.$Qi!= $!R FJJ'1X3οߔK VrMsʚaX'v#aV8@Ro0`ր%cN84>Dxˈ:e|c<%8 r!GOOMBAGOOMBAGMBAHٟHYHdAD dT,0Q 4 4:9Q 4 4:N8Q 4 4: S 4:8  0S`H`hH`/.$Qi!= $!R FJJ'1X3οߔK VrMsʚaX'v#aV8@Ro0`ր%cN84>Dxˈ:e|c<%8 r!GOOMBAGOOMBAGMBA 0Uih7 RUD@ 0X@ q`PUUQ HAptbd5Q1QUUQl)`D` P@ @I Hps'6FTQE%In@p`P+5@;7g;#Oh(qF&PRQ oOwww.a$PcWЏ`^&'_ ?dP@*Q?piIp`5SQUEU`ߖ_p`_c~P?@G@FTtU4b_`dHpw6fP0;UhGsPpIwrF@TPAUE@?c@`@wGfaUP ?Ph`tp@ff1UU$b!o{׀(2?ulB_a{%aQbrf>)< ^ 5~C?B{A H7p6 `^Q5UU@IFtrdUQE@??faUR0U?@)A)(wJfZS00%1[1F!wpfU!U UU4AwwGf~_ @DwfaS#P`@A0PU@k_ ! T?2ifa$UEDQ$!?^%^?#I@hwttFbBEqA  wBd@Q@biq_TR0BC?ww??QbTUBU4$??dQC!?ۙA_swwbE3_Ai~$_~`1P0S$I`QiÆqw 6UT'@i `h`GGGf&A%`iݑhHq#FF]E$E~a Iqi!GOETHH#`P1a C@q@81b@r6F0`ffPFR??01?HB*i8btwa79*Q@ _ TPp#```0w%FS ?`0660SS R8 DqF6 Qy@`p?TPU4q? ~@  7 _0\/zz @0H??*kp3$$$$RSSC4FF%RteC4VG%RddC455%BBBBX=RJZ9gs{X=LJZ1gs{gCClC)C] 𵆰KN$kIHRR!B!GOys@-h$U`!!4, W@  7B  ?' xG 7(9"HBa8dI# h@C8!> - @'% x 7 / ' L '` h #@ Hx( GhCXC C2C J'PhR{3:3z;@* 9+ѐpGhC񵂰 )Hh.8PCpR(0 9 B %($EHh( "B"1# .1o0:0z!@4B Hh ))IBIIIBIIAG1hCHIh h`B@@#@Oi#B i1a)ۉ HaaI ` !@CpGhCCC!"R( KR(HQ1B !HpG0  #GK *KK#A#CETS0 \ ,!!1BCR0(۰pG0*A A"I2 "HpG@I" pG@NhH1iCA@@ 0a xA(h (ya` h 7B  ?'! 1@#BHМC` GC "JI# h@#[B EHpEI hO#'<pK $x#Cp"Cp8< $Qx9K!CQph !#B!`4I`4I3IMH`$] h`!!4,*L C8a!Lhi@Hhh (ڠ!I!IXH` 8@H8@$( 2`!4 ,L C I  IMGC2lCC `8` $M/`U/ HC(a/ / ` Ӯh/ѰI/IX` @/(/ H @O8CGC h`` G G Oh 0*2Rh"B"]GCK"hB"%0NGCB828!RGOFFONwith RONOFFSLOWMO5min10min30minOFFIIIIIIIIIIIIIIINormalTurboCrapProtGBAGBPNDS1P2PLink2PLink3PLink4PBlackGreyBlueNoneYellowGreyMulti1Multi2ZeldaMetroidAdvIslandAdvIsland2BaloonKidBatmanBatmanROTJBionicComCV AdvDr.MarioKirbyDK LandDMGMGBSGBCGBAGBAuto Goomba Pogoomba ' I" ;`AHx('@I XhF? @HAIx XiFhFiF" F;O @ 2 2 > GPowered by XGFLASH2.com 2005uChav2.2 on wC`C`B autofire: A autofire: 2`Controller: Display->Other Settings->Link TransferSleepRestartSave State->Load State->Manage SRAM->Exit Q" 6h:H;Ix X:hFiF 8H8Ox8:XhFiF 6L7Ix X6hFiF x4I X4hFiF 4H4h :XhFiF y0:XhFiF /H/x:XhFiF /H/hhFiF G Other Settings(`VSync: _`FPS-Meter: C`Autosleep: `EWRAM speed: 2Swap A-B: Autoload state: (Goomba detection: PaGame Boy:  " HIh XhFIiF 7HIx XhFfOKBa  @&60`.CH p ;pAH[#  >Np00Xp!000pp@;p#C3H&1H1A1HA(1%H&V f>Й(`]0 Z&v  # 06N<,$$ 4D=- Hh. 47?/ JGgCTCC brac#\T3:рpG H!I LhB 8hB <`x`Gg1W!"Cxx;Cx?;Cx?;CY02*ۀpG e") |"* wZ'?рG Write error! Memory full. Delete some games.1K1Oh#[<f'BC#fB7B+) #[B 5 (92>.'C.`h`=- 9*d'C'``` I02 `!Ip02B @I9 GCg^)2:p01ypG "S!H9 !7< 9< !7< }9 79 G00:00:00 - 00/00kKCIh h&1+AL! + + h)89B)) !`  Y'# ` B )"B" 0 1_Bѡh7  &.ѽB  i"2 D/"3 =( ("B" 0." )7 (" H` `GCgPush SELECT to deleteSave state:Load state:Erase SRAM:CKL(#[30 g``Hh`Hh2`HOx(8I Hh1.1"8NGg0CPCuCgCTC LjF ` (ќG  "! h-!h8BH ` 8@jF (H8@C #L!:#k LjF `  @"! h("! h 8@jF H8@GgCd#C% I NBh3B1` *I `GgCIh" J)0% )>hI`GgCH#h@pGlC( Hh/jF!(HhGPCTC(јG ") O#!";HhjF!v( "!6( g Saving.gPC(4! N(-h()!D("#[M0"#K!I H631!"H`!8Gg0!HKJ?"!GgA(< Hx8Hhw! ! -hB "RIH<// "Ah J00""RIH"GdCPCHx"Hh-jF! (hBE"R I HjF!8(zGdCPC  .MiF(`(G @&h%(B(!{%mH5hB#[B I") `%5<- M"!(h)h8BH(` 8@iF ( H8@CpC ROM not found.I(IjF! ("L#[0" IHhqHhHqHIx xCI x CI xICqHxHhO`/"! #[0"Gg0g8\_C(C_dCPC(!jF! (Jy`Ay J`y Jp!@ Jp!@ J#pI@@ pG8\_C(C_&O(C !I%=p70BjF! Z(L#[0"IHJhqHhHqHxqxyCq/`"! #[0"Gg0g8\_CC8O8J9j `%3L.S][D/7>W S BՉ-63CCBiсщ) щIaZ %KB$H!!с!C P CKBH!KBH!KBPh(Е`h(Аh8`HH8bH#CpG!`Q`сQ`gC @0&@  HKhB Hx( H! I CII#CpGC0vC CB0ӄFR) xp@Iу:Ӱɸ:Ұ 2 p Cp p p xpI@R`FpG CCXPpGR\TpG/Y@P@ KRB#BBRB[AB Z@P@Y@pGGGGG G(G0G8G CфF0 LC+@# @pB0`FpG xpI[*pG2x+ x1p2+pG/KRB#BBRB[ABpGFCˀ  xx[IR gFpGFRp@: C C  :ӁTR`FpGxG0`B @ @   !QR B0`BaB/F C ӰL;C+@рҰ xpI@+ R`FpG p@R`FpGxG--N< \/ Divide by zero///4 ,P$PP //38//1e "" \  /\ \$/< }Ϡ0\ }Ϡ@\  @0}ϠP\ // XTS4xVͫ0 FhnzZ~h2 0;.Yk  RT;h;h;h;;;T; T; = = =<<<<<===<<<<<<" =l=H=T; O-<04 +**)HAIB*@/@GPO|xt,`- .{H x@@44P,T(X$\ㄔGO 2 ZB^?O/pD-逡$ b(`4@ 0 PPQ0S$pD/XCP ` w9`9@9,C BB4Cx0@P`x404x40x4L-`ጠ匰Z @O PPQP$T0IE?@  L/xxxx h>P`@: ;;,'t,C2\+phà`àbàcàdàeàhàiàlàmàpàrà`sàtàu` àxàyà|à}ààà`bcdehilmprs`tu` xy|}wxFFFG8GhGGG H(??(@@(AA(B?(M3"o{3"o{3"o{3"o{UUUUUUUUUUUUUUUUUUZJZcUUUތk)ZcZJggU F%)YZJZcޢBk{URZJ!1sJ!!scR)祥{))Bu)ksJ!!scR)祥{))BތZsJ!!kkcB{))BȐPDBRRRRZZk{!BRZ{9RZ{9RZ{9Zk{!Bε!)99JZ9ﭥkZZB猥BRkRRRBZޜkf!BRUURBΌZR>sB3 wx#5 ZM`) UUUѩQH%GGM[jcBs{!%   @h*>` ; 8L 50@  ,$ /P-"P-p???????-???/@-L =@P 1 @@@0S@/0S@/                  @-BJRZbjrz "&.B1.07, T\ 0P@0/P00/$0/  R 0/޼ DP`l  0܀P:O-@PB A  ᠀堐cp@DA`PPP` \ EX P: O 0@-S"I 0  \0 Π0 S( 000 Q@@Ao 0!CexV4-$2X$QP$? @P,,0 R :Q0A 2 --N< \  Divide by zero!"!!"!"!!""!!"!""""!"!!""!!"!""""!!!!!!""""!"!!"!!!!!!!"!!""!!"!!!!!!!"""""!!"!!!!!!!!!!!!!0CFGNINTENDOxG[?xGbxGDxG\?xGZxGxG\xG xGxGxGexGxGqxGxGXTW@XTW@XTWXXTW$ %Ƞ B.瀀XTWX XTW2T12@XTW21TE112@XTWX\ကXTW0@2#D#@XTWČ~ B. B.XTW'1p2#!2XTW%Ƞ +LကXTWXE XTWe\2T12eT@XTWe\21TE112eT@XTWTXကXTW0L2#@#L@XTW$ PI@XTWhXTW$ &Ƞ B.瀀XTWh XTW2d12@XTW21dF112@XTWhlကXTW0E@2#@XTWXTW'1p2#!2XTW&Ƞ +LကXTWhF XTWfl2d12fd@XTWfl21dF112fd@XTWdhကXTW(0d@2E@XTW@HXTWxXTW$ 'Ƞ B.x XTWx XTW2t12@XTW21tG112@XTWx|ကXTWD QDR T"@ 22#1@XTW@T 2231@XTW@HXTW'1p2#!2XTW'Ƞ +xLကXTWxG XTWg|2t12gt@XTWg|21tG112gt@XTWtxကXTWD$ 2@XTW@HXTW|XTW$ 'Ƞ B.xG XTW||倀XTW'Ƞ + 212  B.XTW'Ƞ + 21@112  B.XTW'Ƞ B.XTW12@XTW@HXTW|'1p2#!2XTW'Ƞ +xGLကXTW|@|倀XTW2D12@XTW21DD112@XTWLကXTW22#@XTWXT@XTWXP@XTWXT@XTWXP@XTWXT@XTW'Ƞ +X\ကXTWXP@XTWT%T@XTWT&T\@XTWTP@XTWT'T\@XTWTP@XTW'Ƞ +TXကXTWT$T@XTWh`@XTWhd@XTWhd@XTWh`@XTWhd@XTW'Ƞ +hlကXTWh`@XTWd%dl@XTWd`@XTWd&d@XTWd'dl@XTWd`@XTW'Ƞ +dhကXTWd$d@XTWxp@XTWxt@XTWxp@XTWxt@XTWxt@XTW'Ƞ +x|ကXTWxp@XTWt%t|@XTWtp@XTWt&t|@XTWtp@XTWt't@XTW'Ƞ +txကXTWt$t@XTW% 'Ƞ B.瀀XTW%'Ƞ B.瀀XTW& 'Ƞ B.瀀XTW&'Ƞ B.瀀XTW' 'Ƞ B.瀀XTW'Ƞ  B.瀀XTW PI@XTW@H$ 'Ƞ B.瀀XTWD@XTWD@XTWD@XTWD@XTWD@XTWD@XTW'Ƞ +LကXTW$@02!2D@XTW$D02!2@XTW$@02!2D@XTW$D02!2@XTW$@02!2D@XTW$D02!2@XTW'Ƞ +$L02!2XTW$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW(!$@02!2@XTW'Ƞ + (!$@02!2XTW(!$@02!2@XTW$@T02 2#!2@XTW$DT02 2#!2@XTW$@T02 2#!2@XTW$DT02 2#!2@XTW$@T02 2#!2@XTW$DT02 2#!2@XTW'Ƞ +$LT02 2#!2XTW$@T02 2#!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW'Ƞ + 2##?$@2# 2#D1!2XTW2##?$@2# 2#D1!2@XTW2@1@XTW2D1@XTW2@1@XTW2D1@XTW2@1@XTW2D1@XTW'Ƞ +2L1XTW2@1@XTW0@41@XTW0D41@XTW0@41@XTW0D41@XTW0@41@XTW0D41@XTW'Ƞ +0L41XTW@1@XTW0@1@XTW0D1@XTW0@1@XTW0D1@XTW0@1@XTW0D1@XTW'Ƞ +0L1XTW0@1@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW$T02 2#!2@XTW'Ƞ +$ T02 2#!2XTW$T02 2#!2@XTWg XTW|Ě -,XȌ,Ȍ|ĊTXXTW XTW -XTWa XTW%|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q XTW$L02!2XTWI|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q  -XTWXTW@H|Ě -,Ȍ,Ȍ|Ċ -XTWXTWXTW I|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Qf  -XTW (!$@02!2XTWI XTW|Ě -,hȌ,Ȍ|ĊdhXTWJ XTW XTW&|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q XTW$LT02 2#!2XTWIOhXTWXTW}XTW 2##?$@2# 2#D1!2XTWI& $ XTW|Ě -,xȌ,Ȍ|ĊtxXTW%( $ v뀀XTW'|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q XTW2L1XTWI |(!|02 "2XTW' -@XTWČ$  B.XTW0L41XTWI( LXTW|Ě -,Ȍ,HȌ|ĊL0P ;XTW%( oLကXTW@XTW  $|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q8 XTW0L1@XTWI0s|(!x02 "2XTW|t倀XTWČ +LXTW|Ě -,Ȍ,Ȍ|Ċ -H@H$ T02 2#!2XTWI80O- ģij,F.  !#RO/#>5:5`   h/<<3   4# R $# ,/  /"P" R" B4 4@ FxGQEĊQEĊ x ĊG @ĊQEOĊ$ P P@ $ @: $  vR $ $@ H  P  X ` @ I|ĚL|Ċ --,Ȍ ,Q  -XTWPFPFh>P01// \J" 3--:--. .:::::::.TA`AlAxAA:AAAAAAAAA:B B,B8BDBPB\B:::::::::BBBBBBBBBBBBBBBB@56d6677:477778::::::::::-::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: \(UWQL \UWQLRead from OAM. Wrote to OAM. \J2--:----:::::::-<@H@T@`@l@:x@@@@@@@@@:A AA$A0A  ˌ  ˌLT!L t >  ˌ  +xxxxSNtuuh>Ix^Z!`@@&9_9_9_9_`?DDDD@ D H L P T X T X  PO4OdO::::(;|;;;-<;:: v  (;=L<$<!Q@-U@ nO4rOP$ P$ P$ P$ P$ (;<<: 9: =0=:+ P CSv(;\=;;?(;=<:(;=::C9@-0<<<<8$@DA$HLI -$@DHL$T?99 0Px h8Tx0`|  P 8Lt@`4PhH 4 ` |       8 P l        4 P |        @ X t       $ @ X t       <X p0\(<Pdx @l4p$`(\$THH0Lh ,Hh(Dd0d<l (ldlBDTl$ X h P$     !(!d!!!!!0"X"""""#<#T#### $ $$$$:::::::(::::8 ;;D+bkGG@@>BEoE>B>RG>Uff s nٙgcnܙ3>CLAS WESELE 003AKCopyright (C)2000-2001 Pat Crowe. This Book Reader was distributed solely for the reading of classic books which are out of copyright. Program extends to address 3fffh. No responsibilty can be accepted for any breach of copyright nor for any other matter involved with material above this address. This material will have been added by a user of this program and not the author of this program. Please address any enquiries concerning breach of copyright or any other concerns, to that third party. >P Q1b͛ >a>&> > ͜:\ BS ( O>ͧ ͮ Ϳ ͮ G ͮ Q|r>>xE>@A>>@ v(́ Vw cog_ 9W -O G  < >O < >Oͳ S  (((# ("(*( */͘^# = >O| < >O|!>w# !6# 6#6# ! 6#6# 6# B͜ w  O> O͜Oͮ < 8>   G3 8  3 8 #@w    (=> O> >O͜Oͮ 0< O  ͟ w  ͮ y  {   G3  3  O w  ͮ y  > > >>!>A!@}|!* a* OG> > >>>!>A!@}|- = 3  -(>(>ʘ 3  u,#> >(og #F+Nx<(,x ͷ ͮ Q>$(>ͯ ͮ Q> (!В@(=3 y !В@y( 3 y >G ͮ Q O> |y (((( ($((!p(! !!!!~"  ! (q! (j!H (c!p (\! (U! (N! (G! (@! (9!: (2!b (+! &! !! ! !a* Przewi Wers Str. Roz. Wsz Liiku: Rivi Sivu Kapp LopBlttern: Zeil Seit Kapt AlleDfiler: Ligne Page Chap ToutScrolla: Rad Sida Kap Hela Lista: Linea Pagina Cap. Tutto Blader: Lijn Blad Hfdst Alles Bla: Linje Side Kap Alle Despl.: Lnea Pgina Cap. Todo Mudar: Linha Pagina Cap. Tudo Despl.: Lnia Plana Cap. Tot G<8-(>> 7 > O O ( u> 7 => G!x(~# * !6# x y!(#!@(!(!(!@y(=]T! P* P* P* P* > >A! y( >"" " N"O">A> >A! y( *GN 6*GO . * >!A 3  > >A!   # A! @6# x !~#(  o&MD)))  0( 8 V#F#' y z_k&)}o ! {(8=xw#wyw#wˇ@@>@>GHI!`>" " !` y(=> W>'('('(y !`Q'('('((,>O!`>" x >" x `>" x >Ow#<  6# !>"< ! "< !@6# ! 6# !>("< !  "< ́> /7G>/Gx>0(>>$ x >$@(D ɇƀhiA * >hiA * >h@iA * ɇƀjkA * >jk@A * ==|================<=MBFONTMonospaced @@@@@@@``@ @ @@@`@@ @@@@@ @ @@@@@ @`@ @@@ࠠ@@@@@ @ `   ࠠ @@ࠠࠠࠠ @@ @ @@ @ @ @@@ࠠࠠࠠ@@@@@ ࠠࠠ@@ࠠࠠ ࠠ @@@@@@@@@@@@ @@@`@@@@@`@@@ ` `@@  ࠠ ࠠ`@@@@@ࠠ @@@@@@ @@@@@@@ ࠠࠠࠠࠠ  @`@@@ @@  @ @@@@ @@@@@@@@@ @@`@`@ࠠ@`@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@  @@ @ ࠠ@ @ @ @ࠠ @@`@@@@ @ @ @ ࠠ@ @ @ @@@@@@@@@@ࠠࠠ0@@@@@@   @@  @ @@@@ @@@`@@@@@@ @ @@@@ @@@ @` @ @@ @@`@@@ @ @ @@@ @@@@@@@@ࠠ @ࠠ@ࠠ@ࠠ@ࠠPࠠࠠ@ࠠࠠ@ @@ @@@@  @ @ P  @  @@ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@  @ࠠ@ @ࠠ@Pࠠ@@@ @@ @  MBFONTVariable pitch PPPPP x(  @ࠠ@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@ @ `   ࠠ @@ࠠࠠࠠ @@ @@ @ @ @@@ࠠࠠࠠ@@@@@ بȨࠠࠠࠠ ࠠ @@@@@@@P@@@@ @@@@@@ @@@@@@@ ࠠ ࠠ`@@@@@ࠠ @@@@@@ࠠ@@ࠠࠠ` ࠀ @P@  @ @@@@ @@ @@P```ࠠ@`@@@@@@@@@@@@@@@@@ @P@  @@ @ ࠠ@ @ @ @ࠠ@@HHP\T@ @ @ @ ࠠ@ @ @ @@@pPpࠠࠠ xx $HH$ xx@ @@@@ @@@`@@@@PPPPP@ H$H(8 8 ( @ @@ࠠ @ࠠ@Pࠠ@ࠠ@@ @  @@@ @@@@@@@@@pHHHHpȨ@ࠠ@ࠠ@ࠠPࠠPpp@Ȉ@ @@ @@@@@  @ @ P  @  @@ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@p` @ࠠ@ࠠ @ࠠ@ࠠPࠠࠠ@@@@ @@ @ ࠠ -# c0(cXcZc? vc&cK-c ;3c :[ "WESELE" STANISAW WYSPIASKI Osoby GOSPODARZ GOSPODYNI PAN MODY PANNA MODA MARYSIA WOJTEK OJCIEC DZIAD JASIEK KASPER POETA DZIENNIKARZ NOS KSIDZ MARYNA ZOSIA RADCZYNI HANECZKA CZEPIEC CZEPCOWA KLIMINA KASIA STASZEK KUBA YD RACHEL MUZYKANT ISIA Osoby dramatu: CHOCHO WIDMO STACZYK HETMAN RYCERZ CZARNY UPIR WERNYHORA Akt 1 DEKORACJA: Noc listopadowa; w chacie, w wietlicy. Izba wybielona siwo, prawie bkitna, jednym szarawym tonem pbkitu obejmujca i sprzty, i ludzi, ktrzy si przez ni przesun. Przez drzwi otwarte z boku, ku sieni, sycha huczne weselisko, buczce basy, piskanie skrzypiec, niesforny klarnet, hukania chopw i bab i przyguszajcy wszystk nut jeden melodyjny szum i rumot tupotajcych tancerzy, co si tam krc w zbitej masie w takt jakiej gincejwe wrzawie piosenki... I caa uwaga osb, ktre przez t izb-scen przejd, zwrcona jest tam, cigle tam; zasuchani, zapatrzeni ustawicznie w ten tan, na polsk nut... wirujcy dookoa; w pwietle kuchennej lampy, taniec kolorw, krasych wstek, pawich pir, kierezyj, barwnych kaftanw ikabatw, nasza dzisiejsza wiejska Polska. A na cianie gbnej: drzwi do alkierzyka, gdzie ka gospodarstwa i koyska, i popione na kach dzieci, a gr zszeregowani wici obrazkowi. Na drugiej bocznej cianie izby: okienko przysonione bia mulinow firaneczk; nad oknem wieniec doynkowy z kosw; - za oknem ciemno, mrok - za oknem sad, a na deszczui socie krzew, otulony w som, w zimowochron okryty. Na rodku izby st okrgy, pod biaym, sutym obrusem, gdzie przy jarzcych brzowych wiecznikach ydowskich suta zastawa, talerze poniechane tak, jak dopiero co od nich caa weselna druba wstaa, w nieadzie, gdzie nikt o sprztaniu nie myli. Okoo stou proste drewniane stoki kuchenne z biaego drzewa; przy tym na izbie biurko, zarzucone mnstwem papierw; ponad biurkiem fotografia Matejkowskiego "Wernyhory" i litograficzne odbicie Matejkowskich "Racawic". Przy cianie w gbi sofa wyszarzana; ponad ni zoone w krzy szable, flinty, pasy podrne, torba skrzana. W innym kcie piec bielony,do maci z izb; obok pieca stolik empire, zdobny wieccymi resztami brzw, na ktrym zegar stary, alabastrowymi kolumienkami dwigajcy zocony krg godzin; nad zegarem portret piknej damy w stroju z lat 1840 w lekkim mulinowym zawoju przy twarzy modej w lokach i na ciemnej sukni. U boku drzwi weselnych skrzynia ogromna wyprawna wiejska, malowana w kwiatki pstre i pstre desenie; wytarta ju i wyblaka. Pod oknem stary grat, fotel z wysokim oparciem. Nad drzwiami weselnymiogromny obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej z jej sukienk srebrn i zotym otokiem promieni na tle gbokiego szafiru; a nad drzwiami alkierza taki ogromny obraz Matki Boskiej Czstochowskiej, w utkanej wzorzystej szacie, w koralach i koronie polskiej Krlowej, z Dziecitkiem, ktre rczk ku bogosawieniu wznioso. Strop drewniany w dugie belki proste z wypisanym na nich Sowem Boym i rokiem pobudowania. RZECZ DZIEJE SI W ROKU TYSIC DZIEWISETNYM SCENA 1. CZEPIEC, DZIENNIKARZ. CZEPIEC C tam, panie, w polityce? Chicyki trzymaj si mocno!? DZIENNIKARZ A, mj miy gospodarzu, mam przez cay dzie dosy Chiczykw. CZEPIEC Pan polityk! DZIENNIKARZ Ot wanie politykw mam do, po uszy, dzie cay. CZEPIEC Kiedy to ciekawe sprawy. DZIENNIKARZ A to czytaj, kto ciekawy; wiecie cho, gdzie Chiny le? CZEPIEC No daleko, kajsi gdzie daleko; a panowie to nijak nie wiedz, e chop chopskim rozumem trafi, choby byo i daleko. A i my tu cytomy gazety i syko wiemy. DZIENNIKARZ A po co - ? CZEPIEC Sami si do wiatu garniemy. DZIENNIKARZ Ja myl, e na waszej parafii wiat dla was a dosy szeroki. CZEPIEC A tu ano i u nas bywaj, co byli ae dwa roki w Japonii; jak bya wojna. DZIENNIKARZ Ale tu wie spokojna. - Niech na caym wiecie wojna, byle polska wie zaciszna, byle polska wie spokojna. CZEPIEC Pon si boj we wsi ruchu. Pon nos obmiwajom w duchu. - A jak my, to my si rwiemy ino do jakiej bijacki. Z takich, jak my, by Gowacki. A, jak myl, ze panowie duza by juz mogli mie, ino oni nie chcom chcie! SCENA 2. DZIENNIKARZ, ZOSIA. DZIENNIKARZ Pani to taki kozaczek; jak zesidzie z konika, jest smutny. ZOSIA A pan zawsze baamutny. DZIENNIKARZ To nie komplement, to czuj i tego bynajmniej nie tumi. ZOSIA Dobrze, e przynajmniej pan umie zmiarkowa, kiedy uczucie, a kiedy salonowa zabawka - ale w tym razie... DZIENNIKARZ To sprawka pani wdziku, pani jest bardzo mia, pani tak gwk schylia... ZOSIA Prawda? Tak jakbym si dziwia, e mnie tyle honoru spotyka; pan redaktor duego dziennika przypatruje si i oczy przymyka na mnie, jako na obrazek. DZIENNIKARZ A obrazek malowany, bez skazek, farby wiee, naturalne, rysunek ogromnie prawdziwy, wszystko a do ram idealne. ZOSIA Widz, znawca osobliwy. DZIENNIKARZ I czemu pani si gniewa? ZOSIA e pan jak Lohengrin piewa nade mn jak nad abdziem, e my dla siebie nie bdziem, i po c tyle piewnoci? DZIENNIKARZ Oto tak, tak z rozlewnoci towarzyskiej. SCENA 3. RADCZYNI, HANECZKA, ZOSIA. HANECZKA Ach, cioteczko, ciotusieko! RADCZYNI Co, serdeko? HANECZKA Tamci tacz, my stoimy; chcemy taczy take i my. RADCZYNI Moe ktry z panw zechce? ZOSIA Z nikim z panw taczy nie chc. RADCZYNI Potacujcie troch same. ZOSIA My bymy chciay z drubami, z tymi, co pawimi pirami zamiataj puap izby. RADCZYNI Poszybycie tam do ciby? HANECZKA To tak mio, mio w cisku. RADCZYNI Oni si tam gniot, tocz i ni std, ni zowd naraz trzask, prask, bij si po pysku; to nie dla was. ZOSIA My wrcimy zaraz. RADCZYNI Ce ty dzi tak wesoa? Odgarnij se wosy z czoa. ZOSIA Raz dokoa, raz dokoa! HANECZKA Ciotusieka za okropnie, za okrutnie - a przelotnie - zaraz buzi pocauj. RADCZYNI Hanka zawsze swego dopnie. Niech si panna wytacuje. SCENA 4. RADCZYNI, KLIMINA. KLIMINA Pochwalony, dobry wieczr pastwu. RADCZYNI Pochwalony - gospodyni... KLIMINA Tu wsiosko od malekoci, Klimina, po wjcie wdowa. RADCZYNI Radczyni jestem z Krakowa. KLIMINA Macie syna. RADCZYMI Tacuje tam. KLIMINA Niech si bawi; som ta dziwki, niech nie stoj. RADCZYNI Jako mu nie idzie sporo, bo si ino pogapuje. KLIMINA Panowie dziwek si boj; zaraz ktra co przyniesie, ino roz sie przetacuje. RADCZYNI Wycie sobie, a my sobie. Kaden sobie rzepk skrobie. KLIMINA Mylaam, pomwi z matusi, toby wnuczka koysaa - ? RADCZYNI A tocie wy skora, kumosiu; ledwo e wkoo spojrzaa, ju by mi synw swataa - ? KLIMINA Hej, jo sie bawia wprzdzi, teroz bym lo inszych chciaa. Coraz wicej potrza ludzi. eniabym, wydawaa! SCENA 5. ZOSIA, KASPER. ZOSIA Druba taczy, prosz ze mn. KASPER Panienka obcesem wpada. ZOSIA A w keczko... KASPER Dookoa. Panienka se ta wesoa. Ano Kaka bdzie rada, jak przestoi. ZOSIA Kaka, jaka? KASPER Ano ta, co w kcie taka... ZOSIA Druhna? KASPER Juci, druhna pirso, co mi j na one raj. ZOSIA Raz dokoa, raz dokoa... KASPER Panienka si nie zgniewaj, e j lepiej gabne w pasie, ano Kaka w sobie syrso. ZOSIA Pewno druba kocha Kasie ? ? KASPER Panienka se ta wesoa. ZOSIA Raz dokoa, raz dokoa... SCENA 6. HANECZKA, JASIEK. HANECZKA Jakby Jasiek chcia tacowa, tobym z Jakiem tacowaa - ? JASIEK A mog sie ofiarowa, by ino panienka chciaa - ? HANECZKA Prosz, prosz, chwilk w koo, jak wesoo, to wesoo. Jasiek dzisiaj pierwszy druba. JASIEK Najmilso mi tako suba. SCENA 7. RADCZYNI, KLIMINA. RADCZYNI C ta, gosposiu, na roli? Czycie sobie ju posiali? KLIMINA Tym ta casem sie nie siwo. RADCZYNI A mielicie dobre niwo - ? KLIMINA Dziki Bogu, tak ta bywo. RADCZYNI Jak ze niwo, to was boli, ecie si napracowali - ? KLIMINA Zawsze sie co przecie zgarnie. RADCZYNI Dobrze sobie wygldacie. KLIMINA I pani ta tyz nie marnie. RADCZYNI Jeszcze si widzicie moda. KLIMINA Jak po Marcinie jagoda. RADCZYNI Moe jeszcze si wydacie - ? KLIMINA A cz sie ta tak pytacie?! SCENA 8. KSIDZ, PANNA MODA, PAN MODY. PAN MODY Ksidz dobrodziej askaw bardzo. Prosz nas nie zapomina. KSIDZ S i tacy, co mn gardz, em jest ze wsi, bom jest z chopa. Patrz koso - zbd prdko, a tu mi na sercu lentko. Sami swoi, polska szopa, i ja z chopa, i wy z chopa PAN MODY Ksidz dobrodziej ju niebawem bdzie nosi pelerynk - ? KSIDZ Moe i naley mi si; lecz pewnego nic nie wi si. Inni take robi link! Moe sprawi pelerynk ? PAN MODY Moe z konsystorza przecie popatrz okiem askawem; ycz bardzo. PANNA MODA Cho co dadz; ino te ciarachy tworde, trza by sto i wali w morde. PAN MODY Moja duszko, tu sie mwi o kocielnej dostojnoci, ktr maj przyzna Jegomoci. PANNA MODA Jo mylaa, e co inne. KSIDZ Naiwne to i niewinne. SCENA 9. PAN MODY, PANNA MODA. PANNA MODA Cigiem ino rad by goda, jakie to kochanie bdzie. PAN MODY A ty wolisz caowanie ? bdziesz kocha, a powiedze ? ? PANNA MODA Przeciem ci ju wygodaa. Przecie ci mnie nikt nie wydrze. PAN MODY Serce do kochania radsze. To ju moja! Rado, szczcie! Nie mylaem, e tak wiele. PANNA MODA Ano chciae, masz wesele. PAN MODY Ach, nie patrz, jak cauj; nie cauj, kiedy patrz, a lica masz coraz gadsze. PANNA MODA A krew sie tak zesumuje. PAN MODY Pocauje, jeszcze, jeszcze, nieche tob si napieszcz: usta, oczy, czoo, wieniec... PANNA MODA Taki ta nienasyceniec. PAN MODY Nigdy syty, nigdy zado; taka to ju dla mnie rado; caowabym ci bez koca. PANNA MODA A to mcco robota; nie dziwota, nie dziwota, e tak zbladno, taki wrzcy. PAN MODY Nie chwalcy, nie chwalcy, spokoju mi nie daway. PANNA MODA A bo chciae. PAN MODY Same chciay. PANNA MODA Cz ta za karadne tuki? PAN MODY Mymy takie samouki; kochaem si po rnemu, a ciebie chc po swojemu, po naszemu. PANNA MODA A no z duszy, jak ci dobrze, niech ta bdzie. PAN MODY Teraz ci mnie nic nie zwiedzie. Takem pragn, zboa, soca... PANNA MODA Mos wesele! - Pod do toca! SCENA 10. POETA, MARYNA. POETA eby mi tak rzeka ktra, sercem ju dysponujca, tak po prostu: "no chc ciebie", jak jaka wiejska dziewczyna... MARYNA To niby ja ta dziewczyna, ja owiadczy si majca? Skde taka pewna mina? POETA Wcale insze miaem plany, jelim plany mia w ogle - chciaem co powiedzie czule, chciaem zapuka w serduszko, co usysze, co podsucha: jak si to tam musi rucha, jak si to tam musi pali - ?! MARYNA Musz panu si poali, w serduszku nie napalone; jak kto wemie mnie za on, bdzie sobie ciepo chwali; musz panu si poali: cho zimno, mona si sparzy. POETA Amor mgby gospodarzy. MARYNA Amor lepy, moe zdradzi. POETA Amor: duch skrzydlaty, goczy. MARYNA Pretensji do skrzyde wiele. POETA Wic si na pretensjach koczy MARYNA A nie koczy si w kociele. POETA Byby to ju Amor w klatce. MARYNA Lis w puapce. POETA Motyl w siatce. MARYNA Pa krlowej na usugach. POETA lub po zapaconych dugach. Mio nci rozmaita. MARYNA A, to z nami kwita. POETA Kwita - nie mylaem, e co wita, pani prawie obraona - ? MARYNA Czego to pan jeszcze szuka? POETA e nie posza w las nauka. MARYNA Kt si uczy? POETA Tak wzajemnie: Ja od pani, pani ze mnie. MARYNA A na c mnie tej nauki? POETA Na nic. MARYNA Wic? POETA Sztuka dla sztuki. MARYNA Zawrt gowy, wielka chwaa; niech pan sztuki pata rne, bylebym ja spokj miaa. POETA Rozmowa z panienk mod, jak j zwykle modzi wiod w takim stylu skrzydekowym; rozmowa z pann upart: o mioci, o Amorze, o kochaniu, co w tym, owym z naga si przejawi moe; - szepty z pann czarujc, przez p serio, przez p drwico - zawsze jeszcze studium warto. MARYNA Przez p drwico, przez p serio bawi si pan galanteri. POETA Ale gdzie ta, ale gdzie ta. MARYNA Pan poeta, pan poeta. Co, jak liryzm, struna brzka: ja o pana si przelka, e ta strzaa niespodziana moe trafi, ale pana. POETA Bawi pani galanteri przez p drwico, przez p serio; std si styl osobny stwarza: nikt nikogo nie dosiga, nikt nikogo nie obraa - na okcie rowa wstga - nie prowadzi do otarza. - Tajemnic jest kobieta. MARYNA Sucham, co to za wymowa! POETA Sowa, sowa, sowa, sowa. MARYNA Ale gdzie ta, ale gdzie ta! POETA Jaka znw refleksja nowa? MARYNA Pan poeta, pan poeta. SCENA 11. KSIDZ, PAN MODY, PANNA MODA. KSIDZ Zwracam si do panny modej, pijc do pana modego... PANNA MODA Cz takiego, cz takiego? KSIDZ Moe, hm, po pewnym czasie, bo to czowiek jest czowiekiem, ot, przykadem tylu ludzi - bo to czowiek jest czowiekiem, usiada si tylko z wiekiem... PANNA MODA Niby jak to kwane mliko. KSIDZ Wycie modzi, wycie modzi, cho si dzisiaj wszystko godzi, przyjdzie czas, co was ochodzi. PAN MODY Dziki, niech si ksidz nie trudzi, niech nie trudzi si dobrodziej, wda si Pan Bg ju w t spraw i ten wszystko zaagodzi; bylimy rano w kociele, bralimy lub u otarza. KSIDZ No, ale to tak si zdarza; ogromnie przypadkw wiele, i przypomnie poytecznie. PAN MODY Podzikuje za obaw. PANNA MODA Zdarabym jej eb, jak krosna! PAN MODY A kocha, bo jest zazdrosna. KSIDZ Ach, kolorowa bajecznie! SCENA 12. PAN MODY, PANNA MODA. PAN MODY Kochasz ty mnie? PANNA MODA Moze, moze - cigiem ino godos o tem. PAN MODY Bo mi serce wali motem, bo mi w gowie huczy, szumi... moja Jagu, to ty moja?! PANNA MODA Twoja, jak trza, juci twoja; bo c cie ta znw tak dumi? Cigiem ino godos o tem. PAN MODY A ty z twoim sercem zotem nie zgadniesz, dziewczyno-ono, jak mi serce wali motem, jak ci widz z t koron, z t koron wiecideek, w tym rozmaitym gorsecie, jak lalk dobyt z pudeek w Sukiennicach, w gabilotce: zapaseczka, gors, spdnica, warkocze we wstek splotce; e to moje, e to wasne, e tak wiatem gor lica! PANNA MODA Buciki mom troche ciasne. PAN MODY A to zezuj, moja zota. PANNA MODA Ze sewcem tako robota. PAN MODY Tacuj boso. PANNA MODA Panna modo?! Cz ta znowu?! To ni mozno. PAN MODY Co si mczy? W jakim celu? PANNA MODA Trza by w butach na weselu. SCENA 13. KSIDZ, PAN MODY. PAN MODY Kt komu czego zabroni? KSIDZ Zaley, za czym kto goni. PAN MODY Tak cudzego pilnujecie - ? KSIDZ Nie kady ma jedno na wiecie, a kady ma swoje osobne, co go trzyma - a te drobne rzeczki, mae, niepozorne skadaj si na jedn wielk rzecz. PAN MODY Ksidz sobie, jako chcesz, przecz. - Szczcie kady ma przed nosem, a jak ma, to trzeba bra - trzeba i za serdecznym gosem i nic pozwoli si kpa. KSIDZ No, mj panie, nie kademu jednakie woanie. A jak kto rk signie po co, a nie dostanie? SCENA 14. RADCZYNI, MARYNA. RADCZYNI A panny ju bez pamici, widz, hulaj. MARYNA Do smaku. Jak mnie Czepiec chwyci wp, jak zawin i oblecia w kko, tom w oczach zobaczya gwiazdy, jakby jakie napowietrzne jazdy, krcce si zawrotem k. RADCZYNI Pot oblewa cae czko; moesz si zazibi wnet. MARYNA A tak - teraz to sobie myl: co insze zoto, a co insze mied. RADCZYNI Nie ple, spocznij, cicho sied. MARYNA A myl moja het, het, het... SCENA 15. MARYNA, POETA. POETA Elektryczno z oczu bije. MARYNA Zgrzaam si przy tacowaniu. POETA Pani marzy o kochaniu - y\gbbook20\weselej A 48jx}jӺA48j4jA4 }x} j pc lc circc#c5+c63 c=b&co tam pani serce czyje. MARYNA Moe paskie serce zatem - - ? POETA Umie pani strzela batem - - ? MARYNA Jak to, co to - tak przez kogo ? POETA Tak w powietrze, a szeroko. MARYNA Co tam panu serce czyje; a umie pan kopn nog - - ? POETA Tak przez kogo - ? MARYNA Nie tak srogo - tak w powietrze, a wysoko. POETA Na co, po co? MARYNA Dla niczego. POETA To nic zego. MARYNA I nic z tego. POETA To zagadka? MARYNA Sfinks. POETA Meduza. MARYNA Moe z tego pan odgadnie nowoczesny styl harbuza; tak jak ja odgadam snadnie: prno na wysokiej skale, w swojej wasnej pic chwale. POETA Zeus i Pan Bg mieszka w niebie, przedsi obaj s u siebie. Psyche to najczulej pieci. - O tym, gdzie kto pi wysoko, pani wie co z guchych wieci; nie dosigo jeszcze oko. MARYNA Rozumiem co z wielk bied, nie dosigo jeszcze oko, nie zawlokam si na turnie; tak tam dumnie, szumnie, chmurnie. Baamuctwa w wielkim stylu, ktre ju przeyo tylu, rni wiksi, mniejsi, niscy; wszystko bardzo wyjtkowe, bardzo dziwne, bardzo nowe, tylko e tak robi wszyscy. POETA Sucham, co to za wymowa - ? MARYNA Sowa, sowa, sowa, sowa. POETA To uczucia tak si garn; szkoda, eby szy na marno. MARYNA Ale gdzie ta, ale gdzie ta. Pan myli, e ja zajta? POETA Widz, e pani pamita, jaka komu etykieta przylepiona i przypita. MARYNA Szkoda, eby szy na marno te uczucia, co si garn: pan poeta, pan poeta. POETA Ot to, to etykieta. SCENA 16. ZOSIA, HANECZKA. ZOSIA Chciaabym kocha, ale bardzo, ale tak bardzo, bardzo, mocno. HANECZKA To ta muzyka gra tak skoczno i pewno serce tobie skacze. Jeszcze si dosy, do napacze, nim go kochanie uagodzi. Pociesz si, serce, pociesz, mia, jeszcze niejedna za, mogia, od tej mioci ciebie grodzi. ZOSIA e to tak losy szczciem gardz, e tak nie sypi szczciem w oczy, tylko tak zaraz byski gasn, ledwo si w oczach wit roztoczy? HANECZKA Musisz przej wprzdy cierpie koo; przej musisz wprzdy ndz, bole, a potem kiedy bdzie wesoo, jak ci bl serce do nakole. ZOSIA Ja, gdybym bya losw pani, na przykad tak, wiesz: Fortun, tobym odara zote runo, eby da wszystko ludziom tanio; eby si tak nie umczali, w takiem gonieniu cikiem, dugiem: kaden, jak wizie, za swym pugiem; eby si syto nakochali, eby si wszystko im krcio: jakby si zote nitki wio. HANECZKA A tu s takie Parki stare, co noycami tn przdziwo... ZOSIA A chyba to za jak kar Mio jest tak nieszczliw. Za czyj win, czyj kar rwa chc przdziwo Parki stare...? Ach, tak bym chciaa kocha bardzo HANECZKA Musisz si wprzdy do naszlocha, napaka, zbecze, razy wiele, ae postawi ci w kociele, a potem sobie moesz kocha. ZOSIA Ach, tym uczucia moje gardz - nie to, nie jeszcze miaam w myli: chciaabym, eby si kto zjawi, kto by mi nagle si spodoba, ebym si jemu te udaa i bymy rwno na to przyli. Widzisz, takiego bym kochaa, i to tak bardzo, bardzo, bardzo. HANECZKA Ach, tym uczucia moje gardz; przecie trza wprzdy wyprbowa, trza co przecierpie, co przebole, eby mc mio uszanowa. ZOSIA Ju ja tam swoje bd wole. SCENA 17. PAN MODY, YD PAN MODY Przyszed Mosiek na wesele... YD Nu, ja tu przyszed niemiele. PAN MODY No, jestemy przyjaciele. YD No, tylko e my jestemy tacy przyjaciele, co si nie lubi. PAN MODY A tak, jak s tacy, co skubi, to i s tacy, co si bocz. YD Niech si bocz, a jak oni potrzebuj, to ich u mnie jest bardzo wiele. PAN MODY W zastawie. YD No, to tak, jak w kieszeni; - pan dzisiaj w kolorach si mieni; pan to przecie jutro zruci ? ? PAN MODY Narodowy chopski strj. YD No, pan si narodowo baamuci, panu wolno - a to adny krj - to ju byo. PAN MODY No, to jeszcze wrci. YD Jak bdzie kady patrze przed nos swj, moe co z tego bdzie na inkszy raz. PAN MODY Oto wanie teraz taki czas. YD No, ja to gram na skrzypce, a pan na bas. PAN MODY Przyszed Mosiek na wesele, to mu basuj. YD No, ju ja wiem od mojej crki, e pan mody muzyk czuje. PAN MODY Pragnem widzie pann Rachel. YD Ona przyjdzie sama tu; mwia, e zamiast snu woli widok panw i wesele - wyksztacona. PAN MODY Nawet wierz. YD Mwi, e j muzyka bierze, za m jej nie bior jeszcze; moe j przy poczcie umieszcze; moja crka, to kobita, a jest panna modern, cakiem jak gwiazda. PAN MODY Wic satelita? YD Jakie tylko ksiki s, to czyta, a i ciasto gniecie wakiem, bya w Wiedniu na operze, w domu sama sobie pierze - no, zna cay Przybyszewski, a wosy nosi w pkole, jak woscy w obrazach anieli ala... PAN MODY A la Botticelli. YD eby pan by przecie kiedy chcia z ni gada - ? PAN MODY Chciaem, chciaem. Raz byem, to nie zastaem. YD Ona lubi te poety; ona nawet chopy lubi; ona chopom kredyt daje, to mi si a serce kraje, bo to rzecz dranica wielce i nieraz jestem w rozterce: tu interes - a tu serce. -? Po co si pan z chopk eni? S panny inteligentne. PAN MODY One mnie si wydaj przecitne. Kocham te z Botticellego, lecz nie chc zapycha niemi kadej pidzi naszej ziemi. SCENA 18. PAN MODY, YD, RACHEL RACHEL Ach, bon soir. YD Moja crka. RACHEL Jedna mnie tu zwioda chmurka, jedna mga, opary nocy; ta chaupa rozwiecona, z daleka, jak arka w powodzi boto naokoo, potopy, hukaj pijane chopy; ta chaupa rozwiecona, grajca muzyk w noc ciemn, wydaa mi si arcyprzyjem, jako arka, na ksztat czarw odzi, i przyszam - - tate pozwoli...? YD No, niech sobie Rachel poswywoli. No, pan si mn ydem brzydzi, a j to pan musi uszanowa; ona si ojca nie wstydzi. PAN MODY Przysza pani z nami potacowa; jeli pani szuka parki, przygarniemy j w noc ciemn. Tam s tace - tam s grajki, a tu zastaw gospodarski. SCENA 19. PAN MODY, RACHEL RACHEL Ensemble jak z feerii, z bajki, ach, ta chata rozpiewana, jakby w niej sowiki dwicz, i te stroje ukpane tcz, PAN MODY Ma pani suszno, my brzcz najwicej wokoo wiec; gdzie byska, musz si zbiec. RACHEL Zlatuj si w dobrej wierze, na olep, serdecznie, szczerze; nie domylaj si wcale; e ich tam czeka ogarek, co im bdzie skrzyda piec. PAN MODY Na skrzydach pani tu przysza - ? RACHEL Na skrzydach myl moja zwisa; szam, przez boto po kolana, od karczmy a tu do dworu ; - ach, ta chata rozpiewana, ta roztaczona gromada, zobaczy pan, prosz pana, e si do poezji nada, jak pan troch zmieni, doda. PAN MODY Tak to czuj, tak to sysz: i ten spokj, i t cisz, sady, strzechy, ki, gaje, orki, niwa, soty, maje. yem dotd w takiej cieni, pord murw szarej pleni: wszystko byo szare, stare, a tu naraz wszystko mode, znalazem yw urod, wic wdecham to ycie mode; teraz patrz si i patrz w ten lud krasy, kolorowy, taki rzeki, taki zdrowy - choby szorstki, cho surowy. Wszystko dawne coraz bladsze, ja to czuj, ja to sysz, kiedy wszystko to napisz; teraz tak w powietrzu wisz w tej urodzie, w tym weselu; lec, jak mnie konie nios - od miesica chodz boso, od razu si czuj zdrowo, chadzam boso, z go gow; pod spd wicej nic nie wdziewam, od razu si lepiej miewam. SCENA 20. PAN MODY, RACHIEL, POETA. POETA Panna moda jakie swko ma do ciebie. PAN MODY Rzucam dam, musz suy mojej pani. RACHEL Moe sweczko z wymwk, bo co na mnie kiwa gwk. POETA Takie tam drobnostki same. SCENA 21. RACHEL, POETA RACHEL A pan mi zostawia siebie. POETA Pani mnie interesuje. RACHEL Ja si patrz i miarkuj. POETA Tak od pierwszego spojrzenia? RACHEL Ach, myli pan, tak z niechcenia? POETA Trzask gromu. RACHEL Spudowa mona. POETA Ot, panienko wielmona: mio, Amor, strzaa zota. RACHEL Amor, Amor, bg, boyszcze, rzuca si na pastw olep i woa: i zapal, i zniszcz. POETA Bellerofon leci oklep. Pani poezj przesika; ledwo swek par brzka Muza pani - a ju byski - ? RACHEL Pan sdzi, e koniec bliski; e mnie porwie Amor-boek? POETA Oto od stp gowy do nek: Galatea! RACHEL Co, ja nimfa ? To samo mi wanie powtarza pewien koncypient jurysta. POETA Wic go pani zaniedbuje, e to czowiek pracy - ? RACHEL Limfa: to jest taki, jak si zdarza zbyt czsto, co tylko powtarza, co kto drugi gdzie umieci w poezji albo w powieci; nie indywidualista. POETA Pani da z pierwszej rki - ? RACHEL Jak od kwiatw, od jaboni, od chmur, soca, abek, gadu, jak od kwitncego sadu; - caa ta poezja, co goni w powietrzu, ktr wichr miata, ktra co dnia wiea wzlata, z wszystkiego fosforyzuje - - pan to pisze, ja to czuj, wic... POETA I czeg pani yczy? RACHEL Miodu, rozkoszy, sodyczy mioci, roznamitnienia i szczcia. POETA A mio wolna?... RACHEL Ach, marzyam o tym zawsze! POETA A gdyby tak szczcie askawsze poalio si jej biedy? RACHEL Przestaabym marzy wtedy. SCENA 22. RADCZYNI, PAN MODY. PAN MODY Jak si eni, to si eni! RADCZYNI Komu dzwoni lat poudnie, niech si spieszy uy wczasu. PAN MODY Tak si pi chce przy rdeku; oeni si w tym pragnieniu, to tak jakby w uniesieniu... RADCZYNI W rwne nogi wskoczy w studni. PAN MODY Nie uton, nie uton! RADCZYNI Topi si, kto bierze on. PAN MODY Niech si stopi, niech si spali, byle adnie grajcy grali, byle grali na wesele. Jak si tak muzyka miele, jak na arnach, hula, dzwoczy, niech se huka, stuka, puka, plsa, bije, przybasuje, piska skrzypiec strun cienk, tak podskocznie, tak mileko; niech si miele jak myn wodny w noc miesiczn, w czas pogodny; szumiejca, niech si snuje, a niech w dwikach si nie koczy, choby usn w tacowaniu przy mieleniu, przy hukaniu, w zapomnieniu, w koysaniu; wiaty czarw - czar za wiatem! - jestem wtedy wszystkim bratem i wszystko jest moim swatem w tym weselu, w tej radoci: Bg mi goci pozazdroci. Granie mie, spanie mie, ycie byo zbyt zawie, mio snami uciec z ycia, sen, muzyka, granie, bajka - zakupibym sobie grajka - spa, bo ycie zbyt zawie, trza by mie ogromn si, si jak tytaniczn, eby by czym na tej wadze, gdzie si wszystko niaczy w bladze ? to ju tak po uszy siga, Los: fatyga, czas: mitrga. Spa, muzyka, granie, bajka, zakupibym sobie grajka, to mi si do duszy nada... RADCZYNI Ach, pan gada, gada, gada. SCENA 23. PAN MODY, POETA. PAN MODY Jake ci tu na weselu? POETA Zdaje mi si, em pan mody, PAN MODY A mnie si widzi, e patrz na pikno i szczcie cudze, e nie moje to, co moje. POETA To s takie niepokoje ? a co mnie tam szczcie moje czy nie moje, a bierz licho! PAN MODY Tylko cicho, tylko cicho, bo jak najdziesz twoje, to tak jakby nalaz nut. POETA Wiersze? PAN MODY Wraenia, wraenia najszczersze, piewnik serdeczny, kantyczki, cao w ksice, komplet serca, i te wszystkie spotkania najpierwsze, i te wszystkie rozmowy u pola, i w ogrdku, i we dworze, w sieni, na przysionku, w komorze, a do lubu, ae do kobierca: komplet serca. POETA To ciekawe, e, co my rozumiemy przez proz, przetapia si na dwik, rymy i e potem z tego id dymy po caej literaturze. PAN MODY Zupenie tak, jak w naturze: kwiat w swoim zapachu si lotni i przychodz rni markotni te same wcha re. POETA A gdyby tak ustroi si w re I wej na ogromny stos drzewa, i pokaza: jak piewa czowiek, co w rach na czole umiera - - ? PAN MODY Trzeba by lutni Homera! POETA A Los, a Atmosfera, a ogie, a pomieni gra, a czarna obokw chmura; co by si ze stosu wzbia?!! PAN MODY mier !? POETA A to byaby Sia!. SCENA 24. POETA, GOSPODARZ. POETA Taki mi si snuje dramat grony, szumny, posuwisty jak polonez; gdzie z kazamat jk i zgrzyt, i wichrw wisty.- Marz przy tym wichrw graniu - - o jakim wielkim kochaniu. Bohater w zbrojej, skalisty, kto, jakoby zom granitu, rycerz z czoa, kto ze szczytu w grze uczucia, chop "qui amat", przy tym historia wesoa, a ogromnie przez to smutna. GOSPODARZ To tak w kadym z nas co woa: jaka historia wesoa, a ogromnie przez to smutna. POETA A wszystko bajka wierutna. Wyranie si w oczy wciska, zbroj wieci, zbroj yska posta dawna, coraz bliska, dawny rycerz w penej zbroi, co niczego si nie lka, chyba widma zbrodni swojej, a serce mu z bolw pka, a on, z takim sercem w zbroi, zaklty, u rda stoi i do mtw studni patrzy, i przeglda si we studni. A gdy wody czerpnie rk, to mu woda si zabrudni. A pragnienie zdroju mk, wic mtw czerpa ze studni; u rda, jakby zaklty: taki jaki polski wity. GOSPODARZ Dramatyczne, bardzo piknie - u nas wszystko dramatyczne, w wielkiej skali, niebotyczne - a jak taki heros jknie, to po caej Polsce jczy, to po wszystkich borach szumi, to po wszystkich grach brzczy, ale kto tam to zrozumi. POETA Dramatyczny, rycerz bdny, ale pan, pan pierwszorzdny: w zamczysku sam, osmtniay, a zamek opustoszay, i ten lud nasz, taki prosty, u stp zamku, u stp dworu, i ten pan, peen poloru, i ten lud prosty, rubaszny, i ten hart rycerski, miay, i gniew boski gromki, straszny. GOSPODARZ Tak si w kadym z nas co burzy, na tak si burz zbiera, tak w nas ciska piorunami, dziwnymi wre postaciami: dawnym strojem, dawnym krojem, a ze sercem zawsze swojem; to dawno tak z nami walczy. Coraz pami si zaciera - - - tak si w kadym z nas co zbiera. POETA Duch si w kadym poniewiera, e czasami dech zapiera; tak by gdzie het gnao, gnao, tak by si nam serce miao do ogromnych, wielkich rzeczy, a tu pospolito skrzeczy, a tu pospolito toczy, wazi w usta, uszy, oczy; duch si w kadym poniewiera i chciaby si wydrze, skoczy, rce po pas w krwi ubroczy, rami rozpostrze szeroko, wielkie skrzyda porozwija, lecie, a nie da si mija; a tu pospolito niska wazi w usta, ucho, oko; - - daleko, co byo z bliska ? serce zaryte gboko, gdzie pod czwart gbn skib, e swego serca nie dosta. GOSPODARZ Tak si orze, tak si zwala rok w rok, w kadym pokoleniu; raz w raz dusza si odsania, raz w raz wielko si wyania i raz w raz gry si w cieniu. Raz w raz wstaje wielka posta, e ino jej skrzyde dosta, rok w rok w kadym pokoleniu, i raz w raz przepada, ganie, jakby czas jej przepa wanie.- Kaden ogie swj zapala, kaden swoj wito wici... POETA My jestemy jak przeklci, e nas mara, dziwo nci, wytwr tsknej wyobrani serce bierze, zmysy drani; e nam oczy zaszy mgami; piecimy si jeno snami, a to, co tu nas otacza, zdolno nasza przeinacza: w oczach naszych chop urasta do potgi krla Piasta! GOSPODARZ A bo chop i ma co z Piasta, co z tych krlw Piastw - wiele! - Ju lat dziesi pord siedz, ssiadujemy o miedz. Kiedy sieje, orze, miele, taka godno, takie wzicie; co czyni, to czyni wicie, godno, rozwaga, pojcie. A jak modli si w kociele, taka godno, to przejcie; bardzo wiele, wiele z Piasta; chop potg jest i basta. SCENA 25. POETA, GOSPODARZ, CZEPIEC, OJCIEC. CZEPIEC Szcz wam Boe! OJCIEC Pochwalony. GOSPODARZ Pochwalony, ojcze, kumie - tyle goci od Krakowa! OJCIEC A bo lo nich to rzecz nowa, co jest lo nos rzecz star, inszom sie ta rzondzom wiar, przypatrujom sie jak czarom. GOSPODARZ A to dla nich nowe rzeczy, to ich z ospaoci leczy. CZEPIEC Pan brat - z miasta - do nas znowu. Jak si panu na wsi widzi? POETA Jak u siebie za pazuch. CZEPIEC Tu ta adniej, tam to brzydzij; z miastowymi to dzi krucho; ino na wsi jesce dusa, co si z fantazyj rusa. GOSPODARZ Gdyby wam tak... y\gbbook20\weselej A 48jx}jӺA48j4jA4 }x} j  c!FcgcccE!cL'c-cz5c/ DZIENNIKARZ Na nerwy !? Na nerwy dziaa te, na te sieci, ktre maj dusz w uwizi, e gdy tak mi graj bez przerwy, zdao mi si, e moja dusza ze mnie wysza i koo mnie wieci. POETA Zdawao ci si - sam mwisz przez to, e o jedno zudzenie wicej. DZIENNIKARZ Poezjo! - ty to jest spokojn sjest; chcesz mnie upi, znieczuli, zniewoli, byle swka nie wyrzec gorcej. Ach, nie ukrywaj - nie udawaj, ty same w ogniu - to maska ten pozorny spokj - to kam. A! ta muzyka tak brzczy, jak z ula dzwonienie pszcz - a my jak szerszenie: to mi si rzuca do gara ta dua wesoo narodowa, to mi si rozszerza gowa szumem, gwarnoci, zawrotem i nawet mi jest wstrtny bl. POETA Daj rk. DZIENNIKARZ Ech, daj mi pokj - wyjd za prg - jak wieje od pl... Powietrza, powietrza!... POETA Daj do... DZIENNIKARZ Daj mi spokj! SCENA 9. POETA, RYCERZ. POETA Otwara si to! Upomina si o swoje Umara. Szumem, gwarnoci, zawrotem idzie ku nam z powrotem; jaka Przemoc wrotom grobu si wydara, oto, sysz, woa: RYCERZ Daj do!! POETA Puszczaj! RYCERZ Ty mj! POETA Puszczaj! RYCERZ Ty mj!! POETA elazem owita rka, elazem zakryta skro. RYCERZ Zbieraj si, skrzydlaty ptaku, ndzarzu, na ko, na ko, przepadnie przeklestwo, mka! POETA Co mwisz, okropne widziado, na ko? - gdzie - ? jak? elazna twoja dzwoni szczka, elazna wizi mnie rka. RYCERZ Na ko, zbud si, ty ak, ty lecie masz jak ptak! Bior w ptle. POETA Na arkan mnie wie. RYCERZ Poznasz, ktom jest, gdy zaci - ty wizie mj, mnie su; bior przemoc. Ja Moc: za mn, przede mn ognia kurz; po drogach, po ktrych lec, drzewa si pal jak wiece, ciskaj si byskawice, jak lec, Duch: wytaj, wytaj such! POETA Puszczaj, przepadaj w Noc - o, rce, rce martwiej... RYCERZ Ty mj! POETA Precz. - RYCERZ Sysz grom... POETA Zatrzsn si cay dom... RYCERZ A czy wiesz, czym ty masz by, o czym tobie marzy, ni-. POETA Sen, marzenie, mara, wid. RYCERZ Jutro dzie, przede dniem wit! Wiesz ty, czym ty moge by- POETA Sowo, Widmo gocze! RYCERZ Zwiastun!! POETA Gos jak marze moich piastun; Rycerz, Widmo, urojenie przyobleko szat yw. RYCERZ Krwi, krwi pragn, krwawe niwo! Wracam do dom w noc szczliw, w noc ponurych wichrw ka. Nios da, orn da. POETA Wracasz do dom ze snw, z dali... RYCERZ Z dali, hen z zawiatw, z prochw.- Przeszedem ogie, co pali, przeszedem zapady lochw. cigam, goni, moc roztrwoni. Nios da, orn da. POETA W noc ponurych wichrw ka wstajesz z lochw, z prochw, ska... RYCERZ Na gos mj ty bdziesz dra: Grunwald, miecze, krl Jagieo! Hajno si po zbrojach cio, a wichr wy i d, i wia; stosy trupw, stosy cia, a krew rzek pynie, rzek! Tam to jest!! Olbrzymw dzieo; Witod, Zawisza, Jagieo, tam to jest!! - Z pobojowiska zbroica si w skibach przebyska, elezce, poamane groty, drzewce powbijane do cia, z trupw zapora, z trupw wa, rycerski zgotowiony stos: Ofiarnica - tam le - tam chod, tam le!!! bra z tej zbrojowni zbroje, kopije, miecz i szczyt i sta tam wrd krwi, a na ogromny gos bladoci si powlecze wit, a ciaa wstan, a zbroje wzejd i pochwyc kopije, i przejd!!! Spiesz, tam le stosy cia; przeparem trumniska wieko, czas, bym wsta, czas, bym wsta. POETA zy mnie piek, zy mnie piek, czyme bym ja tam by mia. RYCERZ Nios da, orny sza. POETA Dech twj zimny, dech grobowy... RYCERZ Patrzaj w twarz, patrz mi w twarz, lubuj dusz, dusz dasz. POETA Za przybic pusto, proch; w oczach twoich czarny loch, za przybic Noc; zbroja guchym jkiem brzka. RYCERZ Miecz, miecz, sia nieulka; patrzaj w twarz, patrzaj w twarz; ty mnie znasz. POETA Kto jest? RYCERZ Moc. POETA - - Przybic wznie! RYCERZ Rk daj. POETA Dusz we. RYCERZ Patrz!! POETA mier - - - Noc! SCENA 10. POETA, PAN MODY. POETA Potga, wieczysta Potga, Moc nieprzeparta!! PAN MODY O czym mwisz - ? POETA Niedoga byem - a dziea to mitrga prna - mga nic niewarta. Teraz naraz si koo mnie zapalio i gor - i piersi si pal; zdaje mi si, e sysz gdzie gr, jak skay sie padaj i w otcha z oskotem si wal. PAN MODY Bdziesz sonet pisa czy oktaw? POETA Nie - przewiduj insz zabaw; poczuem na szyi arkan - Polska to jest wielka rzecz: podo odrzuci precz, wypisa wit spraw na tarczy, jako ide, godo i orle skrzyda przyprawi, husarskie skrzydlate szelki zaoy, a ju wstanie ktry wielki, ju wstanie jaki polski wity. PAN MODY Zajmujce. POETA Ty tematem zajty. PAN MODY Mylae ty co wicej ni poemat? POETA Moe ja to myl gorcej i w tej chwili to jeszcze si pali - jeszcze -- a jutro si zawali w gruz ten poarny gmach. A! chciabym wstpi w to Pieko. Ach! PAN MODY Rozpalony. POETA Pieko ywe w tej chacie, w zakltym dworze: Pieko gorze! PAN MODY A to coe?! SCENA 11. PAN MODY, HETMAN, CHR. CHR Hej, panie, panie Branecki, nie auj grosika, nie auj, pocauj si z nami, pocauj, nie auj dukacika, nie auj, daje go nam z tej kieski! HETMAN Ha, szatace, sztab moskieski, znajcie pana, bierzcie zoto, nie stoj ja pan o zoto; piekielna mnie dzi gospoda: hulaj dusza, z wami zgoda. CHR Hulaj dusza, z nami w zgodzie, potacujemy w gospodzie; pocauj si z nami, pocauj, nie aujta, hetmanie, kieski, bralita pieniek moskieski, hej, hetmanie, hetmanie Branecki! HETMAN Bierzcie zoto, pali zoto. CHR Pali pieniek moskieski? HETMAN Piekielna mnie dzi gospoda: diaby moj pij krew; szarpaj mi pier, plecyska, psy zjawiska, by ogniska; szarpaj, sigaj trzew! PAN MODY Wojewoda! Wojewoda! HETMAN Puszczajcie, litoci! PAN MODY Jezu!! SCENA 12. PAN MODY, HETMAN. HETMAN Ha, przepadli kdy diabli, kto si doli ulitowa; rana jeno straszna boli - - puste ale, mnie nie szkoda, bo ja pan, piekielny pan, drwi z serdecznych ran. Setk lat przez puszcz gnam, przez br goni, gsty las, przez ugory, ki, bo - upaami bije skro, motami serce wali, ogie wntrznoci pali - - - Ka muzyce dla mnie gra, mnie na Pieko sta. Ja pan, wier kraju mam w rku, a jak kto po cichuteku powie "Jezus" - ja wolny na chwil, powietrzem si zasil: odetchnem piersi ca; bierz ty, ile zota zostao, patrz, oto niecki, diabli mi to kazali nie; co noc tak wieych nasypi, a sztabowi, czercy przeklci, krzycz za mn: panie Branecki, nie auj; - krew moj chlipi - - Masz! PAN MODY Hetmanie ty, hetmanie, chocia bye otr, i sam krl by tobie kmotr; przewodzie, przewodzie, a my dzisiaj w psiej niewoli: nie hetmany, strzp, achmany, gruz; dusz zibi mrz; ciebie ogie, ogie pali - przecz ju nic nas nie ocali, ani krl, ani bl, ani ale, ni pakanie, hej, hetmanie, hej hetmanie - - dzisiaj to mj dzie mioci... HETMAN Czepie si chamskiej dziewki?! Polska to wszystko hoota, tylko im zota; trza byo do bkartw Carycy i smali cholewki: bya ta we mnie cnota. Asan mi tu Polski nie auj, jeste szlachcic, to si z nami pocauj, jeste wolny! PAN MODY Bierz ci diabli. HETMAN Gbuj, widz nie przy szabli. SCENA 13. PAN MODY, HETMAN, CHR. HETMAN cigaj psy, ksaj psy. CHR Przeklty ty, przeklty ty. HETMAN Sursum corda, serce rej - serce mi wyjmuj z trzew. CHR Zaprzedae kraj, ty lew; zotem pysk ci zalej! Zoty pan, weselny pan, pjde w tan, pjde w tan! HETMAN Zoto pali, zoto war; sursum corda, wiwat Car! CHR Lejcie mu do pyska ar, sigajcie mu domi trzew. HETMAN Pij krew, opaj krew, cielsko dr po kawale! CHR Zoty pan, weselny pan, pjde w tan, dalej w tan: na Weselu hula mier, garniec pere, zota wier, zaprzedae Czortu kraj. HETMAN opi krew Czarty Moskale, sursum corda, wiwat Car! CHR Hu ha, hu - haj go, haj! Pjde w tan, dalej w tan! Zoty pan! weselny pan! SCENA 14. PAN MODY, DZIAD. PAN MODY Tyle si przewleko mar z okropnym miechem Pieka... DZIAD C wam to? c wam to? Czy was panna moda urzeka? PAN MODY Oj, tu Diaby, ze samego Pieka, wczyy przede mn czowieka, ach, powietrza, tchu... DZIAD C pon ucieka? SCENA 15. DZIAD, UPIR. DZIAD (za Panem Modym) Miaem rzec, cosi miaem rzec: Szcz Boe przy weselu. UPIR Przyjacielu, przyjacielu... DZIAD Kto! ty we krwi! precz, piekielny! UPIR Ja weselny, ja weselny, dajcie, bracie, kube wody: rce my, gbe my, chce mi si tu na Weselu y, hula, pi. DZIAD Precz, przeklty, precz, przeklty. UPIR Dajcie, bracie, kube wody: gbe my, rce my... DZIAD Krew na sukniach, krew na wosach... UPIR Nie pyskuj, nie powtarzaj. - - Ju, ju wiedz o tym w niebiosach. (nuci) "A stao si to w Zapusty". DZIAD Precz, przeklty, precz, przeklty. UPIR Jeno ty nie przeklinaj usty, bo brat - dryj! ja Szela!! Przyszedem tu do Wesela, bo byem ich ojcom kat, a dzisiaj ja jestem swat!! Umyje si, wystroje si. Dajcie, bracie, kube wody: rce my, gbe my, suknie pra - nie bdzie zna; chce mi si tu na Weselu y, hula, pi - ? jeno ta plama na czole... DZIAD Cholera! UPIR Zaraza, grb. DZIAD Precz, precz, ty trup! UPIR Widzisz, w orderach chodz. DZIAD O! plamy na pododze od ng. UPIR To krew, obmyj prg, dajcie ino, bracie, wody, kube wody - gbe my, suknie pra - nie bedzie zna. DZAD Przeklty! Maryjo, stra! UPIR Gadu, gadu, stary dziadu, trza si do roboty bra; kube wody, gbe my, nie bede prno sta, na Wesele, na Wesele, pod tacowa, boma bra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SCENA 16. KASPER, KASIA, JASIEK. JASIEK Kasiu - KASPER Kasiu - KASIA Cz ta, Jasiu? JASIEK Bo to widzis, Kasiu, e to - tak mnie cignie bez p. KASPER Pd, Kasicko, ku mnie, cosi mom ci sepnon. KASIA Co, e co - ? KASPER Rad, co z nami - ? KASIA Kiej na ogrodzie rosi. KASPER Kiejbymy byli sami!... JASIEK Kasper - idze pod stodo. KASIA Po co? - Idze ty. KASPER Wis, bracie, id ty pirwy - namo some. KASIA Przyjdziewa. JASIEK Cz sie trzymacie, lgnies do niego- ? KASPER To sie ze. JASIEK Do zeniacki pirsy le, a wp chyci, zwyobraco. KASPER Jest ta Kasie chyci za co. JASIEK Juz bym do wos nic nie cu - ino cignie mnie bez p. KASIA Przynie wdki. KASPER Naci grosz. JASIEK Zaros, juci racje mos, lece! SCENA 17. KASPER, KASIA. KASIA Powiedziaam tak na hece. KASPER Kasiu, dy to k'sobie mio bywa poszli spolnie ka. KASIA Na ogrodzie sie zrosio - jak kces gby, na - KASPER Ino by najmilej byo k'sobie, Kasiu, byle ka. KASIA Juci, mio, Kaspru - co? k'sobie ? KASPER Ano - KASIA Juci... KASPER Za. KASIA Speza mi si wstzka ka - KASPER Wstzka od gorseta? KASIA Nie ta, przewizka spodnicki. KASPER Kabywa poli, Kasicko, moje ty palce policko. (nuci) "Ino mi si nie bro dzi, jutro mozes sobie i". SCENA 18. KASPER, KASIA, NOS. NOS (z flaszk i kieliszkiem) W twoje rce. KASPER Podzikowa. NOS A dej Kasi pocaowa. KASPER W twoje rce! KASIA Podzikowa! NOS A teraz pocauj z woli. KASIA Ej ta, cz to ? ? NOS Nie zaboli ? Kasiu, dziwcze, co za ds, i on, i ja goows; chcesz go, to ci go nie broni; niedobrze ci w tej koronie. KASIA Pdzies pon, patrzcie go, ledwo przysed, juz by kcio. NOS Adie, druhna, jak nie, to nie. KASPER Cao flaszke bestia schlo. SCENA 19. PANNA MODA, PAN MODY. PANNA MODA Och, mjety, juz nie mog tacowa, a tace, nie chciaabym aowa jutro, e dzisiaj nie dosy, jak dzisiaj, e nie do wczora, aem osaba, a prawie chora, ino, e mi nie trza doktora, ino taca - PAN MODY Jak paciorki raca, taniec jeden, jak drugi jednaki, a acuch taneczny dugi, do rana, a od rana do nocy PANNA MODA Pokiel starcy piecywa i koocy, hula, hula w kecko, tacowa... PAN MODY A pocauj, bo bdziesz aowa. PANNA MODA Tak ci mnie to granie tkliwi - PAN MODY Poczekaj, bdziemy szczliwi - PANNA MODA Mj ty Boe - ! PAN MODY W jakim dworze; postawimy se dwr modrzewiowy, brzzek przed oknami posadz. PANNA MODA Brzoza stranie sybko pusco, het ciany we trzy roki ocieni. PAN MODY Bdziemy se siedzie w zieleni, bdziemy se siedzie w maju, we kwitncym sadzie. PANNA MODA W paradzie. PAN MODY (nuci) "A jak bdzie soce i pogoda, soce i pogoda..." PANNA MODA (nuci) "Pjdziemy se razem do ogroda - bedziemy se fijoecki smyka..." SCENA 20. DZIENNIKARZ, ZOSIA. ZOSIA Ach! DZIENNIKARZ Aa ! - ZOSIA Bardzo ciemno. DZIENNIKARZ Nie widno. ZOSIA Zmczonam, wci w kko, w kko... DZIENNIKARZ I c? chopy pani nie brzydn? ZOSIA Nie wiem - nie; - patrz na ludzi jak na przernych ludzi. DZIENNIKARZ A tak si serduszko budzi. ZOSIA Patrz i usypiam serce; to adne - to bardzo grne, ale z tego co? - ja czuj, muru gow nie przewierc, a jak widz w lichej poniewierce rzeczy grne i pikne, i czue, to mnie boli. DZIENNIKARZ A ten bl przechodzi. ZOSIA A pan ma swoj bibu, eby bl kady przeszed. DZIENNIKARZ Epidemia. ZOSIA Pan nie wierzy, co nie przewidziane? A wie pan, ojczyzna to chemia; serce, jak si czego uczepi, to dynamit. DZIENNIKARZ Coraz lepij, jeszcze jeden taniec w kko, a edukacja skoczona. ZOSIA Nie byabym ja chopu ona; nikt mnie w luby nie poprosi - ale myl, panie redaktorze, e tam w tej wiejskiej komorze, w pblasku kuchennej lampy, e tam mj taniec co znaczy. DZENNIKARZ Gdy sama to pani uzna raczy... - ZOSIA Pan skd si tu bierze? DZIENNIKARZ Ja si patrz, lubi i nie wierz, za to wierz w pani. ZOSIA Za co? DZIENNIKARZ Za t mink, oczy, gest. ZOSIA Podobam si? DZIENNIKARZ W tym co jest. SCENA 21. POETA, RACHEL. POETA To pani, o, prosz wej. RACHEL Id za panem jak cie; pan si moe mia, ale mnie si wymarzyo, e si tu zaczyna co dzia - ? POETA Moe - a w tej chwili na dworze pani mi si z dala pokazaa, jak pomieniste widziado. RACHEL Byam w ten szal owita caa i w wietle ode drzwi, ot tak. POETA Noc nasze przeinacza widzenia. RACHEL Ja prawie e jestem w trwodze - a wie pan, e si zwrciam w drodze; bo mi w poprzek cieki przesza jaka osoba... POETA To s ludowe banie. RACHEL Chodz haanie w huczcym wichrze; pan widzi, jaki si huragan zrywa, jak wiszczy i drzewa szamoce - POETA Zatrzs szybami; - patrz pani, czego nie dostrzegam w ogrodzie... RACHEL Tak bardzo ciemno... POETA Kto wyrwa krzew rany. RACHEL Czy ten, co by w som odziany? POETA No ten chocho. RACHEL Kto poama? - a mymy, comy to chcieli z nim - ? POETA Mymy lecieli na lep poezji - i teraz dwr si od poezji trzsie; odbywa si wielkie darcie pir wszelijakiego drobiu: grunwaldzkie duchowe starcie, lec pira orle, pawie, gsie, wnet ujrzymy husari i krla; zatrzso si tu ze wszech jak do ula. RACHEL W powietrzu atmosferyczna zmiana: chata staa si rozkochana w polskoci - waciwa skala: ar, co si duchem udziela, co si na powietrzu spala jak gar lnu. POETA Dawno nie miaem snu, jak ten wieczr, jak ta noc. RACHEL Przedziwna, przedziwna Moc, te potgi walczce, ten wiatr, jakie prastare siy. POETA Hen z Tatr przylatuj ku mnie przypomnienia! Skrzyde! - nad ten las z kamienia ulecie - w gr - RACHEL Na szczyty! POETA Walkra! RACHEL Dzisiejsze sny, po tej nocy nieprzespanej, bd cudne - bo oczy patrzce stay si figurami ludne, ktre si nieatwo zatrze dadz. POETA Chodmy patrze ! SCENA 22. dziaa na nerwy. elej A 48jx}jӺA48j4jA43qc4c5bc66Uc7c8$c9*c:J/>c;5c<U;;0GOSPODARZ, KUBA. KUBA Jaki pon, jaki pon zsiadaj z siwka w podwrzu; ko ogromniec... GOSPODARZ Wecie konia razem ze Staszkiem ku szopie; podrzucie co ry. KUBA A pon musi wielgi by: ubiory na nim czerwone, siwa broda a lira u sioda, jak te dziady z Kalwaryje, co nos lire u pasa. Niech pon wyjd w sie. GOSPODARZ Bania si z gomi rozbia w ten weselny dzie; kog ta ciekawo przywioda? Latark zawi! - KUBA Jak zyje, jeszczem takiego Polaka nie ujzo - GOSPODARZ Bo yjesz mao; jeszcze dua takich Polakw ostao, co s pikni. KUBA A kaz si to wszyko kryje? - O, zaroz bdzie latarka, ino si przypiece siarka. SCENA 23. GOSPODARZ, GOSPODYNI, KUBA. GOSPODARZ Syszysz, pono kto w gocine, jaki jakby wielki go... GOSPODYNI Tu drzwi zawrzes - tam se gwarzcie, jo ju mom tych tacw do; a c ty mos za tgom mine, co ty jakisik niepewny - ? GOSOPODARZ Ino, matu, za nie swarzcie - ja tak dzi przy Weselu rzewny; jaki go nie lada jaki... GOSPODYNI Tu drzwi zawrzes, tam se gwarzcie. GOSPODARZ Kto to taki, kto to taki - - ? SCENA 24. GOSPODARZ, WERNYHORA. WEHNYHORA Sawa, panie Wodzimierzu, zjechaem tu go. GOSPODARZ Spocznij, Wasza Mo; ona stroi si w alkierzu... WERNYHORA Osta, panie Wodzimierzu. GOSPODARZ ona stroi si w alkierzu; niespodziany go, wanie bya przy pacierzu, bo si dziecka kado spa. WERNYHORA Niechaje ona w alkierzu... GOSPODARZ Bo si dziecka kado spa; a ci nie przestaj gra: jak wesele, to wesele, to nie bd w miejscu sta; ot, tu ona jest w alkierzu. WERNYHORA Niechaje ony w alkierzu, nieche tacuje Wesele. Side, panie Wodzimierzu, mam Asastwu nowin wiele: Pomwimy o Przymierzu. GOSPODARZ Ano prosz, bardzo prosz. WERNYHORA Siadaj. GOSPODARZ Siadam - zacny go - bardzo prosz, bardzo prosz; ceremonii do. WERNYHORA Ja z daleka - hen od kresw, konia zgnaem. GOSPODARZ Pody czas. A do wszystkich spadych biesw, tocie tu s pierwszy raz; kt was zwabi w taki czas? A do wszystkich spadych biesw, ecie tak niespodziewanie w noc i na to weselisko zechcieli tu, Ichmo Panie? WERNYHORA Z daleka, a miaem blisko i wybraem Weselisko, bocie som tu jako wraz, i wybraem Ichmo Moci dom, gdzie ludzie sercem proci. GOSPODARZ Wasza Mo mielicie blisko sercecie zobligowali - mymy sobie proci - mali. WERNYHORA Z daleka, a miaem blisko; ledwom wymieni nazwisko, a zaraz mi pokazali tacy chopcy, rzecy, mali. GOSPODARZ Co to u nich serce z misk; przybieali, powiadali, Czego nie zjzykowali: e pan stary, e Dziad stary, e Dziad z lir, brod siw... WERNYHORA Ot, dziadzisko z siw brod. Dawno byo w duszy modo; ecie sobie proci, mali, tocie wielkich krzywd nie znali.- Chudob macie szczliw. GOSPODARZ A ot, takie zote niwo, zote pola - pokoszone - Wszystko boto - zadyszczone; - sady ciche - kwitn, rodz, jedne z drugich same wschodz: zote niwo, serce z misk; nie trzeba szuka daleko, kiedy byo jako blisko. Poka wapanu on. WERNYHORA Zote niwo, serce zote: jeszcze u was w duszy modo, ecie sobie proci, mali, tocie wielkich krzywd nie znali. - Moe ona ma robot - ? GOSPODARZ ona stroi si w alkierzu, chce si wyda urodziwa, e to go niespodziewany, kae zaraz poda piwa. WERNYHORA Zostaw, panie Wodzimierzu, e to chwila osobliwa... GOSPODARZ Lepiej gwarzy si przy szklenie, e to z drogi, tyle boto; lepiej gada si przy wenie. WERNYHORA Kiej si nie rozchodzi o to; e to chwila osobliwa, moemy na osobnoci porozmawia. GOSPODARZ Sucham Moci; a to chwila osobliwa. Wolno spyta o nazwisko... - ? WERNYHORA Nie poznae - ? GOSPODARZ Kto mi znany, kto serdeczny, kto kochany, kto, co grony - dawny, stary, jak wiek cay... WERNYHORA Dawnej wiary. GOSPODARZ Kto mi znany, niespodziany... WERNYHORA Przypominasz krwawe uny i jk dzwonw, i pioruny, i rze krwaw, krwawe rzeki - - ? GOSPODARZ A sen, sen jaki daleki, jeszcze w uszach mam te dzwony - mieszaj weselne grajki: jakie stare dumy, bajki. WERNYHORA Jeszcze w uszach mam te dzwony ponad ich weselne grajki: jk pospny, jk mczony, tyle krwi rzezanych cia; ja tam by, przy trupach sta; jeszcze w uszach mam te dzwony. Patrzyem si na lud wity, jako upada przeklty, przeklestwami potpiony: kiedy ojce kln na synw, kiedy syny przekln ojce, takie jczce ogrojce, ez krwawicych, ez serdecznych syszaem w tych gosach wiecznych: w gosach dzwonw jk szalony - jeszcze w uszach mam te dzwony. GOSPODARZ Dawne czasy - dawne wieki, a sen, sen jaki daleki, jki przyguszaj grajki; jakie stare dumy, bajki. WERNYHORA Ja staem w poarnej unie na siwym, na siwym rumaku, czekajc Boego znaku. Za mn piorun po piorunie bije z chmur, przez niebo yska. GOSPODARZ Rzecz daleka - taka bliska, kto mi znany, niespodziany; kto, o ktrym jeszcze wczora tylko we nie, tylko w marze: Pan-Dziad z lir... WERNYHORA Wernyhora. GOSPODARZ Pan-Dziad z lir - Wernyhora! Wy mnie znany - spodziewany, Wy, o ktrym jeszcze wczora tylko we ni, tylko w marze: jak owi dawni mocarze, Wy na koniu, siwym koniu, poprzed dom mj, z wieci. WERNYHORA Sowem! GOSPODARZ Wy ze Sowem - Wy ze Sowem! WERNYHORA Ja z Rozkazem. GOSPODARZ Rozkaz-Sowo! - - Dawno serce ju gotowo tem wezwaniem piorunowem. WERNYHORA Sowo-Rozkaz, Rozkaz-Sowo; dla serca serce gotowo. Suchaj, panie Wodzimierzu: oto chwila osobliwa, pomwimy o Przymierzu. GOSPODARZ To jak ze snu prawda ywa, chwila dziwnie osobliwa. Jaki rozkaz? WERNYHORA Trzy zlecenia. GOSPODARZ Chwila dziwnie osobliwa: em niejako jest wezwany. WERNYHORA Rozelesz wici przed witem, powoasz gromadzkie stany. GOSPODARZ To jak ze snu prawda ywa; prawie e s wszyscy spoem u mnie przez to weselisko. WERNYHORA Ma by jawne, co jest krytem; co dalekie byo - blisko. Dzi u Waci weselisko; prawie e s wszyscy spoem; rozelesz wici przed witem; niech jad we cztery strony. GOSPODARZ Porozseam konno goce, rozel wici przed witem; zaraz si poradz ony - ona swoim chopskim sprytem... WERNYHORA Niech jad we cztery strony! Bd gotw, nim wstanie soce. Skoro porozseasz goce, zgromadzisz lud przed kocioem, jak s zdrowi, proci, mali; aeby godno poznali, Bogiem powitasz ich koem, a wtedy przyka im cisz, niech aden brzeszczot nie szczknie, a skoro rzesza uklknie, niech wszyscy nat꿹 such: czy ttentu nie posysz od Krakowskiego gocica - ? GOSPODARZ Wytam, wytam such. WERNYHORA Ja wiem, e jest Asan zuch - - Od Krakowskiego gocica czy ttentu nie posysz, czy ju jad z Archanioem - ? GOSPODARZ Wytam, wytam such - choby i najwikszy zuch, jak to, co to, rozpoczcie - - ? WERNYHORA Sucha lepo, wierzy wicie; ja wiem, e jest Asan zuch. GOSPODARZ Ja mam stan przed kocioem? to jak we nie prawda ywa. Kt mnie darzy tym zaszczytem; kt le ku mnie dawne goce: chwila dziwno osobliwa. WERNYHORA Bd gotw, nim wstanie Soce. GOSPODARZ Wstan kosy w soca wicie; bd gotw! WERNYHORA Przysi Sowo. GOSPODARZ Rzekem. WERNYHORA Przysi. GOSPODARZ Ronie ycie. Czyli mar Wy widmow, czyli Wa jest upir grobw, czy ty prchno, czy ty czarem, e ze sowem przyszed starem, e na mnie uy sposobw i co we mnie tajemnic, ty mwisz, jak rzecz prawdziw; jako ywo, jako ywo - ! WERNYHORA Mwi Sowo - rzecz prawdziw; chwila, chwila osobliwa: wybraem dzi weselisko, twj dworek, drk, zagrod. - Syszysz, jaki wicher wyje! Syszysz, wielki deszcz si pluszcze! Syszysz, chrzszcz wielkie drzewa i jako trzaskaj kuszcze: to tam moja druba piewa, tysic koni grudy bije ze zotymi podkowami! GOSPODARZ Jezus, zmiuj si nad nami - - ! WERNYHORA Le kto pierwszy do Warszawy z chorgwi i hufcem sprawy, z ryngrafem Bogarodzicy; kto zwoa sejmowe stany, kto na sejmie si pojawi Sam w stolicy - ten nas zbawi! GOSPODARZ Jako ywo, jako ywo; Wa mi takie dziwa prawi, i to jako rzecz prawdziw. WERNYHORA Wszystko wite, wszystko ywo; z daleka, a miaem blisko; wybraem twj dom, zagrod i wybraem Weselisko: Waszmo rk miej szczliw: Daj Waci zoty rg. GOSPODARZ Zoty rg. WERNYHORA Moesz nim powoa chr. GOSPODARZ Bratni zbr. WERNYHORA Na jego rycerny gos spotni si Duch, podejmie Los. Daj w twoje rce rg. GOSPODARZ Dzikuj Bg. WERNYHORA Wa masz porozsea wici, lud zgromadzi przed kaplic. GOSPODARZ Jutro ? - skoro si zgromadz? maj radzi ? - co uradz? WERNYHORA Jutro: wielk tajemnic, jutro skoro si zgromadz, niech nie radz, nic nie radz, jedno niechaj w ciszy stan. Jutro wielk tajemnic. A ty wstawszy bardzo rano, skoro zejdzie pierwsze soce, ku drogom nataj such. GOSPODARZ Jutro?! WERNYHORA Jutro!!! GOSPODARZ Wszelki duch!!! SCENA 25. GOSPODARZ, GOSPODYNI. GOSPODARZ ono, suchaj no, onisia, pod no, Hanu! GOSPODYNI Cz takiego?! GOSPODARZ Osobliwy ten dzie dzisia, tyle naraz wiem nowego. GOSPODYNI A zego co, cy dobrego? GOSPODARZ A wiesz, mama, tyle tego, e mi w gowie huczy, szumi; kto zrozumi, kto zrozumi? GOSPODYNI Cz takiego, cz takiego? moe chory, kt ten stary? GOSPODARZ Kto ten stary: - Wernyhora; jeno nie mw to nikomu, to ci mwi po kryjomu, i on by tu w tajemnicy. GOSPODYNI Ka ju posed - - ? GOSPODARZ Precz odjecha, bardzo wane mwi rzeczy: trza si zbiera. GOSPODYNI A co tobie? GOSPODARZ Trza si zbiera, pasy, torby, moja flinta, pistolety i te szable wezm obie - - ! GOSPODYNI O Jezusie, jakie borby po nocy, gdziez to, c znowu - - ? GOSPODARZ Mam by gotw. GOSPODYNI Gwatu, rety ! Ledwo stoisz, jeste chory. GOSPODARZ Zaraz konno jecha musz. GOSPODYNI Jeszcze spadniesz ka do rowu... GOSPODARZ Poprzysigem si na dusz; konno musz - - ! GOSPODYNI Cary, zmory; jaka sia?! GOSPODARZ Od tej pory y zaczniemy - co wielkiego! GOSPODYNI Chowaj Boe czego zego. GOSPODARZ Z daleka jecha, mia blisko; goniec, zwiastun, Wernyhora! Tam! ju jaka wielka Zgoda. Z daleka jecha, mia blisko - koniec i pocztek Sprawy. Kaza. - Sowo. Sucha musz, zaprzysigem si na dusz. Jego sia mnie urzeka: Duch narodu! GOSPODYNI Widmo z Pieka! gwatu, rety, jeste chory, cosi, gdziesi, kajsi, ktosi - ? pie duza. GOSPODARZ Duch ponosi! SCENA 26. GOSPODARZ, JASIEK. GOSPODARZ Jasiek!! JASIEK Pon co!? GOSPODARZ Sam tu! JASIEK Juci! GOSPODARZ Sioda koni, dosid szkapy, pojedziesz zwoywa chopy! JASIEK Jecha, teraz, trzeba - - ? GOSPODARZ Musi! JASIEK Zagubi si w tej celuci, wszdy straszne botne chlapy. GOSPODARZ Ale Jasiek, co przeleci! JASIEK Konia se odwize z szopy! GOSPODARZ Musi! Wane rzeczy. JASIEK Nasza? GOSPODARZ Przele, przele w cztery strony; pukaj w okna, zakrzycz "musi"; niech tu stan przede witem, niech tu stan przed kaplic chopy z ostrzem rozmaitem. JASIEK Chopy z kos - dobra nasza! GOSPODARZ Dobdzie si i paasza: JASIEK Ze pon wojak - dobra nasza! GOSPODARZ Dobra nasza! JASIEK Lece duchem! GOSPODARZ Tajemnica! JASIEK Chopy z kos! Same wichry mnie ponios! GOSPODARZ Niech przed witem stan. JASIEK Musi!! GOSPODARZ A nie suchaj, cho czart kusi, jeno prosto. JASIEK Swego nosa. GOSPODARZ Nim na wrzosy padnie rosa, zanim ptaki zawiergoc... JASIEK Lec duchem. GOSPODARZ A le z moc! JASIEK Hej! GOSPODARZ (wrcza Jakowi zoty rg, ktry otrzymaby od Wernyhory) Masz w ap, to jest dar. JASIEK Szczyre zoto, c to ? GOSPODARZ Czar! Owi se o szyj sznur i dzier mocno cigiem rg. Bacuj u rozstajnych drg, by ci jaki czart nie zmg. Nie chylaj si nigdzie po nic, ino le. JASIEK Do samych granic! GOSPODARZ Wr, nim trzeci pieje kur; wrcisz, to se staniesz tu; wtedy zadmij tgo w rg, to si taki wzmoe Duch, jaki nie by od lat stu - bo wszyscy wyt꿹 such. Ino nie zgub, bo rg zoty, bo go zsea Jasny Bg. JASIEK Wol gore w Piekle poty. GOSPODARZ Bez tego zotego dwiku Wniwecz pjdzie cay ruch. JASIEK Opas sie. GOSPODARZ Nie szarp w rku! JASIEK Haje - ! GOSPODARZ Le, krakowski zuch! JASIEK (ktry by wybieg, wraca, chylajc si za czapk, porzucon na pododze) Moja copka z pawim pirem. GOSPODARZ Stawaj tu przed trzecim kurem. SCENA 27. GOSPODARZ, STASZEK. STASZEK Cy pon sysz, co sie dzioo: teraz sie tak wicher wzdon, jak odjecha stary pon. GOSPODARZ To ty przywodzi starego, tego pana w delii, w psach? STASZEK Kiela tego, tela tego, zote iskry mia na wsach, a ta delijo psowa, to jak ogie, jak pomieniec, a ko diabe, czart, odmieniec. GOSPODARZ Ko siwy, czaprakiem kryty, czaprak tkany, rozmaity. STASZEK U sioda pistolcw dwoje. GOSPODARZ I lira przez siodo zwisa. STASZEK Wszystko jakbycie widzieli... GOSPODARZ Gdziesi, kiedy co widziaem... STASZEK Przy samiukim koniu staem; szkapa jak ogonem wisa - skd ta u niej tako sia - to pysk Kubie osmalia. GOSPODARZ Kuba strzyma ? STASZEK A, psiawiara, nijak strzyma si nie daa, ino het ogonem praa, emy oba sie chycili uzdek - a i dosiad Stary. GOSPODARZ Siad, pojecha - STASZEK A cy cary, ko - jak ony na sie zwali, jakby wgle w nim rozpali: ogniem piern, ogniem ysn, jak si naroz bez pot cisn, mnie i Kubie pysk osmali. GOSPODARZ A wszelki duch Pana Boga: na zegarze po pnocku. STASZEK Zostaa zguba u proga... GOSPODARZ Zguba!? STASZEK (podaje Gospodarzowi zot podkow) Na! GOSPODARZ Zota podkowa - ! STASZEK Byskotaa sie na bocku. GOSPODARZ Wymowniejsze nili sowa: znak widoczny, oczywisty, e zawita go ognisty na stepowym siwym koniu, z lir dzwonic u sioda: ory, kosy, szable, goda! SCENA 28. GOSPODARZ, GOSPODYNI, STASZEK. GOSPODARZ Patrzaj, Hanu! GOSPODYNI Sccie w rku! GOSPODARZ Szczcie, szczcie znalezione. GOSPODYNI Ka? GOSPODARZ Pod progiem na przysieniu; szczcie w rku. GOSPODYNI Caa zota, a mistyrna tyz robota. Kt to zgubi ? - Schowa trzeba. GOSPODARZ Zwoa ludzi - spado z nieba; trza pokaza zgromadzeniu. SCENA 29. GOSPODARZ, GOSPODYNI. GOSPODYNI Ni ma cego - Sccie w rku; tego z rki si nie zbywa, w tajemnicy si ukrywa, wiatom si nie przekazuje: Sccie swoje sie szanuje! GOSPODARZ Zota! GOSPODYNI Prawda. GOSPODARZ Rzu do skrzyni! Prawdziwie do rki wzia; szczcie swoje si szanuje, czyli Pieka dar, czy z Nieba - ale jensze szczcie moje. GOSPODYNI Cz ty godos, ja sie boje. GOSPODARZ A bo jeszcze nie poja: skoczy ndz - zacz dziea. GOSPODYNI Jakie dziea, co za dziea ? czem to ja nie poja ? GOSPODARZ Ory, kosy, szable, goda, pany, chopy, chopy, pany: cay wiat zaczarowany, wszystko bya maska poda: chopy, pany, pany, chopy, szable, goda, herby, kosy, a na gowie wstaj wosy, wszystko bya poda maska farbiona - jak do obrazka: cay wiat zaczarowany. GOSPODYNI A c tobie, cy gorcka ? GOSPODARZ Snuo si to jak gorczka, jak gorczka na wulkanie, jak szumienie na organie: takie figury w koronie, tacy pyszni szlachta w herbie, paace, zamczyska, wille, tabunami gnane konie, szeciu paradnikw w tyle: hulaj dusza bez kontusza z animuszem, hulaj dusza!! ani zbili pan w koronie, e stoimy gdzie na szczerbie, ani zbili szlachta w herbie, ani zbili chop przy roli, czy tam kogo gdzie co boli: w przy roli, winia w ganku - hulaje, panie kochanku. GOSPODYNI Poe sie, bo pijany. GOSPODARZ wiat pijany, wiat pijany, cay wiat zaczarowany - - pu mnie, ja mam jecha, musz, elej A 48jx}jӺA48j4jA4 }x} j =#>|c? c@TcA<cB7>cCu$cD+cE+2cF8;cG=poprzysigem si na dusz. GOSPODYNI Gwatu, rety!!! SCENA 30. GOSPODARZ, GOSPODYNI, GOCIE Z MIASTA. WSZYSCY Co si dzieje?? Co si stao? GOSPODYNI Ot, szaleje! GOSPODARZ Wy a wy - co wy jestecie: wy si wynudzicie w miecie, to si wam do wsi zachciao: tam wam mao, tu wam mao, a ot, co z nas pozostao: lalki, szopka, pode maski, farbowany fasz, obrazki; niegdy, gdzie tam, tgie pyski i do szabli, i do miski; kiedy, gdzie tam, tgie dusze, pwariackie animusze: kogo zbawia, kogo sieka; dzisiaj nie ma na co czeka. Nastrj? macie ot nastroje: w pysk wam mwi lito moj (pluje). Akt 3 SCENA 1. GOSPODARZ. (Chodzi tam i sam; zatrzaskujc zamyka to jedne, to drugie drzwi, ktre kto od zewntrz otworzy; wreszcie znuony pooy si na zestawionych krzesach, drzemicy. Pokj jest ciemny). (Wszystko ju odtd mwione pgosem). SCENA 2. GOSPODARZ, POETA, NOS, PAN MODY, GOSPODYNI, PANNA MODA POETA Spi sie, no! GOSPODARZ Zwyczajna rzecz: powinien mie polski eb i do szabli, i do szklanki - a tymczasem usn kiep. NOS Do szklanki i do kochanki - - chocia nie - chocia nie; - rzecz mi si inaczej widzi, co mnie tak pod sercem rwie, moe z tego bdzie co; - Wino, wdka - to nie to, czynnik gwny:... miecz. GOSPODARZ Miecz - miecz, czynnik gwny miecz. POETA Dziwna rzecz - dziwna rzecz; pocie go spa. PAN MODY Szarpie sie. NOS Widzi mi si, jestem w lesie; uciekaj drzewa precz... PAN MODY Czy ci nudzi- NOS Wszystko nudzi, wszystko mi si przykrzy ju; koo serca mi si studzi, odlecia mnie Anio str; ino mi si widzi las i te drzewa lec precz: wszystko hula: has, has, has. PANNA MODA To sie spi. POETA Ciekawa rzecz. GOSPODARZ Wszystko zawsze jest ciekawe, wszystko interesujce. PAN MODY Wasny ton muzyka duszy; ton, przez ktry dusza krzyczy. POETA Ciszej - czego sobie yczy. NOS Kapk wina, w gardle suszy. POETA Masz - NOS (do Poety) Znam, znam: evviva l'arte ycie nasze nic niewarte: kult Bachusa i Astarte. Ha! trza znosi Fata, Los, konsekwentnie prny trzos; o Wielkociach darmo ni, trzeba y, trzeba y. - Bonaparte, ten mia nos. GOSPODARZ (ze swego miejsca) Gdziee ty si tak uwino, ledwo drugi dzie wesela, jue powalony z ng. NOS Chciaem, ebym w tumie zgin, eby si tak zniwelowa, zanurzy si po szczyt gowy, w ten wiat zdrowy; indywidualno zdusi, do prostoty si przymusi, ale c, kiedy natura rozpiewaa moj dusz; mimo em chcia si pogbi, na plan pierwszy wstpi musz - czuj! psiakrew, serce czuj... POETA Nie arty, choroba serca; po c pijesz- PAN MODY Niebezpieczno, ach, to ju prawie szalestwo. GOSPODARZ (mruczc) ...A jednak i to... mczestwo: y z t pustk w duszy wieczn. NOS Pij, pij, bo ja musz, bo jak pij, to mnie kuje; wtedy w piersi serce czuj, strasznie wiele odgaduj: tak po polsku co miarkuj - - szumi las, huczy las: has, has, has. Chopin gdyby jeszcze y, toby pi - has, has, has, szumi las, huczy las. POETA Poe si na kanapie, jak si wypisz, pjdziesz w tan. NOS Tacowaem z Morawiank, nikt jej nie chcia w taniec bra, przecie mnie na lito sta: ona chopka, a ja pan, jak si przepi, niech poczeka. GOSPODARZ (majaczc) Sen - sen: - niech poczeka tam;... duga droga i daleka, jedzie drog wielki pan... POETA (do brata) Co si marzy - - - GOSPODARZ I ja picy: GOSPODYNI (do ma) Pod na ko, zgotowione. GOSPODARZ Nie - zostan tu w fotelu. (ku Nosowi) He, dobranoc, przyjacielu, tych prawdziwych ju niewielu. NOS (ukada si na sofie; do Pana Modego) Caowaem Morawiank, a trzymaem flaszk w apie; flaszka mi si przechylia i czuj, e wino kapie; szkoda wina; - w tym przyczyna, e trzymaem flaszk w apie; chciaem wyj korek, a tu korek coraz na spd idzie; myl sobie, daj go katu, wycign korek na wos, na wos dugi Morawianki, a ona posza po szklanki; no, ale si jako stao, e wypiem flaszk ca i... musiaem wypi wos! i to mnie tak rozmarzyo, em si kocha pocz naraz - chc caowa drugi raz i tutaj nowy ambaras, bom run jak, jak - jak gaz. PAN MODY Pamitaj na drugi raz: wprzd caowa, potem pi. POETA Wprzdy zmarnie, potem y. GOSPODYNI A podcie juz, niechze piom. NOS Tom te rom tom, tom, tom, tom... PANNA MODA Ostawcie ich, podcie ju. POETA Ciekawy stan takich dusz. PAN MODY My jeno znamy poow o sobie - kt reszt wie - - ? POETA Gdzie to czowiek chadza w nie: straszno tam, tutaj le; prawie co dzie myl o tem: jak to dugo moe trwa -? NOS Na ten temat myl co dzie; jak si wypi, powiem mow - chce mi si okrutnie spa, najlepiej na ten temat pie. PAN MODY Cae ciao zlane potem. POETA Trza mu suknie insze wdzia: NOS Wieczno - czy tak rozumiecie -? Nieskoczono - hej, gdzie, hej - ty mi, panno, wina lej; spyniem, inni po nas przyjd. GOSPODARZ Czy oni ju raz std wyjd! Nie tuczcie si - ruszaj tam, chc mie spokj, chc by sam. NOS Spyniem, inni po nas przyjd; uciekajcie, kysz, a kysz - aprs nous le dluge. (Nos zasypia na sofie, Gospodarz na fotelu i krzesach i tak ju picy obaj pozostaj). SCENA 3. CZEPIEC, MUZYKANT (we drzwiach weselnych) CZEPIEC Durny gajdusie, pinidze toby chcio bra-! MUZYKANT Nie gawdcie, gospodorzu, pocie si spa; niech se potacuj inni. CZEPIEC Psiekwie - miecie gra powinni; to mnie kazujecie leze, jagem wom zesypo pinidze. - Patrzy! - jak wom pyski spiere. Bedziecie czy nie bedziecie gra -? MUZYKANT Nie gawdcie, gospodorzu, pocie si spa; niech se potacuj inni. CZEPIEC Psiekwie - miecie gra powinni. MUZYKANT Szstke-cie dali, juzemy wom przegrali; niech se potacuj inni. CZEPIEC Psiekwie - miecie gra powinni. SCENA 4. CZEPIEC, CZEPCOWA. CZEPCOWA Dejze pokj - cz ci ta o gupie granie; zastpujesz ta komu. CZEPIEC Nastp - jo im sprawie lanie. CZEPCOWA Pojdze do dom, bo ochlany. CZEPIEC Caf si, babo - jo pijany? Szuruj do domu! Skrzypkowie, jo mom rk silno, moze wicie - po dobroci. CZEPCOWA O cz to ci, o cz to ci- CZEPIEC Nastp, ja im sprawie lonie. CZEPCOWA Dejze pokj. CZEPIEC Psie gazdonie, pokil mwie po dobroci. SCENA 5. CZEPCOWA, GOSPODYNI. CZEPCOWA Was ta pi. GOSPODYNI Mj ta pi. CZEPCOWA Telo z tym Weselem zachodu. GOSPODYNI Niech sie ta pocieszom z modu. CZEPCOWA Juci, ino tylecka czowieka, co si nawesouje z modu; pni ino cigiem narzeka: tego szkoda, tego szkoda... GOSPODYNI Tak ta, jak ta, jak sie co da. CZEPCOWA Ale piknie si odbywo. Ino to miastowe pastwo patrzy sie, patrzy, a poziwo; wida to niewyspane cy jakie; poziwo, a nie odydzie; wida im si szyko udao; - a naprzyjezdzao niemao. GOSPODYNI Tylo ozrywki w cay bidzie. SCENA 6. RACHEL, POETA. RACHEL Ach, panie, jak to pikna dla pana chwila - ja panu oddana; a e to tak przemija i ani si pan coraz zblia, ani ja, bo ja wci niemiaa. POETA Pani by tam staa i staa na tym wichrze... RACHEL A, ten pd; a potem te gosy coraz cichsze,coraz dalsze - i ta muzyka bliska; i te wszystkie na sadzie zjawiska, ktrem ja widziaa - a e to tak przemija; e my si rozejdziemy, e si wzajem zapomniemy, to jest, pan mnie zapomni, i jak si Rachel oprzytomni, to bdzie marzy i moe bdzie smutna. POETA To bdzie pani kontenta, e myl tak upornie zajta. smutkiem - a Smutek to Pikno. RACHEL A jak struny si jakie rozpkn i zacznie gra ten al. POETA Wtedy pani wemie szal i przystanie jak Polymnia w ogrodzie, i pomyli - - jaki krj jest w modzie, jak si ubra, majc pj na bal lub do koncertowych sal, a tam - to si spotkamy. RACHEL No a c ten serdeczny al i ta na moim czole chmura -? POETA A od czeg jest literatura? - - to wejdzie w sztuk; w jakiejkolwiek formie, ale wejdzie: czy jako sonet, czy liryka, czy feleton powieci. RACHEL A moja muzyka serca - prawie mio do pana najszczersza - - ? POETA Ta bdzie najszczerzej oddana, co do wiersza. SCENA 7. HANECZKA, PAN MODY. HANECZKA Dzikuj ci, panie bratku, tak mi dobrze byo tacowa. PAN MODY Dobrze, kwiatku- HANECZKA Jakem si zacza krci tak w keczko, tak w keczko, takem i chciaa pocaowa drub. PAN MODY Dziecko-! HANECZKA No a wy, to sie caujecie nie jak dzieci. PAN MODY My jako poeci, to nam, to niby uchodzi, to si inaczej rozumie. HANECZKA A ja to w sobie zatumi- Nieche przecie sie wyszumi w czuoci dla tych Krakusw. PAN MODY Wszystko dobrze, prcz causw. HANECZKA Caus nie jest adn strat. PAN MODY Drubowie za gupi na to. HANECZKA To tak mwisz na ostatku! PAN MODY Nie trza, kwiatku! SCENA 8. POETA, MARYNA. POETA Coraz pikniej - pani sama. MARYNA Pikniej w tej samotnoci; pan ju, widz, przypi skrzyda, pan ju upoetyzowa chwil i dom cay, wesele i goci. POETA Tak - ju wszelakie straszyda, cay raj fantastycznoci zimaginowaem ywy. MARYNA No i sta si pan szczliwy, miarkujc talentu tyle; a my co - my nie poeci; - czy nie uwaa pan, e nad nas leci jaka kaskada czuoci, e si nam na oczach wieci, jakbymy ju co widzieli -? POETA Moe, to moe by, e stalicie si anieli przez t noc nie przespan, przetaczon, przegran - - a dalej co - ? MARYNA Myl wanie, co dalej z anielstwem pocz - e do wozu si koniki zaprzgnie, my sidziemy - lokaj trzanie z bicza - i wszystko... POETA Jak z bicza trzask zganie. MARYNA No ale kt ten ton tak wysoki ucignie? ? Tam poza mn, jak staam przy skrzypaku - wysuchaam: mwili o Polsce chopi i mwili wcale rozsdnie i szczerze: e tego, tamtego trzeba bi, e si nie trzeba da, e trzeba jako y, e duej tak nie moe trwa, i, wie pan - jako temu wierz, e to byo rozsdnie i szczerze. POETA e jakby przyszo do czego... MARYNA Kiedy!- POETA Bo po co si to cigle skary biedy: po co myle. MARYNA Rzeczywicie, po co - POETA A za popdem idc... MARYNA Jak kto! - POETA Oni i my - my i oni, na wycigi - kto kogo przegoni! MARYNA A pan na Pegazie na chmurze. Mnie si zdaje - e co jest... POETA Tam? ! MARYNA Tam - tu! - w caej polskiej naturze przemiana. POETA Obserwacja? MARYNA Ja wr. POETA Ach, wierz, pani, i ja te przemieniony, a jeszcze sobie nie wierz i cho wszystko pani mwi szczerze, to przed sob prawd wasn kryj i we mgle jakowej yj. Tyle si podoci i gupoty koo mnie wloko jak psw, czepiao si moich rk, czepiao si moich ng; z tylum ju zawraca drg dla mgie, dla nocy, ciemnoci! Oszale - bo wszdy czuj ten ustrj poetycznoci i wszystko we mnie tacuje: mgy i smutek, i podoci - i na skrzydach mi ciy ciar jakby cudzych ez: kto pacze i zy si do mojej duszy czepiy - skrzyde nie ruszy mj Duch, bo sptany. Syszaem, jakby gdzie nad nami w grze, czy u stropw, czy chmur, kto rzewnymi paka zami, MARYNA Co panu jest, co panu jest, niech pan idzie ochon na dworze, na wichrze. POETA Tam! tam gorze jeszcze wicej - tam mnie porywa ten sad, gdzie drzewa ogromniej i ponuro si rodzi straszliwa z krzeww i pni, i lici - co rdzewiej w ciemni, jak majaki spokojnych Sowiaskich Bogw. MARYNA - A, prawda si jak oliwa zbiera; - c to pana boli? myl - ? POETA Ta myl mnie boli: - jest kto, co mnie wie do roli, i kto, co mnie od roli odrywa; jest kto, co mi skrzyda rozwija, i kto, co mi skrzyda pta; jest kto, co mi oczy zakrywa, i kto, co wiato ciska; jest jaka rka wita i jest do inna, przeklta; jest Szczcie, co si ze mn mija, i Nieszczcie, ktre mnie tuli. MARYNA e to pan wszystko tak pamita, e pan tym wszystkim tak si czuli. SCENA 9. CZEPIEC, KUBA. CZEPIEC Pdzies, smyku! pdzies, zdybiu! KUBA Dejciez pokj, panie wjcie. CZEPIEC Nie kr si tu pod nogami, tu starszestwo ino sami. KUBA A jo co wim i pedziobym, ebycie si nie ciskali. CZEPIEC Co...? KUBA Wy macie pj kaj z nim. (tu wskazuje na Gospodarza). CZEPIEC (wskazujc) Z tym... KUBA (wskazujc) Co pi. CZEPIEC Ka? KUBA Na Moskali! CZEPIEC Co, ja z nim, z tym, co pi - - ?! KUBA Cyt, jemu si cosik ni; by u niego jaki pon, bary mio jak chlebny piec. CZEPIEC Jaki bardzo znakomity pon, jeli bary mio jak piec. KUBA Zajecha konno w podwrze, a potem, jak se pogadali z tym, co pi - pon Jaka wzion; Jasiek zaraz konia spion i zakrzykn: bi Moskali! Mymy dwa ze Staskiem stali. Jesce wam i to powtrze, jak oni tu si zgodali... CZEPIEC A ten pon - - ? KUBA Go z Ukrainy, jaki okropnie bogaty, stranie polskie robi miny. CZEPIEC Stary - ? KUBA Pono setne laty. - Mwili o jakisi rzezi, krwi - e trza objezdzywa dwory; pon by do szykiego skory, tak si prdziuko zmwili, e jak stary ju skocyli, tomy ledwo odskocyli ze Staskiem ode drzwi i niby to, e trzymomy siwka. CZEPIEC Ko by siwy - ? KUBA Jak nig, mliko, a czaprak pozocisty. CZEPIEC Czy to nie jakosi podrywka, czy Czart moe ze mnie drwi? Kto go wicej widzio? KUBA Nik. CZEPIEC Staszek: bajok, a ty: pik. KUBA Nie wierzycie- - jest podkowa, bo ko zotem by podkuty; oddara sie i jo naloz. CZEPIEC Gdzie jest? KUBA A oddaem zaroz, a matu schowali do skrzynie. CZEPIEC Schowali podkowe do skrzyni - ? nikomu nie pokazali; jak na dobrom gospodynie, dobrze - to sie nawet chwali. Ale Szczcie! - Jo ju wim, trza, ebymy poszli z nim. Suchaj, Kuba, pod ty ze mn, bo jest ciemno. Bedzies wiciu, zbierema si! (z gestem w stron Gospodarza) Czekajcie! Rozmwiewa si! SCENA 10. CZEPIEC, DZIAD. CZEPIEC (nastpi we drzwiach na wchodzcego) A ce za...! DZIAD Panie wjcie! CZEPIEC Ni mocie ka? W drodze stjcie?! DZIAD A strzecie sie - zmiujcie si - tak sie rozpytujom chopy, jakby si co miao dzia: chcom sie do elastwa bra. CZEPIEC Stanie sie, co ma sie sta. DZIAD Jasiek cosi po wsi goni konno - w okna wszystkim dzwoni. CZEPIEC Czy ja spa, gdziem ja by! DZIAD Wycie, panie wjcie, pi. SCENA 11. CZEPIEC, GOSPODYNI. GOSPODYNI Mj ta pi... CZEPIEC Wasz ta pi... GOSPODYNI Tyla sie nacisko, szumio, zwymylo het dookoa. CZEPIEC Mwi co i ciekawego? GOSPODYNI A kto by ta co rozumio? CZEPIEC To moe co bdzie - h? GOSPODYNI Tylo z teg, co z niczego; kaj sie zbiro, kaj sie bro, moze by by kogo pro. CZEPIEC Moze by nie byo le? GOSPODYNI Moze bycie chcieli nim konno lecie?, CZEPIEC Konno, gdzie - !? GOSPODYNI Jo to wim - - ? CZEPIEC A mwi tyz wicy co? GOSPODYNI Jo to wim? CZEPIEC Kto jak kto - ale jo! SCENA 12. RADCZYNI, DZIENNIKARZ. RADCZYNI Panowie macie tak wiele absorbujcej pracy - a Wesele zwabio pana. DZIENNIKARZ Rad jestem od gupstwa oderwa si chwil. RADCZYNI Paska praca: rzecz serio, a pan takim przekrela j gestem, tak j wspomina niemile, t rzecz serio. DZIENNIKARZ Rzeczy serio nie ma; wszystko jest prowizoryczne: przekonania, opinie, twierdzenia. RADCZYNI Jednak Prawda - ? DZIENNIKARZ Nawet Prawdy cienia! RADCZYNI To tak zaley od czowieka; ale gdy pan sam ucieka z posterunku - - ? DZIENNIKARZ Pani, to akcyza: "Placwka" - imaginacja; Danaid zbyteczne trudy. RADCZYNI - A to pan bywa wiele - ? DZIENNIKARZ Tak z nudy. Czowiek si tak w myn zamiele, e bywam, i bywam wiele; wist, partyjka, kolacyjka, bliscy, dalsi przyjaciele. Z biegiem lat, z biegiem dni ten umar, tamtego brak; czowiek sobie marzy, ni, a z nudw przywdziewa frak - przyjechaem na wesele i cho mi niejedno wspak, jako, jako dobrze mi. SCENA 13. RADCZYNI, PANNA MODA. lej A 48jx}jӺA48j4jA4HzcIcJcKN4cLcM#cN)QcO?0cP6cQ=l#RADCZYNI No, moja ty urocza panno moda, jake wy sobie bdziecie yli- PANNA MODA A tak - ta, tak - ta, cy jo wim, jescem sie nie zgodaa nim. RADCZYNI Ja wiem, e twoja uroda niejedn trudno przesili, e sobie moda; no, ale o czym wy bdziecie mwili, jak tak nadejdzie wieczr dugi: mwi si nie chce, trza przesiedzie; on wyksztacony, ty bez szk - PANNA MODA Po cz by, prose pani, godo, jakby mi ne mio nic powiedzie, po c by sobie gbe psu- SCENA 14. PANNA MODA, MARYSIA. MARYSIA Ciesz si, a myl sobie, e ci bedzie, siostro, al. PANNA MODA Czego al- MARYSIA Jake do pola ganiaa kras i siemieniatke; jage jesce bya maa i ty, i Hanusia, i ja, byymy razem doma; e ci sie zacnie bez stajnie; e kole niej wyrosa zwycajnie i bez cay ty wsioski roboty, bez tego harowanio; e jak ty bedzies pani, ciesze sie, a myl sobie, e ci bedzie, siostro, al. PANNA MODA Czego al - - ? MARYSIA e ci sie bedzie cnieo bez tatusia, bez nos, bez tych potw, bez ogroda; e cho sie chopem uciesys, jesce tu paczca przylecis, bo tutok dusz mos, bo tu sie serce przyjeo, a tam ci bedzie samotno i bez to ci bedzie markotno, i bez to ci bedzie al. PANNA MODA Mao szkoda, krtki al. MARYSIA A teraz ty sobie chwal, rumie si teraz i pal; ale tutok dusza sie ostanie i tutok twoje kochanie, a tam ci bedzie samotno i bez to ci bedzie markotno, i bez to ci bedzie al. SCENA 15. MARYSIA, OJCIEC. MARYSIA Tatu sie Weselem ciesz... OJCIEC Niech sie bawi, niech sie wesel; tela tego, co te pare dni - a potem, jak sie pobier, to ju mnie do nich nic, niech se ta na swoich arnach miel, jako chc - nie moje prawo. MARYSIA Ale tatu nam pomog z t spraw grontw - do tej upaty - ? OJCIEC Jo patrze swego - jo niebogaty; posa, to posa; cy tam za tego, cy za insego: telo, co by sie wyniosa na tamten wiat. MARYSIA Moe bycie byli wicej rad, ebym za pana sie wydaa, jak mi to przed laty chcio - ? OJCIEC Ten, co umar; - osta swat, bo sie przez Wojtka swataa, i swat ciebie wzio. MARYSIA A ja swata pokochaa, a dzisiok, jak sie Jaga wydaa i ja sobie moje przypomniaa o tym zmarym przyjacielu, jakem sie to nim poznaa na Hanusinym weselu - zrobio mi sie markotno, nie wiem czego - przecie wolaam mego - chyba e onemu samotno. OJCIEC Ka twj m? MARYSIA Ju legno, pi, zmcony - a kaza mi tu by, tom przysza - a nie wiem, po co; nic tu dla mnie, a tu ide, e tu tacz - jak przed laty: kiedy do mnie przyszy swaty i od chopa, i od pana, a ja byam zakochana. OJCIEC Idze ku nim. MARYSIA Ino patrze: jak te druhny coraz bladsze z umcenia, a krcom sie, nie ustanom, radujom sie. OJCIEC Potacuj se. MARYSIA Ino patrze... OJCIEC Paczesz - - ? MARYSIA Tak si w oczach mgli, wszystko widze coraz bladsze. SCENA 16. POETA, PANNA MODA. POETA Panna moda - ze snu, z nocy? PANNA MODA A sen to miaam, cho nie spaam, ino w taki legam niemocy... POETA Od mioci panna moda osaba. PANNA MODA - - - - - - - - - We zotej ogromnej karocy napotkaam na nie diaba; takie mi sie gupstwo nio, tak sie ta pleto, baio. POETA I od razu diabe jak z procy, i od razu kareta zota? PANNA MODA A tak - ta na nie, nie dziwota, e sie jakie byle co zwidzi; niech ino pon nie szydzi, bo pon, to po dniu zdziwuje, jesce wsdy rozgaduje, jakby cejco - cho ni ma co. POETA S tacy, co za to pac; e z jednego takiego bajania mona sobie powz sprawi i zestrojonego diaba, i ogromnie wielu gapiw zabawi. PANNA MODA Od tacenia takem osaba... nio mi si, e siadam do karety, a oczy mi sie klej - o rety. - nio mi si, e siedze w karecie i pytam sie, bo mnie wiez przez lasy, przez jakiesi murowane miasta - - "a gdziez mnie, biesy, wieziecie?" a oni mwi: "do Polski" - A kaz tyz ta Polska, a kaz ta" Pon wiedz" POETA Po caym wiecie moesz szuka Polski, panno moda, i nigdzie jej nie najdziecie. PANNA MODA To moe i szuka szkoda. POETA A jest jedna maa klatka - o, niech tak Jagusia przymknie rk pod pier. PANNA MODA To zakadka gorseta, zeszyta troche przycianie. POETA - - - A tam puka? PANNA MODA I cz za tako nauka? Serce - ! - ? POETA A to Polska wanie. SCENA 17. POETA, PAN MODY. PAN MODY Takie zimno bardzo rano; noc t dzisiaj nie przespan zapamitam dugie czasy. POETA Zapewne, noc to polubna, ta jest zawsze sioprbna. PAN MODY Troch to, co inne jeszcze. Ujy mnie jakie kleszcze przestrachu, ogromne grozy. Ulkem si nagle prozy, jaka jest we fantastycznym wiecie: e to, co jest tu przed nami ywe, tak si nagle wiatrem zmiecie; e my prno wycigamy rce do widziade - bo to s widziada, i tak mi fantazja zblada, bo ju si bya ukada do snu we widziade lesie. POETA A mnie to znowu teraz niesie ten wicher z nocy. Okrelibym to tak, e dusza pnie si po skale stromej w gr i wie - wie, e stanie tam! Taka pewno si, t teraz mam! PAN MODY I to wszystko na art - - ? POETA A ot tak, jak leci czart po nocy - nie zesza jeszcze noc. PAN MODY A trafiaj ty ory z proc, ja wol gaik spokojny, sad cichy, woniami upojny: eby mi si kwieciy jabonie i mlecze w puchw koronie, i trawa schodzia zielona, krcia si przy mnie ona, ebym mia kt z boej aski, maleki, jak te obrazki, co maluje Stanisawski z jaboniami i z bodiakiem we zotawem socu takiem... eby mi tam byo cicho, spokojnie, a jeli gwarno i rojnie, to od brzczcych pszcz, byszczcych much . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SCENA 18. POPRZEDNI, CZEPIEC. CZEPIEC (w kouchu, z wielk kos w rku) A moi panowie tu. PAN MODY Kosa! Jaka pikna. CZEPIEC A bo nastawiona. PAN MODY Prawda, ostro najeona, jak do bicia - c to bdzie z tego? CZEPIEC Ano nastawiona do uycia, ale to wy, panowie, nie wiecie, jak widze - co sie gotuje. POETA C to Czepiec mwi - czy do brata jaka sprawa? CZEPIEC Ano wanie: Sprawa. PAN MODY Rzecz ciekawa - POETA Rzecz ciekawa. PAN MODY Cecie to niby mieli, ecie tak nagle wlecieli - ? CZEPIEC Ej, pon jakby lepy, lepiec; nie do panam szed. POETA No, Czepiec; brat drzymie, budzi nie trzeba; czy co wane - - ? CZEPIEC Wano kosa. POETA Jeli potrzebowa do obrazu kosy - postawcie j w kcie - jak si zbudzi... CZEPIEC Aha, bratku, mom cie. Juz sie obrazy skocyy; panom ino obrazy, ptna. PAN MODY Co dzi u Czepca mina butna. CZEPIEC Paska ta za rezolutna; pon sie na mnie skrzywiom, jak rzeke, e my sie nie rozumiewa i na nic rozmowa nasa. POETA No pewnie, my do Sasa, wy do lasa. SCENA 19. POPRZEDNI, GOSPODARZ. CZEPIEC (podszed ku picemu i szarpie go za rami) Hej, hej, panie - - ! Cz to pon pi, trzeba wsta, trzeba si do czego bra. GOSPODARZ (rozbudzony) (z fotelu i z krzese, na ktrych ley) C - wycie tu - kt haasi!- Gdzie Hanusia- Hanu! CZEPIEC (przywierajc drzwi do izby) Cicho, nie potrza jej tu do rzeczy, co chc panu powiada. GOSPODARZ C mi kum do ucha skrzeczy, o czym- - c z t kos, po co? CZEPIEC A tam ludzie sie szamoc we wsi - tam sie garn, kupi; moe id ju - pon pi!! Zaspane lipia. GOSPODARZ Co ty mnie tu - co wy, co to? CZEPIEC A spieszy mi sie z robot, juzem sie wycni ze spania i jestem gotw, i czekam dalszego rozkazowania, a pon sie nie wycni i pi. GOSPODARZ A wam co si z kos ni - - ?! CZEPIEC Mnie sie nie ni, wstawaj pon; bo kum pono rozkaz wzion jaki wany, najwaniejszy, i papiry, czy tam co. GOSPODARZ Ja, papiery, rozkaz, czyj? CZEPIEC Myje sie pon prdzej, myj - niech po prnoci nie stoj, bo mi prno mitrga i wstyd. Pon maj pj razem z chopami, a chopi tu wsioscy ju som gotowi - i stoj tam! Zbieraj si kole studnie z gocieca i przywal si tu do dziedzieca, jak si poszarzeje wit. GOSPODARZ Zachodz, zachodz w gowe... CZEPIEC Tam w Krakowie ju wszystko gotowe. GOSPODARZ Cocie, kumie, cocie, chopie, zbajczyli przez dug noc? - Ja z Wami? CZEPIEC Wy z nami! GOSPODARZ A wy wszyscy z kosami...? CZEPIEC Jak si patrzy, ostrzem tak. GOSPODARZ Jaki zna? POETA - - Jaki znak? CZEPIEC Zbierajcie si, pki czas, bywa byli radzi z was, a nie stjcie jak te my albo kpy; co kto ma, do rki bra, na podwrze wyj i sta; tam ju ludzie som, co sie sami rwiom: chopi, tak! A chopi, tak! POETA - Jaki znak. GOSPODARZ Jaki znak! CZEPIEC Panowie, jakecie som, jeli nie pjdziecie z nami to my na was - i z kosami! GOSPODARZ Wy, a jako -? POETA Wiecie, kto my!- Co wy o nas wiecie - nic. CZEPIEC O, pon, widno, niewidomy; wida, e nie znacie nas. PAN MODY Widz, ecie krwi akomy; jeno e na krew nie czas. CZEPIEC Hej, pan mody, hej, pan mody, wyszczzyy mu si gody, to mu ino w myli wczas. GOSPODARZ A! wstydz si waszych sw cho mi rado z waszych lic. CZEPIEC Wycie bo to arnych wic rozpalili z naszych lic. Panie, a cy pon pamita jak pon szepto nieraz w noc co mwia Panna wita, jako w nas jest wielga moc, jako e moc jest zaklta, e sie kiedy opamita... Wycie to poarnych wic rozpalili z naszych lic. PAN MODY A wy zaraz w rk n. CZEPIEC A c czeka, cy jo tchrz? GOSPODARZ Kumie, miarkujcie si w sowie. CZEPIEC A kiej sucho, niech sie dowie. PAN MODY Gb tocie bardzo harny. CZEPIEC Kr pon ino prne arny, poezyje, wirse, ksizki, podobajom ci sie wstzki, Stroisz sie w te karazyje, a jak trza sie mirza z czego, to pon w sobie szyko skryje. POETA A przecie si nic nie dzieje. CZEPIEC A to przecie wciz mwicie, jeli rozumiem co z tego; pono nawet pierwsi wicie: to rzecz wielka? GOSPODARZ Jaka?! CZEPIEC Dnieje!!! POETA Dnieje, tak, to tam szaleje ta majaka z chmur i mgy, ta majaka, co sie wieje ponad an. PAN MODY (ku oknu) Na liciach skry. Opalowa rosa spywa; przesiewa si w dyjamentach z drzew, jak wiszar w skalnych ptach. - Cud! CZEPIEC Pon ino widzisz pchy, pchy, wiecida, ros, my, a nie chcesz zna, co som my: e w nas dnieje, dusa wici, e zarucko kur zapieje, e na nas czekaj w miecie, e nas tu jest ze dwiedziecie z kosom, cepem, elaziwem i e to, to nie som sny. POETA Co on mwi- A to dziwne, bo mi si to dzi marzyo: jako dramat, jako sen. PAN MODY Co za temat! POETA Chopska krew i ten jego paski gniew. GOSPODARZ Nas czekaj? - Was czekaj? Zaraz - co to - co tu byo, co ju o tym mnie mwio - lecz kto, jaki... CZEPIEC Kto tu by, co przejecha duze wiaty, pono kajsi z Ukrainy; przywiz haso cy papiry; rozesa kaza wiciny - a s tu za progiem ludzie, mog wiadczy, jak z pnocka syszeli brzkanie liry. POETA (do brata) Liry brzki po pnocy, jake ty lea w niemocy, ja syszaem. PAN MODY Ja syszaem od podwrza, z tego sadu. POETA Z tego sadu, spod jabonki, ale sobie myl: mrzonki - moe kto si ubra w dzwonki? GOSPODARZ A by take jaki taki - by te inny - nie pamitam - ale mi co wita - CZEPIEC Pany - wycie ino do majaki; nieche ktry wyjrzy w pole, co sie widzi ha na dole, kandy jest krakowsko cizka. POETA (wychodzi) I std widzie, bo to z bliska; trza zobaczy. SCENA 20. PAN MODY, CZEPIEC, GOSPODARZ. PAN MODY Po c gniewy? takicie s rozpaleni. CZEPIEC A tam, panie, si rumieni; na powietrzu sycha piewy. PAN MODY Wycie, Czepiec, w gorcoci, to wam si co marzy, dzwoni. CZEPIEC Panie mody, tam kto goni, tyle chopa, tyle koni, id pon ujrzy. PAN MODY (wybiega) Co tam znowu? SCENA 21. GOSPODARZ, CZEPIEC. GOSPODARZ Kum pijany - ja pijany. - - adnie wam tak z kos w doni. CZEPIEC Psiakrew - - jo mom sta, a tu ludzie chcom si rwa. Podcie, chopcy - Kasper, pod! Stacie se tu kole proga. (Uchyli by drzwi nawoujc; wchodzi dwch parobkw z nastawionymi kosami; z tych Kasper w stroju druby. Staj na warcie: jeden przy drzwiach w gbi, drugiu drzwi weselnych). SCENA 22. GOSPODARZ, CZEPIEC, PAROBCY. GOSPODARZ (do Kaspra) Zamknij, niech nie lazom baby. A wic co to - co to, co - ?! CZEPIEC Kt to u was by - no kto? Jeli mos pon w sercu Boga, to sie z nami zgod. GOSPODARZ Czekaj, czekaj, co mi wita; kto by u mnie, mwisz kum - - taki w gowie sysz szum - nie pamitam, myl ukryta nie moe si doby z gbi - - coraz innych myli tum... CZEPIEC Pon se ino serce zibi tym myleniem, sumowaniem; boby sie pon usro na niem. SCENA 23. POPRZEDNI, PAN MODY. PAN MODY (we drzwiach) Stado mi biaych gobi wyfurkno przed sam nos e a Jaga krzyka w gos; powietrze si od nich kbi. Jaga, pod no! KASPER (u drzwi weselnych) Nie trza Jagi. Tu sie wane grajom sprawy; pod ta pon, bo tu ciekawy, ino nie trza adnych bab. SCENA 24. POPRZEDNI, PANNA MODA. PANNA MODA (szarpa drzwi silnie i wchodzc odpycha Kaspra) Pdzies, selmo, jaki drab! Bedzies mi tu grodzi wni, e se wrazi w rk yrd, kces kim rzdzi, taki cap - wra se jeszcze na eb wir! PAN MODY C ci o to? KASPER Jasna pani! Poszaby sie przespa nim. PANNA MODA Wycie wszyscy niewyspani, W izbach swd, a we bie dym. SCENA 25. POPRZEDNI, POETA. POETA (wbiegajc) Huragan si czarnych wron zerwa z pola, gdzie z tych stron, i z krakaniem wielkim goni; taki by gboki ton w tym krakaniu czarnych wron; jakby jaki niosy plon we bach. GOSPODARZ Bracie - nie to. POETA Na chmurach si dziwy stroj. PAN MODY (ku oknu) Z daleka ju wida r; przypatrz si, tak oczy zmru: co za gra tych pierwszych zrz! POETA Z chmur si stawia jakby tron i jakie zjawiska skrzyde koo tronu. CZEPIEC Widzio pon! SCENA 26. POPRZEDNI, GOSPODYNI. GOSPODYNI (wchodzc ywo) Syszcie, chopy, podcie patrze, jakie wojsko w ogniu stoi. Cae pole pod Krakowem od tych kosiskw si roi. GOSPODARZ Ha! - ju stoj! POETA Ty widziaa - musz widzie! poniesz caa! (Odbieg, wiodc za sob Gospodyni). SCENA 27. POPRZEDNI, PRCZ GOSPODYNI I POETY. PAN MODY C wy tutaj? PANNA MODA (cignie go ze sob) Pod sie patrz: daj znaki, daj znaki! PAN MODY A c za wiat jaki taki; to ciekawe, to ciekawe. (Wybiegaj obydwoje). SCENA 28. POPRZEDNI, PRCZ PASTWA MODYCH, POETA. POETA (wraca szybko) Syszaem w powietrzu wrzaw co jakoby gosy, piew, ale wiatru zimny wiew w coraz inn dmucha stron i co byo ju widome, ju, zdaje si, pojawione, staje si nagle znikome; umilka i cichnie piew, przestaje si chyli krzew... SCENA 29. POPRZEDNI, PAN MODY. PAN MODY (wraca pdem) Ze Zorzy si zrobia krew: taki sznur krwi wyduony ponad Krakw - krwawy ps, jakby wiea Zygmuntowska miaa we dwie strony ws. SCENA 30. POPRZEDNI, PANNA MODA. PANNA MODA (wraca pdem) Ogromny przylecia ptak, ha se na ganecku siad, taki ci ogromiec kruk. Potem sie ze skrzydlich wag unis, wzlecia, znowu spad, potrzaska gazki brzz, strci rosy gsty deszcz i posed - ! SCENA 31. POPRZEDNI, GOSPODYNI GOSPODYNI (wpada) Niech broni Bg!! Cz wy chcecie, co wy chcecie!? Czecie sie kosw jeni; (do Czepca) idcie, kumie, haw do sieni, bocie caom noc nie spali. KASPER Coroz wiency nas sie wali. SCENA 32. POPRZEDNI, WIELU CHOPW z kosami i rn broni, poubieranych jak do drogi. GOSPODYNI Gwatu rety, Boe chro! Kto wam wrazi kosy!? CZEPIEC Bro!! Dejcie, matka, spokj dzi, trza nam i. GOSPODARZ Trza nam i. Co mi wita; - wita w polu: Wszyscy widz jakie cuda. Sen - sny: bajki - Myl: kkolu! Precz, kkolu, chwacie, precz. - Nieche wymiarkuj rzecz: kto by - kaza - co -? POETA , PANNA MODA. lej A 48jx}jӺA48j4jA4 }x} j RpYcSncT7cU7cVGcW cX&\cYF.RY(do Gospodarza) Co, bracie w tobie si szamoce bl. PAN MODY (do Panny Modej) Mgy si ju rozwcz z pl; bdzie ranek liczny - Jaga, wczoraj byy wichry, burza, dzisiaj wszystko si rozchmurza, moja duszo, jue moja. POETA (do Gospodarza) Mnie si w nocy zjawi duch: na nim bya czarna zbroja; napad na mnie tak obcesem krzycza sowa, takie sowa, wytaem cay such. GOSPODARZ (do Poety, a suchany przez wszystkich) Tak mi ciy, ciy gowa. To powietrza ranny wiew. Czy to prawda, bracie drogi, e oni tam jaki piew napowietrzny sysz gdziesi? POETA A moe we wichrach biesi piewaj i pryszcz krew na chmury - ? PAN MODY Na niebie ruch. GOSPODARZ (do Poety) Mwisz, e wyty such - bracie - skd te sowa znam "wyta - wyta such". SCENA 33. POPRZEDNI, HANECZKA, ZOSIA. HANECZKA (do Pana Modego) Bratku, w niebie jaki ruch, jakie wojny, jakie dziwy: gonitwy po chmurach konne. ZOSIA A powietrze takie wonne... HANECZKA Gonitwy po niebie konne; rycerze jacy ogromni stoj rwno w dwa szeregi i dalekim anem drzewcw godz na si wielkim pdem. PAN MODY A to graniczy z obdem, tyle zwidze, dziww tyle; jak to czowiek z czego byle wysnuje znaczce rzeczy. HANECZKA (do Czepca) Ach, jaka to wielka kosa, moiciewy, taka szczytna; mona by ni ci niebiosa na paty, jak sztuk ptna. CZEPIEC Nie daj Boe ci po niebie; mowa jaka baamutna; zjawi si w naszy potrzebie nie bluniercza, ale bitna; panienka se rezolutna, jesce nic o kosach nie wi. HANECZKA Jacycie wy, moiciewi, dajcie no mi j do rki. CZEPIEC A to juz nie lo panienki; Sprawa inso. GOSPODARZ (do Poety, a suchany przez wszystkich) Sprawa, Sprawa! Duch! - przez Boga - Duch - miarkuj: Ta noc bya: dziwna jawa - miaem gocia - kto przeczuje? - Bya na dusze obawa. POETA Widziaem rycerza w zbroi, bracie, mwisz: Duch! GOSPODARZ Mj bracie; przylecia Duch - ludzie moi! Jeszcze w oczach, jak cie, stoi. Przypominam, przypominam: czowiek stary, z brod siw, twarz owita w siwy wos, w kouchu ogromnym czerwonym przyszed tu. STASZEK (ktry si przecisn ku Gospodarzowi przez gromad chopw i bab w natoku zebran na izbie) Przyjecha, wim, trzymalimy konia razem z nim; ko by biay. KUBA (tu za Staszkiem) W siodle lira. GOSPODARZ Myli zbieram, such naginam... POETA W siodle lira... STASZEK Dwa pistolce. GOSPODARZ W mzgu kuje - jakby kolce: myli zbieram... CZEPIEC (do gromady otaczajcej Gospodarza) Myli zbira. GOSPODYNI O mj Boe, jaki chory - GOSPODARZ Lej, opada z piersi zmora. - Suchajcie - wytcie such: by u mnie Duch: Wernyhora! WSZYSCY Co ty mwisz, wszelki duch?! GOSPODARZ Oblatywa noc dwory, by spokojny, dziwnie silny, dawa mi rozkazy, hasa, a by w sprawach takich pilny, nic w nim Sia, Moc nie gasa. Spieszy si, wylecia zara, mia objecha liczne dwory i mia wrci do tej pory. WSZYSCY Tego rana?! GOSPODARZ Tego rana. I c rozkaz - -?! GOSPODARZ Wi posana. POETA (ku kosynierom) Boe, tocie wy s z Wici? CZEPIEC A som ludzie rozmaici; my ta wiemy od chopakw, co sie trzymali czaprakw, jak ta kapa w dworcu staa. STASZEK Co sie szarpa, to kopaa; trzymalimy uzdki w apach; mnie i Kubie pyski spraa; co za pon na takich kapach! GOSPODARZ Wernyhora! - Wernyhora! Obudziem si ze snu - kaza bro - bro kaza bra! POETA Lecie?! GOSPODARZ Nie - tu w miejscu sta. Czeka, jak zapieje kur, wyta, wyta such, a si pocznie sysze ruch od Krakowa na gocicu. GOSPODYNI (z drugiej izby) Tyle luda na dziedzicu. PANNA MODA (we drzwiach) Sami swoi! GOSPODYNI (z drugiej izby) Som i z To. Caa pod Krakowem bo pena ludu, pena kos! POETA Jaka zuda. GOSPODARZ Jaki los. POETA Jakowe woanie duszy; w tak dugiej yjemy guszy. PAN MODY Jaki bysk, jaki dwik. POETA Jakie serce krzyczy w gos. CZEPIEC A! pon sucho! A! pon zmik! POETA Sucha, sucha, co to by ma - - ? GOSPODARZ Ma by sycha ttent, pd. POETA Ttent konia: HANECZKA Kto przyjedzie? GOSPODARZ Nie tu, ale na gociniec wjedzie stary lirnik siwy. HANECZKA Wjedzie stary Wernyhora!?! GOSPODARZ I przeegna lir niwy - wtedy trzeba si pokoni, potem si na ko. POETA I goni! GOSPODARZ Nie wiem - potem co - tajemno - potem wit... POETA Jeszcze mrok, ciemno Jeszcze wit daleki, z dala una zorna si zapala, wit... CZEPIEC Ma zapia trzeci kur. GOSPODARZ Tak, na znak. POETA Te widma chmur znacz- ? - GOSPODARZ Znacz! Widma! PAN MODY Wzda si na chmurach wydma; ucicho si, szumy zaszy. POETA Sucha! CZEPIEC Sucha. HANECZKA Sucha - GOSPODARZ C...? PAN MODY (u okna zasuchany) Jaki pd, ile mj such - szed, lecz wplta si w sad grusz; drzewa go wi꿹. POETA (wrd oglnej ciszy) Brzk much, nad malw badyle suche brzczy przedranny szum. GOSPODYNI (szepce) Poklkali, luda tum, patrzajcie ha ku dworcowi. PANNA MODA (z wykrzykiem) Coraz nowi, coraz nowi!! HANECZKA (midzy Gospodarzem a Czepcem; przez zy) Czy on sam, czy jedze spoem z kim - czy jest kto z nim- ? - GOSPODARZ Pokocie si o ziem czoem: ma przyjecha z ARCHANIOEM, od gocica, od Krakowa... Na zamku czeka KRLOWA z Czstochowy. POETA Bracie, Duch! GOSPODARZ Nata, nata such. HANECZKA Rany Boskie, sysz! GOSPODYNI Kaj? PANNA MODA Ha, daleko, sysze. PAN MODY Gdzie?! POETA (pgosem) Spady licie suche z drzew. PAN MODY (szeptem) Usta przecie wiatru wiew. POETA Zerway si wrony dwie ze sadu. PAN MODY Z ogrodu w sad. PANNA MODA Zaj do pola! GOSPODARZ Cicho! HANECZKA Cyt! GOSPODYNI (rd milczenia) Moe i sycha co - ? POETA (rk stuli przy uchu, gow pochyli ku piersiom brata) wit! GOSPODARZ Sycha, sycha... POETA (pewny, z doni przy uchu) Wielki Duch! Wyta, wyta such. Sycha. GOSPODARZ Cicho! PAN MODY (z uchem przy szybie okienka) Pdzi kto. HANECZKA (zapatrzona przed siebie, osaniajc domi twarz) Zosiu, Zosiu, Boga pro, jedzie! ZOSIA Ttni! GOSPODARZ Jedzie! POETA Goni! CZEPIEC (cay w suchu) Bedzie ze sta, do sta koni. GOSPODYNI Ttni. KASPER Jedzie. PANNA MODA Dudni. POETA Pdzi! - - - GOSPODARZ Cicho - wita, wita, zorze! Prawie widno - to On - Boe! On, On - cicho - Wernyhora. - W pokon gowy, prawda ywa, Widmo, Duch, Mara prawdziwa. POETA witanie na lutniach gdzi... PAN MODY Ttni. PANNA MODA Jedzie. GOSPODYNI Ttni. CZEPIEC - Pdzi. (Wszyscy w nasuchiwaniu, pochyleni ku drzwiom i oknu - w ogromnej ciszy, w przejciu). GOSPODARZ - - - - - - - - - - - - - - - - Suchajcie, kochani, dzieci - aeby to bya prawda: e Wernyhora tam leci z Anioem, Archanioem na czele; e tej nocy, gdy my przy muzyce, przy weselu, gdy my w tacowaniu. tam, kdy, stao si tak wiele: e Krakw ogniami ponie, a MATKA BOA w koronie, na Wawelskim zamkowym tronie siedzca, manifest pisze: skrypt, co przez cay kraj poleci i tysice obudzi i wznieci. - Suchajcie, serce mi dysze, aeby to prawda bya: e Wernyhora tam leci, a za nim tabunem konie! PAN MODY Coraz bliej? POETA Klkn!! CZEPIEC - - - Stan, wry. GOSPODARZ Strzyma, wida, z caych si. HANECZKA (w zachwyceniu) Gdyby to Archanio by . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (Wszyscy pochyleni, pklczcy, zasuchani, silnie dzierc w prawicach kosy; to imajc szable, ze ciany pochwycone; to znw jakie flinty i pistolety w tym zasuchaniu jak w zachwycie duszy; do do ucha przychylona. - Sycha byo rzeczywicie ttent, ktry nagle bliski, coraz bliszy - tu usta - sycha po chwili cikie kroki szybkie, gwatowne, w sie, w drug izb,ae we drzwiach w gbi staje pierwszy druba:) SCENA 34. JASIEK Mary, panie, panie - Jezu! ko w podwrcu pad. (rozgldajc si) C wy -Hanka - Jaga - hej, c wy - c to, Jaga - - ej - - - - - - - - - - - - - - - C to, co to, czy zaklci: stoj syscy jak ponici; systa, Hanu, Bazek, matu, panie mody, Czepiec, tatu, panie, c to - czy zaklci; stoj syscy jak ponici; - - - - - - - - - - - - - - Aha; prawda, ywy Bg, przecie miaem trbi w rg; kaz ta, za ta, cyli zgino, czyli mi sie ka odwino - kajsim zaby zoty rg, osta mi si ino sznur. (Z izby gbnej, od chwili, wszed by, w tropy za Jakiem, koyszcy si somiany Chocho). SCENA 35. CHOCHO . . . . . . . . . . . . . . . Jak ci spada czapka z pir. JASIEK Tom sie chylo po te copke, to mi moe sie odwino. CHOCHO Miae, chopie, zoty rg, miae, chopie, czapk z pir: czapk ze ba wicher zmit. JASIEK Bez tom wieche z pawich pir. CHOCHO Osta ci sie ino sznur. JASIEK Najd ka gdzie przy figurze. CHOCHO Pod figur ktosik sta. JASIEK Strasy u rozstajnych drg - - cy to pio, cy nie pio kur? (Wybiega przez drzwi weselne, przeciskajc si przez gromad znieruchomion; - sycha tupot jego krokw w sieni - to raz si zastanowi, to dalej biegnie;... w trop za nim koysze si Chocho, szeleszczc som po potrcanychludziach). (Od sadu, od pola, we wietle szafiru, co idzie jak una bkitna - gosy si cisn przedrannych ptasich wiergota; niebieskie to wiato wypenia jakby Czarem izb i gra kolorami na ludziach pochylonych w p-nie, p-zachwycie. - Przeze drzwi w gbi wraca Jasiek i patrzydokoa, i oczom nie wierzy, i coraz si sania od grozy). SCENA 36. JASIEK Juz witanie, juz witanie - tu trza bydu pasz nie, trza rn sieczki, warzy je;- jake ja se rade dam, oni w nie - ja ino sam -? - - - - - - - - - - - - - - Syko tak porozwierane - syko z rkami na usach, dech im zaparo w dusach; jako drzewa wroli w ziem, jak tu, co tu radzi jem - ? - - - - - - - - - - - - - - Kajsim zaby zoty rg, u rozstajnych moe drg, copke strasny wicher zwia bez tom wieche z pawich pir; ebym chocia rg ten mia - osta mi sie ino sznur. - - - - - - - - - - - - - Stranie sie zasumowali, tak im czoa zmarszczek spion, jakby ciko pracowali... SCENA 37. (Przez drzwi gbne od chwili wsuna si by za Jakiem tropicy Chocho; a teraz na skrzyni malowan si wygramoli i ze skrzyni tak do druby poczyna:) CHOCHO To ich Lk i Strach tak wzion, posyszeli Ducha gos: rozpion sie nad nimi Los. JASlEK Tak sie mc, pot z nich cieko, blado lica przyobleko; - jak ich zwolni od tych mk? CHOCHO Powyjmuj im kosy z rk, poodpasuj szable z pt, zaraz ich odejdzie Smt. Na czoach im kka zrb, skrzypki mi do rki daj; ja muzyk zaczn sam, tgo gram, tgo gram. JASIEK (ktry by uczyni rzecz) Ka te kosy zoy - - ? CHOCHO W kt. JASIEK (ciska za piec drzewca) Nik ich ta nie najdzie std. CHOCHO Ze skaek postrzepuj proch i ci je w piwniczny loch. Lew nog wycig w zad, zakrel butem wielki krg; rce im poza tak: niech si po dwch chyc w bok; odmw pacierz, ale wspak. Ja muzyk zaczn sam, tgo gram, tgo gram: bd taczy cay rok. JASIEK (ktry by uczyni wszystk rzecz) Ju ni majom kos. CHOCHO Rozmiej im si w nos. JASIEK Ju ich odszed Smt. CHOCHO Ju nie maj pt. JASIEK Chwytajom sie w tan. CHOCHO Ju nie czuj ran. JASIEK Znikno czar! CHOCHO To drugi CZAR! (A zaklte somiane straszydo, ujwszy wniezgrabne racie podane przez drub patyki - poczyna sobie jak grajek-skrzypak - i - sysze si daje jakby z atmosfery bkitnej idca muzyka weselna, cicha a skoczna, swoja a pocigajca serce i duszusypiajca, leniwa, w omdleniu a jak rdokrwi ywa, taktem w pulsach nierwna, krwawica jak rana wiea: - melodyjny dwik z polskiej gleby blem i rozkosz wykoysany). JASIEK (jest teraz kontent a dziwuje si) Tyle par, tyle par! CHOCHO Tacuj, taczy caa szopka, a cy to ty za parobka? JASIEK (z rk do czoa, jakby se chcia na ucho nasun czapki) Kajsi mi sie zbya copka - przeciem druzba, przeciem druzba, a druzbie to w copce suzba. CHOCHO (w takt si chyla a przygrywa) Miae, chamie, zoty rg, miae, chamie, czapk z pir: czapk wicher niesie, rg huka po lesie, osta ci sie ino sznur, osta ci sie ino sznur. (Kogut pieje). JASIEK (jakby tknity przytomniejc) Jezu! Jezu! zapio kur! - - Hej, hej, bracia, chycie koni! chycie broni, chycie broni!! Czeka was WAWELSKI DWR!!! CHOCHO (w takt si chyla a przygrywa) Osta ci sie ino sznur. - - - - - - - - - - - - - - Miae, chamie, zoty rg. JASIEK (ae ochrypy od krzyku) Chycie broni, chycie koni!!! (A za dziwnym dwikiem weselnej muzyki wodz si liczne, przeliczne pary, w tan powolny, powany, spokojny, pogodny, pcichy - e ledwo szumi spodnice sztywno krochmalne, szeleszcz dugie wstgi i stroiki ze wiecideek podzwaniaj- gucho tupoc buty cikie - taniec ich tumny, e zwartym koem st okraj, ocierajc o si w cisku, natoczeni). JASIEK Nic nie sysom, nic nie sysom, ino granie, ino granie, jakie ich chycio spanie...?! (Dech mu zapiera Rozpacz, a przestrach i groza obejmuj go martwot; sania si, chyla ku ziemi, potrcany przez zbity krg tanecznikw, ktry daremno chcia rozerwa; - a za guchym dwikiem wodzsi sztywno pary taneczne we wieniec uroczysty, powolny, pogodny - zwartym koem, weselnym -) (Kogut pieje). JASIEK (nieprzytomny) Pieje kur; ha, pieje kur... CHOCHO (nieustawn muzyk przemony) Miae, chamie, zoty rg... - - - - - - - - - - - - - - -----Konwersja: rpg6@go2.pl ETA Na chmurach si dziwy stroj. PAN MODY (ku oknu) Z daleka ju wida r; przypatrz si, tak oczy zmru: co za gra tych pierwszych zrz! POETA Z chmur si stawia jakby tron i jakie zjawiska skrzyde koo tronu. CZEPIEC Widzio pon! SCENA 26. POPRZEDNI, GOSPODYNI. GOSPODYNI (wchodzc ywo) Syszcie, chopy, podcie patrze, jakie wojsko w ogniu stoi. Cae pole pod Krakowem od tych kosiskw si roi. GOSPODARZ Ha! - ju stoj! POETA Ty widziaa - musz widzie! poniesz caa! (Odbieg, wiodc za sob Gospodyni). SCENA 27. POPRZEDNI, PRCZ GOSPODYNI I POETY. PAN MODY C wy tutaj? PANNA MODA (cignie go ze sob) Pod sie patrz: daj znaki, daj znaki! PAN MODY A c za wiat jaki taki; to ciekawe, to ciekawe. (Wybiegaj obydwoje). SCENA 28. POPRZEDNI, PRCZ PASTWA MODYCH, POETA. POETA (wraca szybko) Syszaem w powietrzu wrzaw co jakoby gosy, piew, ale wiatru zimny wiew w coraz inn dmucha stron i co byo ju widome, ju, zdaje si, pojawione, staje si nagle znikome; umilka i cichnie piew, przestaje si chyli krzew... SCENA 29. POPRZEDNI, PAN MODY. PAN MODY (wraca pdem) Ze Zorzy si zrobia krew: taki sznur krwi wyduony ponad Krakw - krwawy ps, jakby wiea Zygmuntowska miaa we dwie strony ws. SCENA 30. POPRZEDNI, PANNA MODA. PANNA MODA (wraca pdem) Ogromny przylecia ptak, ha se na ganecku siad, taki ci ogromiec kruk. Potem sie ze skrzydlich wag unis, wzlecia, znowu spad, potrzaska gazki brzz, strci rosy gsty deszcz i posed - ! SCENA 31. POPRZEDNI, GOSPODYNI GOSPODYNI (wpada) Niech broni Bg!! Cz wy chcecie, co wy chcecie!? Czecie sie kosw jeni; (do Czepca) idcie, kumie, haw do sieni, bocie caom noc nie spali. KASPER Coroz wiency nas sie wali. SCENA 32. POPRZEDNI, WIELU CHOPW z kosami i rn broni, poubieranych jak do drogi. GOSPODYNI Gwatu rety, Boe chro! Kto wam wrazi kosy!? CZEPIEC Bro!! Dejcie, matka, spokj dzi, trza nam i. GOSPODARZ Trza nam i. Co mi wita; - wita w polu: Wszyscy widz jakie cuda. Sen - sny: bajki - Myl: kkolu! Precz, kkolu, chwacie, precz. - Nieche wymiarkuj rzecz: kto by - kaza - co -? POETA , PANNA MODA. lej A 48jx}jӺA48j4jA4 }x} j