gustaw Ach, wszake tak chciaem! Ale Aniela z niewczesnym zapaem, Widz, przed matk bya u spowiedzi; Matka si krzywi, stryj si dziwi, ledzi, Dochodzi, pyta i oto w tej chwili Moe ju sobie wszystko wyjawili. Klara To teraz bdzie! Ach, panie Gustawie, Czyby to jako nie mona odmieni? Nie bierz mi za ze natrtno w tej sprawie, Ale czas nagli Radost chce si eni; Powiedz mi tamt czy kochasz tak bardzo?? Gustaw Kocham nie kocham, ale tu mn gardz. Klara Ach, nie wierz temu. Gustaw Chobym sucha stryja, Aniela nie chce. Klara Aniela ci sprzyja. Gustaw Sprzyja! I komu nie sprzyja jej dusza? Ale to tylko do wdzicznoci zmusza. Klara zniecierpliwiona Domyl si reszty. Gustaw Chyba si domyl; Bo nadto wieo mam jeszcze w pamici, Jak panna Klara wypenia cile Te, ktre teraz chce obudzi, chci. Klara Okolicznoci niechaj mnie tumacz. Gustaw Okolicznoci nagl pann Klar, Lecz dla Anieli czy to samo znacz? Z jakiche wzgldw mam da teraz wiar Temu, co moe pociga mnie skrycie. Klara coraz porywczej Zatem Aniela? Gustaw sens koczc Godna przywizania. Klara I chciaby szczerze? ... Gustaw jak wyej Powici jej ycie. Klara Czego si wahasz, c ci jeszcze wzbrania?Gustaw Niepewno... Klara Znika. Gustaw A wzajemno... Klara Czeka. Gustaw I to Aniela... Klara sens koczc, porywczo Mym gosem wyrzeka! Gustaw na stronie Hm! tegom czeka mam wic pewno przecie; Jestem u celu, wy rbcie, co chcecie! chce odej i wraca Nie bierz mi za ze, e spytam zbyt miele,Ale czas nagli, ale Radost czynny, z przyciskiem A jeszcze mgby ubiec go kto inny; Powiedz mi zatem, sw nie tracc wiele: Ciszej, pokazujc przez rami na Albin a I w tamt stron lkasz si zamcia? Milczysz mam zgadn?? ycz zatem szczcia, Ale Albin... wiesz? Klara coraz z wiksz niecierpliwoci Wiem, wiem. Gustaw Lecz jest droga... Klara Rozumiem. Gustaw Daj mu pewno... Klara Ach, dlaboga, Wiem ju, wiem. Gustaw Odej? po krtkim milczeniu Z nim? Klara wstrzymujc si Kt to powiada? Gustaw Wic zosta? Klara Mki! Gustaw A wic moja rada Bdzie przyjt? Klara Bdzie, bdzie. Gustaw Szczerze? Klara Ach, szczerze, szczerze. Gustaw zmieniajc ton A ja bardzo wierz! Bra przedsiwzicie, co wiecznym nazwano A zmienia w dobie; nienawidzi rano A kocha w wieczr; szkodzi niewinnemu, A za godzin chcie pomaga temu e to jest pocho, kto nie chce, to przyzna. I kt jej zdolny? Pewnie nie mczyzna! Co wyraziwszy szeroko i dugo, Mam zaszczyt zosta unionym sug. Kania si bardzo nisko i odchodzi do swegopokoju. SCENA CZWARTA Klara, Albin. Klara po krtkim milczeniu Jak to? co to jest? Wszystko na raz ginie! To arty zemsta!! Albin na stronie Trzymaj si, Albinie! Klara Jam mu wierzya! zdradziam Aniel! Albin na stronie Aj, pacze! Klara Winnam, winnam z kadej strony. Albin na stronie W tym sztuka. Klara Ale... O, jak cierpi wiele! Albin na stronie Aj, strach! Klara Albinie! ju jeste zemszczony. Albin zrywa si i siada znowu; na stronie W tym sztuka! Klara Jak to? Wic prawa ju ni mam I do litoci? Albin zrywajc si A, ju nie wytrzymam! do Klary Ty wzywasz lito prob nadaremn? Klara Mona si pyta, wiedzc, co si dzieje? Albin C? Klara Radost, Radost chce si eni ze mn. Albin A ty? Klara Wprzd umr. Albin I on ma nadziej? Ciebie przymusi? Klara Za ojca rozkazem. Albin Co? Radost? z tob? Tego nie doyje! Id, uwolni i pomszcz ci razem. Odchodzi prdko w drzwi rodkowe. Klara biegnc za nim Ach, Albinie! stj ! we drzwiach Stj! On go zabije!! SCENA PITA P. Dobrjska, Radost, Aniela. Radost prdko wchodzi, za nim P. Dobrjska, za ni Aniela. Radost Gdzie jest? gdzie on jest? P. Dobrjska Bez gniewu, bez zoci. Aniela na stronie Trzymaj go, mamo! Radost Miabym wiedzie o tym? P. Dobrjska Ja nie wierzyam. Radost ciga takich goci? P. Dobrjska Nic si nie stao. Radost Przesta ju by trzpiotem, A zosta kamc. P. Dobrjska Przebacz... Radost O, to wanie! Aniela na stronie Trzymaj go, mamo! Radost chcc i ku drzwiom Gustawa Zaraz rzecz wyjani. P. Dobrjska Czekaj. Radost Pu pani! Aniela na stronie Nie puszczaj. Radost ku drzwiom Gustawie! wycigajc rk do P.Dobrjskiej Za pozwoleniem! Idzie do drzwi Aniela Dlaboga! Radost No, prosz! Jeszcze gdzie poszed. Patrzy przez dziurk. P. Dobrjska Suchaj mnie askawie, Trzeba si troch porozumie wprzdy. Radost Co porozumie? Tu jasne dowody. P. Dobrjska Zbyt si unosisz. Radost Ja si nie unosz. Aniela na stronie Nie wierz mu, mamo. P. Dobrjska Kt jest ta Aniela? Radost Ach, adnej w wiecie nie znam i nie znaem, Oprcz tej jednej. P. Dobrjska Kt ojciec Anieli? ... Radost Mog ja wiedzie, czy w yciu mem caemWidziaem kogo, co tak crk zowie? P. Dobrjska Z ktrym ci sprawa odwieczna rozdziela. Radost Ja nie mam sprawy, z nikim mnie nie dzieli. Aniela na stronie do matki Nie chce si przyzna. Radost Co to w tamtej gowie! P. Dobrjska Swj pojedynek wspomnisz sobie przecie? Radost Mj poje... biorc si za gow Gwatu! co ten hultaj plecie! P. Dobrjska Tylko spokojnie... Radost Moja mocia pani! Z oczu widziaem, przeczuem przez skr, e co napata, nabroi bez miary. aonie Co najboleniej serce moje rani, I nikt zapewnie nie da temu wiary, e mu dzi bur sypaem na bur. paczliwie I c mam robi? ... Ale wiem, co zrobi: Jeszcze ostatni chc mu da przestrog. Wychodzi prdko. Aniela Ach, biegaj, mamo, trzymaj go przy sobie. P. Dobrjska Biegn. Aniela Ach, prdzej. P. Dobrjska biegnc Ju prdzej nie mog. SCENA SZSTA Aniela, Gustaw w gbi. Aniela nie widzc Gustawa Radost porywczy, ale dobry w duszy, Probami, zami na kocu si wzruszy Przebaczy Gustaw odjedzie a dalej?? Ja paka bd, on si nie uali Zapomni. Gustaw Nigdy. Aniela Ach! Gustaw Nie, nie zapomn; Naszego zwizku ogniwa niezomne. Aniela Uchod. Gustaw Uchodzi? Aniela Stryj grozi, zorzeczy. Gustaw Da si przeprosi. Aniela Lecz wszystkiemu przeczy. Gustaw Bo trzpiot. Aniela Trzpiot? Gustaw kiwajc gow Oho! Aniela z westchnieniem Jam mu ju wierzya! Gustaw Ze strachem pewnie. Aniela naiwnie Owszem. Gustaw Pomyl o tem. Jakim dla ciebie byoby kopotem, Gdyby wrcia dawna posta rzeczy. po krtkim milczeniu A z ni i mio, tobie tak niemia. po krtkim milczeniu Matka by moe take za mn bya. Aniela Ach, tak mnie kocha! Gustaw C wtedy si stanie? Aniela proszc si C ja mam mwi? Na c to pytanie? Gustaw biorc j za rk Nie wierz, Anielo, tej pieszczocie wzroku, Gdy z wolna sunc spocznie w twoim oku, Tej drcej doni, kiedy ciebie bliska, Nie wierz gosowi, co si w dusz wciska, Lecz wasne serce niechaj ci owieci! Ach, tylko mio rwn mio nieci! Serce milczy?? Aniela spojrzawszy mu w oczy Nie. Gustaw pocigajc w objcie Anielo! Aniela w jego objciu Gustawie! wyrywajc si z objcia A tamta? Gustaw Ty jest, ty ni bya zawsze. Aniela Jak to, Aniela? Gustaw adnej nie znam innej. Aniela Ale nie zwodzisz? Gustaw O, nie bd w obawie. Uyem zdrady, lecz zdrady niewinnej. Byebym wznieci uczucia askawsze, Gdy si przybliy staraem daremnie, Gdy, uprzedzona, stronia ode mnie? Aniela Wic nie kochae? To nie jest odmian? I jedna jestem... Gustaw sens koczc Jedynie kochan. Aniela Zatem i Klarze... Gustaw sens koczc Odpuszczona wina, Albin j kocha, a ona Albina. SCENA SIDMA Ci sami, Radost, P. Dobrjska. Radost spiesznie wchodzi, za nim Dobrjska.Radost staje tu przed Gustawem, zadychany rwnie jak Dobrjska, mwi niemoe. Po krtkiej chwili milczenia Gustaw parska miechem. Radost obracajc si do za nim stojcej Dobrjskiej mieje si widzi pani?? P. Dobrjska ocierajc czoo Widz. Radost biorc si pod boki, do Gustaw a Moci panie! Gustaw Oho! Radost zbity z mowy I oho syszy pani?? Oho jeszcze. Powiedz, wic suszne byy moje troski wieszcze? Nabroie, naplote! ... Lecz zrb tu wyznanie: W jakiej, gdzie, kiedy, w ktrej kochasz siAnieli? Gustaw biorc za rk Aniel W ktrej? w tej. Radost A! obracajc si do Dobrjskiej A! ... Gustaw do Anieli Wszak tak? Aniela O, tak. Radost Ot macie! I kt go tu zrozumie? Wszakecie syszeli? ... A! a w pojedynek?? Mw no, panie bracie. Gustaw odprowadzajc na stron Wszak wiesz, stryjaszku? ... Radost goniej Co? jak? Gustaw jeszcze goniej Na reducie... Radost Pst, pst! Gustaw Poszo wam... Radost chce mu usta zamkn Milcze, baamucie! ... Gustaw usuwajc gow Podobno... Radost jak wyej Cicho! ... Gustaw jak wyej o to... Radost jak wyej Ale cicho! Mieje te rozum! SCENA SMA Ci sami, Albin wbiega, za nim Klara. Albin zachodzc z przeciwnej strony, kiedy jeszcze Radost stara si zamkn usta Gustawowi, krzyczy mu w ucho. enia;an zici. A48jx}jӺA48j4jA4 }x} j@jj{AAN@