хbkбЩџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџѕ№Gю’рG№@юр@>рB№EюoрEёйѕ>рB>RрG>џъЫСёйџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџУUЮэffЬ sƒ ˆ‰мЬnцннй™ЛЛgcnьЬнм™ŸЛЙ3>CLAS WINNETOU €003­ў A"xCopyright (C)2000-2001 Pat Crowe. This Book Reader was distributed solely for the reading of classic books which are out of copyright. Program extends to address 3fffh. No responsibilty can be accepted for any breach of copyright nor for any other matter involved with material above this address. This material will have been added by a user of this program and not the author of this program. Please address any enquiries concerning breach of copyright or any other concerns, to that third party. 1ўџѓЭ‘ЭЭ>џъ$РњPъРЭpЭў>ъa>р&>ъР>џъ#РЭЭЊЭ1Э>ЭVЭuЭ”Э!ЭЭƒЭ> њ‚џЇ(њРOЭm Э' Ээ Эь Э/ Ээ Эь ЭЖ Эь Э Э Э€>ъЫС>xрE>@рAЏр>рџ>зр@ћУBхХ!€ 6# xБ јСсЩњGў8ў8ў8ў8ў8>> >>>ъƒџЩЭў ЭЯ Э#vњЫСЗ(љЏъЫСЭLЫ VЫw cЫoТЫgТ Ы_ 9ЫW -ЫO ЫG УMњР<ў >OЭm УBњР<ў >OЭN УBЭў УBЭ> Ь УBњ#Рў(ў(ў(%њ#Рў(&ў(0ў($0ЭУBЭ УB€Э7УB@Э7УBЭЊУB€ЭjУBЭ@УB@ЭjУBњ#Р=ўџ >OЭ УBњ#Р<ў >OЭ УB!>w# ћЩ!6# њ6џ#6# іЩ! e" њЩџџџџ!0„" њЩУџ!@Ѓ " њЩџџџџџ~B~B~B<$<$~BfZB~џџџџџЭЦ!ў>P"">є">wЩЭЦ!ў>""ЩЭƒЭ ЩхеХ!€х>ъLФT]њR‡O >Р‘G№@ц€( №Aц(є№Aц њ**** мсРхњLФ=ъLФ ПсСбсЩхеХ!П€х>ъLФT]њR‡O}‘o|˜g>Р‘G№@ц€( №Aц(є№Aц њ:::: мсРхњLФ=ъLФ КсСбсЩњРўШЭР ЭL Ээ ЭцЭњ=OЭь ЩњРў њРGЭ| 8 јЭњ`‘8њxСЩњРўШеХЭњGњРў Э ЭР ЭL Ээ Эь  у{ъРСбЩХњРў њРGЭњ=€GЭ|  њ Эњ‡GЭ|  њЭњGЭР ЭL Ээ Эь  №ЭњъРСЩЭУ!ъР>ъР>ъРЭт}ъР|ъРЭы!@}ъР|ъРЭe !а%Р*GxЇ(*іvР*GxЇ(*іњРOњРG>Й >И >>!РЭ'wЭдЩЭУЭт}ъР|ъРЭы!@}ъР|ъРЭЄ ћЭe њ Р=ъРЭњGЭ|  њЭ ЭдЩЭУЭЄ(Эe >ъРњРЁ(эЭ ЭдЩЭe >ъРњРЁЪњЭ ЭдЩЭУЭњGЭ|  њЭіЭe њРўТњРўЪп>ъР>ъРњРЁ(кЭ ЭдЩхеХњРoњРgЭыњРoњРg#F+NxЁ<(+xБ њРoњРg#}ц #}ъР|ъРЭы!@}ъР|ъРЏ<СбсЩхеХњРoњРgЭыњРoњРgў@ B}ў =ЭтT]њРoњРg}Л |К(6+}ц +}ъР|ъРЭы!@#F+NxЁ<(xБ(№ђџ}ъР|ъРЏ<СбсЩЩхеХњРoњРgЭыњРoњРg~ъР#~ъР############~ъР+~ъР+~ъР+~ъР+~ъР+~ъР++~ъ Р+F+N+~+ng@а* xБ јСбсЩхеХњ$Рўџ(Э (Э (њ$Рў(%ЭЦ!@˜6ё>ъ$Рњ$Рў(ЭЦ!@˜6ѓ>ъ$РСбсЩхеХњ#Рўџ(!“€Ї(=љЭ yъ#Р!“€yЇ( јЭ СбсЩхеХyъРЭЖ Эь њ#РO>џъ#РЭ СбсЩхеХyъРў(*ў(/ў(4ў(8ў(<ў(@ў(Dў(Hў(Lў Ъь ў Ъє !PЭяУќ !`ЭяУќ !pЭя@!€Эя8!Эя0! Эя(!АЭя !РЭя!аЭя!рЭя!№ЭяСбсЩхХ€№@ц€( №Aц(є№Aц њ~/" шСсЩхеХ!J хеХ!%РхеХ!vРЧР*GxЇ(*іСбсЩ хеХњ РGњР<И8ЭЄ(Эe >>ъР7 ъР>ъРЇСбсЇЩхеХњТҘ њРўҘ њРў(њРў ЭіЭe њ Р>ъР7 =ъР>ъРЇСбсЩхеХњРG!аxЇ(^#єЧР*OyЇ(* іСбсЇЩхеХy!ў(!ў( !€’ўЪМ њRў df!њRў \!W!€њR‡_yЇ(=љЬСХхењR‡G№@ц€( №Aц(є№Aц њ"""" мс T]сР С ФСбсЩЬСХхењR‡G№@ц€( №Aц(є№Aц њ"""" мс T]с С ФСбсЩЬСХхе №@ц€( №Aц(є№Aц њ"""" мс T]с С ЧСбсЩ> ъ>ъA!  yЇ( х>""Р" њсњN"њO">ъњРoњРgЭыЩ> ъ>ъA!  yЇ( *GњNИ 0*GњOИ (Р* њ>ъњРoњРgЭыЭe ЭњGЭ|  њЩ> ъ>ъA!    О # їѕњРoњРgЭыёЩхеХњWoњXgЭыњРo&T]))))))))@ЬС@* xБ іСбсЩхеХ!ЬС€6# xБ ј!ЧРV#zЇ(9~ў #~#_яў #ЭFл~ў€8#GN#~#OЭУСбсЩеХV#zў 8)еF#Э4беzжW{Ц_F#Э4 њQЙб сzƒ_Сб_сЩF##Э4 њQЙ ѓzƒ_Сб_сЩхеХЭмV#zў 8)еF#Э4беzжW{Ц_F#Э4 њQЙб сzƒ_Сб_сЩF##Э4 њQЙ ѓzƒ_Сб_сЩxў(7е`i`€њUOњVGў0 yц їє№T])))))@хi`ЭысбЩњUoњVgЭыyж Oi`))))) @ ЩхеХk&))}црoЬС СХЫ!Ы СХ{цЇ(Ы8Ы=іxЖw#wyЖw#wСбсЩ№џЫ‡рџЭЦ№@цр@Щ>‘р@Щ>фрGрHрIЩхеЭЦ!`˜Р>№" ќЭЦР" ќбсЩхе!@˜6ё# њ!р™ 6ђ# њ!˜>Э<Э>(!šЭ<Э Эю<(їбсЩХѕw#Ц  љ ёСЩХѕw#Ц љ ёСЩхХњ‚џЇ(,>џрO!˜`>" xБ ј€>" xБ ј`>" xБ ј>ўрOСсЩЭLХ> р№№№№/цЫ7G>р№№№№№№№№№№/цАGњ€џЈ ъџxъ€џ>0рњџСЩў(Џ>џъ‚џЩХ>џр$ˆ xБ ћ>р$СЩѕ№@ц€( №Aц(њ№Aц њёЩѕ№@ц€(№Dў‘ єёЩ‡‡‡Ц€ъhџiѓњAџц љ*тћ ђЩ>€ъhџiѓњAџц љ*тћ ђЩ>€ъhџ@iѓњAџц љ*тћ ђЩ‡‡‡Ц€ъjџkѓњAџц љ*тћ ђЩ>€ъjџk@ѓњAџц љ*тћ ђЩџя=я=|џя=џџя=я=џя=џџя=я=џя=џџя=я=рџя=џя=я=џя=я=я=я=<я=яя=я=џя=я=я=я=р<я=яя=я=џ<я=яя=я=р<я=я<я=я=я<я=џ|џџя=<џхХ!ў(>""## љСсЩЭŠѕЭK!р™ ЭБ6ђ# їёц_!р™ЭБ6іЩхеХѕ!`zЭБ" їёѕцG> ќЭБъhъjёСбсЩџџџџЭТ!РРЭЭЏЭЏЭтЭЏЭЏЭЏЭЏЭЏ\Эљ8јxў и>ŸЩ!РЭ'њРw!РРЭРЭтРЭљЩњSoњTgЩњƒџў(ў(}ъ!цъAЩ|ъ1}ъ!Щњ‚џЇШЭMњ[GњYoњZgХ}ъQФ|ъRФх!OФ6АсЭqњQФoњRФg#С оЭM>ъOџЩѓ!џџ~ѕЏwъџ>0ъџ>ъMџёwћЩњDџў љЩЭыЭƒњ@џѕХ>ъOџˆњ@oњ@gЭd>ъOџˆ€Эd>ъOџ!˜њ@Oњ@GЭoЏъOџ!˜њ@Oњ@GЭo>€ъhџ@Џъiџ њ>ƒъ@џњDџў8љСЭLO ЗТ_№€ў( !OФ~=Ъ_wѓMФ>ъOџ!@*foљ>€!hџw!DџЏО §б.AЫN ќ.isrбsrбsrбsrбsrбsrбsrбsrбsrбsrбsrбsrбsrбsrбsrбsrњDџўŽ С!MФ*foљћУрёъ@џЩѕ* xБ јёЩ>ѕ " њ ё= яЩњ@џ‡ањDџў’0љњDџў‘8љњ@џцъ@џЩѕХџЭLЗ ј їСёЩхЫ&#Ы#Ы#ЫсЩхеХхbkб–G#žАG#žАG#žѕАGёx<=СбсЩхе†w#Žw#Žw#ŽwбсЩхехbkб–#ž#ž#žбсЩехw#w#w#wсбЩх6#6#6#6сЩ~Цwа#~Юw#~Юw#~Юw++Щ~жw8РХG#~оwАG#~оwАG#~оwАС++Щх~#Ж#Ж#ЖсЩџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџйбвRRRЩ@@D@EEEEuмT\P\р ЎтŽŠŽюЊЎш.ршˆˆŽŠŠъю*ъЊюР  ЮЊЊЮ ъЌЊъСе]QнwwUw :(**2**ЈЈЈЈHt@EutTTTTœ ю*ъЊююЂЎЊю€€€ИЈИ ИЈ ЋЪЊЊЊ .Ђ.*.@2**2**2  э)щЉфЛ*:"К0Ј*(*р NJNˆю  ЎЊЎЈЎр€Žъ.(ю€ ЗЅЇЄ—wuUw@[RSRK      Р  ЪЊЊЮюŠŠъMˆнIЩ Щ@@]U]Q]€@бgUWTWр ЎтŽŠŽюЊЎш.ршˆˆŽŠŠъю*ъЊювgUGDGьŠˆˆш ъЊЊЊър ш ш8(+83*+ИЈЈЈИt@Euu@@мD\Tм((+0+*+ИЈЈЈИ 0((3**3 (ЈАЈЈз@nBNJ.€€еwQwEwwuWq@YTUUUР@Р@Р8 # #";КЊЊКЂ н•••]pPPPpР••••œ З%%%— €€ЛŠКЊЛ€€ЛЊКЂК€ " """":@XTTTT€wuWq@YTUUUР@Р@РHPSкRRS€‚ЛЂКŠЙъЊЊъЊЊЊюЈю‚юйбвRRRЩ@@D@EEEEuмT\P\р ЎтŽŠŽюЊЎш.ршˆˆŽŠŠъю*ъЊюР  ЮЊЊЮ ъЌЊъ2**2**2р ш ше .*.(.@t@Euu@@мT\Pм((+0+*+ИЈЈЈИ :**:***€€ИЈИ ИwTwAwtTTTu@@@в;ЈЛЂЛ€€€€€ wuWq@YTUUUР@Р@Р8 # #";ИЊЊКЂ@jJJJ.€€ИЈЈЈИр@NJJJN юЊЊЊю@РUUUU]@@нE]Uн€@е@@wQWUWwuWq@YTUUUР@Р@РнUе]б@jJJJ.€€ИЈЈЈИр@JJJJN юЊЊЊюwTwAwtTTTu@@@„ˆ‰‰‰щ—QWUWаPWбgQWUWю*ъЎш@’’’‹       иPPPШ/р р р—ШHHHJH bњS"@@?;?€€bњS"@@}%@ €€eїe!??~@|A@@>€€€€€€€ PpPP№?h  A№ћ€`™ƒ‘№тђB‚$є`Р@@FF@FF€ 4 (јќ`? 8ќ№Р0ˆќ ўјј€ў€€ џ  №@р@@@€€Р і€€ј€„ўўD((џ|DD|€№  Р  аА€€pPVuDDDw'DwUUUU) `PTPTˆ€‹ŠŠŠъ .ЊЎЈЌ@lJHH(ьЊЊЊър р€Р`wQRTwwQRTw@ц,фЄтюЈЎЂю @р€€€р3RSRћˆ%Ѕ-Е%РюJNHHъЊЌЊър р р€ЋЊГЊ*КŠЛ*:€€€€€€(+*+ГЈГЊГ€€€€€€:*;":ЛЁ!ЁЙ€  ˆDDDЊЊЊUЅЂЂR pPTPT EЊЊЊХ€UUUUwD pPPPPd„jŠjL•••H @@@ €€š"šЂ›хЊЊЊх€@ PPT…Ѕ&ЅЅB$ $TTRр   рtDEuEEEлRвЩptPtBDAEEEuœD\T\rD@tt @Їw•g  ЎТЎЊЎjHъJJJJPдXTд€Р Р€јр рџџРџA]џР@@@@@@@@@@€? ?јш((((((((0р8 (D€я))O€}FF@Vf 4 (јќ`$C€@ @Р ёH„`€ˆќ ўјј€ў€€ /Bј€€@ иџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџ@ˆV№WXYџџџяџћџчџyџщџГџ‡џQџDџџџџ§џџпРрџUџPџџ"џ‚џ џQџџџpP PˆpќџUџ)џџˆџџ*Šоџ€ŠTsџRЅzџŠUkџ@ЊUaџ…JIџАџ ЊU џ‚ŠU 0јtўјќџўџ€€U€€@€Р р€џ) AџџEЁJџџ*Uћџ„ЈRџџ UЭџ‚USџЊUrџ€ЊUbџџџџџџџ`_ПЊUџџџџџџџџ0Ршф №ј§§ўџ€€џџџџџџџџџоЙF Hˆ0/Po`џ?џџџ@€ р@р0р№ќ ќќџџћэH”Y AŽ E€Њ}!Б:UяVџ%€Њџ@šџџџ (70@?џџџџџџџџџџџќ§ўџ**€W€@€` `€0Рш€Ђ|џЈяџ‰џџEџџUџџUџџџџџџцш  €џПUџџџџџџџUџџџџџџџџџџј №њј§ўўўџ€€Р@@€џџџ>Шџџџџџџ8'џ€X п‰B'BПEџ%Bџ)џ… џ*Uџ€џЂTџ(Qџ"UџЂUџЂU@?џірРРРР@€€ќјј„|<$8Rџ@?~*џ3-@?џцР€џƒ‡Žrўџ‡ ЯPЧЧуЧ РрРьЧŽ Žўўўўў8<9x?џјєрр` №јјќ|М>џЁџ`џ@џ€Р@€@РРрРјїџџ?0xМјќј‡pџ€ ќќќј<"  <pџќуууууссУ сA€€žŽžŸŸњћ—ћёёусёHqH9qqqррqррр РџџџџрР№рџ|@? ?ќќќ ,ў|ќў№ш ЅJJ•ЂUЊU ЊU@ЊU`  ј@ЂPЬД*€Њ`" рŠ € `ЈUЊT€ ? ? %B…т‘wч€€€€ H0ЊРср№љ8@№ їџ<ƒC УуЃр€€*€€П@?П?œ 8ЊUрј№№ рррpra t€РР"У€c,џўџBСЊ@? ПH‡Њ ајќќžЊЊЊ  @і(ž(Ж‚œ  p``Hp?$<8xёјса<000џџџџˆ‡№јЄ’€Ÿ€ŸŸŠ€pј№ј<љјёљ!Рp``pp``pљџљџџуgчcуgуcљѓјё№€ƒСџ€~dX ЧЦ ЧH‡‡ ? ќžјd`РРЊЊЊŠЂŠЂ(Њ@ЊPЊЊЊ? ЊРрРЊ)@Ј Y?L;B3P!P1@1D;%:Ё?˜М˜љ˜љ˜А 8D8’lЦЦўЦўСФТšd|>nїv–ќ‚1хЂfџ<M6cу`aI>7&=)111))Ёc§U‰TŒTŒTˆSн|јюмРрќb\ЮюдY?p&p P0 8D8>|>1ЮŸ|Иџџџџџў     €‚ƒ„…†‡ˆ‰Š‹ŒŽ‘’“”•–—˜™š›œžŸ ЁЂЃЄЅІЇЈЉЊЋЌ­ЎЏАБВГДЕЖЗИЙКЛМНОПРСТУФХЦЧШЩЪЫЬЭЮЯабвгдежзийклмнопрстуфхцчшщъыьэюя№ёђѓєѕіїјљњћќ§ўџ  !"#$%&'()*+,-./0123456789:;<=>?@ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ[\]^_`abcdefghijklmnopqrstuvwxyz{|}~€‚ƒ„…†‡ˆ‰Š‹ŒŽ‘’“”•–—˜™š›œžŸ ЁЂЃЄЅІЇЈЉЊЋЌ­ЎЏАБВГДЕЖЗИЙКЛМНОПРСТУФХЦЧШЩЪЫЬЭЮЯабвгдежзийклмнопрстуфхцчG,ЗbG,G,ЗbG,G,ЗbG,G,ЗbџЗbџЗbџЗbџЗbG,ЗbG,ЗbG,ЗbG,ЗbџЗbџЗbџЗbџЗbG,ЗbG,ЗbG,ЗbG,ЗbџЗbџЗbџЗbџЗbG,ЗbG,ЗbG,ЗbG,ЗbџЗbџЗbџЗbџЗbG,ЗbG,ЗbG,ЗbG,ЗbŸœŸœŸœŸœG,ЗbG,ЗbG,ЗbG,ЗbŸœŸœŸœŸœG,ЗbG,ЗbG,ЗbG,Зbў _›ў _›ў _›ў _›G,ЗbG,ЗbG,ЗbG,ЗbŸœŸœŸœŸœG,ЗbG,ЗbG,Зbћ::>Ÿџ Ÿџ           о ;ПМ>џŸК Ÿ  Ÿ  Ÿ ;П  ;П ;П ў п^>џ Ÿ ] ~ ] ~ ] ~ ў п^ ў п^ ў п^9 Ÿџ›џ] ~ ~;џ  ;џ  ;џ  џ›  џ›  џ› >џќ >џл >џл >џл >џл >џќ >џќ 8 џќйПџ ~џй  џй  џй  џй  Пџ  Пџ \ŸпџŸ нџz нџz нџz нџz пџŸ пџŸ Н п> џН п>  žџŸ ^˜7  ^˜7  ^˜7  Н п>  Н п>  пz˜џпz˜џ5 $5$ ~ ~  ~ пz˜ пz˜ >џкџ>џкџ ~ Мп>  Мп>  Мп>  >џк >џк ^ џиџ^ џиџМп>  п™З 5  З 5  З 5  и 5  и МџџМџџ5  З5 ;п  5 $5$ 5 $5$ 5 $5$ 5 $5$ нV џџнV џџмџW8~џž$u 4$5$$4$5 5$ 4$5$$4$5$5$$5$žxџџžxџџ4$5 5$ џ5 5$4$й=5$4$й=5$4$žxџ4$žxџ4$= џйџ= џйџй=5$џй=5$4$~пж3$4$пж4$= џй3$4$џй4$^ џЕџ^ џЕџ4$пжџ4$пж3$мпW3$мпW3$^ џЕ3$^ џЕ3$:џџ:џџ< џ—S$ џ~3$ џ~3$ џ~3$:џ3$›T  ž= џџž= џџ џ~Д ~ џљ2$3$џљ2$3$џљ2$3$= џ2$žW“ пџW“ џџW“ џ3$џљ ž]џ2$›S$џ2$›S$џ2$џW“ 2$ џЗџ џЗџ џЗџ›S$џџ›S$џ2$< џ—2$< џ—2$ џЗ2$9јџ1$џ2$џ1$џ2$џ1$2$0(1(1$2$0(1(1$2$0(1(1$2$0(1(1$2$2$џ1$2$2$џ1$2$2$џ1$2$2$џ1$2$0(1(1$2$0(1(1$2$0(1(1$2$0(1(1$2$2$џ1$2$2$џ1$2$2$џ1$2$2$џ0$1$0(1(0$1$0(1(0$1$0(1(0$1$0(1(0$1$0(1(0$1$0(1(0$1$0(1(0$1$0(1(0$0(0(1(0$0(0(1(0$0(0(1(0$0(0(1(0(лпUQ$ћ4п0$0(4п0(0(4п0(/(”п0(/(”п0(/(”п/(0(”п0(п•в 0(šџ/(0(џ/(0(џ/(кОT/(џT/(Кпt/(Кпt/(™їпP(Кџ/(ћ п•/(8џ< џпt/(џ!O(Кџ/(Кџ/(џђ •O(< tџ$yџї/(™џжo$™жџo$Xіп$ySп.(/(Sп.(џO(.(џO(.(КџO(пё ”.(N(кo(Кп.(кџЕ.(џN(.(џЕё$.(N(Её$.(}џ.(џo(N(W$ž.(кSџM(ћ !џN(џs$N(< ”џN(7ё њ-(6M(оM(7ДпM(ко!M(ЙпДn(ћ еџM(њRџM(кRџM(ћ еџn(™џsM(џ!Rs< џџM(к“џM(ЙџГM(˜R!пM(˜< џM(xОRM(6%џM(wЎ$пL(Г6№$L(д!M(L(д!M(L(д!M(L(wЎ$пL(wЎ$пL(wЎ$пL(wЎ$пL(L,!M(L(L,!M(L(L,!M(L(L,!M(L(L,Ў$пL(L,Ў$пL(L,Ў$пL(L,Ў$пK,L(L,M(K(L(K,L,K,L,K,L,K,L,K,L,K(L(K,L,K,L(K,L,K,L(K,L,K,L(K,L,K,L,K,L,K,L,K,L,K,L,K,L,K,L,K,L,K,L(K,L,K,L(K,L,K,њž\ K,5ž\ J,K,в%K,5оњJ,K,оњJ,K,оњK,50!џJ,K,0!џK,5џJ,5K,џJ,K,оњJ,5џJ,5џJ,5џJ,ИоВJ,/!э$ВJ,5P!џJ,5ю$џJ,5Вџk,VГоk,5ВџJ,5‘џJ,ИоВk,5ВоJ,5пѓ’5џI,џ%j,љџp!I,4оqI,ов%J,—о‘I,пБ‹(I,џѓ%j,5оиI,UВџI,З‘|I,4џЭ$I,4‘џI,Зо‘i,4БџI,4џџI,vо%I,UБџi,;БџI,4оэ$I,оN!БI,Зпi,З‘!џI,ЗоpI,4оБI,ЗO!оU[ џœI,4: џI,ОБџI,4Бпi,:p!џi,4вџI,4N!џH,4ь(H,!ь$H,4о!H,4БœH,4N!џH,4N!џH,4N!џH,4N!џH,H,Ы(џH,H,Ы(џH,4o!џH,4Ы(џH,4N!џH,4N!џH,4N!џH,4N!џH,4Ы(џH,4Ы(џH,4Ы(џH,4Ы(џH,4N!џH,4N!џH,4N!џH,4N!џG,H,Ы(џG,H,Ы(џG,H,Ы(џG,H,Ы(џG,H,N!џG,H,N!џG,H,N!џG,H,N!џG,H,Ы(џG,H,Ы(џG,H,Ы(џG,H,Ы(џG,H,N!џG,H,N!џG,H,N!џG,H,N!џG,ЗbАMџG,ЗbАMџG,ЗbАMџG,ЗbАMџG,H,N!џG,H,N!џG,H,N!џG,H,N!џG,ЗbАMџG,ЗbАMџG,ЗbАMџG,ЗbАMџG,H,N!џG,H,N!џG,H,N!џG,H,N!џG,ЗbАMџG,ЗbАMџG,ЗbАMџG,ЗbАMџG,H,N!џG,H,N!џG,H,N!џG,H,N!џG,ЗbАMџG,ЗbАMџG,ЗbАMџG,ЗbАMџG,H,N!џG,Љ4N!џG,Ы8h0џG,Ъ8Ы8џh0зfVџG,u^џЫ8h0u^oIпG,u^oIпG,Ъ8Ы8џG,3Vо{иfh,–^о{nEG,3VАMо{h0u^ољjG,u^о{NEЉ43VАMџG,3VАMџG,3VАMо{G,TZо{ы8‰4ЗbNEџ‰4о{бQ =h0зboIџG,3VџЗbh0Зbо{ђQG,Зbо{ђQG,о{бQ =h03Vо{зfˆ0ЗbNEоˆ0u^о{oEh0Зbо{бMh0TZоIG,–bбMџG,–bбMџG,u^о{oEG,3Vо{иfh,Жbо{-Ah0UZђQо{h,зfАMџG,3Vы8пh0oNEџG,oNEџG,UZђQо{G,u^Љ4џG,Ы8‰0h0G,Њ4Ы8h0G,oNEџG,oNEџG,oNEџG,oNEџG,Њ4Ы8h0G,3VџЗbG,3VџЗbG,3VџЗbG,oNEџG,oNEџG,oNEџG,oNEџG,3VџЗbG,3VџЗbG,3VџЗbG,3VџЗbG,oNEџG,oNEџG,oNEџG,oNEџG,3VџЗbG,3VџЗbG,3VџЗbG,3VџЗbG,oNEџG,oNEџG,oNEџG,oNEџG,3VџЗbG,3VџЗbG,3VџЗbG,3VџЗbG,oNEџG,oNEџG,oNEџG,oNEџG,3VџЗbG,3VџЗbG,3VџЗbG,3VџЗbG,oNEџG,oNEџG,oNEџG,oNEџG,3VџЗbG,3VџЗbG,3VџЗbG,3VџЗbG,oNEџG,oNEџG,oNEџG,oNEџ-џџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџ@ˆV№WXYџz~р№џ№№!=џ  чяфџ€€Рџџ*еџџњџѕР€Р€џёјјрђ АјџTўўџќџЊџ€€€*еЊ*џџрЈџЊUЊЊџXј  @@€€ @p€€@ˆ P  @ЈPU !€ њЊUџЊќT€(@јЈPџЈ€€Ё­@YUЊЊUUU§UЊ ŠTtDveUЊ  ЏPPUЊ€rAB€ƒЮ  №РСƒРƒƒ€Р€€€€РР@УCУ@Њ‡ііРРРрр рррћєТŽ~Рррў№јчРее…uъъ _№№ _џџеџUUUUЊЊ ЊUUўССUџPP  ЈЈPPЈЈPP€ЊџџUЊЊUџџџЊџTПРќ\ МDќќјјџРРРџџЯќ???ќќ№№№№џџџќ№џ№РР Рџџ§џџџџўџџџџџўџџџ?Р???@?U?hџџџџџџџўпŸ№№јјџџјљ §џU€€@BЋЉ_Z*TўР+д]ЂЏ _G80црќџ№№Xё§§?Р€€€ъЪш?пўж` РсŒ€˜иllАА6і€Р€€џџџЊџ@џџџ џ@јјјЄјќјјјЯРРџџЯЯР??ќќ?№џџ№№џЬРЬРЬРЬРЬРЬРЬРЬРџџџџџџџџџџџџџџ№№№№№№№@@gX_`kT@?@?@ќ|ррџџўўџџџџјљџџјјр PWџРР ўџрњ…ЌXР €@@Р?= @*џ џ€Aў;Фџjџ ?Щўщўёј єњ…рњкМœјќўўўzіџfџџџџ џ@Wџџј јј|ќќќќєќРџџЯЯРРџ?ќќ??ќџ№№џџЬРЬРЬРЬРЬРЬРЬРЬРџџџџџџџџџџџџџџџџ№№№№№№№№?d?@?@?@?@?@?E?JџџџџџџџџџџјџџTTџџррР`рр€Р€ефРР?џаїъъ/ај? /.ыŠŒяџ€С>тѓŒџрў§т№ј†ўс§тўс€~ѕњ€рђ€€_ш ќ/§UџџЊџT*џWџќќќ€ќРќ€јќјќјџЯЯРРџџЯќ??ќќ№№џџ№ЬРЬР РРРРРРџџџџџџџџџџџџ№џџџџџ@@?@?@?@?@?@?@џџџўўџџџ№0Р?ФФџџџџррP№РШ№ј<Р€ !$цу?<~€џ€Ш?і џх;ўџ0ќ§ђўс§ъўСљ†§‚јўСц€vюьмшј0ШЈџ@џ ѕјџџџџјјќ|„ќјјјЯРРџџЯЯРџ?џ?џќџќџџџ?џ№џџџџџџџ№џ№џџџЯРЯРЯРЬРЬРЯРЯРЯРџ????џџџџ№№№№џџУУУУџџџ?@?@?@?@?@?@?@?@ўќўџ€№ЏјWЋќƒџ€Рџрр№€РррРррўўўЊў ` ‚0ѓ?Р‚ў?§§р №№€ў€Дјј‡/ап"џў1ўёШ7ў@Д~О~ў@Ољќђ‚€€џ€џџџџUЊЊUџЊџUјјјФјDќќј„ќРџџ??Р?џџџџџќџќџџџџџџџџџџџџџЯРЯРЯРЯРЯРџќќџџџџџ00џџџџџ№№Р?Р?Р??Р?@?@?@?@?@?@@?Рь“ў§џРџpўџ€џрУž~ N`•€}@М ^ќќ€‚џџџџџ…€€€Р@рр? @ш—ј№ЊU№ќќЊ@ѓ џРџџ€џяо-џ@ИЪ?ъы?`Шѕ_рДїGРРРРррррџЊџUЈP  U*€UјЌџPЈ@ЈTЊџ PЊT€@џPЈPPџЈќUЊџџџўўџџџЊUџџџЊTџ @  $џџџџИџќџ€џјџиџ№џиџј№ш@На/ ^Р> _а.@ @€€€№€€ўР?џџўњџ€TЈ  Uwˆ№€*UЋні-џџџџџџџџџџџџиАэ€џўџњџўџжџўIЖPPZ€€џ%ј000€уœ$8ьР№ (зPP№0OpOpџћ!оџџџџ}UЊDDр€JЊѕѕџџццїƒ€џџџџ ъџџџЊЊџџџЊЊџџџџаџ№џиџјџаћќџџа-а. _а/`Ÿ…ƒћФ€€@РррРРш€џ€џЈ@€џџ@№р№џ№џџ€џџјўь AAј8џ#џџџџџџџџџџџўџџџжџўўџўўјўїш€N40А0№€шDФ€РЁpiщ6Я1Шѓт0 Yљ2GxpЛxџp€O‚Р!ріџџџ ђLР?”h?”h€? УТџџ“lџџПџћџџџџџv‰џџџџпЯ0џџїџНџџџ€рџ@џŒє  ^PЎП@€ћў~ŸlРР€џСAьlјИŸ™џџўўНќџ„ј8дŒt мC pp8xppxxАxК<<0Ш0q11щт№ђєЛіј‚|?Р8иxx8x0(TўЕЫЧЧ,>>:~Ћю fџ3;;;;)§`™00@a0 0н9€Р~<Пе?%`˜јxћVї,ѕ у€?‘‘№_џЏR­€џџ€џџЈр€xРьи №0№ќƒAƒƒ€/о/_ЌќўPЧР/AСџpр№РїРпР‚ЧлчлуФ№ш“уa!Pјёљѓѓk‚|џџЧџџџџƒЧxАŸ–ŽŽ†Ž`ўЯџџ{їsБsБs1s1щj%<џџc ”œ€€<8јј№№РZА№щџ??>0Шиэp№эрдРМˆƒ>|<<<8p8ИАMˆра№јxИ8р№`Q ?џ№срРAрСрёq№РрРРРРп?п пџЮмјм€_ЇЋ€РРРˆˆ???П€  \џ ќјќћ< 8јќ№ш„ ˆ €Їя?Ÿ8|{tАќиј€Рра№№x0ј8№аПџA1?AУУЧЧУ??S#Sџћџџ‡€{€_€€ƒ‡Ž;Х їјјў‰†ј€x€ррŸtƒ„ƒррќўџђ`€   1/???мg,тќ№ј†pьp~p?< ?,з9%8€ˆ№рР @ Ррр рy@?.q0qpqрурУЧ‡†…јјќЮЮчЧяЯЧЯЧџРpР РррШРрРаHо  ?????№x8p8˜žŽшШќДp8?|/ ЛФџјјјy№јР ЩЖв­€џхСсягџ=X"ЦЦЧУУѓёѓ№№K 7w„ƒpџџѓ{_‰ш/УчРс€lьџџџџСџ‡ўџ№|ђ2@ƒ3??вн№ј№ј№ЊU•ъo_!8O9Fшˆ €Иџ_єЏйаЏШДа ?РїћФ{шVjФФ `0G8  , џч™Џ‘ВЎ(8ŠKAџњчфсBХТџCд›ћ<џx~Бп€џ ^р@ЈрP№ јўџœNl >Y8v@&>ЈV<<€ž€€wˆ'и3LFv‰lгd}У=Я0Т=Т=ыVХ;ХћА€0€œ€€ˆ€œˆ & MLŠ‹ШСШ aia…`я€`€РРЄРДРДРДРєР@С`B`а@€С"€`и@ŽР`рˆ      €‚ƒ„…†‡ˆ‰Š‹ŒŽ‘’“”•–—˜™š›œžŸ ЁЂЃЄЅІЇЈЉЊЋЌ­ЎЏАБВГДЕЖЗИЙКЛМНОПРСТУФХЦЧШЩЪЫЬЭЮЯабвгдежзийклмнопрстуфхцчшщъыьэюя№ёђѓєѕіїјљњћќ§ўџ  !"#$%&'()*+,-./0123456789:;<=>?@ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ[\]^_`abcdefghijklmnopqrstuvwxyz{|}~€‚ƒ„…†‡ˆ‰Š‹ŒŽ‘’“”•–—˜™š›œžŸ ЁЂЃЄЅІЇЈЉЊЋЌ­ЎЏАБВГДЕЖЗИЙКЛМНОПРСТУФХЦЧШЩЪЫЬЭЮЯабвгдежзийклмнопрстуфхцчщш(†! &І dы!ІШ$CЊЧ .‡ˆЇЧ‡Јˆˆ‡ЇˆЈ‡щЇˆш) щ * *ъ!Ы *ы!ь!‰ЫЊЉˆЈЉˆˆЉЇЈ‡ЇЈЈ‡ШЇ‡ш)щщ * *щ!Ы *ь! &ЊьЪЫЉЊЇ‡ЈЉЈ‡ЇЈЈ‡‡ЇЇ‡ѓЏ› &X nНь! * &ь%ЪьЫЪЉЩЊЪЈЉЈЪЇЧЈЇЈЇЈ  ŽН &z гоь!+. . *ЪьыЫЉЩЪdJЈџЇ2DBЇЇ2DB)6 бН &Y гМь!+2 . *ЪьыЫЩЪш!EB џЈ&.ц)€ЇD:Т)X бМ &нєь!+2 & .ЪьыЫ)Ъщ!џя=щ!ї^џщ!€ЇТщ!)Нв &7 єоь!+6L6 *ЪьыЫ)Ъ*Ъя=џ*Ъї^џЪ€ІтЇ)I*) &,.,&+"ь!-. &L6ЫЬыь)Ъ*'.я=џ*'.ї^яџ€ЇЈт*j+J*,*+"-*э!,.& &Ыэ!ьы)Щ'2Ъя=џ'2Ъї^яџ€ЇЧт*iKJ+"-*L",&&&-*/&Ыю!&ь)ЩE>F6я=џE>F6ї^яџ€ІЇсIKiJ,&-*L"M& &0&.&&Ыэьы)ЩE>Ъя=џE>Ъї^яџ€Ц сџJ‰KjL".*M&N*.&O&0&Q&ыэь ")ЪeFщя=џeFщї^яџ€Ц тЧ j‰KkL"N&M"P&/*0*P*O&ъ"/*ы)Ш'.щя=џ'.щї^яџ€Ц сџkЋŒŠm"P&N"Q&N&P.q6O*щ"ь/*)ЧшШя=џшШї^яџ€Ц сџlЋŒN"P"m"p&O&Q2r6P*щ P.ь)Чшчя=џшчї^яџ€Ц сЦ lЌŒЬn"O"o"p*r2ДF“>ъP. r:)чщшя=џщшї^яџ€Ц ц сŒЬ­Ќp&‘&n"q*ДB“6ДJыQ2"“B)шъщя=џъщї^џщ€ц сщ‹ЪŒЋŒo"Ž‘"p&ДJдN’. “>P*ДJ) '" я=џ'" ї^џ €ц с ЋЪŒЌŒn*ДBеNВ: q2."“B)'" я=џ ї^џ€ц сЋъЌЪŽ­"ДBеJ’2 P.-“>)&" я=џ ї^я=џ€ц с ЋъЌЫ­"Ў‘"&’2Г>ДB O*-q6)F*я=џF*ї^я=џ€ сџЌыЫЬ­Ў‘"’2‘*В6 o*-‘6)E*e.я=џE*e.ї^я=џ€сџЫ Ьы­ЬЎ"p**‘.*o"M‘.)F")я=џF")ї^я=џ€сџЫ ъыЌЫ­o""&)n"Lo&)F")я=џF")ї^я=џ€сџЫ ыo&ЌЫ­Ž­"Џ)m"n"K)F"(џF"(ї^я=џ€сџЫ ы+Ќ­ЫЬm­Ž)m"Kn")'('я=џ('ї^я=џ€сџЫ +ыЋЫЌыmЌŒ)l"Ko")'G(џя=(я=ї^(€„2сы, LЋЌЪЫlЌŒl)l"JI)'G(''( 'aaТЪL ыЋЫ ыlЋŒЌ(k"JI'((''( & '  ' ыL mЋЪЫmkЋ‹Ћ)kJI'(( '(' &  '  'ъm,ЊЪЋŠЊ‹Ћ(jJI'((''((' & '' ''ъm ŽЊЪЋЪŠЊ‹Ћ(jJI(H!/2'H(/2(''& ЪM m#iЊЪ‰IŠiЊf(I‡b $ „EХІч&AЅ ц ЄХхц Х Љ,ыM#i‰iM#IiiM#ƒЇц)ƒI-ХЬ-Ѕ†ч$ІЄЦ 2'Ѕц ХЦ ‰-#ыN#I‰iN#HIIN#Ѕ‡(„()ц Ћ-ХFч$‡ЄЦP6H!ЅХЦ Ѕ ‰-#ЫN#H‰iI(HIHХˆ(%(„Eц (%ХІ.2I-Ѕ ЧЦІ ЅХЅ Ц Љ-#ыN#H‰hi(HI)Хg'%(ƒ!ЦФХG&Ц fЦ ц hЅХЅ Ц Š-#ыN#HhIi(HI)Є(Цƒ Ч Ѕ„b !ЅI%„fХ e ЅХ†‰ .#ЪHhiЪ)hHIЄЉ!(ƒ'%ХŠ)ЄЫ)ч э-ХI%ч j)ЅgЅ‰ьЪ-#FH‰!iH% k"Љ%!Ъ%i%(%Ь-i)/.c‹)Ц2„j%'% *CЅыф Š-#ыM#хчGi&M.Њ)ђ:хЪ-h!N2)%ь)‹)P6c Ы)Х/6„Š)ц.ЄfЅыЩЫ-#jЪ!ˆi .Љ)А2Цы)H%N6ЦЋ))) 2cI-ХЊ%CЦ ч,…dЅ І Ш,‰!n2-ь-Њ%h!ы)& .‰)6ХЊ1H%N6ЅЧ ЦЦb Ц Ѕ)C Ч…d!E … Іh-.2Ы)Ъ%‰!M6H!'&„'I)ЦbІ„ ш AЄb Ц!Ѕˆ d Ѕ… ‰!6 .2;h!'Ы-У 'фh%Ѓ цЦ'!c 'ЦŠ!„Š%!6dэ)P6† e … цш$ :J-А6„)%ЅхЪ)& .ХЋ)'.2ЄЋ)!*b Ы-Х„„Ћ%!..d… Ћ)!Іk- )Ъ%Ч  Э-Нц’:i-YЅэ-(%P6цЕ ю!оЄj-%э5B I%ЅЬ1CЅЅ Ѕk- )Э1„Еj1Оч е.э5Нчэ1I)P6ЦЕŒ!НB t Ц о"  „о!…dЦ„‹-!я9Ц“*­1о!ДНЭ)ЦДюНЦsЮНc ” JоdН * !…cЧ…k-ч$Э5Ч Ќ-НЦsŒ Нч жНЅR kНBs­Н „œ!…Ш(CІ‹-)06ч$“"Э5Нчжю оч ЕяоЄRŒ о‹Н" Ь)ХO2"Ї …ш(†Œ-)%0>Цs%Н%ЕяН„s kНЦrŒоc“j!НCЬ-ЅO2!Ч ш(…dJ-Ч ю5ІГ*‹1ош s о2чЕоŒ“оc1'!НŠ-Ѕd…Ч І Ш(dЭ1%q:c Ч( ЅЮ%J%“Ѕ0j!еc()Ц Š-…Е Я о"…dC…Ш( -Ї$C)%І Œ-BІш$„B (%ЅŠ-ƒЫ-ц O6Ѕш(ЦХ…ж Ѕо…ІCcЇ …ш(C*-І­1c J)Ц­1c()ЦŠ-ЅЫ-()ЦAЦЄ%…ЦІЅdІ†…І …щ(…k-ш$я5B H%Ќ-ц„(%ЦJ-c!Х()Aƒb adЦІ…dІ„……Ш(І -C )І­5cЬ-p:…%J)Іƒц!ЅЄЬ)'2cЦ …Ѕ"…dCC Ш(† -C%k-ЅcЫ)Ц’>Ѕ))ч J)„H%ч э)Ы%/2э1BЅd!t…ZdШ(І 1dkш$1d .ч r:…Е ЧНЅЬ)H)P"ь%НДP2AHb „!”…Н!щ(†L1C Нш$K!d)-Ч$Ћ-Ѕ• я Н„НЬ1Ц (%ь%оcjцяd1 Ўоd&­™7dSŒоЧ Е ЎоЅо­2ЅsЋ)оч( яоC sЦ о†• lо„ Г&о‹dS ЎоЧs оЅ• я оcsЦ оІ[Œо…RЮ …” ЎНЇ“М­ІЖ *%оІtЎоЧ ЕKН…2Ч Н…ї kоBs ОЮ" ЧоШ$S+%оЧ$з­-НЧНŒ!№ш$sЎНІЕ %о…• lНdt­ НЅ• НKщ(”Ю!НШ$tН№Іsожш жЎо…RЯН…Zя о…Ж­ НШ” ЯНЧ$зяоЧ t2НЇ з lœЧ  оd1ІоBЅЦd!dC І„Ћ-%.>cш(Ї …І Ш$dІ!ч k-…ш$%І C Ч …!!ЅCЦ B O>ІгRІ ь-Š-5Sd)%ІЌ5ІШ$Ї †Ч$І )dІ Ш$†cЧ Ѕ)!!ЅcЦ cPJш$„Ѕ0>)Wek5Ї /B"Ї † 1!ІШ(e" Ч ш$…!Цdш$" Ц„()C )Ц Ќ5…qFj1єZЇ$DШ(!Ї f+1!Ш$ -†B ІЧ db Ћ%ч 2!Ч …)"ч$dI)…/J -‘N!ІЋ)-џџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџџ@ˆV№WXYџџРРNNЮ˜Jџ@МU§UUUџO…Ы,Ы,фџˆЋЂЂжџ˜@Hар0`Pџ џ(T)GEЉџ EŽп88.О‹џ€€р№‘“’•gхvˆЮ‘_й $8<|IMMЩЭЩЩ.ф6ф&€€€`` с с‚#c"cРР€@@РџUPŸџPР†BЋuџ{;яЯџ"$™œ<џ…€` `рys–8U  &Ыра8 рфМAР4СqcвPŸ†ЮKШK7gЯУЧ%Ф€€”6ѓ`№`@€џ) џDЊџˆџоV AЮ‡s^#ed x<`3‚ёz7ЎЄbФт‡O@€Рkˆ8 >ai’’ ’ЊірP`I–ZHPHSЉGА   $ЈlР8ра  <’J’JвqcџIRIRKШŽЦџx<џi ‰ЭЅФуЧџ6€6€”6ћ0@`Pр№рџЭlЦ(ь0 0pИpˆSrb€@ФjN"Юо `p(pH` H80 €А†ž8<Мf6iŸ”YТ“сfш•ћ§"—LС8((8 џА0Œ0 00$œˆџ€€€‹Ž‹ЮпРР€@‰FЯDDЭDЭя§0084И”АА…мšgѓ—`’xŠ•тŠпR3b+xВ]!y+?A?DХ|p№PР   p`АРрФO™` |0 А ȐYcBmšŒ@РšШЪJQ==U-@DР€€@ЯЯD‰ОІ єШ€Р‘^Ÿ`Р`])aУfл<4,0`<6Š ˜`рА@ЮЧРР xx  <Мœ†–хџJбЈGџ@lmTџD‰эџџР@@€ЄЖœў>4(џ(Р@€0h …§Н$У„И&Оx№`џџџџџРгм оЮ;V=DE*;U@рPрP€PP№Z.*~*****CeѕGb0ЂŠyџ„†•Ÿ_EIЧџ`mMq qџЦЮ Ь‹I…ч§џ€ˆˆОœџvoˆђ;лФŸ 9hh\hT}Ц"€че  цУ€€€€€qѓв–и’олљ€Р@`@`Р€€€žˆ‰‰п0M1L00§ЦЂцв‚ƒ‚ƒчЯ <666ЖПyћ’‡–‚ёŸе•Рп oА09i5\ЙаюWыфKІ$˜4™Зђ€EcjЛ‘™sуРРРРРРР,})AOA-8UЂmл4<(0(ЯUbUутv˜‘™CљcAР@уѓ€€ŠˆЯЦ`Сa›yЏell}€`Р € рР€€‰ Р€@ЯBЫ~Hъ\рPрp!@i™€›•!R+џ€рР а0џџџџ ƒ8\8@їц Ё`@€џ €RŽ ‰Юпџ*UџЊUЭ‰D€эџ(џ@ЈUџџ˜ˆаџ…*џџу€џ@ЊU€ŠŽˆФ ћЊU7I?T 0JtŠU0"qѓВ ъB‘*6ЂUЊ„џ* џ@H•€џP U џЂUџЅJ‚џЅJџџ UЊџџЉRџџRЅџHџЈUџР›SS@оž;;V;EEE(890‡7нВЭ[ДЇb€€€˜˜ik’žllў“™ˆЯ\l$ hоŸ`Рp 9PAqy}Ь яЫЫ,m‰Эщ"ЭЏ1€"”6bОP №иˆии€а№Р Р   TlX`dl@8   Њ€"Ђ6œм€рpР@€PpрЊEЊDЮuЛ Њ9VoY`}tЊЅf[ММЄМ Њ( Ж6„6ЄЊrтБ@qЊ€˜–™˜‰ Њ0pЊРР а0р Њ&&:ЊUgE(л˜[РЊРР` ЊQaiX)`iЊ€чЇJ­›Д›ДЊ€€€Њ@aѓђdВ„ЊЬиN@QЊH1i h)IЊ ХcтСbЊЊIЧЊ@ŽA8Њ „c€Р€@bтЂdˆО<ѓcŠxxопЁ|9T01 рЁ€у!"@6”у@ ` AЂ@Р †7Dѓ€@Р@‰F€€ЊЊYЊ‚т“AЊЊŒ@8Њ8XПЉ€JЊЮЛŽЧЊ9KCy3x=hЊbц"3"sїŠ<266їIЂhˆјр0рp   /0pI9јIје)ъo€ЋІ$УІ˜€€€М(c€#C"ѓљЊ@FТF‚ЦАЊPЊЫЭ‰Э‰§Њ€€€РЊp“РB‚RwтЊŠFBDBя_Њ8l8pt|@x)@Ј†–Yx)x!I‡9U8D)lBy€€€``РР€@ p uF"*"7Сђёл‘аIлћ€€ƒ‰˜ЮЧ`Р`x,l$Hl|   и˜Шˆˆ€Ђœ C!`!@A`A`ѓћ€€€€€РР Р`y,mnmўЭm… хg"Pт€М.*2.‚Ъ_ 7lI‡3y+5\=TNu@ р   @АŽ‹Lзб’$8<4MI…ЧХЦ)б)€€€€€@‚єжzŠQ@ `@Р08H8x   6Йebf•kи€@` )U)D`№р€p@Р10 0Lp0€Р€ё)кнJ€@€€@г2§IУ?б8)Ю€AС™CPЁ€€€€€€HXThЌЈœsЃ”у€РD(9T€@р№$нN"йР@€џWЬ“\l$H$оž€џ(0T9FE-8uўћй.62џр @€Н$Й$!==* аX PјЙQј€€     €‚ƒ„…†‡ˆ‰Š‹ŒŽ‘’“”•–—˜™š›œžŸ ЁЂЃЄЅІЇЈЉЊЋЌ­ЎЏАБВГДЕЖЗИЙКЛМНОПРСТУФХЦЧШЩЪЫЬЭЮЯабвгдежзийклмнопрстуфхцчшщъыьэюя№ёђѓєѕіїјљњћќ§ўџ  !"#$%&'()*+,-./0123456789:;<=>?@ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ[\]^_`abcdefghijklmnopqrstuvwxyz{|}~€‚ƒ„…†‡ˆ‰Š‹ŒŽ‘’“”•–—˜™š›œžŸ ЁЂЃЄЅІЇЈЉЊЋЌ­ЎЏАБВГДЕЖЗИЙКЛМНОПРСТУФХЦЧШЩЪЫЬЭЮЯабвгдежзийклмнопрстуфхцчG,џG,G,џG,G,џG,G,џоbНIпоbНIпоbНIпоbНIпG,џG,џG,џG,џN§4пNŸw§4N]=ўfN]=ўf^V}AП{>R}Ak>R]=sN]=k|$^V}As\ >R?kп< ~Vs}AНEОbўf< ^V]=П{< ^VŸw9< ~VŸw5ОbŸw=9; ž^П{]=|$>RНEw]V9kоbНIп; ^Vп{A; ž^<9Пw; ?k]=п{;ž^п{ќ4ž^П{\=О^Ÿwџп{}Aœ(Nпœ(ž^п{ќ4\=п{ќ4NП{оbNП{оbNпœ(Nпœ(Nпœ(пœ(П{оbП{оb?o<9œEўf\=Пwпœ(пœ(пœ(пœ(œE[$: Nћ4џ}Z|Aп: ]VœEŸw: =V\=wZ$ž^|AŸw}Z<9s§M\=>k: }ZŸwœEZ$]V|AП{: ]VПw|A: =R\=ŸwОb5ŸwR>kћ4оbПwћ4^5s: }Z|EŸw оb;9П{: >o5п{: >k;=П{9 =V[=Ÿw9 }^[AŸw ПwмIК0 }ZŸwМI9 ]VœEŸs Нbsџ9$Н^П{œE9 }^^oџ }ZŸwМI }ZŸwМI }ZŸwМI RК,^s [=Rš( RRš( ќM;=>o ўf[=Пw  К,^s  К,^s  К,^s  К,^s  [=Пw  [=Пw  [=Пw  [=Пw мI§f9 §f8$~s §f8$~s ћMŸwњ4 RZ=s8$R{A>o {AЙ0R R>oњ4 \V›E^oX$|ZЛI~s8$R:=s8 ^џћM8$\ZћMП{8$^лIп{ |Z>o:= Rkљ4 ;R5k7$|Zп{љ4 |ZŸwšE >oљ4П{7$нb›EП{7$НbšEп{7$œ^ŸwZ=7$нbšEп{ \ZZ=п §fп{лI œ^~s99 ^oџ~s нbšEп{ нbšEп{ нbšEп{  šEп{  $5$  $5$  $5$  $5$  šEп{  šEп{  šEп{  šEп{  $5$  $5$  $5$  $5$ œ^ј4џ œ^ј4џ Мb~sп кM§f9 ™E—,кM [V™Ežw ™Eз4њQ ;VyAžw6 ;V™EП{5$[ZКIП{V$[Z~wyE6${^ЙI~s [Zп{yAU$;Vžw§f œ^]oyA5 {Zžw95$мb9џ5$=kї4п{U$мfX=П{5$М^9^s5${ZžwxAv(›^п{з4v({ZњMџ5$мb8=Оw5$мfЙIпU$›^њMП{T$kп{xAT${ZйMп{4$мb8=Оw4$мb8=Оw4$мb8=Оw4$мb8=Оw4${ZйMп{4$Ru(п{4$Ru(п{4$™ERж04$мb8=Оw4$мb8=Оw4$мb8=Оw3$4$8=Оw4$™ERж04$™ERж03$4$Rж03$94$˜E3$ќf”,~s3$ќf”,~s3$ќf”,~s3$ќf”,~s3$zZИIџ3$WAљM=S(џWAR3$=oИIџS(ќfИIџt(:VwA~sЕ0ZV˜Ežw3$ZVИIПwS$Л^О{љMS(ќfИIпS$Л^п{ИI3$Лbп{і83$›^k9t,zZиIžw3$Rk›^2$:V6=ќj3$]oV=џs(ЛbRџS(Л^П{јM2$мbvAп{2$z^џR2$žw—E92$мb]sџ2$ZZјMџ2$мbvAп{2$мbvAп{2$мbvAп{2$мbvAп{2$ZZјMџ2$ZZјMџ2$ZZјMџ2$ZZјMџ2$мbvAп{2$мbvAп{1$2$vAп{1$2$vAп{1$2$ЖIп{1$2$ЖIп{1$2$ЖIп{1$5=–Eп{1$ќf—Eп1$џR91$џR91$–EГ09Q$yZјMџ1$vAR–E1$vEїMє41$9V–E]sQ$лfЗIџ’,8VзM~w’,zZЗIwQ(8VžwЗI1$К^žwзMQ(8Vє8]s1(Кb}wUA1$YZuE}w1$R=ћf1$Rє8kГ0КbwзM1$k=В0P(š^ЖIпQ(=oUAпq,š^žwvEQ(КbїQп{0(џ–EVP,š^зMџQ,КbП{ЖI0(€?€@€A€B€C€D€E€F€G€H€I€J€K€L€M€N€O ROZDZIA€P I GREENHORN Czy wiesz, Szanowny Czytelniku, co to jest greenhorn, okre€Qlenie wysoce z€Ro€Qliwe i uchybiaj€Sce? "€TGreen€U znaczy €Tzielony€U , a€Thorn€U €Tr€Vg, ro€Wek€U . Greenhorn to €Tzielony€U , a wi€Xc niedojrza€Ry, niedo€Qwiadczony cz€Rowiek, kt€Vry musi ostro€Wnie wysuwa€Y "naprz€Vd r€V€Wki, je€Qli si€X nie chce narazi€Y na niebezpiecze€Zstwo kpin, s€Rowem €[ €W€V€Rtodzi€Vb. Greenhorn to cz€Rowiek, kt€Vrynie wstaje z krzes€Ra, gdy chcena nim usi€S€Q€Y lady, i pozdrawia pana domu, zanim si€X uk€Roni paniom. Przy nabijaniu strzelby greenhorn wsuwa odwrotnie nab€Vj do lufyalbo wpycha najpierw paku€Ry, potem kul€X, a dopiero na ko€Zcu proch. Greenhorn albo wcale nie m€Vwi po angielsku, albo bardzo czysto i wyszukanie, a okropno€Qci€S jest dla€Z angielski j€Xzyk !Jankes€Vw lub €Wargon my€Qliwski,kt€Vry €Wadn€S miar€S nie chce mu wle€\€Y do g€Rowy, a tym "bardziej przej€Q€Y przez gard€Ro. Greenhorn uwa€Wa szopa za oposa, a €Qrednio €Radn€S Mulatk€X za kwarteronk€X. Greenhorn pali papierosy, a !brzydzi si€X Anglikiem €Wuj€Scym tyto€Z. Greenhorn, otrzymawszy policzek od Paddy leci ze skarg€S do s€Xdziego pokoju zamiast, jak prawdziwy Jankes, ukara€Y napastnika na miejscu. Greenhorn bierze €Qlady dzikiego indyka za trop nied€\wiedzi, a lekki sportowy jacht za parowiec z rzeki Missisipi. Greenhorn wstydzi !si€X po€Ro€Wy€Y swoje brudne butyna kolanach towarzysza "podr€V€Wy, a gdy pije ros€V€R, to "nie chlipie jak konaj€Scy baw€V€R.Greenhorn wlecze z sob€S na preri€X g€Sbk€X do mycia wielko€Qci dyni i dziesi€X€Y funt€Vw myd€Ra, zabiera w dodatku kompas, kt€Vry ju€W na trzeci dzie€Z wskazuje wszystkie mo€Wliwe kierunki z wyj€Stkiem p€V€Rnocy. Greenhorn zapisuje sobie osiemset india€Zskich wyraz€Vw, a spotkawszy si€X z pierwszym czerwonosk€Vrym, przekonuje si€X, €We zapiski te wys€Ra€R w ostatniej kopercie do domu, a list schowa€R do kieszeni. Greenhorn kupuje proch, a kiedy ma wystrzeli€Y, spostrzega, €We sprzedano mu mielony w€Xgiel. Greenhorn !uczy€R si€X przez dziesi€X€Y lat astronomii, ale cho€Yby r€Vwnie d€Rugo patrzy€R w niebo, nie pozna€Rby, kt€Vra godzina. Greenhorn wtyka n€V€W za pas w ten spos€Vb, €We kaleczy si€X w udo, gdy si€X pochyli. Greenhornroznieca na Dzikim Zachodzie !tak du€We ognisko, €We p€Romie€Z bucha na wysoko€Q€Y drzewa, a gdy go Indianie zauwa€W€S, $dziwi si€X, €We mogli go znale€\€Y. Greenhorn to w€Ra€Qnie greenhorn. Ja sam by€Rem greenhornem. #Nie nale€Wy jednak s€Sdzi€Y, €We przyznawa€Rem si€X w€Vwczas, i€Wto przykre okre€Qlenie pasuje do mnie €]adn€S miar€S! Najwybitniejsz€S cech€S !greenhorna jest w€Ra€Qnie to, €Weuwa€Wa za €Tzielonych€U raczej wszystkich innych, ale nigdy samego siebie. Przeciwnie, zdawa€Ro mi si€X, €We jestem rozs€Sdnym i do€Qwiadczonym cz€Rowiekiem; wszak otrzyma€Rem wy€Wsze wykszta€Rcenie i nigdy si€X nie ba€Rem egzaminu! B€Xd€Sc m€Rodym nie zastanawia€Rem si€X w€Vwczas nad tym, €We dopiero €Wycie jest w€Ra€Qciwym i prawdziwym uniwersytetem, wkt€Vrym uczniowie s€S pytani codzie€Z i co godzina. Wrodzona €W€Sdza czynu i pragnienie zapewnienia sobie dobrobytu zap€Xdzi€Ry mnie za ocean do Stan€Vw Zjednoczonych, gdzie warunki bytu by€Ry w€Vwczas dla m€Rodego i zapobiegliwego cz€Rowieka daleko lepsze ni€W teraz. Mog€Rem znale€\€Y dobre utrzymanie w pa€Zstwach wschodnich. ale co€Q p€Xdzi€Ro mnie na Zach€Vd. #Podejmuj€Sc si€X r€V€Wnej pracy, !zarabia€Rem tyle, €We przyby€Rem do St. Louis dobrze wyposa€Wony i pe€Ren !najlepszych my€Qli. Tam zawi€Vd€Rmnie los do pewnej rodziny, u kt€Vrej znalaz€Rem chwilowe schronienie jako nauczyciel domowy. Bywa€R tam mr. Henry, orygina€R i rusznikarz, kt€Vry oddawa€R si€X swemu rzemios€Ru z zami€Rowaniem artysty, a siebie nazywa€R z patriarchaln€Sdum€S €Tzbrojmistrzem€U . By€R to cz€Rowiek "odznaczaj€Scy si€X €Wyczliwo€Qci€S dla bli€\nich, pomimo €We na to nie wygl€Sda€R, gdy€W pr€Vcz wspomnianej rodziny nie utrzymywa€R z nikim stosunk€Vw, a €We swoimi klientami obchodzi€R si€X tak szorstko, €We nie omijali oni jego sklepu tylko dla wysokiej warto€Qci towaru Mr. Henry !straci€R €Won€X i dzieci wskutek jakiego€Q okropnego wypadku. Nie m€Vwi€R o tym nigdy, ale domy€Qli€Rem si€X z niekt€Vrych wzmianek, €We wymordowano ich podczas jakiego€Q napadu. Ten straszny cios, spowodowa€Rzapewne szorstko€Q€Y jego obej€Qcia. On sam mo€We nawet nie wiedzia€R, jak bardzo bywa€Rgrubia€Zski, w g€R€Xbi duszy jednak pozosta€R €Ragodny i dobrotliwy. Nieraz widzia€Rem, jak oczy mu zachodzi€Ry €Rzami,ilekro€Y opowiada€Rem o ojczy€\nie i moich rodakach, do kt€Vrych by€Rem i jestem przywi€Szany ca€Rym sercem. Nie mog€Rem d€Rugi czas zrozumie€Y, dlaczego ten stary cz€Rowiek w€Ra€Qnie mnie, m€Rodemu i obcemu, okazywa€R !tyle przychylno€Qci, a€W raz sam mi to powiedzia€R. Przychodzi€R do mnie cz€Xsto, przys€Ruchiwa€Rsi€X udzielanym przeze mnie lekcjom, a po ich zako€Zczeniu zabiera€R mnie z sob€S na miasto. Raz nawet zaprosi€R mnie do siebie w go€Qcin€X. Tegorodzaju wyr€V€Wnienie nikogo jeszcze z jego strony nie spotka€Ro, dlatego waha€Rem si€X, czy mam skorzysta€Y z zaproszenia. Ale moje !oci€Sganie nie podoba€Ro mu si€X widocznie. Dzi€Q jeszcze przypominam sobie w€Qciek€R€S min€X, jak€S zrobi€R, gdy wreszcie przyszed€Rem do niego, i ton, z jakim mnie przyj€S€R nie odpowiadaj€Sc na moje powitanie. €[ Gdzie€We€Qcie to siedzieli wczoraj, sir? €[ W domu. €[ A przedwczoraj?? €[ Tak€We w domu. !€[ Nie zawracajcie mi g€Rowy!! !€[ M€Vwi€X prawd€X, mr. Henry! "€[Pshaw! Takie €W€V€Rtodzi€Vby, jak wy, nie siedz€S w gnie€\dzie, ale wciskaj€S si€X wsz€Xdzie, gdzie mog€S, tylko nie tam, gdzie powinny. €[ Powiedzcie€W €Raskawie, gdzie€W to powinienem by€Y. !€[ Tu, u mnie. Zrozumiano? Ju€Wdawno chcia€Rem was o co€Q zapyta€Y. €[ Czemu€W tego nie uczynili€Qcie?? €[ Bo mi si€X nie chcia€Ro. Rozumiecie? €[ A kiedy wam si€X zechce?? €[ Mo€We dzisiaj. "€[ A wi€Xc pytajcie €Qmia€Ro €[ wezwa€Rem go, siadaj€Sc wysoko na warsztacie, przy kt€Vrym pracowa€R. Spojrza€R mi w twarz zdziwiony, potrz€Ssn€S€R karc€Sco g€Row€S i zawo€Ra€R: "€[ €^mia€Ro! Jak gdybym takiego greenhorna, jak wy, mia€R dopiero pyta€Y o pozwolenie, czy mog€X z nim m€Vwi€Y! €[Greenhorna? €[ odrzek€Rem marszcz€Sc czo€Ro, gdy€W poczu€Rem si€X dotkni€Xty. €[ Przypuszczam, mr. Henry, €We wam si€X to s€Rowo wyrwa€Ro mimo woli. €[Nie wyobra€Wajcie sobie za wiele! Powiedzia€Rem to z pe€Rnym rozmys€Rem. Jeste€Qcie greenhorn, i to jaki jeszcze! Tre€Q€Y przeczytanych ksi€S€Wek dobrze wam siedzi w g€Rowie; to prawda. To wprost zdumiewaj€Sce, ile wy si€X tam u was musicie uczy€Y! Ten m€Rodzieniec wie dok€Radnie, jakdaleko znajduj€S si€X gwiazdy, co kr€Vl Nabuchodonozor pisa€R na ceg€Rach, ile wa€Wy powietrze, kt€Vrego nawet nie widzia€R. Pe€Ren takiej wiedzy wyobra€Wa sobie, €We jest m€Xdrcem. Ale wsad€\cie nos w €Wycie, rozumiecie, po€Wyjcie z pi€X€Ydziesi€St lat, w€Vwczas dowiecie, si€X mo€We, na czym polega w€Ra€Qciwa m€Sdro€Q€Y! Wasze dotychczasowe wiadomo€Qci s€S niczym, wprost zerem, a ta, co potraficie, ma jeszcze mniejsz€S warto€Q€Y. Wy z pewno€Qci€S nie umiecie nawet strzela€Y! Powiedzia€R to z wielk€S pogard€S i tak stanowczo, jak gdyby by€R pewny swej s€Ruszno€Qci. #€[ Strzela€Y?? Hm! €[ odpar€Rem zu€Qmiechem. €[ Czy to pytanie chcieli€Qcie mi zada€Y?? €[ Tak. Teraz odpowiedzcie! #€[ Dajcie mi dobr€S strzelb€X do !r€Xki, a dostaniecie odpowied€\. !Na te s€Rowa od€Ro€Wy€R luf€X, kt€Vr€S gwintowa€R, wsta€R, #zbli€Wy€R si€X do mnie, utkwi€R we mnie zdziwione oczy i zawo€Ra€R:"€[Strzelb€X do r€Xki, sir? Tego si€X po mnie nie spodziewajcie! !Moje strzelby dostaj€S si€X tylkow takie r€Xce, kt€Vrym razem z nimi mog€X powierzy€Y m€Vj honor! !€[Ja mam w€Ra€Qnie takie r€Xce €[stwierdzi€Rem. Spojrza€R na mnie tym razem z boku, usiad€R, zacz€S€R znowu pracowa€Y nad luf€S, mrucz€Sc pod nosem: €[Taki greenhorn! Got€Vw mnie naprawd€X rozz€Ro€Qci€Y swoim zuchwalstwem! Nie przejmowa€Rem si€X tym, poniewa€W go zna€Rem. Wyj€S€Rem cygaro i zapali€Rem. M€Vj gospodarz milcza€R mo€We kwadrans, ale d€Ru€Wej nie !wytrzyma€R. Podni€Vs€R luf€X pod #€Qwiat€Ro, popatrzy€R przez ni€S i zauwa€Wy€R: !€[Strzela€Y to nie to samo, co patrze€Y na gwiazdy lub odczytywa€Y napisy ze starychcegie€R Nabuchodonozora. Zrozumiano? Czy mieli€Qcie kiedy strzelb€X w r€Xku? €[ Mia€Rem. €[ Kiedy?? €[ Do€Q€Y dawno. $€[ A czy€Qcie mierzyli i wypalili kiedykolwiek?? €[ Tak. €[I trafili€Qcie? €[ Oczywi€Qcie. Na to on opu€Qci€R pr€Xdko "trzyman€S w r€Xku luf€X, spojrza€Rzn€Vw na mnie i rzek€R: $€[ Tak, trafili€Qcie, naturalnie, ale w co? €[ W cel, to si€X samo przez si€X rozumie. €[ Co?? Tego we mnie nie wmawiajcie! €[ Nie wmawiam, lecz stwierdzam zgodnie z prawd€S. "€[Niech was diabe€R porwie, sir!Was nie mo€Wna zrozumie€Y. !Jestem pewien, €We chybili€Qcie, cho€Yby€Qcie strzelali w mur na dwadzie€Qcia €Rokci wysoki i "pi€X€Ydziesi€St d€Rugi, a robicie przy tym twierdzeniu min€X takpowa€Wn€S i pewn€S siebie, €We #€W€V€R€Y cz€Rowieka zalewa. Ja nie jestem ch€Ropakiem, kt€Vremu udzielacie lekcji, rozumiecie! Taki greenhorn i m€Vl ksi€S€Wkowy, jak wy, chce !umie€Y strzela€Y! Grzeba€R nawet w tureckich, arabskich i innych g€Rupich szparga€Rach i znalaz€R przy tym czas na "strzelanie! Zdejmijcie t€X star€S &flint€X z gwo€\dzia i z€R€V€Wcie si€X jak do strza€Ru. To rusznica na nied€\wiedzie, najlepsza ze wszystkich, jakie mia€Rem w r€Xkach! Poszed€Rem za jego wezwaniem. #€[ Halo!! €[ zawo€Ra€R zrywaj€Sc "si€X. €[ A to co? Obchodzicie si€X!z t€S strzelb€S jak z laseczk€S, !a to najci€X€Wsza rusznica, jak€Sznam. Tacy jeste€Qcie silni? Zamiast odpowiedzi chwyci€Rem go z do€Ru za kamizelk€X i sprz€Sczk€X od spodni i podnios€Rem praw€S r€Xk€X do g€Vry. $€[ Do pioruna!! €[ krzykn€S€R. €[ Pu€Q€Ycie!! Jeste€Qcie o wiele silniejsi od mego Billa. €[ Waszego Billa?? Kto to? $€[To by€R m€Vj syn, kt€Vry... ale dajmy temu spok€Vj! Nie €Wyje, tak jak i reszta. R€Vs€R na dzielnego ch€Ropa, ale sprz€Stni€Xto go razem z innymiw czasie mej nieobecno€Qci. Podobni jeste€Qcie do niego z postaci, macie prawie takie same oczy, ten sam uk€Rad ust i dlatego was... ale to was przecie€W nic nie obchodzi! Twarz jego nabra€Ra wyrazu !g€R€Xbokiego smutku; przesun€S€R !po niej r€Xk€S i rzek€R weselej: €[Wielka szkoda, €We maj€Sc tak silne musku€Ry, %pogr€S€Wyli€Qcie si€X w ksi€S€Wkach. !Powinni€Qcie byli €Ywiczy€Y si€X fizycznie! €[ Robi€Rem to. €[ Rzeczywi€Qcie?? €[ Tak. €[ Boksujecie si€X?? €[ Tam u nas nie jest to w zwyczaju. Ale gimnastykuj€X si€X i mocuj€X. €[ Je€\dzicie konno?? €[ Tak. €[ A w szermierce?? €[ Udziela€Rem lekcji. €[ Cz€Rowiecze, nie blaguj? €[ Mo€We spr€Vbujemy?? "€[ Dzi€Xkuj€X, mam do€Q€Y tego, co by€Ro! Musz€X zreszt€S pracowa€Y. Usi€Sd€\cie z powrotem! !Wr€Vci€R do warsztatu, a ja za nim. Rozmowa sta€Ra si€X sk€Spa,Henry zaj€Xty by€R widocznie #jakimi€Q my€Qlami. Naraz podni€Vs€Roczy znad roboty i zapyta€R: €[ Czy zajmowali€Qcie si€X matematyk€S?? €[ To jedna z moich ulubionych nauk. €[ Arytmetyk€S, geometri€S? €[ Oczywi€Qcie. €[I miernictwem? €[ Nawet z wielkim upodobaniem. Ugania€Rem cz€Xsto bez potrzeby z teodolitem po polach. €[ Potraficie robi€Y pomiary naprawd€X?? €[Tak, bra€Rem udzia€R w pomiarach poziomych i pomiarach wysoko€Qci, chocia€W wcale nie uwa€Wam si€X za sko€Zczonego geodet€X. €[ Well, dobrze, bardzo dobrze! €[ Czemu o to pytacie, mr. Henry? €[Mam widocznie pow€Vd. Zrozumiano? Jaki, to si€X jeszcze kiedy€Q oka€We. Musz€X najpierw wiedzie€Y, hm, tak, musz€X najpierw wiedzie€Y, czy umiecie strzela€Y. !€[ Wystawcie mnie na pr€Vb€X!! €[ Zrobi€X to, tak, zrobi€X, b€Sd€\cie tego pewni. O kt€Vrej godzinie rozpoczynacie jutro nauk€X? €[ O €Vsmej rano. €[To wst€Spcie do mnie o sz€Vstej. P€Vjdziemy na !strzelnic€X, gdzie wypr€Vbowuj€X moje strzelby. €[ Czemu tak wcze€Qnie?? !€[Bo nie chce mi si€X d€Ru€Wej !czeka€Y. Zawzi€S€Rem si€X, €Weby was przekona€Y, jaki z was !greenhorn. No teraz do€Q€Y ju€W; mam co€Q o wiele wa€Wniejszego do roboty. Upora€R si€X widocznie z luf€S, bo wyj€S€R z szafy wieloboczny kawa€Rek !€Welaza i zacz€S€R opi€R owywa€Y jego rogi. Zauwa€Wy€Rem na powierzchni ka€Wdego rogu otw€Vr. Henry pracowa€R nad tym z tak€S uwag€S, €We zapomnia€R prawie zupe€Rnie o mojej obecno€Qci. Oczy mu si€X iskrzy€Ry, gdy od czasu do czasu przypatrywa€R si€X swojemu dzie€Ru; bi€Ra z nich, "rzek€Rbym, mi€Ro€Q€Y. Ten kawa€Rek€Welaza mia€R widocznie dla niego wielk€S warto€Q€Y. Poniewa€W zaciekawi€Ro mnie to, zapyta€Rem: €[ Czy to b€Xdzie cz€X€Q€Y strzelby?? €[ Tak €[ odrzek€R, jak gdyby sobie przypomnia€R, €We jeszcze jestem. €[Nie znam systemu broni z tego rodzaju cz€X€Qci€S sk€Radow€S. €[ Wierz€X. Taki ma dopiero powsta€Y. B€Xdzie to system Henry'ego. €[ Aha, nowy wynalazek? €[ Tak. €[ W takim razie prosz€X wybaczy€Y, €We zapyta€Rem! To oczywi€Qcie tajemnica. Zagl€Sda€R do wszystkich dziurek przez d€Ru€Wszy czas, obraca€R to €Welazo w r€V€Wnych !kierunkach, przyk€Rada€R je kilkarazy do tylnego wylotu lufy; nakoniec odezwa€R si€X: €[Tak, to tajemnica; wiem jednak, €We umiecie milcze€Y, chocia€W z was sko€Zczony i prawdziwy greenhorn; dlatego powiem wam, co z tego b€Xdzie: sztucer wielostrza€Rowy#na dwadzie€Qcia pi€X€Y strza€R€Vw. €[ Niemo€Wliwe!! €[ Co wy tam wiecie!! Nie jestem tak g€Rupi, €Webym si€X porywa€R na rzeczy niemo€Wliwe. !€[ W takim razie musieliby€Qciemie€Y komory na amunicj€X dla dwudziestu pi€Xciu strza€R€Vw!! €[ Tote€W je mam!! €[ Ale niew€Stpliwie du€We, niezgrabne i ci€X€Wkie. !€[ B€Xdzie tylko jedna komora, bardzo wygodna. To €Welazo jest komor€S. "€[ By€Y mo€We, i€W nie rozumiem si€X na waszym rzemio€Qle, ale obawiam si€X, czy si€X lufa zanadto nie rozgrzeje. #€[Ani jej si€X €Qni. Materia€R i !spos€Vb obchodzenia si€X z luf€S !jest moj€S tajemnic€S. Zreszt€S, czy trzeba wystrzeli€Y od razu dwadzie€Qcia pi€X€Y naboj€Vw, jeden za drugim? €[ Chyba nie. "€[ A zatem!! To €Welazo b€Xdzie obracaj€Scym si€X walcem, a dwadzie€Qcia pi€X€Y otwor€Vw zawiera€Y b€Xdzie tyle€W naboj€Vw. Przy ka€Wdym strzale walec posunie nast€Xpny nab€Vj $ku lufie. D€Rugie lata nosi€Rem si€Xz tym pomys€Rem, d€Rugo nic mi si€X nie udawa€Ro; teraz jest #nadzieja, €We si€X to jako€Q sklei.Ju€W obecnie jako rusznikarz mam dobre imi€X, ale potem stan€X si€X s€Rawny, bardzo s€Rawny i zarobi€X du€Wo pieni€Xdzy. €[A w dodatku obci€S€Wycie swoje sumienie! Patrzy€R na mnie przez chwil€X zdumiony, po czym zapyta€R: €[ Sumienie?? Jak to? "€[ S€Sdzicie, €We morderca mo€Wemie€Y czyste sumienie? €[ Rany boskie!! Czy chcecie powiedzie€Y, €We jestem morderc€S? €[ Teraz jeszcze nie. €[ Albo €We nim zostan€X?? €[ Tak, gdy€W pomoc w morderstwie jest tak€S sam€S zbrodni€S jak morderstwo. !€[Niech was diabli porw€S! Nie b€Xd€X pomaga€R w €Wadnym morderstwie! Co wy wygadujecie? €[ Oczywi€Qcie nie w pojedynczym, ale masowym. €[ Jak to?? Nie rozumiem was. $€[Je€Weli sporz€Sdzicie strzelb€X #na dwadzie€Qcia pi€X€Y strza€R€Vw ioddacie j€S w r€Xce pierwszego lepszego €Rotra, to na preriach,w puszczach i w g€Vrskich w€Swozach rozpocznie si€X wnet okropna rze€\. Do !biednych Indian strzela€Y b€Xd€S jak do kujot€Vw i za kilka lat nie ostanie si€X ani jeden czerwonosk€Vry. Gotowi Jeste€Qcie wzi€S€Y to na swoje sumienie? Patrzy€R na mnie w milczeniu. %€[Je€Weli ka€Wdy b€Xdzie m€Vg€R za !pieni€Sdze naby€Y tak€S strzelb€X"€[ m€Vwi€Rem dalej €[to zbierzeciewprawdzie po kilku latach tysi€Sce, ale mustangi i bawo€RyY\GBBOOK43\book.gb.tmp9Џ*€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПp cA … у cЄ h c †! cj œ, cЭ Ќ7ЯF0 b€Xd€S doszcz€Xtnie wyt€Xpione, a wraz z nimi wszelkiego rodzaju zwierzyna, kt€Vrej mi€Xso potrzebne jest czerwonosk€Vrym do €Wycia. Setki i tysi€Sce zabijak€Vw uzbroj€S si€X w wasze sztucery "i p€Vjd€S na Zach€Vd. Krew ludzi izwierz€St pop€Rynie strumieniami i niebawem okolice z tej i z tamtej stronyG€Vr Skalistych opustoszej€S z wszelkich €Wywych istot. &€[ Przekle€Zstwo!! €[ zawo€Ra€R. €[ Czy rzeczywi€Qcie przybyli€Qcie tu niedawno z Europy?? €[ Tak. €[ A przedtem nigdy nie byli€Qcie tutaj?? €[ Nie. €[ A wi€Xc i na Dzikim Zachodzie?? €[ Tak€We nie. €[A zatem zupe€Rny greenhorn. Mimo to gada tak, jak gdyby by€R pradziadkiem wszystkich !Indian i €Wy€R ju€W tutaj od stu lat ! Cz€Rowieku, nie wyobra€Wajcie sobie, €We nap€Xdzicie mi stracha! A gdybynawet by€Ro tak, jak przedstawiacie, to wiedzcie, €We wcale nie zamierzam zak€Rada€Y fabryki broni. Jestemcz€Rowiek samotny i chc€X samotnym pozosta€Y. Nie mam ochoty ujada€Y si€X ze stu lub wi€Xcej robotnikami. !€[ Mogliby€Qcie uzyska€Y patentna sw€Vj wynalazek, sprzeda€Y go i du€Wo na tym zarobi€Y. #€[O to si€X nie troszczcie, sir! Dotychczas mia€Rem do€Q€Y na swoje potrzeby; spodziewam si€X, €We i nadal biedy nie zaznam. Teraz zabierajcie si€X do domu! Nie b€Xd€X d€Ru€Wej s€Rucha€R pisku ptaszka, kt€Vry musi najpierw wylecie€Y z gniazda, zanim si€X nauczy €Qpiewa€Y. Nie obrazi€Rem si€X za te szorstkie s€Rowa. Taka by€Ra jego natura, me w€Stpi€Rem ani na chwil€X, €We dobrze mi $€Wyczy€R. Polubi€R mnie i chcia€R z pewno€Qci€S pomaga€Y mi, jak m€Vg€R, pod ka€Wdym wzgl€Xdem. Podawszy mu na po€Wegnanie r€Xk€X, kt€Vr€S on silnie potrz€Ssn€S€R, odszed€Rem. Nie przeczuwa€Rem, jak wa€Wnymia€R si€X sta€Y dla mnie €Vw wiecz€Vr, a tym mniej, €We !ci€X€Wka rusznica, kt€Vr€S Henry "nazwa€R €Tstar€S flint€S€U , oraz niegotowy jeszcze sztucer odegraj€S w mym przysz€Rym €Wyciu tak wielk€S rol€X. !Cieszy€Rem si€X jednak my€Ql€S o nast€Xpnym poranku, gdy€W strzela€Rem ju€W rzeczywi€Qcie du€Wo i dobrze i by€Rem pewien, €We popisz€X si€X przed moim osobliwym starym przyjacielem.Stawi€Rem si€X u niego punktualnie o godzinie sz€Vstejrano. Czeka€R ju€W na mnie, przywita€R si€X ze mn€S, a po jego surowej, lecz poczciwej twarzy przebieg€R lekki, jakby drwi€Scy u€Qmiech. #€[Witam, sir! €[rzek€R. €[ Macie min€X zwyci€Xzcy. Czy zdaje wam si€X, €We traficie w mur, o kt€Vrym wczoraj m€Vwi€Rem? €[ Spodziewam si€X. €[Well, zaraz spr€Vbujemy. Ja !wezm€X l€Wejsz€S strzelb€X, a wy poniesiecie rusznic€X, bo nie chce mi si€X taszczy€Y takiego ci€X€Waru. Henry przewiesi€R sobie przez plecy lekk€S dwururk€X, a ja wzi€S€Rem €Tstar€S flint€X€U . !Gdy€Qmy przybyli na strzelnic€X, !nabi€R obydwie strzelby i odda€R najpierw dwa strza€Ry ze swojej. Potem przysz€Ra kolej na mnie. Nie zna€Rem jeszcze tej rusznicy, trafi€R em mimo topierwszy raz w sam€S kraw€Xd€\ czarnego ko€Ra na tarczy. Drugiraz powiod€Ro mi si€X jeszcze "lepiej, trzeci strza€R pad€R ju€W dok€Radnie w sam €Qrodek, a wszystkie nast€Xpne kule przelecia€Ry przez dziur€X wybit€S za trzecim razem. Zdumienie Henry'ego wzmaga€Ro si€X za ka€Wdym strza€Rem; musia€Rem wypr€Vbowa€Y i jego dwururk€X, a gdy i tym razem osi€Sgn€S€Rem r€Vwnie pomy€Qlny wynik, zawo€Ra€R: !€[ Albo macie diab€Ra w sobie, sir, albo jeste€Qcie wprost urodzeni na westmana. Nie widzia€Rem jeszcze tak strzelaj€Scego greenhorna! €[Diab€Ra nie mam, mr. Henry #€[za€Qmia€Rem si€X. €[ I nie chc€X nic wiedzie€Y o takim przymierzu. €[W takim razie waszym zadaniem, a nawet powinno€Qci€S jest zosta€Y westmanem. Czy nie czujecie do tego ochoty? €[ Owszem!! !€[ Well, zobaczymy, co si€X da zrobi€Y z greenhorna. A konno umiecie tak€We je€\dzi€Y? €[ Od biedy. €[ Od biedy?? A wi€Xc nie tak dobrze jak strzela€Y? €[Pshaw! Je€\dzi€Y konno to €Wadna sztuka! Najtrudniej dosi€S€Q€Y konia. Gdy si€X ju€W znajd€X w siodle, zrzuci€Y si€X nie dam. Spojrza€R na mnie badawczo, czy m€Vwi€X powa€Wnie, czy €Wartem. Zrobi€Rem min€X, jak gdybym si€X nie domy€Qla€R niczego, a on zauwa€Wy€R: !€[Tak rzeczywi€Qcie s€Sdzicie? Chcecie zapewne trzyma€Y si€X grzywy? W takim razie jeste€Qcie w b€R€Xdzie. Sami przyznali€Qcie, €We najtrudniej dosta€Y si€X na siod€Ro, bo to trzeba wykona€Y o w€Rasnych %si€Rach. Zsi€S€Q€Y o wiele €Ratwiej, #gdy€W o to ju€W ko€Z si€X stara, i to bardzo pr€Xdko. €[ U mnie ko€Z si€X o to nie postara!! €[ Tak?? Zobaczymy! Mo€We spr€Vbujecie? €[ Ch€Xtnie. "€[To chod€\cie! Dopiero si€Vdma,macie jeszcze do€Q€Y czasu. P€Vjdziemy do Jima Cornera, kt€Vry odnajmuje konie. Ma on "deresza, kt€Vry si€X ju€W o to dla was postara. Wr€Vcili€Qmy do miasta, odszukali€Qmy handlarza koni, kt€Vry posiada€R du€W€S uje€Wd€Walni€X, otoczon€S stajniami. Corner wyszed€R sam i zapyta€R, czego €W€Sdamy. "€[Ten m€Rodzieniec twierdzi, €We€Waden ko€Z nie zrzuci go z "siod€Ra €[ odpowiedzia€R Henry. €[C€V€W wy na to, mr. Corner? Pozwolicie mu si€X wdrapa€Y na waszego deresza? Handlarz zmierzy€R mnie badawczym wzrokiem, potem "potrz€Ssn€S€R g€Row€S i odrzek€R: €[Ko€Qciec zdaje si€X dobry i !gi€Xtki; zreszt€S m€Rodzi ludzie !nie €Rami€S karku tak €Ratwo jak starsi. Je€Weli ten d€Wentelmen chce spr€Vbowa€Y deresza, to nie mam nic przeciwko temu. Wyda€R odpowiednie rozkazy i niebawem dwaj stajenni wyprowadzili ze stajni osiod€Ranego konia. By€R bardzo niespokojny i usi€Rowa€R si€X !wyrwa€Y. Stary mr. Henry zl€Sk€R si€X o mnie i prosi€R, €Webym "zaniecha€R pr€Vby, ale ja si€X po pierwsze, nie ba€Rem, a po drugie, uwa€Wa€Rem t€X spraw€X za rzecz honoru. Kaza€Rem sobie poda€Y bicz i przypi€S€Y ostrogi i po kilku daremnych pr€Vbach, przeciwko kt€Vrym ko€Z broni€R si€X jak m€Vg€R, znalaz€Rem si€X na siodle. W tym samym momencie stajenni odskoczyli czym pr€Xdzej, a deresz zrobi€R skok wszystkimi czterema nogami wg€Vr€X, a potem drugi w bok. Utrzyma€Rem si€X na siodle, chocia€W nie mia€Rem jeszcze n€Vg w strzemionach. Spieszy€Rem si€X, by je pr€Xdko $za€Ro€Wy€Y. Zaledwie si€X to sta€Ro,ko€Z zacz€S€R wierzga€Y, a gdy nic tym nie wsk€Vra€R, "przycisn€S€R si€X do €Qciany, aby mnie o ni€S zsun€S€Y, ale m€Vj bicz odp€Xdzi€R go wkr€Vtce od niej. Nast€Spi€Ra ci€X€Wka i niebezpieczna dla je€\d€\ca walka z koniem. Wyt€X€Wy€Rem ca€R€S moj€S zr€Xczno€Q€Y i niedostateczn€S w€Vwczas "jeszcze wpraw€X oraz ca€R€S si€R€Xn€Vg; to wszystko razem przynios€Ro mi w ko€Zcu zwyci€Xstwo. Gdy zsiad€Rem, nogi mi dr€Wa€Ry ze zm€Xczenia, ale ko€Z ocieka€R potem i bryzga€R du€Wymi, ci€X€Wkimi p€Ratami piany. By€R teraz pos€Ruszny na ka€Wde poruszenieostrogi lub cugli. !Handlarz zl€Sk€R si€X o konia, kaza€R owin€S€Y go kocem i przeprowadza€Y zwolna po "dziedzi€Zcu; potem zwr€Vci€R si€X do mnie: €[Nigdy bym tego nie przypu€Qci€R, m€Rodzie€Zcze; #s€Sdzi€Rem, €We b€Xdziecie le€Weli po pierwszym skoku. Nie zap€Racicie oczywi€Qcie nic, a je€Weli chcecie mi sprawi€Y przyjemno€Q€Y, to przyjd€\cie jeszcze i nauczcie t€X besti€X rozumu. Nie idzie mi w tym wypadku o jakich dziesi€X€Y !dolar€Vw, ale o wiele wi€Xcej, bo!to nie jest ko€Z tani, gdy wi€Xc si€X stanie pos€Ruszny, wtedy jana tym du€Wo zyskam. €[ Je€Qli sobie €Wyczycie, to jestem got€Vw wy€Qwiadczy€Y wam t€X grzeczno€Q€Y. Henry nie odezwa€R si€X ani s€Rowem od czasu, kiedy !zsiad€Rem; przypatrywa€R mi si€X tylko, kiwaj€Sc g€Row€S. Naraz klasn€S€R w r€Xce i zawo€Ra€R: €[Ten greenhorn, to istotnie nadzwyczajny albo raczej niezwyk€Ry greenhorn! Ma€Ro nie zdusi€R na €Qmier€Y tego konia, zamiast da€Y si€X rzuci€Y na piasek. Kto was tego nauczy€R, sir? €[Przypadek. Swojego czasu dosta€R si€X w moje r€Xce p€V€Rdziki ogier z puszty w€Xgierskiej, kt€Vry nie pozwala€R nikomu wsi€S€Q€Y na siebie. Powoli i dzi€Xki wytrwa€Ro€Qci opanowa€Rem go, cho€Y wprost z nara€Weniem €Wycia. €[Dzi€Xkuj€X za takie bestie! #Wol€X m€Vj stary fotel, kt€Vry si€Xnie sprzeciwia, gdy na nim siadam. Chod€\my, dosta€Rem zawrotu g€Rowy! Ale nie na darmo widzia€Rem, jak !strzelacie i je€\dzicie na koniu.Mo€Wecie mi wierzy€Y. Poszli€Qmy do domu; on do siebie, a ja do mego mieszkania. Henry nie pokaza€R si€X tego dnia ani w ci€Sgu dw€Vch nast€Xpnych, a ja tak€Wenie mia€Rem sposobno€Qci uda€Y si€X do niego. Ale na trzeci dzie€Z zajrza€R do mnie po po€Rudniu, wiedz€Sc, €We jestem wolny. !€[ Czy macie ochot€X przej€Q€Y si€X ze mn€S?? €[ zapyta€R. €[ A dok€Sd?? €[ Do pewnego d€Wentelmena, kt€Vry chcia€Rby was pozna€Y. €[ Dlaczego mnie?? #€[ Prosz€X sobie wyobrazi€Y: nie widzia€R jeszcze nigdy greenhorna. "€[Dobrze. P€Vjd€X i zaznajomi€X "si€X z nim. Henry mia€R dzi€Q tak filutern€S i przedsi€Xbiorcz€S min€X jak jeszcze nigdy. Jego zachowanie kaza€Ro mi si€X domy€Qla€Y, €We przygotowuje jak€S€Q niespodziank€X. Przeszli€Qmy przez kilka ulic i !wst€Spili€Qmy do jakiego€Q biura z szerokimi, szklanymi drzwiami od ulicy. Henry wpad€Rtam tak pr€Xdko, €We nie zd€S€Wy€Rem dok€Radnie przeczyta€Y z€Rotych liter na szybach, zdawa€Ro mi si€X jednak, €We zobaczy€Rem s€Rowa; €TOffice€U i €Tsurveying€U. !Okaza€Ro si€X te€W niebawem, €We si€X nie pomyli€Rem. Siedzieli tam trzej panowie, kt€Vrzy bardzo serdecznie przywitali si€X z Henrym, a ze mn€S uprzejmie i z nie ukrywan€S ciekawo€Qci€S. Na "sto€Rach le€Wa€Ry mapy i plany, a w€Qr€Vd nich rozmaite przyrz€Sdymiernicze. Byli€Qmy w biurze geodetycznym. Celu tych odwiedzin nie zna€Rem. Henry nie przyszed€R ani z zam€Vwieniem, ani po informacj€X, tylko jakby na przyjacielsk€S pogaw€Xdk€X, kt€Vra si€X te€W bardzo szybko nawi€Sza€Ra i zesz€Ra na znajduj€Sce si€X tu przedmioty. Ucieszy€Rem si€X nawet tym, gdy€W mog€Rem wzi€S€Y w niej wi€Xkszy udzia€R, ni€W gdyby m€Vwiono o sprawach ameryka€Zskich, kt€Vrych jeszcze dobrze nie zna€Rem. Henry interesowa€R si€X widocznie bardzo miernictwem.Chcia€R wiedzie€Y wszystko i tak mnie powoli wci€Sgn€S€R w rozmow€X, €We w ko€Zcu sam odpowiada€Rem na rozmaite jego pytania, obja€Qnia€Rem zastosowanie r€V€Wnych przyrz€Sd€Vw; pokazywa€Rem, jaksi€X rysuje mapy i plany. By€R ze mnie istotnie t€Xgi greenhorn, gdy€W nie odgad€Rem ich zamiaru. Uderzy€Ro mnie co€Qdopiero, gdy zauwa€Wy€Rem, €We ci panowie daj€S rusznikarzowi tajemne znaki. Wsta€Rem z krzes€Ra, chc€Sc niejako zwr€Vci€Y uwag€X Henry'emu, €We $€Wycz€X sobie ju€W wyj€Q€Y. On si€X nie sprzeciwi€R, wobec czego wyszli€Qmy po€Wegnani jeszcze przyja€\niej, ni€W byli€Qmy przyj€Xci. "Gdy znale€\li€Qmy si€X w takiej odleg€Ro€Qci od biura, €We nie mo€Wna nas ju€W by€Ro stamt€Sd !dojrze€Y, Henry zatrzyma€R si€X, #po€Ro€Wy€R mi r€Xk€X na ramieniu i rzek€R promieniej€Sc zadowoleniem: #€[Sir, cz€Rowieku, m€Rodzie€Zcze,"greenhornie, ale€W zrobili€Qcie miprzyjemno€Q€Y! Jestem wprost dumny z was! €[ Czemu?? !€[ Bo przewy€Wszyli€Qcie nawet moj€S rekomendacj€X i oczekiwania tych pan€Vw! €[ Rekomendacj€X, oczekiwania? Nie rozumiem. €[Bo to wcale niepotrzebne. Sprawa jest bardzo prosta. Twierdzili€Qcie niedawno, €We znacie si€X na miernictwie. Aby si€X przekona€Y, czy to nie blaga, zaprowadzi€Rem was do tych d€Wentelmen€Vw, a moich dobrych znajomych, aby was !wypr€Vbowali. Okaza€Ro si€X, €We wszystko w porz€Sdku, i wyszli€Qcie z honorem. €[Blaga? Mr. Henry, je€Qli uwa€Wacie mnie za zdolnego do !blagi, to ju€W wi€Xcej nigdy was nie odwiedz€X! !€[Nie b€Sd€\cie €Qmieszni! Nie odbierzecie chyba staremu przyjemno€Qci ogl€Sdania was. Wspomina€Rem ju€W wam dlaczego: z powodu podobie€Zstwa do mego syna! Byli€Qcie jeszcze kiedy u handlarza koni? €[ Codziennie rano. !€[I je€\dzili€Qcie na dereszu? €[ Tak. €[ B€Xdzie co z tego konia?? #€[Tak s€Sdz€X, ale w€Stpi€X, czy kto€Q, kto go kupi, da sobie z !nim rad€X. Przyzwyczai€R si€X do mnie i zrzuci ka€Wdego innego. €[Cieszy mnie to, bardzo mnieto cieszy; ko€Z chce widocznie nosi€Y na swym grzbiecie tylko greenhorn€Vw. Chod€\cie no przez t€X boczn€S uliczk€X. Znamtu doskona€R€S restauracj€X, gdzie si€X bardzo dobrze jada, a jeszcze lepiej pije. Musimy uczci€Y egzamin, kt€Vry zdali€Qcie dzi€Q na celuj€Sco. !Nie mog€Rem poj€S€Y Henry'ego; #zdawa€Ro si€X, €We si€X odmieni€R. Ten pow€Qci€Sgliwy odludek chcia€R je€Q€Y w restauracji! Twarz jego przybra€Ra inny !wyraz ni€W zwykle, g€Ros brzmia€Rja€Qniej i weselej ni€W kiedykolwiek. M€Vwi€R co€Q o egzaminie. Zastanowi€Ro mnie to s€Rowo, cho€Y w tym wypadku mog€Ro by€Y bez wszelkiego znaczenia. Od tego dnia Henry odwiedza€R mnie codziennie i obchodzi€R si€X ze mn€S jak z kochanym przyjacielem, kt€Vrego si€X ma wkr€Vtce !utraci€Y. Nie pozwoli€R jednak nato, €Webym ur€Vs€R w dum€X z powodu tego wyr€V€Wnienia; mia€Rzawsze t€Rumik w postaci !fatalnego s€Rowa €Tgreenhorn€U . W tym samym czasie zmieni€R si€X tak€We wobec mnie stosunek rodziny, u kt€Vrej pracowa€Rem. Rodzice wi€Xcej si€X mn€S zajmowali, a dzieci okazywa€Ry wi€Xcej przywi€Szania. Nieraz przy€Rapywa€Rem je na tajemnych spojrzeniach w moj€S stron€X, kt€Vrych nie mog€Rem zrozumie€Y; spojrzenia te sta€Ry si€X serdeczne i "wyra€Wa€Ry co€Q jakby ukryty €Wal.Mo€We w trzy tygodnie po naszej osobliwej wizycie w owym biurze, lady poprosi€Ra mnie pewnego dnia, €Webym wieczorem nie wychodzi€R, leczzosta€R na kolacji wraz z jej !rodzin€S, podaj€Sc za pow€Vd t€X okoliczno€Q€Y, €We przyb€Xdzie Henry oraz dwu d€Wentelmen€Vw,z kt€Vrych jeden, niejaki Sam Hawkens, jest s€Rynnym westmanem. Jako greenhorn, !nie s€Rysza€Rem oczywi€Qcie nic otym nazwisku, ale ucieszy€Rem si€X ze sposobno€Qci poznania prawdziwego, i to tak znakomitego westmana. Jako domownik, nie czeka€Rem, a€W wybije oznaczona godzina, lecz stawi€Rem si€X o kilka minut wcze€Qniej w sali jadalnej. Ku memu zdziwieniu ujrza€Rem nie zwyczajne, lecz wspania€Re nakrycie jak do jakiej€Q uczty. Ma€Ra, pi€Xcioletnia Emmy by€Ra sama w pokoju i wsadzi€Ra w€Ra€Qnie palec do kompotu. Wyj€X€Ra go, skoro tylko wszed€Rem, i otar€Ra szybko w swoj€S jasn€S czuprynk€X. Gdy jej pogrozi€Rem palcem, przyskoczy€Ra do mnie i !szepn€X€Ra kilka s€R€Vw do ucha. Aby naprawi€Y sw€Vj b€R€Sd, zdradzi€Ra mi tajemnic€X ostatnich dni, kt€Vra wprost rozsadza€Ra jej serduszko. Zdawa€Ro mi si€X, €We j€S fa€Rszywie rozumiem. Zapyta€Rem j€S jeszcze raz, a !ona powt€Vrzy€Ra z rado€Qci€S te same s€Rowa: €TTo uczta po€Wegnalna dla pana€U . Moja uczta po€Wegnalna! Czy€W to by€Ro mo€Wliwe? Nie. Z pewno€Qci€S dziecko tak sobie uroi€Ro. $Tote€W u€Qmiechn€S€Rem si€X tylko.W chwil€X potem us€Rysza€Rem g€Rosy w pierwszym pokoju; nadchodzili go€Qcie, wyszed€Remwi€Xc naprzeciw, by ich powita€Y. Wszyscy trzej przybyli istotnie o um€Vwionej porze. Henry przedstawi€R mi troch€X t€Xpo i niezgrabnie wygl€Sdaj€Scego m€Rodzie€Zca, mr. Blacka, a nast€Xpnie westmana Sama Hawkensa. Westmana! Przyznaj€X otwarcie, €We nie wygl€Sda€Rem chyba zbyt m€Sdrze, kiedy spocz€X€Ro na nim moje zdziwione spojrzenie. Takiej postaci nie widzia€Rem nigdy przedtem; p€V€\niej oczywi€Qcie pozna€Rem inne jeszcze dziwniejsze. Ten cz€Rowiek i tak ju€W osobliwy pot€Xgowa€R jeszcze to wra€Wenie tym, €We sta€R tu, w wytwornym salonie, zupe€Rnie tak, jakby przyby€R prosto z puszczy €[ z kapeluszem na g€Rowie i strzelb€S w r€Xku!! Zewn€Xtrzny jego wygl€Sd przedstawia€R si€X tak: Spod sm€Xtnie obwis€Rych kres pil€Qniowego kapelusza, kt€Vregobarwy, wieku i kszta€Rtu najbystrzejszy my€Qliwiec nie $zdo€Ra€Rby okre€Qli€Y, z pl€Staniny czarnego zarostu wyziera€R nos tak straszliwych rozmiar€Vw, €Wem€Vg€R na ka€Wdym s€Ronecznym !zegarze s€Ru€Wy€Y za przyrz€Sd dorzucania cienia. Z powodu !pot€X€Wnego zarostu wida€Y by€Ro z ca€Rej twarzy, opr€Vcz organupowonienia, tylko ma€Re, rozumne oczka, nadzwyczaj ruchliwe i utkwione we mnie z "szelmowsk€S jak€S€Q chytro€Qci€S. Westman przypatrywa€R mi si€X zreszt€S tak samo uwa€Wnie jak i ja jemu. P€V€\niej !dowiedzia€Rem si€X, dlaczego si€Xmn€S tak zainteresowa€R. Tu€R€Vw Sama Hawkensa tkwi€R a€W po kolana w starej bluzie K43\book.gb.tmp9Џ*€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB€0 cvА ъ cйš c<Б!Щ Ÿz"ћ c€Јu-R c Ч8П=nmy€Qliwskiej z ko€\lej sk€Vry, uszytej najwidoczniej dla jakiej€Q znacznie grubszej osoby. Wygl€Sda€R w niej jak dziecko, kt€Vre dla zabawy !ubra€Ro si€X w surdut dziadka. Z tego, wi€Xcej ni€W obfitego, okrycia wyziera€Ra para chudych, krzywych jak sierpy n€Vg, ubranych w wystrz€Xpionespodnie, kt€Vrych wiek wyra€\nie €Qwiadczy€R, €We cz€Rowieczek ten wyr€Vs€R z nichprzed dwoma zapewne dziesi€Stkami lat. Niemniejsz€S uwag€X zwraca€Ry na siebie jegoindia€Zskie buty, w kt€Vrych z $bied€S mog€Ra si€X zmie€Qci€Y ca€Ra osoba ich w€Ra€Qciciela. W r€Xku s€Rynny westman !trzyma€R strzelb€X, podobniejsz€Sraczej do kija ni€W do broni palnej. Tylko z najwi€Xksz€S "ostro€Wno€Qci€S odwa€Wy€Rbym si€X jej dotkn€S€Y. Lepsz€S karykatur€X my€Qliwca z prerii trudno by€Ro sobie wyobrazi€Y. Jednak w kr€Vtkim stosunkowo czasie pozna€Rem warto€Q€Y tego orygina€Ra. Obejrzawszy mnie od st€Vp dog€R€Vw, westman rzek€R cienkim g€Rosem do rusznikarza: €[ Czy to jest ten m€Rody greenhorn, o kt€Vrym opowiadali€Qcie, mr. Henry? "€[ Tak €[ potwierdzi€R zapytany."€[Well! On mi si€X nawet dosy€Y podoba. Spodziewam si€X, €We Sam Hawkens tak€We mu si€X, spodoba€R, hi! hi! hi! Z tym piskliwym, dziwnym nieco "€Qmiechem zwr€Vci€R si€X w stron€Xdrzwi, w kt€Vrych ukazali si€X w€Ra€Qnie pan i pani domu. Powitali my€Qliwca w taki "spos€Vb, i€W mo€Wna by€Ro wnosi€Y,€We go ju€W kiedy€Q widzieli. Potem poproszono nas do jadalni. Poszli€Qmy za tym wezwaniem,przy czym Hawkens ku memu "zdziwieniu nie od€Ro€Wy€R strzelbyani kapelusza. Dopiero gdy wyznaczono nam miejsca przy stole, rzek€R wskazuj€Sc na sw€Sstar€S pukawk€X: €[Prawdziwy westman nie spuszcza nigdy z oka swej strzelby, a tym bardziej nie czyni€X tego ja z moj€S zacn€S Liddy. Zawiesz€X j€S ko€Ro firanek. A wi€Xc strzelb€X swoj€S nazywa€R €TLiddy€U ! P€V€\niej oczywi€Qcie dowiedzia€Rem si€X, €We wielu my€Qliwc€Vw, uganiaj€Scych po Zachodzie, obchodzi si€X ze swymi strzelbami jak z €Wywymi stworzeniami i nadaje im imiona, Westman powiesi€R "strzelb€X ko€Ro firanek i chcia€R to samo zrobi€Y z kapeluszem, ale gdy go zdj€S€R, zosta€Ra w nim ca€Ra jego czupryna. Mo€Wnasi€X by€Ro naprawd€X przestraszy€Y widokiem jego nagiej, czerwonej czaszki, "Lady krzykn€X€Ra g€Ro€Qno, dzieci zacz€X€Ry wrzeszcze€Y, on za€Q zwr€Vci€R si€X do nas celem uspokojenia: $€[Nie l€Xkajcie si€X, moje panie ipanowie, to nic! Nosi€Rem w€Rasne w€Rosy uczciwie od dzieci€Zstwa. €]aden adwokat !nie powa€Wy€R si€X zaprzeczy€Y miprawa do tego. Dopiero jeden czy dwa tuziny Indian wpad€Ry na mnie i zdar€Ry mi moje w€Rosy!z g€Rowy razem ze sk€Vr€S. By€Ro to diabelnie przykre uczucie, !ale przeby€Rem to szcz€X€Qliwie, "hi! hi! hi! Potem uda€Rem si€X do Tekamy i kupi€Rem nowy skalp, #je€Qli si€X nie myl€X. Nazywa si€X to peruk€S i kosztowa€Ro trzy grube wi€Szki sk€Vrek bobrowych. Ale to nic nie szkodzi, gdy€W nowa sk€Vra jesto wiele praktyczniejsza, zw€Raszcza w lecie; mog€X j€S $zdj€S€Y, kiedy si€X spoc€X, hi! hi! hi! !Zawiesi€R kapelusz na strzelbie$i za€Ro€Wy€R peruk€X na g€Row€X, po czym rozebra€R si€X z bluzy i przewiesi€R j€S przez krzes€Ro. By€Ra wielokrotnie €Ratana, jeden kawa€R sk€Vry przyszyty by€R na drugim, co nada€Ro jej #tak€S sztywno€Q€Y i grubo€Q€Y, €We strza€Ra Indianina nie przebi€Raby jej z €Ratwo€Qci€S. !Teraz ujrzeli€Qmy jego cienkie,krzywe nogi. Mia€R na sobie sk€Vrzan€S kamizelk€X, a za pasem n€V€W i dwa pistolety. Gdy"powr€Vci€R do krzes€Ra przy stole,spojrza€R chytrze najpierw na mnie, a potem na pani€S domu i zapyta€R: €[ Mo€We milady powie przed jedzeniem temu greenhornowi,#o co chodzi, je€Qli si€X nie myl€X?'Zwrot €Tje€Qli si€X nie myl€X€U by€R jego sta€Rym przyzwyczajeniem. Lady %skin€X€Ra g€Row€S, zwr€Vci€Ra si€X domnie, wskaza€Ra na "najm€Rodszego z go€Qci i rzek€Ra: !€[ Nie wiecie zapewne, €We mr. Black jest waszym nast€Xpc€S, sir! €[ Moim... na... st€Xpc€S €[ wybuchn€S€Rem zmieszany. €[ Poniewa€W €Wegnamy was dzisiaj, musieli€Qmy si€X rozejrze€Y za nowym nauczycielem. €[ €]e... gna... my? Przypuszczam, €We wygl€Sda€Rem w owej chwili jak uosobienie zdumienia. €[Tak, €Wegnamy was, sir !€[rzek€Ra z u€Qmiechem, kt€Vry misi€X wyda€R niestosowny, gdy€W ja bynajmniej nie mia€Rem ochoty do weso€Ro€Qci. €[ Polubili€Qmy was bardzo, nie chcieli€Qmy przeto przeszkadza€Y wam w tym, by€Qcie jak najpr€Xdzej zdobyli szcz€X€Qcie. Bardzo nam przykro, €We nas opuszczacie, ale rozstajemy si€X z wami pe€Rni wielkiej €Wyczliwo€Qci. Jed€\cie jutro w imi€X Bo€We! #€[Odje€Wd€Wa€Y? Jutro? Dok€Sd? €[wykrztusi€Rem. Na to Sam Hawkens uderzy€R mnie po ramieniu i odrzek€R z u€Qmiechem: €[Dok€Sd? Na Dziki Zach€Vd ze mn€S. Zdali€Qcie znakomicie egzamin, hi! hi hi! Inni !surweyorzy odje€Wd€Waj€S jutro i nie mog€S na was d€Ru€Wej czeka€Y. Mnie, Dicka Stone'a i Willa Parkera przyj€Xto na przewodnik€Vw przy budowie linii kolejowej wzd€Ru€W Kanadianu do Nowego Meksyku. My€Ql€X, €We nie zechcecie tutaj nadal pozosta€Y greenhornem! !Teraz spad€Ra mi €Ruska z oczu.A wi€Xc to wszystko by€Ro z g€Vry ukartowane! Surweyorzy, pomiary dla jednej z wielkich kolei, kt€Vre zamierzano budowa€Y. Co za rado€Q€Y! Dalej "nie by€Ro o co pyta€Y, gdy€W m€Vj stary, kochany Henry sam podszed€R do mnie, uj€S€R mnie za r€Xk€X i rzek€R: €[Powiedzia€Rem wam ju€W, dlaczego was lubi€X. Jeste€Qcie tu u zacnych ludzi, ale stanowisko nauczyciela domowego nie jest dla was odpowiednie. Musicie si€X uda€Y na Zach€Vd. Zwr€Vci€Rem si€X w tym celu do Atlantic i Pacific Company i kaza€Rem wybada€Y wasze wiadomo€Qci tak, #aby€Qcie si€X tego nie domy€Qlili. Zdali€Qcie dobrze egzaminy i macie tu wasz€S nominacj€X. Poda€R mi dokument. Gdy rzuciwszy na€Z okiem, przeczyta€Rem przewidywan€S wysoko€Q€Y wynagrodzenia, ciemno mi si€X w oczach #zrobi€Ro. Stary przyjaciel m€Vwi€R dalej: €[Pojedziecie konno, potrzebujecie wi€Xc dobrego konia. Kupi€Rem dla was #deresza, kt€Vrego uje€\dzili€Qcie. Bez broni nie mo€Wecie si€X ruszy€Y, dostaniecie wi€Xc t€X !star€S flint€X, kt€Vra na nic mi si€X nie przyda, a z kt€Vrej wy !tak dobrze trafiacie. I c€V€W wy na to, sir, h€X? Z pocz€Stku milcza€Rem, a gdy wreszcie odzyska€Rem mow€X, pr€Vbowa€Rem nie przyj€S€Y dar€Vw, ale bez skutku. Ci zacni ludzie postanowili mnie uszcz€X€Qliwi€Y, zrobi€Rbym im !wielk€S przykro€Q€Y, gdybym si€X upar€R przy odmowie. Aby na razie przynajmniej zapobiec dalszemu wa€Rkowaniu tej sprawy, lady usiad€Ra przy !stole, a my musieli€Qmy p€Vj€Q€Y "za jej przyk€Radem. Zacz€X€Ra si€Xuczta, a podczas jedzenia nie nale€Wa€Ro podejmowa€Y tego tematu. Po kolacji udzielono mi potrzebnych wiadomo€Qci. Miano budowa€Y lini€X kolejow€S z St. Louis przez Indian-Territory, Nowy !Meksyk, Arizon€X i Kaliforni€X dowybrze€Wa Pacyfiku i postanowiono t€X d€Rug€S tras€X zbada€Y i odmierzy€Y sektorami. Sektor, kt€Vry przypad€R w udziale mnie i trzem innym surweyorom pod kierunkiem starszego in€Wyniera, le€Wa€R mi€Xdzy €\r€Vd€Rami rzek Rio Pecos i po€Rudniowego Kanadianu. Trzej wytrawni przewodnicy; Sam Hawkens, Dick Stone i Will Parker, mieli nam towarzyszy€Y a€W na miejsce, gdzie oczekiwa€Ra nasgromada dzielnych westman€Vw, dodanych nam dlabezpiecze€Zstwa. Oczywi€Qcie mogli€Qmy tak€We liczy€Y na pomoc wszystkich za€R€Vg wojskowych w s€Ssiednich fortach. Aby mi zrobi€Y niespodziank€X, powiedziano mio tym wszystkim dopiero dzisiaj, co prawda, troch€X za p€V€\no. Uspokoi€Ra mnie jednak !wiadomo€Q€Y, €We postarano si€X owszystko, co by€Ro konieczne do podr€V€Wy, a€W do najdrobniejszych szczeg€V€R€Vw. Nie pozostawa€Ro mi nic innego, jak przedstawi€Y si€X kolegom, kt€Vrzy czekali na mnie w mieszkaniu starszego in€Wyniera. Poszed€Rem do nich wtowarzystwie Henry'ego i SamaHawkensa. Przyj€Xli mnie nader serdecznie, nie bior€Sc za z€Re sp€V€\nienia, wiedzieli bowiem, €We przyczyn€S tego by€Ra w€Ra€Qnie ta niespodzianka. Po€Wegnawszy si€X nazajutrz z mymi gospodarzami, uda€Rem si€X do Henry'ego. Zacz€S€Rem mudzi€Xkowa€Y, ale on potrz€Ssn€Swszy mnie silnie za !r€Xce, przerwa€R mi tymi s€Rowy: €[Nie ma o czym m€Vwi€Y, sir! Wysy€Ram was tylko dlatego, €Weby moja stara flinta mog€Ra si€X jeszcze na co€Q przyda€Y. Gdy wr€Vcicie, odszukacie mnie!i opowiecie, co€Qcie prze€Wyli i czego do€Qwiadczyli€Qcie. W€Vwczas dopiero si€X oka€We, czy jeste€Qcie jeszcze tym, czym dzisiaj, mimo i€W si€X do tego nie chcecie przyzna€Y, mianowicie greenhornem, jakiego szuka€Y pod s€Ro€Zcem. To rzek€Rszy, wypchn€S€R mnie za drzwi. Obr€Vci€Rem si€X jeszcze raz i zobaczy€Rem €Rzy w jego oczach.  ROZDZIA€P II KLEKI-PETRA $Zbli€Wa€R si€X koniec wspania€Rej,p€V€Rnocno-ameryka€Zskiej jesieni. Pracowali€Qmy od trzech"miesi€Xcy, ale nie wype€Rnili€Qmy jeszcze naszego zadania, gdy tymczasem inne sektory wr€Vci€Ry ju€W dawno do domu. !Z€Ro€Wy€Ry si€X na to dwa powody.Pierwszy ten, €We przeznaczono nam do opracowania bardzo trudn€S okolic€X. Linia kolejowa mia€Ra i€Q€Y przez preri€X wzd€Ru€W po€Rudniowego Kanadianu, kierunek by€R wi€Xc wskazany !tylko do €\r€Vde€R tej rzeki; od Nowego Meksyku za€Q wyznacza€Ro go po€Ro€Wenie dolin!i w€Swoz€Vw. Nasz sektor le€Wa€R pomi€Xdzy Kanadianem a Nowym Meksykiem i my€Qmy mieli dopiero znale€\€Y odpowiedni kierunek. Do tego potrzeba by€Ro rozjazd€Vw po€Weraj€Scych wiele czasu, "uci€S€Wliwych w€Xdr€Vwek i wielu, bardzo wielu pomiar€Vw por€Vwnawczych, zanim mo€Wna "by€Ro przyst€Spi€Y do w€Ra€Qciwej roboty. Utrudnia€Ro nam prac€X jeszcze i to, €We znajdowali€Qmysi€X w okolicy niebezpiecznej. Tamtejsi bowiem Indianie €[ Kiowa, Komancze i Apacze €[nie chcieli pozwoli€Y na budow€X kolei poprzez kraje, kt€Vre uznawali za swoj€S w€Rasno€Q€Y. Musieli€Qmy si€X bardzo strzec i ci€Sgle by€Y w pogotowiu, przez co oczywi€Qcie nasza robota znacznie si€X op€V€\nia€Ra. Ze wzgl€Xdu na tych Indian nie mogli€Qmy zdobywa€Y €Qrodk€Vw €Wywno€Qci za pomoc€S polowania, poniewa€W w€Vwczas Indianie odkryliby €Ratwo nasze €Qlady. Sprowadzali€Qmy wszystko, czego nam by€Ro potrzeba, z Santa F€_ na zaprz€X€Wonych wo€Rami wozach. Niestety dow€Vz ten by€R tak€We bardzo niepewny i kilkakrotnienie mogli€Qmy posun€S€Y si€X naprz€Vd z naszymi pomiarami, poniewa€W wozy z €Wywno€Qci€S nie przybywa€Ry na czas. Druga przyczyna tkwi€Ra w sk€Radzie naszego towarzystwa.Wspomnia€Rem, €We w St. Louis przywita€R mnie starszy in€Wynier i inni surweyorzy bardzo przychylnie. To przyj€Xcie, jakiego dozna€Rem, pozwala€Ro si€X spodziewa€Y dobrej i skutecznej wsp€V€Rpracy. Jednak pod tym wzgl€Xdem spotka€Ro mnie przykre rozczarowanie. Moi koledzy, prawdziwi Jankesi, widzieli we mnie niedo€Qwiadczonego greenhorna. "Chcieli zarobi€Y pieni€Sdze, niepytaj€Sc o to, czy wype€Rni€S sumiennie swoje zadanie. Ja zawadza€Rem im przy tym, tote€W niebawem znikn€X€Ra okazywana mi przez nich z pocz€Stku przychyl- no€Q€Y. Nie da€Rem si€X tym zbi€Y z tropu i !robi€Rem, co do mnie nale€Wa€Ro. Wkr€Vtce te€W zorientowa€Rem si€X, €We moi koledzy posiadali niezbyt du€Wy zas€Vb wiedzy. Zwalali na mnie najtrudniejsz€S robot€X, a sami szukali okazji do uprzyjemniania sobie €Wycia.Nie sprzeciwia€Rem si€X temu obarczaniu mnie prac€S, "wierz€Sc, €We im wi€Xcej si€X musidokona€Y, tym wi€Xcej nabiera si€X si€R i do€Qwiadczenia. Starszy in€Wynier, mr. Bancroft, by€R z nich najbardziej wykszta€Rcony, ale !okaza€Ro si€X niestety, €We lubi w€Vdk€X. Przywieziono z Santa F€_ kilka bary€Rek tego zgubnego napoju, a od tego czasu nasz prze€Ro€Wony zajmowa€R si€X wi€Xcej brandy ni€W przyrz€Sdami mierniczymi. #Nieraz potrafi€R przele€We€Y p€V€R dnia na ziemi zupe€Rnie pijany. Trzej surweyorzy, Riggs, Marcy i Wheeler, musieli, jak zreszt€S i ja, p€Raci€Y za dostawy, aby wi€Xc nie ponie€Q€Y straty, pili z nim na wy€Qcigi. Nie trudno sobie wyobrazi€Y, €Wei ci d€Wentelmeni nie zawsze byli w najlepszej formie. Poniewa€W ja nie pr€Vbowa€Rem nawet w€Vdki, przeto obowi€Szek pracy spoczywa€R oczywi€Qcie wy€R€Scznie na mnie,a oni spokojnie przeplatali sobie pijatyk€X spaniem. Wheeler by€R dla mnie jeszcze najuprzejmiejszy z nich wszystkich, poniewa€W mia€R tyle rozumu, by si€X "zorientowa€Y, €We m€Xczy€Rem si€X za nich, nie b€Xd€Sc wcale do tego zobowi€Szany. €]e praca nasza na tym cierpia€Ra, tego oczywi€Qcie nie trzeba podkre€Qla€Y. Reszta towarzystwa pozostawia€Ra r€Vwnie€W wiele do€Wyczenia. Przybywszy na sektor, zastali€Qmy w nim dwunastu westman€Vw. Jako nowicjusz, szanowa€Rem ich z pocz€Stku ogromnie, lecz wnet przekona€Rem si€X, €We mam do czynienia z lud€\mi o bardzo niskim poziomie moralnym. Dodano ich nam do obrony i pomocy. Szcz€X€Qciem przez !ca€Re trzy miesi€Sce nie zasz€Ro nic takiego, co by mnie zmusi€Ro do uciekania si€X pod ich nader w€Stpliw€S obron€X, a co do pomocy, to mo€Wna "€Qmia€Ro powiedzie€Y, €We zesz€Ro si€X tu niczym na schadzk€X dwunastu najwi€Xkszych pr€V€Wniak€Vw w Stanach Zjednoczonych. Jak smutnie musia€Ra w takichwarunkach wygl€Sda€Y u nas karno€Q€Y! Bancroft, komendant z tytu€Rui z urz€Xdu, udawa€R, €We jest kierownikiem, ale nikt go nie s€Rucha€R. Wy€Qmiewano jego rozkazy, a on kl€S€R strasznie, tak jak chyba nikt na €Qwiecie,a w ko€Zcu szed€R do bary€Rki, aby w€Vdk€S wynagrodzi€Y sobie wysi€Rek. Riggs, Marcy i Wheeler post€Xpowali nie o wiele inaczej. Mia€Rem wi€Xc wszelki pow€Vd do tego, by !wzi€S€Y cugle w r€Xce. Uczyni€Remto, ale tak €Weby tego nie zauwa€Wyli. Takiego m€Rodego i niedo€Qwiadczonego cz€Rowieka jak ja nie mogli darzy€Y pe€Rnymszacunkiem. Gdybym by€R o tyle g€Rupi, €Weby przem€Vwi€Y tonem rozkazuj€Scym, by€Rbym si€X tylko narazi€R na powszechny €Qmiech. Musia€Rem wi€Xc post€Xpowa€Y cicho i ostro€Wnie jak rozumna €Wona, kt€Vra umie tak kierowa€Y opornym m€X€Wem, €We on nie ma o tym poj€Xcia. #Ci na p€V€R dzicy, nieokie€Rznani ludzie nazywali mnie dziesi€X€Y razy dziennie greenhornem, a mimo to stosowali si€X bezwiednie do mnie. Przy tym zdawa€Ro im si€X zawsze, €T€We w€Ra€Qciwie czyni€S wszystko zgodnie z w€Rasn€S wol€S. Pod tym wzgl€Xdem ogromnie byli mi pomocni Sam Hawkens ijego dwaj towarzysze, Dick Stone i Will Parker. Wszyscy trzej byli to na wskro€Q uczciwi, a przy tym €[ cho€Y nie pozna€Rem si€X na tym od razu przy pierwszym spotkaniu z Samem w St. Louis "€[do€Qwiadczeni, m€Sdrzy i €Qmialiwestmani, kt€Vrych imiona s€Ryn€X€Ry daleko i szeroko. !Trzymali si€X przewa€Wnie mnie i stronili od reszty towarzyszy, "ale tak ogl€Xdnie, €We nie mog€Ro to tamtych obrazi€Y. Szczeg€Vlnie Sam Hawkens umia€R, pomimo r€V€Wnych swych €Qmiesznych w€Ra€Qciwo€Qci, zdoby€Y u niech€Xtnego mi towarzystwa znaczne powa€Wanie. Cokolwiek za€Q przeprowadza€R swoim na po€Ry powa€Wnym, a na po€Ry zabawnym sposobem, to zawsze po to, aby mi dopom€Vcw przeprowadzeniu moich zamiar€Vw. Wytworzy€R si€X mi€Xdzy nami w!cicho€Qci stosunek, kt€Vry da€Rbysi€X najlepiej por€Vwna€Y ze stosunkiem feudalnego pana do swojego lennika. Hawkens wzi€S€R mnie w opiek€X, nie pytaj€Sc wcale, czy si€X z tym zgadzam. Ja by€Rem greenhornem, on za€Q wytrawnym westmanem, kt€Vrego s€Rowa i czyny mia€Ry by€Y dla mnie czym€Q nieomylnym. W wolnym czasie iprzy sposobno€Qci udziela€R mi teoretycznych i praktycznych lekcji ze wszystkiego, co nale€Wy wiedzie€Y i czemu trzeba umie€Y podo€Ra€Y na Dzikim Zachodzie. Je€Weli dzi€Q zgodnie z prawd€S musz€X "powiedzie€Y, €We wy€Wsz€S szko€R€Xodby€Rem dopiero p€V€\niej u boku Winnetou, to poczucie s€Ruszno€Qci i sprawiedliwo€Qci ka€We mi przyzna€Y, €We Samowi Hawkensowi zawdzi€Xczam nauki elementarne. Sporz€Sdzi€R mi nawet !w€Rasnor€Xcznie lasso i pozwala€R€Ywiczy€Y si€X nim na swojej w€Rasnej osobie i swoim koniu. Gdy potem doszed€Rem do tego,€We p€Xtla chwyta€Ra ju€W cel niechybnie za ka€Wdym rzutem,ucieszy€R si€X serdecznie i zawo€Ra€R rado€Qnie: $€[To pi€Xknie, m€Vj m€Rody sir, todobrze! Ale niech wam moja pochwa€Ra nie przewr€Vci w g€Rowie! Baka€Rarz musi uzie K43\book.gb.tmp9Џ*€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПpM cЋН щ cІ cqО!6 cдє,З c7Ћ7оIšpochwali€Y od czasu do czasu nawet najg€Rupszego ucznia, je€Weli chce, by ten robi€R post€Xpy. By€Rem ju€W nauczycielem niejednego westmana, a wszyscy uczyli !si€X o wiele €Ratwiej i znacznie pr€Xdzej mnie pojmowali ni€W wy.Je€Weli jednak nadal tak si€X !b€Xdziecie €Ywiczy€Y, to mo€We po sze€Qciu lub o€Qmiu latach nikt nie nazwie was ju€W greenhornem. A€W do tego czasupocieszajcie si€X t€S star€S maksym€S, €We g€Rupi osi€Sga nieraz te same wyniki, co !m€Sdry, a nawet wi€Xksze, je€Qli si€X nie myl€X! !Wyg€Rasza€R te s€Rowa pozornie z najwi€Xksz€S powag€S i ja tak samo je przyjmowa€Rem, ale wiedzia€Rem, €We on wcale tak nie my€Qla€R. Najbardziej po€W€Sdane by€Ry dla mnie jego praktyczne pouczenia, gdy€W praca zawodowa zabiera€Ra mi tyle czasu, €We gdyby nie Hawkens, nie znalaz€Rbym ani chwili na €Ywiczenie tych umiej€Xtno€Qci, kt€Vre musi opanowa€Y ka€Wdy my€Qliwiec na prerii. Zreszt€S trzymali€Qmy w tajemnicy nasze€Ywiczenia i urz€Sdzali€Qmy je tak daleko od obozu, €We nie mo€Wna by€Ro nas podgl€Sdn€S€Y. Sam Hawkens tego €W€Sda€R, a gdy pewnego razu zapyta€Rem o przyczyn€X, odpowiedzia€R: €[To ze wzgl€Xdu na was, sir! Tak ma€Ro macie zr€Xczno€Qci w tych rzeczach, €We musia€Rbym !si€X wstydzi€Y do g€R€Xbi duszy, gdyby nas te draby zobaczy€Ry.Teraz ju€W wiecie, hi! hi! hi! We€\cie to sobie do serca! Skutkiem tego ca€Re towarzystwo nie liczy€Ro na raniej wcale na wypadek, gdyby zasz€Ra konieczno€Q€Y u€Wycia broni lub wykazania si€X!zr€Xczno€Qci€S fizyczn€S. Ale to mniej bynajmniej nie martwi€Ro.Mimo wszystkich wspomnianych poprzednio przeszk€Vd doszli€Qmy przecie€W w ko€Zcu tak daleko, €We w ci€Sgu tygodnia mogli€Qmy si€X ju€W po€R€Sczy€Y z nast€Xpnym sektorem. Nale€Wa€Ro pchn€S€Y "pos€Ra€Zca, aby zanie€Q€Y tam t€X wiadomo€Q€Y. Bancroft o€Qwiadczy€R, €We pojedzie sam pod przewodnictwem jednego z westman€Vw. Nie czynili€Qmy tego po raz pierwszy, gdy€W ci€Sgle musieli€Qmy si€X porozumiewa€Y zar€Vwno z sektorem pracuj€Scym za nami,jak i tym, kt€Vry pracowa€R przed nami. St€Sd zreszt€S wiedzia€Rem, €We kieruj€Scy robot€S przed nami starszy in€Wynier by€R nadzwyczaj energicznym cz€Rowiekiem. Bancroft zamierza€R wyruszy€Y pewnej niedzieli rano. Uwa€Wa€R za stosowne wypi€Y strzemiennego, w czym mieli wzi€S€Y udzia€R wszyscy. Mnie tylko nie zaproszono, a Sam Hawkens, Dick Stone i Will Parker nie przyj€Xli nades€Ranego im zaproszenia. Popijanie, co zreszt€S przewidywa€Rem, przeci€Sgn€X€Ro si€X tak d€Rugo, €We usta€Ro dopiero wtedy, kiedy Bancroft"nawet ju€W be€Rkota€Y nie m€Vg€R. Towarzysze zabawy dotrzymywali mu kroku i upili si€X niemniej od niego. O zamierzonej je€\dzie nie mog€Roju€W teraz by€Y mowy. Hultaje zrobili to, co czynili zawsze w tym stanie: wle€\li w krzaki, aby si€X tam wyspa€Y. C€V€W mo€Wna by€Ro pocz€S€Y? Pos€Raniec musia€R odej€Q€Y, tymczasem nale€Wa€Ro si€X spodziewa€Y, €We pijani b€Xd€S spa€Y do p€V€\na po po€Rudniu. Wypada€Ro wobec tego, €Webym ja pojecha€R. Ale czy mog€Rem? By€Rem pewien €We a€W do mego powrotu przez cztery dni nikt nie we€\mie si€X do pracy. Gdy si€X naradza€Rem nad tym z Samem Hawkensem, wskaza€R r€Xk€S na zach€Vd i rzek€R: €[Nie trzeba b€Xdzie jecha€Y, sir. Mo€Wecie przekaza€Y wiadomo€Q€Y tym dw€Vm, kt€Vrzy oto si€X zbli€Waj€S. Spojrzawszy we wskazanym kierunku, zobaczy€Rem dw€Vch je€\d€\c€Vw. Byli to biali, a w jednym z nich pozna€Rem starego przewodnika, kt€Vry ju€W kilka razy by€R u nas z wie€Qciami z s€Ssiedniego sektora. Obok niego jecha€R m€Rody m€X€Wczyzna, ubrany inaczej, ni€W to jest przyj€Xte na dalekim Zachodzie. Nie widzia€Rem go jeszcze nigdy. Stan€Swszy przed nami, nieznajomy zapyta€R mnie o nazwisko. Skoro je wymieni€Rem, obrzuci€R mnie przyja€\nie badawczym spojrzeniem i rzek€R: !€[A wi€Xc to wy jeste€Qcie tym m€Rodym d€Wentelmenem, kt€Vry robi tu wszystko, gdy tymczasem inni leniuchuj€S. B€Xdziecie pewnie wiedzieli, kim jestem, gdy wam powiem moje nazwisko. Jestem White. "By€R to kierownik najbli€Wszego zachodniego sektora, do kt€Vrego mieli€Qmy w€Ra€Qnie wys€Ra€Y wiadomo€Q€Y. Jego przybycie musia€Ro mie€Y "oczywi€Qcie jaki€Q pow€Vd. Zsiad€Rz konia, poda€R mi r€Xk€X i powi€Vd€R wzrokiem po naszym obozie. Ujrzawszy €Qpi€Scych w zaro€Qlach, a obok bary€Rk€X po w€Vdce, u€Qmiechn€S€R si€X !domy€Qlnie, ale nie przyja€\nie. %€[ Pijani?? €[ spyta€R. Skin€S€Rem g€Row€S. €[ Wszyscy?? €[ Tak. Mr. Bancroft chcia€R uda€Y si€X do was i wypito strzemiennego. Zbudz€X go i... %€[Sta€Y! €[ przerwa€R. €[ Musz€X z wami pom€Vwi€Y tak, €Weby oni tego nie s€Ryszeli. Chod€\my na !bok i nie bud€\my ich! Kto s€S citrzej ludzie, kt€Vrzy stali z wami? €[To Sam Hawkens, Dick Stonei Will Parker, nasi trzej przewodnicy, ludzie godni zaufania. €[Ach, Hawkens, ten ma€Ry, osobliwy my€Qliwiec. To dzielny ch€Rop, s€Rysza€Rem o nim. Niechaj wszyscy trzej p€Vjd€S znami. Uczyni€Rem zado€Q€Y jego wezwaniu, a nast€Xpnie spyta€Rem: €[ Przybywacie z w€Rasnej inicjatywy, mr. White? Czy sprowadza was co€Q wa€Wnego? €[Bynajmniej. Chcia€Rem si€X tylko przekona€Y, czy wszystko tu w porz€Sdku, no i pom€Vwi€Y zwami. My€Qmy ju€W sko€Zczyli nasz sektor, a wy swojego jeszcze nie? €[ Winne temu trudno€Qci terenu. Zamierzam... #€[Wiem, wiem! €[przerwa€R mi. €[ Wiem niestety o wszystkim. Gdyby€Qcie wy nie pracowali w "tr€Vjnas€Vb, Bancroft by€Rby dzi€Qtam, gdzie rozpocz€S€R. !€[Tak nie jest, mr. White. Nie wiem wprawdzie, sk€Sd macie !to b€R€Xdne mniemanie, €We tylko ja by€Rem pilny, ale moim obowi€Szkiem... €[Cicho, sir, cicho! Chodzili pos€Ra€Zcy od nas do was i z powrotem, a ja ich o wszystkowypytywa€Rem. To bardzo szlachetnie z waszej strony, €We bierzecie w obron€X tych pijak€Vw, ale ja chcia€Rbym "us€Rysze€Y prawd€X. Poniewa€W za€Qwidz€X, €We jeste€Qcie zbyt skromni, aby mi j€S powiedzie€Y,przeto spytam nie was, lecz Sama Hawkensa. Usi€Sd€\my! Poszli€Qmy do namiotu. White usiad€R przed nim na trawie i #skin€S€R na nas, €Weby€Qmy zrobili to samo, po czym zacz€S€R wypytywa€Y Hawkensa, Stone'a i Parkera, kt€Vrzy przedstawili mu ca€R€S prawd€X, nie dodaj€Sc ani jednego zbytecznego !s€Rowa. Mimo to wtr€Sci€Rem tu i €Vwdzie jakie€Q s€R€Vwko, aby z€Ragodzi€Y niekt€Vre, s€Ruszne sk€Sdin€Sd zarzuty i broni€Y koleg€Vw, ale nie wywar€Ro to naWhite'cie po€W€Sdanego skutku. Przeciwnie, prosi€R mnie kilkakrotnie, €Webym si€X nie trudzi€R daremnie. Gdy si€X ju€W o wszystkim dowiedzia€R, za€W€Sda€R, €Webym mu pokaza€R nasze rysunki i m€Vj dziennik. Mog€Rem nie spe€Rni€Y tego €Wyczenia, nie uczyni€Rem tego jednak z obawy, €Weby go nie obrazi€Y. Czu€Rem zreszt€S, €We €Wywi w stosunku do mnie dobre zamiary. Przejrza€R wszystko uwa€Wnie i nie zaprzeczy€Rem, kiedy mnie o to spyta€R, €We samby€Rem rysownikiem i autorem, gdy€W istotnie €Waden z tamtych nie zrobi€R ani jednej kreski i nie napisa€R ani jednej litery. €[Ale z tego dziennika nie wida€Y €[ rzek€R €[ ile pracy przypada na ka€Wdego z osobna. Posun€Xli€Qcie si€X za daleko w swoim chwalebnym kole€We€Zstwie. Na to zauwa€Wy€R chytrze Sam Hawkens: €[Si€Xgnijcie mu do kieszeni, mr. White! Tam tkwi co€Q blaszanego, w czym dawniej by€Ry sardynki. Sardynek teraz !ju€W nie ma, ale jest za to co€Q papierowego. To prawdopodobnie dziennik !prywatny, je€Qli si€X nie myl€X. Tam on zapewne wszystko spisa€R inaczej ni€W w urz€Xdowym sprawozdaniu, gdzie tuszuje lenistwo koleg€Vw. Hawkens wiedzia€R, €We prowadzi€Rem prywatne zapiski oraz €We nosi€Rem je w wypr€V€Wnionej puszce od sardynek. By€Ro mi przykro, €We !mnie zdradzi€R. White poprosi€R, €Webym mu pokaza€R swoje notatki. C€V€W mia€Rem zrobi€Y? Czy moi koledzy zas€Ru€Wyli na "to, €Webym si€X dla nich m€Xczy€R bez €Wadnej wdzi€Xczno€Qci z ichstrony i €Webym to jeszcze zataja€R? Szkodzi€Y im nie chcia€Rem w €Waden spos€Vb, ale nie mog€Rem by€Y niegrzeczny wobec White'a. Poda€Rem mu wi€Xc dziennik, ale pod warunkiem, €We nikomu nie wspomni o tym, co si€X w nim zawiera. Przeczyta€R, zwr€Vci€R mi go i rzek€R: €[Powinienem w€Ra€Qciwie zabra€Y z sob€S te kartki i !przed€Ro€Wy€Y je, gdzie nale€Wy. Wasi koledzy to nicponie, kt€Vrzy nie s€S warci ani jednego dolara. Wam za€Q powinno si€X zap€Raci€Y w tr€Vjnas€Vb. Zostawiam wam jednak swobod€X. Zwracam tylko uwag€X, €We dobrze zrobicie, je€Qli Zachowacie te prywatne zapiski, gdy€W mog€S si€X wam !one p€V€\niej bardzo przyda€Y. A teraz zbud€\my tych s€Rawetnych d€Wentelmen€Vw. Wsta€R i wszcz€S€R alarm. €TD€Wentelmeni€U powy€Razili z zaro€Qli z b€R€Xdnymi oczyma i zmienionymi twarzami. Bancroft got€Vw by€R uciec si€X "do grubia€Zstw ze z€Ro€Qci, €We gozbudzono, okaza€R si€X jednak uprzejmy, gdy us€Rysza€R, €We przyby€R mr. White z najbli€Wszego sektora. Widzieli si€X po raz pierwszy. Bancroft poda€R mu przede wszystkim "kieliszek w€Vdki, ale €\le si€X z tym wybra€R. White skorzysta€R z tej grzeczno€Qci w ten spos€Vb, €We pos€Ru€Wy€Ra mu za temat do umoralniaj€Scego kazania, jakiego Bancroft chyba jeszcze w €Wyciu nie "s€Rysza€R. Zdumiony pijak milcza€R!przez chwil€X, ale potem rzuci€R si€X na White'a, chwyci€R go za rami€X i krzykn€S€R: €[ Panie, wasze nazwisko? €[ White. €[ Kim jeste€Qcie?? €[ Starszym in€Wynierem s€Ssiedniego sektora. €[ Czy tam mo€We wam kto rozkazywa€Y?? €[ S€Sdz€X, €We nie. !€[A wi€Xc! Ja jestem Bancroft, starszy in€Wynier tutejszego sektora, i nikt nie ma prawa mi tu rozkazywa€Y, a ju€W najmniej wy, mr. White! €[To prawda, €We jeste€Qmy "sobie r€Vwni €[rzek€R napadni€Xty spokojnie. €[ €]aden z nas nie jest obowi€Szany przyjmowa€Y od drugiego rozkaz€Vw. Ale skoro jeden widzi, €We drugi szkodzi przedsi€Xbiorstwu, w kt€Vrym obydwaj pracujemy, !jego powinno€Qci€S jest zwr€Vci€Y drugiemu uwag€X na jego b€R€Xdy.Wy szukacie, jak si€X zdaje, celu swojego €Wycia w bary€Rce brandy. Wszyscy, szesnastu ludzi, kt€Vrych tu zasta€Rem przyjechawszy przed dwoma godzinami, byli pijani. €[ Przed dwoma godzinami €[ przerwa€R mu Bancroft. €[ Tak d€Rugo ju€W tu jeste€Qcie?? €[Oczywi€Qcie. Przypatrzy€Rem si€X ju€W zdj€Xciom i #dowiedzia€Rem si€X, kto je robi€R. Wy €Wyli€Qcie sobie jak w raju, tymczasem jeden, i to najm€Rodszy z was, d€\wiga€R ca€Ry ogrom pracy. "Na to Bancroft zwr€Vci€R si€X domnie i sykn€S€R: !€[To wy powiedzieli€Qcie o tym,!nikt inny! Nie wypierajcie si€X, nikczemny k€Ramco i podst€Xpny zdrajco! "€[ Nie €[ odpar€R mr. White. €[ Wasz m€Rody kolega post€Spi€R "jak d€Wentelmen; wyra€Wa€R si€X o was tylko dobrze i bra€R was w obron€X. Radz€X wam przeto prosi€Y go o przebaczenie za "to, €We nazwali€Qcie go k€Ramc€S i zdrajc€S. €[Prosi€Y o przebaczenie? Ani $my€Ql€X! €[ za€Qmia€R si€X Bancroft szyderczo. €[Ten greenhorn nie umie odr€V€Wni€Y tr€Vjk€Sta od czworoboku i wyobra€Wa sobie, €We jest surweyorem. Sp€V€\nili€Qmy si€X z prac€S, poniewa€W on wszystko robi€R nie tak, jak trzeba; a skoro teraz, zamiast to uzna€Y, oskar€Wa nas przed wami i oczernia... #Nie doko€Zczy€R. Miesi€Sce ca€Re cierpia€Rem i pozwala€Rem tym "ludziom my€Qle€Y i m€Vwi€Y o mnie,co chcieli. Teraz nadesz€Ra chwila pokazania im, jak dalece pomylili si€X w ocenie mojej osoby. Pochwyci€Rem "Bancrofta za rami€X i €Qcisn€S€Rem!tak silnie, €We a€W krzykn€S€R z b€Vlu. €[Mr. Bancroft €[ rzek€Rem €[ "wypili€Qcie za du€Wo w€Vdki i nie odespali€Qcie jeszcze waszego pija€Zstwa. Zapewne jeste€Qcie jeszcze pijani, przyjmuj€X wi€Xc, €We€Qcie tego nie powiedzieli. "€[ Ja pijany?? Zwariowali€Qcie! €[wrzasn€S€R. €[ Tak, pijany! Gdybym by€R !pewny, €We jeste€Qcie trze€\wi i €We pozwolili€Qcie sobie "rozmy€Qlnie rzuci€Y mi te obelgi, to cisn€S€Rbym wami o ziemi€X jak pierwszym lepszym hultajem. Zrozumiano? Czy macie teraz odwag€X zaprzeczy€Y temu, €We€Qcie si€X upili? Trzyma€Rem go jeszcze za rami€X. Nie przypuszcza€R pewnie nigdy, €We b€Xdzie musia€R ba€Y si€X mnie kiedykolwiek, ale teraz !przestraszy€R si€X naprawd€X. Nieby€R s€Rabeuszem, ale wyraz mojej twarzy zdawa€R si€X go przera€Wa€Y, wida€Y to by€Ro po !nim. Nie chcia€R si€X przyzna€Y, €We jest jeszcze pijany, a zarazem brak€Ro mu odwagi do podtrzymania swych oskar€We€Z. !Zwr€Vci€R si€X wi€Xc do dow€Vdcy dwunastu westman€Vw dodanych nam do pomocy i obrony: "€[Mr. Rattler, czy €Qcierpicie, !€Weby ten cz€Rowiek porywa€R si€Xna mnie? Czy nie po to tutaj #jeste€Qcie, €Weby€Qcie nas bronili?Rattler, wysoki i t€Xgo zbudowany m€X€Wczyzna, $posiada€R, jak si€X zdawa€Ro, si€R€Xtrzech, a mo€We czterech ludzi.!By€R to osobnik ordynarny i pi€R ustawicznie razem z Bancroftem. "Nie znosi€R mnie i z rado€Qci€S skorzysta€R ze sposobno€Qci, !aby da€Y uj€Qcie z€Ro€Qci, jak€S czu€R do mnie. Przyskoczy€R pr€Xdko, pochwyci€R mnie za rami€X, jak ja Bancrofta, i odpowiedzia€R: €[Nie, ja na to nie pozwol€X, mr. Bancroft. Ten smarkacz niewydepta€R jeszcze dziur w swoich pierwszych po€Zczoszkach, a o€Qmiela si€X ju€W grozi€Y doros€Rym m€X€Wczyznom, ha€Zbi€Y ich i !oczernia€Y. Nie podno€Q r€Xki na mr. Bancrofta, smarkaczu, bo ci poka€W€X, jaki z ciebie greenhorn! Z takim to wezwaniem zwr€Vci€R si€X do mnie Rattler. Ucieszy€Rem si€X, €We to on w€Ra€Qnie zrobi€R, gdy€W by€R silniejszym przeciwnikiem od Bancrofta. Nie w€Stpi€Rem ani na!chwil€X, €We je€Qli jego naucz€X "moresu, podzia€Ra to silniej, ni€Wgdybym to uczyni€R wobec Bancrofta. Wyrwa€Rem mu rami€Xi odrzek€Rem: €[Ja smarkacz, greenhorn? Odwo€Rajcie to natychmiast, mr. Rattler, bo grzmotn€X wami o ziemi€X! %€[ Wy mn€S?? €[ za€Qmia€R si€X. €[ Taki greenhorn jest naprawd€X na tyle g€Rupi, €We... "Nie sko€Zczy€R, gdy€W uderzy€Rem go pi€X€Qci€S w skro€Z tak, €We run€S€R ci€X€Wko na ziemi€X jak w€Vr. Kilka kr€Vtkich chwil trwa€Ra g€R€Xboka cisza, po czym zawo€Ra€R jeden z towarzyszy Rattlera: €[ Niech to wszyscy diabli!! Czy b€Xdziemy spokojnie patrze€Y, jak ten przyb€R€Xda bije naszego dow€Vdc€X? Dalej na tego draba! Skoczy€R ku mnie, wi€Xc szybkowyrwa€Rem oba rewolwery zza pasa i zawo€Ra€Rem: €[ Kto jeszcze?? Niech przyjdzie! Ca€Ra banda Rattlera mia€Ra !wielk€S ochot€X pom€Qci€Y na mniekl€Xsk€X towarzysza. Jeden spoziera€R na drugiego, lecz ichprzestrzeg€Rem: $€[S€Ruchajcie, ludzie! Kto zbli€Wy!si€X o krok lub chwyci za bro€Z, !dostanie kulk€X w €Reb! My€Qlcie sobie o greenhornach, co si€X wam podoba, ale ja wam dowiod€X, €We jeden taki greenhorn jak ja da sobie rad€Xz dwunastu takimi westmanamijak wy! Wtem stan€S€R przy mnie Sam Hawkens i rzek€R: €[A ja, Sam Hawkens, tak€We was ostrzegam, je€Qli si€X nie myl€X. Ten m€Rody greenhorn jest pod moj€S szczeg€Vln€S opiek€S. Kto by si€X powa€Wy€R zerwa€Y muw€Ros z g€Rowy, temu natychmiast wystrzel€X dziur€X w jego w€Rasnej osobie. Ja nie €Wartuj€X. Zapami€Xtajcie to sobie, hi! hi! hi! Dick Stone i Will Parker uwa€Wali tak€We za stosowne stan€S€Y obok mnie, aby zaznaczy€Y, €We s€S tego samegozdania, co Hawkens. To zaimponowa€Ro przeciwnikom. Odwr€Vcili si€X ode mnie, mrucz€Sc pod nosem przekle€Zstwa, i zaj€Xli si€X skwapliwie le€W€Scym na ziemi, aby go przywie€Q€Y do przytomno€Qci. Bancroft uzna€R za najrozumniejsze p€Vj€Q€Y do namiotu i tam si€X ukry€Y. Whitepatrzy€R na mnie szeroko rozwartymi ze zdziwienia oczyma. Potrz€Ssn€S€R g€Row€S i rzek€R tonem niek€Ramanego zdumienia: €[Ale€W, sir, to jest przera€Waj€Sce! Nie chcia€Rbym dosta€Y si€X w wasze r€Xce. Nale€Wa€Roby was naprawd€X nazwa€Y €TShatterhand€U za to, !€We tego wielkiego i silnego jak #d€Sb cz€Rowieka rozci€Sgn€Xli€Qcie na ziemi jednym uderzeniem !pi€X€Qci. Nie widzia€Rem jeszcze nic podobnego. Ten projekt podoba€R si€X widocznie Samowi Hawkensowi, gdy€W zacz€S€R prycha€Y weso€Ro. €[Shatterhand, hi! hi! hi! Greenhorn €[ i ju€W wojenny przydomek, i to jaki! Ilekro€Y Sam Hawkens rzuci okiem na greenhorna, tylekro€Y jest z tego zbawienny skutek. Shatterhand, Old Shatterhand! Ca€Rkiem tak jak Old Firehand€U,tak€We westman i silny jak nied€\wied€\. C€V€W wy na to mp9Џ*€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBpc cуг ’ cF e cЉ u  c ‰+ƒ co 7jHв miano, Dicku i Willu? Odpowiedzi ich ju€W nie dos€Rysza€Rem, gdy€W musia€Rem uwag€X po€Qwi€Xci€Y White'owi, kt€Vry uj€Swszy mnie za r€Xk€X, odprowadzi€R na bok i rzek€R: €[ Podobacie mi si€X nadzwyczajnie, sir! Czy nie !mieliby€Qcie ochoty przej€Q€Y do mnie? €[ Trudno wchodzi€Y w to, czy mam ochot€X, czy nie, mr. White. Ja nie mog€X. €[ Czemu?? €[ Bo mnie tutaj trzyma obowi€Szek. €[ Pshaw!! Ja bior€X to na siebie. "€[ To mi si€X na nic nie przyda,!je€Qlibym ja sam nie m€Vg€R si€X !usprawiedliwi€Y. Przys€Rano mnie tutaj do pomocy przy pomiarze tego sektora, nie wolno mi si€X przeto st€Sd ruszy€Y, poniewa€W jeszcze nie wykonali€Qmy naszego zadania. €[ Bancroft doko€Zczy z tamtymi trzema. "€[ Tak, ale kiedy i jak? Nie, jamusz€X tu zosta€Y. €[ Zwa€Wcie, €We to dla was niebezpieczne! €[ Jak to?? €[Pytacie jeszcze? Widzicie !chyba, €We porobili€Qcie sobie z tych ludzi nieub€Raganych wrog€Vw. €[ Nie. Przecie€W im nic nie zrobi€Rem. €[To prawda albo raczej €[ by€Ro prawd€S dotychczas. Poniewa€W jednak powalili€Qcie jednego z nich na ziemi€X, stosunki mi€Xdzy wami s€S zerwane. €[By€Y mo€We, ale ja si€X nie boj€X. W€Ra€Qnie przez to uderzenie zdoby€Rem sobie powa€Wanie. Niepr€Xdko ktokolwiek porwie si€X zn€Vw namnie. Zreszt€S Hawkens, Stone i Parker s€S ze mn€S. €[ Jak chcecie. Wolna wola to niebo dla cz€Rowieka, ale "cz€Xsto i piek€Ro. Bardzo by€Qcie mi si€X przydali. Ale przynajmniej odprowadzicie mnie kawa€Rek drogi? €[ Kiedy?? €[ Teraz. €[ Czy chcecie zaraz wraca€Y, mr. White? €[ Tak. Zasta€Rem tu takie stosunki, €We nie mog€X bawi€Y d€Ru€Wej, ni€W potrzeba. %€[ Ale€W musicie co€Q zje€Q€Y, nim wyruszycie w drog€X, sir. €[Zbyteczne. Mamy w kaburach siod€Ra wszystko niezb€Xdne do €Wycia. €[Nie po€Wegnacie si€X z Bancroftem? €[ Nie. #€[ Przybyli€Qcie, aby pom€Vwi€Y znim o interesach! €[Zapewne, ale mog€X to tak€Wepowiedzie€Y wam. Przekona€Rem si€X, €We wy lepiej si€X rozumiecie na rzeczy ni€W on. Ot€V€W przede wszystkim przyby€Rem tu, aby ostrzec go przed czerwonosk€Vrymi. €[ Czy widzieli€Qcie ich?? €[Nie bezpo€Qrednio, lecz ich €Qlady. W tym czasie ci€Sgn€S napo€Rudnie dzikie mustangi i bawo€Ry, a czerwonosk€Vrzy opuszczaj€S swoje wsie, aby na nie polowa€Y. Przed Keiowehami nie ma obawy, !gdy€W dogadali€Qmy si€X z nimi codo budowy kolei, ale Komanczei Apacze nic o tym nie wiedz€S i dlatego nie mo€Wemy si€X im pokazywa€Y. Sko€Zczy€Rem prace w moim sektorze i opuszczam te strony. Mnie wi€Xc nic ju€W nie grozi. Ale dla was ten terenstaje si€X co dzie€Z niebezpieczniejszy. Starajcie si€X szybko doprowadzi€Y prace do ko€Zca. Osiod€Rajcie teraz konia i spytajcie, czy Sam Hawkens ma ochot€X uda€Y si€X znami. !Oczywi€Qcie Sam mia€R ochot€X. Poszed€Rem wi€Xc do namiotu Bancrofta i o€Qwiadczy€Rem, €We dzi€Q pracowa€Y nie b€Xd€X lecz razem z Samem Hawkensem odprowadz€X White'a. $€[Id€\cie do diab€Ra i skr€X€Ycie karki! €[odrzek€R, a ja nie przeczuwa€Rem, €We to ordynarne €Wyczenie mog€Ro si€X niebawem spe€Rni€Y. "Od kilku dni nie wyje€Wd€Wa€Rem nigdzie, tote€W deresz m€Vj "zar€Wa€R rado€Qnie, gdy zacz€S€Rem"go siod€Ra€Y. Okaza€R si€X koniem wy€Qmienitym, cieszy€Rem si€X #wi€Xc, €We b€Xd€X m€Vg€R oznajmi€Y to memu staremu €Tzbrojmistrzowi€U Henry''emu. Jad€Sc w blasku pi€Xknego jesiennego poranku, rozmawiali€Qmy o zamierzonych wielkich budowach kolejowych i o wszystkim, co nam le€Wa€Ro na sercu. White da€R mi kilka wskaz€Vwek odnosz€Scych si€X do po€R€Sczenia naszego sektora z jego, a oko€Ro !po€Rudnia zatrzymali€Qmy si€X nadstrumieniem, €Weby co€Q przegry€\€Y. Potem White pojecha€R dalej ze swym przewodnikiem, a my pole€Weli€Qmy jeszcze chwil€X, roztrz€Ssaj€Sc r€V€Wne zagadnienia. Na kr€Vtko przed wyruszeniemw drog€X powrotn€S pochyli€Rem si€X nad strumieniem, by zaczerpn€S€Y wody. Czysta by€Ra!jak kryszta€R, ujrza€Rem wi€Xc nadnie odciski, jak mi si€X zdawa€Ro, stopy ludzkiej. Oczywi€Qcie zwr€Vci€Rem na to uwag€X Sama. On przypatrzy€R si€X uwa€Wnie, po czym ozwa€R si€X: €[ White mia€R zupe€Rn€S s€Ruszno€Q€Y, ostrzegaj€Sc nas przed Indianami. $€[ S€Sdzicie, Samie, €We to €Qlad Indianina? !€[ Tak, india€Zskiego mokasyna.Jakie€W wra€Wenie robi to na was, sir? €[ €]adnego. €[ Fi, musicie przecie€W co€Q czu€Y i my€Qle€Y? !€[ C€V€W innego jak to, €We tu by€R czerwonosk€Vry? #€[ Wi€Xc nie boicie si€X wcale?? €[ Ani mi si€X €Qni!! €[ Przynajmniej lekki niepok€Vj?? €[ Tak€We nie. €[ Bo wy nie znacie czerwonosk€Vrych!! !€[Ale spodziewam si€X, €We ich poznam. S€S chyba tacy sami jak inni ludzie; wrogowie swoich wrog€Vw i przyjaciele swoich przyjaci€V€R. Poniewa€W za€Q nie zamierzam wyst€Xpowa€Y przeciwko nim wrogo, wi€Xc przypuszczam, €We"nie potrzebuj€X si€X ich obawia€Y.€[Jeste€Qcie greenhorn i wiecznie nim zostaniecie. Mo€Wecie post€Xpowa€Y z czerwonosk€Vrymi, jak chcecie,wynik b€Xdzie zawsze inny, zupe€Rnie inny. Wypadki nie zale€W€S przecie€W od waszej woli. Do€Qwiadczycie tego i €Wycz€X wam, €Weby to nie kosztowa€Ro was strz€Xpu w€Rasnego cia€Ra lub nawet €Wycia. €[ Kiedy ten czerwonosk€Vry m€Vg€R by€Y tutaj?? €[Mniej wi€Xcej przed dwoma dniami. Widzieliby€Qmy tu na trawie jego €Qlady, gdyby si€X tymczasem nie podnios€Ra. €[ Wyszed€R chyba na zwiady??€[Tak, na zwiady za bawolim mi€Xsem. Teraz panuje pok€Vj mi€Xdzy tutejszymi szczepami, wi€Xc nie m€Vg€R to by€Y szpieg wojenny. By€R nadzwyczaj nieostro€Wny, a wi€Xc prawdopodobnie m€Rody. €[ Dlaczego?? €[Wytrawny wojownik nie wst€Xpuje do takiej wody jak ta, gdzie €Qlad na p€Rytkim gruncie d€Rugo jeszcze pozostaje widoczny. Takiego b€R€Xdu dopuszcza si€X tylko g€Rupiec, kt€Vry jest zupe€Rnie takim samym czerwonym greenhornem jak wy bia€Rym, hi!hi! hi! A bia€Re greenhorny bywaj€S jeszcze g€Rupsze od czerwonych. Zapami€Xtajcie to sobie, sir! !Zacz€S€R sam do siebie z cicha parska€Y €Qmiechem i wsta€R, by dosi€S€Q€Y konia. Poczciwy Sam lubi€R okazywa€Y mi swoje przywi€Szanie nazywaj€Sc mnie €Wartobliwie g€Rupcem. Mogli€Qmy wr€Vci€Y t€S sam€S drog€S, kt€Vr€S przybyli€Qmy tutaj, ale zadaniem moim jako surweyora by€Ro zbada€Y ca€R€S nasz€S tras€X, dlatego skr€Xcili€Qmy troch€X i pojechali€Qmy po r€Vwnoleg€Rej linii. W ten spos€Vb wydostali€Qmy !si€X na do€Q€Y szerok€S dolin€X, !poros€R€S bujn€S traw€S. Zbocza, zamykaj€Sce j€S z jednej i z drugiej strony, pokrywa€Ry w dole zaro€Qla, a w g€Vrze las. "D€Rugo€Q€Y doliny wynosi€Ra mo€We z p€V€R godziny drogi tak prostej, €We mo€Wna j€S by€Ro ogl€Sda€Y od pocz€Stku do ko€Zca. Zaledwie ujechali€Qmy kilka krok€Vw, gdy nagle Sam wstrzyma€R konia i popatrzy€R uwa€Wnie przed siebie. %€[ Dobra nasza!! €[ krzykn€S€R. €[ !Ot€V€W s€S. Pierwsze w tym roku! €[ Co?? €[ zapyta€Rem. Ujrza€Rem daleko przed sob€S osiemna€Qcie, a mo€We dwadzie€Qcia zwolna poruszaj€Scych si€X punkt€Vw. $€[Co? €[powt€Vrzy€R kr€Xc€Sc si€X €Wywo na siodle. €[ Nie wstydzicie si€X pyta€Y? Ach, prawda, wszak jeste€Qcie !greenhorn, i to pot€X€Wny! Takie osobniki jak wy nie widz€S cz€Xsto, cho€Y oczy maj€S otwarte. B€Sd€\cie €Raskawi zgadn€S€Y, najszanowniejszy "sir, co to za istoty kr€Xc€S si€X tam, gdzie spocz€X€Ry wasze pi€Xkne oczy! "€[ Zgadn€S€Y?? Hm! Wzi€S€Rbym jeza sarny, gdybym nie wiedzia€R,€We ten rodzaj zwierzyny €Wyje w gromadkach licz€Scych najwy€Wej dziesi€X€Y sztuk. Bior€Sc tak€We pod uwag€X "odleg€Ro€Q€Y, trzeba powiedzie€Y, €We owe zwierz€Xta, chocia€W. wydaj€S si€X st€Sd tak ma€Re, musz€S by€Y znacznie wi€Xksze od sarn. )€[ Sarny, hi! hi! hi! €[ €Qmia€R si€X. €[ Sarny tu, w g€Vrze, nad €\r€Vd€Rami Kanadianu! To si€X wam znakomicie uda€Ro! Ale to, co potem powiedzieli€Qcie, by€Ro nie€\le pomy€Qlane. Tak, to wi€Xksze zwierz€Xta, o wiele wi€Xksze od sarn. €[ Ach, kochany Samie! To chyba nie bawo€Ry? !€[Oczywi€Qcie, €We bawo€Ry. To bizony, prawdziwe bizony, znajduj€Sce si€X w drodze, pierwsze, kt€Vre widz€X w tym roku. A teraz musicie przyzna€Y, €We mr. White mia€R !s€Ruszno€Q€Y: bizony i Indianie. Zamiast Indian napotkali€Qmy tylko ich €Qlady, ale bawo€Ry mamy przed sob€S w ca€Rej $okaza€Ro€Qci. C€V€W wy na to, je€Qlisi€X nie myl€X, h€X? €[ Musimy podjecha€Y ku nim!! €[ Rozumie si€X!! €[I przypatrzy€Y si€X im. €[Przypatrzy€Y? Rzeczywi€Qcie przypatrzy€Y? €[ zapyta€R spogl€Sdaj€Sc na mnie z ukosa, z bezmiernym zdumieniem. !€[ Tak. Nie widzia€Rem jeszcze nigdy bizon€Vw i chcia€Rbym bardzo dok€Radnie je obejrze€Y. By€Rem zaciekawiony jako zoolog, czego ma€Ry Sam nie $m€Vg€R zrozumie€Y. Za€Rama€R r€Xce irzek€R: €[Obejrze€Y, tylko obejrze€Y? Zupe€Rnie tak samo jak malec, kt€Vry przyk€Rada oczy do szpary w kr€Vlikami, aby podpatrzy€Y kr€Vliki. O greenhornie, co ja z wami "prze€Wywam! Ja nie b€Xd€X im si€X !przypatrywa€R ani ich ogl€Sda€R, lecz b€Xd€X na nie polowa€R! €[ Dzisiaj, w niedziel€X? !Wyrwa€Ro mi si€X to niebacznie.Lecz Sam Hawkens rozgniewa€R si€X z tego powodu naprawd€X i krzykn€S€R na mnie: €[Zamknijcie si€X z €Raski swojej, sir! Czy prawdziwy westman pyta, czy to niedziela, widz€Sc przed sob€S pierwsze bizony? One daj€S !mi€Xso! Rozumiecie? Mi€Xso, i to %jakie, je€Qli si€X nie myl€X! Kawa€R pol€Xdwicy bawolej jest rzecz€S wspanialsz€S ni€W niebia€Zski Ambro€Wy czy Ambro€Wyna, czy te€W jak to si€X tam nazywa, czym raczyli si€X starzy greccybogowie. Musz€X dosta€Y pol€Xdwicy bawolej, €Webym mia€R"g€Row€S na€Ro€Wy€Y! Wiatr wieje kunam, to dobrze. Tu na lewym p€V€Rnocnym zboczu doliny €Qwieci s€Ro€Zce, ale tam na #prawo le€Wy cie€Z. Je€Qli si€X tam zaczaimy, bawo€Ry nie spostrzeg€S nas przedwcze€Qnie. Jed€\my! !Spojrza€R na swoj€S Liddy, czy obie lufy w porz€Sdku, i pop€Xdzi€R konia na wskazane miejsce. Ja tak€We zbada€Rem za jego przyk€Radem swoj€S rusznic€X. Ujrzawszy to, Sam od razu zatrzyma€R konia i zapyta€R: #€[ Macie ochot€X wzi€S€Y udzia€R w polowaniu?? €[ Oczywi€Qcie!! #€[Dajcie temu pok€Vj, je€Weli nie!chcecie by€Y za dziesi€X€Y minut rozdeptani na miazg€X! Bizon tonie kanarek, kt€Vrego si€X "bierze na palec i ka€We €Qpiewa€Y.Nieraz jeszcze za€Qwieci s€Ro€Zce i niejedna burza przejdzie ponad G€Vrami Skalistymi, zanim b€Xdziecie mogli porwa€Y si€X na tak niebezpieczn€S zwierzyn€X. €[ Mimo to spr€Vbuj€X... €[Milczcie i s€Ruchajcie! €[przerwa€R mi tonem, jakiego nigdy wobec mnie nie u€Wywa€R. €[ Ja waszego €Wycia na swe sumienie nie wezm€X. Wjechaliby€Qcie z pewno€Qci€S w paszcz€X niechybnej €Qmierci. Kiedy indziej r€Vbcie sobie, co si€X wam podoba, ale teraz nie znios€X oporu! Gdyby nie dobre stosunki panuj€Sce mi€Xdzy nami, Sam dosta€Rby na to nale€Wyt€S odpowied€\; umilk€Rem jednak i pojecha€Rem za nim zwolna pasem cienia, rzucanym przez las. €[Jest ich, jak widz€X, ze dwadzie€Qcia €[m€Vwi€R ju€W €Ragodniej €[ ale wyobra€\cie sobie, €We p€Xdzi ich przez sawanny ponad tysi€Sc! Widywa€Rem dawniej trzody "licz€Sce po dziesi€X€Y tysi€Xcy i wi€Xcej sztuk. By€R to chleb Indian, a biali im go odebrali. Czerwonosk€Vry oszcz€Xdza€R zwierzyn€X, gdy€W dawa€Ra mu po€Wywienie, zabija€R tylko w miar€X potrzeby, bia€Ry natomiast grasowa€R w€Qr€Vd tych niezliczonych trz€Vd jak dzikie, drapie€Wne zwierz€X, morduj€Sce nawet w€Vwczas, gdy ju€W jest syte, dla samego rozlewu krwi. Nied€Rugo zniknie tutaj ostatni baw€V€R, a wkr€Vtce po nim Indianin. Niech B€Vg si€X zlituje nad nimi! Tak samo jest z trzodami mustang€Vw. Dawniej €Wy€Ry gromady z€Ro€Wone z tysi€Sca lubwi€Xcej koni, teraz cz€Rowiek wpada w zachwyt, gdy ich setk€X na raz zobaczy. Tymczasem zbli€Wyli€Qmy si€X niepostrze€Wenie do bawo€R€Vw na jakie€Q czterysta krok€Vw. Hawkens zatrzyma€R konia. Zwierz€Xta, pas€Sc si€X, zwolna "posuwa€Ry si€X w g€Vr€X doliny. Nasamym przedzie szed€R stary byk, kt€Vrego olbrzymie cielsko wprawi€Ro mnie w zdumienie. By€R pewnie ze dwa metry wysoki, a ze trzy d€Rugi. Nie umia€Rem w€Vwczas jeszcze oceni€Y wagi bizona, ale ten m€Vg€R wa€Wy€Y ze trzydzie€Qci cetnar€Vw: olbrzymia masa mi€Xsa i ko€Qci. Natrafiwszy na &b€Rotnist€S ka€Ru€W€X, zacz€S€R si€X wniej tarza€Y z widocznym zadowoleniem. !€[To przewodnik €[szepn€S€R Sam €[najniebezpieczniejszy z ca€Rejgromady. Kto si€X z nim spotka,powinien mie€Y przy sobie podpisany testament. Bior€X na cel m€Rod€S krow€X na prawo za nim. Uwa€Wajcie, gdzie jej wpakuj€X kul€X! Za €Ropatk€S sko€Qnie w serce, to najlepszy inajpewniejszy strza€R opr€Vcz strza€Ru w oko. Ale chyba wariat celowa€Rby w bizona z przodu, aby go trafi€Y w oko! #Sta€Zcie tutaj i wci€Qnijcie si€X zkoniem w zaro€Qla! Skoro mnie spostrzeg€S, rzuc€S si€X do ucieczki i ca€Ra ta dzika gonitwa przejdzie t€Xdy. Ale niech was B€Vg broni przed my€Ql€S opuszczenia tego miejsca, zanim nie powr€Vc€X lubwas nie zawo€Ram! Odjecha€R zwolna i cicho, dopiero gdy wykona€Rem jego rozkaz zajmuj€Sc stanowisko mi€Xdzy dwoma krzakami. Dziwne uczucia mn€S !ow€Radn€X€Ry. Czyta€Rem cz€Xsto, !jak si€X poluje na bizony, i pod tym wzgl€Xdem nikt by mi nic nowego nie powiedzia€R, ale zawsze jest r€V€Wnica mi€Xdzy tym, co jest napisane, a "rzeczywisto€Qci€S, w kt€Vrej si€X to prze€Wywa. Tego dnia po raz pierwszy w €Wyciu widzia€Rem bawo€Ry. Zwierz€St, na kt€Vre dawniej polowa€Rem, nie mo€Wna by€Ro nawet por€Vwna€Y z tymi niebezpiecznymi olbrzymami. !Nale€Wa€Roby wi€Xc przypu€Qci€Y, €We stosownie do rozkazu Samawstrzymam si€X od udzia€Ru w polowaniu, tymczasem sta€Ro si€X zupe€Rnie inaczej. Z pocz€Stku postanowi€Rem !tylko biernie przypatrywa€Y si€X bizonom, ale teraz uczu€Rem siln€S, niepohamowan€S €W€Sdz€X dzia€Rania. Sam postanowi€R zabi€Y tylko m€Rod€S krow€X? €TPfuj €[pomy€Qla€Rem sobie w duchu. €[Do tego nie potrzeba odwagi! Prawdziwy m€X€Wczyzna bierze si€X w€Ra€Qnie do najt€X€Wszego buhaja! €U Ko€Z zacz€S€R si€X bardzo niepokoi€Y i przebiera€Y kopytami. Nie widzia€R jeszcze nigdy bawo€R€Vw, ba€R si€X i chcia€R ucieka€Y. Z wielk€S trudno€Qci€S utrzymywa€Rem go na miejscu. Czy nie by€Roby lepiej zmusi€Y go do wyj€Qcia naprzeciw buhaja? Spokojnie rozwa€Wa€Rem, co zrobi€Y. Decyzja nast€Spi€Ra w jednej chwili. #Sam zbli€Wy€R si€X do bizon€Vw natrzysta krok€Vw, po czym da€R koniowi ostrogi, pocwa€Rowa€R ku trzodzie i przemkn€S€R obok byka, aby si€X dosta€Y do upatrzonej krowy. Zwierz€X stropi€Ro si€X i zapomnia€Ro o ucieczce, a on dobieg€R do !niego i w przelocie wystrzeli€R. Ofiara drgn€X€Ra i spu€Qci€Ra g€Row€X. Czy pad€Ra, tego nie widzia€Rem, gdy€W inny widok zaj€S€R moj€S uwag€X. Olbrzymi buhaj zerwa€R si€X i €Rypn€S€R oczyma za Samem Hawkensem. Co za pot€X€Wne zwierz€X! Olbrzymia g€Rowa ze sklepion€S wysoko czaszk€S, szerokim czo€Rem i kr€Vtkimi wprawdzie, ale mocnymi, wygi€Xtymi w g€Vr€X rogami, g€Xsta, kud€Rata grzywa na szyi!i piersi oraz wznosz€Scy si€X ku przednim €Ropatkom grzbiet przedstawia€Ry obraz pierwotnej, surowej si€Ry. Tak, to by€Ra niebezpieczna bestia, ale widok jej podsyca€R pragnienie, by zmierzy€Y si€X z %jej €Wywio€Row€S, zwierz€Xc€S si€R€S. Nie wiem, czy ja pop€Xdzi€Rem deresza, czy te€W on sam mnie uni€Vs€R. Wypad€R z zaro€Qli i skierowa€R si€X w lewo; szarpn€S€Rem go jednak w prawoi pogna€Rem prosto na byka, kt€Vry pos€Rysza€R, €We si€X zbli€Wam, odwr€Vci€R si€X, a ujrzawszy mnie, pochyli€R g€Row€X, aby konia i je€\d€\ca przyj€S€Y rogami. Sam Hawkens !krzycza€R z ca€Rych si€R, ale ja nie mia€Rem czasu spojrze€Y w jego stron€X. Nie mog€Rem pocz€Xstowa€Y bizona kul€S, bo nie sta€R mi dobrze na strza€R, a po wt€Vre, #ko€Z opiera€R mi si€X i lecia€R ze strachu wprost na gro€\nego olbrzyma. Byk rozstawi€R tylne $nogi, a g€Row€X podni€Vs€R w g€Vr€X,aby wzi€S€Y konia na rogi. Wyt€X€Waj€Sc wszystkie si€Ry !uda€Ro mi si€X pchn€S€Y deresza wbok o tyle, €We wyci€Sgni€Xtym skokiem przelecia€R nad zadem byka, kt€Vry wobec tego uderzy€R rogami tu€W obok moich!n€Vg. Skok ni€Vs€R konia wprost wka€Ru€W€X, w kt€Vrej przedtem tarza€R si€X byk. Spostrzeg€Rem €\. C€V€W wy na to mp9Џ*€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB!pŸ c " G c} #VЎ cр $" cC %-ї cІ & 8yD to na szcz€X€Qcie w por€X i wyj€S€Rem nogi ze strzemion, %gdy€W ko€Z si€X po€Qlizn€S€R padaj€Scrazem ze mn€S w b€Roto. Jednak!ju€W w nast€Xpnej chwili sta€Rem trzymaj€Sc mocno strzelb€X w "r€Xku. Jak do tego mog€Ro doj€Q€Y tak pr€Xdko, do dzi€Q dnia nie $pojmuj€X. Baw€V€R obr€Vci€R si€X ku nam i pu€Qci€R si€X w niezgrabnych susach ku koniowi, kt€Vry si€X tymczasem podni€Vs€R chc€Sc uciec. Gdy bykstan€S€R ku mnie bokiem, $z€Ro€Wy€Rem si€X do strza€Ru. Teraz rusznica mia€Ra pokaza€Y, co naprawd€X potrafi. Jeszcze jeden skok, a bizon by€Rby dobieg€R do deresza. !Wypali€Rem. Olbrzymie zwierz€X zatrzyma€Ro si€X w biegu, nie wiadomo, czy ze strachu przed hukiem, czy dlatego, €We dobrze trafi€Rem. Pos€Ra€Rem mu !natychmiast drug€S kul€X. Baw€V€R"podni€Vs€R zwolna g€Row€X, wyda€R ryk tak straszny, €We ciarki po mnie przesz€Ry, zachwia€R si€X !kilka razy i run€S€R na miejscu. "By€Rbym krzykn€S€R z rado€Qci potym ci€X€Wkim zwyci€Xstwie, gdyby nie by€Ro nic wa€Wniejszego do roboty. Ko€Z "m€Vj p€Xdzi€R bez je€\d€\ca, a SamHawkens cwa€Rowa€R po drugiej stronie doliny, €Qcigany przez byka, nie o wiele mniejszego od tego, kt€Vrego zabi€Rem. Trzeba wiedzie€Y, €We bizon, raz podra€Wniony, nie wypuszcza ju€W przeciwnika, a dor€Vwnuje przy tym w szybko€Qci koniowi. W takim wypadku okazuje odwag€X, #chytro€Q€Y i wytrwa€Ro€Q€Y, jakiej nikt by si€X po nim nie spodziewa€R. Tak i ten byk dogania€R ju€W Hawkensa, kt€Vry, uciekaj€Sc przed nim, wykonywa€R niebezpieczne zwroty, nu€W€Scekonia. Pomoc by€Ra konieczna, gdy€W ko€Z nie jest tak wytrzyma€Ry jak baw€V€R. Nie mia€Rem czasu spojrze€Y, czy !m€Vj buhaj €Wyje, czy nie €Wyje. Nabi€Rem czym pr€Xdzej obie !lufy i pobieg€Rem przez dolin€X, Hawkens to zobaczy€R, chcia€R wyjecha€Y na spotkanie odsieczy i zwr€Vci€R konia ku mnie, lecz przez to pope€Rni€R straszny b€R€Sd, gdy€W byk, #kt€Vry p€Xdzi€R tu€W za nim, mia€R teraz konia z boku. Ujrza€Rem, jak schyli€R g€Row€X i jednym pchni€Xciem podrzuci€R w g€Vr€X konia i je€\d€\ca, a kiedy potem!obaj upadli na ziemi€X, zacz€S€R !ich w€Qciekle obrabia€Y szarpi€Scbezustannie rogami. Hawkens %wo€Ra€R, jak m€Vg€R najg€Ro€Qniej, o pomoc. Cho€Y dzieli€Ro mnie od niego jeszcze jakich sto pi€X€Ydziesi€St krok€Vw, nie mog€Rem si€X waha€Y ani chwili. !Strza€R z mniejszej odleg€Ro€Qci by€Rby niew€Stpliwie pewniejszy, ale gdybym si€X sp€V€\ni€R, Hawkens m€Vg€Rby !umrze€Y. Spodziewa€Rem si€X, €We gdybym nawet dobrze nie trafi€R, to przynajmniej odwr€Vc€X uwag€X potwora od przyjaciela. Stan€S€Rem, !wymierzy€Rem w lew€S €Ropatk€X i "wystrzeli€Rem. Baw€V€R podni€Vs€R g€Row€X, jak gdyby "nads€Ruchiwa€R, i odwr€Vci€R si€X powoli. !Ujrzawszy mnie, rzuci€R si€X w !moj€S stron€X, ale gna€R ju€W ze zmniejszaj€Sc€S si€X ci€Sgle szybko€Qci€S, dzi€Xki czemu uda€Ro mi si€X cho€Y z gor€Sczkowym po€Qpiechem "nabi€Y powt€Vrnie. Upora€Rem si€X z tym, kiedy byk by€R ode mnie o jakie€Q trzydzie€Qci krok€Vw. Wskutek utraty si€R bieg€R ju€W #powoli, ale zbli€Wa€R si€X do mnie z pochylon€S g€Row€S i zakrwawionymi oczyma jak gro€\ne przeznaczenie, kt€Vregonie mo€Wna wstrzyma€Y. Ukl€Sk€Rem i wymierzy€Rem. Ten !m€Vj ruch sprawi€R, €We bizon na $chwil€X stan€S€R i podni€Vs€R nieco !g€Row€X do g€Vry, aby mnie lepiejzobaczy€Y. Przez to podsun€S€R swoje oczy pod moje lufy. Skorzysta€Rem z tego i wpakowa€Rem mu jedn€S kul€X w prawe, a drug€S w lewe oko. Kr€Vtkie dr€Wenie przebieg€Ro przez jego cielsko i bestia run€X€Ra na ziemi€X. "Zerwa€Rem si€X, by po€Qpieszy€Y do Sama, ale okaza€Ro si€X to zbyteczne, gdy€W on sam znalaz€R si€X zaraz ko€Ro mnie. !€[ Halo!! €[ zawo€Ra€Rem do€Z. #€[€]yjecie? Nie jeste€Qcie ci€X€Wkoranni? $€[Wcale nie! €[ odpowiedzia€R. €[ Boli mnie tylko prawe biodro "albo lewe, je€Qli si€X nie myl€X; nie mog€X si€X na razie dok€Radnie zorientowa€Y. €[ A ko€Z?? €[Ju€W po nim. Dycha jeszcze wprawdzie, ale baw€V€R rozdar€R mu ca€Ry brzuch. Aby mu skr€Vci€Y cierpienia, musimy go !zastrzeli€Y; biedne zwierz€X! Czybizon nie €Wyje? €[Przypuszczam! Ale zaraz to sprawdzimy. Podszed€Rszy ku "zwierz€Xciu, przekonali€Qmy si€X, €We ju€W nie €Wy€Ro. Hawkens, odetchn€Swszy g€R€Xboko rzek€R: "€[A to mi ten stary, przekl€Xty w€V€R narobi€R k€Ropotu! Krowa post€Spi€Raby ze mn€S delikatniej. Oczywi€Qcie trudno wymaga€Y od wo€R€Vw, €Weby si€X zachowywa€Ry jak wytworne damy, hi! hi! hi! €[ Jak€We on wpad€R na ten g€Rupi pomys€R, €Weby was zaczepi€Y? €[ Nie widzieli€Qcie tego?? €[ Nie. €[Zastrzeli€Rem krow€X, ale zatrzyma€Rem cwa€Ruj€Scego konia dopiero w chwili, kiedy !wpad€R ju€W na byka. Ten wzi€S€R mi to za z€Re i zabra€R si€X do mnie naprawd€X. Pos€Ra€Rem mu wprawdzie czym pr€Xdzej kul€X, kt€Vra mi zosta€Ra w drugiej lufie, ale to nie nauczy€Ro go widocznie rozumu, gdy€W zacz€S€R mi okazywa€Y przywi€Szanie, jakim nie mog€Rem mu si€X odwzajemni€Y. "Tak zawzi€Xcie mnie €Qciga€R, €We mi nie pozwoli€R nabi€Y powt€Vrnie strzelby. Wobec tego odrzuci€Rem j€S od siebie, jako niepotrzebn€S. Maj€Sc obier€Xce wolne, kierowa€Rem teraz koniem skuteczniej, je€Qli si€X !nie myl€X. Biedna szkapa robi€Ra,!co mog€Ra, ale na nic si€X to niezda€Ro. "€[Dlatego, €We wykonali€Qcie ten!ostatni fatalny zwrot. Nale€Wa€Rojecha€Y €Rukiem; w ten spos€Vb ocaliliby€Qcie konia. #€[ By€Rbym ocali€R?? M€Vwicie jakstary. Nie spodziewa€Rem si€X tego po greenhornie. €[ Pshaw!! Greenhorny maj€S tak€We swoje dobre strony! €[S€Rusznie. Gdyby nie wy, le€Wa€Rbym teraz tak samo sk€Ruty i poszarpany jak m€Vj ko€Z. Chod€\my do niego! !Nieszcz€X€Qliwe zwierz€X by€Ro ju€W martwe. Sam zdj€S€R ze€Z cugle i siod€Ro i rzek€R: €[Teraz musz€X udawa€Y "w€Rasnego konia i wzi€S€Y siod€Ro na plecy. To jest korzy€Q€Y z najechania na byka. €[ Tak. A sk€Sd we€\miecie innego konia? €[ spyta€Rem. "€[O to si€X najmniej troszcz€X. Schwytam go sobie, je€Qli si€X nie myl€X. €[ Mustanga?? %€[ Tak. Bawo€Ry ju€W s€S. Zacz€X€Ryw€Xdr€Vwk€X na po€Rudnie, wkr€Vtce wi€Xc poka€W€S si€X tak€We i mustangi. €[ Czy b€Xd€X m€Vg€R wam towarzyszy€Y?? €[Oczywi€Qcie. I to musicie pozna€Y. Lecz teraz chod€\cie obejrze€Y starego stadnika. Takie matuzalemy miewaj€S nadzwyczaj twarde €Wycie. Poszli€Qmy. Zwierz€X le€Wa€Ro martwe i teraz dopiero mo€Wna by€Ro nale€Wycie oceni€Y olbrzymie kszta€Rty jego cielska. Sam spoziera€R to na mnie, to na bawo€Ra, robi€R !nieokre€Qlone miny i potrz€Ssa€R g€Row€S. €[ To niepoj€Xte, wr€Xcz niepoj€Xte! €[ odezwa€R si€X w ko€Zcu. €[ Czy wiecie, gdzie go trafili€Qcie? €[ No, gdzie? !€[W najw€Ra€Qciwsze miejsce. To!prastare bydl€X. Ja by€Rbym si€X zastanowi€R dziesi€X€Y razy, zanim powa€Wy€Rbym si€X go zaczepi€Y. Czy wiecie, czym wy jeste€Qcie? €[ Czym?? €[ Najlekkomy€Qlniejszym cz€Rowiekiem na €Qwiecie. €[ Oho!! €[ Tak, najlekkomy€Qlniejszym na €Qwiecie. €[Lekkomy€Qlno€Q€Y nigdy nie by€Ra mym b€R€Xdem. "€[To zaprzyja€\nili€Qcie si€X z ni€S teraz. Zrozumiano? Kaza€Rem wam przecie€W nie tyka€Y bawo€R€Vw i siedzie€Y w krzakach. Czemu nie pos€Ruchali€Qcie? €[ Sam nie wiem. €[ Tak!! A wi€Xc podejmujecie si€X czyn€Vw bez powodu. Czy€W to nie lekkomy€Qlno€Q€Y? %€[ S€Sdz€X, €We nie. Z pewno€Qci€S by€Ra jaka€Q przyczyna. €[ To chyba znacie j€S!! "€[ Mo€We ta, €We wydali€Qcie mi rozkaz, a ja nie pozwalam sobie rozkazywa€Y. "€[Tak! Je€Qli si€X ma wzgl€Xdem was dobre ch€Xci i ostrzega przed niebezpiecze€Zstwem, tojeste€Qcie tak uparci, €We nara€Wacie si€X na nie. €[ Nie przyby€Rem na Zach€Vd, €Weby unika€Y gro€W€Scych tu niebezpiecze€Zstw. !€[Bardzo dobrze, ale jeste€Qcie"greenhorn i winni€Qcie si€X mie€Y na baczno€Qci. A skoro wam nie w smak by€Ro mnie s€Rucha€Y, dlaczego zaorali€Qcie si€X w€Ra€Qnie do tego olbrzymiego bydl€Xcia, a nie do krowy? !€[ Bo to bardziej po rycersku. !€[ Po rycersku!! Ten greenhorn chce odgrywa€Y rycerza. je€Qli si€X nie myl€X, hi! hi! hi! #€^mia€R si€X, a€W si€X za brzuch trzyma€R, i m€Vwi€R dalej: %€[ Je€Qli istotnie wbili€Qcie sobie w g€Row€X, €Weby wyst€Xpowa€Y tujako rycerz, to wiedzcie, €We na Bayarda i Roland brak wam jeszcze wielu rzeczy. Zakochajcie si€X w krowie bawolej, czekajcie na ni€S codziennie o zachodzie s€Ro€Zca, dop€Vki ukochana nie zejdzie do was w dolin€X. Wtedy mogliby€Qcie nawet pewnego pi€Xknego wieczoru jako trup sta€Y si€X upragnionym€Werem dla kujot€Vw i s€Xp€Vw. Cokolwiek czyni westman, nie zwa€Wa nigdy na to, czy to rycerskie, lecz czy mu si€X przyda. €[ W€Ra€Qnie tak zrobi€Rem. €[ Jak to?? !€[ Zabi€Rem byka, bo ma wi€Xcejmi€Xsa ni€W krowa. !Patrzy€R na mnie jaki€Q czas i zawo€Ra€R: €[Wi€Xcej mi€Xsa? Ten !m€Rodzieniec zastrzeli€R byka dla$mi€Xsa, hi! hi! hi! Zdaje si€X, €We w€Stpili€Qcie o mojej odwadze, poniewa€W ja obra€Rem krow€X? !€[Tak nie my€Qla€Rem, chocia€W uwa€Wa€Rem za dow€Vd wi€Xkszej odwagi wybra€Y zwierz€X silniejsze. €[I je€Q€Y mi€Xso buhaja? Okropny z was m€Sdrala, sir! Ten byk d€\wiga z pewno€Qci€S osiemna€Qcie lub dwadzie€Qcia !lat na grzbiecie, a sk€Rada si€X &ze sk€Vry, ko€Qci, €Qci€Xgien i €Wy€R.Mi€Xsa jego nie mo€Wna ju€W nazwa€Y mi€Xsem, chyba wygarbowan€S sk€Vr€S; cho€Yby€Qcie je ca€Rymi dniami !piekli i gotowali, nie zdo€Racie go rozgry€\€Y. Ka€Wdy do€Qwiadczony westman woli krow€X ni€W byka, poniewa€W jej mi€Xso jest bardziej mi€Xkkie i delikatniejsze. Widzicie wi€Xc, jaki z was greenhorn. Nie mia€Rem czasu was obserwowa€Y.Jak€We€W rozegra€R si€X wasz lekkomy€Qlny atak na bawo€Ra? Opowiedzia€Rem mu wszystko szczeg€V€Rowo, a gdy sko€Zczy€Rem, zmierzy€R mnie oczyma i potrz€Ssn€S€R znowu g€Row€S. %€[Zejd€\cie tam na d€V€R €[ rzek€R €[ i sprowad€\cie swego konia. On nam poniesie mi€Xso, kt€Vre zabierzemy z sob€S. Uczyni€Rem zado€Q€Y wezwaniu Hawkensa. Ale przyznaj€X otwarcie, €We jego zachowanie rozczarowa€Ro mnie. Wys€Rucha€R mego opowiadania i nie powiedzia€R na to ani s€Rowa, tymczasem ja spodziewa€Rem !si€X jakiego€Q, cho€Yby ma€Rego, uznania. Zamiast tego wys€Ra€R mnie po konia. Nie gniewa€Rem si€X mimo to naniego, poniewa€W nigdy nie robi€Rem niczego dla pochwa€R. Kiedy przyprowadzi€Rem konia,Sam kl€Xcza€R ju€W nad zabit€S $krow€S, zdj€S€R zr€Xcznie sk€Vr€X z tylnych n€Vg i wykroi€R pol€Xdwic€X. €[Tak €[rzek€R €[to b€Xdzie piecze€Z na dzi€Q wiecz€Vr. U€Ro€Wymy to mi€Xso razem z siod€Rem i uzd€S na waszym koniu. Przeznaczam to tylko !dla siebie, dla was, dla Dicka i "Willa. Je€Weli tamci te€W zechc€S, to niech sobie przyjd€S tutaj i zabior€S krow€X. €[ Je€Qli jej przedtem nie rozdziobi€S ptaki i nie po€Wr€S inne dzikie zwierz€Xta. "€[Tak? C€V€W z was za m€Sdrala! !Rozumie si€X samo przez si€X, €Wenakryjemy j€S ga€R€Xziami i przy€Ro€Wymy kamieniami. Chyba tylko nied€\wied€\ lub jakie€Q inne wielkie zwierz€X mog€Roby si€X potem dosta€Y do tego. Wyci€S€Rem kilka grubych !ga€R€Xzi z pobliskich krzak€Vw i naznosi€Rem ci€X€Wkich kamieni. Nakryli€Qmy nimi krow€X. Potem ob€Radowali€Qmy konia. €[ Co b€Xdzie ze stadnikiem?? €[ zapyta€Rem. €[ C€V€W mia€Roby si€X z nim sta€Y?? "€[ Czy nic si€X dla nas z niego nie przyda?? €[ Zupe€Rnie nic. €[ A sk€Vra?? !€[ Jeste€Qcie mo€We garbarzem??Ja nie! €[ Czyta€Rem, €We sk€Vry zabitych bawo€R€Vw chowa si€X wspecjalnych kryj€Vwkach. !€[Czytali€Qcie o tym? No, skorotak, to musi to by€Y prawd€S, gdy€W wszystko, co pisz€S o Dzikim Zachodzie, to prawda, czysta prawda, niezachwiana prawda, hi! hi! hi! €[Rzeczywi€Qcie s€S westmani zabijaj€Scy zwierz€Xta dla #sk€Vry. Ja to ju€W tak€We robi€Rem,ale teraz nie jest to naszym !celem, nie b€Xdziemy si€X wlekli z t€S ci€X€Wk€S sk€Vr€S. Wyruszyli€Qmy z powrotem i przybyli€Qmy do obozu w p€V€R godziny, jakkolwiek musieli€Qmy!i€Q€Y piechot€S, w takiej bowiem odleg€Ro€Qci znajdowa€Ra si€X dolina, w kt€Vrej po€Ro€Wy€Rem trupem mojego pierwszego, a raczej moje dwa pierwsze bawo€Ry. Nasz powr€Vt piechot€S i brak Samowego konia wywo€Ra€R og€Vlne zdziwienie. Pytano o przyczyn€X. €[ Polowali€Qmy na bawo€Ry, przy czym buhaj rozpru€R mi konia €[ odrzek€R Sam Hawkens. "€[ Polowali na bawo€Ry, bawo€Ry,bawo€Ry! €[ zabrzmia€Ro z ust wszystkich. €[ Gdzie€W to, gdzie? #€[ O ma€Re p€V€R godzinki st€Sd. #Przynie€Qli€Qmy sobie pol€Xdwic€X, a wy mo€Wecie zabra€Y reszt€X. €[Owszem, zaraz! €[zawo€Ra€R Rattler zachowuj€Sc si€X tak, jakby pomi€Xdzy mn€S a nim nic nie zasz€Ro. €[ Gdzie jest to miejsce?? €[ Jed€\cie naszym €Qladem, a znajdziecie. Macie oczy, je€Qli si€X nie myl€X. €[Ile sztuk by€Ro? €[ Dwadzie€Qcia. €[ A ile zabili€Qcie?? €[ Jedn€S krow€X. €[ Tylko?? Gdzie€W reszta? €[Znik€Ra! Mo€Wecie sobie !szuka€Y. Nie troszczy€Rem si€X i nie pyta€Rem o to, gdzie si€X !wybra€Ry na przechadzk€X, hi! hi!hi! "€[Ale €Weby dw€Vch strzelc€Vw z dwudziestu sztuk zabi€Ro tylko !jedn€S krow€X, to szczeg€Vlne €[ zauwa€Wy€R jeden z nich pogardliwie. €[Zr€Vbcie to lepiej, je€Weli !zdo€Racie, sir! Wy zabiliby€Qcie pewnie wszystkie dwadzie€Qcia i jeszcze kilka ponadto. Zreszt€S, gdy tam przyjdziecie,znajdziecie jeszcze dwa staredwudziestoletnie byki, kt€Vre zastrzeli€R ten m€Rody d€Wentelmen. "€[Byki, stare byki! €[zawo€Rano !doko€Ra. €[ No, €Weby pope€Rni€Y takie g€Rupstwo i strzela€Y do dwudziestoletnich byk€Vw, na to potrzeba strasznego greenhorna! €[€^miejcie si€X z niego, panowie, ale przypatrzcie si€X dobrze tym bykom! On mi tymi strza€Rami €Wycie uratowa€R! €[ €]ycie?? Jak to? Domagali si€X natarczywie, €Weby im opowiedzie€Y o przygodzie, ale Sam odprawi€R ich tymi s€Rowy: €[Nie mam ochoty m€Vwi€Y terazo tym. Niech on sam wam opowie, je€Weli uwa€Wacie za !stosowne i€Q€Y po mi€Xso dopiero wtedy, kiedy si€X €Qciemni. %Mia€R s€Ruszno€Q€Y, gdy€W s€Ro€Zce chyli€Ro si€X ju€W bardzo ku zachodowi. Zreszt€S domy€Qlili si€X oni zapewne, €We ja tym mniej b€Xd€X sk€Ronny do opowiadania, dosiedli wi€Xc pr€Xdko koni i odjechali wszyscy razem; wszyscy, bo nie dowierzali sobie wzajemnie. Mi€Xdzy porz€Sdnymi my€Qliwymi, kt€Vrych €R€Sczy przyjacielski stosunek, zwierzyna ubita przez jednego z nich nale€Wy do wszystkich, ale ci ludzie nie posiadali poczucia wsp€Vlnoty. P€V€\niej nawet $dowiedzia€Rem si€X, €We rzucili si€Xna mi€Xso jak dzicy i w€Qr€Vd !k€R€Vtni i przekle€Zstw wyrywali "no€Wami, ka€Wdy dla siebie, o ile mo€Wno€Qci, najwi€Xkszy i najlepszy kawa€Rek. #Kiedy si€X oddalili, zdj€Xli€Qmy pol€Xdwic€X i siod€Ro z mojego konia, potem odprowadzi€Rem go na bok, by go rozkie€Rzna€Y i przywi€Sza€Y do pala. Przez ten czas Sam Hawkens skre€Qli€R dzieje naszej przygody Parkerowi i Stone'owi. Mi€Xdzy nimi a mn€S sta€R namiot, nie widzieli mnie wi€Xc, kiedy si€X do nich zbli€Wa€Rem. !B€Xd€Sc ju€W prawie ko€Ro namiotuus€Rysza€Rem g€Ros Sama: €[Wierzcie mi, €We tak jest, !jak m€Vwi€X. Ten ch€Ropak bierze najwi€Xkszego i najsilniejszego byka na cel i k€Radzie go jak stary strzelec. Uda€Rem oczywi€Qcie, €We uwa€Wam to za !lekkomy€Qlno€Q€Y, wy€Raja€Rem go nawet, jak si€X nale€Wy, ale wiem; co o nim my€Qle€Y. €[ Ja tak€We €[ potwierdzi€R Stone. €[ B€Xdzie z niego t€Xgi westman. €[I to wnet €[ dolecia€R mnie g€Ros Parkera. €[Tak €[rzek€R Hawkens. €[ To urodzony westman. A przy tym ta jego si€Ra fizyczna! Czy nie !poci€Sgn€S€R wczoraj ci€X€Wkiego wozu sam, bez cudzej pomocy? Gdzie on przejdzie, tam niepr€Xdko trawa wyro€Qnie.Ale przyrzeknijcie mi jedno! €[ Co?? €[ spyta€R Parker. €[ Nie okazujcie mu tego, co o nim s€Sdzimy. €[ Czemu?? "€[ Bo przewr€Vci€Roby mu si€X w g€Rowie. €[ O nie!! €[Tak! To skromny ch€Ropak, bez odrobiny pychy, ale zawsze to €\le chwali€Y cz€Rowieka; €Ratwo przez to popsu€Y najlepszy nawet charakter. Nazywajcie go wi€Xc€Qmia€Ro greenhornem, bo cho€Y posiada on wszystkie zalety potrzebne dzielnemu westmanowi, nie s€S one dostatecznie wykszta€Rcone. Musi jeszcze wiele €Ywiczy€Y i wiele do€Qwiadczy€Y. €[ Czy podzi€Xkowa€Re€Q mu za ocalenie €Wycia?? €[ Ani mi to przez my€Ql nie przesz€Ro!! €[ Nie?? C€V€W on pomy€Qli o a to mp9Џ*€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB'pЬ cM (< ш cА )$ c*Д 8 cv+ь+% cй,7`J<tobie? €[To mi jest zupe€Rnie %oboj€Xtne, je€Qli si€X nie myl€X. Ty,rozumie si€X, uwa€Wasz mnie za pozbawionego rozumu i niewdzi€Xcznego draba, ale mniejsza o to. Wa€Wniejsze, €Weby on si€X nie wynosi€R nad "innych i zosta€R taki, jaki jest. !By€Rbym go ch€Xtnie u€Qciska€R i uca€Rowa€R! $€[Fi! €[zawo€Ra€R Stone. €[Ciebie ca€Rowa€Y! Na u€Qcisk mo€Wna by si€X jeszcze odwa€Wy€Y, ale ca€Rowa€Y, nie! €[ Co?? Nie? Dlaczego? €[ zapyta€R Sam. €[Dlaczego? C€V€W to, czy nie widzia€Re€Q nigdy jeszcze lusterka al bo swej uroczej podobizny w czystej wodzie? €[Tak! Ach! Hm! Wcale przyjemnie wyra€Wasz si€X o mnie. Jestem wi€Xc poczwar€S! Aza c€V€W ty siebie uwa€Wasz? !Mo€We za pi€Xkno€Q€Y? Nie b€Sd€\ "zarozumia€Ry! Daj€X s€Rowo €We na konkursie pi€Xkno€Qci ja otrzyma€Rbym pierwsz€S nagrod€X, a ciebie by odpalono,"hi! hi! hi! Ale to nie nale€Wy do rzeczy. Wr€V€Ymy do naszego greenhorna. Nie podzi€Xkowa€Rem mu, jak ju€W zaznaczy€Rem, i nie uczyni€X tego, ale gdy pol€Xdwica si€X upiecze, dostanie naj lepszy i najsoczystszy kawa€Rek; sam mu go ukroj€X, bo na to zas€Ru€Wy€R. Wiecie, co jutro zrobi€X? €[ Co?? €[ spyta€R Stone. €[ Wielk€S przyjemno€Q€Y greenhornowi. €[ Czym?? €[ Dam mu sposobno€Q€Y schwytania mustanga. €[ Pojedziesz na mustangi?? €[Tak. Przecie€W musz€X si€X postara€Y o nowego konia. Tymczasem do polowania po€Wyczysz mi swego. Poniewa€W dzisiaj pokaza€Ry si€X bawo€Ry, wi€Xc nadejd€S tak€We mustangi. Przypuszczam, €We wystarczy wyjecha€Y na preri€X, gdzie wytyczali€Qmy tor. Tam b€Xd€S z pewno€Qci€S mustangi, je€Qli tylko przysz€Ry ju€W w te okolice. Przesta€Rem pods€Ruchiwa€Y i cofn€S€Rem si€X w zaro€Qla, aby si€X zbli€Wy€Y do trzech my€Qliwc€Vw z drugiej strony. Nie powinni byli si€X !dowiedzie€Y, €We s€Rysza€Rem, co nie by€Ro dla mnie przeznaczone. Rozniecono ognisko, obok kt€Vrego wbito w ziemi€X dwie !widlaste ga€R€Xzie. Tworzy€Ry onepodpor€X dla ro€Wna sporz€Sdzonego z prostego konara. Wsadzono na€Z ca€R€S pol€Xdwic€X, po czym Hawkens "zacz€S€R obraca€Y ro€Wen powoli i z ca€Rym kunsztem. W duchu bawi€Rem si€X jego pe€Rnymi upojenia minami jakie przy tym stroi€R. "Kiedy tamci wr€Vcili z mi€Xsem, wszyscy rozniecili sobie tak€We za naszym przyk€Radem kilka ognisk. Oczywi€Qcie, nie zachowywali si€X tak spokojnie jak my. Ka€Wdy chcia€R piec dla siebie, tymczasem zabrak€Ro miejsca i skutkiem tego musielispo€Wy€Y swoje porcje w stanie na p€V€R surowym. Ja dosta€Rem rzeczywi€Qcie najlepszy kawa€Rek, mo€We trzyfuntowy, i zjad€Rem go. To nie powinno wywo€Ra€Y zarzutu,€We jestem €War€Rok. Kto sam tego nie prze€Wy€R i nie do€Qwiadczy€R, nie uwierzy, jakie masy mi€Xsa potrafi i musi spo€Wywa€Y westman, je€Qli chce si€X utrzyma€Y przy zdrowiu i si€Rach. Cz€Rowiek potrzebuje do utrzymania €Wycia opr€Vcz pierwiastk€Vw nieorganicznych pewnej ilo€Qci bia€Rka i w€Xglowodan€Vw i mo€We je sobiezdoby€Y w odpowiednim stosunku, je€Qli €Wyje w kraju cywilizowanym. Ale westman, kt€Vry nieraz miesi€Sce ca€Re sp€Xdza w odludnych okolicach i €Wyje tylko mi€Xsem zawieraj€Scym ma€Ro w€Xglowodan€Vw, aby wprowadzi€Y do organizmu konieczn€S ich ilo€Q€Y, musi zjada€Y wielkie porcje. Spo€Wywawprawdzie przy tym niepotrzebnie zbyt wiele bia€Rka, kt€Vre w od€Wywianiu odgrywa nawet szkodliw€S rol€X,ale o to oczywi€Qcie nie troszczy si€X wiele. Widzia€Rem trapera, kt€Vry zjad€R na raz osiem funt€Vw mi€Xsa, a gdy go potem spyta€Rem, czy jest ju€W syty, odpar€R mi chrz€Skaj€Sc: €[Musz€X by€Y syty, gdy€W wi€Xcej nie mam, ale je€Qli mi odst€Spicie kawa€Rek ze swego, !nie b€Xdziecie d€Rugo czekali, byznikn€S€R wam z oczu. Podczas jedzenia omawiali westmani nasze polowanie na !bawo€Ry. Dowiedzia€Rem si€X, €We nabrali innego wyobra€Wenia o €Tg€Rupstwie€U , kt€Vre pope€Rni€Rem, gdy ujrzeli obydwabyki. Nazajutrz rano uda€Rem, €We si€X zabieram do pracy, gdy wtem pojawi€R si€X Sam Hawkens. €[ Zostawcie te instrumenty, sir! Czeka was robota bardziej zajmuj€Sca. €[ Jaka?? !€[ Jeszcze si€X o tym dowiecie.Przygotujcie konia. Zaraz ruszamy. €[ Na przeja€Wd€Wk€X?? Ja mam tu obowi€Szki. €[Pshaw! Nam€Xczyli€Qcie si€X chyba do€Q€Y. Zreszt€S przypuszczam, €We wr€Vcimy ju€Ww po€Rudnie. Potem b€Xdziecie "sobie mierzyli i liczyli, ile wam si€X spodoba. Zawiadomiwszy o tym Bancrofta, odjechali€Qmy z Samem. Hawkens robi€R po drodze tajemnicze miny, a ja nie okazywa€Rem wcale, €We znam ju€W jego zamiary. Jechali€Qmy po zmierzonej ju€W !przez nas trasie a€W do prerii, okt€Vrej Sam wczoraj m€Vwi€R. By€Ra mo€We na dwie mile angielskie szeroka, a dwa razy!d€Ru€Wsza, otacza€Ry j€S lesiste wzg€Vrza. €^rodkiem p€Ryn€S€R "szeroki potok, by€Ro wi€Xc do€Q€Y wilgoci, skutkiem czego ros€Ra tam bujna trawa. Od p€V€Rnocy !mo€Wna si€X by€Ro dosta€Y na t€X preri€X mi€Xdzy dwiema g€Vrami, !a ku po€Rudniowi ko€Zczy€Ra si€X !dolin€S ci€Sgn€Sc€S si€X dalej w tym samym kierunku. Kiedy€Qmytam przybyli, Hawkens zatrzyma€R si€X i przebieg€R r€Vwnin€X badawczym spojrzeniem, po czym $pu€Qcili€Qmy si€X dalej na p€V€Rnoc wzd€Ru€W brzegu strumienia. Nagle Hawkens wyda€R okrzyk, osadzi€R konia na miejscu, !zsiad€R ze€Z, przeskoczy€R przez potok i pop€Xdzi€R tam, gdzie !by€Ro wida€Y stratowan€S traw€X. Zbadawszy to miejsce dok€Radnie, wr€Vci€R, dosiad€R "konia i pojecha€R dalej, ale ju€W nie w kierunku p€V€Rnocnym, lecz pod k€Stem prostym ku zachodowi, tak €We wkr€Vtce !znale€\li€Qmy si€X na zachodniej kraw€Xdzi prerii. Tu zsiad€R znowu z konia i pu€Qci€R go na pasz€X, sp€Xtawszy go przedtemstarannie. Od chwili zbadania €Qlad€Vw nie wyrzek€R ani jednego s€Rowa, ale na jego brodatym obliczu rozlewa€R si€X wyraz zadowolenia jak blask s€Roneczny w lesistej okolicy. Uroczy€Qcie zwr€Vci€R si€X do mnie z wezwaniem: !€[ Zsi€Sd€\cie tak€We z konia, sir, i zechciejcie go porz€Sdniesp€Xta€Y! Tu zaczekamy. €[Dlaczego mam go porz€Sdnie !sp€Xta€Y? €[spyta€Rem, pomimo €Wewiedzia€Rem dobrze, o co chodzi. €[Bo mogliby€Qcie go €Ratwo utraci€Y. By€Rem nieraz €Qwiadkiem tego, jak konie ucieka€Ry w takich okoliczno€Qciach. €[ Jakich okoliczno€Qciach?? €[ Nie domy€Qlacie si€X?? €[ Hm!! €[ No, to zgadnijcie! €[ Mustangi?? !€[ A wy sk€Sd o tym wiecie?? €[rzek€R zdziwiony, rzucaj€Sc na mnie szybko spojrzenie. €[ Czyta€Rem o tym. €[ O czym?? €[ €]e konie swojskie, nie sp€Xtane nale€Wycie, uciekaj€S ch€Xtnie z dzikimi mustangami. "€[ Niech was diabe€R porwie!! O wszystkim czytali€Qcie i nie €Ratwo wam zrobi€Y niespodziank€X. Wobec tego !wol€X ludzi, kt€Vrzy nie umiej€S czyta€Y! €[ Chcecie mi sprawi€Y niespodziank€X?? €[ Naturalnie. €[ Polowaniem na mustangi?? €[ Tak. €[To ju€W niemo€Wliwe. Warunkiem niespodzianki jest zaskoczenie. Tymczasem wy !musieliby€Qcie i tak powiedzie€Y mi o tym, zanim si€X konie uka€W€S. !€[ S€Rusznie, hm! S€Ruchajcie, mustangi by€Ry ju€W tutaj. #€[ Czy to ich €Qlady badali€Qcie przed chwil€S?? "€[ Tak. Przesz€Ry t€Xdy wczoraj.By€Ra to stra€W przednia, co€Q tak jakby zwiadowcy. Trzeba wam wiedzie€Y, €We to zwierz€Xta ogromnie m€Sdre. Wysy€Raj€S zawsze ma€Re oddzia€Ry naprz€Vd i na boki, maj€S swoich oficer€Vw zupe€Rniejak wojsko, a dow€Vdc€S jest stary i do€Qwiadczony ogier. Czy si€X pas€S, czy przenosz€S si€X z miejsca na miejsce, zawsze ochron€X stada stanowi€S ogiery, potem bardziej ku €Qrodkowi biegn€S klacze, a w samym €Qrodku "znajduj€S si€X €\rebi€Xta. Dzieje si€X to w tym celu, €Weby ogiery#mog€Ry broni€Y klaczy i €\rebi€St. Pokazywa€Rem wam ju€W nieraz, jak chwyta€Y lassem mustanga. Zapami€Xtali€Qcie to sobie? €[ Rozumie si€X. €[ Czy macie ochot€X z€Rapa€Y sobie jednego?? €[ Owszem. !€[ Przed po€Rudniem nastr€Xczy si€X po temu sposobno€Q€Y, sir! $€[ Dzi€Xkuj€X!! Ale ja z niej nie skorzystam. #€[ Nie!! Do wszystkich diab€R€Vw! Dlaczego? €[ Bo nie potrzebuj€X konia. #€[ Ale€W westman nie ogl€Sda si€Xna to, czy mu potrzeba konia, czy nie! !€[ Wyobra€Wa€Rem sobie inaczej prawego westmana. €[ Jaki€W ma on by€Y?? #€[M€Vwili€Qcie wczoraj o bia€Rychmy€Qliwych, kt€Vrzy zabijaj€S masami bawo€Ry, chocia€W mi€Xsoich na nic im si€X nie przyda. Uwa€Wam to za krzywd€X wyrz€Sdzan€S zwierz€Xtom i czerwonosk€Vrym, kt€Vrych przez to pozbawia si€X po€Wywienia. Wy chyba jeste€Qcie tego samego zdania?€[ Oczywi€Qcie!! €[Zupe€Rnie tak samo ma si€X rzecz z ko€Zmi. Nie chc€X €Wadnemu z tych wspania€Rych mustang€Vw zabiera€Y wolno€Qci, nie mog€Sc tego usprawiedliwi€Y konieczno€Qci€S zdobycia konia. €[Uczciwie my€Qlicie, sir, bardzo uczciwie. Tak samo jak wy powinien my€Qle€Y, m€Vwi€Y i dzia€Ra€Y ka€Wdy cz€Rowiek. Ale kto wam to powiedzia€R, €We macie jakiemu€Q mustangowi #odebra€Y wolno€Q€Y? €`wiczyli€Qcie si€X w rzucaniu lassem, teraz mo€Wecie zrobi€Y pr€Vb€X. Chc€X zobaczy€Y, czy zdacie egzamin.€[ To co innego. Na to przystaj€X, €[ Pi€Xknie! Mnie idzie oczywi€Qcie o wierzchowca i wybior€X te€W sobie odpowiedniego. Zwraca€Rem wam nieraz na to uwag€X i teraz powtarzam: sied€\cie mocno w siodle i osad€\cie dobrze konia w chwili, kiedy si€X lasso napr€X€Wy i nast€Spi szarpni€Xcie. W przeciwnym razie spadniecie, a mustang pop€Xdzi i poci€Sgnie na lassie waszego konia, za sob€S. Wtedy stracicie w€Rasnego konia i zostaniecie pospolitym piechurem, takim jak ja teraz. #Chcia€R m€Vwi€Y dalej, lecz nagle!przerwa€R i podni€Vs€R r€Xk€X ku wspomnianym ju€W dwom g€Vrom na p€V€Rnocnym kra€Zcu prerii. Ukaza€R si€X tam jeden samotny ko€Z. Szed€R powoli, nie pas€Sc #si€X, rzuca€R g€Row€S to w jedn€S, !to w drug€S stron€X i wci€Sga€R wnozdrza powietrze. !€[Widzicie go? €[szepn€S€R Sam !cicho, cho€Y ko€Z nie m€Vg€R nas us€Rysze€Y. €[ Czy nie powiedzia€Rem, €We nadejd€S? To zwiadowca, kt€Vry wyskoczy€R naprz€Vd, by zbada€Y, czy okolica bezpieczna. Chytry ogier. Jak €Rypie oczyma na wszystkie strony, jak wietrzy! Nas nie poczuje, bo stoimy twarz€S do wiatru. Umy€Qlnie wybra€Rem to miejsce. Teraz mustang pu€Qci€R si€X k€Rusem najpierw w prawo, potem w lewo, a w ko€Zcu !zawr€Vci€R i umkn€S€R tam, sk€Sd przyby€R. €[Przypatrzyli€Qcie si€X temu koniowi? €[ spyta€R Sam. €[ Jak m€Sdrze si€X zachowuje, jak wyzyska€R ka€Wdy krzak, €Weby si€X ukry€Y przed obcym wzrokiem! India€Zski zwiadowcanie zrobi€Rby tego lepiej, €[ To prawda. Jestem zdumiony. €[Teraz wr€Vci€R, aby swemu czworono€Wnemu genera€Rowi donie€Q€Y, €We droga wolna. Ale $si€X pomyl€S, hi! hi! hi! Za€Ro€W€X %si€X, €We najp€V€\niej za dziesi€X€Y !minut b€Xd€S ju€W tutaj. Wiecie, jak zrobimy? €[ No jak?? €[ Pojedziecie czym pr€Xdzej a€W do wyj€Qcia z prerii i tam zaczekacie, ja za€Q udam si€X #ku wej€Qciu i ukryj€X si€X w lesie.Gdy stado nadbiegnie, przepuszcz€X je i pop€Xdz€X za nim. Stado b€Xdzie umyka€Y ku wam, a skoro si€X poka€Wecie, cofnie si€X na powr€Vt. Tak b€Xdziemy je sobie nawzajem odsy€Ra€Y, dop€Vki nie upatrzymydwu najlepszych koni. Wtedy postaramy si€X je schwyta€Y, poczym ja wybior€X sobie lepszego, a gorszego pu€Qcimy wolno. Zgoda? "€[Jak mo€Wecie o to pyta€Y! Nie rozumiem si€X zupe€Rnie na chwytaniu koni, a wy jeste€Qcie w tym mistrzem, b€Xd€X si€X wi€Xc trzyma€R waszych wskaz€Vwek. €[Well! Macie s€Ruszno€Q€Y! !Siedzia€Rem ju€W na wielu dzikichmustangach i opanowa€Rem niejednego, mog€X wi€Xc potwierdzi€Y, €We w s€Rowie €Tmistrz€U nie ma zbytniej przesady. A wi€Xc zabierajcie si€X, bo czas ucieka i nie zd€S€Wymy zaj€S€Y naszych stanowisk. Dosiad€Rszy znowu koni rozjechali€Qmy si€X on na p€V€Rnoc, a ja na po€Rudnie, na najdalsze kra€Zce prerii. Wiedzia€Rem, €We moja ci€X€Wka rusznica b€Xdzie mi zawadza€Ra podczas chwytania mustang€Vw. Tote€W ch€Xtnie bymsi€X jej pozby€R, gdybym nie zna€R zasady, €We ostro€Wny westman roz€R€Scza si€X ze swoj€S strzelb€S tylko w€Vwczas,gdy jest pewny, €We mu nie grozi €Wadne niebezpiecze€Zstwo. Teraz jednak w ka€Wdej chwili m€Vg€R "si€X zjawi€Y Indianin lub jakie€Q drapie€Wne zwierz€X, poprawi€Remwi€Xc sobie tylko rzemie€Z, by rusznica nie t€Ruk€Ra mnie podczas ruchu po plecach. Z podnieceniem czeka€Rem na konie. Zatrzyma€Rem si€X na skraju lasu przytykaj€Scego do prerii, przywi€Sza€Rem jeden !koniec lassa do kuli u siod€Ra i po€Ro€Wy€Rem je potem zwini€Xte w p€Xtl€X przed sob€S tak, €We mo€Wna je by€Ro w stosownej chwili uchwyci€Y. Drugi kraniec prerii by€R tak daleko ode mnie, €We nie dojrza€Rbym mustang€Vw, gdyby !si€X tam pojawi€Ry. Musia€Rby je Sam dopiero na mnie nap€Xdzi€Y. Nie min€S€R jednak kwadrans kiedy ujrza€Rem w dali mn€Vstwociemnych punkt€Vw, zwi€Xkszaj€Scych si€X szybko, w $miar€X jak si€X do mnie zbli€Wa€Ry. Z pocz€Stku niewi€Xksze od wr€Vbli, wygl€Sda€Ry potem jak !koty, psy, ciel€Xta, a€W w ko€Zcu!przybra€Ry naturaln€S wielko€Q€Y koni. To mustangi lecia€Ry ku mnie w dzikim pop€Rochu. Co za wspania€Ry widok przedstawia€Ry te zwierz€Xta! Grzywy owiewa€Ry im szyje, a ogony chwia€Ry si€X jak pi€Vropusze. By€Ro ich wszystkich ze trzysta sztuk, a jednak zdawa€Ro si€X, €We ziemia dr€Wy pod ich kopytami. Poch€Vd prowadzi€R siwy ogier, godny tego, €Weby go schwyta€Yi oswoi€Y, gdyby nie to, €We €Wadnemu my€Qliwemu na preriach nigdy przez my€Ql nie przejdzie je€\dzi€Y na koniu !jasnej ma€Qci, gdy€W zdradzi€Robygo to przed ka€Wdym nieprzyjacielem. Teraz nadesz€Ra stosowna chwila, €Weby si€X im ukaza€Y. Wyjecha€Rem spod drzew na czyste pole. Na skutek tego €[siwy przewodnik stada rzuci€R si€X wstecz, jak gdyby ugodzony kul€S w pier€Q, stado "stan€X€Ro, parskn€X€Ro g€Ro€Qno i trwo€Wnie, po czym ca€Ry szwadron zrobi€R w ty€R zwrot, siwek wysun€S€R si€X znowu na czo€Ro i zwierz€Xta pogna€Ry tam, sk€Sd przybieg€Ry. Ruszy€Rem za nimi wolno. Nie "€Qpieszy€Rem si€X, b€Xd€Sc pewien,€We Sam zn€Vw je ku mnie nap€Xdzi. Podczas tego stara€Rem si€X wyt€Rumaczy€Y sobie zjawisko, kt€Vre mnie zastanowi€Ro. Chocia€W konie zatrzyma€Ry si€X przede mn€S tylko na chwilk€X, wyda€Ro mi !si€X, €We jedno ze zwierz€St nie by€Ro koniem, lecz mu€Rem. Jakkolwiek pomy€Rka nie by€Ra wykluczona, to przecie€W !zdawa€Ro mi si€X, €We widzia€Rem dobrze. Za drugim razem postanowi€Rem przypatrzy€Y si€X lepiej. Rzekomy mu€R znajdowa€Rsi€X w pierwszym szeregu zarazza siwym przewodnikiem; widocznie konie uwa€Wa€Ry go nie tylko za r€Vwnego sobie, alenawet obdarzy€Ry go pewn€S rang€S. Po pewnym czasie zwierz€Xta nadbieg€Ry znowu i zn€Vw na m€Vj widok zawr€Vci€Ry. !Powt€Vrzy€Ro si€X to raz jeszcze,a wtedy spostrzeg€Rem #wyra€\nie, €We si€X nie pomyli€Rem.Mi€Xdzy nimi by€R mu€R, jasnobrunatny, z ciemnym pasem wzd€Ru€W grzbietu, robi€R nawet bardzo dobre wra€Wenie mimo wielkiej g€Rowy i uszu. Mu€Ry mniej s€S wybredne ni€W konie, maj€S ch€Vd o wiele pewniejszy, a nad przepa€Qci€S nie dostaj€S zawrotu g€Rowy. Tezalety wa€W€S na szali na ich korzy€Q€Y, cho€Y z drugiej strony, zwierz€Xta te s€S bardzo uparte. Pozwalaj€S si€X nieraz raczej na €Qmier€Y !zabato€Wy€Y, a nie zrobi€S kroku naprz€Vd, pomimo €We nie d€\wigaj€S ci€X€Waru i id€S po drodze g€Radkiej jak st€V€R. Po prostu nie chc€S. "Wyda€Ro mi si€X, €We ten mu€R maw sobie du€Wo ognia i €We jego !oczy b€Ryszcz€S nawet ja€Qniej i inteligentniej ni€W u koni, !postanowi€Rem wi€Xc go z€Rowi€Y. Nasun€X€Ro mi si€X przy tym przypuszczenie, €We pewnie #uciek€R w€Ra€Qcicielowi i pobieg€R za przelatuj€Scym stadem dzikich koni, przy kt€Vrym ju€W pozosta€R. Teraz Hawkens zn€Vw zawr€Vci€R"stado ku mnie i zbli€Wy€R si€X samtak, €We go ju€W dok€Radnie widzia€Rem. Mustangi nie mog€Ry si€X ruszy€Y ani w ty€R, ani naprz€Vd, rzuci€Ry si€X wi€Xc w bok, a my za nimi. Stado $rozdzieli€Ro si€X, a mu€R zosta€R w g€R€Vwnym oddziale przy boku siwka, daj€Sc dow€Vd nadzwyczajnej r€Sczo€Qci i wytrwa€Ro€Qci. Trzyma€Rem si€X wi€Xc tego oddzia€Ru, a Sam zamierza€R widocznie uczyni€Y to samo. "€[ Bra€Y w €Qrodek, ja z lewej, wy z prawej! €[ zawo€Ra€R do mnie. Dawszy koniom ostrogi, nie tylko dor€Vwnali€Qmy w szybko€Qci mustangom, lecz €V€W on pomy€Qli o a to mp9Џ*€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB-p c†.   cщ//Š cL0Й!* cЏ1у,Ž c2q7Hunawet dop€Xdzili€Qmy je, zanim si€X dosta€Ry do lasu. Tam galopowa€Y nie mog€Ry, "zawr€Vci€Ry wi€Xc, aby przelecie€Ypomi€Xdzy nami. Chc€Sc temu zapobiec, zmniejszyli€Qmy z Hawkensem odleg€Ro€Q€Y mi€Xdzy "sob€S, a konie rozpr€Vszy€Ry si€X jak gromada kuropatw, na "kt€Vre uderzy€R jastrz€Sb. Siwek imu€R, oddzieliwszy si€X od reszty, przemkn€X€Ry pomi€Xdzy nami, a my pop€Xdzili€Qmy za nimi. Teraz Sam zawo€Ra€R do mnie, "kr€Xc€Sc ju€W lassem nad g€Row€S: €[ Znowu greenhorn!! Zostaniecie nim wiecznie! €[ Dlaczego?? !€[ Bo chcecie wzi€S€Y siwka, a !tak robi tylko greenhorn, hi! hi!hi! Odpowiedzia€Rem mu, lecz on #mnie nie us€Rysza€R, gdy€W g€Ro€Qnyjego €Qmiech zag€Ruszy€R moje s€Rowa. A wi€Xc rzeczywi€Qcie "s€Sdzi€R, €We polowa€Rem na siwka!A niech tam! Odst€Spi€Rem mu !mu€Ra i skr€Xci€Rem na bok, gdziemustangi p€Xdzi€Ry w r€V€Wnych kierunkach, parskaj€Sc i r€W€Sc ze strachu. Hawkens znalaz€R si€X ju€W tak blisko mu€Ra, €We rzuci€R lasso, kt€Vrego p€Xtla owin€X€Ra si€X doko€Ra szyi zwierz€Xcia. Teraz Sam powinien by€R osadzi€Y konia i poderwa€Y go wstecz, jak mnieo tym gorliwie przedtem poucza€R, aby wytrzyma€Y szarpni€Xcie, skoro si€X lasso napr€X€Wy. Zrobi€R to istotnie, lecz o mgnienie oka za p€V€\no, tak €Weto gwa€Rtowne szarpni€Xcie powali€Ro jego konia; widocznie nie zawr€Vci€R i nie stan€S€R w por€X silnie na nogach. Sam Hawkens wywin€S€R strasznego kozio€Rka w powietrzu i spad€R na ziemi€X, a ko€Z wsta€R natychmiast i pop€Xdzi€R naprz€Vd. Wskutek tego lasso zwolni€Ro ucisk, a mu€R, kt€Vry #si€X nie przewr€Vci€R, zaczerpn€S€R powietrza i pocwa€Rowa€R dalej, !ci€Sgn€Sc za sob€S przez preri€X konia, lasso bowiem przywi€Szane by€Ro do kuli u siod€Ra. Po€Qpieszy€Rem do Sama zobaczy€Y, czy mu si€X nic nie sta€Ro. On jednak wsta€R i zawo€Ra€R: !€[Do stu piorun€Vw! Ko€Z Dicka ucieka mi razem z mu€Rem bez $po€Wegnania, je€Qli si€X nie myl€X! €[ Czy€Qcie si€X pot€Rukli?? %€[ Nie. Z€Ra€\cie pr€Xdko i dajcie mi swego konia! €[ Na co?? €[ Musz€X goni€Y za zbiegami. No, z€Ra€\cie pr€Xdzej! €[ Ani mi si€X €Qni!! Znowu wywiniecie kozia i oba konie p€Vjd€S do stu diab€R€Vw. To rzek€Rszy, ruszy€Rem za mu€Rem, kt€Vry odbieg€R ju€W na "do€Q€Y znaczn€S odleg€Ro€Q€Y, ale popad€R teraz w zatarg z koniem. Ko€Z bieg€R nieregularnie, zmieniaj€Sc co chwila kierunek, a to wstrzymywa€Ro oczywi€Qcie mu€Ra zwi€Szanego z nim lassem, tote€W dop€Xdzi€Rem go szybko. Nie u€Wywaj€Sc w€Rasnego lassa, chwyci€Rem za tamto i owin€S€Rem je sobie kilka razy wok€V€R r€Xki w !nadziei, €We teraz opanuj€X ju€W mu€Ra na pewno. Z pocz€Stku pozwoli€Rem mu biec dalej i cwa€Rowa€Rem z ty€Ru z obydwoma ko€Zmi, €Qci€Sgaj€Sc stopniowo rzemie€Z tak, €We p€Xtla zw€X€Wa€Ra si€X coraz bardziej Uda€Ro mi si€X przy tymkierowa€Y do pewnego stopnia zwierz€Xciem, bo pozornym rozlu€\nianiem i napr€X€Waniem lassa doprowadzi€Rem do tego, !€We zawr€Vci€Ro ono €Rukiem tam, gdzie sta€R Sam Hawkens. Teraz€Qci€Sgni€Xta nagle p€Xtla !zacisn€X€Ra si€X mu€Rowi na szyi #tak silnie, €We straci€R oddech. i run€S€R na ziemi€X. !€[ Trzymajcie mocno, p€Vki nie pochwyc€X tego ga€Rgana, a #potem pu€Q€Ycie! €[ zawo€Ra€R Sam. !Przyskoczy€R i pomimo €We mu€R wali€R nogami na wszystkie !strony, stan€S€R tu€W obok niego.!€[ Teraz!! €[ zakomenderowa€R. Pu€Qci€Rem lasso, mu€R zaczerpn€S€R powietrza i $podni€Vs€R si€X w g€Vr€X, ale w tej chwili Sam skoczy€R mu na grzbiet. Zwierz€X sta€Ro przez chwil€X nieruchomo jak skamienia€Re z grozy, wkr€Vtce jednak zacz€X€Ro wyrzuca€Y to przednie, to zadnie nogi. Potem skoczy€Ro nagle wszystkimi czterema nogami w!bok i wygi€X€Ro grzbiet jak kot, ale Sam siedzia€R mocno. #€[Nie zrzuci mnie! €[ zawo€Ra€R. €[Teraz spr€Vbuje ostatniego €Qrodka i zechce ze mn€S ucieka€Y. Zaczekajcie tu na mnie, wkr€Vtce przyprowadz€X go z powrotem oswojonego! Ale co do tego Hawkens si€X pomyli€R. Mu€R wcale nie zamierza€R z nim ucieka€Y, lecz rzuci€R si€X nagle na ziemi€X i zacz€S€R si€X tarza€Y gro€W€Sc Samowi po€Ramaniem wszystkich €Weber: je€\dziec musia€R zej€Q€Y z siod€Ra. Zeskoczy€Rem wi€Xc, chwyci€Rem wlok€Scy si€X po ziemi koniec lassa i owin€S€Rem je dwukrotniedoko€Ra do€Q€Y grubego pnia pobliskiego drzewa. Mu€R, strz€Ssn€Swszy z siebie "je€\d€\ca, chcia€R pogna€Y w dal, !ale pie€Z wytrzyma€R, lasso si€X #napr€X€Wy€Ro, a p€Xtla €Qcisn€X€Ra !znowu silnie szyj€X zwierz€Xcia, wskutek czego run€X€Ro po raz drugi na ziemi€X. Sam Hawkens pochyli€R si€X, maca€R si€X po €Webrach i po nogach, stroi€R miny, jak gdyby si€X najad€R kiszonej kapusty z powid€Rami, i rzek€R: %€[ Pu€Q€Ycie t€X besti€X; nikt jej $nie da rady, je€Qli si€X nie myl€X! !€[Jeszcze czego! Nie mog€X si€Xda€Y zawstydzi€Y mu€Rowi, kt€Vrego ojciec nie by€R d€Wentelmenem, lecz zwyczajnym os€Rem. Musi by€Y mi pos€Ruszny. Uwa€Wajcie! Odwin€S€Rem lasso z pnia drzewa i stan€S€Rem nad zwierz€Xciem w szerokim rozkroku. Skoro tylko mu€R !dobrze odetchn€S€R, zerwa€R si€X z ziemi. Teraz chodzi€Ro przedewszystkim o to, by go silnie #€Qcisn€S€Y nogami. Gdy mu€R u€Wy€R wszystkich €Qrodk€Vw wypr€Vbowanych wobec Sama, podnios€Rem zwisaj€Sce mu z szyi lasso, zwin€S€Rem je i #uj€S€Rem silnie tu€W za p€Xtlic€S. Skoro tylko spostrzeg€Rem, €We zwierz€X ma zamiar rzuci€Y si€X #na ziemi€X, zaciska€Rem p€Xtlic€X itak, €Qciskaj€Sc przy tym kolana, utrzyma€Rem je na !nogach. By€Ra to ci€X€Wka walka, rzek€Rbym €[ trafi€R sw€Vj na swego. Zacz€S€Rem si€X poci€Y z wysi€Rku, ale i mu€Rowi pot sp€Rywa€R z ca€Rego cia€Ra, a z pyska opada€Ry wielkie p€Raty #piany. Rusza€R si€X coraz s€Rabiej, w€Qciek€Re parskanie przesz€Ro w"kr€Vtki kaszel, a€W w ko€Zcu pad€Rpode mn€S nie z w€Rasnej woli, lecz dlatego, €We zabrak€Ro mu !si€R. Leg€R na ziemi bez ruchu z przewr€Vconymi oczyma. Zaczerpn€S€Rem g€R€Xboko !powietrza, zdawa€Ro mi si€X, €We wszystkie €Wy€Ry i €Qci€Xgna we mnie si€X porwa€Ry. €[Wielkie nieba, co z was za cz€Rowiek! €[ zawo€Ra€R Sam. "€[Mieli€Qcie wi€Xcej si€R ni€W to bydl€X! Zl€Xkliby€Qcie si€X, gdyby€Qcie zobaczyli swoj€S twarz! €[ Wierz€X. €[ Oczy wam wy€Ra€W€S, wargi popuch€Ry, a z policzk€Vw lada chwila krew try€Qnie. €[To przydarza si€X greenhornom, kt€Vrzy nie daj€S si€X wyrzuci€Y z siod€Ra, gdy tymczasem kto€Q inny, mistrz wpolowaniu na mustangi, jako m€Sdrzejszy, pozwoli€R si€X str€Sci€Y przywi€Szawszy poprzednio w€Rasnego konia do mu€Ra i pu€Qciwszy obydwa na przechadzk€X. Poczciwiec zrobi€R jeszcze #bardziej p€Raczliw€S min€X i rzek€Rzgn€Xbionym g€Rosem: €[Milczcie o tym, sir! Zapewniam was, €We nawet najlepszemu my€Qliwcowi mo€We si€X co€Q takiego przytrafi€Y. Mieli€Qcie dobre dni wczoraj i dzisiaj. !€[Spodziewam si€X, €We wi€Xcej takich dobrych dni do€Wyj€X. Tym gorsze by€Ry one dla was. Jak€We€W tam z waszymi €Webramii innymi ko€Q€Ymi? €[Nie wiem. Pozbieram je i #zlicz€X kiedy€Q, gdy mi si€X zrobi "lepiej. Teraz k€Rapi€S mi w ca€Rym!ciele. Takiej bestii nie mia€Rem jeszcze pod sob€S! Przypuszczam, €We teraz nabierze wreszcie rozumu! $€[To si€X ju€W sta€Ro. Popatrzcie,jaka zm€Xczona, a€W lito€Q€Y bierze. Za€Ro€Wymy jej uzd€X i !siod€Ro i pojedziecie na niej do domu. €[ Zacznie podskakiwa€Y na nowo!! '€[Nie b€Vjcie si€X! Dosy€Y si€X ju€W nabiega€Ra. To m€Sdre zwierz€X, z kt€Vrego b€Xdziecie jeszcze bardzo radzi. €[I ja tak s€Sdz€X. Od samego pocz€Stku upatrzy€Rem j€S sobie,a wy siwka, co by€Ro oczywi€Qcie ogromnym g€Rupstwem. !€[ Czy jeste€Qcie tego pewni?? €[ Rozumie si€X, €We by€Ro to g€Rupstwo! €[ Nie o to mi chodzi, lecz o to, czy rzeczywi€Qcie wiecie, €We wybra€Rem sobie siwka. €[ A c€V€W?? €[ Tak€We mu€Ra. €[ Naprawd€X?? €[Tak. Chocia€W jestem greenhorn, to jednak wiem ju€W, €We siwek na nic si€X nie przyda westmanowi. Mu€R spodoba€R mi si€X od razu na pierwszy rzut oka. €[ Trzeba wam przyzna€Y, €We posiadacie dobry rozum... ko€Zski. €[€]ycz€X wam, €Weby wasz ludzki by€R tak samo dobry, kochany Samie! Pom€V€Wcie mi d€\wign€S€Y mu€Ra z ziemi! Podnie€Qli€Qmy go, on za€Q stan€S€R spokojnie, dr€W€Sc na $ca€Rym ciele. Nie opiera€R si€X te€W!przy zak€Radaniu siod€Ra i uzdy. Gdy go Sam dosiad€R, by€R mu pos€Ruszny jak najlepiej uje€Wd€Wony ko€Z. "€[Pozna€Y, €We ta mulica mia€Ra ju€W pana €[rzek€R Sam €[i to dobrego je€\d€\ca. Uciek€Ra mu pewnie. Wiecie, jak€S jej dam nazw€X? €[ No?? #€[Mary. Je€\dzi€Rem ju€W kiedy€Q !na mulicy, kt€Vra si€X nazywa€Ra Mary, nie potrzebuj€X wi€Xc wymy€Qla€Y innego imienia. "€[ A wi€Xc mu€R Mary, a strzelbaLiddy! !€[Tak, to bardzo mi€Re imiona, nieprawda€W? Ale, ale musz€X was poprosi€Y jeszcze o jedn€S ma€R€S grzeczno€Q€Y. €[ Jak€S?? "€[ Nie m€Vwcie o tym, co si€X tusta€Ro. Przys€Rug€X t€X b€Xd€X zawsze bardzo wysoko ceni€R. !€[ Co te€W wygadujecie!! Tego, co si€X samo przez si€X rozumie,nie ceni si€X wcale wysoko. $€[Ja my€Ql€X inaczej. T€X band€X wobozie €Qmiech by porwa€R, gdyby si€X dowiedzia€Ra, w jaki spos€Vb Sam Hawkens doszed€R do posiadania swej nowej, uroczej Mary! Mieliby uciech€X, #wielk€S uciech€X. Je€Qli o tym nie wspomnicie, to ja... $€[Prosz€X was, b€Sd€\cie cicho! €[#przerwa€Rem. €[ Nie tra€Ycie s€R€Vwniepotrzebnie. Jeste€Qcie mym nauczycielem i druhem. To wystarczy. Jego ma€Re, chytre oczka zwilgotnia€Ry. €[ Tak, jestem wam druhem, sir €[zawo€Ra€R z zapa€Rem €[i gdybym wiedzia€R, €We darzycie !mnie tak€We odrobin€S mi€Ro€Qci, to serce moje by€Roby pe€Rne rado€Qci i wesela! "Poda€Rem mu r€Xk€X i odrzek€Rem:€[ Mog€X wam sprawi€Y t€X !uciech€X, drogi Samie. B€Sd€\cie pewni, €We kocham was tak, no... jak si€X kocha dobrego, zacnego wuja. Wystarczy wamto? €[W zupe€Rno€Qci, sir, w zupe€Rno€Qci! Jestem tym tak zachwycony, €We chcia€Rbym o ile mo€Wno€Qci zaraz tu, na miejscu, wam si€X odwzajemni€Y.Powiedzcie, co mam uczyni€Y! Czy mam, czy mam... na !przyk€Rad t€X now€S Mary zje€Q€Y tu w waszych oczach ze sk€Vr€Si ko€Q€Ymi? Czy mo€We wolicie, €Webym sam siebie zamarynowa€R, po€Ywiartowa€R i po€Rkn€S€R? Czy... €[ Wstrzymajcie si€X!! €[ zawo€Ra€Rem ze €Qmiechem. €[W obu tych wypadkach bym was utraci€R, bo w pierwszym musieliby€Qcie p€Xkn€S€Y, a w drugim zgin€S€Y wskutek niestrawno€Qci, po€Rkn€Swszy peruk€X, kt€Vrej nie zni€Vs€Rby !wasz €Wo€R€Sdek. Zrobili€Qcie mi ju€W do€Q€Y dobrego i jeszcze nieraz oka€Wecie mi swoj€S #mi€Ro€Q€Y. Darujcie wi€Xc na razie €Wycie Mary i sobie i starajcie "si€X, €Weby€Qmy wkr€Vtce wr€Vcili do obozu. Chcia€Rbym popracowa€Y. "€[ A c€V€We€Qcie tutaj robili?? "Je€Qli to nie by€Ra praca, to nie wiem, co nazwa€Y prac€S. Przywi€Sza€Rem Dickowego konia lassem do mego i odjechali€Qmy. Mustangi dawno ju€W oczywi€Qcie poucieka€Ry, a !mu€R by€R tak pos€Ruszny, €We Samkilkakrotnie zauwa€Wy€R: €[Ona przesz€Ra szko€R€X, ta Mary, i to bardzo dobr€S szko€R€X! Za ka€Wdym krokiem coraz bardziej czuj€X i "poznaj€X, €We b€Xd€X mia€R dobregowierzchowca. Ona sobie teraz przypomina, co niegdy€Q umia€Ra, a co mi€Xdzy mustangami wylecia€Ro jej z g€Rowy. Prawdopodobnie ma nie tylko temperament, lecz tak€We charakter. "€[ Je€Qli go jeszcze nie ma, to mo€Wecie j€S tego nauczy€Y. Nie jest jeszcze na to za stara. €[Ile ma lat, jak s€Sdzicie? €[ Z pi€X€Y, nie wi€Xcej. €[Ja te€W tak my€Ql€X. Zbadam "p€V€\niej, czy si€X nie myl€X. Wamto zwierz€X zawdzi€Xczam, tylkowam. By€Ry to dla mnie dwa dni !z€Re, bardzo z€Re, ale za to dla was pe€Rne chwa€Ry. Czy przypuszczali€Qcie, €We nauczycie si€X polowa€Y na bizony i mustangi w tak kr€Vtkich odst€Xpach czasu? €[Czemu nie? Tu na Zachodzietrzeba by€Y przygotowanym na wszystko. Spodziewam si€X, €We poznam jeszcze inne polowania. €[Hm, tak. €]ycz€X wam, !€Weby€Qcie z nich wyszli tak jak wczoraj i dzisiaj. Zw€Raszcza wczoraj €Wycie wasze wisia€Ro na w€Rosku. Nie zapominajcie !nigdy, €We jeste€Qcie greenhorn. Ten cz€Rowiek pozwala #spokojnie zbli€Wy€Y si€X do siebie bawo€Rowi i strzela mu w oczy! Czy to kto widzia€R? Jeste€Qcie jeszcze niedo€Qwiadczeni i nie doceniacie bizon€Vw. Uwa€Wajcie"na siebie lepiej w przysz€Ro€Qci inie ufajcie sobie zanadto! Polowanie na bizona jest jednym z najniebezpieczniejszych. Jest jeszcze tylko jedno bardziej niebezpieczne. €[ Jakie?? €[ Na nied€\wiedzia. !€[ Czy na czarnego z €W€V€Rtym pyskiem?? $€[Baribala? Z tego si€X €Qmiej€X, on jest tak dobroduszny i spokojny, €We mo€Wna go nauczy€Y prasowa€Y i haftowa€Y. My€Ql€X o grizzlim, szarym !nied€\wiedziu z G€Vr Skalistych. Pewnie czytali€Qcie o nim, jak zreszt€S o wszystkim? €[ Tak. "€[To si€X cieszcie, je€Weli nie ujrzycie go nigdy. Gdy si€X podniesie, jest od was wy€Wszyo dwie stopy, a jak raz k€Rapnie z€Xbami, to wam z g€Rowy zrobi miazg€X. Napadni€Xty i wprawiony we w€Qciek€Ro€Q€Y, nie spocznie, dop€Vki nie rozszarpie i nie zniszczy wroga. €[ Albo wr€Vg jego!! €[Oho! Patrzcie, znowu ta !wasza lekkomy€Qlno€Q€Y! M€Vwicie o wielkim, niezwyci€X€Wonym, szarym nied€\wiedziu, jak gdyby chodzi€Ro o ma€Rego, niegro€\nego szopa. "€[Tak nie jest. Nie lekcewa€W€X go, ale te€W nie godz€X si€X z tym, €We jest niezwyci€X€Wony. Nie istniej€S drapie€Wne zwierz€Xta, kt€Vrych nie mo€Wna by pokona€Y. Tak samo ma si€X rzecz z grizzlim. €[ Czy i to znale€\li€Qcie w ksi€S€Wkach?? €[ Tak. "€[Hm! Zdaje mi si€X, €We czytane!przez was ksi€S€Wki s€S g€R€Vwnympowodem waszej lekkomy€Qlno€Qci. Jeste€Qcie cz€Rowiekiem rozumnym, je€Qli $si€X nie myl€X, ale potrafiliby€Qciepewno p€Vj€Q€Y tak samo na szarego nied€\wiedzia jak wczoraj na bizony. €[ Gdybym nie m€Vg€R inaczej, to tak. $€[ Nie m€Vg€R inaczej!! G€Rupstwo!Co przez to rozumiecie? Ka€Wdymo€We inaczej, je€Qli chce! !€[ To znaczy, €We mo€We uciec, je€Weli jest tch€Vrzem. Czy o tym my€Qlicie? !€[Tak, ale o tch€Vrzostwie nie ma przy tym mowy. To nie tch€Vrzostwo ucieka€Y przed grizzlim. Przeciwnie, zaatakowa€Y go jest samob€Vjstwem, czystym samob€Vjstwem! $€[Tu nasze zdania si€X r€V€Wni€S. Gdy zwierz€X zaskoczy mnie niespodzianie i zabraknie mi czasu do ucieczki, musz€X si€X broni€Y. Gdy si€X rzuci na mego towarzysza, id€X mu na pomoc. To s€S dwa wypadki, w kt€Vrychnie mog€X lub nie wolno mi ucieka€Y. Poza tym uwa€Wam, €Weodwa€Wny westman zabierze si€Xdo szarego nied€\wiedzia nawet bez konieczno€Qci, po totylko €Weby da€Y dow€Vd swej odwagi i unieszkodliwi€Y niebezpiecznego drapie€Wnika, a przy tym pokosztowa€Y szynki i €Rap. !€[ Jeste€Qcie niepoprawni, a€W cierpn€X ze strachu o was. Dzi€Xkujcie Bogu, je€Qli nie zaznajomicie si€X z tymi €Rapami"i szynk€S! Nie taj€X oczywi€Qcie, €We to najwi€Xksze przysmaki naziemi, przewy€Wszaj€Sce nawet pol€Xdwic€X bawol€S. €[Prawdopodobnie wasze obawy o mnie s€S na razie zbyteczne. A czy€W w tych stronach w og€Vle €Wyj€S szare nied€\wiedzie? €[Czemu nie? Grizzli przebywa w g€Vrach, posuwa si€X wzd€Ru€W rzek, a czasem nawet wychodzi na prerie. Biada temu, kogo napotka. Przesta€Zmy ju€W o tym m€Vwi€Y! Nie przeczuwa€R tak samo jak ja, €We ju€W nazajutrz potoczy si€X inna rozmowa na ten temat i €We to niebezpieczne zwierz€X wejdzie nam w drog€X. Nie starczy€Ro ju€W zreszt€S czasu na dalsze roztrz€Ssanie tej sprawy, gdy€W przybyli€Qmy do obozu, kt€Vry posuni€Xto tymczasem naprz€Vd o odmierzon€S cz€X€Q€Y trasy. Bancroft wraz z trzema surweyorami zabra€R si€X t€Xgo do roboty, aby w ko€Zcu pokaza€Y, co potrafi. Wywo€Rali€Qmy og€Vlny podziw. &€[ Mu€R, mu€R! €[ wo€Rano. €[ Sk€Sd go macie?? "€[ Przys€Rano mi go €[ odrzek€R Sam powa€Wnie. €[ Nie mo€We by€Y!! A kto? €[ Po€Qpieszn€S poczt€S, pod opask€S za dwa centy. Czy chcecie zobaczy€Y opakowanie? "Kilku si€X za€Qmia€Ro, a reszta %j€X€Ra ur€Sga€Y, ale Sam osi€Sgn€S€R !sw€Vj cel; nie pytano go wi€Xcej.Nie zauwa€Wy€Rem, czy wobec Dicka Stone'a i Willa Parkera okaza€R si€X sk€Ronniejszy do wynurze€Z, gdy€W zabra€Rem si€X natychmiast do pomiar€Vw, kt€Vre te€W dzi€Xki temu posun€X€Ry si€X naprz€Vd tak pr€Xdko, €We mogli€Qmy nazajutrz"zabra€Y si€X ju€W do doliny, gdzie to mp9Џ*€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB3p cН4† ћ c 5– cƒ6"Ф cц7л,0 cI8 8€DЌspotkali€Qmy si€X onegdaj z bizonami. Rozmawiaj€Sc o tym wieczorem, spyta€Rem Sama, czy bawo€Ry mog€Ryby nam przeszkodzi€Y, poniewa€W, jak si€X zdawa€Ro, obra€Ry sobie tamt€Xdy drog€X, a dotychczas przesz€Ra tylko przednia ich stra€W i nale€Wa€Ro wobec tego przygotowa€Y si€X na to, €We, "uka€We si€X tak€We stado g€R€Vwne."€[Nie s€Sdz€X, sir €[ odrzek€R. €[Bizony nie s€S g€Rupsze od mustang€Vw. Odp€Xdzone przez nas forpoczty wr€Vci€Ry i przestrzeg€Ry stado, tote€W p€Vjdzie ono z pewno€Qci€S w zupe€Rnie innym kierunku i b€Xdzie unika€Ro tej doliny. Z brzaskiem dnia przenie€Qli€Qmy nasz ob€Vz do g€Vrnej cz€X€Qci doliny bez udzia€Ru Hawkensa, Stone'a i Parkera, pierwszy z nich bowiem, chc€Sc uje€\dzi€Y swoj€SMary, uda€R si€X na preri€X, a obaj pozostali postanowili mu towarzyszy€Y. My, jako surweyorzy, zaj€Xli€Qmy si€X ustawianiem tyczek pomiarowych przy pomocy kilku podw€Radnych Rattlera. On sam, nic nie "robi€Sc, w€R€Vczy€R si€X z innymi po okolicy. Zbli€Wyli€Qmy si€X wreszcie do miejsca, w kt€Vrymzabi€Rem niedawno oba bawo€Ry. Nie zauwa€Wywszy z pewnej !odleg€Ro€Qci zw€Rok starego byka,zdziwi€Rem si€X niema€Ro, podszed€Rem bli€Wej i zobaczy€Rem szeroki €Qlad ci€Sgn€Scy si€X od miejsca, na kt€Vrym zwierz€X le€Wa€Ro, ku niedalekim zaro€Qlom. Trawa by€Ra zgnieciona na szeroko€Q€Y dwu €Rokci, jakby kto€Q wl€Vk€R co€Q po niej. "€[Do stu piorun€Vw! €[zawo€Ra€R Rattler. €[ Czy to mo€Wliwe? !Kiedy zabierali€Qmy st€Sd mi€Xso,przekona€Rem si€X zbadawszy dok€Radnie, €We obydwa buhaje by€Ry martwe, tymczasem ten widocznie jeszcze €Wy€R. €[ Tak s€Sdzicie?? "€[ Tak jest. A mo€We my€Qlicie, €We martwy baw€V€R sam potrafi si€X oddali€Y? €[ A czy musia€R si€X sam oddali€Y?? M€Vg€R go kto€Q inny usun€S€Y. €[ Tak?? A kto? #€[ Na przyk€Rad Indianie. Troch€X dalej na p€V€Rnoc znale€\li€Qmy €Qlad stopy Indianina. !€[ Tak!! Jaki rozumny i m€Sdry bywa taki greenhorn! Gdyby byka zabrali Indianie, to sk€Sdby si€X oni tu wzi€Xli? €[ Sk€Sdkolwiek. !€[Bardzo s€Rusznie. Mo€We nawetz nieba spadli? Ja my€Ql€X inaczej. W bawole ko€Rata€Ro jeszcze €Wycie, a gdy odzyska€Rtroch€X si€R, zawl€Vk€R si€X w zaro€Qla i tam oczywi€Qcie zdech€R. Rattler poszed€R ze swoimi lud€\mi za €Qladem, przypuszczaj€Sc mo€We, €We po€Qpiesz€X za nimi. Tymczasem nie uczyni€Rem !tego, gdy€W nie podoba€R mi si€X szyderczy ton, jakim do mnie przemawia€R, poza tym czeka€Ramnie robota. Zreszt€S by€Ro mi do€Q€Y oboj€Xtne, gdzie si€X podzia€R trup byka. Zabra€Rem !si€X wi€Xc do pracy, ale zaledwie!wzi€S€Rem tyczk€X do r€Xki, gdy zzaro€Qli zabrzmia€Ry okrzyki przera€Wenia, hukn€X€Ry dwa czy trzy strza€Ry i dolecia€R mnie g€Ros Rattlera: €[ Na drzewa, pr€Xdko na drzewa, bo €Qmier€Y! On nie umiesi€X wspina€Y! !Kogo mia€R na my€Qli m€Vwi€Sc, €We nie umie si€X wspina€Y? Wtem wypad€R z zaro€Qli jeden z jego ludzi p€Xdz€Sc ogromnymiskokami jak cz€Rowiek ogarni€Xty €Qmiertelnym strachem. $€[ Co si€X sta€Ro?? €[ zapyta€Rem g€Ro€Qno. €[ Nied€\wied€\, olbrzymi nied€\wied€\, szary grizzli! €[ siekn€S€R przebiegaj€Sc ko€Ro mnie. #R€Vwnocze€Qnie krzykn€S€R jaki€Q j€Xkliwy g€Ros: €[ Na pomoc, na pomoc! Ma mnie! Oh, oh! Tak rycze€Y m€Vg€R tylko cz€Rowiek, przed kt€Vrym rozwar€Ry si€X wrota €Qmierci. Grozi€Ro mu widocznie wielkie niebezpiecze€Zstwo, nale€Wa€Ro wi€Xc przyj€Q€Y mu z pomoc€S... Ale jak? Strzelb€X zostawi€Rem wnamiocie, poniewa€W mi przeszkadza€Ra w pracy. Nie by€Ro to bynajmniej lekkomy€Qlne, gdy€W jako surweyorzy mieli€Qmy do obrony westman€Vw. Gdybym pobieg€R do namiotu, cz€Rowiek €Vw by€Rby rozszarpany, zanim zdo€Ra€Rbym powr€Vci€Y. $Musia€Rem wi€Xc p€Vj€Q€Y tak, jak sta€Rem, tylko z no€Wem i rewolwerami za pasem. Ale c€V€W ta bro€Z znaczy wobec szarego!nied€\wiedzia! Grizzli to bliski krewny wymar€Rego ju€W nied€\wiedzia jaskiniowego i nale€Wy raczej do czas€Vw przedhistorycznych ni€W do tera€\niejszo€Qci. Dochodzi on !do dziesi€Xciu st€Vp wysoko€Qci, a ja sam p€V€\niej zabija€Rem okazy wa€W€Sce po tyle€W cetnar€Vw. Obdarzony jest tak€S si€R€S musku€R€Vw, €We biegnie z €Ratwo€Qci€S z jeleniem, €\rebi€Xciem lub ciel€Xciem bawolim w pysku. Tylko je€\dziec na r€Sczym i silnym koniu zdo€Ra przed nim umkn€S€Y.Wobec olbrzymiej si€Ry, szalonej odwagi i niezmordowanej wytrwa€Ro€Qci szarego nied€\wiedzia Indianie uwa€Waj€S jego zabicie za czyn ogromnie zuchwa€Ry. Skoczy€Rem w zaro€Qla. €^lad prowadzi€R dalej, a€W do miejscagdzie zaczyna€Ry si€X drzewa. Tam zawl€Vk€R nied€\wied€\ stadnika i stamt€Sd te€W przedtem wyszed€R; dlatego niewidzieli€Qmy jego €Qlad€Vw, bo zatar€R je ci€Sgn€Sc bizona. "By€Ra to gro€\na chwila. Za mn€Swo€Rali surweyorzy biegn€Sc do namiotu po bro€Z, przede mn€S krzyczeli westmani, a w€Qr€Vd tego brzmia€Ry wrzaski bole€Qci !cz€Rowieka, kt€Vrego nied€\wied€\dosta€R w swoje €Rapy. Zbli€Wa€Rem si€X za ka€Wdym skokiem. Wtem us€Rysza€Rem g€Ros nied€\wiedzia, a raczej $nie g€Ros, gdy€W i tym r€V€Wni si€X ten nied€\wied€\ od innych gatunk€Vw, €We nie mruczy, leczw gniewie lub b€Vlu w szczeg€Vlny spos€Vb parska i prycha g€Ro€Qno i szybko. Nareszcie stan€S€Rem na miejscu. Przede mn€S le€Wa€Ro zupe€Rnie rozszarpane cielsko bizona, z prawej i lewej stronykrzyczeli westmani, kt€Vrzy pr€Xdko pouciekali na drzewa i "czuli si€X tam do€Q€Y bezpieczni, gdy€W nigdy nie widziano, by "szary nied€\wied€\ pi€S€R si€X na drzewo. Poza trupem bawolim jeden z westman€Vw stara€R si€X dosta€Y na drzewo, ale nied€\wied€\ go przy tym "zaskoczy€R. Cz€Rowiek ten le€Wa€R g€Vrn€S po€Row€S cia€Ra na pierwszym niskim konarze, obejmuj€Sc pie€Z obu r€Xkami, a $grizzli podni€Vs€Rszy si€X szarpa€R przednimi €Rapami jego nogi i brzuch. Jeden rzut oka przekona€R mnie, €We westman przepad€R bez ratunku. Mog€Rem wi€Xc teraz uciec bez nara€Wania si€X na jakiekolwiek zarzuty, ale ten widok podzia€Ra€R na mnie z nieodpart€S pot€Xg€S. Porwa€Rem jedn€S z porzuconych strzelb, ale niestety nie by€Ro ju€W w niej naboju. Odwr€Vci€Rem si€X, przeskoczy€Rem przez bawo€Ra i zada€Rem nied€\wiedziowi kolb€S z ca€Rej si€Ry cios w czaszk€X. "Ale c€V€W? Strzelba rozprysn€X€Ra !si€X jak szk€Ro w moich r€Xkach, zyska€Rem jednak tyle przynajmniej, €We odwr€Vci€Rem uwag€X nied€\wiedzia od ofiary. "Zwr€Vci€R ku mnie g€Row€X, ale niejednym rzutem jak drapie€Wne zwierz€X z gatunku kot€Vw, lecz powoli, jakby si€X zdziwi€R tym g€Rupim atakiem. Mierz€Sc mnie swoimi ma€Rymi !oczyma, zdawa€R si€X namy€Qla€Y, czy ma zosta€Y przy swojej ofierze, czy pochwyci€Y mnie. Tych kilka chwil ocali€Ro mi !€Wycie, gdy€W wpad€Rem na my€Ql, w mym po€Ro€Weniu najszcz€X€Qliwsz€S i jedyn€S. Wyrwa€Rem zza pasa rewolwer, podbieg€Rem tu€W do nied€\wiedzia i strzeli€Rem mu cztery razy w oczy. Dokona€Rem tego oczywi€Qcie tak pr€Xdko, jak tylko mog€Rem nad€S€Wy€Y, po czym odskoczy€Rem daleko w bok i stan€S€Rem przypatruj€Sc si€X z dobytym no€Wem. Gdybym si€X nie ruszy€R z !miejsca, by€Rbym to przyp€Raci€R €Wyciem, gdy€W o€Qlepione !zwierz€X pu€Qci€Ro czym pr€Xdzej drzewo i rzuci€Ro si€X na miejsce, na kt€Vrym sta€Rem przed chwil€S. Nie znalaz€Rszy mnie tam, nied€\wied€\ zacz€S€R szuka€Y mnie w€Qr€Vd gro€\nego sapania i w€Qciek€Rych uderze€Z #€Rapami. Jak szalony kr€Xci€R si€X na czterech €Rapach w k€V€Rko szarpa€R ziemi€X, skaka€R na wszystkie strony, si€Xgaj€Sc €Rapami daleko od siebie, aby !mnie chwyci€Y. Nie uda€Ro mu si€X"to, gdy€W na szcz€X€Qcie trafi€Rem celnie. By€Rby go mo€We w ko€Zcuw€Xch zaprowadzi€R do mnie, ale#szalona w€Qciek€Ro€Q€Y zag€Ruszy€Raw nim instynkt. Wreszcie zaj€S€R si€X swoimi ranami, nie dbaj€Sc ju€W o tego,kt€Vry je zada€R. Usiad€R, podni€Vs€R si€X w tej pozycji i parskaj€Sc, i klapi€Sc z€Xbami, zacz€S€R sobie przeciera€Y oczy przednimi €Rapami. Stan€S€Rem przy nim czym pr€Xdzej i wbi€Rem mu dwa razy $n€V€W mi€Xdzy €Webra. Si€Xgn€S€R ku mnie natychmiast, ale znowu !na pr€V€Wno, gdy€W mnie ju€W przy!nim nie by€Ro. Nie trafi€Rem go w!serce, mia€R wi€Xc jeszcze si€Ry szuka€Y mnie ze zdwojon€S zajad€Ro€Qci€S mo€We przez "dziesi€X€Y minut. Utraci€R jednak w tym czasie wiele krwi i "zm€Xczy€R si€X widocznie. Usiad€R na powr€Vt i zn€Vw zacz€S€R przeciera€Y oczy, daj€Sc mi sposobno€Q€Y do nast€Xpnych dwu pchni€X€Y no€Wem, o wiele skuteczniejszych. Odskoczy€Rem, a on opu€Qci€R przednie €Rapy na ziemi€X, podbieg€R, chwiej€Sc si€X i chrapi€Sc, naprz€Vd, potem w bok i z powrotem. Chcia€R si€X !podnie€Q€Y, ale si€R mu ju€W nie starczy€Ro. !Upad€R na bok, potoczy€R si€X, na pr€V€Wno usi€Ruj€Sc wsta€Y. #Wreszcie wyci€Sgn€S€R si€X i leg€R spokojnie. €[Dzi€Xki Bogu! €[ krzykn€S€R Rattler z drzewa. €[Bestia nie €Wyje. Byli€Qmy w okropnym niebezpiecze€Zstwie. €[Nie wiem, na czym ta okropno€Q€Y polega€Ra €[odrzek€Rem. €[Przecie€W postarali€Qcie si€X o bezpiecze€Zstwo swej osoby. Teraz mo€Wecie zle€\€Y. !€[ Nie, jeszcze nie! Zbadajcie wpierw, czy nied€\wied€\ naprawd€X zgin€S€R. €[ To zbyteczne. €[ Nie powinni€Qcie tak twierdzi€Y. Wy nie macie "poj€Xcia, jak wielk€S €Wywotno€Q€Y posiada takie bydl€X. Zbadajcie zatem! €[Czy mo€We dla was? Je€Qli chcecie si€X dowiedzie€Y, czy !€Wyje, to przekonajcie si€X sami!Wszak jeste€Qcie s€Rynnym westmanem, a ja tylko greenhornem! Podszed€Rem do towarzysza wisz€Scego jeszcze na konarze.Przesta€R ju€W j€Xcze€Y i nie rusza€R si€X wcale. Z jego wykrzywionej twarzy oczy patrzy€Ry ku mnie szklanym wzrokiem. '€[Pu€Q€Ycie si€X, sir! €[zawo€Ra€Rem.€[ Ja was zdejm€X. Nic nie odpowiedzia€R, ani jednym ruchem nie okaza€R, €We rozumiemoje s€Rowa. Prosi€Rem jego towarzyszy, €Weby poz€Razili z drzew i pomogli mi, ale s€Rynni westmani nie dali si€X do tego nak€Roni€Y, dop€Vki nie przewr€Vci€Rem kilka razy nied€\wiedzia, dowodz€Sc w tenspos€Vb, i€W rzeczywi€Qcie nie €Wyje. W€Vwczas odwa€Wyli si€X "zej€Q€Y i zdj€Xli wraz ze mn€S na ziemi€X okropnie poszarpanego cz€Rowieka, nie bez trudno€Qci, gdy€W ramiona jego trzyma€Ry silnie drzewo. Ju€W nie €Wy€R. Ale ten okropny zgon nie wzruszy€R widocznie jego towarzyszy, gdy€W zaraz odwr€Vcili si€X od niego ku nied€\wiedziowi, a ich dow€Vdca powiedzia€R: €[Teraz b€Xdzie odwrotnie: przedtem nied€\wied€\ chcia€R nas po€Wre€Y, a teraz my !po€Wremy jego. Pr€Xdzej, ludzie, !zdj€S€Y sk€Vr€X, dobierzemy si€X do szynki i do €Rap! !Doby€R no€Wa i ukl€Sk€R chc€Sc sw€Vj zamiar od razu wprowadzi€Y w czyn. Lecz ja zauwa€Wy€Rem: €[By€Rby to dla was wi€Xkszy zaszczyt, gdyby€Qcie spr€Vbowali na nim swojego no€Wa, dop€Vki €Wy€R. Teraz za p€V€\no. Nie trud€\cie si€X! #€[ Co?? €[ wybuchn€S€R. €[ Mo€We mi przeszkodzicie w wykrojeniu pieczeni?? €[ Oczywi€Qcie, mr. Rattler! €[ Jakim prawem?? €[ Wielkim i niezaprzeczonym. Ja przecie€W powali€Rem nied€\wiedzia. !€[To nieprawda. Nie b€Xdziecie chyba twierdzili, €We greenhorn zabi€R no€Wem szarego nied€\wiedzia. My€Qmy strzelili kilka razy do niego, gdy€Qmy go ujrzeli. €[ A potem pouciekali€Qcie czym pr€Xdzej na drzewa. Tak, to prawda, zupe€Rna prawda! #€[Ale nasze kule dosi€Xg€Ry go i od nich te€W zgin€S€R ostatecznie, a nie od tych kilku uk€Ru€Y szpilk€S, jakie zadali€Qcie mu, gdy ju€W ledwie "dysza€R. Nied€\wied€\ jest nasz i zrobimy z nim, co nam si€X spodoba. Zrozumiano? Chcia€R rzeczywi€Qcie zabra€Y si€X ju€W do roboty, lecz go przestrzeg€Rem: €[ Odst€Spcie natychmiast, mr.Rattler, bo naucz€X was zwa€Wa€Y na moje s€Rowa! Pami€Xtajcie! !Gdy mimo to wbi€R n€V€W w futronied€\wiedzia, pochwyci€Rem go,tak jak kl€Xcza€R, r€Xkami za biodra i cisn€S€Rem nim o najbli€Wsze drzewo, a€W zatrzeszcza€Ro. W tej chwili gniewu by€Ro mi zupe€Rnie oboj€Xtne, czy sobie przy tym co po€Ramie, czy nie. Kiedy jeszcze lecia€R, wyrwa€Rem druginabity rewolwer zza pasa, aby"si€X obroni€Y, gdyby si€X na mnie $chcia€R rzuci€Y, Rattler podni€Vs€R si€X, spojrza€R na mnie z !w€Qciek€Ro€Qci€S, doby€R no€Wa i zawo€Ra€R: €[Odpokutujecie jeszcze za !to! Uderzyli€Qcie mnie ju€W raz, #postaram si€X, €Weby€Qcie si€X nie mogli porwa€Y na mnie po raz trzeci! "Ju€W zamierza€R zrobi€Y pierwszykrok w moj€S stron€X, ale skierowa€Rem ku niemu rewolwer i zagrozi€Rem: €[Jeszcze krok, a wpakuj€X wam kul€X w €Reb! Precz z no€Wem! Na €Ttrzy! €U strzelam, je€Qli jeszcze b€Xdziecie go "trzymali w r€Xku. A wi€Xc: raz... dwa... i... On trzyma€R n€V€W w dalszym ci€Sgu i by€Rbym strzeli€R istotnie, mo€We nie w g€Row€X, ale w r€Xk€X, gdy€W chodzi€Ro o to, €Weby poczuli szacunek dla mojej osoby, ale na szcz€X€Qcie nie dosz€Ro do tego, gdy€W w tejkrytycznej chwili zabrzmia€R jaki€Q g€Ros: €[Ludzie, czy€Qcie poszaleli? Jaki mo€We by€Y s€Ruszny pow€Vd do tego, €Weby biali ludzie skr€Xcali sobie wzajemnie karki! St€Vjcie! !Spojrzeli€Qmy w stron€X, sk€Sd #g€Ros nas dolecia€R, i ujrzeli€Qmy cz€Rowieka wychodz€Scego zza drzewa. By€R ma€Ry, chudy i garbaty, ubrany prawie jak czerwonosk€Vry. Trudno by€Ro dobrze rozpozna€Y, czy by€R to bia€Ry, czy Indianin, ale temu ostatniemu przeczy€Ra barwa sk€Vry. Ta twarz, aczkolwiek opalona od s€Ro€Zca, musia€Ra "by€Y kiedy€Q bia€Ra. Z nieokrytej !g€Rowy sp€Rywa€Ry a€W na ramiona ciemne w€Rosy. Ubranie jego sk€Rada€Ro si€X ze sk€Vrzanych india€Zskich spodni i takiej samej koszuli my€Qliwskiej, uzbrojenie za€Q stanowi€Ra #strzelba i n€V€W. Spojrzenie mia€R bardzo inteligentne i mimo u€Romnej postaci nie wywo€Rywa€R wra€Wenia €Qmiesznego. Zreszt€S tylko ludzie ordynarni chyba natrz€Ssaj€S si€X z niezawinionego kalectwa. Do tego rodzaju ludzi nale€Wa€R Rattler, gdy€W ujrzawszy przybysza zawo€Ra€R: !€[ Halo, c€V€W to za karze€R i dziwol€Sg! Czy tu na pi€Xknym Zachodzie bywaj€S tacy ludzie?Obcy zmierzy€R go spojrzeniemod st€Vp do g€R€Vw i odrzek€R spokojnie, tonem pe€Rnym wy€Wszo€Qci: €[Dzi€Xkujcie Bogu, €We was obdarzy€R zdrowym cia€Rem. Zreszt€S cia€Ro nie odgrywa w !cz€Rowieku najwa€Wniejszej roli, du€Wo zale€Wy tak€We od serca i ducha, a co do tego nie obawiam si€X por€Vwnania z wami. Zrobi€R pogardliwy ruch !r€Xk€S i zwr€Vci€R si€X do mnie: #€[Macie si€R€X w ko€Qciach, sir! Nie ka€Wdy potrafi rzuci€Y w powietrze z tak€S €Ratwo€Qci€S tak ci€X€Wkiego cz€Rowieka. Rozkosz by€Ra patrze€Y na to. Po tych s€Rowach kopn€S€R "nied€\wiedzia i ci€Sgn€S€R dalej, jak gdyby z €Walem: "€[ A wi€Xc to jest ten, kt€Vregochcieli€Qmy upolowa€Y! Szkoda, €We tak si€X nie sta€Ro. €[ Chcieli€Qcie go zabi€Y?? €[Tak. Wczoraj znale€\li€Qmy jego trop i szli€Qmy za nim uparcie polem i g€Sszczem, a€W teraz, kiedy wreszcie doszli€Qmy na miejsce, rzecz ju€W sko€Zczona. !€[ M€Vwicie w liczbie mnogiej, sir; nie jeste€Qcie sami? €[ Nie, s€S ze mn€S jeszcze dwaj d€Wentelmeni. €[ Kto taki?? €[Przedstawi€X ich wam, skoro si€X dowiem, kto wy jeste€Qcie. W tej okolicy nigdy si€X nie jest do€Q€Y ostro€Wnym, napotyka"si€X tu wi€Xcej z€Rych ludzi ni€W dobrych. Powi€Vd€R spojrzeniem po Rattlerze i jego towarzyszach i m€Vwi€R dalej przyja€\nie: €[Zreszt€S po d€Wentelmenie wida€Y od razu, czy mo€Wna mu zaufa€Y. S€Rysza€Rem koniec waszej rozmowy i wiem co€Q nieco€Q, co mam o tym s€Sdzi€Y. "€[Jeste€Qmy surweyorami, sir €[ obja€Qni€Rem. €[ Jeden starszy in€Wynier, czterej surweyorzy, trzej przewodnicy i dwunastu westman€Vw dla naszej obrony. €[Hm, co do tego, to wydajecie mi si€X cz€Rowiekiem, kt€Vry nie potrzebuje obrony. Awi€Xc jeste€Qcie surweyorami. !Czy przybyli€Qcie tu s€Ru€Wbowo? €[ Tak. €[ A co odmierzacie?? €[ Tor kolei. €[ Kt€Vra ma t€Xdy przechodzi€Y?? €[ Tak. €[ Wi€Xc zakupili€Qcie te terytoria?? Przy tym pytaniu wzrok jego #sta€R si€X k€Ruj€Scy, a oblicze mu spowa€Wnia€Ro. Mia€R widocznie pow€Vd do tych pyta€Z, tote€W odrzek€Rem: "€[ Polecono mi wzi€S€Y udzia€R wpomiarach, wykonuj€X je nie troszcz€Sc si€X o reszt€X. !€[Hm, tak! S€Sdz€X jednak, €We wiadomo wam, co nale€Wy o tym!s€Sdzi€Y. Teren, na kt€Vrym si€X znajdujecie, jest w€Rasno€Qci€S Indian, a mianowicie Apacz€Vw z plemienia Mescaler€Vw. Twierdz€X stanowczo, €We nie 9Џ*€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB9p† c№:і  cS;˜ cЖ<Ј!б c=y,ы c|>d7Kпsprzedali oni tego kraju ani te€W nie odst€Spili go nikomu w €Waden inny spos€Vb. €[Co was to obchodzi? €[ "zawo€Ra€R do niego Rattler. €[ Niezaprz€Stajcie sobie g€Rowy cudzymi sprawami! Lepiej pami€Xtajcie o swoich! €[ Ja te€W to i czyni€X, sir, poniewa€W jestem Apaczem, i do tego Mescalero. €[ Wy? Nie str€Vjcie g€Rupich €Wart€Vw! Trzeba by chyba by€Y €Qlepym, €Weby nie pozna€Y, i€W jeste€Qcie bia€Rym. €[A mimo to si€X mylicie! Nie s€Sd€\cie o mnie z barwy mej sk€Vry, lecz pod€Rug imienia. Nazywaj€S mnie Kleki-petra. Toznaczy w j€Xzyku Apacz€Vw, kt€Vrych dialektu jeszcze w€Vwczas nie zna€Rem, tyle co %€Tbia€Ry ojciec€U . Rattler s€Rysza€Rju€W widocznie to imi€X, gdy€W post€Spi€R krok naprz€Vd z gestem pe€Rnym zar€Vwno ironii,jak zdumienia, i powiedzia€R: €[Ach, Kleki-petra, s€Rynny baka€Rarz Apacz€Vw! €ale, €We jeste€Qcie garbaty. Du€Wo was topewnie trudu kosztuje, €We te czerwonosk€Vre ga€Rgany nie €Qmiej€S si€X z was. €[O, to nic nie szkodzi, sir! Przywyk€Rem do tego, €We szydz€S ze mnie ga€Rgany, bo ludzie rozs€Sdni tego nie czyni€S. A teraz, skoro ju€W wiem, kim jeste€Qcie i co tu robicie, mog€X wam wyjawi€Y, kim s€S moi towarzysze. B€Xdzie#najlepiej, je€Qli wam ich poka€W€X.!Krzykn€S€R jakie€Q india€Zskie s€Rowo ku lasowi, na co ukaza€Ry si€X dwie, nadzwyczaj zajmuj€Sce, postacie i z "godno€Qci€S przybli€Wy€Ry si€X ku !nam. Byli to Indianie i jak to napierwszy rzut oka wywnioskowa€Rem: ojciec i syn. "Starszy by€R nieco wi€Xcej ni€W €Qredniego wzrostu, ale bardzo silnie zbudowany. Z postawy jego bi€Ra szlachetno€Q€Y, a ruchy €Qwiadczy€Ry o wielkiej fizycznej zr€Xczno€Qci. Twarz !mia€R typowo india€Zsk€S, cho€Y orysach nie tak ostrych i wyrazistych, jak to zwykle bywa u czerwonosk€Vrych. Oczy jego mia€Ry spokojny, niemal €Ragodny wyraz cichego,wewn€Xtrznego skupienia, kt€Vre musia€Ro go wynosi€Y nad wsp€V€Rplemie€Zc€Vw. Na g€Rowie nie nosi€R €Wadnego okrycia, ciemne w€Rosy zwi€Szane by€Ry ww€Xze€R podobny do he€Rmu, w "kt€Vrym tkwi€Ro orle pi€Vro €[znakgodno€Qci wodza. Ubranie sk€Rada€Ro si€X z mokasyn€Vw, opatrzonych fr€Xdzlami spodni isk€Vrzanej bluzy my€Qliwskiej. Wszystko to bardzo proste i sporz€Sdzone nadzwyczaj trwale. Zza pasa wystawa€R n€V€Woraz zwiesza€Ro si€X kilka torebek z nieodzownymi dla westmana drobiazgami. Na szyizauwa€Wy€Rem woreczek z €Tlekami€U i fajk€X pokoju z g€R€Vwk€S toczon€S ze €Qwi€Xtej gliny. W r€Xku trzyma€R dwururk€X, kt€Vrej cz€X€Qci drewniane obite by€Ry srebrnymi gwo€\dziami. T€S strzelb€S, zwan€S p€V€\niej strzelb€S srebrn€S, mia€R si€X ws€Rawi€Y syn jego Winnetou. &Str€Vj m€Rodszego r€V€Wni€R si€X od stroju starszego tylko zgrabniejszym wykonaniem. Mokasyny ozdobione by€Ry szczeci€S je€Wozwierza, a szwy spodni i bluzy €[ delikatnymi, czerwonymi ni€Ymi. Nosi€R on r€Vwnie€W na szyi woreczek z €Tlekami€U oraz fajk€X pokoju. Uzbrojenie stanowi€Ry tak€We, jak u ojca, n€V€W i dwururka. G€Row€X mia€R te€W odkryt€S i w€Rosy zwi€Szane w w€Xze€R, ale #bez pi€Vra. By€Ry tak d€Rugie, €We mimo w€Xz€Ra opada€Ry mu z ty€Runa plecy. Niejedna dama pozazdro€Qci€Raby mu tych wspania€Rych, czarnych, a€W niebiesko po€Ryskuj€Scych w€Ros€Vw. Rysy jego twarzy, jasnobrunatnej, z lekkim odcieniem br€Szu, odznacza€Ry si€X jeszcze wi€Xksz€S !szlachetno€Qci€S ni€W rysy ojca. !Jak si€X w€Vwczas domy€Qli€Rem, a p€V€\niej dowiedzia€Rem, by€R w tym samym wieku, co ja. Zrobi€Rna mnie na pierwszy rzut oka "g€R€Xbokie wra€Wenie. Czu€Rem, €Wemusi by€Y dobrym cz€Rowiekiem iposiada€Y nadzwyczajne zdolno€Qci. Przyjrzeli€Qmy si€X sobie nawzajem d€Rugim i badawczym spojrzeniem, a w !czasie tego wyda€Ro mi si€X, €We w jego powa€Wnych, ciemnych, o aksamitnym po€Rysku oczach zamigota€Ro na kr€Vtk€S chwil€X przyjazne mi €Qwiat€Ro. €[Oto moi towarzysze i !przyjaciele €[rzek€R Kleki-petra wskazuj€Sc najpierw na ojca, apotem na syna. €[ To Inczu-czuna, wielki w€Vdz Mescaler€Vw, uznany tak€We za dow€Vdc€X innych plemion Apacz€Vw. Tu za€Q stoi syn jego Winnetou, kt€Vry pomimo m€Rodego wieku dokona€R ju€W wi€Xcej dzielnych czyn€Vw ni€W dziesi€Xciu starych wojownik€Vwprzez ca€Re €Wycie. Imi€X jego #g€Ro€Qne b€Xdzie kiedy€Q i s€Rawne,jak daleko si€Xgaj€S sawanny i G€Vry Skaliste. Brzmia€Ro to troch€X "przesadnie, ale jak si€X p€V€\niejprzekona€Rem, nie powiedzia€R za wiele. #Rattler za€Qmia€R si€X szyderczo i zawo€Ra€R: #€[Ten m€Rokos mia€Rby pope€Rni€Y takie czyny? M€Vwi€X naumy€Qlnie"€Tpope€Rni€Y€U , gdy€W czyny jego to na pewno tylko kradzie€We, rozboje i grabie€W. Ju€W my to znamy. Wszyscy czerwonosk€Vrzy kradn€S i grabi€S. "By€Ra to ci€X€Wka obelga. Trzej obcy udali jednak, €We jej nie s€Ryszeli. Przyst€Spili do nied€\wiedzia i j€Xli mu si€X przypatrywa€Y. Kleki-petra !pochyli€R si€X nad nim i zbada€R go. #€[ Zgin€S€R od pchni€X€Y zadanychno€Wem, a nie od kul €[ rzek€R zwracaj€Sc si€X do mnie. S€Rysza€R widocznie z ukrycia moj€S sprzeczk€X z Rattlerem i chcia€R tylko stwierdzi€Y, €We mia€Rem s€Ruszno€Q€Y. %€[To si€X oka€We €[ rzek€R Rattler.€[ Co taki garbaty baka€Rarz rozumie si€X na polowaniu na nied€\wiedzie? Gdy zdejmiemy sk€Vr€X z nied€\wiedzia, zobaczymy, kt€Vra rana by€Ra €Qmiertelna. Nie dam si€X oszuka€Y greenhornowi. "Na to pochyli€R si€X tak€We nad nied€\wiedziem Winnetou, dotkn€S€R krwawych miejsc i wyprostowawszy si€X z powrotem, zapyta€R: "€[ Kto rzuci€R si€X z no€Wem na niego?? "M€Vwi€R czyst€S angielszczyzn€S.€[ Ja €[ odpowiedzia€Rem. "€[ Czemu m€Vj m€Rody bia€Ry bratnie strzela€R?? €[ Bo nie mia€Rem przy sobie strzelby. €[ Tu le€W€S strzelby!! #€[ Nie s€S moje. Ci, do kt€Vrych one nale€W€S, porzucili je i powy€Razili na drzewa. !€[Id€Sc €Qladem nied€\wiedzia, s€Ryszeli€Qmy z dala okrzyki strachu. Gdzie to by€Ro? €[ Tu. #€[Uff! Wiewi€Vrki i €Qmierdziele zmykaj€S na drzewa za !zbli€Waniem si€X nieprzyjaciela, m€X€Wczyzna jednak powinien walczy€Y, gdy€W je€Qli ma odwag€X, to dana mu jest moc pokonania najsilniejszego !zwierza. M€Vj m€Rody bia€Ry brat posiada t€X odwag€X. Dlaczego nazywaj€S go tu greenhornem? !€[ Poniewa€W po raz pierwszy i od niedawna jestem na Zachodzie. €[Blade twarze to szczeg€Vlni ludzie. Nazywaj€S greenhornem m€Rodzie€Zca, kt€Vry z no€Wem w !r€Xku rzuca si€X na straszliwego grizzli, a tym, kt€Vrzy ze strachu wy€Ra€W€S na drzewa i tam wyj€S z przera€Wenia, wolnosiebie uwa€Wa€Y za dzielnych westman€Vw. Czerwonosk€Vrzy !s€S sprawiedliwi; u nich m€X€Wny nie mo€We uchodzi€Y za tch€Vrza,a tch€Vrz za m€X€Wnego. #€[Syn m€Vj s€Rusznie powiedzia€R €[potwierdzi€R ojciec troch€X gorsz€S angielszczyzn€S. €[Ta m€Roda blada twarz to ju€W nie greenhorn. Kto w ten spos€Vb zabija szarego nied€\wiedzia, tego trzeba nazwa€Y wielkim bohaterem. Nadto ten, kt€Vry to czyni, !aby ocali€Y innych, powinien si€Xspodziewa€Y z ich strony wdzi€Xczno€Qci, nie obelg. Howgh! Wyjd€\my w pole, aby zobaczy€Y, dlaczego blade twarze znajduj€S si€X w tych stronach. !Jaka€W r€V€Wnica mi€Xdzy moimi bia€Rymi towarzyszami a tymi, pogardzanymi przez nich, Indianami! Ju€W samo poczucie sprawiedliwo€Qci sk€Roni€Ro czerwonosk€Vrych do !€Qwiadczenia na moj€S korzy€Q€Y, co by€Ro nawet odwag€S z ich strony. By€Ro ich tylko trzech, a nie wiedzieli, ilu nas jest, nara€Wali si€X wi€Xc na niebezpiecze€Zstwo, robi€Sc sobie wrog€Vw z naszych westman€Vw. Ale o tym widocznie nawet nie pomy€Qleli,bo przeszli obok nas powoli, dumnym krokiem, opuszczaj€Sc"zaro€Qla. Udali€Qmy si€X za nimi. Wtem Inczu-czuna ujrza€R wbite w ziemi€X paliki $miernicze, stan€S€R, odwr€Vci€R si€Xdo mnie i zapyta€R: €[ Co to ma znaczy€Y?? Czy blade twarze chc€S ten kraj zmierzy€Y? €[ Tak. €[ Na co?? €[ Aby zbudowa€Y drog€X dla konia ognistego. Z oczu jego znikn€S€R wyraz spokojnej zadumy. Rozgorza€R gniewem i zapyta€R po€Qpiesznie:€[ Czy ty nale€Wysz do tych ludzi?? €[ Tak. €[ Czy mierzy€Re€Q razem z nimi?? €[ Tak. €[I p€Rac€S ci za to? €[ Tak. Obrzuci€R mnie pogardliwym spojrzeniem i tak samo pogardliwie odezwa€R si€X do Kleki-petry: €[Nauki twoje brzmi€S bardzo pi€Xknie, ale nie zawsze si€X sprawdzaj€S. Oto zobaczyli€Qmy m€Rod€S blad€S twarz z m€X€Wnym sercem, szczerym obliczem i oczyma pe€Rnymi rzetelno€Qci, a zaledwie spytali€Qmy, co ona turobi, wychodzi na jaw, €We przyby€Ra, aby za pieni€Sdze !kra€Q€Y nam ziemi€X. Blade twarzemog€S wygl€Sda€Y na dobre czy z€Re, wewn€Strz ka€Wda z nich jest taka sama! Uczciwo€Q€Y ka€We mi wyzna€Y, €We nie znalaz€Rem wtedy s€R€Vw na swoj€S obron€X. W duchu czu€Rem si€X zawstydzony, gdy€W w€Vdz mia€R s€Ruszno€Q€Y. Czy€W mog€Rem by€Y w tej chwili dumny ze swojego zawodu? Starszy in€Wynier ukry€R si€X razem z trzema surweyorami wnamiocie, wygl€Sdaj€Sc przez !dziurk€X w stron€X, sk€Sd m€Vg€R nadej€Q€Y nied€\wied€\. Spostrzeg€Rszy nas, odwa€Wyli si€X wyj€Q€Y wielce zdumieni, a nawet stropieni widokiem Indian. Przywitali nas oczywi€Qcie pytaniem, jak obronili€Qmy si€X przed !nied€\wiedziem. Rattler odrzek€R:€[ Zastrzelili€Qmy go i w po€Rudnie b€Xd€S na obiad €Rapy nied€\wiedzie, a wieczorem szynka. Trzej go€Qcie spojrzeli na mnie, jakby pytaj€Sc, czy do tego dopuszcz€X. $€[A ja twierdz€X €[rzek€Rem €[€We to ja zak€Ru€Rem nied€\wiedzia no€Wem. Tutaj stoj€S trzej rzeczoznawcy, kt€Vrzy przyznali mi s€Ruszno€Q€Y, ale niech to jeszcze nie rozstrzyga. Gdy nadejd€S Hawkens, Stone i Parker, wydadz€S sw€Vj s€Sd, do kt€Vregosi€X zastosujemy. Do tego czasu niech nikt nie wa€Wy si€X rusza€Y nied€\wiedzia. "€[Diab€Ra mi tam stosowa€Y si€X !do nich! €[mrukn€S€R Rattler. €[ P€Vjd€X z moimi lud€\mi, aby rozkroi€Y nied€\wiedzia, a kto nam zechce w tym przeszkodzi€Y, dostanie w brzuch p€V€R tuzina kul! €[Nie nadymajcie si€X tak, bo zaraz b€Xdziecie cie€Zszy, mr. Rattler! Ja si€X tak nie boj€X waszych kul, jak wy bali€Qcie si€X nied€\wiedzia. Mnie nie wp€Xdzicie na drzewo; zapami€Xtajcie to sobie! Nie sprzeciwiam si€X temu, €Weby€Qcie poszli, ale tylko ze wzgl€Xdu na naszego zmar€Rego towarzysza, kt€Vrego trzeba pochowa€Y. Nie mo€Wecie go przecie€W tak zostawi€Y. €[ Zgin€S€R kto?? €[ zapyta€R Bancroft przestraszony. €[ Tak, Rollins €[ odrzek€R "Rattler. €[ Straci€R €Wycie tylko "przez cudz€S g€Rupot€X, bo m€Vg€R ocale€Y. €[ Jak to?? Przez czyj€S g€Rupot€X? €[No, zrobi€R tak jak my i skoczy€R ku drzewu. By€Rby si€X wdrapa€R zupe€Rnie dobrze, tymczasem nadbieg€R ten greenhorn i w g€Rupi spos€Vb "podra€Wni€R nied€\wiedzia, kt€Vry rzuci€R si€X potem w€Qciekle na Rollinsa i poszarpa€R go na sztuki. To by€Ra ju€W tak daleko !posuni€Xta nieuczciwo€Q€Y, €We zezdumienia omal nie straci€Rem mowy. "Nie mog€Rem €Qcierpie€Y takiego przedstawienia sprawy, i to jeszcze w mojej obecno€Qci. Natychmiast wi€Xc zwr€Vci€Rem si€X do Rattlera z zapytaniem: €[ Czy takie jest wasze przekonanie, mr. Rattler? !€[ Tak!! €[ skin€S€R stanowczo !g€Row€S i wyci€Sgn€S€R rewolwer wprzypuszczeniu, €We go zaatakuj€X. %€[ Rollins m€Vg€R umkn€S€Y €Qmiercii tylko ja mu przeszkodzi€Rem?? €[ Tak. €[ Ja za€Q s€Sdz€X, €We nied€\wied€\ go pochwyci€R, zanim ja nadszed€Rem! €[ K€Ramstwo!! €[ Well, wobec tego pos€Ryszycie i poczujecie prawd€X! Po tych s€Rowach wytr€Sci€Rem mu lew€S r€Xk€S rewolwer, a praw€S wymierzy€Rem tak !pot€X€Wny policzek, €We potoczy€R si€X mo€We z sze€Q€Y krok€Vw po #ziemi. Zerwa€R si€X, wyj€S€R n€V€W zza pasa i podbieg€R ku mnie, !rycz€Sc jak w€Qciek€Re zwierz€X. Odparowa€Rem pchni€Xcie no€Wa lew€S r€Xk€S, a praw€S grzmotn€S€Rem go po g€Rowie takmocno, €We pad€R nieprzytomny pod moje nogi. "€[Uff, uff! €[zawo€Ra€R zdumionyInczu-czuna zapominaj€Sc na widok tego ciosu o zwyk€Rym india€Zskim panowaniu nad sob€S. Ale ju€W w nast€Xpnej chwili zauwa€Wy€Rem, €We po€Wa€Rowa€R tego uznania. €[ To by€R znowu Shatterhand €[rzek€R surweyor Wheeler. Nie zwa€Wa€Rem na te s€Rowa, lecz zwr€Vci€Rem oczy na koleg€Vw Rattlera. Widzia€Rem, "€We s€S w€Qciekli, ale €Waden nie odwa€Wy€R si€X mnie zaczepi€Y. Zdobyli si€X tylko na to, €We #mruczeli i kl€Xli pomi€Xdzy sob€S. !€[ We€\cie si€X raz porz€Sdnie do Rattlera, mr. Bancroft! !€[rzek€Rem do in€Wyniera. €[ Nic mu nie uczyni€Rem, a on wci€S€W szuka ze mn€S zwady. Obawiamsi€X, €We w obozie dojdzie z tego powodu do morderstwa albo zab€Vjstwa. Odprawcie go,$a je€Qli nie, to ja mog€X odej€Q€Y. €[ Oho, sir, tak €\le chyba jeszcze nie jest! "€[Tak, jest €\le. Macie tu jego n€V€W i rewolwer. Nie oddawajcie!mu ich, dop€Vki si€X nie uspokoi,bo zapewniam was, €We b€Xd€X #si€X broni€R, a je€Qli jeszcze raz przyjdzie do mnie z broni€S w r€Xku, to go zastrzel€X. Nazywacie mnie greenhornem, ale ja znam prawa prerii. Kto mi grozi rewolwerem lub no€Wem, tego wolno mi zabi€Y na miejscu. "Tyczy€Ro si€X to oczywi€Qcie nie tylko Rattlera, lecz tak€We jegowestman€Vw, kt€Vrzy nie !odezwali si€X na to ani s€Rowem. #Teraz zwr€Vci€R si€X do in€Wyniera w€Vdz Inczu-czuna: !€[Ucho moje us€Rysza€Ro dopieroco, €We ty masz mi€Xdzy bladymitwarzami prawo rozkazu. Czy tak jest? €[ Tak €[ odpowiedzia€R zapytany. €[ Wobec tego musz€X z tob€S pom€Vwi€Y. €[ O czym?? !€[ Dowiesz si€X, ale stoisz, a m€X€Wowie powinni siedzie€Y podczas narady. €[ Czy chcesz by€Y naszym go€Qciem?? "€[To niemo€Wliwe. Jak mog€X by€Ytwoim go€Qciem, skoro ty znajdujesz si€X na mojej ziemi, w moim lesie, w mojej dolinie i na mojej prerii. Niechaj biali m€X€Wowie usi€Sd€S. Co to za blade twarze, kt€Vre tu jeszcze nadchodz€S? €[ Nale€W€S do nas. €[ Wi€Xc niechaj zasi€Sd€S z nami. Sam, Dick i Will wracali w€Ra€Qnie z przeja€Wd€Wki. Jako do€Qwiadczeni westmani, zdziwili si€X niema€Ro na widok Indian, a zaniepokoili si€X dowiedziawszy si€X, kim oni s€S.€[ Kto jest ten trzeci?? €[ spyta€R mnie Sam. !€[ Nazywa si€X Kleki--petra, a Rattler przezwa€R go baka€Rarzem. !€[Kleki-petra, baka€Rarz? Ach, #s€Rysza€Rem o nim, je€Qli si€X nie myl€X. To bardzo tajemniczy "cz€Rowiek, bia€Ry, ale €Wyje ju€W !d€Rugo po€Qr€Vd Apacz€Vw. Jest tokto€Q w rodzaju misjonarza, chocia€W nie jest kap€Ranem. Ciesz€X si€X, €We go widz€X. Pomacam go troch€X, hi! hi! hi! €[ Je€Qli na to pozwoli!! €[ Nie uk€Ssi mnie chyba. Czy sta€Ro si€X co€Q jeszcze? €[ Tak. €[ Co?? €[ Co€Q bardzo wa€Wnego. €[ To gadajcie, co! €[ Zrobi€Rem to, przed czym ostrzegali€Qcie mnie wczoraj. €[ Nie wiem, co macie na my€Qli. Ostrzega€Rem was przed wielu rzeczami. €[ Grizzli. €[ Jak, gdzie, co? By€R tutaj szary nied€\wied€\? €[I jeszcze jaki! €[ Gdzie€W to, gdzie? €]artujecie chyba! "€[ Ani mi to w g€Rowie. Za tymi krzakami w lesie. Zawl€Vk€R tam starego byka. !€[Rzeczywi€Qcie, naprawd€X? A, do stu piorun€Vw, musia€Ro si€X to sta€Y w€Ra€Qnie wtedy, kiedy !mnie nie by€Ro! Czy zgin€S€R kto?€[ Rollins. €[ A wy?? Jak wy€Qcie post€Spili? Trzymali€Qcie si€X chyba z daleka? €[ Tak. #€[ To s€Ruszne!! Ale nie chce mi si€X w to uwierzy€Y. !€[Mo€Wecie spokojnie uwierzy€Y. Trzyma€Rem si€X o tyle z daleka,"€We mi nie m€Vg€R nic zrobi€Y, ja za€Q wbi€Rem mu n€V€W mi€Xdzy €Webra. €[ Czy jeste€Qcie przy zdrowych zmys€Rach?? Zaatakowali€Qcie go no€Wem? "€[ Tak, bo strzelby nie mia€Rem. €[Co za cz€Rowiek! Prawdziwy, rzetelny greenhorn. Wzi€S€R z $sob€S umy€Qlnie ci€X€Wk€S strzelb€X na nied€\wiedzie, a gdy nied€\wied€\ przychodzi, strzelano€Wem zamiast z rusznicy. Czyuwa€Wa€Rby kto co€Q podobnego za mo€Wliwe? Jak do tego dosz€Ro? $€[ Tak, €We Rattler twierdzi, i€W to nie ja po€Ro€Wy€Rem nied€\wiedzia trupem, lecz on. Opowiedzia€Rem mu, jak si€X wszystko odby€Ro i jak si€X potem znowu star€Rem z Rattlerem. €[Cz€Rowiecze, jeste€Qcie rzeczywi€Qcie lekkoduchem nie #do uwierzenia! €[ zawo€Ra€R. €[Nie widzia€R jeszcze nigdy szarego !nied€\wiedzia i idzie na€Z jak nastarego pudla! Musz€X si€X natychmiast przypatrzy€Y temu zwierz€Xciu. Chod€\cie, Dicku i Willu! Zobaczcie wy tak€We, jakie g€Rupstwo pope€Rni€R znowunasz greenhorn. dz€X stanowczo, €We nie 9Џ*€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB?pо c*@N ѓ cAAП c№B!g cSCg, cЖDq7G#Chcia€R si€X oddali€Y, ale w tej chwili Rattler oprzytomnia€R, Sam za€Q zwr€Vci€R si€X do€Z ze s€Rowami: "€[S€Ruchajcie, mr. Rattler, mam wam co€Q do powiedzenia. Zaczepili€Qcie znowu mojego m€Rodego przyjaciela. Gdyby€Qciesi€X jeszcze raz powa€Wyli na !to, postaram si€X, €Weby si€X to !ju€W wi€Xcej w og€Vle nie mog€Ro powt€Vrzy€Y. Moja cierpliwo€Q€Y !si€X sko€Zczy€Ra. Zapami€Xtajcie to sobie! Po tym ostrze€Weniu opu€Qci€R nas w towarzystwie Stone'a i Parkera. Na twarzy Rattlera %odbi€Ra si€X w€Qciek€Ro€Q€Y, rzuca€R na mnie spojrzenia pe€Rne nienawi€Qci, ale milcza€R. Podobny by€R do miny, kt€Vra maza chwil€X wybuchn€S€Y. !Obaj Indianie usiedli na trawie razem z Kleki-petra, a in€Wyniernaprzeciwko nich, lecz rozmowa nie zacz€X€Ra si€X jeszcze. Czekali na powr€Vt Sama i jego wyrok. Wr€Vci€R on !niebawem i zawo€Ra€R ju€W z dala: €[Co za g€Rupota strzela€Y do nied€\wiedzia, a potem zmyka€Y!#Je€Qli si€X nie chce stan€S€Y z nimdo walki, nie strzela si€X w og€Vle, lecz zostawia go w spokoju, w€Vwczas nic nikomu nie zrobi. Ten Rollins okropnie wygl€Sda! Kt€V€W to zabi€R nied€\wiedzia? €[ Ja!! €[ zawo€Ra€R Rattler po€Qpiesznie. €[ Wy?? A czym? €[ Kul€S. €[ Well, to si€X zgadza €[ to s€Ruszne!! €[ Tak te€W my€Qla€Rem. $€[ Tak, nied€\wied€\ zgin€S€R, od kuli. €[A wi€Xc nale€Wy do mnie. S€Ruchajcie, ludzie! Sam Hawkens o€Qwiadczy€R si€X za mn€S! €[ krzycza€R Rattler z triumfem. €[Tak, za wami. Wasza kula przesz€Ra mu po g€Rowie. i urwa€Ra czubek ucha. Wskutek utraty takiego czubka ginie grizzli oczywi€Qcie na miejscu, "hi! hi! hi! Je€Qli to prawda, €We kilku wypali€Ro na raz, to chybili ze strachu. Tylko jedna kula musn€X€Ra go w ucho, poza tym kul ani €Qladu. !S€S natomiast cztery pot€X€Wne znaki od no€Wa: dwa w okolicy serca, a dwa prosto w serce. Ale kto go pchn€S€R no€Wem? €[ Ja €[ odpowiedzia€Rem. €[ Tylko wy?? €[ Nikt wi€Xcej. €[Wobec tego nied€\wied€\ jestwasz, to znaczy, futro jest wasze, a do mi€Xsa maj€S prawowszyscy, poniewa€W stanowimy zesp€V€R, tylko wy je musicie rozdzieli€Y. Taki zwyczaj panuje na Dzikim Zachodzie. C€V€W wy na to, mr. Rattler? €[ Niech was diabe€R porwie!! Rattler rzuci€R jeszcze kilka przekle€Zstw i poszed€R do wozu, na kt€Vrym le€Wa€Ra bary€Rka brandy. Nala€R sobie w€Vdki do szklanki i wypi€R jednym haustem. By€Rem pewien, €We b€Xdzie teraz pi€R, jak d€Rugo zdo€Ra. !Sprawa by€Ra ju€W za€Ratwiona, przeto Bancroft wezwa€R wodza Apacz€Vw, by przed€Ro€Wy€Rswoje €Wyczenia. !€[ To, co chc€X wypowiedzie€Y, nie jest €Wyczeniem. To rozkaz €[ odrzek€R dumnie Inczu--czuna. €[ A my nie przyjmujemy rozkaz€Vw €[ rzek€R tak samo dumnie in€Wynier. Przez twarz wodza przemkn€X€Ro co€Q jakby gniew, lecz pohamowa€R si€X i rzek€R spokojnie: €[M€Vj bia€Ry brat odpowie mi na kilka pyta€Z, ale zgodnie z prawd€S. Czy m€Vj bia€Ry brat posiada sw€Vj dom tam, gdzie mieszka? €[ Tak. €[I ogr€Vd przy tym? €[ Tak. €[ Czy m€Vj brat zni€Vs€Rby, €Weby mu s€Ssiad budowa€R drog€Xprzez jego ogr€Vd? €[ Nie. !€[Krainy po tamtej stronie G€VrSkalistych i na wsch€Vd od Missisipi nale€W€S do bladych twarzy. Jakby si€X blade twarzezapatrywa€Ry na to, gdyby Indianie przyszli tam budowa€Y drogi €Welazne? €[ Wyp€Xdzi€Ryby ich. !€[M€Vj brat nie min€S€R si€X z prawd€S. Tymczasem blade twarze wciskaj€S si€X tu, do kraju, kt€Vry nale€Wy do nas, wy€Rapuj€S nam mustangi, zabijaj€S nasze bawo€Ry i szukaj€S u nas z€Rota i drogich kamieni. Teraz zamierzaj€S nawet wybudowa€Y d€Rug€S, d€Rug€S drog€X, po kt€Vrej ma !biec ich ko€Z ognisty. T€S drog€Sprzyje€Wd€Wa€Y b€Xdzie coraz wi€Xcej bladych twarzy, b€Xd€S na nas napada€Y i zabiera€Y powoli t€X reszt€X, kt€Vr€S nam jeszcze pozostawiono. C€V€W mamy na to powiedzie€Y? Bancroft milcza€R. €[Czy€W mamy mniej praw ni€W wy? Nazywacie siebie chrze€Qcijanami i m€Vwicie "ci€Sgle o mi€Ro€Qci, utrzymujecie jednak przy tym, €We wam wolno nas okrada€Y i grabi€Y, a od nas €W€Sdacie, by€Qmy byli wobec was uczciwi. Czy to jest mi€Ro€Q€Y? Powiadacie, €We wasz B€Vg jest dobrym ojcem wszystkich czerwonych i bia€Rych ludzi, a tymczasem dlanas jest on tylko ojczymem, a ojcem prawdziwym jedynie dla was. Czy€W ca€Ry ten kraj nie nale€Wy do czerwonosk€Vrych m€X€W€Vw? Odebrano nam go i co dostali€Qmy za to? N€Xdz€X, n€Xdz€X i jeszcze raz n€Xdz€X! Wypieracie nas coraz dalej i ograniczacie nasze terytoria tak, €We wkr€Vtce si€X ju€W podusimy. I dlaczego€W to czynicie? Czy mo€We z potrzeby, z braku ziemi? Nie, tylko z chciwo€Qci, bo w krajach waszych jest jeszcze miejsce dla wielu, wielu !milion€Vw. Ka€Wdy z was chcia€Rby jednak posiada€Y ca€Re pa€Zstwo,!ca€Ry kraj, czerwonosk€Vry za€Q, prawowity w€Ra€Qciciel, nie ma gdzie g€Rowy po€Ro€Wy€Y. Kleki-petra, kt€Vry tu obok mnie siedzi, opowiada€R mi o !waszej €Qwi€Xtej ksi€Xdze. Mo€Wnatam wyczyta€Y, €We pierwszy cz€Rowiek mia€R dwu syn€Vw, z kt€Vrych jeden zabi€R drugiego, tak €We krew zabitego wo€Ra€Ra opomst€X do nieba. Jak si€X ma rzecz z dwoma bra€Ymi €[czerwonosk€Vrym i bia€Rym? Czy€W wy nie jeste€Qcie Kainem,a my Ablem, kt€Vrego krew wo€Ra o pomst€X do nieba? Wy jeszcze wymagacie od nas, €Weby€Qmy si€X pozwolili mordowa€Y, nawet bez obrony! Nie, my si€X b€Xdziemy broni€Y! P€Xdzono nas z miejsca na miejsce coraz dalej i dalej. Teraz mieszkamy tutaj. Zdawa€Ro nam si€X, €We wypoczniemy i odetchniemy spokojnie, ale wy zn€Vw przychodzicie wytycza€Y drog€X€Welazn€S. Czy nam nie przys€Ruguje takie samo prawo jak tobie w twoim ogrodzie? Gdyby€Qmy chcieli korzysta€Y z naszych praw, musieliby€Qmy wytraci€Y was wszystkich. Ale my €Wyczymy sobie tylko, €Weby wasze prawa odnosi€Ry si€X r€Vwnie€W do nas. Czy tak jest? Nie! Wasze prawa maj€S dwie twarze, wy odwracacie je ku nam jak wam korzystniej. Chcesz tutaj budowa€Y drog€X. Czy pyta€Re€Q nas o pozwolenie?€[ To niepotrzebne, €[ Czemu?? Czy to wasz kraj? €[ Tak s€Sdz€X. !€[ Nie, on do nas nale€Wy. Czy kupi€Re€Q go od nas? €[ Nie. €[ Czy darowali€Qmy ci go?? €[ Mnie nie. $€[I nikomu innemu. Je€Qli jeste€Q cz€Rowiekiem uczciwym i przychodzisz tu budowa€Y drog€X dla konia ognistego, to powiniene€Q by€R spyta€Y najpierw tego, kt€Vry ci€X wys€Ra€R, czy on ma na to prawo, a gdyby tak utrzymywa€R €[ za€W€Sda€Y dowodu. Tego jednak nie uczyni€Re€Q. Zakazuj€X wam mierzy€Y tu dalej! Ostatnie s€Rowa wypowiedzia€R z naciskiem, w kt€Vrym brzmia€Ra surowa stanowczo€Q€Y. Ten Indianin wprawi€R mnie w zdumienie. Czyta€Rem wiele ksi€S€Wek o Indianach i wiele m€Vw przez nich wyg€Roszonych,ale z tak€S si€X jeszcze nie spotka€Rem. Inczu-czuna m€Vwi€R wyra€\n€S, jasn€S angielszczyzn€S, a zar€Vwno "logika jego my€Qli, jak i spos€Vb wyra€Wania si€X by€Ry €Qwiadectwem prawdziwej inteligencji. Czy€Wby zawdzi€Xcza€R to baka€Rarzowi Kleki-petrze? "Starszy in€Wynier by€R w wielkim#k€Ropocie. Je€Qli chcia€R uczciwie wyzna€Y prawd€X, to nie m€Vg€R zbi€Y tego oskar€Wenia. Przedstawi€R wprawdzie to i owo, ale by€Ry to same fa€Rszywe wykr€Xty. Gdy w€Vdz, zabrawszy zn€Vw g€Ros, przycisn€S€R go do muru, zwr€Vci€R si€X do mnie: €[Sir, czy nie s€Ryszycie, o czym mowa? Zajmijcie si€X t€S !spraw€S i dorzu€Ycie co€Q do niejtak€We! €[Dzi€Xkuj€X, mr. Bancroft! Jestem tu surweyorem, a nie adwokatem. R€Vbcie, co chcecie. Mnie kazano mierzy€Y,a nie wyg€Rasza€Y mowy. Na to stwierdzi€R w€Vdz stanowczo: €[Dalszych m€Vw nie potrzeba. O€Qwiadczy€Rem ju€W, €We was tu "nie €Qcierpi€X. Chc€X, €Weby€Qcie "dzi€Q jeszcze wr€Vcili tam, sk€Sd "przyszli€Qcie. Zastan€Vwcie si€X, czy pos€Ruchacie, czy nie. Ja odejd€X teraz z synem moim Winnetou i zjawi€X si€X tu znowu po up€Rywie czasu, kt€Vry blade twarze nazywaj€S godzin€S, aby us€Rysze€Y !odpowied€\. Je€Qli opu€Qcicie te strony, b€Xdziemy bra€Ymi, w przeciwnym razie wykopi€X top€Vr wojenny mi€Xdzy nami a wami. Jestem Inczu-czuna, w€Vdz wszystkich Apacz€Vw. Powiedzia€Rem. Howgh! €THowgh€U jest wyrazem india€Zskim, s€Ru€Wy on do nadania dobitno€Qci temu, co si€X powiedzia€Ro, a znaczy tyleco: amen, basta, tak b€Xdzie, anie inaczej! Inczu-czuna wsta€R, a za nim Winnetou. Poszli zwolna dolin€S, a€W znikn€Xli na zakr€Xcie. Kleki-petra pozosta€R na miejscu. %In€Wynier zwr€Vci€R si€X do niego i#poprosi€R o rad€X. Stary odrzek€R: €[R€Vbcie, co chcecie, sir! Jestem tego samego zdania, co w€Vdz. Na czerwonej rasie dokonuje si€X ustawicznie !zbrodni. Ale, jako bia€Ry, wiem, €We Indianin broni si€X nadaremnie. Je€Weli nawet wy !st€Sd dzi€Q odejdziecie, zjawi€S si€X jutro inni, kt€Vrzy doko€Zcz€S waszego dzie€Ra. Ale pragn€X was przestrzec. W€Vdz nie €Wartuje. €[ Gdzie on poszed€R?? €[ Po nasze konie. €[ Macie je z sob€S?? €[Naturalnie. Gdy #spostrzegli€Qmy, €We zbli€Wamy si€X!ju€W do nied€\wiedzia, ukryli€Qmyje, bo kryj€Vwki szarego nied€\wiedzia nie szuka si€X na koniu. $Wsta€R i oddali€R si€X tak€We, abysi€X uwolni€Y od ponownych !pyta€Z i nalega€Z. Poszed€Rem za nim i mimo to zapyta€Rem: $€[Sir, pozw€Vlcie, €We wam b€Xd€X towarzyszy€R. Przyrzekam, €We nie powiem ani nie zrobi€X niczego, co mog€Roby was wprawi€Y w k€Ropot. Inczu-czunai Winnetou nadzwyczajnie mnie zainteresowali. Jego osoba tak€We mnie zaciekawi€Ra, ale tego ju€W nie chcia€Rem mu powiedzie€Y. €[Dobrze, chod€\cie, sir "€[odrzek€R. €[Odsun€S€Rem si€X od !bia€Rych, porzuci€Rem ich spos€Vb#€Wycia i nie chc€X ju€W wi€Xcej nico nich s€Rysze€Y, ale wy podobacie mi si€X, wi€Xc przejdziemy si€X razem. Po kr€Vtkiej rozmowie !pozna€Rem, €We by€R to cz€Rowiek o niezwyk€Rym charakterze, aleunika€Rem wszelkich pyta€Z na temat jego przesz€Ro€Qci. On natomiast €Qmia€Ro pyta€R o mojesprawy, na co odpowiada€Rem mu tak obszernie, jak sobie tego €Wyczy€R. Odszed€Rszy niedaleko od obozu, usiedli€Qmypod drzewem. W czasie rozmowy przypatrywa€Rem si€X dok€Radnie rysom jego twarzy. "€]ycie wyry€Ro na niej g€R€Xbokie $€Qlady. By€Ry to €Qlady zw€Stpie€Z istrapie€Z, rysy, jakie pozostawia troska i niedostatek. Ile€W to razy zapewne oczy jego spogl€Sda€Rypos€Xpnie, gro€\nie, gniewnie, trwo€Wliwie, mo€We nawet z rozpacz€S? Teraz by€Ry one jasne i spokojne jak le€Qne "jezioro, kt€Vrego tafli nie m€Sci wietrzyk, kt€Vre jednak jest tak g€R€Xbokie, €We nie mo€Wna zobaczy€Y, co si€X dzieje na jego dnie. Us€Ryszawszy ode mnie wszystko, co by€Ro godne wspomnienia, kiwn€S€R z lekka g€Row€S i rzek€R: €[Co do mnie, by€Rem z€Rym cz€Rowiekiem, chocia€W nigdy nie pope€Rni€Rem zbrodni. Po d€Rugich latach walki wewn€Xtrznej znalaz€Rem spok€Vjporzuciwszy €Qwiat i ludzi. Przebywa€Rem w r€V€Wnych miejscach, a€W wreszcie uda€Remsi€X na Zach€Vd. Tutaj spotka€Rem czerwonosk€Vrych broni€Scych si€X rozpaczliwie !przed zag€Rad€S. Wiedzia€Rem, €Weich sprawa jest nieodwo€Ralnie przegrana i €We nie zdo€Ram ich #ocali€Y, ale jedno by€Ro mo€Wliwe: uczyni€Y im €Qmier€Y l€Wejsz€S. Poszed€Rem mi€Xdzy Apacz€Vw i stara€Rem si€X przystosowa€Y swoj€S dzia€Ralno€Q€Y do ich zwyczaj€Vw. Pozyska€Rem ich !zaufanie i dzi€Q ju€W patrz€X na pierwsze wyniki mej pracy. !Chcia€Rbym, €Weby€Qcie poznali Winnetou: dzie€Ro, kt€Vrym najbardziej si€X chlubi€X. Ten m€Rodzieniec ma wielkie zdolno€Qci. Gdyby by€R synem europejskiego ksi€Xcia, zosta€Rby wielkim wodzem lub jeszcze wi€Xkszym bohaterem pokoju. Jako syn wodza india€Zskiego, zginie jak ca€Ra !jego rasa. Pragn€X a€W do chwili !€Qmierci by€Y przy nim w ka€Wdej przygodzie, niebezpiecze€Zstwie i potrzebie. To moje duchowe dziecko, kocham go bardziej ni€W siebie samego, a gdyby mi !kiedy przypad€Ro to szcz€X€Qcie, €Weby przeznaczona dla€Z kula ugrz€Xz€Ra w moim sercu, !umar€Rbym za niego z rado€Qci€S. Zamilk€R spu€Qciwszy g€Row€X. Wzruszony do g€R€Xbi jego wyznaniem, nie odzywa€Rem si€X, ka€Wda bowiem uwaga w tej chwili musia€Raby zabrzmie€Y!trywialnie. Uj€S€Rem go tylko za #r€Xk€X i u€Qcisn€S€Rem serdecznie. Zrozumia€R mnie i odpowiedzia€R lekkim skinieniem g€Rowy i u€Qciskiem. Dopiero po d€Rugiej chwili zapyta€R z cicha: €[Jak to si€X sta€Ro, €We wynurzy€Rem si€X przed wami, sir? Widz€X was po raz pierwszy, a mo€We i ostatni. A mo€We to zrz€Sdzenie boskie, €We si€X z wami tu zetkn€S€Rem? Tak mi jako€Q dziwnie, tak mi smutno, ale ten smutek nie jest uczuciem bolesnym. Podobny nastr€Vj przychodzi, "kiedy li€Qcie spadaj€S w jesieni. Jak to b€Xdzie, kiedy li€Q€Y mojego €Wycia spadnie z drzewa? Czy cicho, lekko i spokojnie, czy te€W wichura od€Ramie go przed czasem? "Spojrza€R pogr€S€Wony w cichej, p€V€R€Qwiadomej t€Xsknocie ku dolinie, sk€Sd zbli€Wali si€X Inczu-czuna i Winnetou. Jechali teraz na koniach, a lu€\nego konia Kleki-petry prowadzili z sob€S. !Powstali€Qmy, by uda€Y si€X do obozu, gdzie przybyli€Qmy r€Vwnocze€Qnie z nimi. Rattler sta€R oparty o w€Vz i z nabrzmia€R€S, czerwon€S twarz€S wytrzeszcza€R na nas oczy. Podczas naszej nieobecno€Qci %wypi€R tyle, €We ju€W nie m€Vg€R pi€Y!wi€Xcej i wygl€Sda€R bardziej na zwierz€X ni€W na cz€Rowieka. Wzrok mia€R pos€Xpny jak byk przygotowuj€Scy si€X do ataku. Postanowi€Rem nie spuszcza€Y ze€Z oka. W€Vdz i Winnetou pozsiadali zkoni i przyst€Spili do nas. €[ Czy moi biali bracia rozwa€Wyli, czy maj€S pozosta€Y tu, czy odej€Q€Y? €[ zapyta€R Inczu-czuna. Starszy in€Wynier szukaj€Sc polubownego rozwi€Szania odrzek€R: €[Gdyby€Qmy nawet chcieli odej€Q€Y, to nie mo€Wemy, gdy€W musimy si€X stosowa€Y do wydanych nam rozkaz€Vw. Pchn€X dzi€Q jeszcze pos€Ra€Zca do Santa F€_ po rozporz€Sdzenia. Gdy wr€Vci, b€Xd€X m€Vg€R odpowiedzie€Y. By€Ro to nie€\le pomy€Qlane, gdy€W zanimby pos€Raniec "powr€Vci€R, mogliby€Qmy sko€Zczy€Yrobot€X. Ale w€Vdz rzek€R stanowczo: $€[ Nie b€Xd€X czeka€R tak d€Rugo. !Biali bracia musz€S o€Qwiadczy€Y natychmiast, co uczyni€S. #Rattler nape€Rni€R sobie czark€X w€Vdk€S i podszed€R ku nam. S€Sdzi€Rem, €We co€Q knuje przeciwko mnie, on jednak %zbli€Wy€R si€X do Indianina i rzek€R be€Rkocz€Sc: €[Je€Weli Indianie wypij€S ze mn€S, to spe€Rnimy ich wol€X i odejdzi emy, inaczej nie. Niechaj m€Rody zaczyna. Masz tu wod€X ognist€S, Winnetou! Poda€R mu czark€X, lecz Winnetou cofn€S€R si€X z odmownym gestem. "€[Co, nie chcesz si€X napi€Y ze mn€S? To straszna obelga. Bryzn€X ci w twarz, obrzyd€Ra czerwona sk€Vro: Zli€W w€Vdk€X, skoro pi€Y nie chcesz! I zanim ktokolwiek zdo€Ra€R temu przeszkodzi€Y, Rattler rzuci€R m€Rodemu Apaczowi w twarz czark€X razem z zawarto€Qci€S. Wed€Rug poj€X€Y india€Zskich jest to obraza "godna €Qmierci, kt€Vra te€W, cho€Ynie tak srodze, zosta€Ra natychmiast ukarana. Winnetou uderzy€R Rattlera #pi€X€Qci€S w z€Xby tak silnie, €We !ten run€S€R na ziemi€X i z trudemtylko si€X podni€Vs€R. Przygotowa€Rem si€X ju€W, by mi€Xdzy nich wkroczy€Y, gdyby wybuch€Ra b€Vjka, ale do tego nie dosz€Ro. Uderzony spojrza€R tylko gro€\nie na m€Rodego Apacza i kln€Sc poszed€R do wozu. Winnetou obtar€R twarz i zachowa€Ra tak samo jak ojciec, zimn€S, niewzruszon€S min€X, po kt€Vrej niepodobna by€Ro pozna€Y, co si€X w nim wewn€Strz dzia€Ro. "€[Pytam znowu €[rzek€R w€Vdz €[ ale po raz ostatni. Czy blade twarze opuszcz€S jeszcze dzi€Q t€X dolin€X? €[ Nie wolno nam tego uczyni€Y€[ brzmia€Ra odpowied€\. €[To my j€S opu€Qcimy. Nie ma mi€Xdzy nami pokoju. Pr€Vbowa€Rem jeszcze !po€Qredniczy€Y, ale na pr€V€Wno; wszyscy trzej odeszli do koni. Wtem zabrzmia€R g€Ros Rattlera: €[ Precz st€Sd, czerwone psy! Ale za policzek zap€Raci mi ten m€Rodzieniec natychmiast! &Dziesi€X€Ykro€Y pr€Xdzej, ni€W si€X tego po jego stanie mo€Wna by€Ro spodziewa€Y, porwa€R strzelb€X z wozu i wymierzy€R doWinnetou, kt€Vry sta€R w tej #chwili zupe€Rnie ods€Roni€Xty. Kula by€Raby go na pewno dosi€Xg€Ra, gdy€W wszystko odby€Ro si€X tak pr€Xdko, €We €Waden ruch nie m€Vg€R go ju€W chyba ocali€Y. Wtem Kleki-petra krzykn€S€R z przera€Weniem: €[ Odejd€\, Winnetou, odejd€\ pr€Xdko! R€Vwnocze€Qnie skoczy€R, aby !zas€Roni€Y sob€S m€Rodego Apacza.Hukn€S€R strza€R, Kleki-petra €X stanowczo, €We nie 9Џ*€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBE€ѓ c`Fs УG Y c€зHц c:Iќ# cJ /? cKJ:U.cchwyci€R si€X r€Xk€S za serce, zachwia€R si€X w jedn€S i w #drug€S stron€X i pad€R na ziemi€X. W tej samej chwili run€S€R i Rattler powalony przeze mnie pi€X€Qci€S. Aby zapobiec strza€Rowi, podbiegiem szybko ku niemu, ale niestety za !p€V€\no. Podni€Vs€R si€X og€Vlny krzyk zgrozy, tylko obaj Apacze nie wydali g€Rosu. "Ukl€Xkli obok przyjaciela, kt€Vry si€X po€Qwi€Xci€R za swego !ulubie€Zca, i badali w milczeniu !ran€X. Kula wbi€Ra si€X w piersi tu€W ko€Ro serca, a krew bucha€Ra gwa€Rtownie. Po€Qpieszy€Rem tam tak€We. Kleki-petra mia€R oczy zamkni€Xte, a twarz blad€Ra mu z gwa€Rtown€S szybko€Qci€S. €[We€\ g€Row€X jego na kolana €[poprosi€Rem Winnetou. €[Gdy otworzy oczy i zobaczy "ciebie, l€Wej mu b€Xdzie umiera€Y.M€Rody Indianin bez s€Rowa poszed€R za moim wezwaniem; nie drgn€X€Ra mu powieka, tylko wzroku nie odwraca€R od twarzy konaj€Scego !przyjaciela. W chwil€X p€V€\niej umieraj€Scy zwolna otworzy€R oczy. Ujrza€R pochylonego nad sob€S Winnetou i u€Qmiech !szcz€X€Qcia przebieg€R przez jegozapad€Re oblicze. €[ Winnetou, Winnetou, o m€Vjsynu Winnetou! €[ wyszepta€R s€Rabo. Potem wyda€Ro si€X, €We jego gasn€Sce oko szuka jeszcze kogo€Q, a€W wreszcie spocz€X€Ro na mnie. $€[Zosta€Z pan przy nim... €[rzek€R"Kleki-petra €[b€Sd€\ mu wierny... "prowad€\ dalej... moje dzie€Ro... "€[ Zrobi€X to. Na pewno, zrobi€Xto! "Z€Ro€Wy€R r€Xce do modlitwy. Po jeszcze jednym kurczowym wybuchu krwi z rany g€Rowa opad€Ra mu wstecz... Ju€W nie €Wy€R. Winnetou u€Ro€Wy€R g€Row€X zmar€Rego na trawie, wsta€R powoli i spojrza€R pytaj€Sco na ojca. !€[ Tam le€Wy morderca, kt€Vregoobali€Rem €[ rzek€Rem. €[ Zostawiam go wam. €[ Woda ognista!! Z ust wodza wysz€Ra tylko ta kr€Vtka odpowied€\, lecz ile€W mie€Qci€Ro si€X w tym s€Rowie pogardy! €[ Chc€X by€Y waszym przyjacielem i bratem. Id€X z wami! €[ wyrwa€Ro mi si€X mimo woli. Na to w€Vdz plun€S€R mi w twarz, m€Vwi€Sc: €[Parszywy psie! Z€Rodzieju ziemi za pieni€Sdze! Smrodliwy "kujocie! O€Qmiel si€X p€Vj€Q€Y za nami, a zmia€Wd€W€X ci€X! Komu innemu "odpowiedzia€Rbym pi€X€Qci€S na t€X obelg€X. Czemu€W pu€Qci€Rem j€S p€Razem Inczu-czunie? A mo€We, jako wr€Vg wciskaj€Scy si€X w !cudz€S ziemi€X, zas€Ru€Wy€Rem na "tak€S obelg€X? Pogodzi€Rem si€X z tym raczej bezwiednie, ale niemog€Rem ju€W, mimo przyrzeczenia danego zmar€Remu, raz jeszcze narzuca€Y im swej obecno€Qci. #Biali stali w milczeniu doko€Ra, czekaj€Sc, co uczyni€S Apacze. Ci, nie spojrzawszy ju€W na nasani razu, posadzili trupa na konia, przywi€Szali go do€Z, potem wsiedli na swoje konie ipodtrzymuj€Sc chyl€Sce si€X zw€Roki Kleki-petry, odjechali. "Nie rzucili ani s€Rowa gro€\by lubzemsty, nie odwr€Vcili si€X ku !nam ani na chwil€X, ale to by€Ro gorsze, o wiele gorsze, ni€W gdyby nam zaprzysi€Xgli najstraszniejsz€S €Qmier€Y. "€[To by€Ro okropne, a mo€We si€X sko€Zczy€Y jeszcze okropniej €[ odezwa€R si€X Sam Hawkens. €[ Tam le€Wy ten €Rajdak, ci€Sgle jeszcze nieprzytomny po waszym uderzeniu i po w€Vdce. Co z nim teraz zrobimy? Nie odpowiedziawszy na to !osiod€Ra€Rem konia i odjecha€Rem.!Pragn€S€Rem zosta€Y sam, aby si€Xopanowa€Y i cho€Y troch€X przezwyci€X€Wy€Y wra€Wenia !ostatniej p€V€R godziny. Dopiero p€V€\no wieczorem, znu€Wony i rozbity na duszy i ciele, wr€Vci€Rem do obozu. ROZDZIA€P III WINNETOU W P€bTACH Aby nie wlec nied€\wiedzia zbyt daleko, przesuni€Xto podczas mej nieobecno€Qci ob€Vz bli€Wej miejsca, gdzie go #powali€Rem. By€R tak ci€X€Wki, €We dziesi€Xciu m€X€Wczyzn z trudno€Qci€S wydoby€Ro go spod ga€R€Xzi i przenios€Ro przez zaro€Qla do ognia. Mimo €We p€V€\no wr€Vci€Rem, zasta€Rem jeszcze wszystkich na nogach z wyj€Stkiem !Rattlera, kt€Vry odsypia€R swoje przepicie. Musiano go nawet !przenie€Q€Y jak kloc i rzuci€Y w "traw€X. Hawkens zdj€S€R sk€Vr€X z nied€\wiedzia, ale mi€Xsa nie !tkn€S€R. Gdy zsiad€Rem z konia i zaprowadzi€Rem go na miejsce, ma€Ry westman rzek€R do mnie: €[Gdzie wy si€X podziewacie, sir? Z b€Vlem serca czekali€Qmy na was, bo chcieli€Qmy skosztowa€Y misia, a nie mogli€Qmy go pokraja€Y bez waszego pozwolenia. Na razie "€Qci€Sgn€S€Rem ze€Z tylko surdut, tak dobrze na niego zrobiony, !€We nie mia€R ani jednej fa€Rdy, hi! hi! hi! Nie we€\miecie mi chyba tego za z€Re. A teraz rozstrzygniecie, jak podzi "elimy si€X mi€Xsem. Chcieliby€Qmy upiec kawa€Rek, zanim si€X po€Ro€Wymy spa€Y. €[ Dzielcie, jak. Si€X wam podoba €[ odrzek€Rem €[ mi€Xso nale€Wy do wszystkich. €[Well w takim razie chc€X wamco€Q powiedzie€Y. Najsmaczniejsze s€S €Rapy. W og€Vle nie znam nic lepszego nad €Rapy nied€\wiedzie. Musz€S one jednak pole€We€Y przez pewien czas, zanim nabior€S w€Ra€Qciwego smaku. Wyborne s€S wtedy, kiedy je ju€W robaki nadgryz€S, ale my tak d€Rugu czeka€Y nie mo€Wemy, gdy€W obawiam si€X, €We nam Apacze popsuj€S nasz€S uczt€X. Dlatego wolimy zawczasu zabra€Y si€X do#tego i dzi€Q ju€W napocz€S€Y €Rapy,a€Weby gdy czerwonosk€Vrzy nasukatrupi€S, mie€Y przynajmniej !t€X satysfakcj€X, €We b€Xdzie to ju€W po biesiadzie. Zgoda, sir? €[ Owszem. €[ Well, a wi€Xc do dzie€Ra. !Apetytu nam nie brak, je€Qli si€X nie myl€X. !M€Vwi€Sc to Sam odkroi€R stopy !od €Rap i rozdzieli€R je na tyle cz€X€Qci, ile by€Ro ludzi. Ja otrzyma€Rem najlepszy kawa€Rek!przedniej €Rapy, owin€S€Rem go i od€Ro€Wy€Rem na bok, gdy tymczasem inni po€Qpieszyli, byczym pr€Xdzej upiec swoje porcje. Nie chcia€Ro mi si€X wcale je€Q€Y, cho€Y czu€Rem dotkliwy g€R€Vd po d€Rugiej i m€Xcz€Scej je€\dzie. Wci€S€W jeszcze by€Rem pod strasznym wra€Weniem mordu. Zdawa€Ro mi #si€X, €We siedz€X z Kleki-petr€S i "s€Rysz€X jego zwierzenia. Ci€Sgle snu€Ry mi si€X po g€Rowie jego s€Rowa pe€Rne przeczucia $bliskiej €Qmierci. Tak, li€Q€Y jego !€Wycia nie opad€R cicho i lekko, lecz zosta€R zerwany przemoc€S, i to przez takiego !cz€Rowieka! Dlaczego sta€Ro si€X to w€Ra€Qnie w taki spos€Vb? Tam le€Wa€R jeszcze morderca pijany do utraty przytomno€Qci. Brzydzi€Rem si€X nim. To uczucieodrazy sprawi€Ro te€W prawdopodobnie, €We i Apacze nie ukarali go na miejscu. !€TWoda ognista€U €[wyrazi€R si€X Inczu-czuna ze wzgard€S. Jakie€W oskar€Wenie i wyrzut zawiera€Ry si€X w tych dw€Vch s€Rowach! #Je€Qli co€Q mog€Ro mnie uspokoi€Ypo tym krwawym zaj€Qciu, to chyba to, €We Kleki-petra skona€R na r€Xku Winnetou, przeszyty kul€S przeznaczon€S dla m€Rodego Apacza. Takie by€Ro przecie€W jego ostatnie #pragnienie. Ale sk€Sd si€X wzi€X€Ra"pro€Qba, bym w€Ra€Qnie ja zosta€R przy Winnetou i doko€Zczy€R rozpocz€Xtego dzie€Ra? Czemu umieraj€Scy wystosowa€R j€S w€Ra€Qnie do mnie? Kilka minut przedtem s€Sdzi€R, €We nie zobaczymy si€X ju€W nigdy, €We droga mojego €Wycia nie zawiedzie mnie do Apacz€Vw, apotem naraz narzuci€R mi zadanie, kt€Vre musia€Ro mnie po€R€Sczy€Y z tym szczepem. Czemu tak pr€Xdko da€Rem umieraj€Scemu przyrzeczenie? Z lito€Qci? Prawdopodobnie. Ale istnia€R jeszcze inny pow€Vd, narazie nie u€Qwiadomiony. Winnetou wywar€R na mnie tak silne wra€Wenie jak nikt inny dot€Sd. By€R w r€Vwnym ze mn€S wieku, a tak mnie jednak we wszystkim przewy€Wsza€R; wyczu€Rem to na pierwszy rzut oka. Powaga i duma, przejrzysto€Q€Y aksamitnie mi€Xkkiego spojrzenia, spokojna pewno€Q€Y w postawie i ka€Wdym ruchu, rzewny odblask g€R€Xbokiego, niemego cierpienia, kt€Vre dostrzeg€Rem na jego m€Rodzie€Zczej twarzy €[wszystko to podzia€Ra€Ro na mnie natychmiast. Na jaki szacunek zas€Rugiwa€Ro zachowanie si€X jego i ojca! !Inni ludzie, czerwoni czy biali, rzuciliby si€X od razu na morderc€X i zabili go. Ci dwaj nie zaszczycili go nawet spojrzeniem i ani jednym drgnieniem twarzy nie okazali tego, co si€X dzia€Ro w ich duszach. Czym byli€Qmy wobec nich? Gdy inni zajadali ze smakiem mi€Xso, ja siedzia€Rem pogr€S€Wony w my€Qlach, dop€Vki Hawkens nie zbudzi€R mnie z tej zadumy. €[ Co z wami, sir? Nie jeste€Qcie g€Rodni? €[ Nie b€Xd€X jad€R. "€[Tak? Wolicie si€X €Ywiczy€Y w my€Qleniu! Ostrzegam was, €We nie wolno wam si€X do tego przyzwyczaja€Y. Mnie tak€We !z€Ro€Qci dzisiejszy wypadek, ale westman musi si€X nauczy€Y oboj€Xtno€Qci wobec podobnych zaj€Q€Y. Nie darmo nazywa si€X Zach€Vd €Tdark and bloody ground€U €[ ciemn€S i krwaw€S !ziemi€S. Wierzcie, €We ziemia ta na ka€Wdym kroku przepojona jest krwi€S, a kto ma nos tak delikatny, €We tego w€Scha€Y nielubi, niechaj zostanie w domu ipije wod€X z cukrem. Nie bierzcie sobie tej historii do serca i dajcie mi wasz kawa€Rek nied€\wiedziej €Rapy, niech€We go wam upiek€X! !€[ Dzi€Xkuj€X, Samie, nie chce #mi si€X je€Q€Y. Czy uradzili€Qcie, co si€X stanie z Rattlerem? €[ M€Vwili€Qmy ju€W o tym. €[ Jaka go kara spotka?? #€[ Kara?? S€Sdzicie, €We nale€Wy go ukara€Y? €[ Naturalnie. €[Ach, tak! A jak waszym zdaniem mamy si€X do tego zabra€Y? Czy mo€We ka€Wecie zaprowadzi€Y go do San Francisko, Nowego Jorku lub Waszyngtonu i zaskar€Wy€Y tam przed s€Sdem jako morderc€X? €[ G€Rupstwo!! My jeste€Qmy !w€Radz€S, kt€Vra ma go s€Sdzi€Y, gdy€W podlega on prawom Zachodu. €[Popatrzcie, co taki greenhorn wie o prawach Zachodu. Czy przybyli€Qcie tu !ze Starego Kraju, aby gra€Y rol€Xnajwy€Wszego s€Xdziego? Czy ten Kleki-petra by€R waszym krewnym lub przyjacielem? €[ Bynajmniej. €[O to w€Ra€Qnie idzie. Tak, Dziki Zach€Vd rz€Sdzi si€X w€Rasnymi, niezmiennymi i szczeg€Vlnymi prawami; €W€Sda oka za oko, z€Xba za z€Sb i "krwi za krew jak w Biblii. Je€Qli pope€Rniono morderstwo, to kto€Q uprawniony do tego mo€Wenatychmiast zabi€Y morderc€X !albo tworzy si€X specjalny s€Sd, kt€Vry wydaje wyrok i od razu go wykonuje. W ten spos€Vb usuwa si€X szkodliwe osobniki, kt€Vre w przeciwnym razie wlaz€Ryby na g€Row€X uczciwym my€Qliwcom. "€[ A wi€Xc utw€Vrzmy taki s€Sd. €[ Do tego by€Rby potrzebny przede wszystkim oskar€Wyciel. €[ Ja nim b€Xd€X!! €[ Na jakiej podstawie?? €[ Na tej podstawie, €We nie mog€X dopu€Qci€Y, €Weby taka zbrodnia usz€Ra bezkarnie. €[Pshaw! M€Vwicie jak greenhorn. Jako oskar€Wyciel mogliby€Qcie wyst€Spi€Y tylko w dwu wypadkach: po pierwsze, je€Weli zamordowany by€R waszym bliskim krewnym lub przyjacielem, ale w€Ra€Qnie #stwierdzili€Qcie, €We tak nie jest; po wt€Vre, gdyby€Qcie sami byli tym zamordowanym, hi! hi! hi! Czy zachodzi ten drugi wypadek? €[ Samie, z takiej sprawy nie stroi si€X €Wart€Vw! €[Wiem o tym, wiem! Chcia€Remtylko dla dok€Radno€Qci wspomnie€Y o tym punkcie, gdy€W zamordowany ma pierwsze i najwi€Xksze prawo domaga€Y si€X ukarania mordercy. Wy nie macie powodu do oskar€Wenia, a my tak samo, gdzie za€Q nie ma oskar€Wyciela, tam nie potrzebatak€We s€Xdziego. Nie mo€Wemy zatem tworzy€Y s€Sdu. €[ Wi€Xc Rattler b€Xdzie korzysta€R z bezkarno€Qci?? €[O tym nie ma mowy. Nie "zapalajcie si€X tak! Daj€X s€Rowo,€We tak pewnie jak to, €We ka€Wda kula z mej Liddy dosi€Xgacelu, spotka go niechybnie kara ze strony Apacz€Vw. €[ A nas razem z nim!! €[To bardzo prawdopodobne. Czy s€Sdzicie zreszt€S, €We zapobiegniemy temu, je€Qli zabijemy Rattlera? Razem w€Xdrujemy, razem dostaniemy si€X do niewoli i razem zawi€Qniemy na haku. Apacze nie tylko jego, lecz tak€We nas uwa€Waj€S za morderc€Vw i skoro!dostan€S nas w r€Xce, post€Spi€S z nami jak z mordercami. €[ Nawet je€Qli si€X go pozb€Xdziemy?? €[ Nawet wtedy. Wystrzelaj€S nas, nie pytaj€Sc, czy on jest z nami, czy nie. Ale w jaki spos€Vb chcieliby€Qcie si€X go pozby€Y? €[ Wyp€Xdzi€Y go. "€[ Tak, naradzali€Qmy si€X ju€W nad tym, doszli€Qmy jednak do przekonania, €We po pierwsze, nie przys€Ruguje nam prawo wyp€Xdzania go, a po wt€Vre, €Wenie uczyniliby€Qmy tego i tak ze wzgl€Xd€Vw przezorno€Qci. €[Ale€W, Samie, zupe€Rnie was nie rozumiem! Je€Qli ktokolwiek mi nie odpowiada, to si€X z nimrozchodz€X. A c€V€W dopiero z morderc€S! Czy musimy cierpie€Yprzy sobie takiego €Rotra i pijaka, kt€Vry nam sprawia coraz to nowe k€Ropoty? €[Niestety tak. Rattlera wynaj€Xto tak samo jak mnie, Stone'a i Parkera i tylko ci, #kt€Vrzy go przyj€Xli i op€Racaj€S, mog€S go oddali€Y. Pod tym wzgl€Xdem musimy si€X trzyma€Y €Qci€Qle litery prawa. €[ W stosunku do cz€Rowieka, kt€Vry dzie€Z za dniem depce prawa boskie i ludzkie! €[Cho€Yby nawet! Wszystkie powody, kt€Vre podajecie, s€S s€Ruszne, ale nam nie wolno !pope€Rnia€Y b€R€Xdu dlatego, €We #kto€Q si€X dopu€Qci€R zbrodni. Moimzdaniem w€Radza powinna by€Y przede wszystkim czysta, dlatego my, westmani, kt€Vrzy sprawujemy w tym wypadku obowi€Szki w€Radzy, musimy zachowa€Y opini€X niczym nie skalan€S. Ale nawet pomin€Swszyto, pytam was, co pocz€S€Rby wyp€Xdzony przez nas Rattler? €[ To jego rzecz!! €[Ale tak samo i nasza! Grozi€Roby nam w ka€Wdej chwili niebezpiecze€Zstwo, €We #spr€Vbuje si€X on zem€Qci€Y. Lepiejzatrzyma€Y go przy sobie i mie€Y na oku ni€\li wyp€Xdzi€Y, %€Weby si€X kr€Xci€R doko€Ra i kogo€Q z nas, wed€Rug upodobania, pocz€Xstowa€R kul€S. Spodziewamsi€X, €We teraz i wy tak samo !zapatrujecie si€X na t€X spraw€X?Rzuci€R przy tym ku mnie spojrzenie, kt€Vre zrozumia€Rem od razu, gdy€W wskaza€R znacz€Sco na towarzyszy !Rattlera. Nie dowierzali€Qmy im. Nale€Wa€Ro si€X obawia€Y, €We w razie naszego wyst€Spienia przeciwko Rattlerowi sprzymierz€S si€X z nim. Tote€W odpowiedzia€Rem Samowi: €[Wobec takiego przedstawienia sprawy przyznaj€X, €We musimy pozwoli€Yjej dobiec do ko€Zca dotychczasowym trybem. Boj€X si€X tylko Apacz€Vw, gdy€W nie "ulega w€Stpliwo€Qci, €We przyjd€S si€X zem€Qci€Y. €[Przyjd€S, i to tym pewniej, €We nie zagrozili ani s€Rowem. Post€Spili nie tylko nadzwyczajdumnie, lecz tak€We bardzo m€Sdrze. Gdyby wykonali od razu zemst€X, dosi€Xg€Raby ona tylko Rattlera, nawet gdyby€Qmy do tego dopu€Qcili, co jest zreszt€S bardzo w€Stpliwe. Teraz zagi€Xli oni parol na nas wszystkich, poniewa€W Rattler nale€Wa€R do nas. Z powodu tych pomiar€Vw uwa€Waj€S nas za wrog€Vw, kt€Vrzy chc€S zagrabi€Y im ich kraj i w€Rasno€Q€Y. Dlatego panowali nad sob€S w tak niezwyk€Ry spos€Vb i odjechali #nie podni€Vs€Rszy na nas r€Xki. Aleza to tym pewniej powr€Vc€S, aby nas wszystkich dosta€Y w "swe r€Xce. Je€Qli im si€X to uda, mo€Wemy si€X przygotowa€Y na #ci€X€Wk€S €Qmier€Y, gdy€W szacunek, jakiego za€Wywa€R po€Qr€Vd nich ten Kleki-petra, wymaga podw€Vjnej, a nawet potr€Vjnej zemsty. €[I to wszystko przez tego opoja! Apacze zjawi€S si€X !oczywi€Qcie w wi€Xkszej liczbie. €[ Rozumie si€X!! Wszystko zale€Wy wi€Xc od tego, kiedy nadci€Sgn€S. Mamy czas, €Weby umkn€S€Y, ale musieliby€Qmy zostawi€Y wszystko i zaniecha€Yroboty, kt€Vra jest ju€W na uko€Zczeniu. €[ Mo€We jednak jako€Q temu zaradzimy. €[ Kiedy, waszym zdaniem, da si€X wszystko sko€Zczy€Y przy nale€Wytym po€Qpiechu? €[ Za pi€X€Y dni. €[Hm! O ile wiem, nie ma tu w okolicy obozu Apacz€Vw. Najbli€Wszych Mescaler€Vw szuka€Rbym o dobre trzy dni #drogi st€Sd. Zatem je€Qli si€X pod tym wzgl€Xdem nie myl€X, zanim Inczu-czuna i Winnetou dostan€S pomoc, b€Xd€S musieli jecha€Y ze cztery dni, szczeg€Vlnie €We transportuj€S trupa. Potem trzy dni z powrotem, to zabierze razem dni siedem. Poniewa€W s€Sdzicie, €We b€Xdziecie gotowi za pi€X€Y dni, przypuszczam, €We mo€Wemymierzy€Y dalej. €[A je€Qli wasze obliczenie oka€We si€X mylne? Kto wie, czy Apacze nie ukryj€S na razie trupa w bezpiecznym miejscu i"nie wr€Vc€S, aby strzeli€Y do nas z zasadzki? Mo€Wliwe i to, €We natkn€S si€X na jaki€Q sw€Vj oddzia€R, a nawet trzeba #przypu€Qci€Y, €We maj€S w pobli€Wu przyjaci€V€R, gdy€W by€Roby dziwne, €Weby dwaj Indianie i do tego wodzowie oddalali si€X tak bardzo od swoich siedzib zupe€Rnie sami. Poniewa€W obecnie jest czas polowa€Z na bawo€Ry, zachodzi mo€Wliwo€Q€Y, €We Inczu-czuna i Winnetou !nale€W€S do znajduj€Scego si€X w "pobli€Wu oddzia€Ru my€Qliwskiego i#€We od€R€Sczyli si€X od niego tylkona kr€Vtko. Je€Qli mamy by€Y przezorni i ostro€Wni, musimy wzi€S€Y to wszystko pod uwag€X.Sam Hawkens przymkn€S€R jedno ze swoich ma€Rych oczek, zrobi€R grymas zdziwienia i zawo€Ra€R: €[Tam do licha, jacy€W wy rozs€Sdni i m€Sdrzy! Doprawdy, *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПLp§ c‘Mm Ш cєN5X cWO 5 cКPТ+u cQ76P R€ dzisiaj kurcz€X jest dziesi€X€Y razy m€Xdrsze od starej kwoki, #je€Qli si€X nie myl€X. Ale prawd€X m€Vwi€Sc, to nie by€Ro g€Rupie, co€Qcie powiedzieli. Przyznaj€X wam zupe€Rn€S s€Ruszno€Q€Y. Musimy zwraca€Y uwag€X na te wszystkie mo€Wliwo€Qci. Dlatego !nale€Wy si€X dowiedzie€Y, dok€Sd si€X Apacze udali. O €Qwicie pojad€X za nimi. €[ A ja z wami €[ rzek€R Will Parker. $€[I ja €[ o€Qwiadczy€R Dick Stone.Sam, zamy€Qliwszy si€X na chwil€X, odpowiedzia€R: €[ Wy tu zostaniecie, gdy€W jeste€Qcie potrzebni. Zrozumiano? Spojrza€R przy tym na towarzyszy Rattlera. Stary westman mia€R s€Ruszno€Q€Y. Gdyby ci niepewni ludzie zostali sami, mog€Roby po obudzeniu si€X Rattlera €Ratwo doj€Q€Y do niemi€Rych scen. "Lepiej wi€Xc by€Ro, €Weby Stone i Parker nie wydalali si€X z obozu. "€[ Przecie€W nie mo€Wesz jecha€Ysam €[ rzeki Stone. "€[Ju€W ja bym sobie da€R rad€X, $je€Qlibym chcia€R, ale w€Ra€Qnie niechc€X €[odrzek€R Sam. €[ Wyszukam sobie towarzysza. €[ Kogo?? €[ Tego m€Rodego greenhorna €[rzek€R wskazuj€Sc przy tym namnie. "€[ Jemu nie wolno odej€Q€Y!! €[ odpar€R in€Wynier. €[ Czemu, mr. Bancroft? €[ Bo ja go potrzebuj€X. €[ Ciekaw jestem, do czego. €[Do roboty. Skoro mamy by€Y gotowi za pi€X€Y dni, musimy wyt€X€Wy€Y wszystkie si€Ry. Nikogo nie powinno zabrakn€S€Y.$€[Tak, wyt€X€Wy€Y wszystkie si€Ry!Ale dotychczas tego nie "robili€Qcie. Jeden musia€R robi€Y za wszystkich. Niech si€X terazwszyscy wysil€S za jednego. €[ Mr. Hawkens, chcecie mnie uczy€Y? Wypraszam to sobie! €[ Ani mi to przez my€Ql nie przesz€Ro. Uwaga to jeszcze bynajmniej nie nauczka. €[ Ale to tak brzmia€Ro!! "€[Mo€Wliwe. Ja zreszt€S nic nie mam przeciwko temu. Co do waszej pracy, to nie op€V€\ni si€X ona tak dalece przez to, €We jutro b€Xdzie robi€Ro czterech zamiast pi€Xciu. Mam w tym pewien plan, €Weby zabra€Y z sob€S w€Ra€Qnie tego greenhorna, zwanego Shatterhand. €[ Czy wolno zapyta€Y, jaki? €[Owszem. Niech raz zobaczy,jak nale€Wy skrada€Y si€X za Indianami. To mu si€X przyda, je€Qli b€Xdzie umia€R dobrze rozpoznawa€Y €Qlady. €[ To mnie nic nie obchodzi. €[Wiem o tym, ale jest jeszcze jeden pow€Vd. Czeka mnie niebezpieczna droga, z "korzy€Qci€S wi€Xc b€Xdzie dla mniei dla was, je€Qli mi b€Xdzie towarzyszy€R cz€Rowiek !obdarzony tak€S si€R€S fizyczn€S i celnym okiem. €[ Nie pojmuj€X, dlaczego mia€Roby si€X nam to przyda€Y. "€[Nie? To mnie dziwi. Jeste€Qciewszak bardzo sprytnym i przezornym d€Wentelmenem €[odrzek€R Sam z przek€Ssem. €[ C€V€W bowiem si€X stanie, gdy zmierzaj€Scy tu wrogowie spotkaj€S mnie i ukatrupi€S? Nikt nie zawiadomi was o niebezpiecze€Zstwie, oni za€Q napadn€S na was i wymorduj€S. Maj€Sc z sob€S tego greenhorna, kt€Vry swoimi delikatnymi r€Sczkami powali jednym uderzeniem najt€X€Wszego ch€Ropa, wr€Vc€X wraz z nim prawdopodobnie ca€Ro. Wiecie wi€Xc ju€W, o co chodzi? €[ Hm, tak. - A teraz rzecz najwa€Wniejsza. On musi jutro st€Sd wyjecha€Y, €Weby nie dosz€Ro do jakiej€Q awantury, kt€Vra mog€Raby si€X nieszcz€X€Qliwie zako€Zczy€Y. Wiadomo wam, €We Rattler "wzi€S€R go na kie€R. Gdy ten op€Vjzbudzi si€X jutro, prawdopodobnie rzuci si€X na tego, kt€Vry dzi€Q znowu grzmotn€S€R nim o ziemi€X. Trzeba ich rozdzieli€Y przynajmniej na ten pierwszy dzie€Z po morderstwie. Dlatego jeden z nich, niepotrzebny mi,zostanie z wami, a drugi pojedzie ze mn€S. C€V€W wy na to? €[ Niech jedzie. €[A zatem zgoda mi€Xdzy nami €[rzek€R, a zwracaj€Sc si€X do $mnie, doda€R: €[S€Ryszeli€Qcie, jakiwas jutro czeka wysi€Rek. Mo€Wenie b€Xdziemy mieli nawet chwili czasu na popas i spoczynek. Pytam wi€Xc, czy nie przek€Ssicie ani kawa€Rka waszej nied€\wiedziej €Rapy? €[ Wobec tego spr€Vbuj€X przynajmniej. $€[Spr€Vbujcie tylko, spr€Vbujcie! Znam ja te pr€Vby, hi! hi! hi! Wystarczy skosztowa€Y, a nie #przestaje si€X je€Q€Y, dop€Vki nic nie zostanie. Dajcie €Rap€X: upiek€X j€S wam. Taki greenhornnie posiada dostatecznego rozumu do tej czynno€Qci. "Uwa€Wajcie wi€Xc, €Weby€Qcie si€X nauczyli! Gdybym wam musia€R drugi raz piec taki przysmak, nie dostaliby€Qcie go wcale, bo zjad€Rbym sam. "Poczciwy Sam mia€R s€Ruszno€Q€Y.Kiedy dokona€R swego kulinarnego arcydzie€Ra, ugryz€Rem raz, a r€Vwnocze€Qnie z pierwszym k€Xsem zjawi€R si€X apetyt. Zapomnia€Rem na razie o zmartwieniach i jad€Rem rzeczywi€Qcie dop€Vty, dop€Vki starczy€Ro mi€Xsa. $€[A widzicie! €[za€Qmia€R si€X do mnie Sam. €[Istotnie o wiele przyjemniej je€Q€Y szarego nied€\wiedzia ni€W go zabija€Y. Wykroimy sobie teraz kilka t€Xgich kawa€Rk€Vw szynki i upieczemy je dzisiaj jeszcze. We€\miemy je jutro z sob€S na drog€X, gdy€W na takich zwiadach nie zawsze znajdzie si€X czas na upolowanie zwierzyny i nie mo€Wna roznieca€Y ognia, €Weby j€S "upiec. A teraz po€R€V€Wcie si€X i wy€Qpijcie porz€Sdnie. Wyruszamy o brzasku, a trzeba nam si€R na jutro. $€[ Well, wi€Xc p€Vjd€X spa€Y, ale powiedzcie mi wpierw, na kt€Vrym koniu pojedziecie. !€[ Nie pojad€X wcale na koniu. €[ Jak to?? "€[Co za pytanie? My€Qlicie, €We wsi€Sd€X na krokodyla, czy jakiego€Q innego ptaszka? Poniesie mnie oczywi€Qcie mu€R, moja Mary! €[ Ja bym nie radzi€R. €[ Czemu?? "€[ Za ma€Ro j€S jeszcze znacie. €[ Za to ona mnie zna dobrze. To bydl€X czuje przede mn€S wielki respekt, hi! hi! hi! €[Ale na takiej wyprawie zwiadowczej, jaka nas jutro czeka, nale€Wy by€Y bardzo ostro€Wnym i wszystko naprz€Vd rozwa€Wy€Y. Niepewny ko€Z mo€We wiele popsu€Y. €[ Tak?? Rzeczywi€Qcie? €[ za€Qmia€R si€X. !€[Tak €[odrzek€Rem skwapliwie. €[Wiem, €We parskni€Xcie konia mo€We kosztowa€Y €Wycie je€\d€\ca. €[ Ach, wiecie o tym? A to !m€Sdrala! Czy czytali€Qcie tak€We o tym, sir? €[ Tak. "€[Tak te€W my€Qla€Rem. Czytanie takich ksi€S€Wek musi by€Y bardzo zajmuj€Sce. Gdybym nieby€R westmanem, uda€Rbym si€X na Wsch€Vd, siad€Rbym sobie wygodnie na kanapie i czyta€Rbym pi€Xkne historie o Indianach. Przypuszczam, €We mo€Wna przy tym uty€Y, pomimo ze si€X €Rapy nied€\wiedzie dostaje tylko na papierze. Chcia€Rbym wiedzie€Y doprawdy czy zacni d€Wentelmeni, pisuj€Scy takie ksi€S€Wki, przeszli kiedy rzeczywi€Qcie przez star€S Missisipi. !€[ Wi€Xkszo€Q€Y prawdopodobnie to uczyni€Ra. €[ Tak s€Sdzicie?? €[ Tak. €[ Mam co do tego w€Stpliwo€Qci. €[ Jakie?? !€[Zaraz powiem, sir. Ja tak€We umia€Rem dawniej pisa€Y, ale teraz wylecia€Ro mi to z pami€Xci tak, €We obecnie zaledwie zdo€Ra€Rbym si€X podpisa€Y. R€Xka, kt€Vra tak !d€Rugo trzyma€Ra cugle, strzelb€X!czy n€V€W i wywija€Ra lassem, nienadaje si€X ju€W do malowania zygzak€Vw po papierze. Prawdziwy westman na pewno zapomnia€R pisa€Y, a kto nie jest westmanem, ten lepiej $zrobi, je€Weli nie b€Xdzie pisa€R o rzeczach, na kt€Vrych si€X nie zna. "€[Hm! Aby napisa€Y ksi€S€Wk€X o Zachodzie, nie potrzeba bawi€Ytam tak d€Rugo, €Weby a€W straci€Y wpraw€X w pisaniu. !€[To si€X wam nie uda€Ro, sir! !Powiedzia€Rem, €We pisa€Y prawd€Xmo€We tylko dzielny westman, ale dzielny westman nigdy si€X do tego nie zabierze. €[ Czemu?? !€[Bo nie przyjdzie mu na my€Ql opu€Qci€Y Zach€Vd, a tu ka€Ramarzy nie ma. Preria jest jak morze: nie oddaje nikogo, !kto j€S pozna€R i polubi€R. Nie, wszyscy ci pisarze nie znaj€S Zachodu! Je€Qliby go raz poznali, nie wyjechaliby st€Sd, aby zaczerni€Y atramentem kilkaset stron papieru. Takie jest moje zdanie i z pewno€Qci€S s€Ruszne. €[Nie. Ja znam na przyk€Rad cz€Rowieka, kt€Vry polubi€R Zach€Vd i pragnie zosta€Y dzielnym my€Qliwym, a mimo to !powr€Vci kiedy€Q do cywilizacji, aby pisa€Y o Zachodzie. €[ Tak?? Kt€V€W to taki? €[ zapyta€R patrz€Sc ciekawie. €[ Domy€Qlcie si€X!! "€[ Domy€Qli€Y?? Ja? Mo€We macie na my€Qli samego siebie? €[ Tak. €[ A, do stu piorun€Vw! Wr€Vcicie wi€Xc mi€Xdzy tych nicponi€Vw, kt€Vrzy robi€S ksi€S€Wki? €[ Prawdopodobnie. "€[Dajcie temu spok€Vj, sir, tak, dajcie spok€Vj, prosz€X was o tousilnie. Wierzcie mi, €We zmarnowaliby€Qcie si€X przez to tylko. €[ W€Stpi€X. €[A ja to twierdz€X. Mog€X nawet przysi€Sc! €[ zawo€Ra€R z naciskiem. €[ Czy€W wyobra€Waciesobie to €Wycie, jakie was czeka? €[ Tak. €[ No i... ? $€[Podr€V€Wuj€X, €Weby bada€Y krajei ludzi, z czasem wr€Vc€X do ojczyzny, aby bez przeszkodyspisa€Y nabyte do€Qwiadczenia. €[ W jakim celu, na mi€Ro€Q€Y Boga? Nie mog€X tego zrozumie€Y. !€[ Aby pouczy€Y czytelnik€Vw i zarobi€Y przy tym pieni€Sdze. €[ Rany boskie!! Pouczy€Y czytelnik€Vw i zarobi€Y pieni€Sdze! Sir, dostali€Qcie bzika, je€Qli si€X nie myl€X! Czytelnicy niczego si€X od was nie naucz€S, bo wy sami nic nieumiecie. Jak mo€We taki greenhorn by€Y nauczycielem innych? Zapewniam was, €We nie znajdziecie ani jednego czytelnika! Powiedzcie mi, zaklinam was na wszystkie €Qwi€Xto€Qci, dlaczego wy w€Ra€Qnie chcecie by€Y nauczycielem czytelnik€Vw, kt€Vrych mie€Y nie b€Xdziecie? Czy€W nie ma na €Qwiecie do€Q€Y nauczycieli i baka€Rarzy? Czy !musicie powi€Xkszy€Y ich liczb€X?€[ S€Ruchajcie, Samie, by€Y nauczycielem to zaw€Vd wa€Wny i €Qwi€Xty! €[ Pshaw!! Westman jest !tysi€Sc razy wa€Wniejszy! Ju€W jato wiem, bo sam jestem westmanem, tymczasem wy zaledwie nos wystawili€Qcie tutaj. Wypraszam wi€Xc sobie !stanowczo, €Weby€Qcie mieli by€Y nauczycielem! I jeszcze pieni€Sdze na tym zarabia€Y! Co za pomys€R, co za bezmy€Qlny, niedorzeczny pomys€R! Ile€W kosztuje taka ksi€S€Wka, jak€S chcecie napisa€Y? "€[ Dolara, dwa, trzy, zale€Wnie od obj€Xto€Qci. €[€^licznie! A co kosztuje sk€Vrka bobrowa? Czy macie o tym poj€Xcie? Gdy b€Xdziecie zastawiali sid€Ra, zarobicie o wiele wi€Xcej ni€W jako nauczyciel czytelnik€Vw, od "kt€Vrego, gdyby€Qcie ich znale€\lina swoje i ich nieszcz€X€Qcie, nie nauczyliby si€X nic pr€Vcz g€Rupstw. Zarabia€Y pieni€Sdze! To mo€Wna naj€Ratwiej na Zachodzie. Tu le€W€S one na prerii, w puszczy, mi€Xdzy ska€Rami i na dnie rzeki. A co za n€Xdzne €Wycie wiedliby€Qcie jako dostawca ksi€S€Wek! Musieliby€Qcie zamiast pysznej wody €\r€Vdlanej Zachodu pi€Y g€Xsty, czarny atrament i €Wu€Y stare g€Xsie pi€Vro zamiast nied€\wiedziej €Rapy lub pol€Xdwicy bawolej. Zamiast rozkosznego, b€R€Xkitu mieliby€Qcie nad sob€S odrapan€Sz wapna powa€R€X, a pod sob€S zamiast mi€Xkkiej, zielonej trawy, prycz€X drewnian€S, na kt€Vrej dostaniecie reumatyzmu. Tu d€\wiga was ko€Z, a tam podarty fotel. Tu mo€Wecie czy w deszcz, czy w pogod€X korzysta€Y z wielkich dar€Vw bo€Wych, a tam przy pierwszej kropli deszczu podnosicie czerwony lub zielony parasol. Tu jeste€Qcie wolnym i weso€Rym cz€Rowiekiemze strzelb€S w gar€Qci, a tam !b€Xdziecie siedzieli przy biurku "i marnowali si€Ry przy pi€Vrze lub$o€R€Vwku, kt€Vry... no, ko€Zcz€X, bonie chc€X d€Ru€Wej si€X rozdra€Wnia€Y. Ale je€Qli rzeczywi€Qcie pragniecie zosta€Y nauczycielem swoich czytelnik€Vw, to jeste€Qcie najbardziej po€Wa€Rowania godnym cz€Rowiekiem na tej pi€Xknej ziemi! $W tej powodzi s€R€Vw uni€Vs€R si€X tak, €We oczka mu zap€Ron€X€Ry, twarz poczerwienia€Ra, o ile zreszt€S zarost pozwala€R to dojrze€Y, a nos zrobi€R si€X !purpurowy. Domy€Qla€Rem si€X, co go tak rozz€Ro€Qci€Ro, ale chcia€Rem si€X dowiedzie€Y o tymz jego w€Rasnych ust, dola€Rem wi€Xc jeszcze oliwy do ognia, m€Vwi€Sc: €[Ale€W, kochany Samie, zapewniam was, €We wam samym sprawi€Rbym wielk€S przyjemno€Q€Y, gdyby mi si€X uda€Ro wykona€Y m€Vj zamiar. €[Przyjemno€Q€Y? Mnie? Nie wyje€Wd€Wajcie z takim g€Rupstwem. Przyjmijcie raz do wiadomo€Qci, €We nie znosz€X takich dowcip€Vw! €[ To nie dowcip, lecz powa€Wna sprawa. €[ Powa€Wna?? A niech to "piorun trza€Qnie, je€Qli si€X nie myl€X! A to dlaczego powa€Wna? Czym€We mia€Rbym si€X tu cieszy€Y? €[ Samym sob€S. €[ Jak to?? "€[ Bo o was tak€We znajdzie si€Xwzmianka w moich ksi€S€Wkach. !€[ O mnie?? €[zapyta€R, a oczkajego stawa€Ry si€X coraz wi€Xksze. €[ Tak, o was. #€[ Czy napisaliby€Qcie, co robi€X i m€Vwi€X? €[Tak. Opowiem, co prze€Wy€Rem, a poniewa€W by€Rem razem z wami, wyst€Spicie wi€Xc w moich ksi€S€Wkach zupe€Rnie tak, jak tu przede mn€S siedzicie. Na to Sam chwyci€R strzelb€X, odrzuci€R kawa€R szynki, kt€Vry trzyma€R podczas rozmowy nad ogniem, zerwa€R si€X, stan€S€R przede mn€S w gro€\nej postawie i krzykn€S€R: €[ Pytam was powa€Wnie i przy wszystkich tych €Qwiadkach: czy chcecie to zrobi€Y naprawd€X? €[ Oczywi€Qcie. €[Tak? W takim razie odwo€Rajcie to natychmiast i przysi€Xgnijcie, €We tego zaniechacie. €]€Sdam tego stanowczo! €[ Dlaczego?? €[Bo w przeciwnym razie "zastrzel€X was albo zat€Ruk€X t€S !star€S Liddy, kt€Vr€S widzicie w moim r€Xku. A wi€Xc odwo€Rujecie, czy nie? €[ Nie. €[ To wal€X!! €[ krzykn€S€R zamierzaj€Sc si€X kolb€S. €[ Walcie sobie €[ odrzek€Rem spokojnie. Obra€Wony wywija€R przez kilka chwil kolb€S nad moj€S g€Row€S; potem j€S opu€Qci€R, rzuci€R strzelb€X na traw€X, za€Rama€R beznadziejnie r€Xce i biada€R: "€[ Ten cz€Rowiek dosta€R bzika, zwariowa€R, zupe€Rnie "zwariowa€R! Domy€Qli€Rem si€X tegood razu, gdy o€Qwiadczy€R, €We chce zosta€Y nauczycielem swoich czytelnik€Vw, a teraz moje przypuszczenie si€X sprawdzi€Ro. Tylko wariat mo€We siedzie€Y tak oboj€Xtnie, gdy moja Liddy lata nad jego g€Row€S. Co pocz€S€Y z tym !cz€Rowiekiem? Zdaje mi si€X, €We wyleczy€Y go ju€W nie mo€Wna! €[Nie potrzeba €Wadnego leczenia, kochany Samie €[ odrzek€Rem. €[M€Vj rozum jest zupe€Rnie w porz€Sdku. €[A dlaczego nie chcecie spe€Rni€Y mej woli? Czemu wzbraniacie si€X przysi€Sc mi i wolicie si€X da€Y zabi€Y? €[ Pshaw!! Hawkens mnie nie zabije; wiem o tym dobrze. €[Wiecie o tym? Tak, wi€Xc wiecie o tym? Niestety, to prawda. Pr€Xdzej zabi€Rbym #siebie, ni€\li pozwoli€R, aby w€Rosspad€R wam z g€Rowy. "€[Ja przysi€Xgi nie sk€Radam, bodla mnie s€Rowo znaczy tyle, coprzysi€Xga, a zreszt€S nie pozwol€X wymusi€Y na sobie przyrzeczenia gro€\bami, cho€Yby nawet kolb€S Liddy. Sprawa z ksi€S€Wkami wcale nie jest tak g€Rupia, jak wam si€X wydaje. Nie rozumiecie si€X na tym, kiedy€Q wi€Xc wyja€Qni€X wam to w wolnej chwili. &€[Dzi€Xkuj€X! €[ rzek€R siadaj€Sc i bior€Sc zn€Vw szynk€X do r€Xki. €[Obejd€X si€X bez wyja€Qnienia "czego€Q, czego si€X wyja€Qni€Y nieda. Nauczyciel swych !czytelnik€Vw! Ci€Sgn€S€Y zyski z "robienia ksi€S€Wek! To €Qmieszne! !€[ Ale pomy€Qlcie o zaszczycie,Samie! €[ Jakim zaszczycie?? €[ zapyta€R zwracaj€Sc si€X do mnie. €[By€Y czytanym przez tylu ludzi. W ten spos€Vb dochodzi "si€X do s€Rawy. Podni€Vs€R praw€S r€Xk€X z szynk€S i krzykn€S€R: #€[Sir, przesta€Zcie w tej chwili,bo rzuc€X wam w g€Row€X tymi dwunastoma funtami nied€\wiedziej szynki. Tam jej. "miejsce, gdy€W jeste€Qcie g€Rupi, a nawet g€Rupsi od najg€Rupszego nied€\wiedzia! #Ws€Rawi€Y si€X robieniem ksi€S€Wek!Czy s€Rysza€R kto podobne twierdzenie? Ja jeszcze nie s€Rysza€Rem! Co wy wiecie o s€Rawie? Ja wam powiem, jak si€X zdobywa s€Raw€X. Oto le€Wy tu sk€Vra nied€\wiedzia. Przypatrzcie si€X jej! Utnijcie #uszy i za€R€V€Wcie za wst€S€Wk€X odkapelusza, wyrwijcie z €Rap pazury, a z€Xby z paszczy, zr€Vbcie z tego €Ra€Zcuch i powie€Qcie go sobie na szyi. Tak post€Xpuje ka€Wdy bia€Ry westman i ka€Wdy Indianin, ilekro€Y ma to wielkie #szcz€X€Qcie, €We uda mu si€X zabi€Yszarego nied€\wiedzia. Potem m€Vwi€S o nim wsz€Xdzie, gdzie si€X poka€We: €TPopatrzcie na tego cz€Rowieka! On si€X zmierzy€R z szarym nied€\wiedziem€U . Ka€Wdyz szacunkiem ust€Xpuje mu miejsca, a imi€X jego powtarzaj€S od namiotu do namiotu i od jednej miejscowo€Qci do drugiej. W tenspos€Vb cz€Rowiek staje si€X s€Rawny. Zrozumiano? A !zasad€\cie sobie swoje ksi€S€Wki za kapelusz i powie€Qcie €Ra€Zcuch z nich na karku! Co powiedz€S na to, h€X? Ze jeste€Qcie wariatem, zupe€Rnym wariatem! Tak€S oto s€Raw€X zdob€Xdziecie sobie swoim pisaniem ksi€S€Wek! #€[Ale€W, Samie, dlaczego si€X takzapalacie? Powinno wam to by€Y zupe€Rnie oboj€Xtne, co ja uczyni€X. €[ Tak?? Oboj€Xtne? Mnie? Do wszystkich diab€R€Vw! Co z was $za cz€Rowiek, je€Qli si€X nie myl€X?Mi€Ruj€X go jak syna, wprost prawdy, *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBRpс cвSQ M c5TžП c˜U]!k cћVШ,Ќ c^Wt7HСzakocha€Rem si€X w nim i mam z oboj€Xtno€Qci€S patrze€Y na to, jak sobie poczyna. Nie, tego !ju€W za wiele! Posiada on si€R€X bawo€Ru, mi€X€Qnie mustanga, €Qci€Xgna jelenia, oko soko€Ra, !ucho myszy i pi€X€Y albo sze€Q€Y funt€Vw m€Vzgu w g€Rowie, s€Sdz€Sc wed€Rug czo€Ra. !Strzela jak stary, je€\dzi jak duch sawann€Vw i naciera na bawo€Ra i na nied€\wiedzia, chocia€W ich przedtem nigdy nie widzia€R, jak na €Qwink€X morsk€S. I taki cz€Rowiek, my€Qliwiec prerii, stworzony na westmana, a teraz ju€W dokazuj€Scy wi€Xcej od niejednego my€Qliwca, kt€Vry dwadzie€Qcia lat je€\dzi€R po sawannach, taki cz€Rowiek chce wr€Vci€Y do domu i pisa€Y !ksi€S€Wki! Zupe€Rne szale€Zstwo! Czy€W mo€Wna si€X dziwi€Y, €We rzetelny westman wpada z tego powodu w gniew? Patrzy€R na mnie przy tym pytaj€Sco, a nawet wyzywaj€Sco. Spodziewa€R si€X widocznie odpowiedzi, ale mu jej nie da€Rem. Z€Rapa€Rem go. Przysun€S€Rem wi€Xc siod€Ro, "po€Ro€Wy€Rem je sobie pod g€Row€X,!wyci€Sgn€S€Rem si€X jak d€Rugi i zamkn€S€Rem oczy. €[Jak wy si€X wobec mnie zachowujecie? €[zapyta€R trzymaj€Sc wci€S€W jeszcze szynk€X w r€Xku. €[ Czy nie jestem godzien odpowiedzi?? €[ O, tak €[ odrzek€Rem. €[ Dobranoc wam, Samie! €^pijcie spokojnie! €[Idziecie spa€Y? $€[ Tak. W€Ra€Qnie radzili€Qcie mi to przed chwil€S. !€[ To by€Ro przed chwil€S, ale teraz nie sko€Zczyli€Qmy jeszczez sob€S, sir! €[ Przeciwnie!! €[ Nie, ja musz€X jeszcze z wami pom€Vwi€Y. €[ Ale ja z wami nie, bo wiem !ju€W to, co chcia€Rem wiedzie€Y. !€[ Chcieli€Qcie wiedzie€Y?? Co takiego? €[ To, co zawsze "wzbraniali€Qcie si€X mi przyzna€Y.€[ Ja si€X wzbrania€Rem?? Ciekaw jestem, co to takiego?No, gadajcie! €[To, €We jestem stworzony na westmana i €We teraz ju€W dokonuj€X wi€Xkszych rzeczy !ni€W niejeden my€Qliwiec, kt€Vry !przez dwadzie€Qcia lat je€\dzi€R po preriach. Na to Sam opu€Qci€R r€Xk€X z szynk€S, zakaszla€R kilka razy wzak€Ropotaniu i rzek€R: !€[ Do... wszystkich diab€R€Vw! Ten m€Rokos... ten greenhorn... mnie... hm, hm, hm! €[ Dobranoc, Samie Hawkens, "€Qpijcie dobrze! €[ powt€Vrzy€Rem i odwr€Vci€Rem si€X. Na to hukn€S€R: €[Tak, €Qpijcie, wisielcze! "Lepiej b€Xdzie, €Tni€W gdyby€Qcie czuwali, bo dop€Vki macie oczyotwarte, nikt z uczciwych ludzi nie jest pewny, czy nie wodzicie go za nos. Znajomo€Q€Ynasza sko€Zczona, stosunki ze mn€S zerwane! Przejrza€Rem was!teraz na wylot. Jeste€Qcie filut,przed kt€Vrym trzeba si€X dobrze strzec! M€Vwi€R to w najwi€Xkszym !gniewie, na jaki go by€Ro sta€Y. !Z jego s€R€Vw i tonu, jakim si€X !odzywa€R, mo€Wna by€Ro odnie€Q€Y wra€Wenie, €We mi€Xdzy nami istotnie ju€W wszystko sko€Zczone. Tymczasem mo€We po up€Rywie p€V€R minuty doda€R €Ragodnym i znowu przyjaznym g€Rosem: €[ Dobranoc, sir! Za€Qnijcie pr€Xdko, €Weby€Qcie byli wypocz€Xci, gdy was obudz€X! Stary Sam Hawkens by€R przecie€W mi€Rym, dobrym i uczciwym cz€Rowiekiem. Spa€Rem istotnie twardo, !dop€Vki mnie nie obudzi€R. Parkeri Stone wstali ju€W tak€We, a reszta z Rattlerem w€R€Scznie pogr€S€Wona by€Ra jeszcze we €Qnie. Zjedli€Qmy po kawa€Rku mi€Xsa, napili€Qmy si€X wody, napoili€Qmy konie i odjechali€Qmy. Sam Hawkens udzieli€R towarzyszom wskaz€Vwek, jak si€X maj€S zachowa€Y w razie niebezpiecze€Zstwa. S€Ro€Zce jeszcze nie wzesz€Ro, kiedy #rozpocz€Xli€Qmy t€X jazd€X, kt€Vra €Ratwo mog€Ra si€X sta€Y niebezpieczna. By€Ry to moje pierwsze, moje najpierwsze zwiady! Ogarn€X€Ra mnie ciekawo€Q€Y, jak si€X te€W one sko€Zcz€S. Ile€W to takich jazd przedsi€Xbra€Rem p€V€\niej! Obrali€Qmy kierunek, w kt€Vrymodjechali obydwaj Apacze, to jest dolin€S w d€V€R, a na dole wzd€Ru€W skraju lasu. Na trawie widnia€Ry jeszcze €Qlady; nawet ja, greenhorn, je zauwa€Wy€Rem. Wiod€Ry one na p€V€Rnoc, gdy tymczasem mieli€Qmy szuka€Y Apacz€Vw na po€Rudniu. Za zakr€Xtem doliny ukaza€Ra si€X przed nami w rosn€Scym na €Ragodnym zboczu lesie €Rysina, spowodowana prawdopodobnie €War€Roczno€Qci€S jakich€Q owadzich szkodnik€Vw. Tam prowadzi€Ry €Qlady. Przez pewienczas jechali€Qmy przez ow€S $€Rysin€X, po czym znale€\li€Qmy si€X!na prerii, kt€Vra ku po€Rudniowi wznosi€Ra si€X r€Vwno i zwolna !jak pochy€Ro€Q€Y dachu. Tu tak€Wewida€Y by€Ro €Qlady. Apacze objechali nas bokiem. Znalaz€Rszy si€X na szczycie owego dachu, ujrzeli€Qmy pod sob€S wielk€S, poros€R€S traw€S p€Raszczyzn€X, kt€Vra zdawa€Ra si€X ci€Sgn€S€Y bez ko€Zca ku po€Rudniowi. Mimo i€W od odjazduApacz€Vw up€Ryn€X€Ro trzy czwarte doby, widzieli€Qmy ich #€Qlady ci€Sgn€Sce si€X r€Vwnin€S w "prostej linii. Sam, kt€Vry dot€Sd nie rzek€R ani s€Rowa, "potrz€Ssn€S€R g€Row€S i mrukn€S€R pod w€Ssem: €[ Ten €Qlad mi si€X wcale, a wcale nie podoba€R €[ A mnie za to bardzo €[ odpowiedzia€Rem. €[Bo jeste€Qcie greenhorn, czemu wczoraj wieczorem #usi€Rowali€Qcie zaprzeczy€Y. Uroi€Rsobie, €We ja chcia€Rem go chwali€Y i por€Vwnywa€Y z my€Qliwcem z prerii! Czego€Q podobnego nie nale€Wy uwa€Wa€Y nawet za prawdopodobne! Wystarczy us€Rysze€Y wasze obecne s€Rowa, aby wiedzie€Y, zkim si€X ma do czynienia. Wam si€X ten €Qlad podoba. Wierz€X, bo ci€Sgnie si€X przed wami tak pi€Xknie, prosto, ze €Qlepy potrafi€Rby go wymaca€Y r€Xkami.Mnie jednak, staremu bywalcowi sawann€Vw, wydaje si€X to podejrzane. €[ Mnie nie. "€[B€Sd€\cie cicho, szanowny sir! Nie po to was wzi€S€Rem z sob€S,€Weby€Qcie mi ucierali nosa swoimi niedowarzonymi pogl€Sdami. Gdy dwaj Indianie pokazuj€S tak wyra€\nie swe €Qlady, budzi to zawsze podejrzenie, tym bardziej €We opu€Qcili nas we wrogich zamiarach. Nasuwa si€X €Ratwo przypuszczenie, €We chc€S nas zwabi€Y w pu€Rapk€X. Wiedz€S przecie€W, €We p€Vjdziemy za nimi. !€[ Na czym ta pu€Rapka b€Xdzie polega€Ra?? €[ Na razie jeszcze nie mo€Wna tego dociec. €[ A gdzie€W ma by€Y zastawiona?? €[Naturalnie, €We tam, na po€Rudniu. Zach€Xcili nas do tego, €Weby€Qmy poszli za nimi. Gdyby nie mieli w tym wyra€\nego planu, postaraliby si€X o zatarcie €Qlad€Vw. €[ Hm!! €[ mrukn€S€Rem. €[ Co?? €[ zapyta€R. €[ Nic. "€[ Oho!! To brzmia€Ro zupe€Rnie !tak, jak gdyby€Qcie mieli co€Q do powiedzenia. !€[ Wystrzegam si€X ju€W tego!! €[ Czemu?? €[Wa€Wne powody sk€Raniaj€S mnie do trzymania j€Xzyka za z€Xbami. Obawiam si€X, by€Qcie nie pomy€Qleli, €We chc€X wam utrze€Y nosa, do czego, prawd€Xm€Vwi€Sc, nie mam ani talentu, ani ochoty. €[Nie m€Vwcie takich rzeczy! "Mi€Xdzy przyjaci€V€Rmi nie nale€Wytak odwa€Wa€Y wyraz€Vw. Postanowili€Qcie przecie€W czego€Q si€X nauczy€Y, a jak€We tego dopniecie, je€Qli zachowacie stale milczenie? C€V€W znaczy€Ro to mrukni€Xcie, kt€Vre wydali€Qcie w€Ra€Qnie z siebie? €[ By€Rem innego zdania. Nie wierz€X w €Wadn€S pu€Rapk€X. €[ Tak! Dlaczego? €[Obaj Apacze zd€S€Waj€S do swoich, aby ich czym pr€Xdzej poprowadzi€Y przeciwko nam, awioz€S z sob€S, i to w taki upa€R, zw€Roki. S€S to dostateczne przyczyny do przy€Qpieszenia jazdy. Brak€Ro im wi€Xc czasu na zacieranie €Qlad€Vw. To jedynie moim zdaniem t€Rumaczy t€X "okoliczno€Q€Y, €We tak dok€Radnie widzimy ich trop. $€[ Hm!! €[ mrukn€S€R teraz z koleiSam. €[A gdybym nawet nie mia€R $s€Ruszno€Qci €[ m€Vwi€Rem dalej €[to i tak mo€Wemy €Qmia€Ro i€Q€Y za nimi. Dop€Vki znajdujemy si€X natej r€Vwninie, obawy s€S pr€V€Wne, gdy€W z daleka zobaczymy ka€Wdego wroga i cofniemy si€X zawczasu. !€[Hm! €[mrukn€S€R Sam ponownie,patrz€Sc na mnie z ukosa. €[ Wspomnieli€Qcie o zw€Rokach. !Czy s€Sdzicie, €We zabior€S je z sob€S przy tym cieple? €[ Tak. €[ Nie pochowaj€S po drodze?? !€[Nie. Zmar€Ry cieszy€R si€X u nich wielk€S powag€S. Zwyczaje ich wymagaj€S, €Weby go pochowano z ca€R€S pomp€S. Uwie€Zczeniem tej uroczysto€Qciby€Roby zabicie przez nich mordercy obok zw€Rok zamordowanego. Zachowaj€S je wi€Xc niezawodnie i b€Xd€S si€X starali dosta€Y w r€Xce nas i Rattlera. O ile ich znam, to nale€Wy si€X tego spodziewa€Y. €[ O ile ich znacie!! Czy urodzili€Qcie si€X w ich kraju? €[ Co za gadanie!! €[ A sk€Sd€We ich znacie?? #€[ Z ksi€S€Wek, o kt€Vrych wy niechcecie nic wiedzie€Y. €[ Well!! Jed€\my dalej! Nie o€Qwiadczy€R, czy zgadza si€X z moim zdaniem, czy nie, ale ilekro€Y rzuci€R na mnie z ukosa spojrzenie, przemyka€Ro mu pod w€Ssem znane mi lekkiedrgnienie, kt€Vre by€Ro zawsze oznak€S, €We co€Q go nurtuje. Pop€Xdzili€Qmy cwa€Rem przez r€Vwnin€X. By€Ry to sawanny !poros€Re kr€Vtk€S traw€S, jakich wiele rozci€Sga si€X pomi€Xdzy €\r€Vdliskami Kanadianu a Rio !Pecos. €^lad by€R potr€Vjny, jak gdyby kto€Q sun€S€R po ziemi wielkie, tr€Vjz€Xbne wid€Ry. Widocznie konie sz€Ry tu jeszcze w takim szyku, w jakim widzieli€Qmy je podczas odjazdu Apacz€Vw. Musia€Ro by€Y uci€S€Wliwe trzyma€Y trupa wyprostowanego na koniu podczas tak d€Rugiej drogi, pomimo to nie zauwa€Wyli€Qmy dotychczas, aby Indianie u€Ratwili sobie jako€Q t€X "sytuacj€X. S€Sdzi€Rem jednak, €We nie wytrzymaj€S d€Rugo takiej jazdy. Teraz wyda€Ro si€X Samowi Hawkensowi, €We nadszed€R czasna to, €Weby mnie pouczy€Y. Obja€Qni€R mi, z czego nale€Wy wnosi€Y, czy tropieni je€\d€\cy jad€S st€Xpa, k€Rusem, czy cwa€Rem, co zreszt€S €Ratwo by€Ro obejrze€Y i zapami€Xta€Y. W p€V€R godziny potem wyda€Ro si€X nam, €We las przecina w !poprzek r€Vwnin€X, lecz by€Ro to tylko z€Rudzenie, sawanny bowiem tworzy€Ry tu zakr€Xt. Jad€Sc tym zakr€Xtem, mieli€Qmy !las po lewej r€Xce. Drzewa sta€Ry!tu tak rzadko, €We m€Vg€Rby si€X !t€Xdy przedosta€Y ca€Ry oddzia€R !je€\d€\c€Vw, gdyby si€X posuwali jeden za drugim. Apacze jednak jechali na trzech koniach obok siebie i dlatego #nie mogli si€X t€Xdy przecisn€S€Y. Z tego powodu zmuszeni byli !do okr€S€We€Z, kt€Vrych i my€Qmy si€X ch€Xtnie trzymali, bo mieli€Qmy drog€X przetart€S. P€V€\niej oczywi€Qcie, kiedy by€Rem ju€W €Twyuczony€U , anibymi przez my€Ql nie przesz€Ro jecha€Y za tropem; by€Rbym przejecha€R prosto lasem i "natkn€S€R si€X na trop po drugiej stronie, skracaj€Sc sobie w tenspos€Vb drog€X. Dalej preria zw€X€Wa€Ra si€X, przechodz€Sc w w€Sski pas €R€Ski, pokryty z rzadka krzakami. Tu przybyli€Qmy na miejsce, gdzie Apacze si€X zatrzymali. By€Ro to w pobli€Wu k€Xpy krzak€Vw, z kt€Vrej wystrzela€Ry w g€Vr€X wysmuk€Re d€Xby i buki. Objechali€Qmy $ostro€Wnie zaro€Qla i zbli€Wyli€Qmy si€X do nich dopiero wtedy, kiedy€Qmy si€X przekonali, €We czerwonosk€Vrych ju€W tam od dawna nie by€Ro. Z jednej strony zaro€Qli trawa by€Ra zupe€Rnie stratowana i pognieciona. Nasze badania wykaza€Ry, €We Apacze zsiedli tuz koni, odwi€Szali trupa i !po€Ro€Wyli na trawie, nast€Xpnie !weszli w zaro€Qla, wyci€Xli tyki !d€Xbowe i odarli je z ga€R€Szek, kt€Vre zauwa€Wyli€Qmy na ziemi. €[Co oni mogli zrobi€Y z tych tyk? €[spyta€R Hawkens patrz€Scna mnie jak nauczyciel na ucznia. €[ Nosze lub rodzaj sani dla trupa €[ odrzek€Rem. €[ Sk€Sd o tym wiecie?? €[ Domy€Qli€Rem si€X. €[ Jak to?? !€[Ju€W dawno czeka€Rem na co€Q podobnego. To nie drobnostka podtrzymywa€Y zw€Roki na koniu tak d€Rugo. Spodziewa€Rem si€X, €We jako€Q temu zaradz€S na pierwszym postoju. €[ Nie€\le pomy€Qlane. Czy mo€Wna wyczyta€Y co€Q takiego w waszych ksi€S€Wkach? €[Czego€Q, co by odpowiada€Ro ca€Rkowicie temu wypadkowi €[nie, ale to zale€Wy tak€We od tego, kto i jak czyta tak€S !ksi€S€Wk€X. Mo€Wna si€X istotnie wiele z niej nauczy€Y i zastosowa€Y nabyte wiadomo€Qci do innych, lecz podobnych wypadk€Vw. €[Hm, to szczeg€Vlne! A wi€Xc ci, kt€Vrzy to pisali, byli jednak, zdaje si€X, na Zachodzie. Zreszt€S wasze przypuszczenie zgadza si€X z moim. Zobaczymy, czy jest s€Ruszne. #€[ S€Sdz€X, €We nie sporz€Sdzili noszy, lecz sanie. €[ Czemu?? €[Aby zmar€Rego d€\wiga€Y na noszach, potrzeba dw€Vch koniid€Scych obok siebie lub za sob€S. Apacze maj€S jednak tylko trzy konie, a do sa€Z wystarczy jeden. €[S€Rusznie, ale sanie robi€S diabelne €Qlady, co dla Apacz€Vw!mo€We si€X sta€Y zgubne. Zreszt€S nale€Wy przypuszcza€Y, €We byli tu wczoraj przed samym wieczorem, niebawem wi€Xc "oka€We si€X, czy rozbijali ob€Vz, czy te€W ruszyli dalej noc€S. €[ Przypuszczam, €We ruszyli dalej, gdy€W maj€S podw€Vjny pow€Vd do po€Qpiechu. €[ Zupe€Rnie s€Rusznie; ale patrzmy dalej. !Zsiedli€Qmy z koni i prowadz€Scje za sob€S, poszli€Qmy zwolna tropem, kt€Vry wygl€Sda€R teraz zupe€Rnie inaczej ni€W przedtem; by€R wprawdzie tak€We potr€Vjny,ale w odmienny spos€Vb. €^rodkowy szeroki pochodzi€R odkopyt ko€Zskich, a dwa bocznewy€W€Robi€Ry sanie, kt€Vre sk€Rada€Ry si€X widocznie z dwu ga€R€Xzi pod€Ru€Wnych i kilku poprzecznych. €[Od tego miejsca jechali jeden za drugim €[zauwa€Wy€R Sam. €[Nie sta€Ro si€X to bez powodu, jest do€Q€Y miejsca, bymogli jecha€Y obok siebie. Po€Qpieszmy za nimi! Dosiad€Rszy znowu koni, pomkn€Xli€Qmy k€Rusem. W drodzerozmy€Qla€Rem nad tym, dlaczegoApacze pojechali teraz g€Xsiego. Niebawem wyda€Ro mi !si€X, €We znalaz€Rem w€Ra€Qciw€S przyczyn€X i rzek€Rem: !€[ Samie, wyt€X€Wcie wzrok! Ten!€Qlad zmieni si€X wkr€Vtce, a my tego nie spostrze€Wemy. €[ Jak to?? Zmieni si€X? €[ zapyta€R. €[Tak jest, oni sporz€Sdzili sanie nie tylko po to, €Weby sobie u€Ratwi€Y jazd€X i nie podtrzymywa€Y trupa, lecz tak€We po to, €Weby si€X m€Vc roz€R€Sczy€Y. €[Co wam przychodzi do !g€Rowy? Roz€R€Sczy€Y si€X? To by im si€X nawet nie mog€Ro %przy€Qni€Y, hi! hi! hi! €[ za€Qmia€R si€X. #€[ Nie mog€Roby si€X przy€Qni€Y, bo zrobili to na jawie. €[Powiedzcie, jak wpadli€Qcie na t€X my€Ql! A to was wasze !ksi€S€Wki porz€Sdnie wywiod€Ry w pole. !€[Tego w nich nie ma. Przysz€Romi to na my€Ql jednak, co prawda tylko dlatego, €We "czyta€Rem te ksi€S€Wki uwa€Wnie i zastanawia€Rem si€X pilnie nad ich tre€Qci€S. €[ No i... ? #€[ Dotychczas grali€Qcie wy rol€Xnauczyciela, a teraz ja was o co€Q zapytam. €[ Pewnie o co€Q m€Sdrego; ciekawym bardzo! €[Czemu Indianie zwykle "je€Wd€W€S g€Xsiego? Chyba nie dla wygody ani nie ze wzgl€Xd€Vw towarzyskich? "€[ Po to, €Weby jad€Scy za nimi nie m€Vg€R policzy€Y, ilu by€Ro je€\d€\c€Vw. €[ S€Sdz€X, €We w tym wypadku jest to samo. €[ Chcia€Rbym wiedzie€Y, dlaczego! !€[ Dlaczeg€V€W mieliby jecha€Y g€Xsiego, kiedy jest do€Q€Y miejsca na trzech je€\d€\c€Vw? €[Przypadkiem albo, co jest mo€We istotnym powodem, ze wzgl€Xdu na zmar€Rego. Jeden jedzie przodem jako przewodnik, potem ko€Z ze zw€Rokami, a na ko€Zcu drugi, aby uwa€Wa€Y, czy sanie si€X mocno trzymaj€S i czy trup niespadnie na ziemi€X. €[Mo€We i tak, ale ja bior€X przede wszystkim pod uwag€X, €We im pilno do nas powr€Vci€Y. Przew€Vz zastrzelonego jest zbyt powolny, przeto jeden z nich po€Qpieszy€R pr€Xdzej, aby zawiadomi€Y Apacz€Vw. €[Takie my€Qli podsuwa wam wyobra€\nia. Powiadam wam, €We!przez my€Ql im nie przejdzie si€Xroz€R€Sczy€Y. Po co mia€Rem si€X z nim "sprzecza€Y? Mog€Rem si€X myli€Y i tak najprawdopodobniej by€Ro, bo on by€R przecie€W do€Qwiadczonym tropicielem, a ja greenhornem. Zamilk€Rem wi€Xc, ale uwa€Wa€Rem pilnie na ziemi€X i na €Qlady. Niebawem dotarli€Qmy do p€Rytkiego, ale szerokiego koryta wysch€Rego strumienia, kt€Vrym tylko z wiosn€S sp€Rywaj€S wody z g€Vr. Dno mi€Xdzy obydwoma niskimi brzegami by€Ro zasypane okr€Sg€Rymi kamykami, mi€Xdzy kt€Vrymi znajdowa€Ry si€X po€Racie piasku. Trop wi€Vd€R w poprzek koryta. Jad€Sc powoli, przypatrywa€Rem si€X dok€Radnie piaszczystym miejscom. Je€Weli dobrze odgad€Rem, to tu jeden z Apacz€Vw mia€R najlepsz€S sposobno€Q€Y, aby zboczy€Y z drogi. Gdyby tylko zjecha€R troch€X w d€V€R wysch€Rym €Ro€Wyskiem, wiod€Sc konia nie po piasku, lecz po kamieniach, gdzie nie zostawia€R odcisk€Vw, %m€Vg€R znikn€S€Y bez €Qladu. Je€Weli za€Q drugi z koniem wlok€Scym !zw€Roki pojecha€R dalej, to trop jego mo€Wna by€Ro nadal uwa€Wa€Yza trop pochodz€Scy od trzechkoni. Jecha€Rem za Hawkensem. Byli€Qmy ju€W prawie po drugiej stronie, kiedy na piaszczystej mieli€\nie, w€Qr€Vd kamyk€Vw, zobaczy€Rem okr€Sg€Re wg€R€Xbienie z pozapadanymi "brzegami, wielko€Qci do€Q€Y du€Wej!fili€Wanki. Nie mia€Rem w€Vwczas jeszcze ani tego bystrego jak syna, wprost prawdy, *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBXp2 c YЂ a clZœ cЯ[ŸЦ c2 \e*ѓ c• ]X5 [ј wzroku, ani tego do€Qwiadczenia, kt€Vre naby€Rem !p€V€\niej, ale od razu wyda€Ro mi"si€X, €We to wg€R€Xbienie pochodziod kopyta ko€Zskiego, kt€Vre zsun€X€Ro si€X z kamyk€Vw na ni€Wej po€Ro€Wony piasek. Dostawszy si€X na drugi brzeg, Hawkens chcia€R jecha€Y dalej za tropem, lecz wstrzyma€Rem go, m€Vwi€Sc: €[ Chod€\cie no tu na lewo, Samie! €[ Dlaczego?? €[ spyta€R. €[ Co€Q wam poka€W€X. €[ Co?? !€[ Zaraz zobaczycie. Chod€\cie!Pojecha€Rem wzd€Ru€W brzegu poros€Rego traw€S. Nie ujechali€Qmy wi€Xcej ni€W dwie€Qcie krok€Vw, kiedy ujrzeli€Qmy €Qlady je€\d€\ca wychodz€Sce z piasku na brzeg, a potem ci€Sgn€Sce si€X traw€S ku po€Rudniowi. €[Co to jest, Samie? €[zapyta€Rem z niema€R€S dum€S, !€We mam s€Ruszno€Q€Y, pomimo i€W jestem nowicjuszem. Ma€Re jego oczka omal nie wylaz€Ry z oczodo€R€Vw, a twarz wyd€Ru€Wy€Ra si€X znacznie. #€[ €^lady ko€Zskie!! €[ odrzek€R zdumiony. €[ Sk€Sd si€X tu wzi€X€Ry?? Rzuci€R okiem na €Ro€Wysko, a nie zauwa€Wywszy €Qlad€Vw po drugiej stronie, powiedzia€R: €[ W ka€Wdym razie z tego strumienia, kt€Vry przep€Rywa tu na wiosn€X. €[ Zapewne. A kto m€Vg€R by€Y tym je€\d€\com? €[ Czy ja wiem!! €[ Ale ja wiem. €[ No, kt€V€W? €[ Jeden z Apacz€Vw. Twarz wyd€Ru€Wy€Ra mu si€X jeszcze bardziej. €[ Jeden z tych dw€Vch?? Nie mo€We by€Y! €[ zawo€Ra€R. %€[W€Ra€Qnie, €We tak! Roz€R€Sczyli si€X, jak si€X tego spodziewa€Rem. Wr€V€Ymy do naszego tropu, a przypatrzywszy mu si€X dobrze,przekonamy si€X, €We pochodzi teraz ju€W tylko od dw€Vch koni. €[ To by€Roby zdumiewaj€Sce!! Zobaczymy! Jestem bardzo ciekaw! Wr€Vcili€Qmy i zacz€Xli€Qmy €Qledzi€Y trop baczniej, ni€W by€Qmy to czynili, gdybym nie zrobi€R mego odkrycia. I !odczytali€Qmy rzeczywi€Qcie, €We "st€Sd sz€Ry ju€W tylko dwa konie. Sam odkaszln€S€R kilka razy, zmierzy€R mnie podejrzliwym wzrokiem od st€Vp do g€R€Vw i zapyta€R: #€[ Jak€We wpadli€Qcie na to, €We dziel€Sce si€X €Qlady wyjd€S stamt€Sd, z wysch€Rego koryta?€[ Spostrzeg€Rem tam w dole odcisk na piasku i z tego wywnioskowa€Rem reszt€X. Gdy zaprowadzi€Rem go na to miejsce, spojrza€R na mnie jeszcze podejrzliwiej ni€W przedtem i zapyta€R: €[ Sir, czy powiecie mi cho€Y raz prawd€X? !€[ Czy s€Sdzicie, €We ju€W was kiedy ok€Rama€Rem? €[Hm. wydajecie mi si€X prawdom€Vwnym i rzetelnym cz€Rowiekiem, ale w tym wypadku jednak wam nie dowierzam. Nie byli€Qcie jeszcze nigdy na prerii? €[ Nie. €[ W og€Vle na Dzikim Zachodzie?? €[ Nie. €[ Ani w Stanach Zjednoczonych?? €[ Nigdy. #€[ A mo€We jest jaki€Q inny kraj z sawannami, preriami, podobnymi do tutejszych? Mo€We byli€Qcie w tym kraju? €[ Nie, dotychczas nigdzie nierusza€Rem si€X z ojczyzny. !€[ To niech was diabe€R porwie,niepoj€Xty cz€Rowieku! €[ Oho, Samie Hawkens! Czy to ma by€Y b€Rogos€Rawie€Zstwo !przyjaciela, jakim si€X mienicie? €[No, nie bierzcie mi tego za z€Re, je€Qli mnie w takich sprawach €W€V€R€Y zalewa! Przychodzi taki greenhorn na Zach€Vd, nie widzia€R jeszcze, jak trawa ro€Qnie, ani nie s€Rysza€R, jak €Qpiewa pch€Ra ziemna, i zaraz na pierwszych zwiadach wywo€Ruje rumieniec wstydu na twarzy starego Sama Hawkensa. Aby zachowa€Yprzy tym zimn€S krew, na to trzeba w lecie by€Y Eskimosem,a w zimie Grenlandczykiem, "je€Qli si€X nie myl€X. Ja w waszymwieku by€Rem dziesi€X€Y razy g€Rupszy. Czy to nie smutne dlawestmana, kt€Vry ma swoj€S porcj€X ambicji? !€[ Nie bierzcie sobie tego tak g€R€Xboko do serca. €[O, to boli! Musz€X wam przyzna€Y, €We mieli€Qcie s€Ruszno€Q€Y, ale nie wiem, jake€Qcie do tego doszli. €[Przez logiczne my€Qlenie i wnioskowanie. Umiej€Xtno€Q€Y wyci€Sgania wniosk€Vw to wa€Wna rzecz. €[ Wnioskowanie?? Nie rozumiem. To dla mnie za m€Sdre. €[Wnioskowa€Rem w spos€Vb $nast€Xpuj€Scy: je€Qli Indianie jad€Sjeden za drugim, to znaczy, !€We chc€S zatrze€Y swoje €Qlady. Ci dwaj Apacze jechali jeden za drugim, a wi€Xc chcieli zatrze€Y swe €Qlady. To chyba rozumiecie? €[ Oczywi€Qcie. €[Za pomoc€S tego s€Rusznego wniosku doszed€Rem do w€Ra€Qciwego odkrycia. Prawdziwy westman musi przede wszystkim dobrze my€Qle€Y. Powiem wam jeszcze jeden taki wniosek. Chcecie? €[ Dobrze. €[ Nazywacie si€X Hawkens. To podobno znaczy po angielsku €Tsok€V€R€U ? €[ Tak. !€[ S€Ruchajcie wi€Xc!! Sok€V€R po€Wera myszy polne. Prawda? €[ Tak, je€Qli je z€Rapie, to po€Wera. !€[A wi€Xc macie zn€Vw wniosek: sok€V€R po€Wera polne myszy, wy si€X nazywacie Hawkens, a zatem wy po€Weracie polne myszy. Sam otworzy€R usta, aby zaczerpn€S€Y powietrza oraz !pozbiera€Y my€Qli, popatrzy€R na mnie przez chwil€X niewidz€Scym wzrokiem, a€W wreszcie wybuchn€S€R: €[Sir, stroicie sobie ze mnie €Warty? Wypraszam to sobie! Daleko mi jeszcze do pajaca, kt€Vremu mo€Wna skaka€Y po plecach. Obrazili€Qcie mnie ci€X€Wko tym diabelskim twierdzeniem, €We po€Weram myszy, i to do tego n€Xdzne, polne myszy. €]€Sdam za to satysfakcji. Co my€Qlicie o pojedynku? €[ Wspania€Ra rzecz!! €[ Tak jest!! Byli€Qcie na uniwersytecie, prawda? €[ Tak. €[Jeste€Qcie wi€Xc zdolni do "udzielenia satysfakcji, przy€Ql€X wam mego sekundanta. Zrozumiano? €[ Tak, a wy chodzili€Qcie na uniwersytet? €[ Nie. !€[ Wi€Xc nie jeste€Qcie zdolni da€Y satysfakcji. Zrozumiano? !To wprawi€Ro w niema€Ry k€Ropotpoczciwego Sama Hawkensa. Wytrzyma€Rem go przez chwil€X w tym stanie, a wreszcie odezwa€Rem si€X: €[Wprawdzie nie mo€Wecie mniewyzwa€Y na pojedynek, ale ja mimo to dam wam pewn€S satysfakcj€X. €[ Jak€S?? €[ Daruj€X wam moj€S sk€Vr€X nied€\wiedzi€S. Ma€Re jego oczkazamigota€Ry natychmiast. €[ Przecie€W sami jej potrzebujecie!! €[ Nie; oddam j€S wam. €[ Naprawd€X?? €[ Tak. !€[Tam do licha, przyjmuj€X bez namys€Ru. Dzi€Xkuj€X, sir, dzi€Xkuj€X nadzwyczajnie! Halo, #a to si€X tamci b€Xd€S z€Ro€Qcili! Wiecie, co ja z tej sk€Vry zrobi€X? €[ No?? $€[Now€S bluz€X my€Qliwsk€S, bluz€X ze sk€Vry szarego nied€\wiedzia.Co za tryumf! Sam j€S uszyj€X. Musicie wiedzie€Y, €We jestem znakomitym krawcem. Przypatrzcie si€X tylko mojej, jak j€S pi€Xknie naprawi€Rem! Wskaza€R na przedpotopowy "w€Vr, w kt€Vry by€R odziany. By€Rotam tyle €Rat sk€Vrzanych naszytych jedna na drugiej, "€We bluza mia€Ra grubo€Q€Y deski. €[Ale €[doda€R z wielkim zadowoleniem €[uszy, pazury i z€Xby wy dostaniecie, bo ja obejd€X si€X bez tych trofe€Vw, !a wy zdobyli€Qcie je nara€Waj€Sc €Wycie. Zrobi€X wam z tego naszyjnik, poniewa€W znam si€X na takich robotach. Chcecie? €[ Dobrze. €[To s€Ruszne, to zupe€Rnie !s€Ruszne, gdy€W w€Vwczas i ja, i wy b€Xdziemy zadowoleni. Jeste€Qcie naprawd€X zuch, wielki zuch. Darujecie waszemuSamowi Hawkensowi sk€Vr€X nied€\wiedzi€S. Wobec tego mo€Wecie o mnie powiedzie€Y nawet to, €We po€Weram nie tylko myszy polne, lecz tak€We szczury, a to nie zburzy spokoju mej duszy. A co do %ksi€S€Wek... przyznaj€X, €We nie s€S "wcale tak z€Re€R€We mo€Wna si€X z nich du€Wo nauczy€Y. Czy napiszecie jak€S ksi€S€Wk€X naprawd€X? €[ Mo€We nawet kilka. €[ O tym, co prze€Wywacie? €[ Tak. "€[I ja si€X tak€We tam znajd€X? €[ Znajd€S si€X tylko moi najwybitniejsi przyjaciele. B€Xdzie to rodzaj pomnika dla nich. €[Hm, hm! Wybitni! Pomnik! To brzmi ju€W zupe€Rnie inaczej. Niezawodnie przes€Rysza€Ro mi si€X tylko wczoraj. A wi€Xc ja tak€We? €[ Tylko, je€Weli chcecie. !€[ S€Ruchajcie, sir, ja chc€X. Prosz€X was nawet o to, €Webymsi€X tam dosta€R. €[ Zgoda, stanie si€X tak. €[ Dobrze, ale musicie mi zrobi€Y jedn€S przyjemno€Q€Y! €[ Jak€S?? €[ Opowiecie tam wszystko to, co prze€Wyli€Qmy razem? €[ Rozumie si€X. %€[To opu€Q€Ycie t€X okoliczno€Q€Y, €We nie zauwa€Wy€Rem tego !rozga€R€Xzienia tropu. €]eby Sam Hawkens nie znalaz€R czego€Q takiego! Wstydzi€Rbym si€X wszystkich czytelnik€Vw, kt€Vrzy zechc€S uczy€Y si€X od was. Je€Qli b€Xdziecie tacy dobrzy to zatai€Y, mo€Wecie !sobie €Qmia€Ro pisa€Y o myszach iszczurach. Wszystko mi jedno, co sobie ludzie pomy€Ql€S o tym,co zjadam, ale gdyby mnie uwa€Wali za westmana, kt€Vry pozwala odjecha€Y Indianinowi inie umie tego wyczyta€Y ze €Qlad€Vw, to by mnie gryz€Ro, bardzo by mnie gryz€Ro! €[ To nie mo€We by€Y, kochany Samie. €[ Nie?? Dlaczego? !€[Poniewa€W ka€Wd€S wymienion€Sosob€X musz€X przedstawi€Y tak€S, jak€S jest. W takim raziewol€X ju€W w og€Vle o was nie wspomina€Y. "€[Nie, nie, ja chc€X by€Y w tej "ksi€S€Wce! Wol€X ju€W, €Weby€Qcie napisali prawd€X. Je€Qli napiszecie wszystko o moich b€R€Xdach, b€Xdzie to dla czytelnik€Vw, takich g€Rupich !jak ja, ostrze€Weniem i zach€Xt€S!do czego€Q lepszego, hi! hi! hi! Ja natomiast wiedz€Sc, €We b€Xd€X wydrukowany, postaram si€X z ca€Rych si€R, aby tego rodzaju b€R€Xd€Vw unika€Y. A zatem zgoda mi€Xdzy nami? €[ Tak. €[ Jed€\my wi€Xc dalej!! !€[ Za kt€Vrym €Qladem?? Za tym odga€R€Xzieniem? €[ Nie, za tym. €[ Tak, to b€Xdzie Winnetou. €[ Z czego to wnosicie?? €[Jeden Apacz ze zw€Rokami posuwa€R si€X wolno, a za to drugi wyjecha€R naprz€Vd, aby czym pr€Xdzej zgromadzi€Y wojownik€Vw; b€Xdzie to wi€Xc prawdopodobnie w€Vdz. !€[Tak! To s€Ruszne. Jestem tegosamego zdania. W€Vdz nas teraz nic nie obchodzi. Pojedziemy za synem. €[ Czemu za nim?? €[Bo chc€X jeszcze zobaczy€Y, czy si€X zatrzymywa€R po drodze, zale€Wy mi na tym. A wi€Xc naprz€Vd, sir! !Ruszyli€Qmy dalej k€Rusem, przyczym nie zasz€Ro nic godnego wzmianki, opis za€Q okolic, przez kt€Vre przejechali€Qmy, nie by€Rby zajmuj€Scy. Dopiero na godzin€X przed po€Rudniem Sam si€X zatrzyma€R i rzek€R: €[Na razie wystarczy, Winnetou jecha€R tak€We przez ca€R€S noc; widocznie bardzo impilno i nale€Wy si€X wkr€Vtce spodziewa€Y napadu; mo€We nawet jeszcze w przeci€Sgu tych pi€Xciu dni potrzebnych wam do uko€Zczenia roboty. €[ To by€Roby €\le!! €[Zapewne. Gdyby€Qmy przerwali prac€X i uciekli, zosta€Raby nie doko€Zczona, a gdy pozostaniemy, napadn€S nanas i robota i tak nie zostaniewykonana. Trzeba z Bancroftem powa€Wnie pom€Vwi€Yo ca€Rej tej sprawie. !€[ Mo€We znajdzie si€X jakie€Q wyj€Qcie?? €[ Jakie?? !€[Ukryjemy si€X na przyk€Rad w bezpiecznym miejscu, a potemgdy Apacze si€X cofn€S, sko€Zczymy robot€X! €[Tak, to da€Roby si€X mo€We zrobi€Y. Zobaczymy, co inni na to powiedz€S. Teraz musimy si€X€Qpieszy€Y, aby jeszcze przed noc€S dosta€Y si€X do obozu. !Wr€Vcili€Qmy t€S sam€S drog€S. Nie oszcz€Xdzali€Qmy wierzchowc€Vw, ale mimo to m€Vj deresz by€R jeszcze zupe€Rnie rze€Qki, a €Tnowa Mary€U wygl€Sda€Ra tak, jak gdyby dopiero wysz€Ra ze stajni. !Przebyli€Qmy w kr€Vtkim czasie znaczn€S przestrze€Z, a€W zatrzymali€Qmy si€X nad potokiem, gdzie napoili€Qmy !konie i sami, zsiad€Rszy z nich, odpocz€Xli€Qmy z godzink€X, rozci€Sgni€Xci w zaro€Qlach na mi€Xkkiej trawie. Nie maj€Sc o czym m€Vwi€Y, #le€Weli€Qmy cicho. Ja my€Qla€Rem o Winnetou i czekaj€Scej nas walce z nim i z jego Apaczami,a Sam Hawkens zamkn€S€R oczy i... zasn€S€R, co pozna€Rem po miarowym ruchu jego klatki "piersiowej. M€Vg€R sobie pozwoli€Yna lekk€S drzemk€X, bo ja czuwa€Rem, a przez ca€R€S drog€Xnie zauwa€Wyli€Qmy nic podejrzanego. Wtem nadarzy€Ra mi si€X sposobno€Q€Y przekonania si€X, jak bystre s€S zmys€Ry ludzi i zwierz€St na Dzikim Zachodzie. !Mu€R sta€R w zaro€Qlach tak, €We by€R niewidoczny, i szczypa€R %li€Qcie z ga€R€Xzi; by€Ro to zwierz€Xnietowarzyskie, unika€Ro koni, !trzymaj€Sc si€X najcz€X€Qciej na osobno€Qci. M€Vj deresz sta€R w pobli€Wu i rwa€R traw€X ostrymi z€Xbami. Wtem mu€R wyda€R z siebie dziwne, jakby ostrzegawcze "parskni€Xcie, a Sam zbudzi€R si€X w tej chwili i zerwa€R si€X na r€Vwne nogi. #€[Zasn€S€Rem, Mary parskn€X€Ra i to mnie zbudzi€Ro. Zbli€Wa si€X cz€Rowiek lub zwierz€X. Gdzie mu€R? €[ Tutaj w zaro€Qlach. Chod€\cie! Wle€\li€Qmy w krzaki i zobaczyli€Qmy Mary ukryt€S ostro€Wnie za ga€R€Xziami i wygl€Sdaj€Sc€S przez nie. !Strzyg€Ra €Wywo d€Rugimi uszami, a ogon podnosi€Ra i opuszcza€Ra. Ujrzawszy nas, uspokoi€Ra si€X, uszy i ogon przesta€Ry si€X porusza€Y. Zwierz€X by€Ro widocznie dawniej w dobrych r€Xkach. Sam wi€Xc m€Vg€R sobie "powinszowa€Y, €We z€Rapa€R j€S, a nie jakiego€Q mustanga. Rzuciwszy okiem pomi€Xdzy ga€R€Xzie, ujrzeli€Qmy sze€Qciu Indian jad€Scych jeden za drugim naszym tropem od p€V€Rnocy, dok€Sd w€Ra€Qnie zamierzali€Qmy si€X uda€Y. Pierwszy z nich, niewielkiej, lecz muskularnej postaci, mia€R g€Row€X spuszczon€S i nie odwraca€R widocznie oczu od €Qlad€Vw. Wszyscy ubrani byli w sk€Vrzane spodnie i ciemne sukienne bluzy, a uzbrojeni w strzelby, no€We i tomahawki. Twarze €Qwieci€Ry im si€X od t€Ruszczu, przecina€Ry je na poprzek dwa pasy: niebieski i czerwony. "Zacz€S€Rem si€X ju€W niepokoi€Y tym spotkaniem, kiedy Sam odezwa€R si€X, nie t€Rumi€Sc bynajmniej g€Rosu: €[ Co za spotkanie!! To nas ocali, sir! €[ Ocali?? Jak to? M€Vwcie ciszej, bo s€S ju€W tak blisko, €We mog€S nas us€Rysze€Y. !€[Niech s€Rysz€S, to ludzie ze szczepu Kiowa. Na czele jedzieBao, co w ich j€Xzyku oznacza:€Tlis€U , dzielny i chytry wojownik, jak to wida€Y z imienia. W€Vdz tych ludzi nazywa si€X Tangua; to przedsi€Xbiorczy czerwonosk€Vry, a zarazem m€Vjprzyjaciel. Maj€S barwy wojenne na twarzy i s€S prawdopodobnie na zwiadach. Nie s€Rysza€Rem jednak, €Weby szczep ten wyruszy€R przeciwko innemu. S€Rowo Kiowa wymawia si€X Ke-i-o-weh. To czerwone plemi€X jest prawdopodobnie mieszanin€S Shoshon€Vw i Puebl€Vw. W terytorium dla Indian wyznaczono im osobne miejsce, ale wiele ich oddzia€R€Vw snuje si€X po tak zwanym Pem-handle a€W do Nowego Meksyku. Oddzia€Ry te. maj€S du€Wo dobrych koni. Z powodu €W€Sdzy grabie€Wy s€S bardzo niebezpieczni dla bia€Rych i dlatego najzawzi€Xtszymi ich wrogami s€S graniczni osadnicy. Keiowehowie €Wyj€S tak€We na stopie wojennej z rozmaitymi plemionami Apacz€Vw, poniewa€Wnie oszcz€Xdzaj€S zazwyczaj mienia i €Wycia swych czerwonosk€Vrych braci. S€S to jednym s€Rowem bandy rozb€Vjnik€Vw. Tych sze€Qciu zwiadowc€Vw podjecha€Ro tymczasem do nas zupe€Rnie blisko. Jak nas mieli ocali€Y, tego oczywi€Qcie nie wyobra€Wa€Rem sobie. Sze€Qciu Indian mog€Ro nam pom€Vc niewiele albo wcale. P€V€\niej, co prawda, dowiedzia€Rem si€X, jak to Sam Hawkens rozumia€R. Na razie ucieszy€Rem si€X tym, €We Sam ich zna€R, gdy€W wobec tego nie by€Ro powodu do obaw.Keiowehowie przyjechali za naszym tropem i zauwa€Wyli €Qlady wiod€Sce w zaro€Qla. Wywnioskowali z tego oczywi€Qcie, €We w zaro€Qlach znajduj€S si€X ludzie. Natychmiast wi€Xc zawr€Vcili swoje nadzwyczaj silne i ruchliwe konie i pop€Xdzili w przeciwnym kierunku, aby si€X #dosta€Y poza odleg€Ro€Q€Y strza€Ru.!Na to Sam wyst€Spi€R z zaro€Qli, %z€Ro€Wy€R d€Ronie ko€Ro ust i wyda€R przera€\liwy, dono€Qny okrzyk znany widocznie Indianom, gdy€W stan€Xli i spojrzeli za !siebie. Sam zawo€Ra€R powt€Vrnie !i da€R im znak r€Xk€S. Zwiadowcy zrozumieli okrzyk i znaki, a spostrzeg€Rszy Sama, kt€Vrego osobliwej postaci nie podobna by€Ro nie pozna€Y, wr€Vcili cwa€Rem. Teraz i ja stan€S€Rem obok Sama. Indianie przygalopowali, jak gdyby nas mieli zamiar stratowa€Y, naraz zdarli przed nami konie tak, €Wea€W przysiad€Ry na zadach, zeskoczyli z nich i pu€Qcili je wolno. €[Nasz bia€Ry brat Sam jest tutaj? €[zapyta€R dow€Vdca. €[ Sk€Sd wzi€S€R si€X na drodze swych czerwonosk€Vrych przyjaci€V€R i braci? €[ Bao, chytry lis, spotka€R mnie, bo znalaz€R si€X na moim tropie €[ odrzek€R Sam. !€[ My€Qleli€Qmy, €We to €Qlady czerwonych ps€Vw, kt€Vrych szukamy €[ rzek€R Lis €Raman€S, lecz do€Q€Y zrozumia€R€S angielszczyzn€S. €[ O jakich psach m€Vwi m€Vj czerwony brat?? €[ O Apaczach z plemienia Mescaler€Vw. €[Dlaczego nazywacie ich psami? Czy wynikn€S€R sp€Vr mi€Xdzy nimi a mymi dzielnymi bra€Ymi Keiowehami? €[ Wykopali€Qmy top€Vr wojennymi€Xdzy nami a tymi parszywymi kujotami. €[Uff! To mnie cieszy! Niech moi bracia usi€Sd€S z nami. Mamich zawiadomi€Y o czym€Q wa€Wnym. Lis spojrza€R na mnie badawczo i zapyta€R: o jak syna, wprost prawdy, *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB^p cS!_} i cЖ!`цˆ c"an"І c|"b-ё cп"c7nMB#€[Nie widzia€Rem jeszcze tej bladej twarzy; jest m€Roda. Czynale€Wy ju€W do wojownik€Vw bia€Rych m€X€W€Vw? Czy zdoby€Ra sobie ju€W imi€X? Moje w€Ra€Qciwe nazwisko nie !zrobi€Roby wra€Wenia. Tote€W Sam Hawkens, przypomniawszy sobie s€Rowa Wheelera odrzek€R: €[Ten m€Vj najmilszy brat i przyjaciel przyby€R niedawno przez Wielk€S Wod€X z ojczyzny, gdzie jest wielkim wojownikiem. Nie widzia€R nigdyprzedtem bawo€Ru ani nied€\wiedzia, a mimo to walczy€R przedwczoraj z dwoma bykami i zabi€R je, aby ocali€Y mi €Wycie, a wczoraj zak€Ru€R no€Wem szarego nied€\wiedzia z G€Vr Skalistych, przy czym zwierz nawet nie zadrasn€S€R mu sk€Vry. €[Uff, uff! €[zawo€Rali z podziwem czerwonosk€Vrzy, a Sam ci€Sgn€S€R dalej w spos€Vb, co prawda nieco przesadny: €[Kula jego nigdy nie chybia $celu, a w pi€X€Qci jego mie€Qci si€Xtyle si€Ry, €We jednym uderzeniem powali na ziemi€X ka€Wdego nieprzyjaciela. Dlatego biali z Zachodu nadali mu imi€X Old Shatterhand. W ten spos€Vb opatrzono mniebez mego zezwolenia imieniem wojennym, kt€Vre odt€Sd stale w tamtych stronach nosi€Rem. Taki panuje zwyczaj na Zachodzie, tote€W cz€Xsto najlepsi przyjaciele nie znaj€S nawzajem swych w€Ra€Qciwych nazwisk. Lis poda€R mi r€Xk€X i rzek€R przyja€\nie: €[Je€Qli Old Shatterhand pozwoli, b€Xdziemy jego bra€Ymii przyjaci€V€Rmi, mi€Rujemy bowiem ludzi, kt€Vrzy zabijaj€S wroga jednym uderzeniem. Przyjmiemy ci€X ch€Xtnie w naszych namiotach. Znaczy€Ro to innymi s€Rowami; €TPotrzeba nam hultaj€Vw z tak€S si€R€S jak twoja, dlatego "przyjd€\ do nas. Je€Qli b€Xdziesz !myszkowa€R, krad€R i grabi€R dla nas, to b€Xdzie ci u nas zno€Qnie€U . Mimo to odpowiedzia€Rem z godno€Qci€S: €[Kocham czerwonych m€X€W€Vw,jako syn€Vw Wielkiego Ducha, #kt€Vrego dzie€Ymi s€S tak€We biali.Jeste€Qmy bra€Ymi, pomagajmy wi€Xc sobie przeciw wszystkim wrogom, kt€Vrzy nas i was nie powa€Waj€S. Wyraz zadowolenia przemkn€S€R mu przez twarz zasmarowan€S t€Ruszczem i farb€S, gdy mnie zapewnia€R: €[ Old Shatterhand s€Rusznie powiedzia€R. Zapalimy z nim fajk€X pokoju. Potem Keiowehowie usiedli z nami nad wod€S. Lis doby€R fajk€X, kt€Vrej ostra wo€Z !odurzy€Ra m€Vj nos ju€W z daleka.Napcha€R j€S mieszanin€S !z€Ro€Won€S, jak si€X zdawa€Ro, z burak€Vw, li€Qci lnu, siekanych $€Wo€R€Xdzi i kapusty, zapali€R j€S, powsta€R, poci€Sgn€S€R raz, wydmuchn€S€R dym ku niebu i kuziemi i powiedzia€R: €[Tam na g€Vrze mieszka DobryDuch, a tu na ziemi rosn€S !ro€Qliny i zwierz€Xta, kt€Vre on przeznaczy€R dla Keioweh€Vw. "Nast€Xpnie poci€Sgn€S€R jeszcze cztery razy, wypuszczaj€Sc dym ku p€V€Rnocy, po€Rudniu, wschodowi i zachodowi. €[W tych stronach €[ rzek€R potem €[ mieszkaj€S czerwoni i !biali m€X€Wowie przyw€Raszczaj€Scsobie bezprawnie ro€Qliny i zwierz€Xta. My jednak znajdziemy ich i zabierzemy, co do nas nale€Wy. Powiedzia€Rem, howgh! Co za mowa! Jak€We odmienna od tych, jakie dot€Sd czyta€Rem, a p€V€\niej tak cz€Xsto s€Rysza€Rem, Ten Keioweh o€Qwiadczy€R otwarcie, €We wszystko, co jest na ziemi,uwa€Wa za w€Rasno€Q€Y swego plemienia, a tym samym uznajegrabie€W nie tylko za swoje prawo, ale wprost za obowi€Szek! I ja mia€Rem teraz zosta€Y przyjacielem tych ludzi!Niestety, kto wejdzie mi€Xdzy wrony, musi kraka€Y jak i one. "Lis poda€R Samowi t€X zgo€Ra niepokojow€S fajk€X pokoju, on #za€Q dzielnie poci€Sgn€S€R sze€Q€Y razy i wyg€Rosi€R nast€Xpuj€Sce s€Rowa: €[Wielki Duch nie zwa€Wa na "rozmaito€Q€Y sk€Vr ludzkich, gdy€Wludzie mog€S si€X posmarowa€Y farbami, by go oszuka€Y, WielkiDuch za€Q patrzy w serce. Sercawojownik€Vw s€Rawnego szczepuKeioweh€Vw s€S dzielne, nieustraszone i wierne. Moje serce przywi€Szane jest do nich, jak m€Vj mu€R do drzewa, i zawsze tak b€Xdzie, je€Qli si€X nie myl€X. Powiedzia€Rem, howgh! Taki to by€R Sam Hawkens, €Vw !ma€Ry i chytry cz€Rowiek, kt€Vry !umia€R ka€Wd€S spraw€X uchwyci€Y z najlepszej strony. Mow€X jegonagrodzono kilkakrotnym €Tuff,uff uff! €UAle c€V€W, kiedy $pope€Rni€R teraz t€X zbrodni€X, €We i mnie wetkn€S€R do r€Xki glinianego €Qmierdziela. Musia€Rem wi€Xc spr€Vbowa€Y tegospecja€Ru. Postanowi€Rem si€X !jednak przem€Vc. Zdarza si€X, €Wetego, kto ten tyto€Z zapali, trzech ludzi musi trzyma€Y, by si€X nie przewr€Vci€R. Na "szcz€X€Qcie pali€Rem go ju€W raz, przypuszcza€Rem wi€Xc, €We i ta fajka nie powali mnie na ziemi€X. Podnios€Rem si€X, !zrobi€Rem r€Xk€S uroczysty ruch i poci€Sgn€S€Rem po raz pierwszy. Przekona€Rem si€X, €We w fajce znajdowa€Ry si€X wszystkie podane poprzednio sk€Radniki, aponadto jeszcze pi€Sty: teraz bowiem poczu€Rem nosem. i j€Xzykiem co€Q jakby zapach i dym ze spalonego pil€Qniowego buta. Wydmuchn€S€Rem dym tak€We ku niebu i ziemi i rzek€Rem: €[Z nieba spada promie€Z s€Ro€Zca i deszcz, stamt€Sd pochodz€S wszel kie dobre daryi b€Rogos€Rawie€Zstwo. Ziemia przyjmuje ciep€Ro i wilgo€Y i daje za to bawo€Ru i mustanga,"nied€\wiedzia i jelenia, dyni€X i kukurydz€X, a przede !wszystkim szlachetn€S ro€Qlin€X, z kt€Vrej m€Sdrzy czerwoni m€X€Wowie przyrz€Sdzaj€S kinnikinnik, rozszerzaj€Scy z fajki pokoju zapach mi€Ro€Qci i braterstwa. Czyta€Rem swego czasu, €We Indianie nazywaj€S sw€Vj !mieszany tyto€Z €Tkinnikinnik€U ,i wyzyska€Rem teraz t€X !wiadomo€Q€Y. Poci€Sgn€S€Rem zn€Vwdymu i wypu€Qci€Rem go na wszystkie cztery strony €Qwiata. Zapach okaza€R si€X bardziej skomplikowany ni€W przedtem. Pozna€Rem wyra€\nie obecno€Q€Y dw€Vch jeszcze sk€Radnik€Vw, a mianowicie kalafonii i obci€Xtych paznokci.Po tym znakomitym odkryciu m€Vwi€Rem dalej: €[Na zachodzie wznosz€S si€X G€Vry Skaliste, a na wschodzie rozci€Sgaj€S si€X r€Vwniny, na p€V€Rnocy l€Qni€S jeziora, na po€Rudniu za€Q przewalaj€S si€X wielkie wody morza. Gdyby ca€Ry ten kraj by€R moj€S w€Rasno€Qci€S, darowa€Rbym go wojownikom Keioweh€Vw, gdy€W uwa€Wam ich za braci. Oby w tym roku upolowali !dziesi€X€Y razy tyle bawo€R€Vw i pi€X€Ydziesi€St razy tyle #nied€\wiedzi, ile g€R€Vw liczy ich plemi€X. Oby ziarnka kukurydzy by€Ry jako dynie, a dynie tak wielkie, €Weby z jednej €Rupiny !mo€Wna by€Ro wykroi€Y dziesi€X€Y owoc€Vw. Powiedzia€Rem, howgh!Mnie to zbyt wiele nie kosztowa€Ro, €We €Wyczy€Rem im tych wszystkich wspania€Ro€Qci,"oni za€Q cieszyli si€X, jak gdyby je istotnie dostali. By€Ra to najlepsza z moich m€Vw, jakie kiedykolwiek w €Wyciu #wyg€Rosi€Rem, tote€W przyj€Xto j€S z bezprzyk€Radn€S rado€Qci€S, je€Qli si€X uwzgl€Xdni ch€Rodny spok€Vj, jaki Indianie zawsze zachowuj€S. Tyle jeszcze nikt, a tym mniej bia€Ry cz€Rowiek, imnie €Wyczy€R ani nie chcia€R darowa€Y, tote€W okrzyki €Tuff, uff! €Upowtarza€Ry si€X bez ko€Zca. Lis €Qciska€R mi r€Xk€X kilkakrotnie, zapewnia€R o swejprzyja€\ni po wszystkie czasy itak szeroko roztwiera€R usta zaka€Wdym swoim €Thowgh€U , €We uda€Ro mi si€X pozby€Y fajki pokoju wsun€Swszy mu j€S #pomi€Xdzy d€Rugie, €W€V€Rte z€Xby. On zamilk€R natychmiast, pragn€Sc napawa€Y si€X jej zawarto€Qci€S. By€Ra to moja pierwsza €T€Qwi€Xta czynno€Q€Y€U w€Qr€Vd Indian, gdy€W palenie fajki pokoju uwa€Waj€S oni rzeczywi€Qcie za uroczysto€Q€Y, kt€Vr€S wywo€Ruj€S wa€Wne powody, a ko€Zcz€S r€Vwnie wa€Wne skutki. Ile€W to razy potem jeszcze musia€Rem pali€Y fajk€X, b€Xd€Sc zawsze €Qwiadom powagi tej czynno€Qci. Ta sytuacja jednak nape€Rni€Ra mnie odraz€S, a potem !roz€Qmieszy€Ra, gdy us€Rysza€Rem o sercu Sama €Tprzywi€Szanym jak mu€R do drzewa€U . R€Xka cuchn€X€Ra mi tytoniem, tote€W !ucieszy€Rem si€X z ca€Rej duszy, gdy fajka znalaz€Ra si€X w ustach dow€Vdcy Wyj€S€Rem z kieszeni cygaro i zapali€Rem je dla zabicia przykrego smaku. Jakie€W po€W€Sdliwe spojrzenia zwr€Vcili teraz na mnie czerwonosk€Vrzy! Lis otworzy€R usta, a€W mu fajka wypad€Ra, ale jako do€Qwiadczony wojownik, pochwyci€R j€S i wsun€S€R na powr€Vt pomi€Xdzy z€Xby. Wida€Y by€Ro jednak po nim, €We wola€Rby teraz jedno cygaro ni€W tysi€Sc fajek pokojui kinnikinniku. Poniewa€W pozostawali€Qmy w "sta€Rej €R€Sczno€Qci z Santa F€_, sk€Sd sprowadzali€Qmy wozami wszelkie potrzebne nam artyku€Ry, z €Ratwo€Qci€S zaopatrywa€Rem si€X w cygara, #kt€Vre by€Ry do€Q€Y tanie. Wola€Rem%je ni€W w€Vdk€X, kt€Vr€S inni spijaliz tak€S przyjemno€Qci€S. Zabra€Rem z sob€S sporo cygar na wszelki wypadek, gdyby€Qmymieli powr€Vci€Y dopiero nazajutrz rano, mog€Rem wi€Xc da€Y ka€Wdemu z Indian po jednym. Lis od€Ro€Wy€R zaraz fajk€X i zapali€R, jego ludzie natomiast wsadzili w usta nie tylko koniec, lecz ca€Re cygara i zacz€Xli je €Wu€Y. Ka€Wdy ma swoje upodobania. Poprzysi€Xg€Rem sobie jednak nie darowa€Y im wi€Xcej nigdy niczego do palenia. Na tym sko€Zczy€Ry si€X formalno€Qci. Czerwonosk€Vrzy byli teraz w najlepszym nastroju. Tote€W Sam rozpocz€S€R pytaniem: €[Moi bracia m€Vwi€S, €We wykopano top€Vr wojenny mi€Xdzy nimi a Apaczami Mescalero, o czym ja nic nie wiem. Od kiedy top€Vr nie spoczywa ju€W w ziemi? €[Od czasu, kt€Vry blade twarze nazywaj€S dwa tygodnie. M€Vj brat Sam przebywa€R widocznie w dalekich stronach, skoro nie s€Rysza€R o tym. €[To prawda. Ale przecie€W jeszcze niedawno szczepy €Wy€Ry w pokoju. Co sk€Roni€Ro moich braci do pochwycenia za bro€Z? €[ Te psy Apacze zabi€Ry naszych czterech wojownik€Vw. €[ Gdzie?? €[ Nad Rio Pecos. €[ Wszak tam nie stoj€S wasze namioty. €[ Ale Mescaler€Vw. €[Czego tam chcieli wasi wojownicy? Nie namy€Qlaj€Sc si€Xani chwilki, Keioweh powiedzia€R ca€R€S prawd€X: €[Gromada naszych wojownik€Vw wyruszy€Ra, aby noc€S zabra€Y konie Apacz€Vw. Te psy €Qmierdz€Sce czuwa€Ry jednak dobrze. Zacz€Xli si€X broni€Y i zabili nam czterech dzielnych wojownik€Vw. Dlategomi€Xdzy nami a nimi zosta€R wykopany top€Vr wojenny. Keiowehowie postanowili zatem ukra€Q€Y konie, ale ich schwytano i odp€Xdzono. Sami !byli temu winni, €We kilku z nich!postrada€Ro €Wycie. Mimo to mieliza to odpokutowa€Y Apacze, kt€Vrzy bronili swojej "w€Rasno€Qci. Najch€Xtniej by€Rbym tym €Rotrzykom w oczy "powiedzia€R, co o nich my€Ql€X, i otworzy€Rem ju€W nawet usta, lecz Sam da€R mi r€Xk€S znak ostrzegawczy i pyta€R dalej: €[ Czy Apacze wiedz€S o tym, €We wasi wojownicy wyruszyli przeciwko nim? €[Czy brat m€Vj s€Sdzi, €We powiedzieli€Qmy im to? Napadniemy na nich znienacka, zabijemy, ilu zdo€Ramy, i zabierzemy potem wszystko, co nam si€X przyda z ich rzeczy. !To by€Ro straszne! Nie mog€Rem si€X d€Ru€Wej powstrzyma€Y od pytania: €[Dlaczego dzielni moi bracia chcieli zabra€Y konie Apaczom? S€Rysza€Rem, €We bogaty szczep Keioweh€Vw posiada daleko wi€Xcej koni, ni€W potrzebuje. Lis spojrza€R mi w twarz z u€Qmiechem i odrzek€R: €[M€Vj m€Rody brat Old Shatterhand przyby€R zza Wielkiej Wody i jeszcze nie #wie, jak €Wyj€S i my€Ql€S ludzie potej stronie. Tak, mamy du€Wo "koni, ale przyszli biali m€X€Wowiei chcieli je od nas zakupi€Y. Chcieli tak du€Wo, €We nie mogli€Qmy im takiej ilo€Qci dostarczy€Y. Wtedy biali opowiedzieli nam o stadach koni Apacz€Vw i przyrzekli za ka€Wdego ich konia tyle towar€Vw i brandy, co za koniaKeioweh€Vw. Wobec tego nasi wojownicy udali si€X po konie do Apacz€Vw. #A wi€Xc kto by€R winien €Qmierci ju€W poleg€Rych i przysz€Rego rozlewu krwi? Biali handlarze "koni, kt€Vrzy chcieli p€Raci€Y za nie w€Vdk€S i wysy€Rali Keioweh€Vw na kradzie€W! !By€Rbym sobie ul€Wy€R z ochot€S, m€Vwi€Sc, co my€Ql€X, ale Sam Skin€S€R na mnie energicznie i zapyta€R: €[ Czy m€Vj brat Lis wyszed€R na zwiady?? €[ Tak. €[ Kiedy wasi wojownicy przyb€Xd€S za wami?? $€[ Mo€We o jeden dzie€Z p€V€\niej.€[ Kto nimi dowodzi?? €[ Sam waleczny w€Vdz Tangua. €[Ilu ma wojownik€Vw z sob€S? €[ Dwakro€Y po sto. !€[I s€Sdzicie, €We zaskoczycie Apacz€Vw? !€[ Spadniemy na nich jak orze€Rna wrony, kt€Vre go nie spostrzeg€Ry. !€[ M€Vj brat si€X myli. Apacze wiedz€S, €We Keiowehowie maj€S na nich uderzy€Y. Lis potrz€Ssn€S€R g€Row€S z niedowierzaniem i odrzek€R: €[ Sk€Sd€Weby si€X o tym dowiedzieli?? Czy uszy ich si€Xgaj€S do namiot€Vw Keioweh€Vw? €[ Tak. €[ Nie rozumiem mego brata Sama. Niechaj mi powie, jak rozumie swe s€Rowa! €[Apacze maj€S uszy, kt€Vre umiej€S chodzi€Y i je€\dzi€Y. Widzieli€Qmy wczoraj czworo takich uszu, kt€Vre by€Ry ko€Ro namiot€Vw Keioweh€Vw, by pods€Ruchiwa€Y. €[ Uff!! Czworo uszu? A wi€Xc dwaj wojownicy byli u nas na zwiadach? €[ Tak. €[ W takim razie wracam zaraz do wodza. Wyruszy€Ro tylko dwustu wojownik€Vw, bo wi€Xcej by nam nie by€Ro potrzeba, gdyby Apacze nie spodziewali si€X niczego. Skoro za€Q wiedz€S, to trzeba o wiele wi€Xcej. €[Moi bracia nie rozwa€Wyli dok€Radnie wszystkiego. Inczu-czuna, w€Vdz Apacz€Vw, jest bardzo m€Sdrym wojownikiem. I kiedy zobaczy€R, €We jego ludzie zabili czterech Keioweh€Vw, powiedzia€R sobie, €We Keiowehowie pomszcz€S €Qmier€Y swoich ludzi, i wyjecha€R, by si€X ku nim zakra€Q€Y. €[ Uff, uff! On sam? €[ Tak i jego syn Winnetou. !€[Uff! I ten tak€We! Gdyby€Qmy to wiedzieli, byliby€Qmy pochwycili te psy! Teraz sprowadz€S mn€Vstwo wojownik€Vw, aby nas przyj€S€Y. Musz€X o tym donie€Q€Y wodzowi,!aby si€X zatrzyma€R i sprowadzi€Rwi€Xcej naszych ludzi. Czy Sam Hawkens i Old Shatterhand b€Xd€S nam towarzyszyli? €[ Tak. €[ Niech wi€Xc siadaj€S na konie!! "€[ Tylko powoli!! Musz€X jeszczeprzedtem koniecznie z tob€S pom€Vwi€Y. €[ Powiesz mi to po drodze. "€[ Nie. Ja pojad€X z tob€S, ale nie do Tanguy lecz do naszegoobozu. €[ M€Vj brat Sam bardzo si€X myli. €[ Pos€Ruchaj, co ci powiem! Czy chcecie wodz€S Apacz€Vw, Inczu-czun€X, schwyta€Y €Wywcem? !€[ Uff!! €[ zawo€Ra€R Keioweh, jakby tkni€Xty iskr€S elektryczn€S, a jego ludzie nadstawili uszu. €[I jego syna z nim razem? €[ Uff, uff! Czy to mo€Wliwe? €[ Bardzo €Ratwe. €[Znam mego brata Sama, bo inaczej pomy€Qla€Rbym, €We na jego j€Xzyku mieszka teraz €Wart, kt€Vrego nie m€Vg€Rbym €Qcierpie€Y. €[ Pshaw!! M€Vwi€X powa€Wnie. Mo€Wecie €Wywcem pochwyci€Y wodza i jego syna. €[ Kiedy?? '€[ S€Sdzi€Rem, €We za pi€X€Y, sze€Q€Ylub siedem dni, ale teraz widz€X, €We o wiele pr€Xdzej, €[ Gdzie?? €[ Ko€Ro naszego obozu. !€[ Ja nie wiem, gdzie si€X ten ob€Vz znajduje. €[ Zobaczycie, gdy€W pojedziecie bardzo ch€Xtnie, us€Ryszawszy to, co teraz powiem. Opowiedzia€R im o naszym sektorze i o tym, co tu robimy, przeciw czemu oni nic nie mieli, a potem o spotkaniu z obu Apaczami i doda€R do tego uwag€X: !€[Zdziwi€Rem si€X widz€Sc, €We obaj wodzowie byli sami, i s€Sdzi€Rem, €We w czasie polowania na bawo€Ry od€R€Sczylisi€X na kr€Vtki czas od swoich wojownik€Vw. Ale teraz wiem, co to znaczy. Obaj Apacze byli u was na zwiadach. A €We w€Ra€Qnie dwaj #najwy€Wsi podj€Xli si€X tej jazdy, to €Qwiadczy, €We uwa€Waj€S spraw€X za bardzo wa€Wn€S. Teraz udali si€X do domu. Jazda Winnetou op€V€\ni si€X, bo wiezie zw€Roki, ale Inczu-czunapojecha€R naprz€Vd i zaje€\dzi "konia na €Qmier€Y, je€Qli b€Xdzie potrzeba, by zgromadzi€Y swych wojownik€Vw. €[ Dlatego musz€X r€Vwnie pr€Xdko donie€Q€Y o tym naszemu wodzowi!! : €[Niechaj m€Vj brat zaczeka i pozwoli mi sko€Zczy€Y! Apacze "zechc€S si€X zem€Qci€Y podw€Vjnie,na was i na nas, z powodu zamordowania Kleki-petry. Wy€Ql€S wi€Xc wi€Xkszy oddzia€R przeciwko wam, mniejszy przeciwko nam, a na czele tego drugiego stanie w€Vdz ze swoim synem. Po napadzie na nas po€R€Scz€S si€X z wi€Xkszym oddzia€Rem. Gdy ci poka€W€X naszob€Vz, pojedziesz do twego wodza i oznajmisz mu wszystko, co wiesz ode mnie. Nast€Xpnie przyb€Xdziecie do nas, zaczekacie na Inczu-czun€X i we€\miecie go doniewoli z jego niewielk€S garstk€S. Was jest dwustu, a on nie przyprowadzi wi€Xcej ni€Wpi€X€Ydziesi€Xciu. Nas jest dwudziestu bia€Rych i pomo€Wemy wam oczywi€Qcie; zwyci€X€Wycie wi€Xc Apacz€Vw z "wielk€S €Ratwo€Qci€S. Skoro potem dostaniecie w swe r€Xce obu wodz€Vw, b€Xdzie to znaczy€Ro tyle samo, jak gdyby€Qcie opanowali ca€Ry szczep. B€Xdziecie mogli w€Vwczas !za€W€Sda€Y, co wam si€X spodoba. Czy m€Vj brat nie uznaje s€Ruszno€Qci tego wszystkiego? €[Tak. Plan mego brata Sama o jak syna, wprost prawdy, *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBdp c#ew cђ#f  cU$g!"X cИ$hy-“ c%i 8yD~%jest dobry. Skoro w€Vdz si€X o nim dowie, ucieszy si€X, a my czym pr€Xdzej zastosujemy si€X do tego planu. €[ A wi€Xc ruszajmy i jed€\my szybko, €Weby€Qmy Jeszcze przed noc€S dotarli do obozu! !Wsiedli€Qmy na wypocz€Xte ju€W konie i pop€Xdzili€Qmy cwa€Rem. Oczywi €Qcie teraz nie "trzymali€Qmy si€X ju€W tropu, leczjechali€Qmy wprost do obozu, nie potrzebowali€Qmy wi€Xc ko€Rowa€Y. Musz€X nadmieni€Y, €We post€Xpowanie Sama wcale mnienie zbudowa€Ro, a raczej nawetrozgniewa€Ro. Winnetou, ten szlachetny Winnetou mia€R !razem z ojcem i pi€X€Ydziesi€Xciuwojownikami wpa€Q€Y w zastawion€S pu€Rapk€X! Je€Qliby si€X to uda€Ro, oni obaj i ich Apacze byliby zgubieni. Jak m€Vg€R Hawkens doradzi€Y co€Q podobnego! Wiedzia€R, z jak€S #€Wyczliwo€Qci€S odnosi€Rem si€X do Winnetou, bo mu si€X z tym zwierzy€Rem, s€Sdzi€Rem tak€We, €We i Sam by€R dla m€Rodego wodza Apacz€Vw przychylnie usposobiony. Wszystkie moje starania, aby"po drodze zbli€Wy€Y si€X do niego i odci€Sgn€S€Y go cho€Yby na kr€Vtko od Keioweh€Vw, by€Ry daremne. Chcia€Rem odwie€Q€Y go od jego planu, a zaproponowa€Yna to miejsce inny, lecz on przeczuwa€R to widocznie i nie odst€Xpowa€R od boku dow€Vdcy zwiadowc€Vw. To wzmog€Ro !jeszcze m€Vj gniew i je€Weli ja, nie maj€Sc kapry€Qnego usposobienia, by€Rem kiedykolwiek w z€Rym humorze, sta€Ro si€X to w€Vwczas, gdy wieczorem przybyli€Qmy do obozu. Zsiad€Rem z konia, rozsiedla€Rem go i po€Ro€Wy€Rem si€X rozgoryczony na trawie, widz€Sc, €We na razie nie dojdzie do €Wadnej wymiany zda€Z z Samem. Hawkens nie zwraca€R uwagi na moje pr€Vby zbli€Wenia i opowiada€R teraz towarzyszom obozu, jak spotkali€Qmy si€X z Keiowehami ico teraz mia€Ro nast€Spi€Y. Z pocz€Stku przestraszy€Ro ich ukazanie si€X Indian, ale tym bardziej ucieszyli si€X "wiadomo€Qci€S, €We ci Indianie s€Snaszymi przyjaci€V€Rmi i sprzymierze€Zcami i €We zbyteczne s€S dalsze obawy przed napa€Qci€S Apacz€Vw. W otoczeniu i pod os€Ron€S dwustuKeioweh€Vw mogli€Qmy doko€Zczy€Y pracy w przekonaniu, €We nie ma powodu do l€Xku. Keioweh€Vw przyj€Xto go€Qcinnie, dano im sporo mi€Xsa nied€\wiedziego dojedzenia, po czym opu€Qcili nasz ob€Vz, chc€Sc jak najszybciej zawiadomi€Y swoich. Dopiero po ich odje€\dzie Sam podszed€R do mnie, po€Ro€Wy€R si€X obok na trawie i rzek€R zwyczajnym tonem wy€Wszo€Qci: €[Macie dzisiaj markotn€S min€X, sir. Powodem tego jest zapewne jakie€Q zaburzenie albo w trawieniu, albo w duchowych wn€Xtrzno€Qciach, hi! hi! hi! Co s€Ruszne, jedno, czy drugie? Chyba to drugie, nieprawda€W? €[ Oczywi€Qcie!! €[ odpar€Rem niech€Xtnie. €[ To otw€Vrzcie swe serce, wyjawcie przyczyn€X, a ja was wylecz€X. €[ Cieszy€Rbym si€X bardzo, gdyby€Qcie to potrafili, Samie, ale pozwalam sobie w€Stpi€Y. $€[ Potrafi€X, potrafi€X; mo€Wecie mi wierzy€Y. €[ Wi€Xc powiedzcie mi, jak wam si€X podoba€R Winnetou. €[ Nies€Rychanie. Wam chyba tak€We, €[I wy chcecie jego zguby! Jakto si€X jedno z drugim zgadza? €[ Zguby?? Ja jego? Ani to przez my€Ql nie przesz€Ro jedynemu synowi mojego ojca. €[ Przecie€W maj€S go schwyta€Y!! €[ Rozumie si€X. €[I to b€Xdzie jego zgub€S! !€[Nie wierzcie w strachy, sir! Tak polubi€Rem Winnetou, €We gdyby si€X znalaz€R w niebezpiecze€Zstwie, odda€Rbym€Wycie za niego. !€[ A dlaczeg€V€W w takim razie zwabiacie go w pu€Rapk€X?? !€[ Aby nas obroni€Y przed nim ijego Apaczami. €[ A potem?? "€[ Potem... hm! Wy by€Qcie si€X pewno uj€Xli gorliwie za tym m€Rodym Apaczem, sir? #€[Nie tylko uj€S€Rbym si€X, lecz uczyni€X to rzeczywi€Qcie! Wyswobodz€X go, je€Qliby go wzi€Xto do niewoli, a gdyby !kto€Q podni€Vs€R bro€Z przeciwko niemu, stan€X u jego boku i b€Xd€X walczy€R w jego obronie. O€Qwiadczam to wam pod s€Rowem i otwarcie. €[ Tak?? Zrobicie to? Rzeczywi€Qcie? "€[Da€Rem umieraj€Scemu r€Xk€X nato, a takie przyrzeczenie jest dla mnie przysi€Xg€S, gdy€W ja nigdy nawet zwyczajnego s€Rowa nie €Rami€X. €[ Cieszy mnie to, bardzo mnie to cieszy. Zgadzamy si€X obydwaj zupe€Rnie. €[Ale€W €[ napiera€Rem zniecierpliwiony €[ jak mo€Wna pogodzi€Y wasze pi€Xkne s€Rowa z waszymi niecnymi zamiarami? #€[Tego wi€Xc chcieliby€Qcie si€X dowiedzie€Y! Hm, tak, wasz stary Sam Hawkens zauwa€Wy€R po drodze, €We pragn€Xli€Qcie z nim pom€Vwi€Y, ale dobrze, €We to nie dosz€Ro do skutku, bo ca€Ry m€Vj pi€Xkny plan by€Rby stracony. Jestem zupe€Rnie innym cz€Rowiekiem i mam "zupe€Rnie inne zamiary, ni€W si€X to zdaje na oko. Tylko nie ka€Wdemu pozwalam sobie zagl€Sda€Y w karty, hi! hi! hi! Wam mog€X to wyjawi€Y, bo wy mi dopomo€Wecie, a Dick Stone i$Will Parker tak€We, je€Qli si€X nie myl€X. A wi€Xc Inczu-czuna, jak s€Sdz€X, nie tylko wyszed€R z Winnetou na zwiady, lecz r€Vwnocze€Qnie kaza€R swoim wojownikom przygotowa€Y si€X iwyruszy€Y. Niezawodnie !posun€Xli si€X oni do€Q€Y daleko naprz€Vd, a €We zar€Vwno w€Vdz, jak i Winnetou b€Xd€S jechali przez ca€R€S noc, spodziewam "si€X, €We spotka si€X z nimi ju€W jutro rano lub przed po€Rudniem.W przeciwnym razie nie !wyt€X€Wa€Rby tak konia. Pojutrze wieczorem mo€We si€X ju€W tu pojawi€Y. Widzicie z tego, w jakim jeste€Qmy niebezpiecze€Zstwie i jak jest !ju€W ono bliskie. Jak to dobrze, €We pojechali€Qmy za nim! Nie spodziewa€Rbym si€X go tu tak szybko! A jak to r€Vwnie€W "dobrze, €We natkn€Xli€Qmy si€X na Keioweh€Vw i €We dowiedzieli€Qmysi€X od nich o wszystkim! Oni sprowadz€S tutaj swoich dwustu je€\d€\c€Vw i... €[ Musz€X przestrzec Winnetou przed Keiowehami €[ wtr€Sci€Rem.&€[Bro€Z Bo€We! €[zawo€Ra€R. €[ To bynam tylko zaszkodzi€Ro, bo Apacze umkn€Xliby pozostaj€Sc dla nas nadal r€Vwnie gro€\ni mimo obecno€Qci Keioweh€Vw. Nie, oni musz€S by€Y pojmani i musz€S zajrze€Y €Qmierci w oczy.Je€Qli ich potem potajemnie uwolnimy, to b€Xd€S nam winni wdzi€Xczno€Q€Y i zaniechaj€S zemsty. Co najwy€Wej za€W€Sdaj€Sod nas Rattlera, a ja im nie odm€Vwi€X. C€V€W wy na to, rozgniewany d€Wentelmenie? Poda€Rem mu r€Xk€X m€Vwi€Sc: €[ Jestem zupe€Rnie uspokojony, kochany Samie; bardzo dobrze to wszystko obmy€Qlili€Qcie! €[Prawda? Sam Hawkens jada podobno, jak kto€Q powiedzia€R, polne myszy, ale ma on tak€We !swoje dobre strony, hi! hi! hi! Azatem zgoda mi€Xdzy nami? €[ Tak, stary Samie. "€[To k€Rad€\cie si€X i €Qpijcie spokojnie. Jutro b€Xdzie sporo roboty. Powiem teraz Stone'owii Parkerowi, o co chodzi. Czy€W to nie by€Ro dobre, kochane cz€Rowieczysko, ten stary Sam Hawkens? Wyrazu !€Tstary€U nie bior€X dos€Rownie. Nie mia€R on wi€Xcej ni€W lat czterdzie€Qci, ale przera€\liwy zarost, straszliwy nos, wystaj€Scy jak wie€Wa stra€Wnicza i bluza sk€Vrzana, jak gdyby zbita z desek, czyni€Ry go o wiele starszym. Tu przyda si€X zreszt€S uwaga "co do znaczenia s€Rowa: €Told€U €[#€Tstary€U . I u nas u€Wywa si€X go nie tylko na oznaczenie wieku,lecz cz€Xsto tak€We jako wyrazu"pi eszczotliwego: €Tm€Vj stary€U ,€Tpoczciwy stary€U . Cz€Rowiek tak nazwany niekoniecznie musi by€Y naprawd€X stary; okre€Qla si€X tak cz€Xsto nawet m€Rode osoby. Pr€Vcz tego ma tos€Rowo jeszcze jedno znaczenie. M€Vwi si€X cz€Xsto o ludziach: €Tstary hultaj€U €T, stary mruk€U , €Tstary wyga€U . Tu wyraz €Tstary€U jest znakiempotwierdzenia, mocniejszym wyra€Weniem jakiej€Q w€Ra€Qciwo€Qci cz€Rowieka, silniejszym jej podkre€Qleniem. W tym samym znaczeniu !pos€Ruguj€S si€X s€Rowem €Told€U ludzie Dzikiego Zachodu. Jeden z najs€Rawniejszych my€Qliwc€Vw na prerii nazywa€R si€X €TOld Firehand€U . Strza€R z jego strzelby oznacza€R pewn€S €Qmier€Y; st€Sd nazwa €TOgnista R€Xka€U . Poprzedzaj€Sce j€S !€TOld€U podnosi€Ro w€Ra€Qnie t€X celno€Q€Y jego strza€R€Vw. Do nazwy €TShatterhand€U , kt€Vr€S ja otrzyma€Rem, dodawano p€V€\niej tak€We €TOld€U . "Po odej€Qciu Sama stara€Rem si€Xzasn€S€Y, lecz sen d€Rugo nie przychodzi€R. Towarzysze obozowi, uszcz€X€Qliwieni przybyciem Keioweh€Vw, tak !g€Ro€Qno omawiali ten temat, €We !usn€S€Y przy tym by€Ro niema€R€S sztuk€S. Opr€Vcz tego w€Rasne my€Qli nie dawa€Ry mi spokoju. Hawkens m€Vwi€R o swoim planie z tak€S ufno€Qci€S, jak gdyby niepowodzenie by€Ro zupe€Rnie wykluczone, ja jednak nie podziela€Rem jego zapatrywania. Postanowili€Qmy uwolni€Y Winnetou i jego ojca, ale nie zosta€Ro powiedziane bynajmniej, co si€X stanie z reszt€S Apacz€Vw. Czy mieli oni zosta€Y w r€Xkach Keioweh€Vw, atylko wodzowie ocale€Y? To mi si€X wyda€Ro nies€Ruszne. Ale uwolni€Y wszystkich Apacz€Vw nie mogli czterej ludzie, zw€Raszcza €We musia€Ro si€X to sta€Y potajemnie, €Weby podejrzenie nie pad€Ro na nas. W jaki spos€Vb mieli si€X Apaczedosta€Y w r€Xce Keioweh€Vw? Chyba nie bez walki, a w takim razie mo€Wna by€Ro przewidzie€Y, €We w€Ra€Qnie ci dwaj, kt€Vrych zamierzali€Qmy ocali€Y, b€Xd€S si€X bronili najdzielniej, a tym samym b€Xd€S najbardziej nara€Weni na niebezpiecze€Zstwo €Qmierci. Jaktemu przeszkodzi€Y? Gdyby si€X #nie dali zwyci€X€Wy€Y i wzi€S€Y do niewoli, zabiliby ich prawdopodobnie Keiowehowie, a do tego w €Wadnym razie nie nale€Wa€Ro dopu€Qci€Y. Duma€Rem nad tym jeszcze d€Rugo, przewraca€Rem si€X z boku na bok, ale nie znalaz€Rem€Wadnego wyj€Qcia. W ko€Zcu uspokoi€Ra mnie do pewnego stopnia my€Ql, €We chytry Sam Hawkens wybrnie jako€Q z tychtrudno€Qci. Na wszelki wypadek przyrzek€Rem sobie wyst€Spi€Y w obronie obu wodz€Vw i w razie potrzeby zas€Roni€Y ich nawet sob€S. Nareszcie zasn€S€Rem. Nazajutrz rano wzi€S€Rem si€X ze zdwojon€S gorliwo€Qci€S do pomiar€Vw, poniewa€W poprzedniego dnia nie "pracowa€Rem. Ka€Wdy stara€R si€X, #jak m€Vg€R, posuwali€Qmy si€X wi€Xcnaprz€Vd szybciej ni€W zwykle. Rattler trzyma€R si€X z dala, "w€R€Vczy€R si€X bez zaj€Xcia tu i tam, ale jego westmani obchodzili si€X z nim przyja€\nie, jak gdyby nic nie zasz€Ro. Wobec tego nabra€Rem przekonania, €We w razie nieporozumienia z nim nie b€Xd€X m€Vg€R na nich liczy€Y. Wieczorem okaza€Ro si€X, €We odmierzyli€Qmy tras€X dwa razy "d€Ru€Wsz€S ni€W zwykle, pomimo €Weteren by€R trudniejszy ni€W przedtem. Znu€Weni tym wysi€Rkiem, po€Ro€Wyli€Qmy si€X spa€Y zaraz po wieczerzy. Ob€Vzposun€S€R si€X oczywi€Qcie naprz€Vd, Nast€Xpnego dnia "pracowali€Qmy r€Vwnie€W pilnie a€Wdo po€Rudnia, przeszkodzi€Ro nam dopiero przybycie Keioweh€Vw. Zwiadowcy ich dostali si€X do nas €Ratwo z obozowiska, na kt€Vrym u nas byli poprzednio, gdy€W zostawione przez nas !€Qlady by€Ry a€W nadto widoczne. Indianie, silne, wojownicze postacie, siedzieli na dobrych koniach i wszyscy bez wyj€Stku uzbrojeni byli w strzelby, no€We i tomahawki. Naliczy€Rem ich przesz€Ro dwustu. Ich dow€Vdca mia€R rzeczywi€Qcie niezwyk€Ry wzrost, surowe, ponure rysy twarzy i dwoje drapie€Wnych oczu, po kt€Vrych trudno by€Ro spodziewa€Y si€X czego€Q dobrego. Bi€Ra z nich €W€Sdza grabie€Wy i walki. Nazywa€R si€X Tangua, czyli €TDow€Vdca€U . Patrz€Sc na jego twarz i oczy, doznawa€Rem l€Xkui trwogi na my€Ql, €We Inczu-czuna i Winnetou mog€S si€X dosta€Y w jego r€Xce. Tangua przyby€R jako nasz przyjaciel i sprzymierzeniec, ale nie zachowywa€R si€X bynajmniej przyja€\nie. Wyst€Xpowa€R, rzek€Rby€Q €[ jak tygrys, kt€Vry €R€Sczy si€X z lampartem, gdy idzie na polowanie, aby go potem "tak€We po€Wre€Y. Dow€Vdca jecha€R z Lisem na czele czerwonosk€Vrej gromady, a przybywszy do nas, nie zsiad€R z konia, by nas powita€Y, lecz "zrobi€R r€Xk€S ruch rozkazuj€Scy, na skutek czego jego ludzie otoczyli ob€Vz. Potem zbli€Wy€R !si€X do naszego wozu i podni€Vs€Rp€Racht€X, aby zajrze€Y do !€Qrodka. Zawarto€Q€Y n€Xci€Ra go widocznie, gdy€W zsiad€R z koniai wlaz€R na w€Vz, aby zbada€Y, co si€X na nim znajduje. €[Oho! €[ rzek€R Sam Hawkens stoj€Scy przy mnie. €[On widocznie uwa€Wa nas i nasz€S w€Rasno€Q€Y za swoj€S zdobycz, %je€Qli si€X nie myl€X. Je€Weli sobie wyobra€Wa, €We Sam Hawkens jest tak g€Rupi, €Weby wpuszcza€Y wilka do obory, to si€X przekona o czym€Q zupe€Rnieinnym. Zaraz mu to poka€W€X. !€[ Tylko ostro€Wnie, Samie! €[ prosi€Rem. €[ Tych dwustu drab€Vw ma nad nami przewag€X.€[Liczb€S, prawda, tylko nie dowcipem, hi! hi! hi! €[ Ale otoczyli nas. #€[Well! Widz€X to tak€We. A mo€Wemy€Qlicie, €We nie mam oczu? Zdaje si€X, €We nie sprowadzili€Qmy tu sobie dobrych pomocnik€Vw. Okoliczno€Q€Y, €We kaza€R nas okr€S€Wy€Y, uprawnia do przypuszczenia, €We chce nas razem z Apaczami schowa€Y do !kieszeni lub nawet po€Wre€Y. Ale b€Sd€\cie pewni, €We ten k€Ssek stanie mu ko€Qci€S w gardle. Chod€\cie do wozu i pos€Ruchajcie, jak Sam Hawkens rozmawia z takimi €Rotrzykami! Jestem dobrym znajomym Tanguy, a chocia€W on mnie nie widzia€R, to wie "dobrze, €We si€X tutaj znajduj€X. Zachowanie jego nie tylko !mnie z€Ro€Qci, lecz tak€We budzi obaw€X co do losu nas wszystkich. Popatrzcie na te marsowe miny, jakie oni do nas stroj€S. Zaraz im dowiod€X, €We Sam Hawkens jest tutaj. Chod€\cie wi€Xc! !Udali€Qmy si€X ze strzelbami w r€Xku do wozu, w kt€Vrym buszowa€R Tangua. Opanowa€Ro mnie przy tym nieprzyjemne uczucie. Stan€Swszy ko€Ro wozu, Sam rzek€R ostrzegawczo: €[ Czy s€Rawny w€Vdz Keioweh€Vw ma ochot€X przej€Q€Y si€X za kilka chwil w odwieczne krainy?? Zapytany, zwr€Vcony do nas $plecami, podni€Vs€R si€X, odwr€Vci€Ri odrzek€R szorstko: €[Czemu blade twarze przeszkadzaj€S mi tym g€Rupim pytaniem? Tangua b€Xdzie kiedy€Q rz€Sdzi€R w odwiecznych krainach, ale jeszcze du€Wo czasu up€Rynie, zanim si€X tam wybierze. !€[ Ten czas b€Xdzie mo€We tylko minut€S. €[ Dlaczego?? !€[ Zle€\ z wozu, to ci powiem, ale czym pr€Xdzej! €[ Zostan€X tutaj!! "€[ Dobrze, to le€Y w powietrze! Po tych s€Rowach Sam odwr€Vci€R si€X i uda€R, €We odchodzi. Na to w€Vdz szybko zeskoczy€R z wozu, pochwyci€R Hawkensa za rami€X i zawo€Ra€R: €[Lecie€Y w powietrze? Dlaczego Sam Hawkens m€Vwi takie s€Rowa? €[ Aby ci€X przestrzec. €[ Przed czym?? !€[ Przed €Qmierci€S, kt€Vra by ci€X porwa€Ra, gdyby€Q jeszcze przez kilka chwil zosta€R na wozie. #€[ Uff!! €^mier€Y jest na wozie? €[ Tak. €[ Gdzie?? Poka€W mi j€S! €[ Mo€We p€V€\niej. Czy twoi zwiadowcy nie powiedzieli ci, po co tutaj jeste€Qmy? €[ Powiedzieli mi. Chcecie wybudowa€Y drog€X dla ognistego konia bladych twarzy. €[S€Rusznie! Taka droga przechodzi przez rzeki, przepa€Qcie i ska€Ry, a te ostatnie zwykle rozsadzamy. Przypuszczam, €We ci o tym wiadomo. €[ Tak, ale co to ma "wsp€Vlnego ze €Qmierci€S, kt€Vr€S mi grozi€Re€Q? €[Bardzo wiele, wi€Xcej, ni€W "s€Sdzisz. Czy s€Rysza€Re€Q kiedy, czym rozsadzamy ska€Ry stoj€Sce na drodze naszego konia ognistego? Czy my€Qlisz, €We prochem, kt€Vrym strzelacie ze swoich strzelb? €[ Nie. Blade twarze zrobi€Ry inny wynalazek, kt€Vrym mog€S rozsadza€Y ca€Re g€Vry. €[S€Rusznie! Ten wynalazek mamy na wozie. Jest on wprawdzie dobrze opakowany, ale kto nie wie, w jaki spos€Vb wzi€S€Y paczk€X do r€Xki, i dotknie jej, ten jest zgubiony,bo p€Xknie mu w r€Xkach i rozerwie go na tysi€Sc kawa€Rk€Vw. €[ Uff, uff! €[ zawo€Ra€R !przera€Wony. €[ Czy by€Rem bliskotych paczek?? €[Tak blisko, €We gdyby€Q nie zeskoczy€R, znajdowa€Rby€Q si€X ju€W teraz w odwiecznych krainach my€Qliwskich. A z czymby€Q tam poszed€R? Nie ujrzano by na tobie ani €Qwi€Xtych €Tlek€Vw€U , ani skalpowego kosmyka, nie przyni€Vs€Rby€Q tam z sob€S nic pr€Vcz kawa€Reczk€Vw%mi€Xsa i ko€Qci. Jak€We€W m€Vg€Rby€Q w tej postaci panowa€Y na polach wieczno€Qci jako wielki w€Vdz? Szcz€Stki twoje podepta€Ryby tam i porozgniata€Ry rumaki duch€Vw. Indianina schodz€Scego w wieczne ost€Xpy my€Qliwskie bez€Tlek€Vw€U i skalpowego kosmyka, przyjmuj€S zmarli bohaterowie z pogard€S i kiedy!ci szcz€X€Qliwcy p€Rawi€S si€X w india€Zskich rozkoszach, on musi si€X kry€Y przed ich oczyma. Tak wierz€S czerwonosk€Vrzy. Jakie€W to nieszcz€X€Qcie przyby€Y tam w ma€Rych kawa€Reczkach! Mimo ciemnej barwy sk€Vry wida€Y by€Ro, €We wodzowi krew z twarzy uciek€Ra ze strachu. #€[Uff! €[zawo€Ra€R po chwili. €[ Jak to dobrze, €We powiedzia€Re€Q mi to jeszcze zawczasu! Ale dlaczego przechowujecie ten wynalazekna wozie, gdzie znajduje si€X tyle innych, po€Wytecznych t prawdy, *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBjpх cТ%kU № c%&lE“ cˆ&mи!ђ cы&nЪ,X cN'o"8PEБ'rzeczy? "€[Czy maj€S te paczki le€We€Y naziemi, gdzie mog€Ryby si€X zepsu€Y albo wywo€Ra€Y nieszcz€X€Qcie? Powiadam ci, €Wenawet na wozie nie s€S do€Q€Y bezpieczne. Gdyby taka paczka p€Xk€Ra, wylecia€Roby w powietrze wszystko, co jest w pobli€Wu. €[ A ludzie tak€We?? €[ Naturalnie, ludzie i zwierz€Xta w obr€Xbie stu ko€Zskich d€Rugo€Qci. €[ Wobec tego musz€X nakaza€Ymoim wojownikom, €Weby nikt si€X nie zbli€Wa€R do wozu. "€[Prosz€X ci€X, zr€Vb to, €Weby jaka€Q nieostro€Wno€Q€Y nie zgubi€Ra nas wszystkich! Widzisz, jak ja si€X o was troszcz€X w przekonaniu, €We Keiowehowie s€S naszymi przyjaci€V€Rmi. Tymczasem zdajemi si€X, €We si€X pomyli€Rem. Przyjaciele przy spotkaniu pozdrawiaj€S si€X i pal€S razem fajk€X pokoju. Czy postanowi€Re€Q tego dzisiaj zaniecha€Y? %€[ Pali€Re€Q ju€W przecie€W z moim zwiadowc€S Lisem!! €[Tylko ja i ten bia€Ry wojownik stoj€Scy przy mnie, ale reszta moich towarzyszy nie. Skoro ich nie pozdrawiasz,#musz€X przypu€Qci€Y, €We przyja€\€Ztwoja nie jest szczera. Tangua patrzy€R przez jaki€Q czas przed siebie w zadumie i odpowiedzia€R wym€Vwk€S: €[ Jeste€Qmy na wyprawie wojennej i nie wzi€Xli€Qmy z sob€S kinnikinniku pokoju. €[Usta wodza Keioweh€Vw m€Vwi€S co innego, ni€W serce my€Qli. Widz€X worek kinnikinniku wisz€Scy u jego pasa, prawdopodobnie pe€Rny. Nam go nie potrzeba, bo mamypod dostatkiem tytoniu. Niekoniecznie wszyscy musz€S bra€Y udzia€R w paleniu. Ty zapalisz za siebie i za swoich wojownik€Vw, a ja za siebie i obecnych tu bia€Rych, w€Vwczasprzymierze obejmowa€Y b€Xdzie "wszystkich m€X€W€Vw, kt€Vrzy si€X tu znajduj€S. €[Po c€V€W my dwaj b€Xdziemy palili, skoro ju€W jeste€Qmy przyjaci€V€Rmi? Niechaj Sam Hawkens uwa€Wa, €We wypalili€Qmy fajk€X pokoju za wszystkich. €[Dobrze, ale w takim razie myuczynimy to, co nam si€X spodoba, a ty nie dostaniesz Apacz€Vw w swe r€Xce. €[ Czy chcesz ich mo€We ostrzec?? €[ spyta€R Tangua b€Rysn€Swszy z€Rowrogo oczyma. "€[ Ani my€Ql€X o tym, poniewa€W s€S naszymi wrogami i postanowili nas zabi€Y. Ale nie powiem ci, jak ich schwyta€Y. !€[ Nie potrzebuj€X twoich rad. Sam to wiem. €[ Oho!! Czy wiesz, kiedy i z kt€Vrej strony nadejd€S, gdzie mo€Wemy si€X na nich natkn€S€Y? #€[ Dowiem si€X, bo wy€Ql€X ludzi na zwiady. €[Tego nie zrobisz, bo !b€Xdziesz do€Q€Y m€Sdry i powieszsobie, €We Apacze znale€\liby twoje €Qlady i przygotowaliby si€X do napadu. Posuwaliby si€X ku nam z najwi€Xksz€S !ostro€Wno€Qci€S, krok za krokiem,a wtedy pytanie, czy dosta€Rby€Q ich w r€Xce. Tymczasem wed€Rug mojego planu mogliby€Qcie ich !niespodzianie otoczy€Y i wzi€S€Y #do niewoli, Je€Qli si€X nie myl€X. Spostrzeg€Rem, €We to wyja€Qnienie nie pozosta€Ro bez wra€Wenia. Tangua o€Qwiadczy€R po chwili namys€Ru: €[ Pom€Vwi€X z moimi wojownikami. #Nast€Xpnie oddali€R si€X od nas, podszed€R do Lisa, skin€S€R na kilku jeszcze innych !czerwonosk€Vrych i zacz€S€R si€X z nimi naradza€Y. €[Przez to, €We chce wpierw pom€Vwi€Y z nimi, przyznaje, €Wenie mia€R wzgl€Xdem nas dobrychzamiar€Vw €[ rzek€R Sam. !€[To podle z jego strony, gdy€Wjeste€Qcie jego przyjacielem i nie wyrz€Sdzili€Qcie mu nic z€Rego €[ odpar€Rem. €[Przyjacielem? Kto jest przyjacielem w poj€Xciu Keioweh€Vw? To opryszki €Wyj€Sce z grabie€Wy. Uwa€Waj€S oni kogo€Q za przyjaciela tylko dop€Vty, dop€Vki nie posiada rzeczy, kt€Vre by mo€Wna mu zrabowa€Y. A my w€Ra€Qnie mamy w€Vz z €Qrodkami €Wywno€Qci i innymi rzeczami przedstawiaj€Scymi dla Indian wielk€S warto€Q€Y. Zwiadowcy donie€Qli o tym wodzowi i od tej pory Keiowehowie postanowili nas ograbi€Y. €[ A teraz?? "€[ Teraz... hm! Teraz jeste€Qmy bezpieczni. "€[ Cieszy€Rbym si€X, gdyby si€X to okaza€Ro prawd€S. €[S€Sdz€X, €We tak jest. Znam tych ludzi. To kapitalny pomys€Rz mej strony, €We wm€Vwi€Rem w niego, jakoby€Qmy przechowywali na wozie co€Q w rodzaju dynamitu, hi! hi! hi! On uwa€Wa€R ju€W wszystko, co si€X tam znajduje, za pewny €Rup. Wszak pierwszy sw€Vj krok zrobi€R w stron€X wozu. Teraz nie w€Stpi€X, €We nikt z czerwonosk€Vrych nie odwa€Wy si€X ruszy€Y niczego na wozie. Spodziewam si€X nawet €We ta ich obawa przyda nam si€X jeszcze p€V€\niej. Ja wezm€X sobie puszk€X z sardynek i wm€Vwi€X w nich, €We zawiera materia€R wybuchowy. Wy macie te€W przy sobie tak€S sam€S puszk€X, w kt€Vrej przechowujecie papiery. Zapami€Xtajcie to sobie na wszelki wypadek na przysz€Ro€Q€Y. $€[ Pi€Xknie!! Spodziewam si€X, €Weodniesie to nale€Wyty skutek. Ale co s€Sdzicie o fajce pokoju? €[U€Ro€Wyli sobie, €We nie b€Xdziemy jej pali€Y, ale teraz "s€Sdz€X, €We si€X namy€Ql€S. M€Vj argument trafi€R wodzowi do przekonania, przypuszczam, €We przekona r€Vwnie€W i jego wojownik€Vw. Mimo to i nadal nie mo€Wemy im wierzy€Y. !€[A zatem widzicie, Samie, €We mia€Rem do pewnego stopnia !s€Ruszno€Q€Y. Chcieli€Qcie sw€Vj plan wykona€Y z pomoc€S Keioweh€Vw, a tymczasem oddali€Qcie siebie i nas w ich r€Xce. Jestem ciekawy, co teraz z tego wyniknie. !€[Nic innego jak to, czego si€Xspodziewam. Mo€Wecie spokojnie zda€Y si€X na mnie. W€Vdz zamierza€R wprawdzie z pocz€Stku ograbi€Y nas, a potem schwyta€Y Apacz€Vw na w€Rasn€S r€Xk€X, teraz jednak musi uzna€Y, €We ci s€S zbyt chytrzy na to, €Weby si€X da€Y mu pojma€Y i zar€Sba€Y. Jak mu to ju€W przedstawi€Rem, Apacze znale€\liby €Qlady wys€Ranych przeciwko nim zwiadowc€Vw, a wtedy m€Vg€Rby spokojnie czeka€Y, zanimby mu wpadli w r€Xce jak €Qlepe kury. O, ju€W sko€Zczyli i w€Vdz nadchodzi. Teraz si€X rozstrzygnie. "To rozstrzygni€Xcie ujrzeli€Qmy jeszcze, zanim si€X Tangua do !nas przybli€Wy€R, gdy€W na kilka okrzyk€Vw Lisa otaczaj€Scy nas dot€Sd kr€Sg czerwonosk€Vrych cofn€S€R si€X, a je€\d€\cy pozsiadali z koni. W€Vdz mia€R teraz mniej pos€Xpn€S min€X. €[Naradzi€Rem si€X ze swymi wojownikami €[powiedzia€R. €[ Zgadzaj€S si€X na to, bym zapali€R fajk€X pokoju z moim bratem Samem, a to b€Xdzie obowi€Szywa€Ro wszystkich. €[Spodziewa€Rem si€X tego, poniewa€W jeste€Q nie tylko dzielnym, lecz tak€We rozumnymcz€Rowiekiem. Niechaj wojownicy Keioweh€Vw utworz€S!ko€Ro, aby€Qmy zamienili mi€Xdzy sob€S dym pokoju i przyja€\ni. !Tak si€X te€W sta€Ro. Tangua i Sam Hawkens wypalili fajk€X pokoju, ze zwyk€Rym ceremonia€Rem, a potem my, biali, podchodzili€Qmy do ka€Wdego czerwonosk€Vrego po "kolei, aby im poda€Y r€Xk€X. Terazmogli€Qmy by€Y spokojni, €We przynajmniej na dzisiaj i na #najbli€Wsze dni nie b€Xd€S €Wywili wobec nas nieprzyjaznych zamiar€Vw. Co potem mogli wymy€Qli€Y i zrobi€Y, tego oczywi€Qcie nie wiedzieli€Qmy. M€Vwi€Sc, €We palili fajk€X pokoju, pos€Ruguj€X si€X okre€Qleniem u€Wywanym u nas. Indianin, jak sam to okre€Qla, nie €Tpali€U tytoniu, lecz go €Tpije€U , a zwrot ten jest o tyle w€Ra€Qciwy, €We Indianin pal€Sc po€Ryka dym, gromadzi gow €Wo€R€Sdku i wypuszcza z rzadka powolnymi wydechami. Pod tym wzgl€Xdem podobny jest Indianin w dziwny spos€Vb do Turka. Tyto€Z nazywa si€X po$turecku €Ttitiu€U , a pali€Y tyto€Z $lub fajk€X €[€Ttitin€U lub €Tczibuk iczmek€U ; €Ticzmek€U za€Q nie znaczy pali€Y, lecz pi€Y. "Jak€S czci€S otaczaj€S Indianie fajk€X pokoju, wida€Y z tego, €We na przyk€Rad w j€Xzyku Jemes€Vw i we wszystkich dialektach Apacz€Vw istnieje dla niej ten sam wyraz, co dla oznaczenia wodza. W j€Xzyku Jemes€Vw w€Vdz nazywa si€X #€Tfui€U , a fajka €Tfuiczasz€U , u Apacz€Vw za€Q dow€Vdca €Tnatan€U, a fajka €Tnatantse€U . To "€Ttse€U znaczy kamie€Z i okre€Qla zar€Vwno fajki gliniane wypalane, jak i sporz€Sdzone zkamienia, G€Rowica fajki pokojupowinna by€Y zrobiona ze "€Qwi€Xtej gliny znajduj€Scej si€X w Dakocie. Po przywr€Vceniu tego, tymczasowego przynajmniej, porozumienia za€W€Sda€R Tangua zwo€Rania wielkiej rady, w kt€Vrej mieli wzi€S€Y udzia€R "tak€We i biali. Nie by€Rem z tego wcale zadowolony, gdy€W odrywa€Ro nas to od roboty, kt€Vra przecie€W nie cierpia€Ra zw€Roki. Prosi€Rem wi€Xc Sama, #€Weby si€X postara€R o od€Ro€Wenie tej narady na wiecz€Vr, s€Rysza€Rem bowiem, €We czerwonosk€Vrzy, zaj€Xci tak€S "narad€S, nie€Ratwo. j€S ko€Zcz€S, chyba €We zmusi ich do tego jakie€Q niebezpiecze€Zstwo. Hawkens pom€Vwi€R z wodzem io€Qwiadczy€R mi potem: €[Jako prawdziwy Indianin, niechce zmieni€Y swej woli. Na Apacz€Vw jeszcze d€Rugo trzebab€Xdzie czeka€Y, dlatego domaga si€X posiedzenia, na kt€Vrym ja mam wy€Ruszczy€Y sw€Vj plan, po czym nast€Spi wielka uczta. Zapas€Vw nam niebrak, a Keiowehowie sprowadzili tak€We do€Q€Y suszonego mi€Xsa na swoich jucznych koniach. Szcz€X€Qciem uzyska€Rem tyle, €We tylko ja, Dick Stone i Will Parker maj€S by€Y obecni na naradzie. Wam wolno p€Vj€Q€Y do roboty. €[Wolno? Jak gdyby€Qmy potrzebowali do tego ich pozwolenia. Zachowam si€X wobec nich tak, €We poznaj€S, i€W uwa€Wam si€X za zupe€Rnie niezale€Wnego od nich. €[Nie wprowadzajcie mi tu zamieszania, sir! Udawajcie lepiej, €We niczego nie "zauwa€Wyli€Qcie! Nie powinni€Qcie €Qci€Sga€Y na siebie ich oburzenia, je€Weli chcecie, aby wszystko posz€Ro dobrze. #€[ Ale ja chcia€Rbym tak€We bra€Yudzia€R w tej naradzie. €[ To zbyteczne. "€[ Ja s€Sdz€X przeciwnie. Musz€Xte€W wiedzie€Y, jakie postanowienia zapadn€S. €[ Dowiecie si€X natychmiast potem. #€[ A je€Qli postanowicie co€Q, naco ja si€X nie zgodz€X? €[Nie zgodz€X? Wy? Patrzcie na tego greenhorna! Wyobra€Wasobie naprawd€X, €We b€Xdzie zatwierdza€R to, co przedsi€Xwe€\mie Sam Hawkens! Czy mam was tak€We pyta€Y o pozwolenie, gdy sobie zechc€X obci€S€Y paznokcie albo buty oczy€Qci€Y? €[Tak tego nie rozumiem. Chcia€Rbym tylko by€Y pewien, €We nie uchwalicie czego€Q takiego, przez co €Wycie obu Apacz€Vw by€Roby nara€Wone na szwank. "€[Co do tego mo€Wecie si€X zda€Yzupe€Rnie na waszego starego Sama Hawkensa. Zar€Xczam !s€Rowem, €We wyjd€S Z tego ca€Ro.Czy to wam wystarczy? €[Tak. Wasze s€Rowo mi wystarcza, bo s€Sdz€X, €We dawszy je, b€Xdziecie dba€Y, €Weby si€X spe€Rni€Ro. $€[Well! Zabierajcie si€X wi€Xc do roboty i b€Sd€\cie pewni, €We i bez was sprawa u€Ro€Wy si€X tak, jak gdyby€Qcie sami wetkn€Xli w ni€S sw€Vj nos! !Musia€Rem si€X z tym pogodzi€Y,gdy€W zale€Wa€Ro mi na uko€Zczeniu pomiar€Vw jeszcze przed starciem z Apaczami. Zabrali€Qmy si€X wi€Xc do wytyczania trasy z now€S "gorliwo€Qci€S i posuwali€Qmy si€X naprz€Vd bardzo szybko. Bancroft i jego trzej podw€Radni wyt€X€Wali wszystkie si€Ry, gdy€W przedstawi€Rem im gro€W€Sce nam niebezpiecze€Zstwo. Gdyby€Qmy bowiem cho€Y !troch€X €Wa€Rowali naszych si€R, Apacze mogliby przyby€Y przed uko€Zczeniem roboty, a wtedy los nasz nie by€Rby do pozazdroszczenia albo z ich powodu, albo nawet z powodu Keioweh€Vw. Je€Qliby€Qmy za€Q nasz€S prac€X doprowadzili do ko€Zca przed ich ukazaniem #si€X, nale€Wa€Ro si€X spodziewa€Y, €We uda nam si€X umkn€S€Y i zabezpieczy€Y siebie i rysunki. Na skutek tych uwag i przestr€Vg ludzie pracowali tak pilnie i wytrwale jak nigdy przedtem. Cel sw€Vj zatem osi€Sgn€S€Rem. Sam jednak nie !my€Qla€Rem ani na chwil€X o tego rodzaju ucieczce. Chodzi€Ro mi o Winnetou. Reszta mog€Ra czyni€Y, co chcia€Ra, ja by€Rem got€Vw zosta€Y, dop€Vki nie nabra€Rbym pewno€Qci, €We nie grozi mu ju€W €Wadne niebezpiecze€Zstwo. Mia€Rem podw€Vjn€S robot€X, gdy€W musia€Rem mierzy€Y i zapisywa€Y, a zarazem sporz€Sdza€Y rysunki, i to w duplikatach. Jeden egzemplarz dostawa€R starszy in€Wynier, a drugi potajemnie chowa€Rem dlasiebie na wszelki wypadek. Po€Ro€Wenie nasze by€Ro tak niebezpieczne, €We przezorno€Q€Yta by€Ra usprawiedliwiona. !Narada trwa€Ra istotnie a€W do wieczora, a sko€Zczy€Ra si€X w€Ra€Qnie wtedy, kiedy musieli€Qmy zaprzesta€Y roboty z powodu ciemno€Qci. Keiowehowie byli w znakomitym usposobieniu, poniewa€W Sam s€Rusznie czy "nies€Rusznie obdzieli€R ich nasz€S"pozosta€R€S w€Vdk€S. Nie przysz€Romu oczywi€Qcie na my€Ql zapewni€Y sobie poprzednio zezwolenia Rattlera. "P€Ron€X€Ro ju€W kilka ognisk, a doko€Ra nich siedzieli ucztuj€Scy czerwonosk€Vrzy. Obok pas€Ry si€X konie, a dalej w ciemno€Qci pilnowa€Ry obozu czaty rozstawione przez wodza. Usiad€Rem obok Sama i jego nieod€R€Scznych towarzyszy, Parkera i Stone'a, jad€Rem wieczerz€X i wodzi€Rem oczyma po obozie, kt€Vry przedstawia€R dla mnie, jako nowicjusza, niezwyk€Ry widok. Wygl€Sda€R rzeczywi€Qcie do€Q€Y wojowniczo.Przypatruj€Sc si€X kolejno czerwonym twarzom, nie !znalaz€Rem ani jednej, kt€Vr€S bymo€Wna by€Ro pos€Sdzi€Y o zdolno€Q€Y wzruszenia si€X niedol€S wroga. Naszej w€Vdki wystarczy€Ro zaledwie tyle, by #ka€Wdy poci€Sgn€S€R tylko z pi€X€Y lub sze€Q€Y €Ryk€Vw. Nie zauwa€Wy€Rem wi€Xc ani jednego pijanego, ale €Twoda ognista€U ,kt€Vr€S rzadko mogli zdoby€Y, wywar€Ra jednak skutek. !Indianie byli bardziej o€Wywieni w ruchach i g€Ro€Qniejsi w rozmowie ni€W zazwyczaj. Zapyta€Rem oczywi€Qcie Sama owynik narady. !€[ Mo€Wecie by€Y zadowoleni €[ odrzek€R. €[ Obu waszym !ulubie€Zcom nic si€X nie stanie. $€[ A je€Qli si€X b€Xd€S bronili?? €[Do tego wcale nie dojdzie. Zostan€S pokonani i !skr€Xpowani, zanim si€X domy€Qla,€We spotka ich co€Q podobnego. €[ Tak!! Jak€We€W wy sobie #w€Ra€Qciwie wyobra€Wacie t€X ca€R€Sspraw€X, m€Vj stary Samie? €[ Bardzo prosto. Apacze mog€Snadej€Q€Y tylko jedn€S drog€S. Zgadniecie kt€Vr€S, sir? €[ Tak. Udadz€S si€X najpierw tam, gdzie si€X z nami spotkali,a potem dalej naszym €Qladem. €[S€Rusznie! Nie jeste€Qcie rzeczywi€Qcie tacy g€Rupi, jak si€X wydaje, gdy si€X widzi wasz€S twarz. Mamy zatem pierwsz€S z potrzebnych nam wiadomo€Qci, to jest wiemy, z kt€Vrej strony si€X ich spodziewa€Y. Druga sprawa pod !wzgl€Xdem wa€Wno€Qci €[ to czas, w kt€Vrym przyb€Xd€S. €[ Nie da si€X tego obliczy€Y !dok€Radnie, ale mo€Wna si€X mniejwi€Xcej domy€Qli€Y. !€[ Tak, kto ma olej w g€Rowie, mo€We si€X ju€W czego€Q podobnego domy€Qli€Y, ale sam domys€R nic jeszcze nie znaczy.Kto w takim po€Ro€Weniu jak nasze dzia€Ra tylko wedle domys€R€Vw, ten niew€Stpliwie "nara€Wa sw€S sk€Vr€X. Musimy mie€Y pewno€Q€Y, zupe€Rn€S pewno€Q€Y. "€[Mogliby€Qmy j€S uzyska€Y tylkoza pomoc€S zwiad€Vw, ale wy tego nie chcecie, kochany Samie. Twierdzicie, €We zdradzi€Ryby nas €Qlady zwiadowc€Vw. €[Czerwonych zwiadowc€Vw, zapami€Xtajcie to sobie! Apacze wiedz€S, €We jeste€Qmy tutaj, i skoro natkn€S si€X na €Qlad bia€Rego, nie wzbudzi to w nichpodejrzenia. Gdyby jednak znale€\li €Qlady czerwonosk€Vrych, by€Roby to zupe€Rnie co innego, bo ostrze€Weni tym, baczyliby starannie na wszystko. Jako nadzwyczajnie m€Sdra g€Rowa, wyobra€Wacie sobie zapewne, co by Apacze przypu€Qcili. €[ €]e w pobli€Wu s€S Keiowehowie?? €[Tak, odgadli€Qcie rzeczywi€Qcie! Gdybym nie musia€R oszcz€Xdza€Y mojej starej peruki, zdj€S€Rbym teraz przed wami kapelusz z wielkiego uszanowania. Pomy€Qlcie sobie, €We to uczyni€Rem. €[Dzi€Xkuj€X, Samie! Mam nadziej€X, €We ten szacunek !b€Xdzie trwa€Ry. Ale wr€V€Ymy do sprawy. S€Sdzicie zatem, €We !powinni€Qmy wys€Ra€Y bia€Rych, a nie czerwonosk€Vrych na zwiady do Apacz€Vw? €[ Tak, ale nie kilku, tylko jednego. €[ Czy to nie za ma€Ro?? €[Nie, gdy€W na tego jednego mo€Wna si€X zda€Y zupe€Rnie; nazywa si€X on Sam Hawkens i "je€Qli si€X nie myl€X, jada myszy polne, hi! hi! hi! Znacie tego cz€Rowieka, sir? $€[Tak €[rzek€Rem. €[ Je€Qli on to we€\mie na siebie, obawy b€Xd€Szbyteczne. On si€X nie da pochwyci€Y Apaczom. "€[ Pochwyci€Y si€X nie da, lecz si€X im poka€We. €[ Co?? Maj€S wi€Xc was zobaczy€Y? €[ Rozumie si€X. €[ W takim razie pochwyc€S was i zabij€S, €[Ani im to w g€Rowie nie postanie. S€S na to zbyt !m€Sdrzy. Urz€Sdz€X si€X tak, €We mnie zobacz€S po to, by nie "pomy€Qleli, €We kto€Q si€X do nas przy€R€Sczy€R. Gdy za€Q tak spokojnie przejd€X si€X przed ich oczyma, b€Xd€S przypuszczali, €We czujemy si€X bezpiecznie jak na €Ronie Abrahama. Nic mi nie zrobi€S, bo gdybym nie wr€Vci€R do obozu, wy z kolei powzi€Xliby€Qcie podejrzenie. !B€Xd€S mniemali, €We i tak potem dostan€S mnie w swe r€Xce. #€[ Ale€W, Samie, to niemo€Wliwe, ych, po€Wytecznych t prawdy, *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBpp cі'q D cY(rд cМ(sђ!ь c)tо,ы c‚)uЩ7МFх)€Weby oni was zobaczyli, a wy ich nie! %€[Sir €[wybuchn€S€R €Wartobliwie €[je€Qli mi dajecie taki moralny policzek, to nasza przyja€\€Z sko€Zczona! Ja mia€Rbym ich nie zobaczy€Y? Oczka Sama Hawkensa s€S ma€Re, lecz bardzo bystre. Apacze nie zbli€W€S si€X wprawdzie wielk€S gromad€S, lecz wy€Ql€S kilku swoich na zwiady, ale ja i tych nie przegapi€X, poniewa€W tak si€X ustawi€X, €We b€Xd€X !musia€R ich ujrze€Y. Wiecie, s€S miejsca, w kt€Vrych najlepszy !westman nie zdo€Ra si€X ukry€Y i musi wyj€Q€Y w czyste pole. Takie miejsca wyszukuje si€X po to, by podpatrywa€Y zwiadowc€Vw. Skoro ich tylko spostrzeg€X, donios€X wam o tym, €Weby€Qcie byli spokojni, gdy b€Xd€S si€X oni skradali do obozu. !€[ Ale w takim razie zauwa€W€S Keioweh€Vw i zawiadomi€S o tymwodza!! €[Kogo zauwa€W€S? Keioweh€Vw? Cz€Rowiecze, greenhornie, szanowny m€Rodzie€Zcze, czy my€Qlicie, €We m€Vzg Sama Hawkensa sk€Rada si€X z waty i bibu€Ry? Ju€W ja si€X o to postaram, €We nie b€Xdzie wida€Yani €Qladu Keioweh€Vw najmniejszego €Qladu, zrozumiano? Nasi kochani przyjaciele, Keiowehowie, ukryj€S si€X bardzo dobrze i wypadn€S dopiero w stosownej chwili. Zwiadowcy Apacz€Vw mog€S zobaczy€Y tylko te osoby, kt€Vre by€Ry w obozie podczas bytno€Qci Winnetou i jego ojca. €[ To co innego!! €[Prawda? Zwiadowcy Apacz€Vw mog€S zatem €Qmia€Ro skrada€Y si€X doko€Ra nas i nabra€Y pewno€Qci, €We czujemy !si€X zupe€Rnie bezpieczni. Skoro si€X potem oddal€S, rusz€X za nimi, aby zaczeka€Y na ca€R€S gromad€X. Nadci€Sgnie ona oczywi€Qcie nie w dzie€Z, lecz w!nocy i zbli€Wy si€X do obozu, jaktylko b€Xdzie mog€Ra, po czym dzielni Apacze rzuc€S si€X na nas. !€[I wezm€S nas do niewoli albo pozabijaj€S; przynajmniej kilku!#€[S€Ruchajcie, sir; €Wal mi si€X was robi naprawd€X. Udajecie cz€Rowieka wykszta€Rconego, a nie wiecie nawet o tym, €We je€Qli si€X nie chce by€Y pojmanym, to si€X zmyka. Wie otym ka€Wdy zaj€Sc, a nawet €Vw ma€Ry, czarny i k€S€Qliwy owad, kt€Vry skacze sze€Q€Yset razy wy€Wej ni€W si€Xga wzrostem. A wy, wy tego nie wiecie! Hm, czy nie ma tego w owych ksi€S€Wkach, kt€Vrych tak du€Wo przeczytali€Qcie? €[Nie, gdy€W dzielny westman nie powinien skaka€Y tak wysoko jak €Vw owad, o kt€Vrymm€Vwicie. Zdaniem waszym powinni€Qmy zatem umkn€S€Y w bezpieczne miejsce? "€[Tak. Rozniecimy ogie€Z, €Weby nas mogli dok€Radnie zobaczy€Y. "Dop€Vki b€Xdzie p€Ron€S€R, Apacze z pewno€Qci€S pozostan€S w ukryciu. Skoro si€X tylko ogniska wypal€S, usuniemy si€X po ciemku, aby sprowadzi€Y Keioweh€Vw. Wtedy rzuc€S si€X !Apacze na ob€Vz i... nie znajd€S !w nim nikogo, hi! hi! hi! Ogarnieich oczywi€Qcie zdumienie i rozniec€S ogie€Z na nowo, €Weby nas szuka€Y. Dzi€Xki temu zobaczymy ich tak wyra€\nie jak w€Vwczas, "kiedy tu byli, i ca€Ra sprawa si€Xodwr€Vci€R wtedy my na nich napadniemy! B€Xdzie to fortel, o kt€Vrym ludzie d€Rugo b€Xd€S sobie opowiadali zaznaczaj€Sc przy tym, €We to Sam Hawkens &go wymy€Qli€R, je€Qli si€X nie myl€X. !€[Tak, to by€Roby wcale dobre, gdyby si€X wszystko sta€Ro tak, jak sobie wyobra€Wacie, a nie inaczej. $€[ Postaram si€X o to, €Weby si€X nie sta€Ro inaczej. €[ Ale co potem?? Zapewne uwolnimy potajemnie Apacz€Vw? €[ Przynajmniej Inczu--czun€X i Winnetou. €[ A innych nie?? €[Ilu si€X da, bez zdradzenia siebie. €[ A co b€Xdzie z innymi?? !€[Nic z€Rego, sir, mog€X was o tym zapewni€Y. Keiowehowie #mniej b€Xd€S my€Qleli o nich ni€W ochwytaniu zbieg€Vw, a gdyby si€X okazali rzeczywi€Qcie krwio€Werczy, to b€Xdzie tu jeszcze Sam Hawkens. W og€Vle nie trzeba €Rama€Y sobie g€Rowy nad tym, co si€X potem stanie, wy przynajmniej mo€Wecie zrobi€Y ze swojej lepszy !u€Wytek. Jak si€X potocz€S dalszewypadki, to si€X potem oka€We. Teraz musimy si€X rozejrze€Y za miejscem potrzebnym do przeprowadzenia naszego planu, bo nie ka€Wde si€X do tego nadaje. Postaram si€X o to!jutro. Na razie m€Vwili€Qmy ju€W #do€Q€Y, od jutra trzeba dzia€Ra€Y. Mia€R s€Ruszno€Q€Y. Dalsze gadanie i snucie plan€Vw by€Ro zbyteczne; teraz nale€Wa€Ro tylko czeka€Y na to, co si€X zdarzy. Noc by€Ra do€Q€Y nieprzyjemna. Zerwa€R si€X wiatr, kt€Vry si€X zamieni€R w burz€X, a nad ranem da€Ro si€X odczu€Y zimno tak dotkliwe, jakie w tych stronach bywa "rzadko€Qci€S. Znajdowali€Qmy si€X mniej wi€Xcej na wysoko€Qci Damaszku, a mimo to obudzi€R nas ch€R€Vd. Sam Hawkens przyjrza€R si€X niebu i rzek€R: $€[Dzisiaj stanie si€X tutaj co€Q, co si€X rzadko zdarza w tych stronach: deszcz spadnie, je€Qli"si€X nie myl€X. To nam si€X bardzoprzyda w naszym planie. €[ Jak to?? €[ spyta€Rem. €[Nie mo€Wecie wpa€Q€Y na to sami? Popatrzcie, jak si€X !trawa doko€Ra po€Ro€Wy€Ra! Skoro przyjd€S Apacze, zauwa€W€S, €We by€Ro tu wi€Xcej ludzi i !zwierz€St, ni€W nas jest. Je€Qli deszcz spadnie, trawa pr€Xdko si€X podniesie. W przeciwnym razie €Qlady obozu by€Ryby widoczne jeszcze po czterech#lub pi€Xciu dniach. Oddal€X si€X z Keiowehami czym pr€Xdzej. €[ Aby wyszuka€Y miejsce na napad?? €[Tak. M€Vg€Rbym zostawi€Y Keioweh€Vw tutaj i dopiero #p€V€\niej po nich wr€Vci€Y, lecz imrychlej si€X oni oddal€S, tym pr€Xdzej znikn€S ich €Qlady. Wy pracujcie sobie tymczasem dalej. Zawiadomi€R wodza o swoim zamiarze i wkr€Vtce potem Indianie odjechali wraz z Samem i jego obydwu towarzyszami. Oczywi€Qcie miejsce, kt€Vre Sam postanowi€R#wybra€Y, musia€Ro le€We€Y na linii naszych pomiar€Vw, inaczej bowiem kosztowa€Roby nas to zbyt wiele czasu i wpad€Roby w oko Apaczom. Posuwali€Qmy si€X za nimi zwolna, w miar€X post€Xpu naszej roboty. Oko€Ro po€Rudnia spe€Rni€Ra si€X przepowiednia Sama, i to w spos€Vb, jaki jest w€Ra€Qciwy tylko tym szeroko€Qciom geograficznym. Zdawa€Ro si€X, €We si€X niebo otwar€Ro. W€Qr€Vd tej ulewy nadszed€R Sam z Dickiem i Willem. Spostrzegli€Qmy ich dopiero, $gdy si€X zbli€Wyli na dziesi€X€Y do pi€Xtnastu krok€Vw; tak g€Xsto pada€R deszcz. Dowiedzieli€Qmy si€X, €We znale€\li stosowne miejsce. Parker i Stone mieli jenam pokaza€Y, a Hawkens wyszed€R na zwiady, zabrawszyz sob€S troch€X €Wywno€Qci. Wybra€R si€X pieszo, bo tak !m€Vg€R si€X lepiej ukry€Y ni€W z !mu€Rem. Gdy znikn€S€R za g€Xst€S zas€Ron€S deszczu, dozna€Rem uczucia, €We katastrofa zbli€Wa si€X po€Qpiesznym krokiem. Jak niezwyk€Ra by€Ra ulewa, istne oberwanie chmury, tak te€W pr€Xdko si€X sko€Zczy€Ra. !Naraz zamkn€X€Ry si€X niebieskie upusty, za€Qwieci€Ro nad nami !s€Ro€Zce tak ciep€Re jak wczoraj,przeto podj€Xli€Qmy na nowo przerwan€S prac€X. Znajdowali€Qmy si€X na r€Vwnych, niezbyt wielkich i otoczonych lasem sawannach, poros€Rych z rzadka krzakami. Teren by€R €Ratwy, wi€Xc post€Xpowali€Qmy szybko naprz€Vd. Zauwa€Wy€Rem przy tym, €We Sam Hawkens s€Rusznieprzewidzia€R dzi€Q rano skutki deszczu. Keiowehowie przeje€Wd€Wali tym samym szlakiem, a mimo to nie wida€Y by€Ro €Qlad€Vw kopyt ich koni. Id€Scy za nami Apacze nie "mogliby si€X domy€Qli€Y, €We mamy dwustu sprzymierze€Zc€Vw w pobli€Wu. Gdy o zmierzchu zaprzestali€Qmy pracy, !dowiedzieli€Qmy si€X od Stone'a iParkera, €We jeste€Qmy ju€W w pobli€Wu przypuszczalnego placuboju. By€Rbym go ch€Xtnie zobaczy€R, ale na to ju€W by€Ro za p€V€\no. Nazajutrz rano dotarli€Qmy po kr€Vtkiej pracy do potoku tworz€Scego do€Q€Y du€Wy staw, prawdopodobnie nape€Rniony zawsze wod€S, gdy tymczasem koryto potoku by€Ro przewa€Wnie wysch€Re. Obecnie jednak, na skutek ulewy, woda!przelewa€Ra si€X przez brzegi. Dostawu prowadzi€R w€Sski szmat sawanny, otoczony drzewami i zaro€Qlami. Brzeg tworzy€R w tymmiejscu p€V€Rwysep poros€Ry tak€We drzewami i krzakami. #W€Sski tam, gdzie si€X €R€Sczy€R z l€Sdem, rozszerza€R si€X ku €Qrodkowi stawu tak, €We mia€R kszta€Rt prawie kolisty. Po drugiej stronie stawu wznosi€Ro!si€X €Ragodne, lesiste wzg€Vrze. €[Oto miejsce obrane przez Sama €[ rzek€R Stone spogl€Sdaj€Sc doko€Ra okiem znawcy. €[ Znakomicie nadaje si€X ono do tego, co zamierzamy. "To sk€Roni€Ro mnie oczywi€Qcie. do rozejrzenia si€X na wszystkie strony. !€[ Gdzie€W s€S Keiowehowie, mr.Stone? €[ spyta€Rem. €[Ukryci, bardzo dobrze ukryci#€[odrzek€R. €[ Trud€\cie si€X, jak chcecie, a nie zdo€Racie #znale€\€Y ich €Qladu, chocia€W oni widz€S nas i mog€S obserwowa€Y dok€Radnie. €[ A zatem gdzie s€S?? €[Zaczekajcie, sir! Najpierw musz€X wam wyja€Qni€Y, dlaczegowyb€Vr chytrego Sama pad€R na to miejsce. Sawanny, kt€Vrymi przybyli€Qmy tutaj, pokrywa du€Wo samotnie stoj€Scych #krzak€Vw. T€X w€Ra€Qciwo€Q€Y terenuwyzyskaj€S zwiadowcy Apacz€Vw: pojad€S za nami !niepostrze€Wenie, kryj€Sc si€X zakrzakami. A teraz przypatrzciesi€X tej polanie. Rozniecony przez nas ogie€Z o€Qwietli j€S, rzucaj€Sc €Qwiat€Ro na sawanny, kt€Vrymi nadci€Sgn€S wrogowie. To zn€Xci Apacz€Vw, tote€W zbli€W€S si€X do nas ukryci za drzewami i krzakami otaczaj€Scymi z obu stron polan€X. Powiadam wam, €We nie mogli€Qmy znale€\€Y lepszego miejsca na napad dla czer wonosk€Vrych! Jego d€Ruga, chuda, ogorza€Ra twarz €Qwieci€Ra wprost od wewn€Xtrznego zadowolenia, ale starszy in€Wynier nie podziela€R bynajmniej tego zachwytu i rzek€R potrz€Ssaj€Sc g€Row€S: €[Jacy wy jeste€Qcie dziwni, mr. Stone! Ogarnia was rado€Q€Y z tego powodu, €We na was napadn€S. Mnie za€Q to tak dalece martwi, €We si€X st€Sd zabior€X! €[Aby tym pewniej wpa€Q€Y w r€Xce Apacz€Vw! Strze€Wcie si€X podobnych my€Qli, mr. Bancroft! Rozumie si€X, €We rad jestem z tego miejsca, gdy€W wprawdzie u€Ratwi ono Apaczom napad, ale p€V€\niej umo€Wliwi z kolei nam !ich uj€Xcie. Spojrzyjcie tylko zawod€X! Tam na wzg€Vrzu siedz€S w lesie Keiowehowie. Ich zwiadowcy powy€Razili na najwy€Wsze drzewa i widzieli nas z pewno€Qci€S, gdy nadchodzili€Qmy. Tak samo zauwa€W€S nadci€Sgaj€Scych Apacz€Vw, gdy€W mog€S stamt€Sd obj€S€Y okiem ca€Re sawanny. €[Ale€W €[ wtr€Sci€R starszy in€Wynier €[ Co nam to pomo€We w razie napadu Apacz€Vw, €We za wod€S kryj€S si€X w lesie Keiowehowie? €[Oni tam s€S tylko tymczasem; nie mog€S by€Y tutaj, gdy€W odkryliby ich zwiadowcy Apacz€Vw. Skoro tylko zwiadowcy si€X oddal€S, Keiowehowie natychmiast zejd€S i ukryj€S si€X na p€V€Rwyspie, gdzie nie b€Xdzie ich mo€Wna dostrzec. €[ A zwiadowcy Apacz€Vw tam nie p€Vjd€S?? €[ Mogliby, lecz my ich nie pu€Qcimy. €[W takim razie musieliby€Qmy ich odp€Xdzi€Y, a przecie€W mamyudawa€Y, €We nie wiemy o ich obecno€Qci. Jak to si€X godzi jedno z drugim, mr. Stone? €[Bardzo dobrze. Nie wolno nam, co prawda, okazywa€Y, €Weich szukamy, ani zabroni€Y im wej€Qcia na p€V€Rwysep. Ma on jednak tam, gdzie styka si€X z brzegiem, tylko trzydzie€Qci krok€Vw szeroko€Qci, a, t€X szeroko€Q€Y zabarykadujemy naszymi ko€Zmi. €[ Konie barykad€S?? Czy to mo€Wliwe? !€[Tak, jest. Przywi€S€Wemy tam konie do drzew. Indianin na pewno si€X nie zbli€Wy, gdy€W konie mog€Ryby go zdradzi€Y parskaniem. Pozwolimy wi€Xc zwiadowcom podej€Q€Y spokojniei rozejrze€Y si€X, bo na p€V€Rwysep nie b€Xd€S si€X !wdzierali. Skoro si€X oddal€S po wi€Xksz€S liczb€X wojownik€Vw, w€Vwczas zejd€S z g€Vry Keiowehowie i ukryj€S si€X na p€V€Rwyspie. Potem podpe€Rzn€S po cichu Apacze, by na nas napa€Q€Y, gdy tylko po€Ro€Wymy si€X spa€Y. %€[ A je€Qli nie b€Xd€S czeka€Y tak "d€Rugo?? €[ wtr€Sci€Rem. €[ Wszak nie zdo€Ramy si€X cofn€S€Y na czas!! €[ To nie przedstawia€Roby tak€We €Wadnego niebezpiecze€Zstwa €[ odrzek€R €[gdy€W Keiowehowie przyszliby nam zaraz z pomoc€S. €[ Ale nie oby€Roby si€X bez rozlewu krwi, a tego w€Ra€Qnie chcemy unikn€S€Y. €[C€V€W, sir, tu na Zachodzie trudno si€X liczy€Y z ka€Wd€S !kropl€S krwi. Ale nie obawiajcie si€X! Ten sam pow€Vd powstrzyma te€W i Apacz€Vw od napadu dop€Vty, dop€Vki b€Xdziemy jeszcze czuwali. Zrozumiej€S, €We b€Xdziemy si€X "bronili i chocia€W nas jest tylko dwudziestu, padnie niejeden znich, zanim zdo€Raj€S nas unieszkodliwi€Y. Nie, oni tak samo oszcz€Xdzaj€S swoje €Wyciei krew jak my swoj€S. Dlatego zaczekaj€S, dop€Vki si€X nie po€Ro€Wymy spa€Y. My za€Q zgasimy pr€Xdko ogie€Z i udamy si€X na wysp€X. €[ A co b€Xdziemy robili do tego czasu?? Mo€Wemy pracowa€Y? "€[ Tak; tylko musicie by€Y tutajw stanowczej chwili. €[ A wi€Xc nie tra€Ymy czasu. Chod€\cie, panowie, aby co€Q jeszcze zrobi€Y! Poszli za mym wezwaniem, chocia€W bynajmniej nie okazywali zapa€Ru do pracy. Jestem pewien, €We ch€Xtnie by wszyscy pouciekali, ale w€Vwczas praca nie zosta€Raby sko€Zczona i zgodnie z kontraktem, nie otrzymaliby #za ni€S zap€Raty. Nie chcieli za€Q jej utraci€Y. Zreszt€S gdyby nawet umkn€Xli, Apacze dop€Xdziliby ich niebawem. !Tote€W spostrzeg€Rszy, €We tutaj bezpiecze€Zstwo ich by€Ro wzgl€Xdnie najwi€Xksze, zostali na miejscu. Co si€X mnie tyczy, to przyznaj€X otwarcie, €We nie czeka€Rem oboj€Xtnie na wypadki. Opanowa€R mnie nastr€Vj podobny do gor€Sczki, kt€Vr€S si€X odczuwa, gdy zaczynaj€S gra€Y armaty. Nie by€R to l€Xk, o nie, do tego bowiem mia€Rem wi€Xcej powod€Vw w€Vwczas, gdy k€Rad€Rem trupem bawo€Ry, a potem nied€\wiedzia. Dzi€Q chodzi€Ro o €Wycia ludzkie i to mnie niepokoi€Ro. Na moje €Wyciemniej zwa€Wa€Rem, gdy€W !potrafi€Rbym je jako€Q obroni€Y; ale Inczu-czuna i Winnetou! Tyle w ostatnich dniach my€Qla€Rem o m€Rodym wodzu, €We w duchu czu€Rem si€X mu coraz bli€Wszy. Cho€Y nieobecny i nie zaprzyja€\niony ze mn€S wcale, sta€R mi si€X drogi. By€R to osobliwy proces duchowy. I rzecz szczeg€Vlna! Dowiedzia€Rem si€X p€V€\niej od Winnetou, €We my€Qla€R o mnie w€Vwczas r€Vwnie cz€Xsto jak ja o nim! !Praca tak€We nie usun€X€Ra megowewn€Xtrznego niepokoju. By€Rem natomiast pewien, €We zniknie on w chwili stanowczej, dlatego !pragn€S€Rem, €Weby nadesz€Ra jak najszybciej, tym bardziej €We omin€S€Y jej nie by€Ro mo€Wna. $€]yczenie to mia€Ro si€X spe€Rni€Y, gdy€W na kr€Vtko przed po€Rudniem ujrzeli€Qmy Sama Hawkensa wracaj€Scego ze zwiad€Vw. Ma€Ry cz€Rowieczek by€R wyra€\nie znu€Wony, lecz jego ma€Re, chytre oczka wyziera€Ry nadzwyczaj pogodnie z g€Xstwiny zarostu. "€[ Czy wszystko si€X uda€Ro?? €[ zapyta€Rem. €[ Widz€X to po was,zacny stary Samie. !€[ Tak?? €[ za€Qmia€R si€X. €[ Gdzie€W to napisane?? Na moim nosie, czy w waszej fantazji? €[ Fantazji?? Pshaw! Kto ujrzy wasze oczy, nie mo€We w€Stpi€Y. €[ Tak, wi€Xc oczy mnie zdradzaj€S. Dobrze, €We wiem o tym, to mi si€X przyda na przysz€Ro€Q€Y. Ale macie %s€Ruszno€Q€Y. Uda€Ro mi si€X, uda€Ro si€X o wiele lepiej, ni€W przypuszcza€Rem. €[ A wi€Xc widzieli€Qcie zwiadowc€Vw?? €[Zwiadowc€Vw? Czy !widzia€Rem? Co€Q wi€Xcej, o wielewi€Xcej! Nie tylko zwiadowc€Vw,"lecz ca€R€S gromad€X, i nie tylko widzia€Rem, lecz tak€We s€Rysza€Rem i pods€Rucha€Rem. !€[ Pods€Ruchali€Qcie?? Ach, to powiedzcie pr€Xdzej, czego€Qciesi€X dowiedzieli! €[Nie teraz i nie tutaj. !Zbierzcie przyrz€Sdy i id€\cie doobozu! Przyjd€X zaraz za wami,ale musz€X si€X przedtem uda€Y do Keioweh€Vw, aby im oznajmi€Y wynik moich zwiad€Vwi pouczy€Y, jak si€X maj€S zachowa€Y. Poszed€R wzd€Ru€W stawu, przeskoczy€R potok i znikn€S€R po drugiej stronie mi€Xdzy drzewami. My zabrali€Qmy nasze graty, udali€Qmy si€X do obozu i tam czekali€Qmy na Sama Hawkensa.!Nie widzieli€Qmy, €Weby wraca€R, ani te€W nic nie s€Ryszeli€Qmy, gdy wtem zjawi€R si€X nagle mi€Xdzy nami i rzek€R zarozumiale: €[Oto jestem, mylords! Czy€W nie macie oczu ani uszu? M€Vg€Rby was zaskoczy€Y s€Ro€Z, kt€Vrego kroki s€Rycha€Y o kwadrans drogi! €[ Co prawda nie "zachowali€Qcie si€X jak s€Ro€Z €[ odrzek€Rem. €[By€Y mo€We. Chcia€Rem wam tylko pokaza€Y, €We mo€Wna "podej€Q€Y kogo€Q niepostrze€Wenie.Siedzieli€Qcie spokojnie i nie rozmawiali€Qcie wcale, a jednaknie zauwa€Wyli€Qcie mnie, gdy si€X skrada€Rem. Zupe€Rnie to samo by€Ro wczoraj wieczorem,kiedy podchodzi€Rem Apacz€Vw. €[ Opowiedzcie nam to, opowiedzcie! #€[Well! Us€Ryszycie, ale dopiero kiedy usi€Sd€X, gdy€W jestem bardzo zm€Xczony. Moje nogi przyzwyczai€Ry si€X do konnej jazdy i nie chc€S ju€W biega€Y. "Zreszt€S eleganccy ludzie s€Ru€W€Sw kawalerii, a nie w piechocie,je€Qli si€X nie myl€X. Zaj€S€R miejsce blisko mnie, t prawdy, *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBvp: c+*wЊ § cŽ*xЇь cё*y“! cT+zЃ,e cЗ+{8y@,€Rypn€S€R okiem na ka€Wdego z osobna i rzek€R kiwaj€Sc znacz€Sco g€Row€S; €[ A zatem dzisiaj p€Vjdziemy w taniec!! €[Ju€W dzi€Q wieczorem? €[zapyta€Rem na wp€V€R zaskoczony i na wp€V€R uradowany, poniewa€W €Wyczy€Rem sobie jak najwcze€Qniejszego rozstrzygni€Xcia. €[ To dobrze, to bardzo dobrze! "€[Uwzi€Xli€Qcie si€X widocznie, €Weby si€X dosta€Y w r€Xce !Apacz€Vw! Ale s€Rusznie m€Vwicie,€We to dobrze. Ja tak€We si€X ciesz€X, €We nie trzeba ju€W d€Ru€Wej czeka€Y. To przykra rzecz czeka€Y na co€Q, co si€X mo€We sko€Zczy€Y inaczej, ni€W sobie cz€Rowiek wyobra€Wa. €[ Jak to: inaczej? Czy jest jaka€Q przyczyna do obaw? €[Bynajmniej. Teraz w€Ra€Qnie jestem pewien, €We wszystko sko€Zczy si€X dobrze. Ale do€Qwiadczony cz€Rowiek wie, €We i z najlepszego dziecka wyr€V€Q€Y mo€We opryszek. Tak samo bywa ze zdarzeniami. Najpi€Xkniejsze plany zawodz€S niekiedy wskutek przypadku. €[ Ale tego chyba nie nale€Wy si€X tym razem obawia€Y?? €[ Nie. S€Sdz€Sc z tego, co s€Rysza€Rem, wynik b€Xdzie znakomity. €[ C€V€We€Qcie s€Ryszeli?? Opowiedzcie, opowiedzcie! #€[Tylko powoli, m€Vj m€Rody sir! Wszystko po kolei. Nie mog€X jeszcze powiedzie€Y, co s€Rysza€Rem, bo musz€X wpierw wspomnie€Y, co si€X sta€Ro przedtem. Wyszed€Rem podczas ulewy, nie czekaj€Sc jej ko€Zca,poniewa€W deszcz nawet najulewniejszy nie mo€We si€X "przedosta€Y przez t€X bluz€X, hi! hi! hi! Dotar€Rem prawie do miejsca, gdzie obozowali€Qmy, kiedy obaj Apacze do nas !przybyli, ale tam ju€W musia€Rem si€X ukry€Y, gdy€W ujrza€Rem trzech czerwonosk€Vrych w€Xsz€Scych doko€Ra. €TTo zwiadowcy Apacz€Vw €[ pomy€Qla€Rem sobie €[ale nie p€Vjd€S dalej, gdy€W prawdopodobnie mieli doj€Q€Y tylko do tego miejsca€U . Tak "te€W by€Ro. Przeszukali okolic€X, "ale nie znale€\li moich €Qlad€Vw, usiedli wreszcie pod drzewami,poniewa€W poza lasem ziemia by€Ra zbyt mokra, i tak czekali ze dwie godziny. Ja r€Vwnie€W u€Ro€Wy€Rem si€X pod drzewem i czeka€Rem te dwie godziny. Musia€Rem przecie€W wiedzie€Y, co si€X dalej stanie. Wtem nadjecha€R oddzia€R je€\d€\c€Vw pomalowanych wojennymi barwami. Pozna€Rem natychmiast Inczu-czun€X i Winnetou z ich Apaczami. €[Ilu by€Ro wszystkich? #€[ Tylu, ilu si€X spodziewa€Rem: oko€Ro pi€X€Ydziesi€Xciu ludzi. Zwiadowcy wyszli spod drzewi zdali spraw€X obu wodzom. Potem ruszyli znowu przodem, a gromada zwolna za nimi. Mo€Wecie sobie wyobrazi€Y, d€Wentelmeni, €We Sam Hawkens wybra€R si€X tak€We w drog€X. Deszcz pozaciera€R zwyczajne €Qlady, ale zosta€Ry wasze !powbijane pale i one pos€Ru€Wy€Ryza niezawodne drogowskazy. "Obym, dop€Vki €Wy€Y b€Xd€X, mia€R zawsze takie pi€Xkne, wyra€\ne !€Qlady! Lecz Apacze musieli by€Y bardzo ostro€Wni, gdy€W mogli naka€Wdym zakr€Xcie lasu, za "ka€Wd€S k€Xp€S zaro€Qli natkn€S€Y si€X na nas, i dlatego posuwali si€X naprz€Vd bardzo powoli. Poczynali sobie chytrze i przezornie, czym si€X bardzo wduchu cieszy€Rem, gdy€W, jak zawsze, s€Sdz€X, €We Apacze przewy€Wszaj€S wszystkie inne szczepy india€Zskie. Inczu-czuna to zuch, Winnetou r€Vwnie€W. Najdrobniejszy ich ruch by€R dok€Radnie obliczony. Nie wym€Vwili ani s€Rowa i porozumiewali si€X na migi. Kiedy by€Rem o dwie mile od miejsca, gdzie ujrza€Rem ich po raz pierwszy, zapad€R wiecz€Vr. Wtedy Indianie zsiedli z koni, przywi€Szali je do palik€Vw i znikn€Xli w lesie, gdzie mieli zosta€Y do rana. #€[I wy tam pods€Ruchali€Qcie, co m€Vwili? €[ zapyta€Rem. €[ Tak. Jako rozumni ludzie, nie rozniecili ognia, a poniewa€W Sam Hawkens jest !r€Vwnie m€Sdry jak oni, wi€Xc nie!zdo€Rali go dojrze€Y. Posuwa€Rem si€X zwolna coraz to dalej i dalej pod drzewami na w€Rasnym brzuchu, bo innego nie mia€Rem, a€W si€X do nich zbli€Wy€Rem i us€Rysza€Rem wszystko, o czym rozprawiali. !€[ A zrozumieli€Qcie wszystko??€[ Nierozs€Sdne pytanie!! Potrafi€X chyba us€Rysze€Y, co si€X m€Vwi? €[ My€Ql€X o tym, czy pos€Rugiwali si€X €Wargonem india€Zsko-angielskim? $€[M€Vwili, je€Qli si€X nie myl€X, dialektem Mescaler€Vw, kt€Vry od biedy rozumiem. Przybli€Wy€Rem si€X do obu wodz€Vw, kt€Vrzy zamieniali z sob€S co pewien czas kilka s€R€Vw kr€Vtkich wprawdzie, zgodnie z india€Zskim zwyczajem, lecz pe€Rnych tre€Qci. Dowiedzia€Rem si€X dostatecznie wiele i wiem, czego si€X trzyma€Y. €[ To wystrzelcie ju€W raz z tym, co wiecie! €[ prosi€Rem, gdy zrobi€R pauz€X. €[Wi€Xc id€\cie na bok, sir, !je€Weli chcecie, by m€Vj strza€R was nie dosi€Xgn€S! Apacze !zawzi€Xli si€X istotnie na nas i pa€Raj€S €W€Sdz€S pochwycenia nas €Wywcem. #€[ A wi€Xc nie b€Xd€S zabijali?? !€[Owszem. Chc€S nas zabi€Y, ale!nie od razu. B€Xd€S si€X starali nas tylko pojma€Y i zabra€Y potem do wsi Mescaler€Vw nad Rio Pecos, gdzie nas poprzywi€Szuj€S do s€Rup€Vw i €Wywcem upiek€S. Well, zupe€Rnie jak karpie, kt€Vre si€X przynosi do domu, wk€Rada do wody i karmi, aby je potem ugotowa€Y z r€V€Wnymi korzeniami. Ciekawym, czy smaczne b€Xdzie mi€Xso ze starego Sama, zw€Raszcza gdy go ca€Rego wsadz€S do rynki i usma€W€S razem z bluz€S my€Qliwsk€S, hi! hi! hi! !Za€Qmia€R si€X w zwyk€Ry sw€Vj spos€Vb i m€Vwi€R dalej: -Szczeg€Vlnie godz€S na mr. Rattlera, kt€Vry siedzi tu z wami w niemym zachwycie i patrzy na mnie w upojeniu jakgdyby niebo razem ze wszystkimi swoimi szcz€X€Qliwo€Qciami tylko na niego czeka€Ro. Tak, mr. Rattler, nawarzyli€Qcie sobie piwa i musicie je wypi€Y. Nadziej€S was na ro€Wen, wbij€S na pal, struj€S, zak€Ruj€S, zastrzel€S, po€Rami€S ko€Rem i powiesz€S, jedno po drugim, a za ka€Wdym razem tylko !troszk€X, €Weby€Qcie od razu nie zgin€Xli i mogli z nale€Wnym smakiem skosztowa€Y wszystkich rodzaj€Vw m€Xczarni"i €Qmierci. A je€Qli nie umrzecie mimo to wszystko, po€Ro€W€S wasrazem z zastrzelonym przez was Kleki-petr€S do grobu i €Wywcem zakopi€S. €[ O nieba!! Czy tak !powiedzieli? €[ zapyta€R Rattler zblad€Rszy z przera€Wenia. %€[Rozumie si€X. Zas€Ru€Wyli€Qcie nato, a ja wam w tym nieszcz€X€Qciu nie pomog€X. !€]ycz€X wam tylko, €Weby€Qcie po przebyciu wszystkich "rodzaj€Vw €Qmierci nie pope€Rnili ju€W nigdy tak niecnego czynu. S€Sdz€X, €We tego zaniechacie. Zw€Roki Kleki-petry oddano czarownikowi, aby je zabra€R do domu. Musicie wiedzie€Y, €We po€Rudniowi Indianie umiej€S €Qwietnie konserwowa€Y zw€Roki swych zmar€Rych. Widzia€Rem mumie dzieci india€Zskich, !kt€Vre po up€Rywie przesz€Ro stu lat wygl€Sda€Ry tak, jak gdyby dzie€Z przedtem jeszcze €Wy€Ry. Gdy nas wszystkich pojmaj€S, "zrobi€S nam t€X przyjemno€Q€Y, €Wezobaczymy, jak mr. Rattlera zamieni€S €Wywcem w mumi€X. €[ Ja tutaj nie zostan€X!! €[ zawo€Ra€R wymieniony. €[Uciekam!Mnie nie dostan€S! "Chcia€R si€X zerwa€Y, ale Sam goprzytrzyma€R i upomnia€R: €[Ani kroku st€Sd, je€Qli wam €Wycie mi€Re! Powiadam, €We Apacze obsadzili ju€W ca€R€S !okolic€X. Wpadliby€Qcie im prosto w r€Xce. !€[ Czy naprawd€X tak s€Sdzicie,Samie? €[ spyta€Rem. €[Tak. To nie pusta gro€\ba, mam prawo to przypuszcza€Y. Nie pomyli€Rem si€X i pod innym wzgl€Xdem. Apacze wyruszyli ju€W tak€We przeciwko Keiowehom. Jest tam ca€Re wojsko, z kt€Vrym obaj !wodzowie maj€S si€X po€R€Sczy€Y, kiedy uporaj€S si€X tu z nami. Tylko w ten spos€Vb mogli tak szybko do nas powr€Vci€Y. Nie je€\dzili po wojownik€Vw a€W do wsi, lecz spotkali w drodze oddzia€R kt€Vry wyruszy€R przeciw Keiowehom. Oddali wi€Xc zw€Roki Kleki-petry czarownikowi i kilku ludziom, by je odwie€\li do domu, a sami"wybrali pi€X€Ydziesi€Xciu dobrych je€\d€\c€Vw na wypraw€X przeciwko nam. "€[ Gdzie si€X znajduje oddzia€R przeznaczony do walki z Keiowehami?? !€[ Nie wiem. Nie s€Rysza€Rem o tym ani s€Rowa. Jest to zreszt€S oboj€Xtne. Tu stary Sam nie mia€R s€Ruszno€Qci. Nie by€Ro nam to wcale oboj€Xtne, gdzie si€X znajdowa€R ten najliczniejszy oddzia€R. Mieli€Qmy si€X o tym przekona€Y ju€W w najbli€Wszych dniach. Sam ci€Sgn€S€R dalej; €[Us€Ryszawszy wystarczaj€Sco du€Wo, by€Rbym si€X od razu wybra€R do was, ale noc€S trudno zatrze€Y €Qlad; mogli go rano zobaczy€Y, a poza tym chcia€Rem si€X im jeszcze przypatrzy€Y. Dlatego pozosta€Rem w le€Qnym ukryciu i wsta€Rem dopiero, kiedy odeszli. Szed€Rem za nimi w odleg€Ro€Qci oko€Ro sze€Qciu mil st€Sd, a potem okr€S€Wy€Rem ich, aby powr€Vci€Y niepostrze€Wenie do was. Well, oto wszystko, co wam mog€X oznajmi€Y. $€[ Wi€Xc nie pokazali€Qcie si€X imwcale?? €[ Nie. %€[I postarali€Qcie si€X, €Weby nie odkryli waszych €Qlad€Vw? €[ Tak. !€[ Wszak powiedzieli€Qcie, €We si€X im poka€Wecie i... €[Wiem ju€W, wiem! By€Rbym to zrobi€R, ale okaza€Ro si€X to zbyteczne, gdy€W, bo... pst, czy€Qcie s€Ryszeli? Trzykrotny krzyk or€Ra przerwa€R mu mow€X. €[To zwiadowcy Keioweh€Vw €[ rzek€R. €[Siedz€S na drzewach. Powiedzia€Rem im, €Weby dali tenznak, gdy dojrz€S Apacz€Vw na sawannach. Chod€\cie, sir, przekonamy si€X, jakie macie oczy! Wezwanie to zwr€Vci€R Sam do mnie. Podni€Vs€R si€X z ziemi, €Weby odej€Q€Y, a ja wzi€S€Rem strzelb€X i ruszy€Rem za nim. %€[ Sta€Y!! €[ rzek€R. €[ Strzelb€X zostawcie tutaj. Westman nie powinien si€X wprawdzie "roz€R€Scza€Y ze strzelb€S, ale to wyj€Stkowy wypadek, gdy€W musimy udawa€Y, €We nie my€Qlimy o €Wadnym niebezpiecze€Zstwie. B€Xdziemy pozornie zbierali drzewo na ognisko. Apacze wywnioskuj€S z tego, €We wieczorem roz€Ro€Wymy si€X tu obozem, a tonam si€X przyda. W€R€Vczyli€Qmy si€X na poz€Vr niewinnie pomi€Xdzy rz€Xdami drzew i zaro€Qli na otwartej polanie, po czym poszli€Qmy na sawanny. Tam zacz€Xli€Qmy na skraju lasu zbiera€Y suche !ga€R€Xzie i spogl€Sdali€Qmy przy tym ukradkiem w stron€X "Apacz€Vw. Je€Qli si€X znajdowali wpobli€Wu, byli niew€Stpliwie w zaro€Qlach rozsypanych po sawannach. €[ Czy widzicie kogo?? €[ spyta€Rem Sama po chwili. €[ Nie €[ odpowiedzia€R. €[ Ja tak€We nie. Wyt€X€Wyli€Qmy wzrok, ale nie dostrzegli€Qmy niczego. Tymczasem, jak si€X p€V€\niej dowiedzia€Rem od samego Winnetou, le€Wa€R on mo€We o !pi€X€Ydziesi€St krok€Vw od nas za"krzakiem i stamt€Sd nas €Qledzi€R.Nie wystarcz€S tylko bystre oczy, trzeba je jeszcze wy€Ywiczy€Y, a tego €Ywiczenia w€Vwczas jeszcze moje oczy nie mia€Ry. Dzisiaj spostrzeg€Rbym Winnetou od razu, cho€Yby tylko po muchach, kt€Vre zn€Xcone #zapachem cia€Ra g€X€Qciej k€R€Xbi€Ssi€X nad krzakiem. !Powr€Vcili€Qmy wi€Xc do naszychtowarzyszy, nic nie !wsk€Vrawszy, i dalej zbierali€Qmydrzewo na ognisko. #Nazbierali€Qmy wi€Xcej, ni€W by€Ro potrzeba. €[To s€Ruszne €[ rzek€R Sam. €[Musimy zostawi€Y kupk€X chrustu dla Apacz€Vw, €Weby mieli drzewo pod r€Xk€S, gdy po naszym znikni€Xciu zechc€S roznieci€Y ogie€Z. €^ciemni€Ro si€X. Sam, jako najbardziej do€Qwiadczony, ukry€R si€X na samym skraju polany, gdzie zaczyna€Ry si€X sawanny, chc€Sc pos€Rysze€Y zbli€Wanie si€X zwiadowc€Vw. !Nale€Wa€Ro si€X ich spodziewa€Y, gdy€W mieli zbada€Y nasz ob€Vz. Rozniecono ogie€Z, kt€Vry rzuca€R €Qwiat€Ro daleko na sawanny. Apacze musieli niew€Stpliwie uwa€Wa€Y nas za ludzi niedo€Qwiadczonych! Ten ogie€Z bowiem wybornie wskazywa€R drog€X do nas. "U€Ro€Wyli€Qmy si€X do wieczerzy tak swobodnie, jak gdyby€Qmy byli dalecy od wszelkich obaw. "Strzelby le€Wa€Ry daleko od nas,ale zwr€Vcone ku p€V€Rwyspowi, €Weby€Qmy potem mogli zabra€Y je z sob€S. P€V€Rwysep, jak to Sam Hawkens przedtem postanowi€R, zamyka€Ry konie. Od zapadni€Xcia zmierzchu up€Ryn€X€Ro ze trzy godziny, kiedy Sam wr€Vci€R cicho jak cie€Z i zawiadomi€R nas szeptem:€[Nadchodz€S dwaj zwiadowcy:jeden z tej, a drugi z tamtej strony. S€Rysza€Rem ich i widzia€Rem, Zbli€Wali si€X wi€Xc z dw€Vch stron polany, kryj€Sc si€X w cieniu zaro€Qli. Sam przysiad€R si€X do nas i rozpocz€S€R rozmow€X na jaki€Q oboj€Xtny temat, a my€Qmy mu odpowiadali. W ten spos€Vb rozwin€X€Ra si€X pogaw€Xdka, "kt€Vrej o€Wywienie mia€Ro u€Qpi€Y czujno€Q€Y zwiadowc€Vw. !Widzieli€Qmy, €We byli i €We nas #€Qledzili, ale nie rzucili€Qmy ani jednego podejrzliwego spojrzenia ku zaro€Qlom. Teraz sz€Ro przede wszystkim o to, €Weby si€X dowiedzie€Y, #kiedy si€X oddal€S. S€Rysze€Y tego ani widzie€Y nie mogli€Qmy, a przecie€W po ich odej€Qciu nie mieli€Qmy ju€W ani chwili do stracenia. #Nale€Wa€Ro si€X spodziewa€Y, €We zaraz potem zbli€Wy si€X ca€Ra gromada, a przedtem Keiowehowie powinni byli obsadzi€Y p€V€Rwysep. Najlepiej wi€Xc by€Ro nie czeka€Y, a€W zwiadowcy sami opuszcz€S zaro€Qla, lecz zmusi€Y ich do tego. Sam Hawkens podni€Vs€R !si€X i udaj€Sc, €We szuka drzewa,wszed€R w zaro€Qla z jednej, a ja z drugiej strony. Teraz nie !ulega€Ro ju€W w€Stpliwo€Qci, €We #Indianie si€X cofn€Xli. Nast€Xpnie "Sam z€Ro€Wy€R d€Ronie ko€Ro ust i wyda€R trzykrotny okrzyk, "na€Qladuj€Sc glos ropuchy. By€R todla Keioweh€Vw znak by si€X zbli€Wyli. Poniewa€W znajdowali€Qmy si€X nad wod€S, krzyk ten nie m€Vg€R budzi€Y !podejrze€Z. Potem Sam uda€R si€X zn€Vw na swoj€S poprzedni€S plac€Vwk€X, by donie€Q€Y nam o zbli€Waniu si€X g€R€Vwnego oddzia€Ru Apacz€Vw. Up€Ryn€X€Ry zaledwie dwie minuty od krzyku €Waby, a ju€W nadeszli Keiowehowie, jeden za drugim, w d€Rugim szeregu, z€Ro€Wonym z dwustu ludzi. Nie czekali w lesie, lecz dla !po€Qpiechu posun€Xli si€X a€W do !potoku. Jak w€X€We przeczo€Rgali si€X w naszym cieniu ku p€V€Rwyspowi tak zr€Xcznie i szybko, €We w trzy minuty min€S€R nas ju€W ostatni. Teraz czekali€Qmy na Sama, kt€Vry wkr€Vtce si€X zjawi€R i szepn€S€R: !€[Nadchodz€S, i to z obu stron. Do€R€V€Wcie drzewa. Trzeba si€X !postara€Y, €Weby po zga€Qni€Xciu ognia zosta€R jeszcze €War pod popio€Rem, od kt€Vrego czerwonib€Xd€S mogli szybko roznieci€Y ogie€Z. U€Ro€Wyli€Qmy zapas drzewa doko€Ra ognia w ten spos€Vb, by€Qwiat€Ro €Waru nie zdradzi€Ro przedwcze€Qnie naszego znikni€Xcia. Teraz ka€Wdy z nas musia€R si€X sta€Y aktorem. Wiedzieli€Qmy, €We w pobli€Wu znajduje si€X pi€X€Ydziesi€Xciu !Apacz€Vw, a nie mogli€Qmy si€X z tym zdradzi€Y, gdy€W od tego zale€Wa€Ro nasze €Wycie. Przyj€Xli€Qmy za pewnik, €We nieprzyjaciele zaczekaj€S, dop€Vki rzekomo nie za€Qniemy !na dobre, ale co by si€X sta€Ro, gdyby tego nie zrobili i napadlina nas wcze€Qniej? Wprawdzie mieli€Qmy tu€W obok dwustu sprzymierze€Zc€Vw, ale wtedy dosz€Roby do walki i rozlewu krwi, co niejeden z "nas m€Vg€Rby przyp€Raci€Y €Wyciem.Dziwne by€Ro nasze zachowaniew obliczu katastrofy. Ja by€Remspokojny, jak gdyby sz€Ro o rozegranie partii szach€Vw. "Rattler le€Wa€R twarz€S do ziemi iudawa€R €Qpi€Scego. Strach !€Qmiertelny obj€S€R go lodowatymir€Xkami. Jego €Ts€Rawni westmani€U patrzyli na siebie trupio bladzi i ledwo brali udzia€R w naszej rozmowie. Will Parker i Dick Stone siedzieli tak swobodnie, jak gdyby na ca€Rym €Qwiecie nie by€Ro ani jednego Apacza. Sam Hawkens opowiada€R jeden dowcip po drugim, a ja €Qmia€Rem si€X z jego €Wart€Vw. Poniewa€W min€X€Ro tak ju€W z p€V€R godziny, nabrali€Qmy pewno€Qci, €We napad nast€Spi dopiero w€Vwczas, gdy za€Qniemy, w przeciwnym razie bowiem dawno doszed€Rby do skutku. Ogie€Z ju€W si€X prawie wypali€R, tote€W uwa€Wa€Rem za stosowne nie zwleka€Y d€Ru€Wej zrozstrzygni€Xciem. Ziewn€S€Rem wi€Xc przeci€Sgle kilka razy i powiedzia€Rem: !€[ Jestem znu€Wony i chcia€Rbym#si€X po€Ro€Wy€Y spa€Y. A wy, Samie?€[ Nic nie mam przeciwko temu i tak€We to zrobi€X €[ "odrzek€R. €[ Ogie€Z ju€W ga€Qnie, dobranoc! $€[Dobranoc! €[zawo€Rali r€Vwnie€W Stone i Parker, po czym odeszli€Qmy jak najdalej od ognia, ale tak €Weby to nie wygl€Sda€Ro podejrzanie, i !rozci€Sgn€Xli€Qmy si€X na ziemi. Ogie€Z mala€R coraz bardziej, %a€W wreszcie zgas€R. €]ar tli€R si€X jeszcze pod popio€Rem, ale €Qwiat€Ro nie mog€Ro nas ju€W dosi€Xgn€S€Y, byli€Qmy wi€Xc w zupe€Rnej ciemno€Qci. Teraz nale€Wa€Ro przenie€Q€Y si€X w bezpieczne miejsce. Wzi€Swszy"swoj€S strzelb€X, zacz€S€Rem si€X zwolna czo€Rga€Y. Sam trzyma€R si€X mego boku, a reszta ruszy€Ra za nami. Na wypadek gdyby kt€Vry z nich wywo€Ra€R szmer, postara€Rem si€X !zag€Ruszy€Y go w ten spos€Vb, €Wedostawszy si€X do koni, zmusi€Rem jednego z nich do g€Ro€Qnego tupotu, popychaj€Sc go to w jedn€S, to w drug€S stron€X. Nie pozwala€Ro to ie, t prawdy, *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB|pн cZ,}M 7 cН,~„ c -! cƒ-€.,— cц-Х6УMI.dos€Rysze€Y €Wadnego odg€Rosu, kt€Vry m€Vg€Rby nas zdradzi€Y. Wszystkim te€W uda€Ro si€X dotrze€Y do Keioweh€Vw zaczajonych jak chciwe krwi pantery. "€[ Samie €[ rzek€Rem €[ je€Weli mamy rzeczywi€Qcie oszcz€Xdza€Y obu wodz€Vw, to nie wolno nam dopu€Qci€Y do nich Keioweh€Vw. Czy jeste€Qcietego samego zdania? €[ Tak. €[ Ja bior€X na siebie Winnetou, a wy, Stone i Parker zaopiekujcie si€X Inczu-czun€S. €[Jak to? Wy bierzecie jednego, a nam trzem tak€We zostawiacie tylko jednego? To !troch€X niesprawiedliwie, je€Qli si€X nie myl€X. !€[ Zupe€Rnie sprawiedliwie. Ja uporam si€X pr€Xdko z Winnetou, ale was musi by€Y trzech, €Weby Inczu-czun€S nie m€Vg€R si€X wcale broni€Y, gdy€W inaczej €Ratwo narazi si€X na rany, a nawet na €Qmier€Y. "€[Well, macie s€Ruszno€Q€Y! Ale €Weby Keiowehowie nas nie !uprzedzili, wysu€Zmy si€X troch€Xnaprz€Vd, a b€Xdziemy pierwsi. Chod€\cie! Ustawiwszy si€X o kilka krok€Vw bli€Wej ognia, czekali€Qmy z najwy€Wszym napi€Xciem na has€Ro walki Apacz€Vw, gdy€W nale€Wa€Ro si€X spodziewa€Y, €We bez has€Ra nie rozpoczn€S napadu. Zgodnie z india€Zskim zwyczajem w€Vdz daje znak okrzykiem, a potem wt€Vruje mu reszta, jak mo€We najpiekielniej. Wycie to ma pozbawi€Y przeciwnika ochoty do obrony.Mo€Wna ten w€R a€Qciwy wszystkim szczepom okrzyk na€Qladowa€Y w ten spos€Vb, €We si€X wydaje jak najprzenikliwiej d€Rugie €Thiiiiiiih€U , a potem d€Roni€S uderza si€X szybko raz za razem po wargach tak, €We to brzmi jak tryl. Keiowehowie byli tak samo podnieceni jak my. Ka€Wdy z !nich chcia€R by€Y pierwszy, wi€Xcpchali si€X do przodu, pop€Xdzaj€Sc nas coraz bardziej!ku ognisku. Mog€Ro si€X to sta€Y dla nas, wysuni€Xtych naprz€Vd, niebezpieczne, dlatego pragn€S€Rem, €Weby Apacze rozpocz€Xli atak jak najszybciej. Nareszcie spe€Rni€Ro si€X to €Wyczenie. Zabrzmia€Ro wspomniane €Thiiiiiih€U tak przera€\liwie i dojmuj€Sco, €We mi ciarki przesz€Ry po plecach, po czym nast€Spi€Ro wycie tak straszliwe, jak gdyby je wyda€Ro tysi€Sc diab€R€Vw. Mimo "mi€Xkko€Qci gruntu us€Ryszeli€Qmy odg€Ros szybkich krok€Vw i €[znowu zapanowa€Ra cisza. Przez kilka chwil nic si€X nie ruszy€Ro doko€Ra. Potem doszed€Rnas g€Ros Inczu-czuny, kt€Vry #wym€Vwi€R kr€Vtkie s€Rowo €Tko! €U Wyraz ten oznacza: ogie€Z. %Popi€V€R, kt€Vry€Qmy zostawili, tli€Rsi€X jeszcze, a le€W€Scy obok "chrust €Ratwo si€X pali€R. Apacze czym pr€Xdzej wykonali rozkaz i rzucili troch€X drzewa na przygas€Re nieco ognisko. W kilka sekund p€Romienie "buchn€X€Ry na nowo i o€Qwietli€Ry polan€X. Inczu-czuna i Winnetou stali obok siebie. Skoro Apacze spostrzegli, €We nas nie ma, utworzy€R si€X doko€Ra wodz€Vw kr€Sg wojownik€Vw. €[ Uff, uff, uff! €[wo€Rali zdumieni. Winnetou okaza€R ju€W teraz, mimo swej m€Rodo€Qci, rozwag€X, kt€Vr€S tak podziwia€Rem u niego"p€V€\niej. Pomy€Qla€R, €We musimy by€Y jeszcze niedaleko i €We wobec tego stoj€Scy w €Qwietle ognia Apacze stanowi€S dla naszbyt wyra€\ny cel. Dlatego zawo€Ra€R: €[ Tatisza, tatisza! #S€Rowo to znaczy: oddali€Y si€X. !Sam Winnetou ju€W si€X pr€X€Wy€R do skoku w ciemno€Q€Y, kiedy gouprzedzi€Rem. Kilka szybkich !krok€Vw €[ i oto znalaz€Rem si€X przy otaczaj€Scym go kole wojownik€Vw. Roztr€Sciwszy na prawo i lewo zawadzaj€Scych mi Apacz€Vw, przebi€Rem si€X do €Qrodka, a Sam, Stone i Parker szli tu€W za mn€S. Wtedy w€Ra€Qnie, kiedy Winnetou zawo€Ra€R g€Ro€Qno €Ttatisza! €U i zamierza€R !odskoczy€Y, znalaz€R si€X przede !mn€S. Przez chwil€X patrzyli€Qmy #sobie w oczy. On si€Xgn€S€R r€Xk€S b€Ryskawicznie do pasa po n€V€W,lecz r€Vwnocze€Qnie ja "uderzy€Rem go pi€X€Qci€S w skro€Z $tak, €We zachwia€R si€X i run€S€R naziemi€X, a w tej samej chwili Sam, Will i Dick pochwycili Inczu-czun€X. "Apacze zawyli z w€Qciek€Ro€Qci, ale wycie ich przyg€Ruszy€R okropny ryk Keioweh€Vw, kt€Vrzy si€X teraz na nich rzucili. Przebiwszy ko€Ro Apacz€Vw, sta€Rem w samym €Qrodku k€R€Xbowiska walcz€Scych i wyj€Scych ludzi. Dwustu Keioweh€Vw przeciwko pi€X€Ydziesi€Xciu Apaczom, a wi€Xc czterech na jednego! Ale dzielni wojownicy Winnetou bronili si€X ze !wszystkich si€R. Musia€Rem kilku z nich utrzymywa€Y z dala od siebie, pomagaj€Sc sobie przy tym pi€X€Qciami, poniewa€W nie chcia€Rem nikogo zrani€Y ani zabi€Y. Powaliwszy jeszcze czterech czy pi€Xciu, zdoby€Remtroch€X miejsca, a wtedy !os€Rab€R tak€We op€Vr og€Vlny. W pi€X€Y minut po naszym ataku !walka si€X zako€Zczy€Ra. Zaledwiew pi€X€Y minut! Ale w takim wypadku znaczy to: bardzo d€Rugo! W€Vd€\ Inczu-czuna le€Wa€R zwi€Szany na ziemi, a obok niego r€Vwnie€W skr€Xpowany i nieprzytomny Winnetou. Ani jeden z Apacz€Vw nie uciek€R, prawdopodobnie dlatego, €We tym m€X€Wnym wojownikom ani przez my€Ql nie przesz€Ro opu€Qci€Y obu pokonanych zarazna pocz€Stku wodz€Vw. I oni, i Keiowehowie mieli rannych, a trzech Keioweh€Vw i pi€Xciu Apacz€Vw ponios€Ro €Qmier€Y na miejscu. Wprawdzie nie mieli€Qmy takiego zamiaru, lecz energiczny op€Vr Apacz€Vw zmusi€R Keioweh€Vw do u€Wycia broni. Pokonanych nieprzyjaci€V€R od razu skr€Xpowano, co nie by€Ro wielk€S sztuk€S, gdy€W na jednego Apacza wypada€Ro po czterech, a licz€Sc tak€We nas, "bia€Rych, po pi€Xciu ludzi. TrzechKeioweh€Vw przytrzymywa€Ro jednego Apacza, a czwarty lub!pi€Sty zajmowa€R si€X wi€Szaniem.Trupy usuni€Xto na bok, a poniewa€W ranni Keiowehowie znale€\li pomoc u swoich towarzyszy, przeto my zabrali€Qmy si€X do opatrywania rannych Apacz€Vw. Oczywi€Qcie przyj€Xli nas z ponurymi twarzami, a niekt€Vrzy nawet stawiali op€Vr, gdy€W byli zbyt dumni na to, by korzysta€Y z przys€Rugi nieprzyjaci€V€R, i woleli, €Weby krew im z ran !uchodzi€Ra. Nie czu€Rem si€X tym jednak zaniepokojony, gdy€W rany ich by€Ry przewa€Wnie lekkie. Uko€Zczywszy opatrywanie rannych, zapytali€Qmy, jak pojmani sp€Xdz€S noc. Chcia€Rem im ul€Wy€Y, ile mo€Wno€Qci, ale w€Vdz Keioweh€Vw, Tangua, hukn€S€R na mnie: !€[ Te psy do nas nale€W€S, nie do was, ja tylko mam prawo stanowi€Y o ich losie! €[ A co z nimi zrobisz?? €[ spyta€Rem. €[Zatrzymaliby€Qmy ich w niewoli a€W do powrotu do naszych wsi, ale poniewa€W chcemy napa€Q€Y na ich wsie, a droga do nich d€Ruga, przeto !nie b€Xdziemy si€X z nimi wlekli tak daleko. P€Vjd€S pod pal m€Xcze€Zski. €[ Wszyscy?? €[ Wszyscy. €[ O tym w€Stpi€X. €[ Czemu?? €[ Poniewa€W przedtem znajdowa€Re€Q si€X w b€R€Xdzie. €[ Kiedy?? €[ Kiedy powiedzia€Re€Q, €We Apacze nale€W€S do was. To by€Ro fa€Rszywe. €[ To by€Ro s€Ruszne!! €[Nie. Wedle praw Zachodu pojmany nale€Wy do tego, kto go pokona€R. We€\cie wi€Xc sobie"Apacz€Vw, kt€Vrych wy€Qcie uj€Xli,ja wam w tym nie przeszkodz€X. Ci jednak, kt€Vrych my€Qmy obezw€Radnili, nale€W€S do nas. €[ Uff, uff! Jak ty m€Sdrze m€Vwisz! Chcecie zatem wzi€S€Y sobie Inczu-czun€X i Winnetou?€[ Naturalnie!! "€[ A je€Qli ja wam ich nie dam??€[ O to si€X nie boj€X!! Tangua m€Vwi€R g€Rosem nieprzyjaznym, a ja odpowiada€Rem spokojnie, ale stanowczo. Wyci€Sgn€S€R zza #pasa n€V€W, wbi€R go w ziemi€X a€W $po r€Xkoje€Q€Y i rzek€R b€Ryskaj€Sc ku mnie gro€\nie oczyma: €[ Dotknijcie tylko jednego Apacza, a cia€Ra wasze b€Xd€S jako to miejsce, w kt€Vrym tkwi n€V€W. Powiedzia€Rem. Howgh! !Sprawa przybra€Ra wi€Xc do€Q€Y niebezpieczny obr€Vt, ale mimo !to by€Rbym mu dowi€Vd€R, €We nie potrafi mnie zastraszy€Y, gdyby nie Sam Hawkens, kt€Vryrzuci€R mi ostrzegawcze spojrzenie. To przywr€Vci€Ro mi rozwag€X. Wola€Rem wiec zamilkn€S€Y. Skr€Xpowani Apacze le€Weli doko€Ra ognia. Najprostsz€S !rzecz€S by€Ro zostawi€Y ich tak, zw€Raszcza €We nie trudno by€Roby ich pilnowa€Y. Ale Tangua chcia€R mi pokaza€Y, €We uwa€Wa ich rzeczywi€Qcie za "swoj€S w€Rasno€Q€Y oraz €We mo€We !z nimi robi€Y, co mu si€X podoba.Rozkaza€R wi€Xc, €Weby poprzywi€Szywano ich do drzew w postawie stoj€Scej. Zlecenie to wykonano i jak to sobie mo€Wna €Ratwo wyobrazi€Y, niezbyt €Ragodnie. Keiowehowiepost€Xpowali bezwzgl€Xdnie i "starali si€X sprawia€Y je€Zcom jaknajwi€Xcej b€Vlu. €]aden z Apacz€Vw nie drgn€S€R nawet, bowszyscy wychowani byli surowo i wy€Ywiczeni w znoszeniu b€Vlu. Najbezwzgl€Xdniej post€Xpowano z obu wodzami, "kt€Vrych wi€Xzy €Qci€Sgni€Xto tak mocno, €We im krew omal nie trysn€X€Ra z nabrzmia€Rych cz€Ronk€Vw. Nie by€Ro mowy o tym, €Weby kt€Vry€Q z je€Zc€Vw m€Vg€R o !w€Rasnych si€Rach wydoby€Y si€X z!wi€Xz€Vw i umkn€S€Y, ale mimo to Tangua rozstawi€R czaty doko€Raobozu. Rozniecony na nowo ogie€Z p€Ron€S€R na €Qrodku polany. #Roz€Ro€Wyli€Qmy si€X doko€Ra ognia,zamierzaj€Sc nie dopu€Qci€Y tutaj nikogo z Keioweh€Vw, poniewa€W utrudni€Roby to lub nawet uniemo€Wliwi€Ro uwolnienieWinnetou i jego ojca. Na !szcz€X€Qcie nie przyszli do nas. Od razu na pocz€Stku okazali si€X nieprzychylni dla nas, a moja sprzeczka z wodzem tymbardziej nie zmieni€Ra ich usposobienia na lepsze. Zimne, pogardliwe niemal spojrzenia, jakie na nas rzucali, nie budzi€Ry bynajmniej zaufania. Musieli€Qmy sobie powiedzie€Y, "€We i tak dobrze b€Xdzie, je€Weli rozstaniemy si€X z nimi bez starcia. Keiowehowie zapalili sobie daleko od nas, a bli€Wej sawann€Vw, kilka ognisk i "roz€Ro€Wyli si€X przy nich obozem.Tam rozmawiali z sob€S nie €Wargonem u€Wywanym w stosunkach czerwonych z bia€Rymi, lecz j€Xzykiem swojegoszczepu, oczywi€Qcie dlatego, €Weby€Qmy ich nie rozumieli, co by€Ro tak€We z€Rym znakiem. Widocznie uwa€Wali siebie za pan€Vw sytuacji i zachowanie ich w stosunku do nas by€Ro podobne do zachowania si€X lwa w mena€Werii, kt€Vry z trudem znosi przy sobie pieska w klatce. Wykonanie naszego zamiaru utrudnia€Ra jeszcze ta okoliczno€Q€Y, €We mog€Ry o nim wiedzie€Y tylko cztery osoby: Sam Hawkens, Dick Stone, Will Parker i ja. Reszty towarzyszynie chcieli€Qmy wtajemnicza€Y w!t€X spraw€X, gdy€W niew€Stpliwie sprzeciwiliby si€X temu, a mo€Wenawet donie€Qliby o naszym planie Keiowehom. "Spodziewali€Qmy si€X zreszt€S, €Wewszyscy niebawem zasn€S, a w€Vwczas nie zauwa€W€S naszychruch€Vw. Z tego powodu, a tak€We dlatego €We w razie powodzenia naszego zamiaru nie by€Ro mowy, €Weby€Qmy mogli potem cho€Y przez chwil€X !odpocz€S€Y, Sam zwr€Vci€R uwag€X, €We by€Roby dobrze troch€X si€X przespa€Y. Poszli€Qmy wi€Xc za jego rad€S. Zasn€S€Rem szybko pomimo podniecenia, w jakim si€X znajdowa€Rem. Nie umia€Rem jeszcze w€Vwczas mierzy€Y czasu pod€Rug gwiazd, ale niew€Stpliwie by€Ro ju€W oko€Ro p€V€Rnocy, kiedy Sam mnie obudzi€R. Towarzysze spali, a ogniska si€X wypali€Ry. Keiowehowie podtrzymywali jeszcze tylko jedno, a reszta zgas€Ra. Mogli€Qmy z sob€S porozmawia€Y, oczywi€Qcie przyciszonym g€Rosem. Parker i Stone tak€We ju€W czuwali. Sam szepn€S€R do mnie: €[Przede wszystkim nale€Wy wybra€Y spomi€Xdzy nas dwu ludzi, bo wszyscy czterej nie mo€Wemy st€Sd odej€Q€Y. Dwaj wystarcz€S. €[ Oczywi€Qcie ja do nich "nale€W€X!! €[ rzek€Rem stanowczo. €[ Oho, nie tak nagle, sir! Sprawa bardzo niebezpieczna. €[ Wiem o tym. &€[Well. Jeste€Qcie zuch, je€Qli si€Xnie myl€X, ale grozi nam zbyt wielkie niebezpiecze€Zstwo. Nara€Wamy €Wycie; powodzenie !zamiaru zale€Wy od os€Vb, kt€Vre go wykonaj€S. €[ To s€Ruszne. €[Cieszy mnie, €We to !przyznajecie, s€Sdz€X wi€Xc, €We wyrzekniecie si€X swego osobistego udzia€Ru. €[ Ani mi si€X €Qni!! #€[ Miejcie rozum, sir! Pu€Q€Ycie mnie z Dickiem! €[ Nie!! €[ Jeste€Qcie jeszcze nowicjuszem. Po prostu nie umiecie jeszcze si€X skrada€Y. €[Mo€Wliwe. Dowiod€X wam jednak dzisiaj, €We cz€Rowiek potrafi spe€Rni€Y swe zadanie nawet, je€Qli si€X na nim nie rozumie. Trzeba tylko gor€Sco chcie€Y. €[I posiada€Y troch€X zr€Xczno€Qci, sir, troch€X zr€Xczno€Qci! A tego wam w€Ra€Qnie brak. To musi by€Y zr€Xczno€Q€Y i wrodzona, i wy€Ywiczona, a wam do niej jeszcze niestety daleko. €[ Niech rozstrzygnie pr€Vba. €[ A zrobicie pr€Vb€X?? €[ Tak. €[ Jak€S?? €[ Wiecie, czy Tangua €Qpi? €[ Nie. !€[ A to dla nas bardzo wa€Wne. Prawda? !€[ Tak. Ja si€X tam zakradn€X. €[ Nie, ja to uczyni€X. €[ Wy?? Dlaczego? #€[ W€Ra€Qnie, by odby€Y pr€Vb€X, €[ Ach, tak! A je€Weli was odkryj€S? €[Nic si€X nie stanie strasznego, poniewa€W mam dobr€S wym€Vwk€X. Powiem, €We chcia€Rem si€X przekona€Y, czy czaty dobrze pilnuj€S. !€[Dobrze. Ale po co ta pr€Vba? €[Aby sobie zdoby€Y wasze !zaufanie. Je€Qli mi si€X to uda, to we€\miecie mnie z sob€S do Winnetou. €[ O tym jeszcze pom€Vwimy. €[ Zgoda. A zatem mog€X si€X uda€Y do wodza? €[Tak, ale miejcie si€X na baczno€Qci! Gdy was spostrzeg€S, powezm€S !podejrzenie, je€Qli nie teraz, topotem, po ucieczce Winnetou. $Pomy€Ql€S, €We wy€Qcie go odci€Xli. &€[I nie b€Xd€S si€X zbytnio myli€Y. €[Kryjcie si€X za ka€Wdym drzewem i ka€Wdym krzakiem, aunikajcie miejsc o€Qwietlonych ogniem. Starajcie si€X by€Y ci€Sgle w ciemno€Qci! !€[ Zastosuj€X si€X €Qci€Qle do waszych wskaz€Vwek. €[ Spodziewam si€X. Nie €Qpi jeszcze przynajmniej trzydziestu Keioweh€Vw, je€Qli "si€X nie myl€X, nie licz€Sc czat. !Je€Weli doka€Wecie tego, €We was nie spostrzeg€S, to was !pochwal€X i pomy€Ql€X sobie, €We mo€We jednak b€Xdzie z was kiedy€Q westman, chocia€W pomimo moich zbawiennych rad jeste€Qcie wci€S€W jeszcze greenhornem, jakiego nie znajdzie si€X w €Wadnym !muzeum osobliwo€Qci, hi! hi! hi! !Wsun€S€Rem n€V€W i rewolwer za !pas tak g€R€Xboko, €We nie mog€Rymi wypa€Q€Y po drodze, i odczo€Rga€Rem si€X od ognia. Dzi€Q, kiedy to opowiadam, "czuj€X ca€R€S odpowiedzialno€Q€Y, jak€S tak lekko w€Vwczas wzi€S€Rem na siebie, ca€Ra zuchwalstwo zamierzonego przedsi€Xwzi€Xcia. Nie mia€Rem bowiem zamiaru zakrada€Y si€X do wodza Tanguy. Polubi€Rem Winnetou i pragn€S€Rem da€Y mu dow€Vd tej przyja€\ni, o ile mo€Wno€Qci czynem wymagaj€Scym nara€Wenia €Wycia. Teraz !nastr€Xczy€Ra si€X doskona€Ra ku temu sposobno€Q€Y: mo€Wliwo€Q€Y wyswobodzenia go z niewoli. Ale chcia€Rem to zrobi€Y sam! Tymczasem Sam Hawkens stan€S€R mi w drodze ze swoimi w€Stpliwo€Qciami. Gdybym nawetpodpatrzy€R szcz€X€Qliwie Tangu€X, mog€Rem przypuszcza€Y, €We Sam nie pozb€Xdzie si€X tych "w€Stpliwo€Qci. To, na co si€X tak cieszy€Rem, zamierza€R wykona€Yz Dickiem Stone'em. Dlatego "przysz€Ro mi na my€Ql nie €Webra€Y"i nie trudzi€Y si€X o to, by moje €Wyczenie si€X spe€Rni€Ro. Postanowi€Rem uda€Y si€X nie do Tanguy, lecz do Winnetou! Wystawia€Rem przez to na szwank nie tylko moje €Wycie, lecz tak€We i €Wycie towarzyszy,bo je€Qliby mnie schwytano, zgin€Xliby wraz ze mn€S i oni. Zdawa€Rem sobie z tego spraw€X, ale w m€Rodzie€Zczym zapale przeszed€Rem nad tym do porz€Sdku dziennego. O tym, jak nale€Wy si€X skrada€Y, czyta€Rem du€Wo w m€Rodo€Qci, a odk€Sd sam ju€W by€Rem na Dzikim Zachodzie, tak€We du€Wo s€Rysza€Rem. Szczeg€Vlnie Sam Hawkens opowiada€R i pokazywa€R mi cz€Xsto, jak si€X to robi. Stara€Rem si€X go na€Qladowa€Y, ale o umiej€Xtno€Qci, jakiej mi w€Vwczas by€Ro potrzeba, nie mog€Ro by€Y nawet mowy. Nie zam€Sci€Ro mi to jednak wiary wsiebie i w powodzenie przedsi€Xwzi€Xcia. Le€Wa€Rem w trawie i posuwa€Rem si€X przez zaro€Qla. Od obozu do miejsca, gdzie przywi€Szano do drzew Inczu-czun€X i Winnetou, by€Ro z pi€X€Ydziesi€St krok€Vw. Powinienem by€R posuwa€Y si€X tak, €Weby dotyka€Y ziemi tylko palcami r€Sk i ko€Zcami but€Vw. Do tego potrzeba si€Ry i !wytrwa€Ro€Qci, jak€S zdobywa si€Xprzez d€Rugie €Ywiczenie, a ja ich wtedy jeszcze nie mia€Rem. !Tote€W sun€S€Rem si€X na kolanachi na €Rokciach jak czworono€Wne zwierz€X. Zanim opar€Rem r€Xce, obmacywa€Rem to miejsce, pr€Vbuj€Sc, czy nie ma tam kawa€Rka zesch€Rego drzewa, kt€Vre z€Ramane ci€X€Warem mego cia€Ra, mog€Roby wywo€Ra€Y !szelest. Ilekro€Y musia€Rem si€X przeciska€Y pod lub pomi€Xdzy ga€R€Xziami, rozgarnia€Rem je najpierw uwa€Wnie, €Weby si€X przesun€S€Y bez szmeru. Jak z tego wida€Y, posuwa€Rem si€X bardzo powoli, ale jednak stale naprz€Vd. Apacz€Vw poprzywi€Szywano do drzew po obu stronach otwartej polany. Obaj wodzowie znajdowali si€X po lewej stronie obozu. Drzewa !ich sta€Ry na brzegu, a o pi€X€Y krok€Vw od nich siedzia€R, rawdy, *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB‚€G c–.ƒЧ N cљ.„ч c\/…ќ!ћ cП/†ї, c"0‡8G…0ˆK:<1€š0zwr€Vcony do nich twarz€S, "Indianin, kt€Vry ich pilnowa€R. Ta!okoliczno€Q€Y utrudnia€Ra mi mojezadanie i mog€Ra je nawet udaremni€Y, ale obmy€Qli€Rem sobie spos€Vb odwr€Vcenia uwagistra€Wnika. Potrzebne mi by€Ry do tego kamienie, kt€Vrych tamjednak szuka€Rbym na pr€V€Wno. Przeby€Rem ju€W prawie p€V€R !drogi i zu€Wy€Rem na to przesz€Ro#p€V€R godziny. Dwadzie€Qcia pi€X€Y krok€Vw w p€V€R godziny! Wtem ujrza€Rem obok siebie jasn€S plam€X. Przysun€Swszy si€X tam, spostrzeg€Rem ku mej rado€Qci, ma€Re, mo€We na dwa metry €Qrednicy, zag€R€Xbienie nape€Rnione piaskiem. Gdy deszcz wype€Rnia€R potok i staw, a woda wyst€Xpowa€Ra z brzeg€Vw, w€Vwczas nap€Rywa€Ra ona do tego zag€R€Xbienia i !nanosi€Ra piasek. Nabra€Rem wi€Xcpr€Xdko piasku do kieszeni i pope€Rz€Rem dalej. Po nast€Xpnej p€V€Rgodzinie #znalaz€Rem si€X ju€W tylko o kilka krok€Vw od Winnetou i jego ojca. Drzewa, do kt€Vrych ich przywi€Szano, nie by€Ry grubo€Qci cz€Rowieka. Nie "m€Vg€Rbym si€X do nich zbli€Wy€Y, gdyby u ich st€Vp nie ros€Ro kilka krzak€Vw pokrytych $li€Q€Ymi, kt€Vre pozwala€Ry mi si€X ukry€Y przed strzeg€Scym je€Zc€Vw Indianinem. Z boku, o kilka krok€Vw za nim, r€Vs€R kolczasty krzak, kt€Vry tak€We mia€Rem na oku. !Doczo€Rga€Rem si€X najpierw do Winnetou i pole€Wa€Rem kilka chwil spokojnie, aby si€X przypatrzy€Y dozorcy. By€R niew€Stpliwie znu€Wony, gdy€W !oczy mia€R zamkni€Xte i otwiera€Rje z widocznym wysi€Rkiem. By€Ro mi to bardzo na r€Xk€X. Nale€Wa€Ro najpierw zbada€Y, w jaki spos€Vb przywi€Szano Winnetou. Si€Xgn€S€Rem wi€Xc r€Xk€S do pnia i obmaca€Rem go doko€Ra razem z nogami je€Zca, !kt€Vry to z pewno€Qci€S poczu€R. "Ba€Rem si€X, €We si€X poruszy, co !by mnie zdradzi€Ro. Nie uczyni€R tego jednak, by€R na to zbyt m€Sdry i obdarzony niezwyk€R€S przytomno€Qci€S umys€Ru. Przekona€Rem si€X, €We zwi€Szano mu nogi w kostkach,a opr€Vcz tego przymocowano je rzemieniem do drzewa. By€Ry tu zatem konieczne dwa ci€Xcia. #Nast€Xpnie spojrza€Rem w g€Vr€X. Przy migotliwym €Qwietle ognia zauwa€Wy€Rem, €We r€Xce mia€R wykr€Xcone do ty€Ru, oplecione wok€V€R drzewa i zwi€Szane rzemieniem. Tu wystarcza€Ro jedno ci€Xcie. Teraz dopiero przysz€Ro mi do g€Rowy co€Q, o czym nie pomy€Qla€Rem uprzednio. Oto !nale€Wa€Ro si€X spodziewa€Y, €We Winnetou po przeci€Xciu wi€Xz€Vw natychmiast rzuci si€X do ucieczki, co narazi€Roby mnie na najwi€Xksze niebezpiecze€Zstwo. Zastanawia€Rem si€X d€Rugo, jakby tego unikn€S€Y, ale nie znalaz€Rem €Wadnego wyj€Qcia. Musia€Rem zaryzykowa€Y, a w razie ucieczki Apacza zrobi€Y natychmiast to samo. Ale jak€We€W si€X wtedy pomyli€Rem w mniemaniu o Winnetou! Okaza€Ro si€X, €We go nie zna€Rem. "Kiedy p€V€\niej rozmawiali€Qmy ojego wyswobodzeniu, opowiedzia€R mi, co wtedy my€Qla€R. Oto poczuwszy, €We go #dotykaj€S czyje€Q r€Xce, s€Sdzi€R, €We to jaki€Q Apacz. Schwytano wprawdzie wszystkich, kt€Vrych mia€R ze sob€S, ale przecie€W m€Vg€R i€Q€Y za nimi niepostrze€Wenie jaki€Q zwiadowca lub pose€R wioz€Scy !wie€Qci od g€R€Vwnego oddzia€Ru. Winnetou by€R pewny uwolnienia i czeka€R na !zbawcze ci€Xcie no€Wa. Nie mia€R jednak zamiaru zmienia€Y swej postawy przy drzewie, gdy€W nie umkn€S€Rby bez ojca, a zarazem pami€Xta€R, €We szybk€S ucieczk€S narazi€Rby na niebezpiecze€Zstwo swego oswobodziciela. Najpierw przeci€S€Rem oba dolne rzemienie. G€Vrnego nie mog€Rem z ziemi dosi€Xgn€S€Y, a gdyby to nawet by€Ro mo€Wliwe, to jednak nale€Wa€Ro by€Y ostro€Wnym, €Weby nie skaleczy€Y Winnetou w r€Xk€X. Trzeba wi€Xc by€Ro wsta€Y, a wtedy m€Vg€R mnie spostrzec stra€Wnik. Aby odwr€Vci€Y lego uwag€X, przynios€Rem w€Ra€Qnie z sob€S "nieco piasku. Si€Xgn€S€Rem r€Xk€S do kieszeni, wyj€S€Rem odrobin€Xi rzuci€Rem j€S na krzak kolczasty obok niego. To wywo€Ra€Ro szelest. Stra€Wnik obejrza€R si€X, popatrzy€R na krzak, ale wnet si€X uspokoi€R. Drugi rzut wzbudzi€R w nim ju€W podejrzenie. W krzaku m€Vg€R si€X znajdowa€Y jaki€Q jadowity p€Raz. Wsta€R, podszed€R do krzaka i przyjrza€R mu si€X badawczo. Odwr€Vci€R si€X w€Vwczas do nas plecami, W tej chwili unios€Rem si€X i przeci€S€Rem g€Vrny rzemie€Z. Wpad€Ry mi przy tym w oko wspania€Re w€Rosy Winnetou, zwi€Szane na g€Rowie w w€Xze€R podobny do he€Rmu i opadaj€Sceobficie na plecy. Uchwyciwszy lew€S r€Xk€S cienki kosmyk tych !w€Ros€Vw, odci€S€Rem go praw€S i obsun€S€Rem si€X znowu na ziemi€X. Po co to zrobi€Rem? Aby w razie potrzeby mie€Y w r€Xku dow€Vd, €We to ja uwolni€Rem Winnetou. Ku mej rado€Qci Winnetou nie ruszy€R si€X nawet, lecz sta€R dalej tak samo jak przedtem. Zwin€S€Rem w€Rosy na palcu w pier€Qcionek i schowa€Rem do kieszeni. Nast€Xpnie podkrad€Rem si€X do Inczu-czuny, kt€Vrego p€Xta zbada€Rem r€Vwnie dok€Radnie. By€R tak samo jak Winnetou skr€Xpowany i przywi€Szany do !drzewa i r€Vwnie€W nie poruszy€R !si€X, gdy poczu€R dotkni€Xcie mejr€Xki. Przeci€S€Rem jego rzemienie najpierw u do€Ru, a potem odwr€Vciwszy w ten samspos€Vb co przedtem uwag€X stra€Wnika, uwolni€Rem z p€Xt r€Xce starego wodza. Ojciec okaza€R si€X tak samo rozwa€Wny jak syn i ani drgn€S€R. !Wtem przysz€Ro mi na my€Ql, €We!lepiej b€Xdzie nie zostawia€Y na ziemi przeci€Xtych rzemieni. Keiowehowie nie powinni wiedzie€Y, w jaki spos€Vb oswobodzono je€Zc€Vw. Gdyby za€Q znale€\li rzemienie, !zobaczyliby, €We by€Ry rozci€Xte,i podejrzenie ich pad€Roby na nas. Zabra€Rem wi€Xc najpierw rzemienie od Inczu-czuny i przemkn€S€Rem si€X znowu do Winnetou, aby tam zrobi€Y to samo. Nast€Xpnie schowa€Rem je i ruszy€Rem z powrotem. Wiedzia€Rem, €We w chwili znikni€Xcia obu wodz€Vw stra€Wnik natychmiast podniesiealarm i pobudzi wszystkich, a w€Vwczas nie powinienem si€X znajdowa€Y w pobli€Wu. Musia€Remsi€X €Qpieszy€Y. Ukry€Rem si€X przeto w krzakach tak g€R€Xboko, €We nie dostrze€Wono by mnie nawet, gdybym si€X wyprostowa€R, wsta€Rem i szed€Rem ostro€Wnie, ale ju€W znacznie szybciej ni€W przedtem, do obozowiska. "Znalaz€Rszy si€X w jego pobli€Wu, po€Ro€Wy€Rem si€X znowu i odby€Rem reszt€X drogi czo€Rgaj€Sc si€X po ziemi. Moi trzej towarzysze bardzo #si€X o mnie niepokoili. Kiedy si€X do nich dosta€Rem i znowu po€Ro€Wy€Rem si€X na ziemi, Sam szepn€S€R do mnie: €[ Byli€Qmy w strachu o was, sir! Czy wiecie, jak d€Rugo was nie by€Ro? €[ No?? €[ Prawie dwie godziny. #€[ S€Rusznie: p€V€R godziny tam, p€V€R z powrotem, a godzina na miejscu. €[ Po co bawili€Qcie tam tak d€Rugo?? €[ Aby si€X przekona€Y dok€Radnie, czy w€Vdz €Qpi. #€[ Jak€We€W zabrali€Qcie si€X do tego?? €[Patrzy€Rem na niego przez ca€Ry ten czas, a gdy si€X nie ruszy€R, wtedy ju€W nie w€Stpi€Rem, €We €Qpi. €[ A to €Radnie, €Radnie! #S€Ryszeli€Qcie, Dicku i Willu? Aby !si€X przekona€Y, czy w€Vdz €Qpi, patrzy€R na niego przez ca€R€S godzin€X, hi! hi! hi! By€R i zostanie greenhornem, niepoprawnym greenhornem! Czy€W nie macie oleju w g€Rowie,!€We nie obmy€Qlili€Qcie lepszego sposobu? Mogli€Qcie chyba znale€\€Y po drodze do€Q€Y kawa€Rk€Vw drzewa i kory? Nie? !€[ Tak €[ odpowiedzia€Rem na teostatnie, zwr€Vcone do mnie s€Rowa. €[Wystarcza€Ro wi€Xc z pewnej odleg€Ro€Qci rzuci€Y taki kawa€Reczek drzewa lub grudk€Xziemi na wodza. Gdyby czuwa€R, poruszy€Rby si€X z pewno€Qci€S. Wy rzucali€Qcie tak€We, ale spojrzenie za spojrzeniem, i to przez ca€R€S godzin€X, hi! hi! hi! €[By€Y mo€We, ale ogniow€S pr€Vb€X przecie€W odby€Rem! Podczas rozmowy mia€Rem oczyzwr€Vcone z oczekiwaniem na #Apacz€Vw. Dziwi€Rem si€X, €We stalijeszcze wci€S€W przy drzewach,jak gdyby przywi€Szani, gdy !mogli ju€W odej€Q€Y. Pow€Vd by€R zupe€Rnie prosty. Winnetou spodziewa€R si€X, €We rozdawszy najpierw jemu p€Xta, poszed€Rem do jego ojca, oczekiwa€R wi€Xc teraz ode mnieznaku. To samo, tylko odwrotnie, my€Qla€R zapewne ojciec s€Sdz€Sc, za jestem jeszcze zaj€Xty oswabadzaniemWinnetou. Nie widz€Sc jednak przez czas d€Ru€Wszy €Wadnego znaku, Winnetou podpatrzy€R chwil€X, w kt€Vrej stra€Wnik zamkn€S€R znu€Wone oczy, !podni€Vs€R r€Xk€X, by da€Y zna€Y ojcu, €We nie jest ju€W skr€Xpowany, a stary w€Vdz uczyni€R to samo. Wtedy dopiero znikn€Xli obaj ze swoich miejsc. &€[Tak, odbyli€Qcie pr€Vb€X €[ rzek€RSam Hawkens. €[€^ledzili€Qcie ruchy wodza ca€R€S godzin€X, a nie dali€Qcie si€X pochwyci€Y! €[ Wobec tego przyznacie, €Wemog€X si€X uda€Y do Winnetou i g€Rupstwa nie zrobi€X. €[Hm! Czy wam si€X zdaje, €We oswobodzicie obu dow€Vdc€Vw, bombarduj€Sc ich znowu wzrokiem przez ca€R€S godzin€X? €[ Nie. Odetniemy ich. "€[My€Qlicie, €We ich tak €Ratwo !odci€S€Y jak ga€R€S€\ od drzewa? Czy nie widzicie przy nich stra€Wnika? €[ O, widz€X dobrze. €[On robi to samo co wy: ostrzeliwuje ich spojrzeniami. Uwolni€Y ich pomimo jego czujno€Qci to rzecz, do kt€Vrej jeszcze nie doro€Qli€Qcie. Nie wiem, czy nawet mnie si€X to "uda. Spojrzyjcie tylko, sir! Ju€W samo zakradni€Xcie si€X tam !by€Roby arcydzie€Rem, a gdy si€X tam cz€Rowiek szcz€X€Qliwie dostanie, to... tam do licha! A to co? Zwr€Vci€R oczy ku Apaczom i utkn€S€R w p€V€R zdania, gdy€W w tej chwili "w€Ra€Qnie znikn€Xli. Uda€Rem, €We tego nie widz€X, i zapyta€Rem: €[ Co si€X dzieje?? Czemu nie m€Vwicie dalej? €[ Czemu?? Bo... bo... Czy to prawda, czy ja si€X myl€X? Przetar€R sobie oczy i m€Vwi€R dalej: €[Tak. Na Boga, to prawda! Dicku, Willu, popatrzcie tam; czy widzicie jeszcze Winnetoui Inczu-czun€X? "Zapytani spojrzeli w t€X stron€Xi chcieli w€Ra€Qnie da€Y wyraz swemu zdumieniu, kiedy stra€Wnik, kt€Vry w tej chwili tak€We dostrzeg€R brak powierzonych jego opiece je€Zc€Vw, zerwa€R si€X, wytrzeszczy€R oczy na oba opuszczone drzewa i wybuchn€S€R g€Ro€Qnym, przejmuj€Scym okrzykiem, budz€Sc nim wszystkich. Gdy opowiedzia€R, co si€X sta€Ro, powsta€R nieopisany rwetes. Wszyscy p€Xdzili do drzew, nawet biali. Po€Qpieszy€Rem za nimi, udaj€Sc, €We nie wiem o niczym, a r€Vwnocze€Qnie wysypa€Rem z kieszeni piasek. "Szkoda, €We zdo€Ra€Rem uwolni€Y tylko Winnetou i Inczu-czun€X! Jak€We ch€Xtnie by€Rbym dopom€Vg€R do odzyskania wolno€Qci wszystkim Apaczom, ale nawet najmniejsza pr€Vba, podj€Xta w tym celu, graniczy€Raby z szale€Zstwem. Wi€Xcej ni€W dwustu ludzi cisn€X€Ro si€X doko€Ra miejsc, gdzie stali przed chwil€S obaj je€Zcy. Panowa€R przy tym wrzask i wycie tak w€Qciek€Re, $€We €Ratwo si€X by€Ro domy€Qli€Y, coby mnie spotka€Ro, gdyby prawda wysz€Ra na jaw. Wreszcie Tangua nakaza€R spok€Vj i wyda€R rozkazy. Po chwili po€Rowa Keioweh€Vw rozbieg€Ra si€X po sawannach, aby mimo ciemno€Qci szuka€Y zbieg€Vw. W€Vdz pieni€R si€X "wprost z w€Qciek€Ro€Qci. Uderzy€R "nieuwa€Wnego stra€Wnika pi€X€Qci€Sw twarz, zdar€R mu z szyi !woreczek z €Tlekami€U i zacz€S€R go depta€Y. W ten spos€Vb odebrano nieszcz€X€Qnikowi jego cze€Q€Y. Z wyrazu €Tleki€U nie nale€Wy s€Sdzi€Y, €We chodzi tu o lekarstwa jako o €Qrodki lecznicze. S€Rowo to zrodzi€Ro si€X u Indian dopiero z pojawieniem si€X bia€Rych. Leki bladych twarzy nie by€Ry im znane, uwa€Wali wi€Xc ich skutek za dzia€Ranie czar€Vw, !jakiej€Q niepoj€Xtej, tajemniczejsi€Ry. Odt€Sd nazywaj€S lekarstwem wszystko, czego nie rozumiej€S, co im si€X wydaje cudem, skutkiem wy€Wszych wp€Ryw€Vw. Oczywi€Qcie ka€Wdy szczep inaczej i przez siebie samego utworzonym wyrazem nazywa lekarstwo. Mandanowie: €Thopenesz€U , Tuskarorowie: €Tyunnjuh queht€U , Czarnonodzy: €Tnehtowa€U , Siuksowie: €Twehkon€U , a Ariaccarehowie: €Twehrootih€U . Ka€Wdy doros€Ry wojownik, ka€Wdy w€Vdz nosi na szyi woreczek z €Tlekami€U . !M€Rodzieniec, kt€Vry chce wej€Q€Y w grono m€X€W€Vw i wojownik€Vw, znika nagle z gromady i szuka samotno€Qci. Tam odprawia posty, g€Rodzi si€X i odmawia sobie nawet wody. Rozmy€Qla przy tym o swych nadziejach, €Wyczeniach i planach. Wysi€Rki duchowe w po€R€Sczeniu z cielesnymi wyrzeczeniami wprawiaj€S go w stan gor€Sczkowy, w kt€Vrym nie umie ju€W odr€V€Wni€Y pozoru od rzeczywisto€Qci. !Zdaje mu si€X, €We otrzymuje z g€Vry natchnienie, a ka€Wdy sen jest dla€Z nadziemskim objawieniem. W tym stanie czeka na pierwszy lepszy przedmiot, jaki mu si€X we €Qnielub w jakikolwiek inny spos€Vb zamajaczy, i przedmiot ten jest potem przez ca€Re €Wycie %jego €Qwi€Xto€Qci€S, czyli €Tlekiem€U. Gdyby to mia€R by€Y na przyk€Rad nietoperz, nie spocznie, dop€Vki go nie pochwyci. Skoro mu si€X to uda,wraca do szczepu i oddaje €Vw przedmiot lekarzowi, czarownikowi, kt€Vry umie preparowa€Y takie rzeczy. Potem chowa €Tleki€U w osobliwie sporz€Sdzonym woreczku, kt€Vry nosi stale przy sobie i kt€Vry stanowi jego najcenniejszy skarb. Trac€Sc owe €Tleki€U Indianin traci zarazem i honor. Taki nieszcz€X€Qnik mo€We odzyska€Y cze€Q€Y tylko w€Vwczas, gdy zabije s€Rawnego wroga i "zdob€Xdzie jego €Tleki€U , kt€Vre !staj€S si€X odt€Sd w€Rasno€Qci€S zwyci€Xzcy. !Mo€Wna wi€Xc sobie wyobrazi€Y, !jak€S kar€S by€Ro dla stra€Wnika zerwanie i podeptanie tego woreczka. Nie rzek€Rszy ani s€Rowa usprawiedliwienia lub gniewu, zarzuci€R strzelb€X na rami€X i znikn€S€R mi€Xdzy drzewami. Odt€Sd uchodzi€R dla swego szczepu za umar€Rego, szczep m€Vg€R go przyj€S€Y z powrotem tylko w razie, gdybyzdoby€R nowe €Tleki€U . $W€Qciek€Ro€Q€Y wodza zwr€Vci€Ra si€Xnie tylko przeciwko winnemu, lecz i przeciwko mnie. Przyst€Spi€R tedy do mnie i krzykn€S€R: €[ Ro€Qci€Re€Q sobie prawo do tych ps€Vw!! Biegnij teraz za nimi i z€Rap ich! Chcia€Rem si€X odwr€Vci€Y bez odpowiedzi, ale Tangua pochwyci€R mnie za rami€X i zawo€Ra€R: "€[S€Rysza€Re€Q, co rozkaza€Rem? Masz ich €Qciga€Y! Odepchn€S€Rem go od siebie i odpowiedzia€Rem: €[ Rozkaza€Re€Q?? Czy masz do tego prawo? €[ Tak. Jestem wodzem tego obozu, a wy musicie mnie s€Rucha€Y! Wyj€S€Rem z kieszeni puszk€X od sardynek. €[ Czy mam ci da€Y"w€Ra€Qciw€S odpowied€\ €[rzek€Rem trzymaj€Sc puszk€X w r€Xce €[ i wysadzi€Y ci€X w powietrze z wszystkimi wojownikami? Powiedz jeszcze s€Rowo, kt€Vre mi si€X nie spodoba, a zniszcz€Xwas wszystkich moimi €Tlekami€U! By€Rem ciekawy, czy ten €Wart wywo€Ra po€W€Sdany skutek. Nie !czeka€Rem d€Rugo. W€Vdz cofn€S€R si€X daleko i krzykn€S€R: #€[ Uff, uff! Zachowaj te €Tleki€U!dla siebie!! Jeste€Q psem, takim jakim jest ka€Wdy Apacz! By€Ra to obelga, kt€Vrej nie przyj€S€Rbym spokojnie, gdyby nie wzgl€Sd na rozdra€Wnienie jego i wi€Xkszo€Qci Keioweh€Vw. My, biali, wr€Vcili€Qmy do naszego obozu, gdzie wszyscypr€Vbowali wyja€Qni€Y to zdarzenie, ale bez skutku. Ja milcza€Rem nawet wobec Sama, !Dicka i Willa. Bawi€Ro mnie to w duchu, €We posiadam tajemnic€X !uwolnienia je€Zc€Vw, kt€Vrej oni mimo najwi€Xkszych stara€Z nie mogli rozwi€Sza€Y. Kosmyk w€Ros€Vw Winnetou mia€Rem przy sobie we wszystkich moich w€Xdr€Vwkach po Zachodzie i zachowa€Rem go do dzi€Q dnia.  ROZDZIA€P IV DWA RAZY W WALCE O €]YCIE Zachowanie si€X Keioweh€Vw, !chocia€W nie uwa€Wali€Qmy ich za zdecydowanych wrog€Vw, budzi€Ro w nas pewne obawy. Dlatego postanowili€Qmy, k€Rad€Sc si€X na spoczynek, czuwa€Y po kolei do rana. Ten "€Qrodek ostro€Wno€Qci nie uszed€R uwagi czerwonosk€Vrych i oczywi€Qcie wzi€Xli nam go za "z€Re. Przyja€\€Z ich zmniejszy€Ra si€X jeszcze bardziej. O €Qwicie zbudzi€R nas ten, kt€Vry czuwa€R ostatni. Spostrzegli€Qmy, €We Keiowehowie starali si€X odszuka€Y €Qlady zbieg€Rych wodz€Vw, co im si€X nie uda€Ro wnocy. Teraz znalaz€Rszy trop, poszli za nim. Prowadzi€R on do miejsca, w kt€Vrym Apacze ukryli przed napadem konie naturalnie pod dozorem kilku stra€Wnik€Vw. Inczu-czuna i Winnetou odjechali razem ze stra€Wnikami, nie zabrawszy reszty koni z sob€S. Dowiedziawszy si€X o tym Sam Hawkens zrobi€R chytr€S min€X i zapyta€R mnie: €[ Czy domy€Qlacie si€X, sir, dlaczego tak post€Spili obaj wodzowie? €[ Nie trudno odgadn€S€Y. €[Oho! Taki greenhorn jak wy niech sobie nie wyobra€Wa, €We dzi€Xki prostemu przypadkowi wpadnie zawsze na dobry pomys€R. Aby odpowiedzie€Y na moje pytanie, potrzeba do€Qwiadczenia. €[ Wszak je mam. €[ Wy?? Do€Qwiadczenie? Ciekaw jestem, sk€Sd €We€Qcie jewzi€Xli. Mo€We mi to powiecie. €[ Owszem. Do€Qwiadczenie, nich siedzia€R, rawdy, *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїП‰pХ cЫ0Š5 ы c.1‹ б c‘1Œё Ы cє1М+ cW2ŽС6ЭLК2kt€Vre posiadam, zaczerpn€S€Rem z ksi€S€Wek. €[Znowu te wasze ksi€S€Wki! Zapewne przeczytali€Qcie niejedno, co si€X tutaj mo€We przyda€Y, ale nie s€Sd€\cie zaraz, €We posiedli€Qcie wszystkie rozumy. Zaraz wam udowodni€X, €We nic, ale to nic nie wiecie. A zatem, dlaczego obaj wodzowie zabrali tylko swoje konie z sob€S, a zostawili konie je€Zc€Vw? €[ W€Ra€Qnie z powodu tych je€Zc€Vw. €[ Jak to?? !€[ Bo ci b€Xd€S jeszcze bardzo potrzebowali tych koni. €[Co powiecie? Po co je€Zcy mog€S potrzebowa€Y koni? S€Rowa jego nie zrani€Ry mojej ambicji, bo zna€Rem ju€W jego usposobienie. €[Mog€S tu zaj€Q€Y dwie !mo€Wliwo€Qci €[ odpowiedzia€Rem. €[ Albo obaj wodzowie powr€Vc€Sz dostateczn€S liczb€S wojownik€Vw, aby wydoby€Y je€Zc€Vw z niewoli, a w takim razie po co mieliby zabiera€Y konie i odprowadza€Y je z powrotem? Albo Keiowehowie nie zaczekaj€S na Apacz€Vw i opuszcz€S te strony razem z je€Zcami, a w tym wypadku wzi€Xci do niewoli Apacze konno wygodniej odb€Xd€S drog€X. Przetransportowanie ichnapotka mniejsze trudno€Qci, a wobec tego jest nadzieja, €We Keiowehowie zabior€S ich do swoich wsi. Gdyby musieli i€Q€Y piechot€S, wtedy mog€Roby !Keiowehom przyj€Q€Y na my€Ql, €We!lepiej unikn€S€Y uci€S€Wliwego i nudnego transportu i zabi€Y je€Zc€Vw na miejscu. €[Hm! Wcale nie tak g€Rupio pomy€Qlane, jakby nale€Wa€Ro wnosi€Y z wyrazu waszej twarzy. Ale zapomnieli€Qcie o trzeciej mo€Wliwo€Qci. Oto czy Keiowehowie nie pozabijaj€S je€Zc€Vw pomimo koni? €[ Na pewno nie. €[Nie? Sir, w jaki spos€Vb o€Qmielacie si€X przeczy€Y temu co Sam Hawkens uwa€Wa za mo€Wliwe? €[ Bo Sam Hawkens zapomnia€R widocznie, €We ja tu jestem. €[Ach, wy tu jeste€Qcie! Wyobra€Wacie wi€Xc sobie, €We wasza szanowna obecno€Q€Y jest nadzwyczajnym, a nawet wr€Xcz wstrz€Ssaj€Scym wydarzeniem? €[Nie. Chcia€Rem tylko zaznaczy€Y, €We dop€Vki tu jestem i dop€Vki cho€Yby r€Xk€S "ruszy€Y potrafi€X, dop€Vty je€Zcy nie zostan€S wymordowani. €[Naprawd€X? O, to z was wielki cz€Rowiek, hi! hi! hi! Keiowehowie maj€S dwustu ludzi, a wy, jeden cz€Rowiek, greenhorn, chcecie nie !dopu€Qci€Y, by zrobili to, co im si€X spodoba! €[ Spodziewam si€X, €We nie zostan€X sam jeden. "€[ Nie?? A na kog€V€W liczycie? €[Na was oraz na Dicka Stone'a i Willa Parkera! Ufam niezachwianie, €We sprzeciwiliby€Qcie si€X takiej masowej rzezi. €[Tak! A wi€Xc macie do nas zaufanie! Bardzo jestem wam za to wdzi€Xczny. To !rzeczywi€Qcie nie €Wart posiada€Yzaufanie takiego cz€Rowieka jak wy. Jestem dumny z tego, je€Qli si€X nie myl€X! €[S€Ruchajcie, Samie, m€Vwi€X powa€Wnie i bynajmniej nie mamochoty robi€Y €Wart€Vw z tej sprawy. Gdzie chodzi o €Wycie tylu ludzi, tam nie ma miejsca na €Warty. Stary b€Rysn€S€R ku mnie ironicznie swymi ma€Rymi oczkami i rzek€R: €[Tam, do pioruna! Wi€Xc naprawd€X nie €Wartujecie? W takim razie musz€X si€X inaczej do tego ustosunkowa€Y. Ale jak wy to sobie w€Ra€Qciwie wyobra€Wacie, sir? Na reszt€X nie mo€Wemy liczy€Y, jest nas wi€Xc wszystkiego czterech na dwustu Keioweh€Vw. Czy s€Sdzicie, €We to si€X dla nas dobrze sko€Zczy? €[Ja nie pytam o koniec! Nie znios€X, €Weby w mojej obecno€Qci dopuszczono si€X takiego mordu! €[A jednak dojdzie on do skutku, tylko z t€S ma€R€S r€V€Wnic€S, €We i was przy tym u€Qmierc€S. A mo€We spodziewaciesi€X czego€Q po swoim nowym przezwisku €TOld Shatterhand€U?Czy s€Sdzicie, €We powalicie dwustu wojownik€Vw pi€X€Qciami?#€[ G€Rupstwo!! Nie nazwa€Rem si€Xtak sam i wiem dobrze, €We nie daliby€Qmy rady dwustu wojownikom, ale czy !konieczne jest tu u€Wycie si€Ry? Podst€Xpem wi€Xcej wsk€Vramy. €[ Tak?? Czytali€Qcie o tym? €[ Tak. #€[Tote€W dzi€Xki temu stali€Qcie si€X okropnie m€Sdrym cz€Rowiekiem! Chcia€Rbym was cho€Y raz widzie€Y chytrym! Ciekawy jestem, jak€S mieliby€Qcie przy tym min€X. Ja twierdz€X, €We ca€Ra wasza "chytro€Q€Y na nic si€X nie przyda.Czerwonosk€Vrzy zrobi€S, co zechc€S, nie troszcz€Sc si€X o to, czy nasze miny b€Xd€S gro€\ne, czy chytre. !€[ Dobrze!! Widz€X, €We na was liczy€Y nie mog€X. Je€Qli mnie "zmusz€S do tego, b€Xd€X dzia€Ra€R sam. €[Na mi€Ro€Q€Y Boga, sir, nie r€Vbcie g€Rupstw! Nie poczynajcie nic na w€Rasn€S r€Xk€X, musicie we wszystkim stosowa€Y si€X do nas! Nie powiedzia€Rem bynajmniej, €We nie ujm€X si€X za Apaczami, gdyby im grozi€Ro niebezpiecze€Zstwo, ale nie by€Ro i nie jest moim zwyczajem wali€Y g€Row€S o mur. Pami€Xtajcie, €We mur jest zawsze twardszy od g€Rowy. €[A ja nie powiedzia€Rem, €We chc€X dokona€Y niemo€Wliwo€Qci. Nie wiemy jeszcze, co Keiowehowie postanowili uczyni€Y z je€Zcami, i nie mamy powodu dr€Xczy€Y si€X obaw€S. Gdyby nam jednak potem #wypad€Ro dzia€Ra€Y, to spos€Vb si€X znajdzie. €[By€Y mo€We, ale cz€Rowiek ostro€Wny nie powinien si€X do tego ogranicza€Y. Nic mnie to nie obchodzi, €We co€Q si€X dopiero zdarzy. My mamy !przed sob€S zupe€Rnie okre€Qlone pytanie: co uczynimy, gdy zechc€S Apacz€Vw pozabija€Y? !€[Nie dopu€Qcimy do tego. €[To s€Rowo nic jeszcze nie m€Vwi, zupe€Rnie nic. Nie dopu€Qcimy? Wyra€Wajcie si€X ja€Qniej! €[ Sprzeciwimy si€X temu. !€[ To nie odniesie skutku. €[ Wtakim razie zmusz€X dow€Vdc€X, by spe€Rni€R moj€S wol€X. €[ W jaki spos€Vb?? $€[ Je€Qli si€X nie da inaczej, to "go obezw€Radni€X i przy€Ro€W€X mu n€V€W do piersi. €[I zak€Rujecie go? $€[ Je€Qli nie b€Xdzie pos€Ruszny, tak. "€[Do wszystkich diab€R€Vw! A to !z was gwa€Rtownik! €[zawo€Ra€R z przestrachem. €[Po was mo€Wna si€X tego spodziewa€Y! €[ Zapewniam was, €We to uczyni€X. '€[To jest... to jest... €[Tu urwa€R. Jego zatroskana twarz przybra€Ra zwolna inny wyraz. %€[S€Ruchajcie €[ci€Sgn€S€R dalej €[tojest my€Ql wcale niez€Ra. Przy€Ro€Wy€Y dow€Vdcy n€V€W do gard€Ra, to w tym wypadku jedyny spos€Vb zmuszenia go, €Weby si€X zastosowa€R do naszych €W€Sda€Z. To istotnie prawda, €We czasem nawet greenhorn miewa dobre pomys€Ry. Trzymajmy si€X tego. !Chcia€R jeszcze m€Vwi€Y dalej, ale nadszed€R Bancroft i wezwa€R mnie do roboty. Mia€R najzupe€Rniejsz€S s€Ruszno€Q€Y. !Musieli€Qmy si€X €Qpieszy€Y, aby sko€Zczy€Y nasze zadanie, zanim Inczuczuna i Winnetou powr€Vc€S z wojownikami. !A€W do po€Rudnia pracowali€Qmy z wielkim wysi€Rkiem, lecz o tejporze nadszed€R Sam Hawkens irzek€R do mnie: €[Musz€X wam niestety przeszkodzi€Y, sir, gdy€W zdaje mi si€X, €We Keiowehowie zaczynaj€S co€Q robi€Y ko€Ro je€Zc€Vw. €[ Co€Q?? To bardzo nieokre€Qlone. Nie wiecie, co? #€[Tylko przypuszczam, je€Qli si€Xnie myl€X. Prawdopodobnie chc€Sich pozbawi€Y €Wycia przy palu m€Xcze€Zskim. "€[ Kiedy?? P€V€\niej, czy zaraz?€[ Naturalnie €We zaraz, inaczej bym tu do was teraz nie przyszed€R. Porobili przygotowania, z kt€Vrych wnosz€X, €We postanowili zam€Xczy€Y Apacz€Vw, a zdaje !si€X, €We wezm€S si€X do dzie€Ra niebawem. !€[ Nie pozwolimy na to!! Gdzie w€Vdz? €[ Mi€Xdzy wojownikami. €[ Musimy go stamt€Sd wywabi€Y. Czy postaracie si€X o to, Samie? €[ Owszem, lecz w jaki spos€Vb? Rzuci€Rem badawcze spojrzenie za siebie. Tam gdzieobozowali€Qmy poprzedniego !dnia, nie by€Ro ju€W Keioweh€Vw. Posuwali si€X za nami stopniowoi usadowili na skraju ma€Rego lasku preriowego. By€R tam Rattler ze swymi lud€\mi, Sam Hawkens w€R€Vczy€R si€X ko€Ro nich, €Weby podpatrywa€Y, co "b€Xd€S robili z je€Zcami, a Parkeri Stone siedzieli w pobli€Wu mnie. Pomi€Xdzy czerwonosk€Vrymi a nami !ci€Sgn€X€Ry si€X ma€Re zaro€Qla, kt€Vre nadawa€Ry si€X bardzo do moich zamiar€Vw, gdy€W nie pozwala€Ry Keiowehom dojrze€Y tego, co si€X u nas dzieje. Na pytanie Sama odpowiedzia€Rem: €[O€Qwiadczcie po prostu, €We chc€X mu co€Q oznajmi€Y, a nie mog€X przerwa€Y roboty €[to przyjdzie. !€[ Spodziewam si€X, ale je€Qli we€\mie jeszcze innych z sob€S? €[To ich pozostawi€X wam, Stone'owi i Parkerowi. Przygotujcie rzemienie, €Weby ich zwi€Sza€Y. Ca€Ra sprawa musi"si€X odby€Y pr€Xdko, ale po cichu.€[Well! Nie wiem, czy to, co zamierzacie, b€Xdzie dobre, aleponiewa€W nic lepszego nie przychodzi mi na my€Ql, to niech si€X dzieje wasza wola. Nara€Wamy €Wycie, ale poniewa€W nie czuj€X ochoty do €Qmierci, wi€Xc s€Sdz€X, €We wyjdziemy z jednym lub kilku podbitymi oczami, hi! hi! hi! Odszed€R €Qmiej€Sc si€X jak zwykle do siebie. Moi szanownikoledzy znajdowali si€X nie opodal, ale nie mogli s€Rysze€Y naszej rozmowy. Nie uwa€Wa€Remte€W za stosowne podawa€Y do ich wiadomo€Qci moich zamiar€Vw, wiedzia€Rem bowiem,€We staraliby mi si€X w tym przeszkodzi€Y. Oni cenili bardziej swoje €Wycie ni€W €Wycie pojmanych Apacz€Vw. By€Rem €Qwiadom, jak niebezpiecznego podejmowa€Rem si€X zadania. Czy wolno mi by€Ro wci€Sga€Y w to Dicka Stone'a i Willa Parkeranie ostrzegaj€Sc ich uprzednio?!Nie. Zapyta€Rem wi€Xc ich, czy mog€X na nich liczy€Y. Na to odrzek€R Stone: €[Co z wami jest, sir? Czy uwa€Wacie nas za hultaj€Vw, kt€Vrzy opuszcz€S przyjaciela wpotrzebie? Wasz plan to prawdziwy figiel westma€Zski, !w kt€Vrym wezm€X udzia€R z ca€R€S rozkosz€S. Prawda, stary Willu? €[Tak €[potwierdzi€R Parker. €[Chcia€Rbym zobaczy€Y, czy nasczterech potrafi sobie da€Y rad€X z dwustu Indianami! Z g€Vry si€X ju€W ciesz€X tym widokiem, gdy nadbiegn€S z wyciem, a jednak nic nam nie b€Xd€S mogli zrobi€Y. Pracowa€Rem dalej spokojnie i "nie ogl€Sda€Rem si€X za siebie. Popewnym czasie Stone zawo€Ra€R: €[Przygotujcie si€X, sir, !nadchodz€S! Obr€Vci€Rem si€X. Sam"Hawkens zbli€Wa€R si€X z Tangu€S iniestety z trzema jeszcze czerwonosk€Vrymi. €[Ka€Wdy z nas we€\mie jednego€[ rzek€Rem. €[Ja zajm€X si€X wodzem, a wy chwy€Ycie ich zagard€Ro, €Weby nie mogli krzycze€Y. Oczywi€Qcie zaczekacie, dop€Vki ja nie zaczn€X. Ruszy€Rem wolnym krokiem naprzeciw Tanguy, a Stone i Parker za mn€S. W miejscu spotkania stan€Xli€Qmy tak, €We reszta Keioweh€Vw nie mog€Ra nas widzie€Y spoza krzak€Vw. W€Vdz mia€R min€X pos€Xpn€S i rzek€R niech€Xtnie: €[Blada twarz, zwana Old Shatterhand, kaza€Ra mnie "zawo€Ra€Y. Czy zapomnia€Re€Q, €We jestem wodzem Keioweh€Vw? €[ Owszem, wiem, €We nim jeste€Q €[ odrzek€Rem. €[Wi€Xc ty powiniene€Q by€R przyj€Q€Y do mnie, a nie ja do ciebie. Poniewa€W jednak przebywasz od niedawna w naszym kraju i musisz si€X dopiero nauczy€Y grzeczno€Qci, przeto wybaczam ci ten b€R€Sd. Co chcia€Re€Q mi powiedzie€Y? M€Vw kr€Vtko, bo nie mam czasu! "€[ Jakie€W to wa€Wne czynno€Qci nagl€S ci€X do po€Qpiechu?? €[ Chcemy, €Weby te psy Apacze zawy€Ry. €[ Kiedy?? €[ Teraz. €[Sk€Sd€We ten po€Qpiech? S€Sdzi€Rem, €We zabierzecie ich do swoich wigwam€Vw i €We tam zadacie im €Qmier€Y przy palu w obecno€Qci waszych €Won i dzieci. !€[Pierwotnie zamierzali€Qmy takpost€Spi€Y, ale to by nam przeszkodzi€Ro w wyprawie wojennej. Dlatego musz€S zgin€S€Y ju€W dzi€Q. $€[ Prosz€X ci€X, €Weby€Q tego nie czyni€R! "€[ Nie wolno ci o nic prosi€Y!! €[hukn€S€R na mnie. !€[Mo€We by€Q zechcia€R m€Vwi€Y tak grzecznie jak ja? Wypowiedzia€Rem tylko pro€Qb€X; gdybym ci rozkazywa€R, to mo€We pr€Xdzej mia€Rby€Q prawo zachowa€Y si€X grubia€Zsko. €[Nie przyjmuj€X od was ani pro€Qby, ani rozkazu. Nie zmieni€X mego postanowienia dla €Wadnej bladej twarzy. €[A mo€We jednak! Czy przys€Ruguje wam prawo zabijania je€Zc€Vw? Nie chc€X s€Rysze€Y twej odpowiedzi, bo "znam j€S i nie b€Xd€X si€X o to z tob€S sprzecza€R, ale zachodzi pewna r€V€Wnica mi€Xdzy zabiciem cz€Rowieka pr€Xdko i bez b€Vlu a zam€Xczaniem go na€Qmier€Y. Nie pozwolimy, €Weby si€X to sta€Ro w naszej obecno€Qci! W€Vwczas Tangua wyprostowa€R si€X i odrzek€R pogardliwie: "€[Nie pozwolicie? Za kog€V€W ty si€X uwa€Wasz? Jeste€Q wobec mnie jak €Waba wobec !nied€\wiedzia z G€Vr Skalistych. !Je€Zcy s€S moj€S w€Rasno€Qci€S i "zrobi€X z nimi, co mi si€X b€Xdzie podoba€Ro. "€[Oni dostali si€X w wasze r€Xcetylko dzi€Xki naszej pomocy, wi€Xc mamy do nich takie samoprawo jak wy. My za€Q €Wyczymy"sobie, €Weby zostali przy €Wyciu. €[ €]ycz sobie, czego chcesz, bia€Ry psie, ja kpi€X sobie z twoich s€R€Vw! Splun€S€R mi pod nogi i ju€W chcia€R si€X odwr€Vci€Y, ale w tej€We chwili ugodzi€Rem go pi€X€Qci€S tak, €We run€S€R na ziemi€X. Tward€S jednak mia€R czaszk€X, bo uderzenie nie og€Ruszy€Ro go ca€Rkowicie i #chcia€R si€X podnie€Q€Y. Musia€Rem "schyli€Y si€X, aby mu zada€Y cios powt€Vrnie, wi€Xc nie mog€Rem zwa€Wa€Y na pozosta€Rych. Gdy "si€X podnios€Rem, Sam kl€Xcza€R najednym z czerwonosk€Vrych i trzyma€R go za gard€Ro, Dick i !Will powalili drugiego, a trzeci umyka€R z krzykiem. Przyszed€Rem Samowi z pomoc€S. Zwi€Szali€Qmy jego Keioweha, a tymczasem Stone i Parker uporali si€X tak€We ze swoim. !€[ To, €\le €[ rzek€Rem €[ €We pozwolili€Qcie trzeciemu umkn€S€Y. !€[Bo ja pochwyci€Rem w€Ra€Qnie tego samego, kt€Vrego obra€R Stone €[ usprawiedliwia€R si€X !Parker. €[ Stracili€Qmy przez to tylko dwie sekundy, ale to wystarczy€Ro tamtemu drabowi do ucieczki. !€[Nic nie szkodzi €[pociesza€R Sam Hawkens. €[To nie poci€Sgnie za sob€S nic ponadto, €We taniec zacznie si€Xtroch€X pr€Xdzej. Nie €Rammy sobie nad tym g€Rowy. Za dwie lub trzy minuty Indianie b€Xd€S ju€W tutaj. Postarajmy si€X o wolne pole mi€Xdzy nami a nimi. Skr€Xpowali€Qmy wodza czym pr€Xdzej. Surweyorzy patrzyli na nas z przera€Weniem. Starszyin€Wynier przyskoczy€R i krzykn€S€R z trwog€S: €[ A wam co, ludzie? Co wam Keiowehowie zrobili? Zginiemy wszyscy! !€[Tak b€Xdzie, sir, je€Qli nie !po€R€Sczycie si€X czym pr€Xdzej znami €[ odrzek€R Sam. €[Zawo€Rajcie tu swoich ludzi i chod€\cie z nami ! My was obronimy. €[ Wy nas obronicie?? To przecie€W... #€[Milcze€Y! €[ przerwa€R mu Sam. €[Wiemy dobrze, czego chcemy. Je€Qli nie staniecie po naszej stronie, to b€Xdziecie zgubieni. A zatem pr€Xdzej! D€\wign€Swszy skr€Xpowanych "Indian z ziemi, odnie€Qli€Qmy ich czym pr€Xdzej na otwart€S "preri€X, gdzie zatrzymali€Qmy si€X i po€Ro€Wyli€Qmy ich na trawie. Bancroft poszed€R za nami, a z nim trzej surweyorzy. Obrali€Qmy umy€Qlnie to miejsce,poniewa€W czuli€Qmy si€X bezpieczniejsi na otwartym !polu ni€W w terenie, kt€Vrego niemo€Wna by€Ro obj€S€Y wzrokiem. €[ Kto b€Xdzie m€Vwi€R z czerwonosk€Vrymi, skoro !nadejd€S? Mo€We ja? €[ spyta€Rem.#€[Nie, sir €[ odrzek€R Sam. €[Ja to uczyni€X, bo wy nie w€Radacie jeszcze tym na p€V€R india€Zskim €Wargonem. Ale pomagajcie mi we w€Ra€Qciwej chwili, udaj€Sc, €We chcecie zak€Ru€Y dow€Vdc€X. Ledwie Sam sko€Zczy€R, us€Ryszeli€Qmy w€Qciek€Re wycie Indian, a w kilka chwil potem ujrzeli€Qmy ich wyskakuj€Scych "z zaro€Qli, kt€Vre s€Ru€Wy€Ry nam dot€Sd niejako za zas€Ron€X. Wypadali spoza nich i p€Xdzili ku nam, ale €We jeden bieg€R szybciej od drugiego, nie utworzyli zwartej gromady, #lecz do€Q€Y d€Rugi szereg. By€Ro todla nas korzystne, gdy€W zwartej gromadzie nie oparliby€Qmy si€X tak €Ratwo. Odwa€Wny Sam wyszed€R nieco naprzeciwko nich i dawa€R im !obiema r€Xkami znaki, €Weby si€X !zatrzymali. Wo€Ra€R te€W co€Q do !nich, ale nie rozumia€Rem s€R€Vw z powodu zbytniego oddalenia.Nie poskutkowa€Ro to od razu,dopiero gdy powt€Vrzy€R okrzyk kilkakrotnie, zobaczy€Rem, €We pierwsi Keiowehowie stan€Xli, a nast€Xpni uczynili to samo. Sam przem€Vwi€R do nich, wskazuj€Sc przy tym kilkakrotnie na nas. Wezwa€Rem Stone'a i Parkera, €Weby postawili wodza na !nogach, i zamierzy€Rem si€X na€Z no€Wem. Czerwonosk€Vrzy wydaliokrzyk zgrozy. Sam m€Vwi€R do nich w dalszym ci€Sgu, po czym jeden z nich, prawdopodobnie zast€Xpca wodza, od€R€Sczy€R si€X od gromady i podszed€R ku nam z Samem zwolna i krokiem pe€Rnym godno€Qci. Gdy si€X do nas zbli€Wyli, Sam wskaza€R na trzech pojmanych i rzek€R: €[ Widzisz, €We s€Rysza€Re€Q prawd€X z moich ust. S€S zupe€Rnie w naszej mocy. Indianin, z kt€Vrego twarzy przebija€R wyra€\nie z trudno€Qci€S hamowany gniew, przypatrzy€R si€X trzem Keiowehom i odpowiedzia€R: €[ Ci dwaj czerwoni wojownicy €Wyj€S jeszcze, ale w€Vdz ju€W umar€R, jak mi si€X zdaje. &€[Nie umar€R. Powali€Ra go pi€X€Q€Y Old Shatterhanda i opu€Qci€Ra go!przytomno€Q€Y, ale powr€Vci do€Z *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBpШ c38 д ci3‘  cЬ3’ !" c/4“/,д c’4”7mKѕ4niebawem. Zaczekaj na to, a tymczasem usi€Sd€\. Skoro w€Vdzprzyjdzie do siebie, odzyska mow€X, a wtedy naradzimy si€X razem z wami. Ale gdyby kt€Vry z was podni€Vs€R przeciwko nam bro€Z, n€V€W Shatterhanda utoniew sercu Tanguy. Mo€Wesz by€Y tego pewien! #€[ Jak mo€Wecie podnosi€Y r€Xk€X na swych przyjaci€V€R?? €[ Przyjaci€V€R?? Sam nie wierzysz w to, co m€Vwisz! $€[ Wierz€X. Czy€W nie palili€Qmy zsob€S fajki pokoju? €[ Przyznaj€X, ale temu pokojowi nie mo€Wna zbyt ufa€Y.€[ Dlaczego?? €[ Czy jest zwyczajem Keioweh€Vw obra€Wa€Y swoich przyjaci€V€R i braci?? €[ Nie. !€[No, a wasz w€Vdz obrazi€R OldShatterhanda, nie mo€Wemy wi€Xc uwa€Wa€Y was za przyjaci€V€R. Popatrz, ju€W zaczyna si€X rusza€Y! Tangua, kt€Vrego Stone i Parker znowu po€Ro€Wyli na ziemi, poruszy€R si€X rzeczywi€Qcie. Niebawem otworzy€R oczy, popatrzy€R na ka€Wdego z nas po kolei, jak gdyby chcia€R sobie przypomnie€Y, co zasz€Ro, wreszcie odzyska€R widocznie przytomno€Q€Y, bo zawo€Ra€R: €[ Uff, uff! Old Shatterhand mnie powali€R. Kto mnie skr€Xpowa€R? €[ Ja €[ odpowiedzia€Rem. €[ Zdejm mi rzemienie!! Rozkazuj€X! €[Przedtem ty nie chcia€Re€Q pos€Rucha€Y mej pro€Qby, a terazja nie wykonam twego rozkazu. Nie masz zreszt€S prawa rozkazywa€Y. Zwr€Vci€R na mnie w€Qciek€Ry wzrok i sykn€S€R: €[ Milcz, szczeniaku, bo ci€X zmia€Wd€W€X! !€[Milczenie by€Roby lepsze dla "ciebie ni€W dla mnie. Obrazi€Re€Q mnie i dlatego ci€X powali€Rem. Old Shatterhand nie pozwala bezkarnie nazywa€Y siebie "bia€Rym psem i €Wab€S. Je€Qli nie b€Xdziesz grzeczny, mo€We by€Y z tob€S jeszcze gorzej. €[ €]€Sdam uwolnienia!! W przeciwnym razie zginiecie z r€Sk moich wojownik€Vw! €[Wtedy ty pierwszy by€Rby€Q zgubiony. Zastan€Vw si€X nad tym, co ci powiem. Tam stoj€S $twoi ludzie. Je€Qli kt€Vry€Q z nich ruszy si€X z miejsca, aby zbli€Wy€Y si€X do nas bez pozwolenia, zatopi€X ci w sercuto ostrze no€Wa. Howgh! !Przy€Ro€Wy€Rem mu koniec no€Wa do piersi. Musia€R uzna€Y, €We jest w mej mocy, i nie w€Stpi€R,€We spe€Rni€X sw€S gro€\b€X. Nast€Spi€Ra pauza, podczas kt€Vrej zdawa€Ro si€X, ze nas !po€Rknie swoimi dziko €Rypi€Scymioczyma, stara€R si€X jednak !st€Rumi€Y sw€Vj gniew i zapyta€R spokojniej: €[ Czeg€V€W chcesz ode mnie?? €[ Tylko tego. o co ci€X przedtem prosi€Rem, €Weby Apacze nie zgin€Xli przy palu m€Xcze€Zskim. #€[ €]€Sdacie, €Weby ich w og€Vle nie zabito? "€[Zrobicie z nimi potem, co si€Xwam b€Xdzie podoba€Ro, ale dop€Vki my jeste€Qmy z wami i z#nimi, nic im si€X nie mo€We sta€Y. Znowu min€X€Ra chwila ciszy. Mimo barw wojennych wida€Y by€Ro na jego twarzy odcienie rozmaitych uczu€Y: gniewu, nienawi€Qci i podst€Xpnej rado€Qci. Przypuszcza€Rem, €We utarczkas€Rowna mi€Xdzy nami si€X #przed€Ru€Wy. Zdziwi€Rem si€X wi€Xc niema€Ro, kiedy si€X odezwa€R tymi s€Rowami: €[Niechaj si€X stanie wed€Rug twojego €Wyczenia, zrobi€X nawet wi€Xcej, je€Qli si€X zgodzisz na to, czego ja chc€X.€[ C€V€W to takiego?? !€[ Najpierw o€Qwiadczam ci, €Wenie obawiam si€X twojego no€Wa.!Nie o€Qmielisz si€X mnie zabi€Y, gdyby bowiem do tego dosz€Ro,moi wojownicy rozdarliby was na kawa€Rki. Cho€Yby€Qcie byli najwaleczniejsi, to jednak dwustu wojownik€Vw nie $zwyci€X€Wycie. €^miej€X si€X wi€Xc ztwej pogr€V€Wki. M€Vg€Rbym spokojnie powiedzie€Y, €We nie !spe€Rni€X twej pro€Qby, a ty nie "zrobi€Rby€Q mi nic z€Rego. Mimo tote psy Apacze nie zgin€S przy palach. Przyrzekam ci nawet, €We wcale ich nie zabijemy, je€Qli zgodzisz si€X walczy€Y o nich na €Qmier€Y i €Wycie. €[ Z kim?? €[ Z jednym z moich wojownik€Vw, wyznaczonym przeze mnie, €[ Jak€S broni€S?? $€[ Tylko no€Wem. Je€Qli on ciebie zabije, to zgin€S tak€We Apacze, je€Qli ty jego, b€Xd€S €Wyli. €[I odzyskaj€S wolno€Q€Y? €[ Tak. Przypuszcza€Rem, €We ma w #tym jak€S€Q ukryt€S my€Ql. Uwa€Wa€Rmnie prawdopodobnie za najniebezpieczniejszego z bia€Rych i chcia€R mnie unieszkodliwi€Y, nale€Wa€Ro bowiem by€Y pewnym, €We wyb€Vrjego padnie na mistrza w walce na no€We. Mimo to !odrzek€Rem nie namy€Qlaj€Sc si€X d€Rugo: €[Zgadzam si€X. Om€Vwimy warunki i zapalimy fajk€X pokoju, a potem walka b€Xdzie mog€Ra si€X zacz€S€Y. #€[Co wy robicie, sir? €[zawo€Ra€RSam Hawkens. €[ Nie pozwol€X na to, €Weby€Qcie pope€Rnili to "g€Rupstwo. i przystali na walk€X! €[ To nie jest g€Rupstwo, kochany Samie! !€[G€Rupstwo, i to najwi€Xksze, jakie tylko by€Y mo€We. W s€Rusznej i rzetelnej walce szans€X musz€S by€Y r€Vwne, ale tu tak nie jest. €[ W€Ra€Qnie, €We tak jest! €[ Ja s€Sdz€X inaczej. Czy walczyli€Qcie kiedykolwiek no€Wem na €Qmier€Y i €Wycie? €[ Nie. €[A wi€Xc macie! Dostaniecie oczywi€Qcie na przeciwnika mistrza w tej walce. A rozwa€Wcie te€W r€V€Wne skutki zwyci€Xstwa! Gdy was zabij€S, !zgin€S tak€We Apacze, a je€Qli wyzabijecie Keioweha, kto w€Vwczas da g€Row€X? Nikt! €[ Ale Apacze zostan€S przy €Wyciu i odzyskaj€S wolno€Q€Y. €[ Czy wierzycie w to istotnie?? €[ Tak, poniewa€W zapalimy na to fajk€X pokoju, co oznacza r€Vwnie€W przysi€Xg€X. €[Niech diabe€R wierzy #przysi€Xdze, za kt€Vr€S kryje si€X sto fa€Rszywych my€Qli! A nawet je€Weli przyj€S€Y, €We b€Xdzie uczciwa, to i tak jeste€Qcie greenhorn i... €[B€Sd€\cie cicho z waszym greenhornem, kochany Samie! $€[wtr€Sci€Rem. €[ Do€Qwiadczyli€Qcieju€W nieraz, €We ten greenhorn wie, co czyni! !Sprzecza€R si€X jednak jeszcze przez pewien czas, a Dick Stone i Will Parker byli po jegostronie. Zosta€Rem jednak wierny postanowieniu, na co Sam zawo€Ra€R w ko€Zcu z niech€Xci€S: !€[Dobrze! Walcie swoj€S grub€S "g€Row€S w dziesi€X€Y, dwadzie€Qciamur€Vw, je€Weli si€X wam tak podoba, nie sprzeciwiam si€X ju€W temu, ale b€Xd€X uwa€Wa€R, €Weby walka by€Ra uczciwa, i biada temu, kto by nas usi€Rowa€R oszuka€Y! Wystrzel€X go moj€S Liddy w powietrze tak, €We zawi€Qnie w chmurach w tysi€Scach kawa€Rk€Vw, je€Qli si€X nie myl€X! Nast€Xpnie zosta€Ry u€Ro€Wone warunki walki. W miejscu piaszczystym postanowiono !nakre€Qli€Y €Vsemk€X, czyli znak z€Ro€Wony z dwu stykaj€Scych si€X z sob€S zer. Ka€Wdy z przeciwnik€Vw mia€R stan€S€Y w jednym z tych zer i nie opuszcza€Y go podczas walki. Wykluczono wzajemne oszcz€Xdzanie si€X: jeden musi zgin€S€Y, ale stronnikom zabitego nie wolno m€Qci€Y si€X na zwyci€Xzcy. Gdy ustalili€Qmy warunki, kaza€Rem zdj€S€Y wodzowi p€Xta i wypali€Rem z nim fajk€X pokoju. "Nast€Xpnie wypu€Qcili€Qmy tak€Wepozosta€Rych dw€Vch je€Zc€Vw i czerwonosk€Vrzy udali si€X do swoich wojownik€Vw, aby ich zawiadomi€Y o czekaj€Scym ich widowisku. !Starszy in€Wynier i surweyorzy robili mi wyrzuty, lecz nie zwa€Wa€Rem na to. Sam, Dick i Will byli tak€We innego zdania "ni€W ja, lecz nie sprzeczali si€X przynajmniej. Hawkens rzeki z niepokojem: €[Mogli€Qcie zrobi€Y co€Q lepszego ni€W przystawa€Y na toszelmostwo, sir! Zawsze m€Vwi€Rem i teraz powtarzam: jeste€Qcie cz€Rowiekiem lekkomy€Qlnym, nadzwyczaj lekkomy€Qlnym! Co wam !w€Ra€Qciwie z tego przyjdzie, €Wewas zak€Ruj€S? Powiedzcie mi! €[ €^mier€Y. Nic wi€Xcej. !€[Nic wi€Xcej? Nie r€Vbcie€W w dodatku lichych dowcip€Vw! €^mier€Y to jest wszystko, bo skoro si€X raz umrze, to nie mo€We si€X ju€W zdarzy€Y nic wi€Xcej. €[ Przeciwnie. €[ Tak?? Co na przyk€Rad? €[ Mo€Wna by€Y pochowanym. €[B€Sd€\cie cicho, zacny sir! !Je€Weli ju€W nic nie potraficie, tylko z€Ro€Qci€Y mnie w moim strapieniu, to szkoda, €We nie ofiarowa€Rem swojej przyja€\ni godniejszemu osobnikowi. "€[ Czy martwicie si€X istotnie, kochany Samie? €[Rozumie si€X. Nie pytajcie tak g€Rupio! To prawie pewne, €We was ukatrupi€S. Co ja poczn€X potem na €Qwiecie na stare lata? H€X, co ja poczn€X? Musz€X mie€Y greenhorna, z "kt€Vrym m€Vg€Rbym si€X sprzecza€Y. A z kim b€Xd€X si€X sprzecza€R, gdy was zak€Ruj€S? €[ Z innym greenhornem. !€[To €Ratwiej powiedzie€Y ni€W zrobi€Y, bo takiego sko€Zczonego i niepoprawnego greenhorna nie znajd€X ju€W nigdy w €Wyciu. Ale zapowiadamwam, sir, €We gdy wam si€X co stanie, to mnie ci czerwonosk€Vrzy popami€Xtaj€S. Wpadn€X mi€Xdzy nich jak Uhland szalony i... €[ Roland, Roland, kochany Samie €[ przerwa€Rem. €[Wszystko mi jedno, czy b€Xd€X szalonym Rolandem, czy Uhlandem. Nie pozwol€X na to, €Weby was zak€Ruto. A jak€We tam, sir, z wasz€S humanitarno€Qci€S? Wiem, €We macie dobre serce i niech€Xtniezabijacie cz€Rowieka. Nie €Wywicie chyba ukrytego zamiaru oszcz€Xdzania tego draba, z kt€Vrym b€Xdziecie walczy€Y? €[ Hm, hm! : €[ Hm, hm! Tu nie czas !chrz€Ska€Y! Tu chodzi o €Wycie i €Qmier€Y! !€[ A je€Qli go tylko zrani€X?? "€[ Wszak s€Ryszeli€Qcie, €We to nie ma znaczenia. $€[ My€Ql€X o takiej ranie, kt€Vra mu uniemo€Wliwi dalsz€S walk€X. !€[To tak€We nic nie znaczy. Nieuznaj€S was w takim razie !zwyci€Xzc€S i b€Xdziecie musieli #walczy€Y z drugim. S€Ryszeli€Qcie, €We zwyci€X€Wony musi umrze€Y, musi! Gdyby wi€Xc wam si€X uda€Ro pozbawi€Y przeciwnika zdolno€Qci do walki, to obowi€Szani jeste€Qcie zak€Ru€Y go na €Qmier€Y, pchn€S€Y go po "raz ostatni z €Raski. Nie r€Vbcie sobie z tego powodu wyrzut€Vw. Pami€Xtajcie, €We ci Keiowehowie to zb€Vje i €We oni s€S winni wszystkiemu, co si€X !teraz dzieje, bo chcieli ukra€Q€Ykonie Apacz€Vw. Przez zabicie jednego takiego €Rotra ocalicie €Wywot wielu Apaczom, a je€Qli go b€Xdziecie oszcz€Xdza€Y, to ci zgin€S. Musicie o tym #pami€Xta€Y, je€Qli si€X nie myl€X. No, powiedzcie mi szczerze, czy p€Vjdziecie na t€X walk€X €Qmia€Ro, jak prawdziwy westman, nie mdlej€Scy na widok kropli krwi? Uspok€Vjcie mnie! €[Je€Qli to was uspokoi, to b€Sd€\cie pewni, €We nie b€Xd€X pob€Ra€Wliwy, gdy€W i mojemu przeciwnikowi przez my€Ql nie przejdzie mnie oszcz€Xdza€Y. !Ocal€X tym €Wycie wielu ludziom. To pojedynek. €[Pi€Xknie! To godne s€Rowo. Patrz€X teraz na wasz€S walk€X zwi€Xkszym spokojem, mimo to mam uczucie, jakby mi prowadzono syna na rze€\. Wola€Rbym ju€W sam walczy€Y na waszym miejscu. Czy pozwolicie, sir? !€[Nie, m€Vj Samie. Po pierwsze, s€Sdz€X, szczerze m€Vwi€Sc, €We "lepiej by zgin€S€R greenhorn ni€W tak dzielny westman jak wy, a po wt€Vre... €[Cicho b€Sd€\cie! Na mnie nikomu nie zale€Wy, co tam takistary dziad, ale je€Qli taki m€Rody, pe€Ren na... €[To wy b€Sd€\cie cicho! €[ przerwa€Rem mu tak samo jak on mnie przedtem. €[ Po wt€Vre za€Q, by€Roby to brakiem honorui dowodem tch€Vrzostwa z mojej strony, gdybym pozwoli€Rkomu innemu walczy€Y za siebie. Zreszt€S w€Vdz nie zgodzi€Rby si€X na to, bo chodzi mu o mnie. #€[To w€Ra€Qnie nie mo€We mi si€X w g€Rowie pomie€Qci€Y! On istotnie na was zagi€S€R parol, na was. Mam nadziej€X, €We jego!cz€V€Rno inaczej pop€Rynie, ni€W on zamierza sterowa€Y. Uwaga! Oto nadchodz€S! Indianie %zbli€Wali si€X powoli. Nie by€Ro ich !dwustu, gdy€W cz€X€Q€Y pozosta€Rana stra€Wy przy pojmanych Apaczach. Tangua przeprowadzi€R ich obok nas nawspomniane powy€Wej miejsce. Tam utworzyli trzy czwarte ko€Ra, a czwart€S cz€X€Q€Y mieli€Qmy wype€Rni€Y my, biali. Gdy€Qmy to zrobili, w€Vdz da€R znak. Z szeregu czerwonosk€Vrych wyst€Spi€R wojownik o herkulesowych kszta€Rtach i od€Ro€Wy€R na bok wszelk€S bro€Z opr€Vcz no€Wa. Nast€Xpnie obna€Wy€R g€Vrn€S po€Row€X cia€Ra. Kto spojrza€R na te nagie mi€X€Qnie, musia€R si€X o mnie zatrwo€Wy€Y. W€Vdz wyprowadzi€R go na €Qrodek i oznajmi€R g€Rosem, w kt€Vrym brzmia€Ra pewno€Q€Y zwyci€Xstwa: €[Oto stoi Metan-akwa, najsilniejszy wojownik Keioweh€Vw, kt€Vrego no€Wowi nikt jeszcze si€X nie opar€R. Wr€Vg pada pod jego pchni€Xciem, jakby ra€Wony piorunem. Blada twarz, Old Shatterhand, b€Xdzie z nim walczy€Ra. €[Niech to wszyscy diabli! €[ szepn€S€R Sam do mnie. €[To prawdziwy Goliat! S€Ruchajcie, kochany sir, ju€W po was! €[ Pshaw!! "€[ Nonsens!! Nie r€Vjcie sobie, niczego! Jest tylko jeden spos€Vb pokonania tego draba. €[ Jaki?? !€[Nie wdawajcie si€X w d€Rug€S walk€X, lecz d€S€Wcie do szybkiego ko€Zca, bo was zm€Xczy i b€Xdziecie zgubieni. Jak tam z waszym t€Xtnem? !Wzi€S€R mnie za przegub r€Xki, chwil€X nads€Ruchiwa€R, po czym rzek€R: "€[Chwa€Ra Bogu, nie wi€Xcej ni€W#sze€Q€Ydziesi€St uderze€Z, a wi€Xc zupe€Rnie prawid€Rowo. Nie jeste€Qcie zdenerwowani? Nie boicie si€X wcale? €[Jeszcze by tego brakowa€Ro! Zdenerwowanie i obawa w !chwili, kiedy €Wycie zawis€Ro od zimnej krwi i pewnego spojrzenia! Nazwa tego olbrzyma m€Vwi tak wiele jak !jego posta€Y. Jest najsilniejszy i w€Rada wspaniale no€Wem! Dlatego to w€Vdz zaproponowa€Rmi walk€X na no€We! Zobaczymy jednak, czy jest rzeczywi€Qcie niezwyci€X€Wony. Podczas tej kr€Vtkiej, cicho przeprowadzonej rozmowy !rozebra€Rem si€X tak€We do pasa. Wprawdzie nie by€Ro to obj€Xtewarunkami, ale chcia€Rem unikn€S€Y podejrzenia, €We w ubraniu szukam os€Rony przed no€Wem przeciwnika. Rusznic€X i rewolwery odda€Rem Samowi i wst€Spi€Rem w €Qrodek ko€Ra. Poczciwemu Samowi serce g€Ro€Qno puka€Ro, ale ja nie czu€Rem trwogi. By€Y dobrej my€Qli to pierwszy warunek powodzenia w ka€Wdym niebezpiecze€Zstwie. Wyryto na piasku trzonkiem !tomahawka do€Q€Y du€W€S €Vsemk€X,po czym w€Vdz nas wezwa€R, €Weby€Qmy zaj€Xli miejsca. N€V€W-Piorun zmierzy€R mnie wysoce pogardliwym spojrzeniem i rzek€R dono€Qnie: €[Cia€Ro tej s€Rabej bladej !twarzy trz€Xsie si€X ze strachu. Czy odwa€Wy si€X wej€Q€Y w to nakre€Qlone ko€Ro? Ledwie !wym€Vwi€R te s€Rowa, wst€Spi€Rem w k€V€Rko €Vsemki. $€[On si€X odwa€Wy€R naprawd€X! €[ za€Qmia€R si€X szyderczo Metan-akwa. €[N€V€W m€Vj go po€Wre. Wielki Duch oddaje go wmoje r€Xce, odebrawszy mu rozum. U Indian takie wst€Xpne przemowy nale€W€S do zwyczaju.Uchodzi€Rbym za tch€Vrza, gdybym milcza€R. Odrzek€Rem przeto: €[ Ty walczysz g€Xb€S, a ja stoj€X z no€Wem. Wejd€\ na twe !miejsce, je€Weli si€X nie boisz. Na to on jednym skokiem "stan€S€R w drugim k€V€Rku €Vsemki i krzykn€S€R gniewnie: !€[Ba€Y si€X? Metan-akwa mia€Rbysi€X ba€Y? Czy s€Ryszeli€Qcie. wojownicy Keioweh€Vw? Pozbawi€X €Wycia tego bia€Rego psa za pierwszym pchni€Xciem! €[Moje pierwsze pchni€Xcie ciebie €Wycia pozbawi. A teraz milcz! Powiniene€Q w€Ra€Qciwie nazywa€Y si€X nie Metan-akwa, lecz Awat-ya. €[Awat-ya, Awat-ya! Ten smrodliwy kujot o€Qmieli€R si€X mnie zel€Wy€Y! Dobrze, niech s€Xpy po€Wr€S, twoje wn€Xtrzno€Qci! Ta pogr€V€Wka by€Ra wielk€S nierozwag€S, wprost g€Rupot€S z jego strony, gdy€W zwr€Vci€Ra moj€S uwag€X na spos€Vb, w jaki chcia€R u€Wy€Y broni. Moje wn€Xtrzno€Qci! Nie zamierza€R wi€Xc pchn€S€Y mnie w serce od g€Vry, lecz ci€S€Y od do€Ru, by rozpru€Y mi brzuch. !Byli€Qmy od siebie tak daleko, €We wystarcza€Ro schyli€Y si€X, aby dosi€Xgn€S€Y przeciwnika no€Wem. Indianin utkwi€R wzrok wmoich oczach. Praw€S r€Xk€X opu€Qci€R prosto na d€V€R, trzymaj€Sc n€V€W w ten spos€Vb, €We klinga stercza€Ra ostrzem dog€Vry pomi€Xdzy kciukiem a palcem wskazuj€Scym. $Domy€Qli€Rem si€X, €We b€Xdzie si€X stara€R zada€Y mi cios od do€Ru do g€Vry, gdy€W przy uderzeniu z g€Vry trzyma si€X n€V€W odwrotnie. Kierunek ataku by€R mi ju€W wiadomy, teraz sz€Ro g€R€Vwnie oczas, a czas ten musia€Rem odgadn€S€Y z jego spojrzenia. Zna€Rem ten szczeg€Vlny b€Rysk oka, poprzedzaj€Scy, zawsze tak€S chwil€X. Opu€Qci€Rem powieki, by upewni€Y przeciwnika, €We niczego nie dostrzegam, tym czujniej jednak €Qledzi€Rem poprzez rz€Xsy jego ruchy. !€[ Pchnij, psie! €[ zach€Xca€R mnie Metan--akwa. !€[ Nie m€Vw ju€W wi€Xcej, lecz walcz, czerwony szczeniaku! €[ odpar€Rem. Po tak wielkiej obeldze musia€Ra nast€Spi€Y albo gniewna odpowied€\, albo uderzenie €[ i tak te€W si€X sta€Ro. B€Ryskawiczne rozszerzenie €\renicy Indianina by€Ro mi zapowiedzi€S ataku i rzeczywi€Qcie ju€W W nast€Xpnej chwili Metan-akwa wyrzuci€R silnie naprz€Vd praw€S r€Xk€X. Gdybym si€X nie spodziewa€R z g€Vry tego ciosu, by€Roby po mnie, tak jednak odparowa€Rem"ci€Xcie, a w nast€Xpnej chwili... m€Vj n€V€W utkwi€R w jego sercu a€W po r€Xkoje€Q€Y. Olbrzym #zachwia€R si€X, chcia€R krzykn€S€Y,ale wydoby€R tylko j€Xkliwe westchnienie i run€S€R martwy na ziemi€X. ytomno€Q€Y, ale powr€Vci do€Z *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB•pР c@5–0 Ш cЃ5—јD c6˜Ў] М cz>Џ4 cн>АM!Ђ c@?Бя+E cЃ?В46X V@%€[S€Ryszeli€Qcie ju€W kilkakrotnie !ode mnie i przekonali€Qcie si€X, €We nie jestem zwyk€Rym greenhornem. €[Tak? Co chcecie przez to powiedzie€Y? U€Wywacie przy tym takiego osobliwego tonu! Czy przysz€Ra wam mo€We jaka dobra my€Ql do g€Rowy? €[ Tak. €[ Jaka?? Kiedy? €[ Wieczorem tego dnia, w kt€Vrym Winnetou i jego ojcu uda€Ro si€X uciec. €[W€Vwczas przysz€Ra wam dobra my€Ql? To szczeg€Vlne! To !si€X nam na nic dzi€Q nie przyda, gdy€W nie wiedzieli€Qcie wtedy, €We otrzymamy tu u Apacz€Vw takie pi€Xkne mieszkania. Jak€We€W ta my€Ql wygl€Sda? €[ To kosmyk w€Ros€Vw. €[Kosmyk w€Ros€Vw? €[ powt€Vrzy€R zdumiony. €[Powiedzcie no, czy macie wszystkie klepki w porz€Sdku! Czy nie zgubili€Qcie jednej przypadkiem? €[ S€Sdz€X, €We nie. €[Ale co pleciecie o kosmyku w€Ros€Vw? Czy wam jaka dawna kochanka darowa€Ra warkocz, zkt€Vrego chcecie zrobi€Y prezent Apaczom? €[ Mam go od m€X€Wczyzny. Popatrzy€R na mnie, jak gdyby!w€Stpi€R w ca€Ro€Q€Y mego rozumu, potrz€Ssn€S€R g€Row€S i rzek€R: €[Pos€Ruchajcie, kochany sir, wy macie naprawd€X niedobrze w g€Rowie. Widocznie rana pozostawi€Ra po sobie jakie€Q €Qlady. Ten kosmyk macie prawdopodobnie w g€Rowie, nie w kieszeni. Nie wiem, w jaki "spos€Vb mogliby€Qmy si€X uwolni€Y od tych s€Rup€Vw za pomoc€S kosmyka w€Ros€Vw. €[Hm! To jest taki pomys€R greenhorna, musimy czeka€Y spokojnie, czy si€X oka€We skuteczny. Co do uwolnienia si€X od tych m€Xcze€Zskich s€Rup€Vw, to jestem pewien, €We przynajmniej ja na nim nie zawisn€X. €[ Oczywi€Qcie. Skoro was spal€S, to nie b€Xdzie wisieli. !€[ Pshaw!! B€Xd€X wolny, zanim zaczn€S nas m€Xczy€Y. €[ Co?? Jak€S macie podstaw€X do takiego przypuszczenia? €[ Ka€W€S mi p€Rywa€Y. €[P€Rywa€Y? €[ zapyta€R spogl€Sdaj€Sc na mnie znowu mniej wi€Xcej tak jak psychiatra na swego pacjenta.#€[ Tak, p€Rywa€Y, a nie m€Vg€Rbymtego wykona€Y tu przy s€Rupie. Musz€S mnie wi€Xc odwi€Sza€Y. #€[ Do stu piorun€Vw!! Kt€V€W wam !powiedzia€R, €We macie p€Rywa€Y? €[ Winnetou. !€[ Kiedy b€Xdziecie p€Rywali?? €[ Oczywi€Qcie, €We dzisiaj. €[Winszuj€X! Skoro ten rozkaz wyszed€R od niego, jest to istotnie promie€Z s€Ro€Zca przedzieraj€Scy si€X przez chmury. B€Xdziecie, zdaje si€X, walczyli o swoje €Wycie. €[ Ja te€W tak my€Ql€X. €[W takim razie nas czeka to samo, gdy€W w€Stpi€X, €Weby z wami mieli post€Spi€Y inaczej ni€W z nami. Nasze po€Ro€Wenie nie jest wi€Xc tak rozpaczliwe, jak przypuszcza€Rem. €[I ja tak s€Sdz€X. Prawdopodobnie zdo€Ramy si€X ocali€Y. €[Tylko bez zbyt wielkich nadziei! Je€Qli ka€W€S nam "walczy€Y o €Wycie, postaraj€S si€Xto dostatecznie utrudni€Y. S€S jednak przyk€Rady, €We biali je€Zcy odzyskiwali wolno€Q€Y w "ten spos€Vb. Czy uczyli€Qcie si€X p€Rywa€Y, sir? €[ Tak. €[ Ale jak?? #€[ Tak, €We nie potrzebuj€X si€X obawia€Y konkurencji €Wadnego Indianina. €[ Tylko nie b€Sd€\cie zarozumiali!! Oni p€Rywaj€S jak szczury wodne, jak ryby. "€[ A ja jak wydra, kt€Vra €Rowi ryby. €[ Blagujecie!! €[Nie. P€Rywanie by€Ro zawsze moim ulubionym sportem. Czy s€Ryszeli€Qcie o p€Rywaniu w postawie stoj€Scej? €[ Tak. €[ Czy umiecie tak p€Rywa€Y?? €[ Nie, nigdy jeszcze tego nie widzia€Rem. €[Wi€Xc by€Y mo€We, €We dzi€Q !zobaczycie. Je€Qli istotnie idzie!tu o to, by mi da€Y sposobno€Q€Y ocalenia €Wycia za pomoc€S p€Rywania, jestem prawie pewien, €We dzie€Z dzisiejszy prze€Wyj€X. €[ €]ycz€X wam tego, sir! Spodziewam si€X, €We i nam nie posk€Spi€S takiej sposobno€Qci. To zawsze lepsze ni€W wisie€Y u tego pala. Wol€X przecie€W !zgin€S€Y w walce, ni€W €Weby mnie zam€Xczono. Nie przeszkadzano nam w rozmowie, Winnetou nie zwa€Waj€Sc na nas sta€R wraz z ojcem i z Tangu€S i o czym€Q z nimi rozprawia€R. Reszta Apacz€Vw, kt€Vrzy mnie przyprowadzili, zaj€Xta by€Ra utrzymywaniem porz€Sdku w p€V€Rkolu utworzonym doko€Ra nas i przed nami. !W €Qrodku p€V€Rkola siedzia€Ry dzieci, a za nimi dziewcz€Xta i kobiety, w€Qr€Vd kt€Vrych znajdowa€Ra si€X tak€We Nszo-czi. Spostrzeg€Rem, €We prawie nie odwraca€Ra ode mnie!g€Rowy. Dalej zaj€Xli stanowiska starsi ch€Ropcy, a za nimi doro€Qli wojownicy. W chwili kiedy Sam wypowiedzia€R ostatnie s€Rowa, przygotowaniazosta€Ry zako€Zczone. W€Vwczas!zabra€R g€Ros Inczu-czuna, kt€Vryznajdowa€R si€X wraz w Winnetou i Tangu€S mi€Xdzy nami a widzami, i rzek€R tak dono€Qnie, €We wszyscy mogli go dos€Rysze€Y: €[Niechaj moi czerwoni bracia,siostry i dzieci, a zarazem wojownicy Keioweh€Vw pos€Ruchaj€S tego, co im chc€X oznajmi€Y! Zatrzyma€R si€X, a ujrzawszy, €We uwaga wszystkich zwr€Vci€Ra#si€X ju€W na niego, m€Vwi€R dalej: €[Blade twarze s€S wrogami czerwonych m€X€W€Vw. Rzadko trafi si€X taka, kt€Vrej oko przyja€\nie na nas spogl€Sda. Najszlachetniejszy z tych niewielu bia€Rych przyszed€R do plemienia Apacz€Vw, aby sta€Y !si€X dla€Z przyjacielem i ojcem. Dlatego nazwali€Qmy go Kleki-petr€S, Bia€Rym Ojcem. Moibracia i siostry znali go wszyscy i kochali. Niechaj to za€Qwiadcz€S! €[ Howgh!! €[ zabrzmia€Ro doko€Ra na potwierdzenie jego s€R€Vw. W€Vdz ci€Sgn€S€R dalej: €[Kleki-petr€S by€R naszym nauczycielem we wszystkich rzeczach, kt€Vrych nie znali€Qmy, a kt€Vre nam potem korzy€Q€Y przynios€Ry. M€Vwi€R tak€We o Wielkim Duchu. Ten Wielki Duch nakaza€R, €Weby czerwoni i biali ludzie byli sobie bra€Ymi i mi€Rowali si€X "wzajemnie. Ale czy biali spe€Rnili jego wol€X? Czy przynie€Qli nam "mi€Ro€Q€Y? Nie. Niechaj moi braciai siostry o tym za€Qwiadcz€S! !Dono€Qne: €Thowgh! €Urozleg€Ro si€X w€Qr€Vd zgromadzonych. "€[Przyszli, aby zagrabi€Y nasz€Sw€Rasno€Q€Y, a nas samych wyt€Xpi€Y. To im si€X udaje, poniewa€W s€S silniejsi od nas. Na dawnych pastwiskach bawo€R€Vw i mustang€Vw pobudowali wielkie miasta, sk€Sd wychodzi wszelkie z€Ro, jakie nas dotyka. Tam gdzie niegdy€Q chodzi€R czerwony strzelec, przez puszcz€X i przez sawanny, p€Xdzi teraz ognisty ko€Z i przywozi naszych wrog€Vw. A gdy czerwony cz€Rowiek ucieka przed nim w pozostawione mu jeszcze ost€Xpy, by w spokoju umrze€Y z g€Rodu, i tam spotykaniebawem blade twarze, kt€Vre id€S za nim, aby budowa€Y nowedrogi dla ognistego konia na ziemi czerwonych m€X€W€Vw. Zetkn€Xli€Qmy si€X z takimi bia€Rymi i w spokojnej rozmowie o€Qwiadczyli€Qmy im, €We ten kraj jest nasz€S #w€Rasno€Qci€S, a wi€Xc nie nale€Wy do nich. Nie mogli si€X temu sprzeciwi€Y i musieli to przyzna€Y. Skoro jednak za€W€Sdali€Qmy od nich, €Weby zaniechali sprowadzania w nasze strony ognistego konia, nie us€Ruchali tego wezwania i "zastrzelili Kleki-petr€X, kt€Vregoczcili€Qmy i kochali jak ojca. Niechaj moi bracia i siostry "po€Qwiadcz€S, €We m€Vwi€X prawd€X!"Silnym, jednog€Ro€Qnym: €Thowgh!€U potwierdzili to zebrani Apacze. €[Przynie€Qli€Qmy tutaj jego zw€Roki i zatrzymali€Qmy na dzie€Z zemsty. Dzie€Z ten dzi€Q nadszed€R. Kleki-petr€S ma by€Y dzisiaj pochowany, a razem z nim jego morderca ze wsp€Vlnikami swego strasznego czynu. Oni s€S jego przyjaci€V€Rmi i towarzyszami i wydali nas w r€Xce Keioweh€Vw, lecz wypieraj€S si€X tego. Wszystkim innym czerwonym m€X€Wom wystarczy€Roby do zam€Xczenia ich to, co o nich wiemy, my jednak, pos€Ruszni naukom m€Sdrego Kleki-petry, chcemy by€Y sprawiedliwymi s€Xdziami. Poniewa€W oni nie przyznaj€S si€X do wrogo€Qci wobec nas, przes€Ruchamy ich, a wyrok zapadnie zale€Wnie od tego, czego si€X dowiemy. Niechaj moi bracia i siostry o€Qwiadcz€S swoj€S zgod€X! €[ Howgh!! €[ zabrzmia€Ro doko€Ra. "€[S€Ruchajcie, sir! €[rzek€R do mnie Sam. €[To wygl€Sda dla nas korzystnie. Skoro nas chc€S przes€Rucha€Y, sprawa mo€We nie we€\mie tak z€Rego obrotu, jak nam si€X zdawa€Ro. Mam nadziej€X, €We potrafimy im dowie€Q€Y naszej niewinno€Qci. Przedstawi€X to tym ludziom tak jasno i tak ich przekonam,€We nas puszcz€S na wolno€Q€Y. !€[ Samie, tego nie doka€Wecie! €[ odrzek€Rem. €[ Nie?? Czemu? Czy€W nie umiem m€Vwi€Y? €[O, m€Vwi€Y uczyli was od dziecka, ale jeste€Qmy tutaj ju€W sze€Q€Y tygodni, a przez !ca€Ry ten d€Rugi czas nie uda€Ro si€X wam wpoi€Y w Apacz€Vw innego przekonania. €[ Warn tak€We nie, sir! €[ To prawda, Samie, gdy€W po pierwsze, nie mog€Rem m€Vwi€Y, apo drugie, gdy ta przeszkoda znikn€X€Ra, nie pokaza€R si€X u mnie nikt z czerwonosk€Vrych. Widzicie zatem, €We nawet nie mia€Rem sposobno€Qci do przeprowadzenia obrony wobec obydwu wodz€Vw. €[ Wi€Xc nie zrobicie tego i teraz €[ Czemu?? !€[Bo to si€X wam nie uda. Jako greenhorn, jeste€Qcie zbyt niedo€Qwiadczeni w takich sprawach i b€Sd€\cie pewni, €We !nie tylko nie zdo€Raliby€Qcie nampom€Vc, lecz przeciwnie, wpakowaliby€Qcie nas w jeszcze wi€Xksz€S kaba€R€X. Posiadacie wprawdzie !olbrzymi€S si€R€X fizyczn€S, ale !tutaj si€R€S nic nie wsk€Vracie. Tutaj wszystko zale€Wy od do€Qwiadczenia, bystro€Qci i chytro€Qci, czego w€Ra€Qnie wam brak. Nie mo€Wecie nic na to $poradzi€Y, gdy€W urodzili€Qcie si€X !ju€W bez tych pi€Xknych zalet, i dlatego nie wtr€Scajcie swoich trzech groszy i pozw€Vlcie mnieobj€S€Y obron€X. €[ W takim razie €Wycz€X wam lepszych wynik€Vw ni€W dotychczas, kochany Samie! €[ B€Xd€S lepsze, gdy€W zobaczycie, €We zabior€X si€X w€Ra€Qciwie do rzeczy. Ta wymiana zda€Z odby€Ra si€X bez przeszk€Vd, gdy€W przes€Ruchanie jeszcze si€X nie zacz€X€Ro. Inczu-czuna i Winnetou rozmawiali z Tangu€Si patrzyli przy tym na mnie. M€Vwili wi€Xc o nas. Spojrzenia obu wodz€Vw "pos€Xpnia€Ry i stawa€Ry si€X corazsurowsze, a Keioweh mia€R tak€Smin€X jak cz€Rowiek, kt€Vry !skwapliwie stara si€X rzuci€Y na kogo€Q podejrzenie. Kto wie, jakie k€Ramstwa wymy€Qla€R, aby nas zgubi€Y. Potem podeszli do nas. Obaj Apacze stan€Xli po naszej prawej r€Xce, a Tangua "umie€Qci€R si€X na lewo ode mnie. Teraz odezwa€R si€X do nas Inczu-czuna tak g€Ro€Qno, €We wszyscy mogli dos€Rysze€Y: €[S€Ryszeli€Qcie, co powiedzia€Rem poprzednio. Macie powiedzie€Y prawd€X i wolno wam b€Xdzie si€X broni€Y. Odpowiadajcie na pytania! #Nale€Weli€Qcie do bia€Rych, kt€Vrzybudowali drog€X dla konia ognistego? €[Tak. Musz€X ci jednak o€Qwiadczy€Y, €We my trzej nie mierzyli€Qmy wcale, nas dodano im tylko do obrony €[odrzek€R Sam. €[Co si€X tyczy tego czwartego, zwanego Old Shatterhand, to... "€[Milcz! €[ przerwa€R mu w€Vdz. €[Masz odpowiada€Y tylko na moje pytania. Je€Weli zechcesz m€Vwi€Y wi€Xcej, ka€W€X ci€X "o€Ywiczy€Y! A wi€Xc nale€Wycie do tych bladych twarzy? Odpowiedz kr€Vtko: tak, czy nie? $€[ Tak €[ rzek€R Sam boj€Sc si€X, €Weby go nie obito. €[ Old Shatterhand mierzy€R tak€We?? €[ Tak. "€[ A wy trzej bronili€Qcie tych ludzi?? €[ Tak. "€[Jeste€Qcie wi€Xc jeszcze gorsi!od nich, gdy€W obro€Zcy z€Rodziei i zb€Vj€Vw zas€Ruguj€S na kar€X podw€Vjn€S. Morderca Kleki-petry Rattler by€R waszym towarzyszem? €[ Tak, lecz zapewniam ci€X, €We nie byli€Qmy... "€[Milcz, psie! €[ hukn€S€R na€Z Inczu-czuna. €[Masz m€Vwi€Y to tylko, o czym chc€X wiedzie€Y, inic ponadto. Czy znasz prawa Zachodu? €[ Tak. !€[ Jak si€X karze koniokrada?? €[ €^mierci€S. !€[ Co wi€Xcej warte: ko€Z, czy wielki kraj nale€W€Scy do Apacz€Vw? Sam nie odpowiedzia€R, by nie wyda€Y na siebie wyroku €Qmierci. #€[ M€Vw, bo ci€X ka€W€X lassem do krwi o€Ywiczy€Y! Sam mrukn€S€R: !€[ Bijcie!! Sama Hawkensa nikt nie zmusi do gadania! Ale na toja zwr€Vci€Rem si€X ku niemu i rzek€Rem; €[ M€Vwcie, Samie, to dla nas lepiej! !€[ Well!! €[ odpowiedzia€R. €[ Zrobi€X to dla was, €We b€Xd€X gada€R, chocia€W w€Ra€Qciwie powinienem milcze€Y. €[ A zatem, co wi€Xcej warte: ko€Z, czy kraj? €[ Kraj. €[A wi€Xc z€Rodziej ziemi zas€Ru€Wy€R jeszcze bardziej na €Qmier€Y ni€W koniokrad. W dodatku jeste€Qcie towarzyszami cz€Rowieka, !kt€Vry zamordowa€R Kleki-petr€X. To powi€Xksza kar€X. Jako z€Rodziei ziemi, zastrzelono by was bez m€Sk, poniewa€W jednak jeste€Qcie mordercami, b€Xdziecie musieli przed !€Qmierci€S zazna€Y m€Xczarni przy!palu. Ale na tym nie ko€Zczy si€Xjeszcze szereg waszych zbrodni. Wy oddali€Qcie nas w r€Xce naszych wrog€Vw Keioweh€Vw? €[ Nie. €[ To k€Ramstwo!! €[ To prawda!! €[ Przecie€W jecha€Re€Q z Old Shatterhandem za nami, kiedy opu€Qcili€Qmy wasz ob€Vz. €[ Tak. €[ To przecie€W pewna oznaka wrogo€Qci!! €[Nie. Wy€Qcie nam grozili, musieli€Qmy wi€Xc, zgodnie z prawami Zachodu, przekona€Y "si€X, czy naprawd€X oddalili€Qcie #si€X, czy nie. Przecie€W mogli€Qciesi€X ukry€Y i wystrzela€Y nas, dlatego tylko pojechali€Qmy za wami. €[ Czemu nie uczyni€Re€Q tego sam?? Dlaczego wzi€S€Re€Q ze sob€S Old Shatterhanda? €[ Aby go nauczy€Y, jak si€X rozpoznaje €Qlady, gdy€W by€R jeszcze nowicjuszem. €[Skoro zamiary wasze by€Ry tak pokojowe i tylko z !ostro€Wno€Qci pod€S€Wyli€Qcie za nami, to dlaczego wezwali€Qcie na pomoc Keioweh€Vw? €[Poniewa€W €Qlady wasze pouczy€Ry nas, €We ty $po€Qpieszy€Re€Q naprz€Vd. Chcia€Re€Qwidocznie sprowadzi€Y wojownik€Vw i napa€Q€Y na nas. €[ Czy by€Ro rzeczywi€Qcie konieczne zwraca€Y si€X do Keioweh€Vw?? €[ Tak. €[ Czy nie by€Ro innego wyj€Qcia?? €[ Nie. €[Znowu k€Ramiesz! Aby si€X !ocali€Y, wystarczy€Ro zrobi€Y to co wam kaza€Rem, to jest opu€Qci€Y nasz kraj. Czemu nie uczynili€Qcie tego? €[ Bo nie mogli€Qmy odej€Q€Y przed sko€Zczeniem roboty. "€[A wi€Xc chcieli€Qcie dokona€Y rabunku, kt€Vrego wam stanowczo zakaza€Rem, i "dlatego sprzymierzyli€Qcie si€X z Keiowehami. Kto szczuje na nas naszych wrog€Vw, jest tak€We naszym wrogiem i musi zgin€S€Y. To dla nas nowy pow€Vd, €Weby odebra€Y wam €Wycie. Potem znowu nie tylko nie pozostawili€Qcie Keiowehom sprawy walki z nami, lecz pomagali€Qcie im przy tym. Czy to przyznajesz? €[ To wszystko sta€Ro si€X jedynie po to, aby zapobiec rozlewowi krwi. €[Czy chcesz, €Webym ci€X !wy€Qmia€R? Czy€W nie wyszed€Re€Q naprzeciwko nas, kiedy€Qmy si€X zbli€Wali? €[ Tak. €[ Czy nas nie pods€Ruchiwa€Re€Q?? €[ Tak. €[I ca€R€S noc przeby€Re€Q w naszym pobli€Wu? Tak, czy nie? €[ Tak jest. €[Czy nie zaprowadzi€Re€Q bladych twarzy nad wod€X, by nas tam zwabi€Y, i czy nie kaza€Re€Q ukry€Y si€X w lesie Keiowehom, aby na nas potem uderzyli? €[ To jest prawda, lecz musz€X... €[Milcz! €]€Sdam kr€Vtkiej odpowiedzi, a nie d€Rugiej mowy. Zastawiono na nas pu€Rapk€X. Kto j€S wymy€Qli€R? €[ Ja. #€[Tym razem nie min€S€Re€Q si€X zprawd€S. Kilku z nas odnios€Ro rany, kilku poleg€Ro, a reszta posz€Ra do niewoli. Wy temu jeste€Qcie winni; ta krew spadana was i to nowy pow€Vd, aby€Qcie zgin€Xli. "€[ Moim zamiarem by€Ro, €Weby...!€[Milcz! Nie pytam ci€X teraz. Wielki Dobry Duch zes€Ra€R nam niewidzialnego wybawc€X, przy kt€Vrego pomocy wydosta€Rem si€X wraz z Winnetou na wolno€Q€Y. Zakradli€Qmy si€X do naszych koni, ale zabrali€Qmy tylko te, kt€Vre by€Ry nam potrzebne. Reszt€X zostawili€Qmydla je€Zc€Vw na czas, gdy odzyskaj€S wolno€Q€Y. Odjechali€Qmy, by sprowadzi€Y naszych wojownik€Vw, kt€Vrzy byli na wyprawie przeciw Keiowehom, natkn€Xli si€X na ich€Qlady i ruszyli za nimi. Oto dlaczego spotka€Rem si€X z nimi tak szybko, €We ju€W nast€Xpnegodnia mogli€Qmy zjawi€Y si€X u was. Tu znowu wiele krwi "pop€Ryn€X€Ro. Mieli€Qmy szesnastu poleg€Rych, nie licz€Sc krwi i b€Vlu rannych; to nowy pow€Vd, €Weby€Qcie umarli. Nie spodziewajcie si€X €Raski ani mi€Rosierdzia i... €[ Nie chcemy €Raski, lecz sprawiedliwo€Qci! €[wpad€R mu Sam w s€Rowo. €[ Ja mog€X... $€[Czy b€Xdziesz milcza€R, psie! €[przerwa€R mu Inczu-czuna z gniewem. €[Masz m€Vwi€Y tylko w€Vwczas, gdy ci€X zapytam. Z "tob€S ju€W zreszt€S sko€Zczy€Rem. Poniewa€W jednak wspomnia€Re€Q o sprawiedliwo€Qci, przeto wyrok nie zapadnie tylko na podstawie waszych w€Rasnych zezna€Z, lecz przedstawi€X wam€Qwiadka. W€Vdz Keioweh€Vw, Tangua, zni€Wy si€X i zabierze g€Ros w tej sprawie. Czy te blade twarze s€S naszymi przyjaci€V€Rmi? €[Nie €[zapewni€R Keioweh, na kt€Vrego twarzy przebija€Ro zadowolenie z tego, €We sprawaprzybiera€Ra dla nas coraz bardziej niebezpieczny obr€Vt. €[ Czy chcieli nas oszcz€Xdza€Y?? "€[Nie! Nie! Co wi€Xcej, szczuli Z *€ € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBГpь c\@Д\ W cП@ЕГX c"AЖ "ё c…AЗќ,$ cшAИ 8rGKBmnie na was i prosili, €Webym was nie oszcz€Xdza€R, lecz pozabija€R, wszystkich pozabija€R! To k€Ramstwo oburzy€Ro mnie tak dalece, €We przerwa€Rem moje dotychczasowe milczenie i rzuci€Rem mu w oczy te s€Rowa:€[To jest tak wielkie i bezwstydne k€Ramstwo, €We grzmotn€S€Rbym zaraz tob€S o ziemi€X, gdybym cho€Y jedn€S r€Xk€X mia€R woln€S! €[ Ty psie €Qmierdz€Scy!! €[ wybuchn€S€R. €[ Czy mam ci€X ubi€Y?? Podni€Vs€R pi€X€Q€Y, a ja odrzek€Rem: #€[Bij, je€Qli si€X nie wstydzisz porywa€Y na bezbronnego! M€Vwicie o przes€Ruchaniu i sprawiedliwo€Qci? Czy to jest przes€Ruchanie i #sprawiedliwo€Q€Y, je€Qli nie wolno powiedzie€Y tego, co si€X ma dopowiedzenia? I to znaczy, €We mamy si€X broni€Y? Czy to jest mo€Wliwe, je€Qli nam gro€W€S obiciem a€W do krwi, gdyby€Qmy jedno s€Rowo dodali ponad to, co chcecie s€Rysze€Y? Inczu-czuna post€Xpuje jak s€Xdzia niesprawiedliwy, bo stawia pytania w ten spos€Vb, €We odpowiedzi, kt€Vre dopuszcza, musz€S nas doprowadzi€Y do zguby, a innych dawa€Y nie wolno; ilekro€Y za€Q chcemy powo€Ra€Y si€X na rzeczy, kt€Vre mog€Ryby nas ocali€Y, tylekro€Y nam przerywa i grozi biciem. Dzi€Xkujemy za tak€S sprawiedliwo€Q€Y. Lepiej zabierzcie si€X zaraz do !m€Xczarni, jakie obmy€Qlili€Qcie dla nas. Nie us€Ryszycie ani jednego okrzyku bole€Qci. €[ Uff, uff! €[ doszed€R mnie jaki€Q kobiecy g€Ros. By€Ra to siostra Winnetou. "€[Uff, uff, uff! €[powt€Vrzy€Ro za ni€S wielu Apacz€Vw. Odwagajest czym€Q, co Indianin zawszeszanuje i uznaje nawet u wroga. St€Sd okrzyki podziwu, kt€Vre teraz pad€Ry w€Qr€Vd zgromadzonych. M€Vwi€Rem dalej:€[Kiedy po raz pierwszy ujrza€Rem Inczu-czun€X i Winnetou, powiedzia€Ro mi moje serce, €We to m€X€Wowie !dzielni i sprawiedliwi, kt€Vrych mo€Wna czci€Y i mi€Rowa€Y. Pomyli€Rem si€X. Nie s€S bowiem !lepsi od innych, gdy€W s€Ruchaj€Sg€Rosu k€Ramcy, a prawdy nie dopuszczaj€S do s€Rowa. Sam Hawkens da€R si€X zastraszy€Y, ale na mnie gro€\by nie dzia€Raj€S, ja gardz€X ka€Wdym, !kto gn€Xbi je€Zca dlatego tylko, €We si€X nie mo€We broni€Y. Gdybym by€R wolny, pom€Vwi€Rbym z wami inaczej! €[ Psie, ty mnie nazywasz #k€Ramc€S! €[ wrzasn€S€R Tangua. €[ Ja ci ko€Qci po€Rami€X!! Odwr€Vci€R strzelb€X, kt€Vr€S trzyma€R w r€Xku, by uderzy€Y mnie kolb€S. Wtem przyskoczy€R Winnetou i powstrzyma€R go, m€Vwi€Sc: !€[Niechaj w€Vdz Keioweh€Vw si€Xuspokoi! Old Shatterhand przem€Vwi€R bardzo zuchwale, ale ja si€X zgadzam z kilku jegos€Rowami. Niechaj ojciec m€Vj Inczu-czuna, najwy€Wszy w€Vdz Apacz€Vw, pozwoli mu powiedzie€Y, co ma do powiedzenia! Tangua musia€R pos€Rucha€Y s€R€Vw Winnetou, a Inczu-czuna!zgodzi€R si€X na €Wyczenie syna. Podszed€R do mnie bli€Wej i powiedzia€R: €[Old Shatterhand jest jak ptak drapie€Wny, kt€Vry k€Ssa nawet wtedy, gdy jest pojmany. Czy nie powali€Re€Q Winnetou dwukrotnie? Czy mnie samego nie og€Ruszy€R e€Q pi€X€Qci€S? €[ Czy uczyni€Rem to dobrowolnie?? Czy€W nie zniewoli€Re€Q mnie sam do tego? "€[ Jak to?? €[ spyta€R zdumiony.€[Tak. My gotowi byli€Qmy podda€Y si€X bez oporu, ale wasiwojownicy nie s€Ruchali tego, co m€Vwili€Qmy do nich. Wpadli !na nas tak, €We musieli€Qmy si€X broni€Y. Ale zapytaj ich czy zranili€Qmy cho€Y jednego, !chocia€W mogli€Qmy ich zabi€Y. Cowi€Xcej, umkn€Xli€Qmy, aby nikomu nie wyrz€Sdzi€Y krzywdy.!Wtem nadszed€Re€Q ty i rzuci€Re€Qsi€X na mnie, r€Vwnie€W nie zwa€Waj€Sc na moje s€Rowa. Wobec konieczno€Qci obrony !przed tob€S mog€Rem ci€X zak€Ru€Y"lub zastrzeli€Y, ale ja powali€Remci€X tylko, poniewa€W jestem twym przyjacielem i pragn€S€Rem!ci€X oszcz€Xdzi€Y. Wtem nadbieg€Rw€Vdz Keioweh€Vw, Tangua, by !w swej w€Qciek€Ro€Qci zdj€S€Y ci skalp. Poniewa€W postanowi€Rem !do tego nie dopu€Qci€Y, walczy€R ze mn€S, ale go zwyci€X€Wy€Rem. Zachowa€Rem ci nie tylko €Wycie, lecz tak€We skalp. Potem gdy... "€[ Ten przekl€Xty kujot k€Ramie,jakby mia€R sto j€Xzyk€Vw! €[ krzykn€S€R Tangua z w€Qciek€Ro€Qci€S. €[ Czy to k€Ramstwo naprawd€X?? €[ spyta€R go Winnetou. €[ Tak. M€Vj czerwony brat Winnetou nie w€Stpi chyba w prawd€X moich s€R€Vw? #€[Kiedy przyszed€Rem, le€Wa€Re€Q bez ruchu, a m€Vj ojciec tak€We.To si€X zgadza. Niech Old Shatterhand m€Vwi dalej! !€[Pokona€Rem wi€Xc Tangu€X, abyocali€Y Inczu-czun€X, gdy wtem nadlecia€R Winnetou. Nie widzia€Rem go i dosta€Rem cios kolb€S, lecz nie po g€Rowie. Winnetou przebi€R mi usta i j€Xzyk, a przez to pozbawi€R mnie mo€Wno€Qci m€Vwienia, bo by€Rbym mu powiedzia€R, €We go #mi€Ruj€X i €We chcia€Rbym by€Y jegoprzyjacielem i bratem. By€Rem zraniony i r€Xk€X mia€Rem obezw€Radnion€S, a mimo to go zwyci€X€Wy€Rem; le€Wa€R przede mn€S og€Ruszony, a Inczu-czuna tak€We €[ mog€Rem zabi€Y obydwu,ale nie uczyni€Rem tego. €[By€Rby€Q to zrobi€R z !pewno€Qci€S, ale przeszkodzi€R ciwojownik Apacz€Vw, kt€Vry ci€X uderzy€R kolb€S €[ odrzek€R Inczu--czuna. €[Nie, nie uczyni€Rbym tego. Czy€W te trzy blade twarze, skr€Xpowane tu przy mnie, nie przysz€Ry do was dobrowolnie, by si€X wam podda€Y? Czy post€Spiliby tak, gdyby si€X uwa€Wali za waszych nieprzyjaci€V€R? !€[Zrobili to, widz€Sc, €We nie "ujd€S, dlatego uznali, €We lepiej podda€Y si€X dobrowolnie. Nie przecz€X, €We niekt€Vre twoje s€Rowa mog€Ryby wzbudzi€Y wiar€X. Kiedy jednak po raz pierwszy og€Ruszy€Re€Q mojego syna Winnetou, nie by€Re€Q do tego zmuszony! €[ Przeciwnie!! €[ Przez kogo?? $€[Przez ostro€Wno€Q€Y. Chcieli€Qmy"ocali€Y ciebie i jego. Jeste€Qcie bardzo dzielnymi wojownikami,byliby€Qcie si€X niezawodnie bronili i wtedy zraniono by was lub zabito. Temu usi€Rowali€Qmy zapobiec, dlatego powali€Rem Winnetou, a ciebie pokonali trzej moi biali przyjaciele. Spodziewam si€X, €We uwierzysz teraz moim s€Rowom. €[ K€Ramstwo, nic tylko k€Ramstwo! €[ zawo€Ra€R Tangua. !€[Nadszed€Rem w€Ra€Qnie, kiedy #on ci€X rzuci€R o ziemi€X. Nie ja, "lecz on chcia€R ci zabra€Y skalp. Zamierzy€Rem si€X, by mu w tym przeszkodzi€Y, a wtem on ugodzi€R mnie swoj€S r€Xk€S, w !kt€Vrej, jak si€X zdaje, mieszka Z€Ry Duch, gdy€W nikt, nawet !najsilniejszy cz€Rowiek, oprze€Y si€X jej nie potrafi. Na to odwr€Vci€Rem si€X do niego i rzek€Rem gro€\nie: $€[ Tak, nikt jej si€X oprze€Y nie mo€We. U€Wywam jej tylko, aby unikn€S€Y rozlewu krwi, ale skoro b€Xd€X znowu walczy€R z tob€S, zrobi€X to broni€S, nie "r€Xk€S, a wtedy nie sko€Zczy si€X tylko na og€Ruszeniu. Zapami€Xtaj to sobie! €[ Ty walczy€Y ze mn€S?? €[ "€Qmia€R si€X szyderczo. €[Spalimy ci€X, a twoje popio€Ry rozsypiemy na cztery wiatry! €[Tak nie my€Ql. B€Xd€X wolny pr€Xdzej, ani€Weli ty przeczuwasz, a potem za€W€Sdam od ciebie zado€Q€Yuczynienia! !€[Otrzymasz je. Oby si€X tylko $twe s€Rowa spe€Rni€Ry! Bi€Rbym si€X z tob€S ch€Xtnie, bo wiem, €We ci€X zmia€Wd€W€X. Inczu-czuna po€Ro€Wy€R koniec !temu zaj€Qciu i odezwa€R si€X do mnie: €[Old Shatterhand jest bardzo zuchwa€Ry, je€Qli s€Sdzi, €We b€Xdzie wolny. Niechaj zwa€Wy, ile dowod€Vw przemawia przeciwko niemu; je€Weli nawet jeden z nich upadnie, nie zmieni to jego losu. Wypowiedzia€R on twierdzenie, ale go nie udowodni€R. !€[ Czy nie obali€Rem Rattlera, gdy strzeli€R do Winnetou, a trafi€R Kleki-petr€X? Czy to tak€We nie jest dowodem? $€[Nie. Mog€Re€Q to zrobi€Y tak€We z innej przyczyny. Czy masz nam jeszcze co€Q do powiedzenia? !€[ Teraz nie, mo€We p€V€\niej. €[ Powiedz teraz, gdy€W p€V€\niej ju€W nie zdo€Rasz! €[Nie, teraz nie. Je€Qli za€Q !p€V€\niej zechc€X powiedzie€Y, towys€Ruchacie mnie, gdy€W Old Shatterhand nie jest cz€Rowiekiem, kt€Vrego mo€Wna !by nie s€Rucha€Y. Teraz milcz€X, gdy€W ciekaw jestem wyroku, jaki na nas wydacie. "Inczu-czuna odwr€Vci€R si€X ode mnie i da€R znak r€Xk€S. Na ten "znak wyst€Spi€Ro z p€V€Rkola kilkuwojownik€Vw i zasiad€Ro wraz z trzema wodzami do narady. Tangua stara€R si€X oczywi€Qcie ze wszystkich si€R o zaostrzenie wyroku. My tymczasem znale€\li€Qmy sposobno€Q€Y do wymiany zda€Z. €[ Ciekaw jestem, co oni tam "nawarz€S €[ rzek€R Dick Stone. €[ Nie b€Xdzie to nic m€Sdrego. €[ Jestem pewien, €We damy #g€Row€X €[ zauwa€Wy€R Will Parker. "€[Ja tak€We €[ potwierdzi€R Sam Hawkens. €[ Te draby w nic nie uwierz€S, cho€Yby€Qmy nie wiem co przytaczali! Zreszt€S !sprawili€Qcie si€X nie€\le, sir! Dziwi€Rem si€X Inczu-czunie. €[ Czemu?? €[ spyta€Rem. #€[ €]e wam pozwoli€R tak papla€Y.Mnie zaraz usta zatyka€R, skoro tylko je otworzy€Rem. €[ Papla€Y?? Czy m€Vwicie to powa€Wnie, Samie? €[ Tak. &€[ Dzi€Xkuj€X za t€X uprzejmo€Q€Y!! €[ Paplaniem nazywam ka€Wd€S !bezskuteczn€S mow€X, je€Qli si€X nie myl€X. A skutku nie "odnie€Qli€Qcie tak samo jak i ja. €[ Ja s€Sdz€X inaczej. €[ Ale bez powodu!! €[S€Sdz€X s€Rusznie. Winnetou wspomnia€R co€Q o p€Rywaniu. To by€Ro postanowione ju€W przedtem, dlatego my€Ql€X, €We tylko w czasie przes€Ruchania byli tacy surowi, by nam nap€Xdzi€Y strachu. Wyrok b€Xdzie brzmia€R znacznie €Ragodniej. €[Sir, niech wam si€X to nie zdaje! Czy wyobra€Wacie sobie, !€We pozwol€S nam si€X ocali€Y za pomoc€S p€Rywania? €[ Tak. €[G€Rupstwo i jeszcze raz $g€Rupstwo! Je€Qli tak si€X um€Vwili,to ka€W€S wam pop€Ryn€S€Y, ale wiecie dok€Sd? €[ No?? €[Prosto w paszcz€X €Qmierci. Potem, kiedy zginiecie, przypomnijcie sobie, €We "mia€Rem s€Ruszno€Q€Y, hi! hi! hi! Ten osobliwy cz€Rowieczek potrafi€R nawet w tak ci€X€Wkim po€Ro€Weniu jak nasze prycha€Y €Qmiechem ze swych, w€Stpliwych zreszt€S, dowcip€Vw. Weso€Ro€Q€Y jego trwa€Ra jednak kr€Vtko, gdy€W #w€Ra€Qnie sko€Zczy€Ra si€X narada, wojownicy, kt€Vrzy wzi€Xli w niej udzia€R, cofn€Xli si€X do p€V€Rkola, a Inczu-czuna oznajmi€R dono€Qnym g€Rosem: €[Pos€Ruchajcie, wojownicy Apacz€Vw i Keioweh€Vw, tego, co postanowiono wzgl€Xdem tych czterech pojmanych bladych twarzy! W radzie starszych ju€W przedtem zapad€Ra uchwa€Ra, €We b€Xdziemy€Qciga€Y ich w wodzie, potem ka€Wemy im walczy€Y ze sob€S, aw ko€Zcu ich spalimy. Lecz najm€Rodszy z nich, Old Shatterhand powiedzia€R s€Rowa,w kt€Vrych znajdowa€Ry si€X niekt€Vre dowodz€Sce m€Sdro€Qci "dojrza€Rego wieku. Zas€Ru€Wyli na #€Qmier€Y, lecz zdaje si€X, €We nie $my€Qleli tak €\le, jak s€Sdzili€Qmy przedtem. Dlatego znie€Qli€Qmy poprzednie postanowienie i pozwolimy, €Weby Wielki Duch rozstrzygn€S€R mi€Xdzy nami a nimi. Zatrzyma€R si€X €[prawdopodobnie po to, aby powi€Xkszy€Y zaciekawienie s€Ruchaczy €[a Sam skorzysta€R ztego i zauwa€Wy€R: !€[ Do wszystkich piorun€Vw!! Tozaczyna by€Y zajmuj€Sce, wielce zajmuj€Sce! Czy wiecie, o co mu chodzi? #€[ Domy€Qlam si€X €[ odrzek€Rem. €[ No, o co? €[ O pojedynek, tak zwany !s€Sd bo€Wy. Czy m€Vj domys€R nie jest s€Ruszny? €[Tak, pojedynek w ka€Wdym razie, ale mi€Xdzy kim? Jestem niezmiernie tego ciekawy. W€Vdz m€Vwi€R dalej: €[Blada twarz, zwana Old Shatterhand, jest, jak si€X zdaje, najdostojniejsza mi€Xdzy nimi, niechaj wi€Xc rozstrzygni€Xcie spocznie w jejr€Xku. B€Xdzie ono zale€Wa€Ro tak€We od tego spo€Qr€Vd nas, kt€Vry jest najwy€Wszy co do godno€Qci, a tym jestem ja, Inczu-czuna, w€Vdz Apacz€Vw. €[ Do stu piorun€Vw, do stu piorun€Vw! Wy i on! €[ szepta€R Sam w wielkim podnieceniu. #€[ Uff, uff, uff! €[ zabrzmia€Ry w szeregach czerwonosk€Vrych okrzyki podziwu. Byli naprawd€X zdumieni tym, €We ich w€Vdz chcia€R ze mn€S !walczy€Y. Wszak m€Vg€R unikn€S€Y niebezpiecze€Zstwa, kt€Vre mimo wszystko i dla niego !istnia€Ro, polecaj€Sc zast€Spi€Y siebie komu innemu. Wyja€Qni€R to, m€Vwi€Sc dalej: €[S€Rawa Inczu-czuny i Winnetou ucierpia€Ra na tym, €We wystarczy€R o jedno uderzenie pi€X€Qci€S bladej twarzy, by ich powali€Y i "og€Ruszy€Y. Musz€S wi€Xc zmy€Y t€X plam€X w ten spos€Vb, €We jeden !z nich b€Xdzie walczy€R z blad€S twarz€S. Winnetou mi ust€Spi, gdy€W jestem starszy i jestem pierwszym wodzem Apacz€Vw. On zgadza si€X na to, gdy€W przez zabicie Old Shatterhanda oczyszcz€X zarazem sw€Vj i jego honor. Tu zn€Vw przerwa€R. &€[Cieszcie si€X, sir! €[rzek€R Sam. €[ Zginiecie w ka€Wdym razie pr€Xdzej od nas. Wy€Qcie go oszcz€Xdzali, a teraz on was za to ukatrupi. €[ Zaczekajmy!! €[Nie potrzebuj€X czeka€Y, bo ju€W z g€Vry wiem wszystko. Czys€Sdzicie, €We warunki walki b€Xd€S r€Vwne? €[ Nie marz€X nawet o tym. !€[Well! Warunki uk€Rada si€X w podobnych wypadkach tak, €Webia€Ry zawsze jest zgubiony. Je€Qli zdarzy€Ro si€X, ze kto€Q wyszed€R z €Wyciem z takich okoliczno€Qci, by€R wyj€Stkiem !potwierdzaj€Scym tylko regu€R€X. S€Ruchajcie! Inczu-czuna m€Vwi€R dalej: €[Zdejmiemy wi€Xzy z Old Shatterhanda i ka€Wemy mu przep€Ryn€S€Y przez rzek€X, ale nie damy mu broni, ja za€Q p€Vjd€X tylko z tomahawkiem. Je€Qli Old Shatterhand dostanie si€X €Wywy na drugi brzeg i dojdzie do oznaczonego celu, kt€Vrym jest cedr, to b€Xdzie ocalony, a towarzysze jego wolni. Je€Qli jednak przedtem zabij€X go, oni zgin€S tak€We, wprawdzie nie w€Qr€Vd m€Sk i p€Romieni, lecz od naszych kul. Niechaj wszyscy obecni wojownicy potwierdz€S, €We s€Ryszeli me s€Rowa, €We je zrozumieli i €We si€X do nich zastosuj€S! €[Howgh! €[ zabrzmia€Ra jednog€Ro€Qna odpowied€\. Mo€Wnasobie wyobrazi€Y, €We byli€Qmy bardzo wzburzeni i to nie tyle ja, co Sam, Dick i Will. Pierwszy z nich rzek€R: €[Wzi€Xli si€X do tego wcale chytrze. Powiadaj€S, €We macie !p€Rywa€Y dlatego, i€W jeste€Qcie najdostojniejszy. To nieprawda. Licz€S na to, €We jeste€Qcie greenhorn. Oto pow€Vd! Niechby mnie pu€Qcili dowody! Pokaza€Rbym im, €We Sam Hawkens pruje fale jak pstr€Sg.Ale wy! Pomy€Qlcie, sir, €We nasze €Wycie od was zale€Wy! Je€Qli przegracie, a my b€Xdziemy musieli umrze€Y, nie odezw€X si€X ju€W do was nigdy !ani s€Rowem. Wierzcie mi, je€Qli si€X nie myl€X! €[Nie troszczcie si€X o to, stary Samie €[ odrzek€Rem. %€[Zrobi€X, co b€Xd€X m€Vg€R. My€Ql€X zreszt€S, €We czerwonosk€Vrzy uczynili wcale niez€Ry wyb€Vr. Czuj€X, €We ja pr€Xdzej zdo€Ram nas ocali€Y ni€W wy. !€[Miejmy nadziej€X. A wi€Xc na !€Qmier€Y i €Wycie. Nie wolno wam Inczu-czuny oszcz€Xdza€Y. Niech wam to nawet przez my€Ql nie przejdzie! €[ Zobaczymy!! €[Tu nie ma nic do zobaczenia!"Je€Qli go b€Xdziecie oszcz€Xdzali, zgubicie siebie i nas. Zdajecie si€X pewnie na swoj€S pi€X€Q€Y? €[ Tak. #€[ Nie r€Vbcie€W tego!! Do walki r€Xcznej wcale nie dojdzie. !€[ Jestem pewien, €We dojdzie. €[ Nie, nie! €[ Jak€We€W inaczej mnie zabije?? €[Tomahawkiem. Wszak wiecie, €We u€Wywa si€X go nie tylko w walce wr€Xcz, ale jest to tak€We straszliwa bro€Z na odleg€Ro€Q€Y. Tomahawkiem si€X rzuca, a czerwonosk€Vrzy maj€Sw tym tak€S wpraw€X, €We odcinaj€S na sto krok€Vw koniecpalca. Inczu-czuna nie b€Xdzie w was wali€R tomahawkiem, leczrzuci go za wami, podczas waszej ucieczki, i pozbawi was €Wycia za pierwszym rzutem. Wierzcie mi, €We cho€Yby€Qcie byli najznakomitszym p€Rywakiem, nie dostaniecie si€X na drugi brzeg, bo ju€W w wodzie uderzywas tomahawkiem w g€Row€X, a raczej w kark, co daleko pewniej sprowadza €Qmier€Y. Na nic tu ca€Ra wasza sztuka i ca€Ra wasza si€Ra fizyczna. €[Wiem o tym, kochany Samie.Wiem tak€We, €We naparstek chytro€Qci wi€Xcej zdzia€Ra w pewnych okoliczno€Qciach od beczki si€Ry. €[ Chytro€Qci?? A sk€Sd wy by€Qcie mieli wzi€S€Y t€X chytro€Q€Y? Stary Sam Hawkens znany jest jako chytra sztuka, a mimo to nie rozumie, w jaki spos€Vb zamierzacie chytro€Qci€Swydrze€Y wodzowi palm€X zwyci€Xstwa. Co poradzi chytro€Q€Y ca€Rego €Qwiata wobecdobrze rzuconego tomahawka?€[ Poradzi, Samie, poradzi! €[ Jak€We€W?? €[Zobaczycie albo raczej na razie nie zobaczycie. Powiadam wam jednak: jestem prawie pewien, €We sprawa si€X uda. €[Wypowiadacie to olbrzymie samochwalstwo chyba tylko dlatego, €Weby ul€Wy€Y naszym sercom. €[ Nie. €[Tak, by nas pocieszy€Y! Ale co pomo€We pociecha, kt€Vra przepadnie ju€W w nast€Xpnej minucie! €[ Uspok€Vjcie si€X. Mam znakomity plan. €[Plan? Tego jeszcze brakowa€Ro! Tu nie ma innego planu, jak p€Ryn€S€Y na drug€S stron€X, a podczas tego dosi€Xgnie was tomahawk. %€[ Nie. Uwa€Wajcie! Je€Qli uton€X, b€Xdziemy ocaleni. #€[ Uton€X... ocaleni! Sir, macie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBЙp“ c’BК ћ cѕBЛўa cXCМ_! cЛCНb,ё cDОS7GDlada chwila umrze€Y i dlatego bredzicie! €[ Wiem, co robi€X. Zapami€Xtajcie sobie, €We skoro uton€X, nie mamy si€X czego obawia€Y. !Wym€Vwi€Rem te s€Rowa pr€Xdko, poniewa€W zbli€Wyli si€X trzej wodzowie, a Inczu-czuna powiedzia€R: €[Teraz rozwi€S€Wemy Old Shatterhanda, ale niech mu si€X nie zdaje, €We zdo€Ra umkn€S€Y. Natychmiast do€Qcign€X€Roby go kilkuset wojownik€Vw. €[Ani mi to przez my€Ql nie !przesz€Ro! €[odrzek€Rem. €[Gdybymnawet m€Vg€R umkn€S€Y, by€Roby to pod€Ro€Qci€S wobec moich towarzyszy. Gdy mnie rozwi€Szano, poruszy€Rem cz€Ronkami, aby wypr€Vbowa€Y ich ruchliwo€Q€Y. €[Wielki to dla mnie zaszczyt !€[rzek€Rem nast€Xpnie €[p€Rywa€Y na wy€Qcigi lub raczej na €Qmier€Y i €Wycie z najs€Rawniejszym wodzem Apacz€Vw, ale dla niego nie ma w tym zaszczytu. €[ Czemu?? €[Bo nie jestem godnym dla niego przeciwnikiem. K€Spa€Rem si€X tu i €Vwdzie w potoku i $stara€Rem si€X nie p€Vj€Q€Y na dno, ale w€Stpi€X, czy zdo€Ram przep€Ryn€S€Y tak szerok€S i g€R€Xbok€S rzek€X. "€[Uff, uff! To mnie nie cieszy. Ja i Winnetou p€Rywamy najlepiej z ca€Rego szczepu. Cowarte zwyci€Xstwo nad takim lichym p€Rywakiem! #€[I jeste€Q uzbrojony, a ja nie. Id€X wi€Xc na €Qmier€Y, a towarzysze moi przygotowali !si€X na ni€S tak€We. Mimo to rad bym wiedzie€Y, jak ma wygl€Sda€Y ta walka. Kto pierwszy wejdzie do wody? €[Ty. €[ A ty za mn€S?? €[ Tak. €[ A kiedy zaatakujesz mnie tomahawkiem?? €[Kiedy mi si€X spodoba! €[odrzek€R z dumnym, pogardliwym u€Qmiechem mistrza, kt€Vry ma do czynienia z partaczem. %€[ A wi€Xc mo€We si€X to sta€Y ju€W w wodzie?? €[ Tak. Udawa€Rem, €We jestem coraz bardziej strwo€Wony i !przygn€Xbiony, i pyta€Rem dalej: €[A wi€Xc tobie wolno mnie "zabi€Y. A ja ciebie mog€X? Zrobi€R min€X, w kt€Vrej by€Ra wyra€\na odpowied€\: €TBiedny robaku, o tym nie masz co my€Qle€Y! Pytanie to m€Vg€R ci podsun€S€Y tylko €Qmiertelny strach€U . Potem powiedzia€R: !€[To b€Xdzie p€Rywanie i walka "na €Qmier€Y i €Wycie. Mo€Wesz mniezabi€Y, gdy€W tylko w ten !spos€Vb zdo€Rasz dosta€Y si€X do celu. #€[I €Qmier€Y twoja nic by mi nie zaszkodzi€Ra? %€[Nie. Je€Qli ja ciebie zabij€X, tonie osi€Sgniesz swego celu, a twoi towarzysze b€Xd€S musieli umrze€Y, a je€Qli ty mnie zabijesz, dostaniesz si€X do celu i od tej chwili nie "b€Xdziecie je€Zcami, lecz lud€\mi wolnymi. Chod€\! $Odwr€Vci€R si€X, a ja zdj€S€Rem z #siebie bluz€X i buty. Od€Ro€Wy€Rem wszystko, co mia€Rem za pasemi w kieszeniach. Podczas tego Sam Hawkens biada€R: %€[To si€X nie uda, sir, to si€X nie uda. €]eby€Qcie mogli zobaczy€Y swoj€S twarz! A ten p€Raczliwy ton w waszych ostatnich s€Rowach! Okropnie si€X boj€X o was i o nas! Nie mog€Rem mu nic odpowiedzie€Y, poniewa€W us€Ryszeliby to trzej wodzowie, lecz ja wiedzia€Rem, sk€Sd si€X wzi€X€Ra ta p€Raczliwo€Q€Y. Chcia€Rem, jak si€X to m€Vwi, wzi€S€Y Inczu-czun€X na lep. €[Jeszcze jedno pytanie €[prosi€Rem, zanim ruszyli€Qmy. €[Czy w razie uwolnienia otrzymamy nasz€S w€Rasno€Q€Y? Wybuchn€S€R kr€Vtkim €Qmiechem pe€Rnym zniecierpliwienia, gdy€Wuwa€Wa€R to pytanie za bezsensowne, i odrzek€R: €[ Tak jest, €[ Wszystko?? €[ Wszystko. €[I konie, i strzelby? Na to mnie ofukn€S€R: !€[Powiedzia€Rem, €We wszystko! Czy nie masz uszu? Raz !chcia€Ra ropucha lata€Y z or€Rem !na wy€Qcigi i pyta€Ra, co jej da,gdy go zwyci€X€Wy. Je€Qli tak samo g€Rupio p€Rywasz, jak pytasz, to wstyd mi, €We nie da€Rem ci starej skwaw na przeciwnika! Udali€Qmy si€X przez utworzonedoko€Ra nas p€V€Rkole ku brzegowi. Mijaj€Sc Nszo-czi, pochwyci€Rem jej spojrzenie, kt€Vrym €Wegna€Ra mnie na zawsze. Indianie poszli za nami!i roz€Ro€Wyli si€X nad brzegiem, aby wygodnie rozkoszowa€Y si€Xczekaj€Scym ich widowiskiem. Wiedzia€Rem, €We grozi mi ogromne niebezpiecze€Zstwo. Czy p€Ryn€S€Rbym prosto, czy zygzakiem, tomahawk wodza musia€R mnie dosi€Xgn€S€Y. Pozostawa€Ra jedyna droga ocalenia: nurkowanie, a pod tym wzgl€Xdem nie by€Rem takimpartaczem, za jakiego mia€R mnie Inczu-czuna. Ale samo nurkowanie te€W nie mog€Ro mnie ocali€Y, gdy€W musia€Rbym wyp€Rywa€Y na wierzch dla zaczerpni€Xcia powietrza, a tym samym da€Y g€Row€X pod tomahawk. Nie, nie wolno mi by€Ro wynurzy€Y si€X napowierzchni€X, przynajmniej przed oczyma czerwonosk€Vrych. Ale jak mia€Rem tego dokona€Y? Zbada€Rem okiem brzeg w dole iw g€Vrze rzeki i przekona€Rem si€X z zadowoleniem, €We sam teren przychodzi mi z pomoc€S. Znajdowali€Qmy si€X, jak ju€W powiedzia€Rem, na zupe€Rnie pustej €Rawicy piaskowej, !powy€Wej jej €Qrodka. G€Vrny jej koniec, tam gdzie si€X zaczyna€R las, oddalony by€R odemnie o sto krok€Vw, dalej ku g€Vrze rzeka tworzy€Ra zakr€Xt, !a za nim nikn€X€Ra z oczu. Dolny !koniec €Rawicy le€Wa€R o jakie€Q czterysta krok€Vw ode mnie. Gdybym skoczy€R w wod€X i niewynurzy€R si€X, pomy€Qlano by, €We uton€S€Rem, i szukano by mego cia€Ra oczywi€Qcie w dole rzeki. Musia€Rem wi€Xc szuka€Y ocalenia w g€Vrze. W tej stronie ujrza€Rem najpierw miejsce, gdzie woda podmywa€Ra brzeg tak, €We !zwisa€R nad ni€S i nadawa€R si€X doskonale na chwilowe schronienie. Nieco dalej woda nanios€Ra mn€Vstwo drzewa, "kt€Vre trzyma€Ro si€X tak silnie, €We tak€We mog€Rem z niego skorzysta€Y w tym samym celu. Przedtem jednak powinienem by€R udawa€Y, €We si€X boj€X. Inczu-czuna rozebra€R si€X zostaj€Sc tylko w lekkich !india€Zskich spodniach, zatkn€S€Rza pas tomahawk i powiedzia€R: €[ Mo€Wemy zacz€S€Y. Skacz do wody! €[ Czy nie wolno mi najpierw "spr€Vbowa€Y, jak tu g€R€Xboko? €[ zapyta€Rem trwo€Wliwie. Po jego twarzy przebieg€R niesko€Zczenie pogardliwy u€Qmiech. Za€W€Sda€R w€R€Vczni, kt€Vr€S zaraz mi przyniesiono. Wepchn€S€Rem j€S do wody, ale do dna nie dosta€Rem. By€Ro mi to bardzo na r€Xk€X, mimo to nadal udawa€Rem boja€\€Z. Przykucn€S€Rem nad wod€S i zacz€S€Rem sobie zmywa€Y czo€Ro#i piersi jak cz€Rowiek, kt€Vry si€Xboi apopleksji, gdyby nagle wszed€R do zimnej wody. Za mn€S da€R si€X s€Rysze€Y pomruk lekcewa€Wenia, a to by€R pewny #znak, €We sw€Vj cel osi€Sgn€S€Rem. Naraz zawo€Ra€R Sam Hawkens: #€[Na mi€Ro€Q€Y Boga, chod€\cie tulepiej, sir! Nie mog€X na to patrze€Y. Niech nas zam€Xcz€S. To lepsze ni€W mie€Y przed oczyma taki przykry obraz! Przysz€Ro mi mimo woli na my€Ql, co sobie pomy€Qli o mnie Nszo-czi. Obejrza€Rem si€X. Twarz Tanguy by€Ra uciele€Qnionym szyderstwem, Winnetou podni€Vs€R g€Vrn€S warg€X tak, €We by€Ro mu wida€Y "z€Xby, by€R w€Qciek€Ry na to, €We okaza€R mi wsp€V€Rczucie, a siostra jego spu€Qci€Ra oczy i nie patrzy€Ra na mnie. €[ Jestem got€Vw €[ hukn€S€R Inczu--czuna. €[ C€V€W ty si€X jeszcze oci€Sgasz?? Do wody! €[ Czy to rzeczywi€Qcie !nieuniknione?? €[ zapyta€Rem. €[ Czy inaczej ju€W by€Y nie mo€We?? Zabrzmia€R powszechny €Qmiech, nad kt€Vrym dominowa€Rg€Ros Tanguy: #€[Pu€Q€Ycie t€X €Wab€X, darujcie mu €Wycie! Wojownik nie powinien przy€Ro€Wy€Y r€Xki do zabicia takiego tch€Vrza. A Inczu-czuna warkn€S€R na mnie jak w€Qciek€Ry tygrys: €[ Do wody, bo ci€X natychmiast trzasn€X w kark tomahawkiem. Uda€Rem bardzo przera€Wonego,!usiad€Rem na brzegu, w€Ro€Wy€Rem najpierw stopy, potem €Rydki do wody i pr€Vbowa€Rem zwolna si€X zsun€S€Y. €[ Do wody!! €[ krzykn€S€R Inczu-czuna ponownie i kopn€S€R mnie w plecy. Na to w€Ra€Qnie czeka€Rem. Podrzuci€Rem bezradnie obie r€Xce do g€Vry, krzykn€S€Rem przera€\liwie i plusn€S€Rem w wod€X. W nast€Xpnej chwili sko€Zczy€Ro si€X udawanie. Poczu€Rem dno, rzuci€Rem si€X #g€Row€S w d€V€R i pop€Ryn€S€Rem podwod€S przy brzegu w g€Vr€X rzeki. W chwil€X potem !us€Rysza€Rem za sob€S szelest, toInczu-czuna wskoczy€R za mn€S.Jak si€X potem dowiedzia€Rem, chcia€R mnie pu€Qci€Y na pewn€S !odleg€Ro€Q€Y, a potem zap€Xdzi€Y !na drugi brzeg i tam dosi€Xgn€S€Ytomahawkiem. Jednak z powodu mej tch€Vrzliwo€Qci "porzuci€R t€X my€Ql i skoczy€R za mn€S czym pr€Xdzej, aby mnie !zabi€Y, gdy tylko si€X wynurz€X, z takim bowiem mazgajem $nale€Wa€Ro si€X za€Ratwi€Y kr€Vtko. Dosta€Rem si€X pod zwisaj€Scy brzeg i wydoby€Rem si€X na wierzch tak, €We wychyli€Rem z wody tylko g€Row€X po usta. Pr€Vcz wodza nikt mnie nie m€Vg€R zobaczy€Y, bo tylko on sam by€R w wodzie, ale ku mej !rado€Qci twarz mia€R odwr€Vcon€S.Odetchn€S€Rem g€R€Xboko i poszed€Rem zn€Vw na dno, by !p€Ryn€S€Y dalej. Wnet znalaz€Rem si€X ko€Ro wspomnianego drzewa, naniesionego przez wod€X, i zn€Vw zaczerpn€S€Rem powietrza. Drzewo zakrywa€Ro mnie tak dok€Radnie, €We mog€Rem d€Ru€Wej zosta€Y na powierzchni. Widzia€Rem wodza le€W€Scego na wodzie jak zwierz€X gotowe natychmiast rzuci€Y si€X na zdobycz. Teraz "mia€Rem najd€Ru€Wsz€S przestrze€Z do przep€Ryni€Xcia, bo a€W do miejsca, gdzie zaczyna€R si€X !las, a zaro€Qla zwisa€Ry z brzegudo wody. Dotar€Rem i tam szcz€X€Qliwie i pod os€Ron€S zaro€Qli wyszed€Rem na brzeg. Musia€Rem oczywi€Qcie min€S€Y !zakr€Xt, by przep€Ryn€S€Y za nim na drugi brzeg, mog€Rem to zrobi€Y tylko biegiem. Zanim jednak ruszy€Rem, spojrza€Rem ku tym, kt€Vrych uda€Ro mi si€X oszuka€Y. "Stali wo€Raj€Sc i gestykuluj€Sc nad brzegiem, a w€Vdz p€Rywa€R tam i z powrotem, wci€S€W jeszcze czekaj€Sc na mnie, chocia€W by€Ro to niemo€Wliwe, €Webym tak d€Rugo wytrzyma€R pod wod€S bez oddechu. Czy Sam my€Qla€R teraz o moich s€Rowach; €TJe€Qli uton€X, b€Xdziemy ocaleni€U? Pobieg€Rem lasem, jak mog€Rem najdalej, dop€Vki nie min€S€Rem zakr€Xtu, potem zn€Vw wszed€Rem do wody i przep€Ryn€S€Rem swobodnie na drug€S stron€X, wszystko to dzi€Xki temu, €We Apacze uwa€Wali mnie za lichego p€Rywaka i cz€Rowieka boj€Scego si€X wody. Na drugim brzegu poszed€Rem znowu w d€V€R rzeki a€W do kra€Zca lasu. Ukryty w krzakach, dojrza€Rem z przyjemno€Qci€S, €We kilku czerwonosk€Vrych wskoczy€Ro do wody i dzioba€Ro w€R€Vczniamidno, szukaj€Sc utopionego Old Shatterhanda. Mog€Rem z ca€R€S swobod€S "p€Vj€Q€Y teraz do cedru i by€Rbym wygra€R, lecz nie uczyni€Rem tego, gdy€W chcia€Rem nie tylko osi€Sgn€S€Y zwyci€Xstwo, lecz tak€We da€Y Inczu-czunie nauczk€X, a zarazem zobowi€Sza€Y go do wdzi€Xczno€Qci. !On p€Rywa€R wci€S€W Jeszcze tami z powrotem i nie przysz€Ro muna my€Ql spojrze€Y na drugi brzeg. Osun€S€Rem si€X znowu w wod€X, po€Ro€Wy€Rem si€X na plecach tak, €We tylko nos i usta wystawa€Ry mi z wody, i $pozwoli€Rem si€X nie€Q€Y fali. Nikt mnie nie zauwa€Wy€R. Dop€Ryn€S€Rem tak naprzeciw nich, da€Rem zn€Vw nurka, podp€Ryn€S€Rem jeszcze kawa€Rek,po czym wynurzy€Rem si€X i stoj€Sc w wodzie, zawo€Ra€Rem donios€Rym g€Rosem: €[Samie Hawkens, wygrali€Qmy, wygrali€Qmy! Wygl€Sda€Ro to zupe€Rnie tak, jakbym si€X znajdowa€R na p€Rytkim miejscu. Czerwonosk€Vrzy dos€Ryszeli mnie i spojrzeli w t€X stron€X. Jakie€W wycie rozleg€Ro si€X na przeciwleg€Rym brzegu! Zdawa€Ro#si€X, €We tysi€Sc diab€R€Vw, nagle wypuszczonych, zacz€Xto #rycze€Y na wy€Qcigi. Kto s€Rysza€R to raz w €Wyciu, ten nigdy tego nie zapomni. Ledwo Inczu-czuna mnie spostrzeg€R, ruszy€R naprz€Vd silnymi, d€Rugimi ruchami i p€Ryn€S€R, a raczej lecia€R na drug€S stron€X. Nie mog€Rem go dopu€Qci€Y zbyt blisko, wi€Xc pomkn€S€Rem ku brzegowi, wydosta€Rem si€X na€Z i €[ stan€S€Rem!! %€[ Dalej, dalej, sir! €[ krzycza€R Sam do mnie. €[ Spieszcie czym pr€Xdzej do cedru!! "Nikt ju€W temu teraz nie m€Vg€R przeszkodzi€Y, ale postanowi€Rem da€Y przedtem Inczu-czunie nauczk€X i nie "odszed€Rem, dop€Vki nie zbli€Wy€R si€X do mnie na czterdzie€Qci krok€Vw. Potem pop€Xdzi€Rem ku drzewu. Gdybym by€R jeszcze wwodzie, na pewno by mu si€X uda€R rzut tomahawkiem, teraz jednak by€Rem pewien, €We nie u€Wyje topora, dop€Vki si€X nie dostanie na brzeg. Drzewo sta€Ro w odleg€Ro€Qci trzystu krok€Vw od brzegu. Przebieg€Rem szybko po€Row€X tej odleg€Ro€Qci, zatrzyma€Rem si€X znowu i spojrza€Rem za siebie. W€Vdz w€Ra€Qnie wychodzi€R z "wody i szed€R w pu€Rapk€X, kt€Vr€Sna€Z zastawi€Rem. Do€Qcign€S€Y mnie ju€W nie m€Vg€R, chyba rzucaj€Sc tomahawkiem. Wyrwa€R go te€W zza pasa i ruszy€R p€Xdem. Nie umyka€Rem wci€S€W jeszcze i dopiero gdy si€X przybli€Wy€R na niebezpieczn€S dla mnie odleg€Ro€Q€Y, rzuci€Rem si€X do ucieczki, ale tylko pozornie. Powiedzia€Rem sobie tak: "€TDop€Vki b€Xd€X sta€R spokojnie, Inczu-czuna nie rzuci toporem, bo wie, €We uskocz€X na bok, widz€Sc nadlatuj€Scy tomahawk. A zatem rzuci nim dopiero wtedy, gdy si€X !odwr€Vc€X i zaczn€X ucieka€Y€U . Zacz€S€Rem wi€Xc pozornie umyka€Y, ale po dwudziestu krokach zatrzyma€Rem si€X nagle!i znowu odwr€Vci€Rem si€X twarz€S ku niemu. Domy€Qli€Rem si€X s€Rusznie! Inczu-czuna bowiem, chc€Sc by€Y pewnym rzutu, stan€S€R na miejscu, zawin€S€R toporem nad #g€Row€S i cisn€S€R nim w€Ra€Qnie w chwili, gdy spojrza€Rem na niego. Wykona€Rem wi€Xc dwa, trzy skoki w bok, top€Vr $przelecia€R ko€Ro mnie i zary€R si€Xg€R€Xboko w piasek. Tego w€Ra€Qnie pragn€S€Rem, podbieg€Rem, podnios€Rem go i ruszy€Rem spokojnym krokiem naprzeciw wodza. Inczu czuna 'krzykn€S€R ze z€Ro€Qci i pu€Qci€R si€X do mnie biegiem jak w€Qciek€Ry. Widz€Sc to zamierzy€Rem si€X tomahawkiem i zawo€Ra€Rem gro€\nie: €[St€Vj, Inczu-czuno! Znowu pomyli€Re€Q si€X co do Old Shatterhanda. Czy chcesz w€Rasnym toporem dosta€Y po g€Rowie? Zatrzyma€R si€X w biegu i krzykn€S€R: €[ Psie, jak mi w wodzie umkn€S€Re€Q? Z€Ry Duch zn€Vw ci dopom€Vg€R! €[Nie wierz temu! Je€Qli tu mo€We by€Y mowa o duchu, to w€Ra€Qnie dobry Manitou opiekowa€R si€X mn€S w tej niebezpiecznej chwili. "M€Vwi€Sc to, spostrzeg€Rem, €We jego oczy, zwr€Vcone na mnie, p€Ron€S jakby pod wp€Rywem ukrytego zamiaru. Doda€Rem wi€Xc ostro€Wnie: €[Chcesz mnie zaskoczy€Y, zaatakowa€Y, widz€X to po tobie. Nie czy€Z tego, bo !oznacza€Roby to twoj€S €Qmier€Y. Nic ci si€X nie stanie, gdy€W naprawd€X lubi€X ciebie i "Winnetou, ale je€Qli rzucisz si€X na mnie, b€Xd€X musia€R si€X broni€Y. Wiesz, €We i bez broni mam nad tob€S przewag€X, a teraz jeszcze zdoby€Rem sobie tomahawk. B€Sd€\ wi€Xc rozs€Sdny i... Nie mog€Rem doko€Zczy€Y zdania. Z€Ro€Q€Y, kt€Vra go opanowa€Ra, odebra€Ra mu !spokojn€S rozwag€X. Rzuci€R si€X ku mnie z r€Xkami zakrzywionymi jak szpony. Ju€Wzdawa€Ro mu si€X, €We mnie pochwyci€R, gdy wtem usun€S€Rem si€X szybko w bok, a si€Ra skoku, kt€Vra mia€Ra mnie obali€Y, powali€Ra jego samego. Natychmiast stan€S€Rem przy nim, opar€Rem prawe kolano na jednej, a lewe na drugiej jego #r€Xce, uj€S€Rem go lew€S r€Xk€S za kark, a praw€S podnios€Rem tomahawk i zawo€Ra€Rem: €[Inczu-czuno, czy prosisz o €Rask€X? €[ Nie. €[ To ci g€Row€X roz€Rupi€X!! &€[ Zabij mnie, psie! €[ st€Xkn€S€R, %na pr€V€Wno usi€Ruj€Sc si€X uwolni€Y. €[Nie, jeste€Q ojcem Winnetou i b€Xdziesz €Wy€R, ale na razie zmuszasz mnie do tego, €Webymci€X unieszkodliwi€R. Uderzy€Rem go po g€Rowie p€Rask€S stron€S tomahawka, wskutek czego zacharcza€R, "drgn€S€R kurczowo i rozci€Sgn€S€R si€X na ziemi. Czerwonosk€Vrym mog€Ro si€X wydawa€Y, €We go zabi€Rem. Zabrzmia€Ro wycie, jeszcze okropniejsze ni€W przedtem. Przywi€Sza€Rem Inczu-czunie pasem r€Xce do !cia€Ra, zanios€Rem go do cedru i tam po€Ro€Wy€Rem. Musia€Rem, cho€Y niepotrzebnie, odby€Y tenkawa€Rek drogi, poniewa€W wymaga€Ra tego nasza umowa. Zostawi€Rem go na ziemi, a sam pobieg€Rem nad rzek€X, widz€Sc, €We wielu czerwonosk€Vrych, z Winnetou na czele, rzuci€Ro si€Xdo wody, aby przep€Ryn€S€Y na #moj€S stron€X. Mog€Ro si€X to sta€Yniebezpieczne dla mnie i dla moich towarzyszy, gdyby Apacze nie chcieli dotrzyma€Y !s€Rowa. Dlatego znalaz€Rszy si€X nad wod€S zawo€Ra€Rem: €[Precz! W€Vdz €Wyje, nic mu z€Rego nie wyrz€Sdzi€Rem, ale !zabij€X go, gdy si€X zbli€Wycie. Niech tu przyp€Rynie tylko Winnetou, chc€X z nim pom€Vwi€Y! Nie zwr€Vcili uwagi na t€X przestrog€X, ale Winnetou "podni€Vs€R si€X w wodzie tak, €We go wszyscy mogli zobaczy€Y, i !zawo€Ra€R kilka s€R€Vw, kt€Vrych !nie zrozumia€Rem. Pos€Ruchali go i zawr€Vcili, a on sam przyp€Ryn€S€R na t€X stron€X. Czeka€Rem na niego nad wod€S ipowiedzia€Rem, gdy z niej wychodzi€R: €[ Dobrze, €We odes€Ra€Re€Q wojownik€Vw, gdy€W naraziliby €[ Uton€X... ocaleni! Sir, macie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBПp№ cШDР` № c+EСPF cŽEТ– ‡ cёEУ+І cTFФУ5Д YЗFtwego ojca na niebezpiecze€Zstwo. €[ Zabi€Re€Q go tomahawkiem?? €[ Nie. Zmusi€R mnie do tego, €We go og€Ruszy€Rem, bo nie chcia€R si€X podda€Y. €[ Mog€Re€Q go zabi€Y!! By€R przecie€W w twoim r€Xku! €[Staram si€X zawsze oszcz€Xdza€Y wroga, a tym bardziej ojca umi€Rowanego przeze mnie Winnetou. Masz tu jego bro€Z! Ty rozstrzygniesz, czy zwyci€X€Wy€Rem, a zarazem, czy dotrzymacie s€Rowa danego mnie i moim towarzyszom. Wzi€S€R podany mu tomahawk iprzypatrywa€R mi si€X d€Rugo, d€Rugo. Wzrok jego €Ragodnia€R coraz bardziej, wreszcie twarzprzybra€Ra wyraz podziwu. €[ Co za cz€Rowiek z Old Shatterhanda!! €[ zawo€Ra€R wreszcie!! €[ Kto go pojmie?? €[ Nauczysz si€X jeszcze mnie pojmowa€Y. €[Dajesz mi ten top€Vr, nie wiedz€Sc, czy dochowamy ci %s€Rowa! M€Vg€Rby€Q si€X nim broni€Y. Czy wiesz, €We w ten spos€Vb oddajesz si€X w moje r€Xce? #€[Pshaw! Nie boj€X si€X, gdy€W nawszelki wypadek mam r€Xce i pi€X€Qci, a Winnetou nie jest k€Ramc€S, lecz szlachetnym wojownikiem, kt€Vry nie z€Ramies€Rowa. Na to Winnetou wyci€Sgn€S€R domnie r€Xk€X i odrzek€R z b€Ryszcz€Scymi oczyma: €[Masz s€Ruszno€Q€Y. Jeste€Q wolny, a tamte blade twarze r€Vwnie€W, z wyj€Stkiem tego, kt€Vry si€X nazywa Rattler. Darzysz mnie zaufaniem, wi€Xc i ja ci go nie odmawiam. !€[ Zaufasz mi tak jak ja tobie.Zaczekaj tylko troch€X. Chod€\ teraz do ojca! €[Tak, chod€\my! Musz€X go zobaczy€Y z bliska, bo gdy Old Shatterhand uderzy, €Ratwo !mo€We nast€Spi€Y €Qmier€Y, cho€Y sam nie mia€R zamiaru jej zada€Y. Podeszli€Qmy do cedru i rozwi€Szali€Qmy r€Xce wodzowi. Winnetou zbada€R go i rzek€R: €[€]yje, ale niepr€Xdko si€X zbudzi i b€Xdzie go d€Rugo !bola€Ra g€Rowa. Nie mog€X tutaj, pozosta€Y, przy€Ql€X mu wi€Xc !kilku ludzi. Niech m€Vj brat Old Shatterhand p€Vjdzie ze mn€S! Pierwszy raz wyrazi€R si€X o mnie €Tm€Vj brat€U . Ile€W razy p€V€\niej s€Rysza€Rem to z jego ust, a jak powa€Wnie, wiernie i szczerze brzmia€Ry zawsze te s€Rowa! Poszli€Qmy znowu ku rzece i przep€Ryn€Xli€Qmy na drug€S stron€X. Czerwonosk€Vrzy z !niecierpliwo€Qci€S czekali na nasna brzegu. Widz€Sc nas p€Ryn€Scych spokojnie obok !siebie, zauwa€Wyli, €We jeste€Qmyw zgodzie, i musieli tak€We uzna€Y, €We nies€Rusznie by€Rem przedmiotem ich szyderstwa i €Qmiechu. Kiedy wyszli€Qmy na brzeg, Winnetou wzi€S€R mnie za r€Xk€X i rzek€R dono€Qnym g€Rosem: #€[ Old Shatterhand zwyci€X€Wy€R. On i jego trzej towarzysze s€S wolni! !€[ Uff, uff, uff! €[ zawo€Rali Apacze. !Tangua sta€R na boku i patrzy€R!ponuro przed siebie. Mia€Rem si€Xz nim jeszcze policzy€Y, gdy€W nale€Wa€Ro go ukara€Y, i to nie tylko z naszego powodu, lecz tak€We ze wzgl€Xdu na przysz€Ro€Q€Y €[ze wzgl€Xdu na !tych bia€Rych, z kt€Vrymi m€Vg€R si€X jeszcze zetkn€S€Y. Winnetou przeszed€R wraz ze mn€S obok niego, nie rzuciwszy na€Z okiem, i zaprowadzi€R mnie do s€Rup€Vw, do kt€Vrych przywi€Szani byli moi towarzysze. $€[Jeste€Qmy ocaleni! €[ zawo€Ra€R Sam. €[Ju€W nas nie sprz€Stn€S! !Cz€Rowieku, m€X€Wu, przyjacielu, m€Rodzie€Zcze, greenhornie, jak wam si€X to uda€Ro? !Winnetou poda€R mi sw€Vj n€V€W m€Vwi€Sc: #€[Odetnij ich! Zas€Ru€Wy€Re€Q na to, €Weby€Q sam to uczyni€R. Zrobi€Rem to. Ledwie moi towarzysze poczuli si€X wolni, rzucili si€X na mnie, wzi€Xli w !swoich sze€Q€Y ramion i zacz€Xli "tak €Qciska€Y i gnie€Q€Y, €We a€W mnie strach zdj€S€R. Sam poca€Rowa€R mnie nawet w r€Xk€X,a z ma€Rych oczek kapa€Ry mu €Rzy w b€Vr jego zarostu, gdy m€Vwi€R; €[Sir, je€Qli wam to kiedy€Q zapomn€X, to niech mnie po€Rknie pierwszy nied€\wied€\, kt€Vrego spotkam. Jak zabrali€Qcie si€X do tego? Znikn€Xli€Qcie. Tak bardzo obawiali€Qcie si€X wody, €We $wszyscy my€Qleli, i€W uton€Xli€Qcie.$€[ Czy€W nie powiedzia€Rem: je€Qliuton€X, b€Xdziemy ocaleni? €[Old Shatterhand tak powiedzia€R? €[ spyta€R Winnetou. €[A wi€Xc to wszystko by€Ro tylko udane? €[ Tak €[ potwierdzi€Rem. "€[M€Vj brat wiedzia€R, co robi. Przypuszczam, €We pop€Ryn€S€R tu€W pod wod€S przeciw !pr€Sdowi, a potem w d€V€R rzeki. M€Vj brat jest nie tylko mocny jak nied€\wied€\, lecz tak€We chytry jak lis na prerii. Kto jest jego wrogiem, ten musi si€X mie€Y na baczno€Qci. €[ A Winnetou by€R moim wrogiem?? €[ By€Rem nim, lecz ju€W nie jestem. !€[ Wi€Xc nie wierzysz ju€W temuk€Ramcy, Tanguy, lecz mnie? Spojrza€R na mnie znowu tak powa€Wnie i d€Rugo jak na tamtym brzegu, poda€R mi r€Xk€X i odrzek€R: €[ Twoje oczy s€S dobre, a twoim rysom obca jest nieuczciwo€Q€Y. Wierz€X ci. W€Ro€Wy€Rem zdj€Xte uprzednio ubranie, wyj€S€Rem z kieszeni puszk€X od sardynek i rzek€Rem: "€[ M€Vj brat Winnetou trafi€R w sedno. Udowodni€X mu to zaraz.My€Ql€X, €We pozna to, co mu teraz poka€W€X. Wyj€S€Rem zwini€Xty kosmyk w€Ros€Vw, wyprostowa€Rem i poda€Rem Winnetou. W "pierwszej chwili si€Xgn€S€R po nier€Xk€S, lecz nie dotkn€S€R, zaskoczony zupe€Rnie t€S niespodziank€S cofn€S€R si€X o krok i zawo€Ra€R: €[ To moje w€Rosy!! Kto ci je da€R? €[Inczu-czuna wspomnia€R, €We byli€Qcie przywi€Szani do drzew,gdy naraz dobry Wielki Duch zes€Ra€R wam niewidzialnego wybawc€X. Tak, by€R on niewidzialny, gdy€W nie m€Vg€R pokaza€Y si€X Keiowehom, lecz teraz nie ma ju€W potrzeby "kry€Y si€X przed nimi. Teraz ju€W chyba uwierzysz, €We by€Rem zawsze twym przyjacielem, a nie wrogiem. €[Wi€Xc to ty... ty... ty nas odwi€Sza€Re€Q? Wi€Xc tobie zawdzi€Xczamy i wolno€Q€Y, i €Wycie! €[wybuchn€S€R, wci€S€W jeszcze bardzo stropiony, chocia€W by€R cz€Rowiekiem, kt€Vrego nie €Ratwo by€Ro wprawi€Y w zdumienie ani zaskoczy€Y. Nast€Xpnie wzi€S€R !mnie za r€Xk€X i zaprowadzi€R na miejsce, na kt€Vrym obserwuj€Sc nas ustawicznie, sta€Ra jego siostra. Zatrzyma€R si€X przed ni€S wraz ze mn€S i powiedzia€R: €[Nszo-czi widzi tu dzielnego wojownika, kt€Vry wyswobodzi€Rpotajemnie mnie i ojca, kiedy Keiowehowie przywi€Szali nas do drzew. Niechaj Nszo-czi mu podzi€Xkuje! Po tych s€Rowach przycisn€S€R mnie do siebie i poca€Rowa€R w oba policzki. Ona poda€Ra mi r€Xk€X i rzek€Ra tylko jedno s€Rowo: €[ Przebacz!! Mia€Ra podzi€Xkowa€Y, a tymczasem prosi€Ra o przebaczenie! Dlaczego? Zrozumia€Rem to dobrze. Wyrz€Sdzi€Ra mi w duszy "krzywd€X. Zna€Ra mnie lepiej ni€W inni, a mimo to, gdy dla podst€Xpu udawa€Rem tch€Vrzostwo, uwierzy€Ra, €We tojest prawda. Uwa€Wa€Ra mnie przez chwil€X za boja€\liwego, niezgrabnego mazgaja i przeproszenie za to mylne mniemanie by€Ro dla niej spraw€S wa€Wniejsz€S od podzi€Xkowania, kt€Vrego domaga€R si€X Winnetou. U€Qcisn€S€Rem jej r€Xk€X i odrzek€Rem: €[Nszo-czi przypomina sobie zapewne wszystko, co jej powiedzia€Rem. Teraz to nast€Spi€Ro. Czy moja siostra ju€W mi wierzy? €[ Wierz€X mojemu bia€Remu bratu!! Tangua sta€R nie opodal, a w€Qciek€Ro€Q€Y przebija€Ra wyra€\nie z jego twarzy. !Przyst€Spi€Rem do€Z i zapyta€Rem patrz€Sc mu ostro w oczy: €[ Czy w€Vdz Keioweh€Vw, Tangua, jest k€Ramc€S, czy te€W mi€Ruje prawd€X? €[ Chcesz mnie obrazi€Y?? €[ wybuchn€S€R. #€[ Nie, pragn€X tylko wiedzie€Y, co mam o tobie s€Sdzi€Y. Odpowiadaj wi€Xc! €[ Niech Old Shatterhand wie, €We kocham prawd€X. €[ Zobaczymy!! W takim razie dotrzymujesz s€Rowa, ilekro€Y co€Q obiecasz? €[ Tak. "€[Tak te€W by€Y musi, bo kto nieczyni tak, jak powie, godzien jest pogardy. Czy pami€Xtasz jeszcze, co mi przyrzek€Re€Q? €[ Kiedy?? €[ Kiedy by€Rem jeszcze przywi€Szany do s€Rupa. €[ Wtedy m€Vwi€Rem o rozmaitych rzeczach. €[ To prawda, ale wiesz chyba, kt€Vre z twych s€R€Vw mam teraz na my€Qli? €[ Nie. €[ Wobec tego musz€X ci sam "przypomnie€Y. Oto chcia€Re€Q si€X ze mn€S policzy€Y. €[ Czy rzeczywi€Qcie?? €[ zapyta€R podnosz€Sc brwi. $€[Tak. Powiedzia€Re€Q tak€We, €We ch€Xtnie walczy€Rby€Q ze mn€S, gdy€W wiesz dok€Radnie, €We mniezmia€Wd€Wysz. Niew€Stpliwie ton, jakim m€Vwi€Rem, przerazi€R go, gdy€W rzek€R z namys€Rem: €[ Tego sobie nie przypominam. Old Shatterhand chyba €\le mnie zrozumia€R. !€[ Nie. Winnetou by€R przy tym i po€Qwiadczy to. €[Tak €[potwierdzi€R ochoczo Winnetou. €[Tangua chcia€R za€Ratwi€Y rachunki z Old Shatterhandem i che€Rpi€R si€X, €We got€Vw jest z nim walczy€Y, €Weby go zmia€Wd€Wy€Y. !€[ Widzisz wi€Xc, €We tak si€X wtedy wyrazi€Re€Q. Czy dotrzymasz s€Rowa? €[ A ty €W€Sdasz tego?? €[Tak. Nazwa€Re€Q mnie #tch€Vrzliw€S €Wab€S. Szkalowa€Re€Q mnie i stara€Re€Q si€X ze wszystkich si€R doprowadzi€Y donaszej zguby. Kto jest tak zuchwa€Ry, €Weby robi€Y co€Q podobnego, ten musi te€W mie€Y odwag€X walczy€Y ze mn€S. €[ Pshaw!! Walcz€X tylko z wodzami! €[ Ja jestem wodzem!! €[ Udowodnij to!! €[Pi€Xknie! Uczyni€X to w ten spos€Vb, €We powiesz€X ci€X na pierwszym drzewie, je€Qli si€X b€Xdziesz wzdraga€R walczy€Y ze mn€S. Gro€\ba powieszenia jest dla Indianina chyba najci€X€Wsz€S obelg€S. Tote€W Tangua natychmiast wyrwa€R n€V€W zza pasa i wrzasn€S€R: €[ Psie, mam ci€X przebi€Y? €[ Mo€Wesz, ale tylko w uczciwej walce €[ pier€Q w pier€Q, ostrze przeciwko ostrzu.€[ Ani mi si€X €Qni!! Z Old Shatterhandem nie chc€X mie€Y nic do czynienia! !€[ Ale gdy by€Rem przywi€Szany i nie mog€Rem si€X broni€Y, to chcia€Re€Q, ty tch€Vrzu! #Chcia€R si€X na mnie rzuci€Y, aleWinnetou stan€S€R pomi€Xdzy nima mn€S i powiedzia€R: €[M€Vj brat Old Shatterhand ma!s€Ruszno€Q€Y. Tangua oszkalowa€R #go i pragn€S€R go zgubi€Y. Je€Weli nie dotrzyma s€Rowa, to jest istotnie tch€Vrzem i zas€Ruguje na wykluczenie ze swego szczepu. Rzecz t€X nale€Wy rozstrzygn€S€Y natychmiast, gdy€W nikt nie powinien zarzuci€Y Apaczom, €We goszcz€S u siebie tch€Vrzy. Jak zamierza post€Spi€Y w€Vdz Keioweh€Vw? Tangua, zanim odpowiedzia€R, rzuci€R okiem doko€Ra. Apacz€Vw by€Ro prawie cztery razy tyle, co Keioweh€Vw, a pr€Vcz tego Keiowehowie znajdowali si€X naich terytorium. Niepodobna !by€Ro dopu€Qci€Y do sporu mi€Xdzyobu szczepami teraz, kiedy "mia€R zap€Raci€Y tak wielki okup ikiedy w€Ra€Qciwie by€R jeszcze na p€V€R je€Zcem. €[ Namy€Ql€X si€X nad tym €[ odrzek€R wymijaj€Sco. €[M€X€Wny wojownik nie !potrzebuje si€X namy€Qla€Y. Albo si€X zgodzisz na walk€X, albo przylgnie do ciebie nazwa tch€Vrza. "Na to poderwa€R si€X obra€Wony i wrzasn€S€R: €[ Tangua tch€Vrzem?? Kto tak twierdzi, temu n€V€W wbij€X w piersi! €[Ja to powiadam €[rzek€R Winnetou dumnie i spokojnie €[je€Qli nie dotrzymasz s€Rowa danego Old Shatterhandowi. €[ Dotrzymam!! €[ Wi€Xc got€Vw jeste€Q z nim walczy€Y?? €[ Tak. €[I to natychmiast? €[ Natychmiast!! Pragn€X jak najpr€Xdzej zobaczy€Y jego krew. €[ Dobrze. Teraz nale€Wy postanowi€Y, jakiej broni u€Wyjecie w tej walce. €[ Kto ma to postanowi€Y?? €[ Old Shatterhand. €[ Dlaczego?? "€[ Poniewa€W ty go obrazi€Re€Q. €[ Nie, ja powinienem oznaczy€Y bro€Z. €[Ty? €[Tak, ja, gdy€W on mnie obrazi€R, a ja jestem wodzem, gdy tymczasem on zwyk€Rym bia€Rym. Jestem wi€Xc czym€Q o wiele wa€Wniejszym od niego. €[ Old Shatterhand jest czym€Qwi€Xcej od czerwonosk€Vrego wodza. "€[ On te€W tak twierdzi, ale nie!zdo€Ra€R tego udowodni€Y. Gro€\banie jest dowodem. Wtedy ja rozstrzygn€S€Rem t€X kwesti€X: €[ Niech Tangua wybiera; mniewszystko jedno, jak€S broni€S go zwyci€X€W€X. €[Ty mnie nie zwyci€X€Wysz! €[rykn€S€R na mnie. €[ Czy s€Sdzisz, €We zgodz€X si€X na !walk€X na pi€X€Qci, w kt€Vrej ty !ka€Wdego powalisz, albo na n€V€W,kt€Vrym przebi€Re€Q No€Wa-Pioruna, albo na tomahawk, kt€Vry nawet dla Inczu-czuny okaza€R si€X zgubnym? €[ Wi€Xc co?? €[ B€Xdziemy strzela€Y do siebie, a moja kula ugrz€X€\nie ci w sercu! "€[Dobrze, przystaj€X z ochot€S. Ale czy m€Vj brat Winnetou s€Rysza€R, do czego teraz przyzna€R si€X Tangua? €[ Co takiego?? €[€]e walczy€Rem z No€Wem-Piorunem po to, by uwolni€Y Apacz€Vw od s€Rupa m€Xcze€Zskiego; Tangua przeczy€R temu dotychczas. Wszyscy si€X teraz przekonali, €We mia€Rem s€Ruszno€Q€Y nazywaj€Sc go k€Ramc€S. "€[K€Ramc€S? €[ hukn€S€R na mnie Keioweh. €[€]yciem mi za to zap€Racisz! Pr€Xdzej, podajcie mu strzelb€X! Niech si€X walka rozpocznie natychmiast, €Webym tego psa ujadaj€Scego zmusi€R do milczenia! Trzyma€R swoj€S strzelb€X w r€Xku, Winnetou pos€Ra€R Apacza do puebla po moj€S rusznic€X i amunicj€X, kt€Vr€S, nim mnie pojmano, nosi€Rem przy sobie. Wszystko zachowano starannie, gdy€W Winnetou, pomimo €We mnie uwa€Wa€R za swego wroga, opiekowa€R si€X mn€S bardzo troskliwie. "Nast€Xpnie zwr€Vci€R si€X do mnie z tymi s€Rowy: "€[Niech m€Vj bia€Ry brat powie, !z jakiej odleg€Ro€Qci b€Xdziecie strzela€Y oraz ile strza€R€Vw macie da€Y. €[ Mnie wszystko jedno €[ odrzek€Rem. €[ Kto wybiera€R !bro€Z, niechaj i to rozstrzygnie."€[Tak, ja rozstrzygam €[ rzek€R Tangua. €[ Dwie€Qcie krok€Vw i !tyle strza€R€Vw, dop€Vki jeden z !nas nie padnie i nie zdo€Ra si€X ju€W podnie€Q€Y. €[Dobrze €[ powiedzia€R Winnetou. €[ Ja b€Xd€X tego #pilnowa€R. B€Xdziecie strzelali na przemian. Ja stan€X obok ze "strzelb€S i wpakuj€X kul€X w €Reb #temu, kt€Vry si€X o€Qmieli z€Rama€Yten porz€Sdek. Ale kto ma pierwszy strza€R? %€[ Naturalnie, €We ja! €[ zawo€Ra€R Keioweh. Winnetou potrz€Ssn€S€R niech€Xtnie g€Row€S i rzek€R: €[ Tangua zabiera wszystkie korzy€Qci dla siebie. Old Shatterhand ma pierwszy strza€R. $€[Nie! €[ odpar€Rem. €[Niech si€X stanie zgodnie z jego €Wyczeniem. On da jeden !strza€R, potem ja drugi i b€Xdziepo wszystkim. "€[ Nie!! €[ odrzek€R Tangua. €[ Strzelamy, dop€Vki jeden z nas nie padnie! €[Oczywi€Qcie, to w€Ra€Qnie mia€Rem na my€Qli, poniewa€W !pierwszy m€Vj strza€R rozci€Sgnieci€X na ziemi. €[ Samochwa€R!! €[Pshaw! W€Ra€Qciwie powinienem ci€X zabi€Y, ale tego nie zrobi€X. Ukarz€X ci€X w ten spos€Vb, €We strzaskam ci prawekolano, zapami€Xtaj to sobie! %€[Czy€Qcie s€Ryszeli? €[ za€Qmia€R !si€X. €[ Ta blada twarz, kt€Vr€S w€Ra€Qni przyjaciele nazywaj€S greenhornem, zapowiada, €We zodleg€Ro€Qci dwustu krok€Vw przestrzeli mi kolano! Wy€Qmiejcie go, wojownicy, wy€Qmiejcie! #Spojrza€R doko€Ra, ale nikt si€X !nie za€Qmia€R. Wobec tego m€Vwi€R sam dalej: €[Wy si€X jego boicie! Ja wam #poka€W€X, €We sobie kpi€X z niego. Chod€\cie, odmierzymy dwie€Qcie krok€Vw! W€Ra€Qnie przyniesiono mi rusznic€X. Zbadawszy j€S, przekona€Rem si€X, €We jest w dobrym, stanie, a obie lufy manabite. Dla pewno€Qci wystrzeli€Rem obie kule i nabi€Rem na nowo tak starannie, jak tego wymaga€Ra !sytuacja. Wtem zbli€Wy€R si€X do mnie Sam z tymi s€Rowy: €[Mam do was sto zapyta€Z, a nie znajduj€X do tego sposobno€Qci. Na razie tylko jedno. Czy rzeczywi€Qcie chcecie tego draba trafi€Y w kolano? €[ Tak. €[ Tylko?? €[ To b€Xdzie dostateczna kara. €[Nie, na pewno nie! Takie "plugastwo nale€Wy t€Xpi€Y, je€Qli "si€X nie myl€X. Zwa€Wcie tylko, co"on zawini€R, ile si€X ju€W z€Rego sta€Ro przez to jedynie, €We chcia€R ukra€Q€Y konie Apaczom! !€[ Temu winni biali co najmniejtak samo, poniewa€W go nam€Vwili do tego. "€[ Ale da€R si€X nam€Vwi€Y!! Na waszym miejscu wpakowa€Rbym!mu kul€X w €Reb. On z pewno€Qci€S"b€Xdzie mierzy€R w wasz€S g€Row€X! €[ Albo w piersi. Jestem tego pewien. €[Nie trafi. Pukawka tego draba nic niewarta. Odmierzono ju€W odleg€Ro€Q€Y, ustawili€Qmy si€X wi€Xc na punktach kra€Zcowych. By€Rem spokojny jak zwykle, a Tanguawyczerpywa€R ca€Ry sw€Vj zapas obelg, kt€Vrych powt€Vrzy€Y nie podobna. Niezadowolony z tego Winnetou, stoj€Scy nieco z boku pomi€Xdzy nami, rzek€R: €[Niechaj w€Vdz Keioweh€Vw milczy i uwa€Wa! Licz€X do trzech, potem dopiero wolno !strzeli€Y. Kto pr€Xdzej strzeli, dostanie ode mnie kul€X. €Patwo sobie wyobrazi€Y, €We wszyscy obecni byli w najwy€Wszym napi€Xciu. Ustawili si€X w dwa rz€Xdy po prawej i lewej stronie tak, €We utworzyli szerok€S ulic€X, kt€Vrej ko€Zce oznaczali€Qmy my. Zapanowa€Ra g€R€Xboka cisza. €[ Niech w€Vdz Keioweh€Vw zaczyna €[ rzek€R Winnetou. €[ Raz... dwa... trzy! Sta€Rem spokojnie, zwr€Vcony do przeciwnika ca€R€S $szeroko€Qci€S cia€Ra. Ten z€Ro€Wy€R si€X zaraz za pierwszym s€Rowem Winnetou, zmierzy€R n€X... ocaleni! Sir, macie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBХ€ cGЦ– I csGЧпєжGШгц c€щGЩЙ"l cLHЪ%-0 cЏHЫU70JIstarannie i wypali€R. Kula "przelecia€Ra tu€W ko€Ro mnie. Niktnie wyda€R g€Rosu. €[ Teraz strzela Old Shatterhand €[ wezwa€R mnie Winnetou. €[ Raz... dwa... #€[Zaraz! €[ przerwa€Rem mu. €[Ja sta€Rem naprzeciwko wodza Keioweh€Vw rzetelnie i prosto, on za€Q odwraca si€X i staje ku mnie bokiem. %€[ To mi wolno!! €[ odpar€R. €[ Ktomi zabroni?? Tego nie okre€Qlono, jak mamy stawa€Y. €[To prawda, wi€Xc Tangua mo€We si€X tak ustawi€Y, jak mu si€X spodoba. Nadstawia mi "w€Ssk€S stron€X cia€Ra, s€Sdz€Sc, "€We nie tak €Ratwo go trafi€X, alesi€X myli, bo nie chybi€X na pewno. M€Vg€Rbym wypali€Y, nie m€Vwi€Sc ani s€Rowa, ale chc€X by€Y wobec niego uczciwy. Zapowiedzia€Rem, €We dostanie kul€X w prawe kolano, je€Qli jednak sta€Y b€Xdzie bokiem, tokula roztrzaska mu oba kolana."Oto ca€Ra r€V€Wnica. Niechaj robi teraz, co chce; ja go ostrzeg€Rem. €[Strzelaj kulami, a nie "s€Rowami! €[ szydzi€R tamten i nie zwa€Waj€Sc na moj€S przestrog€X nie zmieni€R bocznej pozycji. €[ Old Shatterhand strzela €[ powt€Vrzy€R Winnetou. €[ Raz... dwa... trzy! "Hukn€S€R strza€R. Tangua wyda€R $g€Ro€Qny okrzyk, pu€Qci€R strzelb€X z r€Xki, roz€Ro€Wy€R ramiona i run€S€R na ziemi€X. "€[Uff, uff, uff! €[zawo€Rano ze wszystkich stron i zacz€Xto si€Xcisn€S€Y, aby zobaczy€Y, gdzie trafi€Rem. Ja podszed€Rem tak€We, a wszyscy rozst€Spili si€X z szacunkiem. €[W oba kolana, w oba kolana €[powtarzano na prawo i lewo. Kiedy przyst€Spi€Rem do Tanguy,le€Wa€R j€Xcz€Sc na ziemi. Winnetou kl€Xcza€R ju€W przy nim i bada€R ran€X. #Spostrzeg€Rszy, €We si€X zbli€Wam, rzek€R: €[Kula posz€Ra zupe€Rnie tak, jak przepowiedzia€R m€Vj bia€Ry brat; oba kolana strzaskane. Tangua ju€W nigdy nie wyjedziekonno, aby rzuci€Y okiem na rumaki innych szczep€Vw. Raniony, ujrzawszy mnie, obsypa€R mnie ca€Rym gradem przezwisk. Hukn€S€Rem na niego tak, €We zamilk€R na chwil€X, i rzek€Rem: "€[ Przestrzeg€Rem ci€X, lecz ty nie us€Rucha€Re€Q. Sam jeste€Q temu winien. $Nie €Qmia€R dalej j€Xcze€Y, gdy€W Indianinowi nie przystoi tego robi€Y nawet w najwi€Xkszym !b€Vlu. Zagryz€R wargi i patrzy€R przed siebie ponuro, a potem warkn€S€R: !€[ Jestem zraniony i nie mog€X wr€Vci€Y do domu, musz€X pozosta€Y u Apacz€Vw. Na to Winnetou potrz€Ssn€S€R g€Row€S i rzek€R bardzo stanowczo: €[Musisz wr€Vci€Y do domu, gdy€W nie mamy miejsca dla z€Rodziei naszych koni i morderc€Vw naszych wojownik€Vw. Nie zem€Qcili€Qmy "si€X krwawo i zadowolili€Qmy si€X okupem. Wi€Xcej €W€Sda€Y nie mo€Wesz. Keioweh nie nale€Wy donaszego puebla. €[ Ale€W ja nie b€Xd€X m€Vg€R usiedzie€Y na koniu!! "€[Old Shatterhand by€R ci€X€Wej "ranny i te€W nie m€Vg€R jecha€Y nakoniu, a mimo to dosta€R si€X "tutaj. My€Ql o nim cz€Xsto! To ci si€X przyda. Keiowehowie chcieli nas dzisiaj opu€Qci€Y; niech to uczyni€S, gdy€W kogo z nich spotkamy jutro w pobli€Wu naszych pastwisk, z tym obejdziemy si€X tak, jak wedle "ich €Wyczenia mieli€Qmy post€Spi€Yz Old Shatterhandem. Powiedzia€Rem. Howgh! Wzi€S€R mnie za r€Xk€X i odprowadzi€R na bok. Wydostawszy si€X ze €Qcisku, ujrzeli€Qmy Inczu-czun€X p€Ryn€Scego ku nam €Rodzi€S z dwoma wys€Ranymi do€Z lud€\mi. Winnetou po€Qpieszy€R nad rzek€X, a ja uda€Rem si€X do Sama Hawkensa, Dicka Stone'a i Willa Parkera. €[Nareszcie, nareszcie b€Xdziemy was mieli dla siebie! €[rzek€R pierwszy z nich. €[Powiedzcie nam przede wszystkim, jakie to w€Rosy pokazali€Qcie Winnetou? "€[ Te, kt€Vre mu sam obci€S€Rem. €[ Kiedy?? €[ Gdy uwolni€Rem go razem z ojcem. €[ To wy... do wszystkich "diab€R€Vw... wy... wy, greenhorn, mieliby€Qcie ich uwolni€Y? €[ Oczywi€Qcie. €[ Nie powiedziawszy nam o tym ani s€Rowa?? €[ To by€Ro zbyteczne!! €[ Ale jak€We tego dokonali€Qcie?? €[ Tak, jak to czyni€S greenhorny. !€[ M€Vwcie rozs€Sdnie, sir! To by€Ro nadzwyczaj trudne. "€[ Tak, w€Stpili€Qcie nawet, czywam by si€X to uda€Ro. #€[ No, a wam si€X uda€Ro! Albo janie mam rozumu, albo przesta€Rmi dzia€Ra€Y. €[ To pierwsze, Samie, to pierwsze! €[ Nie r€Vbcie g€Rupich dowcip€Vw!! Taki chytrus! Odwi€Szuje od m€Xcze€Zskich s€Rup€Vw wodz€Vw i nosi z sob€S cudotw€Vrczy kosmyk, nie zdradzaj€Sc si€X z tym ani s€Rowem! A tak€S ma uczciw€S min€X! Z tego tylko wida€Y, €We nie nale€Wy nikomu wierzy€Y! A "jak€We tam dzi€Q by€Ro? Niekt€Vre rzeczy s€S dla mnie niejasne. $Uton€Xli€Qcie i nagle pojawili€Qcie si€X znowu! Opowiedzia€Rem mu wszystko, a gdy sko€Zczy€Rem, zawo€Ra€R: €[Cz€Rowiecze, przyjacielu, greenhornie, straszny z was %hultaj, je€Qli si€X nie myl€X! Musz€Xwas znowu zapyta€Y, czy nie byli€Qcie jeszcze nigdy na Zachodzie? €[ Nie. €[ Ani w og€Vle w Stanach Zjednoczonych?? €[ Nie. €[ To niech was diabe€R zrozumie, bo ja nie potrafi€X! Jeste€Qcie we wszystkim nowicjuszem, a zarazem mistrzem. Nie widzia€Rem jeszcze takiego dziwol€Sga. Musz€X was pochwali€Y, naprawd€X pochwali€Y. Poczynali€Qcie sobie sprytnie, "hi! hi! hi! Nasze €Wycie wisia€Ro rzeczywi€Qcie na w€Rosku. Ale niech wam ta pochwa€Ra nie przewr€Vci w g€Rowie, bo jeszcze b€Xdziecie robi€Y g€Rupstwa. Dziwi€Roby mnie to naprawd€X, gdyby€Qcie kiedy zostali u€Wytecznym westmanem! M€Vwi€Rby dalej w tym tonie, ale nadeszli Winnetou i Inczu-czuna. Stary w€Vdz !patrzy€R mi d€Rugo i powa€Wnie w oczy, jak przedtem syn, i powiedzia€R: €[S€Rysza€Rem o wszystkim od Winnetou. Jeste€Qcie wolni, a nam przebaczcie. Jeste€Q bardzo dzielnym i przebieg€Rym wojownikiem i zwyci€X€Wysz niejednego wroga. Czy zapaliszz nami fajk€X pokoju? €[ Owszem, chcia€Rbym by€Y waszym przyjacielem i bratem! !€[To chod€\cie teraz ze mn€S i c€Vrk€S moj€S Nszo-czi do puebla! Wyznacz€X mojemu zwyci€Xzcy godne mieszkanie. Winnetou zostanie tutaj, aby dopilnowa€Y porz€Sdku. Weszli€Qmy z nim i z Nszo-czi €[ jako wolni ludzie €[ do zamkuw kszta€Rcie piramidy, kt€Vry opuszczali€Qmy jako je€Zcy wleczeni na €Qmier€Y.  ROZDZIA€P V €TPI€bKNY DZIE€c€U Wr€Vciwszy teraz do puebla, zobaczy€Rem, jaka to by€Ra silnai olbrzymia budowla kamienna. Uwa€Wa si€X powszechnie ludy ameryka€Zskie za niezdolne do stworzenia wy€Wszej kultury, ale ludzie, kt€Vrzy umieli poruszy€Y takie masy skalne i spi€Xtrzy€Y je w tak niezdobyt€S dla €Vwczesnej broni twierdz€X, nie mogli przecie€W znajdowa€Y si€X na niskim stopniu kultury. Cho€Y nie wiadomo, czy dzisiejsi Indianie s€S potomkamidawnych kulturalnych narod€Vwameryka€Zskich, to i tak nie mapowodu do twierdzenia, jakoby nie byli zdolni do dalszego rozwoju. $Oczywi€Qcie, je€Qli si€X nie da imna to miejsca ani czasu, musz€S upa€Q€Y i wygin€S€Y. Wspi€Xli€Qmy si€X za pomoc€S drabin na trzeci€S platform€X, na kt€Vrej le€Wa€Ry najparadniejsze komnaty puebla. Tu mieszka€R Inczu-czuna z dwojgiem dziecii tu wyznaczono dla nas mieszkanie. Moje by€Ro obszerne. Wprawdzie nie mia€Ro okien i !€Qwiat€Ro wpada€Ro drzwiami, ale drzwi te, bardzo wysokie i szerokie, sprawia€Ry, €We by€Ro do€Q€Y jasno. Komnata by€Ra pusta, ale Nszo-czi urz€Sdzi€Ra j€S niebawem za pomoc€S futer,"koc€Vw i r€V€Wnych sprz€Xt€Vw tak,€We okaza€Ra si€X daleko wygodniejsza, ni€W m€Vg€Rbym przypuszcza€Y. Hawkens, Stone i Parker otrzymali razem tak€S sam€S komnat€X. !Gdy m€Vj pok€Vj go€Qcinny by€R ju€W o tyle urz€Sdzony, €We "mog€Rem do€Z wej€Q€Y, przynios€Ra mi Nszo-czi przepysznie rze€\bion€S fajk€X pokoju i tyto€Z. Sama mi j€S napcha€Ra i "zapali€Ra. Gdy poci€Sgn€S€Rem raz i drugi, rzek€Ra; !€[T€X fajk€X przysy€Ra ci m€Vj ojciec, Inczu-czuna. On sam przywi€Vz€R €Qwi€Xt€S glin€X z kamienio€Rom€Vw, a ja !wyrze€\bi€Ram t€X g€Rowic€X. Nie by€Ra jeszcze w niczyich ustach, prosimy ci€X, €Weby€Q przyj€S€R j€S od nas na %w€Rasno€Q€Y, a pal€Sc j€S, €Weby€Q o nas pami€Xta€R. !€[Wasza dobro€Y jest wielka €[ odrzek€Rem €[ lecz mnie zawstydza, gdy€W nie mam si€X czym odwzajemni€Y. $€[Da€Re€Q nam ju€W tak wiele, €We nie zdo€Ramy ci si€X za to odwdzi€Xczy€Y, uratowa€Re€Q kilkakrotnie €Wycie Inczu-czunyi Winnetou! Obydwaj byli kilka razy w twoim r€Xku, a ty ich nie zabi€Re€Q. !Dzi€Q mog€Re€Q znowu pozbawi€Y €Wycia Inczu-czun€X, nie #nara€Waj€Sc si€X na €Wadn€S kar€X, a jednak tego nie uczyni€Re€Q. Za to pozyska€Re€Q sobie nasze serca. Pozw€Vl naszym wojownikom uwa€Wa€Y ci€X za brata. €[Je€Qliby si€X to sta€Ro, "spe€Rni€Roby si€X moje najwi€Xksze€Wyczenie. Inczu-czuna jest s€Rawnym wodzem i wojownikiem, a Winnetou pokocha€Rem od razu od pierwszej chwili. Jest to dla mnie nie tylko wielki zaszczyt,#lecz r€Vwnie€W wielka rado€Q€Y, €Web€Xd€S mnie nazywali bratem takich m€X€W€Vw. Pragn€X tylko, €Weby moich towarzyszy tak€We spotka€R ten zaszczyt. $€[ Je€Qli zechc€S, b€Xd€S uwa€Waniza rodowitych Apacz€Vw. €[Dzi€Xkujemy wam za to. A wi€Xc to ty sama wyrze€\bi€Ra€Q %t€X fajk€X ze €Qwi€Xtej gliny? C€V€W za zr€Xczno€Q€Y posiadasz w r€Xkach! $Pokra€Qnia€Ra na t€X pochwa€R€X i rzek€Ra: €[Wiem, €We €Wony i c€Vrki bladych twarzy wi€Xcej umiej€S i zr€Xczniejsze s€S od nas. A !teraz jeszcze ci co€Q przynios€X.Wysz€Ra i przynios€Ra moje rewolwery, n€V€W, amunicj€X i inne przedmioty, kt€Vrych nie trzyma€Rem w kieszeniach, stamt€Sd bowiem nie zabrano mi niczego, nawet gdy by€Rem w niewoli. Podzi€Xkowa€Rem stwierdzaj€Sc zarazem, €We niczego nie brakuje, i zapyta€Rem: €[ Czy moi towarzysze otrzymaj€S tak€We na powr€Vt sw€S w€Rasno€Q€Y?? €[Rozumie si€X. Wszystko "niew€Stpliwie ju€W dostali, gdy€W kiedy ja ciebie tu obs€Ruguj€X, nimi zajmuje si€X Inczu-czuna. €[ A co z naszymi ko€Zmi?? €[ S€S tak€We. Ty b€Xdziesz je€\dzi€R na swoim, a Sam Hawkens na swojej Mary. #€[ Ach!! Wiesz, jak si€X ten mu€Rnazywa? "€[Tak. Znam tak€We imi€X starej flinty Sama Hawkensa. Nie powiedzia€Ram ci, €We cz€Xsto z nim rozmawia€Ram. To bardzo figlarny cz€Rowiek, ale te€W i dzielny wojownik. €[Tak i, co wi€Xcej, jest wiernym i zdolnym do ofiar towarzyszem, kt€Vrego trudno nie kocha€Y. Ale musz€X ci€X jeszcze o co€Q zapyta€Y. Czy dasz mi szczer€S odpowied€\? €[Nszo-czi nigdy nie k€Ramie! €[odpar€Ra z dum€S, a zarazem z!prostot€S. €[Najmniej za€Q tobie mog€Rabym powiedzie€Y nieprawd€X. €[ Wasi wojownicy odebrali Keiowehom wszystko, co mieli oni z sob€S? €[ Tak. €[ A moim trzem towarzyszom tak€We?? €[ Tak. €[ A dlaczego mnie zostawionoto, co by€Ro w kieszeniach? €[ Bo tak kaza€R m€Vj brat Winnetou. €[ Czy wiesz, czemu wyda€R taki rozkaz? €[ Bo ci€X mi€Rowa€R. !€[ Pomimo €We uwa€Wa€R mnie za swego wroga?? !€[Tak. Powiedzia€Re€Q przedtem,€We pokocha€Re€Q go od razu od pierwszej chwili, to samo czu€R on w stosunku do ciebie. Bardzo mu by€Ro przykro, €We "musia€R ci€X uwa€Wa€Y za wroga, i to nie tylko za wroga... !Zatrzyma€Ra si€X w obawie, €We powie co€Q, co, mog€Roby mnie obrazi€Y. €[ M€Vw dalej!! €[ prosi€Rem. €[ Nie. #€[To ja sko€Zcz€X za ciebie. To, €We musia€R widzie€Y we mnie swego wroga, zapewne nie dolega€Ro mu tak bardzo, gdy€W nawet wr€Vg mo€We zas€Rugiwa€Y !na szacunek, ale on s€Sdzi€R, €Wejestem k€Ramc€S, fa€Rszywym i podst€Xpnym cz€Rowiekiem. Prawda? €[ S€Rusznie si€X domy€Qlasz. €[ A teraz jeszcze jedno pytanie: co s€Rycha€Y z Rattlerem, morderc€S Kleki-petry? #€[ Przywi€Szuj€S go w€Ra€Qnie do s€Rupa m€Xcze€Zskiego. "€[ Co?? Teraz? Teraz w€Ra€Qnie? €[ Tak. €[I ja nic o tym nie wiem? Czemu zamilczano to przede mn€S? €[ Winnetou tego €W€Sda€R. €[ Tak?? Dlaczego? €[ Przypuszcza€R, €We twoje oczy nie mog€Ryby na to patrze€Y, a uszy s€Rucha€Y. "€[Winnetou nie pomyli€R si€X, a jednak mo€We zdo€Ra€Rbym na to patrze€Y i s€Rucha€Y, gdyby uwzgl€Xdniono moje €Wyczenie. €[ Jakie?? €[ Powiedz mi najpierw, gdzie si€X odb€Xd€S tortury! €[Tam na dole, nad rzek€S, gdzie ty si€X znajdowa€Re€Q poprzednio. Inczu-czuna odprowadzi€R was, €Weby€Qcie przy tym nie byli. "€[ Ale ja chc€X by€Y przy tym!! Jakie przeznaczono dla€Z m€Xki?€[Wszystkie, jakie zazwyczaj zadaje si€X je€Zcom. To najgorsza blada twarz ze wszystkich, jakie kiedykolwiekwpad€Ry w r€Xce Apaczom. Bez €Wadnego powodu zamordowa€R nauczyciela Winnetou, Bia€RegoOjca, kt€Vrego czcili€Qmy wszyscy i kochali, i dlatego nie umrze tylko po kilku m€Xczarniach, lecz wojownicy spr€Vbuj€S na nim po kolei wszystkich m€Sk, jakie znamy. €[ Tak by€Y nie powinno, to nieludzkie! €[ On na to zas€Ru€Wy€R!! €[ Czy mog€Raby€Q patrze€Y na to?? €[ Tak. €[ Ty, dziewczyna? D€Rugie jej rz€Xsy opad€Ry na oczy. Na kilka chwil spu€Qci€Ra wzrok ku ziemi, potem podnios€Ra go, spojrza€Ra mi w twarz powa€Wnie, prawie z wyrzutem, i rzek€Ra: €[ Ty si€X temu dziwisz?? €[ Tak. Kobieta nie powinna znosi€Y takiego widoku. €[ Czy tak jest u was?? €[ Tak. €[ Rzeczywi€Qcie?? €[ Tak. "€[M€Vwisz nieprawd€X, a k€Ramc€Sprzecie€W nie jeste€Q, gdy€W wypowiadasz j€S nie !naumy€Qlnie, lecz nie€Qwiadomie. Ty si€X mylisz. €[ Wi€Xc ty twierdzisz co innego?? €[ Tak. €[ W takim razie znasz chyba lepiej ode mnie nasze kobiety idziewcz€Xta!! !€[A mo€We ty ich nie znasz! Gdywasi zbrodniarze staj€S przed s€Xdzi€S, to innym wolno tego s€Rucha€Y. Tak? €[ Tak jest. €[Opowiadano mi, €We bywa tam wi€Xcej s€Ruchaczek ni€W s€Ruchaczy. Czy tam jest miejsce dla skwaw? Czy to #€Radnie z jej strony, €We €Qci€Sga j€S tam ciekawo€Q€Y? €[ Nie. €[ A gdy u was trac€S morderc€X, gdy go wieszaj€S lub ucinaj€S mu g€Row€X, czy nie ma przy tym bia€Rych niewiast? €[ Tak bywa€Ro dawniej. €[ A teraz im zakazano?? €[ Tak. €[ A m€X€Wczyznom tak€We?? €[ Tak. "€[A wi€Xc nikomu nie wolno! Ale gdyby jeszcze by€Ro wolno, przychodzi€Ryby i one. O, kobiety bladych twarzy nie s€S tak delikatne, jak s€Sdzisz. One doskonale znosz€S b€Vl, ale !b€Vl innych ludzi lub zwierz€St. !Nie by€Ram u was, ale m€Vwi€R mi o tym Kleki-petra. Potem Winnetou by€R w wielkich miastach Wschodu, a gdy powr€Vci€R, opowiada€R mi wszystko, na co patrzy€R i co zauwa€Wy€R. Czy wiesz, co wasze kobiety robi€S ze zwierz€Xtami, kt€Vre gotuj€S, sma€W€S i jedz€S? €[ No?? €[Zdejmuj€S z nich €Wywcem sk€Vr€X, wyrywaj€S im jeszcze za!€Wycia wn€Xtrzno€Qci i wrzucaj€S je €Wywe do wrz€Scej wody. A czy wiadomo ci, co robi€S czarownicy bia€Rych? €[ Co?? €[Wrzucaj€S €Wywe psy do wrz€Scej wody, aby si€X dowiedzie€Y, jak d€Rugo b€Xd€S jeszcze potem €Wy€Ry, i zdejmuj€S z nich poparzon€S sk€Vr€X. Wycinaj€S im oczy i j€Xzyki, otwieraj€S brzuchy i m€Xcz€S je na r€V€Wne inne sposoby, aby potem robi€Y z tego ksi€S€Wki. €[ To s€S wiwisekcje, przeprowadzane dla wiedzy. €[Wiedzy? Kleki-petra by€R tak€We moim nauczycielem, dlatego wiem, co chcesz przez to s€Rowo powiedzie€Y. Jak te€W wasz Wielki Duch ocenia t€X wiedz€X, kt€Vra nie potrafi niczego nauczy€Y bez €Qmiertelnych m€Sk zwierz€St? I takie m€Xczarnie uprawiaj€S wasi czarownicy w swoich domach, gdzie tak€We mieszkaj€S ich €Wony, kt€Vre musz€S na to patrze€Y! Czy !mo€We nie s€Rysz€S, jak dr€Xczone zwierz€Xta wyj€S z bole€Qci? Czywasze skwaw nie trzymaj€S ptak€Vw w klatkach? Czy one nie wiedz€S, jaka to m€Xka dla ptaka? Czy wasze niewiasty nie siedz€S tysi€Scami na "wy€Qcigach i nie raduj€S si€X jak !je€\d€\cy zaje€Wd€Waj€S konie na €Qmier€Y? Czy nie s€S obecne skwaw tam, gdzie si€X kalecz€S bokserzy? Jestem m€Rod€S, niedo€Qwiadczon€S dziewczyn€S, #kt€Vr€S zaliczacie do €Tdzikich€U ,ale mog€Rabym ci powiedzie€Y niejedno jeszcze, co robi€S wasze delikatne skwaw, nie odczuwaj€Sc przy tym przera€Wenia, kt€Vre ja odczuwam. Policz te tysi€Sce wiotkich, pi€Xknych, bia€Rych niewiast, kt€Vre z u€Qmiechem na ustach sta€Ry, gdy m€Xczono ich niewolnik€Vw lub €Ywiczono $na €Qmier€Y czarn€S s€Ru€Webnic€X! Atutaj mamy zbrodniarza, morderc€X, kt€Vry powinien umrze€Y tak, jak na to zas€Ru€Wy€R. Ja chc€X by€Y €Qwiadkiem tego, a ty to pot€Xpiasz? Czy to istotnie z€Rez mej strony, €We potrafi€X spokojnie patrze€Y na €Qmier€Y takiego cz€Rowieka? A gdyby nawet by€Ro to z€Re, to kto ponosi win€X tego, €We czerwonosk€Vrzy przyzwyczaili R n€X... ocaleni! Sir, macie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПЬp” c\IЭ & cПIЮ*N c"JЯx z c…Jађ*Ј cшJбš5о YKKswe oczy do takich rzeczy? Czy€W to nie biali zmuszaj€S nas!do odp€Racania srogo€Qci€S za ichokrucie€Zstwa? "€[ W€Stpi€X, czy bia€Ry s€Xdzia skaza€Rby pojmanego Indianina na pal m€Xcze€Zski. "€[S€Xdzia? Nie gniewaj si€X, gdywypowiem s€Rowo s€Ryszane tylerazy z ust Hawkensa: greenhorn! Ty nie znasz Zachodu. Gdzie tu masz s€Xdzi€Vw, ludzi, kt€Vrych tym wyrazem obejmujesz? #Silniejszy jest s€Xdzi€S, a s€Sdzi #si€X s€Rabego. Pos€Ruchaj, co si€X dzieje u ognisk obozowych bladych twarzy! Czy ci niezliczeni Indianie, kt€Vrzy padli w walce z bia€Rymi napastnikami, zgin€Xli wszyscy !od razu od kuli lub no€Wa? Ilu z nich zam€Xczono na €Qmier€Y, cho€Y nie zrobili nic z€Rego, bronili tylko swoich praw! Postanowiono u nas, €We zginie morderca, kt€Vry na t€X kar€X zas€Ru€Wy€R, a ja mam odwraca€Y oczy dlatego, €We jestem dziewczyn€S? My tak€We by€Ry€Qmy niegdy€Q inne, ale wy nauczyli€Qcie nas patrze€Y na krew i nie drgn€S€Y przy tym "powiek€S. P€Vjd€X i b€Xd€X obecna,kiedy morderca Kleki-petry poniesie zas€Ru€Won€S kar€X! "Pozna€Rem t€X pi€Xkn€S, m€Rod€S !Indiank€X jako cich€S, €Ragodn€S istot€X, a teraz sta€Ra przede mn€S z b€Ryszcz€Scymi oczyma i p€Ron€Scymi policzkami, €Wywy obraz bogini zemsty, nieprzyst€Xpnej dla mi€Rosierdzia. Wyda€Ra mi si€X niemal pi€Xkniejsza ni€W przedtem. Czy nale€Wa€Ro j€S za to pot€Xpi€Y? !Czy€W nie mia€Ra s€Ruszno€Qci? #€[ To id€\ €[ rzek€Rem €[ ale ja tak€We p€Vjd€X. "€[Zosta€Z lepiej tu! €[prosi€Ra zupe€Rnie ju€W innym tonem. €[Inczu-czuna i Winnetou nie b€Xd€S zadowoleni z twego przybycia. €[ Czy b€Xd€S si€X na mnie gniewali?? "€[ Nie. Nie €Wycz€S sobie tego, #ale ci nie zaka€W€S, gdy€W jeste€Q nam bratem. €[ P€Vjd€X wi€Xc, a oni mi to wybacz€S. Wyszed€Rszy na platform€X, zasta€Rem tam Sama Hawkensa. Pali€R kr€Vtk€S my€Qliwsk€S fajeczk€X, poniewa€W tak€We dosta€R tyto€Z. !€[Teraz to zupe€Rnie co innego,sir €[rzek€R chrz€Skaj€Sc z zadowoleniem. €[ By€Y najpierw je€Zcem, a potem gra€Y wielkiego pana, to chyba r€V€Wnica. Jak si€X czujecie w nowych warunkach? €[ Dzi€Xkuj€X, dobrze €[ odrzek€Rem. €[ Ja tak€We doskonale. Sam w€Vdz nas obs€Rugiwa€R. To "przecie€W przyjemnie, je€Qli si€X nie myl€X. €[ Gdzie jest teraz Inczu--czuna? €[ Poszed€R znowu nad rzek€X. €[ Czy wiecie, co si€X tam teraz dzieje? €[ Domy€Qlam si€X. €[ No, co? "€[ Czu€Re po€Wegnanie z mi€Rymi Keiowehami. €[ Nie tylko. €[ A c€V€W jeszcze?? €[ M€Xcz€S Rattlera. "€[M€Xcz€S Rattlera? A nas tutaj zaprowadzili? Ja musz€X tak€We by€Y przy tym! Chod€\cie, sir, zejd€\my tam pr€Xdko! €[ Powoli!! Czy potraficie patrze€Y na takie sceny i dreszcz was nie odp€Xdzi? €[Patrze€Y? Dreszcz? Jaki z was jednak greenhorn, kochany sir! Gdy zabawicie d€Ru€Wej na Zachodzie, nie !b€Xdziecie my€Qleli o dreszczach.#Ten drab zas€Ru€Wy€R na €Qmier€Y i trac€S go, tyle €We na spos€Vb india€Zski. €[ Ale€W to okrucie€Zstwo!! €[Pshaw! Nie m€Vwcie o okrucie€Zstwie w tym wypadku! Umrze€Y przecie€W musi! A mo€We si€X i na to nie godzicie? !€[ O tak, ale niech si€X z nim !kr€Vtko za€Ratwi€S! To przecie€W cz€Rowiek! €[Cz€Rowiek morduj€Scy drugiego, kt€Vry mu nic a nic z€Rego nie zrobi€R, to ju€W nie #cz€Rowiek. By€R pijany jak bydl€X. #€[ To okoliczno€Q€Y €Ragodz€Sca. Nie wiedzia€R ju€W, co czyni. "€[Nie b€Sd€\cie €Qmieszni! Tak, tam u was w Starym Kraju zasiadaj€S panowie prawnicy i ka€Wdemu, komu si€X spodoba pope€Rni€Y zbrodni€X w stanie pijanym, licz€S w€Vdk€X jako okoliczno€Q€Y €Ragodz€Sc€S. Zaostrzy€Y powinni kar€X, sir, zaostrzy€Y! Kto si€X tak "bezmy€Qlnie upije, €We rzuca si€X na bli€\niego jak dzikie zwierz€X, tego nale€Wa€Roby ukara€Y podw€Vjnie. Nie mam ani odrobiny wsp€V€Rczucia dla tego Rattlera. Pomy€Qlcie tylko, jak on si€X z wami obchodzi€R! $€[ My€Ql€X o tym, ale spr€Vbuj€X, mo€We uda mi si€X wyjedna€Y mu szybk€S €Qmier€Y. !€[Dajcie temu spok€Vj, sir! Po pierwsze, on na to nie zas€Ruguje, a po wt€Vre, wszelkie wasze wysi€Rki b€Xd€S daremne. Kleki-petra by€R nauczycielem, duchowym ojcem plemienia, a €Qmier€Y jegojest niepowetowan€S strat€S dlaApacz€Vw, morderstwo za€Q zosta€Ro pope€Rnione bez €Wadnego powodu. Dlatego nie uda si€X sk€Roni€Y czerwonosk€Vrych do pob€Ra€Wliwo€Qci. €[ A jednak spr€Vbuj€X!! €[ Ale daremnie!! €[ W takim razie wpakuj€X Rattlerowi kul€X w serce. €[Aby zako€Zczy€Y jego m€Xczarnie? Nie czy€Zcie tego, na mi€Ro€Q€Y bosk€S! Usposobiliby€Qcie wrogo cale plemi€X, kt€Vre ma prawo oznaczania rodzaju kary. Je€Qli je tego prawa pozbawicie, natychmiast b€Xdzie koniec naszej m€Rodej przyja€\ni. A wi€Xc idziecie? €[ Tak. €[ Pi€Xknie, ale nie r€Vbcie !g€Rupstw! Zawo€Ram Dicka i Willa.Znikn€S€R w mieszkaniu i ukaza€R si€X wkr€Vtce z obydwoma swymi przyjaci€V€Rmi. Razem zeszli€Qmy z pi€Xter. !Nszo-czi posz€Ra naprz€Vd i ju€W jej nie by€Ro wida€Y. W dolinie Rio Pecos nie zastali€Qmy ju€W Keioweh€Vw, kt€Vrzy odjechali ze swoim zranionym wodzem. Inczu-czuna by€R tak rozumny, €We wys€Ra€R za nimi potajemnie zwiadowc€Vw, gdy€W ba€R si€X, czy nie we€\mie ich ch€Xtka powr€Vci€Y niepostrze€Wenie, abysi€X zem€Qci€Y. Wspomnia€Rem ju€W, €We tam na placu sta€R nasz w€Vz; otacza€R go t€Rum Apacz€Vw. Inczu-czuna i Winnetou stali w €Qrodku ko€Rapogr€S€Weni w rozmowie z Nszo-czi. Jakkolwiek Nszo-czi "by€Ra c€Vrk€S wodza, nie €Qmia€Ra !si€X miesza€Y do spraw m€Xskich. Je€Qli teraz jednak nie znajdowa€Ra si€X przy kobietach, znaczy€Ro to, €We mia€Ra do zakomunikowania bratu co€Q bardzo wa€Wnego. Widz€Sc nas nadchodz€Scych, "wskaza€Ra na nas i cofn€X€Ra si€X do kobiet. Winnetou przebi€R si€X przez kr€Sg wojownik€Vw, wyszed€R naprzeciw nas i rzek€R powa€Wnie: €[Czemu moi biali bracia nie zostali na g€Vrze w pueblu? Czynie podobaj€S im si€X ich mieszkania? !€[Podobaj€S si€X i dzi€Xkujemy za troskliwo€Q€Y czerwonemu bratu €[ odrzek€Rem. €[Przychodzimy, gdy€W s€Ryszeli€Qmy, €We Rattler ma "teraz ponie€Q€Y €Qmier€Y. Czy tak? €[ Tak. €[ Ale€W ja go nie widz€X!! €[Le€Wy na wozie przy zw€Rokach zamordowanego. €[ Jaki mu rodzaj €Qmierci przeznaczono?? €[ €^mier€Y w m€Xczarniach. €[ Czy to nieodwo€Ralne postanowienie?? €[ Tak. !€[ Oko moje takiej €Qmierci nie zniesie!! €[Dlatego m€Vj ojciec, Inczu-czuna, zaprowadzi€R was do puebla. Czemu zjawili€Qcie si€X znowu tutaj, skoro wzrok wasz na co€Q podobnego nie mo€We patrze€Y? €[ Religia moja nakazuje mi wstawi€Y si€X za Rattlerem. !€[ Twoja religia?? Czy nie jestona i jego religi€S? €[ Tak. !€[ Czy on post€Xpowa€R wed€Rug jej przykaza€Z?? €[ Niestety nie. €[Wi€Xc nie potrzebujesz spe€Rnia€Y ich wzgl€Xdem niego. Twoja i jego religia zakazuje zabija€Y, a on mimo to mordowa€R, nie mo€Wna wi€Xc do niego stosowa€Y jej nauk. "€[Nie mog€X si€X kierowa€Y tym, co on zrobi€R. Musz€X spe€Rni€Y !moj€S powinno€Q€Y, nie pytaj€Sc ozapatrywania i czyny innych. Prosz€X usilnie, by€Qcie z€Ragodzili swoj€S surowo€Q€Y i pozwolili temu cz€Rowiekowi umrze€Y szybk€S €Qmierci€S. €[ Co raz postanowiono, musi by€Y wykonane. €[ Nieodwo€Ralnie?? €[ Tak. €[ Wi€Xc nie ma sposobu, aby moje €Wyczenie zosta€Ro spe€Rnione? !Popatrzy€R w ziemi€X powa€Wnie i z namys€Rem, a potem odrzek€R: €[ Jest tylko jeden. €[ Jaki?? €[Zanim go podam memu bia€Remu bratu, musz€X poprosi€Y, €Weby go nie u€Wy€R, gdy€W zaszkodzi€Roby ci to bardzo u moich wojownik€Vw. €[ W jaki spos€Vb?? !€[ Nie ceniliby ci€X ju€W tak, jakbym sam tego pragn€S€R ze wzgl€Xdu na ciebie. €[ Czy to €Qrodek niehonorowy i zas€Ruguj€Scy na pogard€X?? €[ Wedle poj€X€Y czerwonosk€Vrych m€X€W€Vw tak. €[ C€V€W to za €Qrodek?? #€[ Musia€Rby€Q powo€Ra€Y si€X na nasz€S wdzi€Xczno€Q€Y. "€[ Ach!! Tego nikt rzetelny nie uczyni! "€[Nie. Zawdzi€Xczamy ci €Wycie. Powo€Ruj€Sc si€X. na to, zniewoli€Rby€Q mnie i ojca mego,Inczu-czun€X, do zaj€Xcia si€X twym €Wyczeniem. €[ W jaki spos€Vb !€[Odbyliby€Qmy now€S narad€X i na niej przemawialiby€Qmy za tob€S tak, €We wojownicy !musieliby uzna€Y wdzi€Xczno€Q€Y, kt€Vrej si€X domagasz. W€Vwczasjednak straci€Roby warto€Q€Y wszystko, czego z tak€S chlub€S dla siebie dokona€Re€Q. Czy ten Rattler godzien jest takiej ofiary? €[ Pewnie, €We nie! %€[Brat m€Vj s€Rysza€R, €We m€Vwi€X z nim szczerze. Wiem, jakie !uczucia i my€Qli przenikaj€S jegoserce, ale moi wojownicy poj€S€Y tego nie mog€S. Gardziliby cz€Rowiekiem, kt€Vry by €W€Sda€R takiego dowodu wdzi€Xczno€Qci. Czy Old Shatterhand, kt€Vry m€Vg€Rby zosta€Y najs€Rawniejszym wojownikiem Apacz€Vw, ma od nas odej€Q€Y dlatego, €We wojownicy spluwaliby przed nim? Trudno by€Ro na to odpowiedzie€Y. Serce nakazywa€Ro obstawa€Y przy pro€Qbie, ale rozum, a raczej duma sprzeciwia€Ra si€X temu. Winnetou widocznie wsp€V€Rczu€Rmojej wewn€Xtrznej rozterce, bo powiedzia€R: €[ Pom€Vwi€X z ojcem, a m€Vj brat niech tu zaczeka! Odszed€R. €[Nie r€Vbcie g€Rupstw, sir! €[t€Rumaczy€R Sam. €[Nie domy€Qlacie si€X, €We to wstawiennictwo mo€Wecie €Wyciem przyp€Raci€Y. €[ To chyba nie!! €[O, i owszem! To prawda, €We czerwonosk€Vry gardzi ka€Wdym,kto wprost €W€Sda od niego wdzi€Xczno€Qci. Zrobi to, czego si€X ten kto€Q domaga, ale na "przysz€Ro€Q€Y nie chce ju€W zna€Y tego cz€Rowieka. Musieliby€Qmy istotnie dzi€Q si€X oddali€Y, a mamy przed sob€S nieprzyjaznych Keioweh€Vw. Coto znaczy, tego nie potrzebuj€X wam t€Rumaczy€Y. Inczu-czuna i Winnetou rozmawiali z sob€S przez chwil€Xbardzo powa€Wnie, po czym zbli€Wyli si€X do nas, a ojciec rzek€R: €[Gdyby Kleki-petra nie zaznajomi€R nas nieco z waszym sposobem my€Qlenia, uwa€Wa€Rbym ci€X za cz€Rowieka, !z kt€Vrym wstyd m€Vwi€Y. Dzi€Xki Kleki-petrze pojmuj€X twoje €Wyczenie, ale moi wojownicy nie zrozumieliby go i gardzilibytob€S. €[ Nie tylko o mnie tu idzie, lecz tak€We o Kleki-petr€X. €[ Jak to?? €[On wyznawa€R t€X sam€S wiar€X, kt€Vra mnie nakazuje "przed€Ro€Wy€Y t€X pro€Qb€X. Wierz !mi, €We gdyby €Wy€R jeszcze, nie dopu€Qci€Rby do tego, €Weby jego#morderca zgin€S€R tak€S €Qmierci€S.€[ Czy rzeczywi€Qcie?? €[ Jestem tego pewien. Inczu-czuna potrz€Ssn€S€R zwolna g€Row€S i spojrza€R w oczy synowi, a syn jemu. Obydwaj zrozumieli wzajemnieswe spojrzenia. Inczu-czuna zwr€Vci€R si€X znowu do mnie i zapyta€R: !€[ Czy ten morderca by€R tak€Wetwoim wrogiem?? €[ Tak. "€[Wi€Xc s€Ruchaj, co ci powiem! Dowiemy si€X, czy mieszka w nim jeszcze cho€Y €Qlad czego€Q dobrego. Je€Weli tak, to spr€Vbuj€X spe€Rni€Y twoje €Wyczenie bez szkody dla ciebiesamego. Usi€Sd€\cie tutaj i zaczekajcie na to, co si€X stanie. Gdy ci dam znak, podejdziesz do mordercy i #za€W€Sdasz, €Weby ci€X poprosi€R o przebaczenie. Je€Qli to zrobi, umrze szybko. €[ Czy b€Xdzie mi wolno mu to powiedzie€Y?? €[ Tak. Inczu-czuna powr€Vci€R z Winnetou do ko€Ra wojownik€Vw, a my usiedli€Qmy tam, gdzie stali€Qmy dot€Sd. !€[Nie przypuszcza€Rem €[rzek€R Sam €[€We w€Vdz zgodzi si€X na wasze €Wyczenie. Musicie si€X cieszy€Y jego wzgl€Xdami. €[ Nie w tym le€Wy przyczyna, ale w czym innym. €[ W czym?? !€[To wp€Ryw Kleki-petry, €Wywy nawet po jego €Qmierci. Jestem bardzo ciekaw, co si€X teraz stanie. €[ Zaraz zobaczycie. Uwa€Wajcie! Zdj€Xto z wozu p€Racht€X, !zniesiono jaki€Q d€Rugi, do kufrapodobny przedmiot, do kt€Vrego przywi€Szany by€R cz€Rowiek. €[To trumna z wypalonych wewn€Strz kloc€Vw €[ rzek€R Sam Hawkens €[ obci€Sgni€Xta zmoczonymi sk€Vrami, kt€Vre po #wyschni€Xciu tak si€X €Qci€Sgaj€S, €We trumna staje si€X szczelnie zamkni€Xta. Niedaleko od miejsca gdzie "g€R€Vwna dolina schodzi€Ra si€X z "boczn€S, wznosi€Ra si€X ska€Ra, nakt€Vrej zbudowano z du€Wych kamieni otwarty ku przodowi !sze€Qcian. Obok le€Wa€Ro mn€Vstwonaznoszonych kamieni. Ku temu sze€Qcianowi poniesiono trumn€X wraz z przywi€Szanym do niej cz€Rowiekiem. By€R nim Rattler. €[ Czy wiecie, po co nagromadzono tam kamienie? €[zapyta€R mnie Sam. €[ Przypuszczam. €[ No, po co? €[ Buduj€S grobowiec. €[ S€Rusznie. Podw€Vjny grobowiec. €[ Dla Rattlera tak€We?? €[Tak. Morderc€X pochowaj€S razem z ofiar€S, co powinno bysi€X dzia€Y po ka€Wdym morderstwie, gdyby to by€Ro mo€Wliwe. €[To straszne! By€Y €Wywcem przywi€Szanym do trumny zamordowanego i wiedzie€Y, €Weto w€Rasne ostatnie €Ro€We! !€[Zdaje mi si€X, €We naprawd€X €Wal wam tego mordercy. "Pojmuj€X to, €We prosili€Qcie, by umar€R szybk€S €Qmierci€S, ale !€Weby litowa€Y si€X nad nim, tegonie rozumiem naprawd€X. Teraz podniesiono trumn€X w "ten spos€Vb, €We Rattler stan€S€R na nogach, po czym trumn€X i je€Zca przywi€Szano rzemieniami do muru. Czerwonim€X€Wczy€\ni, kobiety i dzieci &zbli€Wyli si€X i utworzyli p€V€Rkole. Zapanowa€Ra g€R€Xboka, pe€Rna oczekiwania cisza. Winnetou i Inczu-czuna zaj€Xli stanowiska ko€Ro trumny, jeden z prawej, a drugi z lewej strony. Po czym zabra€R g€Ros stary w€Vdz: €[Wojownicy Apacz€Vw !zgromadzili si€X tutaj, by odby€Ys€Sd, gdy€W lud Apacz€Vw dotkn€X€Ra wielka, niepowetowana strata, za kt€Vr€S winny ma zap€Raci€Y €Qmierci€S. Inczu-czuna m€Vwi€R dalej, !kre€Ql€Sc kwiecistym, india€Zskim"stylem charakter i dzia€Ralno€Q€Y Kleki-petry, po czym opisa€R dok€Radnie jego €Qmier€Y i pojmanie Rattlera. Na ko€Zcu oznajmi€R, €We morderca zostanie zam€Xczony, a potem pochowany obok trumny zmar€Rego. Sko€Zczywszy przemow€X, w€Vdz spojrza€R ku mnie i da€R oczekiwany znak. "Wstali€Qmy i weszli€Qmy w kr€Sg czerwonosk€Vrych. Trumna, ustawiona prosto, mia€Ra grubo€Q€Y cz€Rowieka i przesz€Ro cztery €Rokcie d€Rugo€Qci. Wygl€Sda€Ra jak kawa€Rek grubego pnia pokryty "sk€Vr€S. Rattler by€R przywi€Szanydo niej plecami. Wida€Y by€Ro po nim, €We nie cierpia€R dotychczas ani g€Rodu,ani pragnienia. Usta mia€R zatkane kneblem, wi€Xc nie m€Vg€R m€Vwi€Y. G€Row€X przymocowano mu tak€We w tenspos€Vb, €We nie m€Vg€R ni€S porusza€Y. W chwili gdy si€X do niego zbli€Wy€Rem, Inczu-czuna !wyj€S€R mu z ust knebel i rzek€R do mnie: #€[ M€Vj bia€Ry brat chcia€R z tymmorderc€S pom€Vwi€Y. Niech tak b€Xdzie! Rattler zobaczy€R, €We jestem wolny, pomy€Qla€R wi€Xc sobie niew€Stpliwie, €We "zaprzyja€\ni€Rem si€X z Indianami.S€Sdzi€Rem przeto, €We poprosi mnie, €Webym si€X za nim wstawi€R. Tymczasem, skoro tylko wyj€Xto mu z ust knebel, krzykn€S€R zjadliwie: €[ Czego chcecie ode mnie?? "Wyno€Qcie si€X; nie chc€X mie€Y z wami nic do czynienia! €[S€Ryszeli€Qcie, mr. Rattler €[odpowiedzia€Rem na to spokojnie €[€We jeste€Qcie "skazani na €Qmier€Y. To si€X ju€W nie da zmieni€Y i musicie umrze€Y. Ale ja postanowi€Rem wam... €[ Precz, psie, precz! €[ przerwa€R i splun€S€R ku mnie. €[Musicie zatem umrze€Y "€[ci€Sgn€S€Rem dalej, nie zbity z tropu €[ale rodzaj €Qmierci od was zale€Wy. Maj€S was zam€Xczy€Y. To jest okropne i chcia€Rbym temu zapobiec. Na moj€S pro€Qb€X okaza€R Inczu-czuna gotowo€Q€Y oszcz€Xdzenia wam m€Xczarni, je€Qli tylko wype€Rnicie postawiony przeze€Z warunek. Zatrzyma€Rem si€X w nadziei, €We zapyta mnie o ten warunek, ale zamiast tego rzuci€R mi straszne "przekle€Zstwo, kt€Vre si€X nie da powt€Vrzy€Y. #€[Inczu-czuna €W€Sda, €Weby€Qcie poprosili mnie o przebaczenie €[ o€Qwiadczy€Rem w dalszym ci€Sgu. €[O przebaczenie? Ciebie o przebaczenie? €[krzykn€S€R. !€[Wol€X sobie j€Xzyk odgry€\€Y i znie€Q€Y wszelkie m€Xczarnie, jakie wymy€Ql€S te czerwonosk€Vre €Rajdaki! #€[Zwa€Wcie, mr. Rattler, €We nie ja postawi€Rem ten warunek, bomnie waszych przeprosin nie potrzeba. Chcia€R tego Inczu-czuna, a €We ja mia€Rem to wam powiedzie€Y, wi€Xc czyni€X to w€Ra€Qnie teraz. Pami€Xtajcie, w jakim jeste€Qciepo€Ro€Weniu i co wam grozi! Czekaj€S was okropne m€Xki, straszny rodzaj €Qmierci, kt€Vrego mo€Wecie unikn€S€Y powiedziawszy jedno ma€Re s€R€Vwko: €Tprzepraszam€U. "€[Nie zrobi€X tego nigdy, nigdy!"Zabierajcie si€X st€Sd! Nie chc€X widzie€Y waszej €Rajdackiej twarzy! Id€\cie do diab€Ra albo jeszcze dalej! "€[Je€Qli tak zrobi€X, jak sobie !€Wyczycie, to z pewno€Qci€S ju€W €X... ocaleni! Sir, macie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBвpя cЄKг_ 2 cLд‘Щ cjLеZ! cЭLжї+Р c0MзЗ6ТO“Mnie wr€Vc€X. B€Sd€\cie zatem rozs€Sdni i powiedzcie to ma€Re s€Rowo! #€[ Nie, nie i nie! €[ zarycza€R. €[ Prosz€X was o to!! €[Precz, precz, powiadam! O jasne nieba, dlaczego jestem zwi€Szany! Gdybym mia€R wolne r€Xce, pokaza€Rbym wam, kt€Vr€Xdy droga! €[Well, niech si€X stanie wed€Rug waszej woli, ale przypominam, €We nie wr€Vc€X nawet, gdy mnie zawo€Racie. €[Ja mia€Rbym ciebie wo€Ra€Y? Ciebie, ciebie! Nie my€Ql nawet o tym! Wyno€Q si€X, powtarzam, wyno€Q si€X! €[Odchodz€X, ale zapytam jeszcze o jedno: czy macie jakie€Q €Wyczenie? Ch€Xtnie wam !je spe€Rni€X. Mo€We polecicie mi pozdrowi€Y kogo od was? Czy €Wyj€S jacy wasi krewni, kt€Vrych nale€Wa€Roby zawiadomi€Y? &€[Id€\ do piek€Ra i zg€Ro€Q tam, €We jeste€Q przekl€Xtym €Rotrem! Ty jeste€Q w sp€V€Rce z tymi czerwonosk€Vrymi i odda€Re€Q mnie w ich r€Xce. Niech ci€X za to... #€[ Mylicie si€X!! €[ przerwa€Rem mu. €[ A wi€Xc nie macie €Wadnego €Wyczenia przed €Qmierci€S?? €[ Tylko to jedno, €Weby€Qcie jak najszybciej poszli za mn€S do grobu, tylko to jedno! €[ Wobec tego sko€Zczyli€Qmy !ju€W z sob€S. Nie mam tu wi€Xcej nic do roboty. Tego, co na to od niego us€Rysza€Rem, nie podobna !powt€Vrzy€Y. Ciarki mi przesz€Ry po ciele! Inczu-czuna wzi€S€R mnie za r€Xk€X, odci€Sgn€S€R na bok i powiedzia€R: $€[M€Vj bia€Ry brat widzi, €We ten morderca nie zas€Ruguje na to, €Weby si€X za nim wstawia€Y. To chrze€Qcijanin. Wy nazywacie nas poganami, ale czy czerwonosk€Vry wojownik wym€Vwi€Rby takie s€Rowa? Milcza€Rem, gdy€W nie mia€Rem nic do powiedzenia. Nie spodziewa€Rem si€X, €We Rattler tak si€X zachowa. Przedtem, gdy m€Vwiono o palach m€Xcze€Zskich Indian, zachowywa€R si€X jak wyj€Stkowy tch€Vrz, dr€Wa€R na !ca€Rym ciele, a dzisiaj zdawa€Ro si€X, €We kpi sobie ze wszystkich m€Xczarni €Qwiata! €[ To nie odwaga z jego strony €[ rzek€R Sam €[ lecz &w€Qciek€Ro€Q€Y, tylko w€Qciek€Ro€Q€Y. €[ O co?? €[Na was, sir. S€Sdzi, €We z !waszej winy dosta€R si€X w r€Xce !Indian. Nie widzia€R nas od dnia pojmania, a teraz zobaczy€R, "€We jeste€Qmy wolni, Indianie za€Qprzychylnie do nas usposobieni, gdy tymczasem on ma zgin€S€Y. Na podstawie tego przypuszcza oczywi€Qcie, !€We grali€Qmy w fa€Rszywe karty. !Ale niech no si€X zaczn€S m€Xki, w€Vwczas b€Xdzie €Qpiewa€R !inaczej. Pami€Xtajcie, €We ja to powiedzia€Rem, je€Qli si€X nie myl€X! Apacze nie kazali nam d€Rugo czeka€Y na to smutne widowisko. Widzowie usiedli na ziemi. Wyst€Spi€Ro kilku m€Rodych wojownik€Vw z no€Wami w r€Xkach i ustawi€Ro si€X mniej !wi€Xcej o pi€Xtna€Qcie krok€Vw odRattlera. Rzucili ku niemu !no€Wami, ale starali si€X go nie trafi€Y €[ wszystkie ostrza "wbi€Ry si€X w trumn€X, do kt€Vrej !by€R przywi€Szany. Pierwszy n€V€Wutkwi€R tu€W przy prawej, a drugi tu€W z lewej strony jego nogi. Nast€Xpne dwa no€We wymierzono nieco wy€Wej i tak !sz€Ro to dalej, dop€Vki obie noginie zosta€Ry obramowane szeregami no€Wy. Dotychczas Rattler trzyma€R si€X zno€Qnie, ale teraz no€We za€Qwista€Ry wy€Wej, chodzi€Ro bowiem o to, €Weby ca€Ry konturjego cia€Ra €Tobrysowa€Y€U no€Wami. Zdj€X€Ra go trwoga. #Ilekro€Y n€V€W nadlatywa€R, Rattlerwydawa€R okrzyk przestrachu aokrzyki te stawa€Ry si€X coraz "g€Ro€Qniejsze i przera€\liwsze, w miar€X, jak Indianie mierzyli coraz wy€Wej. Kiedy ju€W ca€Ry jego korpus !tkwi€R mi€Xdzy no€Wami, przysz€Ra!kolej na g€Row€X. Pierwszy n€V€W wbi€R si€X w trumn€X na prawo odszyi, drugi na lewo od niej i tak bieg€Ry w g€Vr€X a€W do czubka g€Rowy. Rattler ju€W nie krzycza€R, lecz po prostu wy€R bez przestanku. Widzowie zacz€Xli szemra€Y, syka€Y i na wszelkie sposoby okazywa€Y sw€S niech€X€Y i pogard€X, bo Indianin pod palemm€Xczarni zachowuje si€X zupe€Rnie inaczej. Od pocz€Stkuwidowiska, kt€Vre ko€Zczy si€X !jego €Qmierci€S, intonuje €Qpiew przed€Qmiertny, s€Rawi swe czyny i wyszydza swych "dr€Xczycieli. Im wi€Xkszy b€Vl mu zadaj€S, tym wi€Xksze miota na nich obelgi, ale nigdy nie wydaz siebie skargi ani krzyku bole€Qci. Gdy skona, wrogowie "g€Rosz€S jego chwa€R€X i chowaj€S go ze wszystkimi india€Zskimi honorami. Jest to dla nich !zaszczyt, €We przyczynili si€X do€Qmierci tak pe€Rnej chwa€Ry. Zupe€Rnie inaczej przedstawia si€X sprawa z tch€Vrzem, krzycz€Scym przy najl€Wejszym zranieniu lub b€Ragaj€Scym o €Rask€X. Zadawanie mu m€Xczarni nie jest zaszczytem, lecz wprost ha€Zb€S. Tote€W w ko€Zcu nie znajdzie si€X ani jeden dzielny !wojownik, kt€Vry by chcia€R si€X nim zajmowa€Y. Zabijaj€S go kijami lub pozbawiaj€S €Wycia w inny, r€Vwnie niehonorowy spos€Vb. Takim tch€Vrzem by€R Rattler, wi€Xc Inczu-czuna hukn€S€R na niego: €[Nie wyj d€Ru€Wej, ty psie! Jeste€Q smrodliwym kujotem, kt€Vrego €Waden wojownik nie dotknie swoj€S broni€S. A zwracaj€Sc si€X do swoich ludzi, zapyta€R: €[ Kto z syn€Vw walecznych Apacz€Vw zechce si€X jeszcze zajmowa€Y tym tch€Vrzem? Nikt si€X nie odezwa€R. €[ A wi€Xc nikt?? Zn€Vw to samo milczenie. €[Uff! Ten morderca nie godzien jest tego, €Weby€Qmy gozabili. Nie pochowamy go te€W zKleki-petr€S. Jak mog€Raby ropucha ukaza€Y si€X obok €Rab€Xdzia w ost€Xpach wieczno€Qci? Odetnijcie go! "Skin€S€R na dwu m€Rodzie€Zc€Vw. Cizerwali si€X, skoczyli ku Rattlerowi i odci€Xli go od trumny. €[ Zwi€S€Wcie mu r€Xce na "plecach i wtr€S€Ycie do wody!! €[ rozkaza€R w€Vdz. "Rattler wyda€R okrzyk rado€Qci i pozwoli€R si€X zawlec do rzeki. Zepchni€Xto go rzeczywi€Qcie dowody, gdy€W nie mia€R nawet tyle ambicji, €Weby wskoczy€Y samemu. Z pocz€Stku si€X zanurzy€R, wnet jednak $wychyli€R si€X z wody i stara€R si€X"p€Ryn€S€Y na grzbiecie. Nie by€Ro to bynajmniej trudne, pomimo €We mia€R r€Xce zwi€Szane na plecach. Z powodu niewielkiego!ci€X€Waru w€Ra€Qciwego cz€Rowiek nie idzie na dno, on za€Q mia€R w dodatku nogi swobodne i m€Vg€R si€X z ich pomoc€S posuwa€Y naprz€Vd, co mu si€X te€W w pewnej mierze udawa€Ro. "Obaj m€Rodzie€Zcy stali tu€W nadwod€S i patrzyli za nim. Po chwili wyda€R Inczu-czuna nowyrozkaz: €[We€\cie strzelby i wypalcie mu w €Reb! Wezwani pobiegli namiejsce, gdzie kilku wojownik€Vw posk€Rada€Ro strzelby, i wzi€Xli po jednej. Ukl€Xkli na brzegu i zacz€Xli mierzy€Y w g€Row€X Rattlera. !€[ Nie strzela€Y, na mi€Ro€Q€Y $bosk€S, nie strzela€Y! €[ krzykn€S€RRattler pe€Ren przera€Wenia. !Po chwili, trafiony w g€Row€X, znikn€S€R pod wod€S. Nie zabrzmia€R €Waden okrzyk triumfu, jak to si€X dzieje zazwyczaj przy €Qmierci !nieprzyjaciela. Taki tch€Vrz nie by€R tego godzien. Pogarda !Indian by€Ra tak wielka, €We nie zatroszczyli si€X nawet o zw€Roki Rattlera. Nie rzuciwszy na nie okiem, pozwolili, by !sp€Ryn€X€Ry z wod€S. M€Vg€R by€Y tylko zraniony, nie zabity, m€Vg€R tylko udawa€Y, €We go trafiono, i nurkowa€Y tak, jak ja to zrobi€Rem, a p€V€\niej dopiero wynurzy€Y si€X w jakim€Qniewidocznym miejscu. Mimo tonie uwa€Wali za rzecz godn€S wysi€Rku dalej si€X nim zajmowa€Y. Inczu-czuna podszed€R do mnie i zapyta€R: "€[ Czy m€Vj bia€Ry brat jest ze mnie teraz zadowolony?? €[ Tak, dzi€Xkuj€X ci! €[Nie masz powodu do sk€Radania podzi€Xki, gdy€W bez twojej pro€Qby post€Spi€Rbym tak samo. Ten pies nie zas€Rugiwa€R na €Qmier€Y m€Xcze€Zsk€S. Dzi€Q $widzia€Re€Q r€V€Wnic€X mi€Xdzy nami €[poganami, a wami €[chrze€Qcijanami, mi€Xdzy dzielnymi czerwonymi wojownikami a bia€Rymi tch€Vrzami. Blade twarze zdolne s€S do ka€Wdej zbrodni, ale gdy trzeba okaza€Y odwag€X, wyj€S ze strachu jak psy boj€Sce si€X bat€Vw. €[W€Vdz Apacz€Vw nie powinien zapomina€Y, €We wsz€Xdzie s€S ludzie m€X€Wni i boja€\liwi, dobrzy i €\li! €[S€Rusznie m€Vwisz, nie "chcia€Rem ci€X obrazi€Y, ale niech#te€W €Waden nar€Vd nie s€Sdzi, €We jest lepszy od drugiego dlatego, €We ma inn€S barw€X sk€Vry. Aby go odwie€Q€Y od tego dra€Wliwego tematu, zapyta€Rem: €[ Co teraz zrobi€S wojownicy Apacz€Vw?? Czy pochowaj€S Kleki-petr€X? €[ Tak. €[ Czy mog€X by€Y obecny przy tym wraz z moimi towarzyszami?? "€[Tak. Sam bym ci€X poprosi€R o udzia€R w tej uroczysto€Qci. Rozmawia€Re€Q z Kleki-petr€S w€Vwczas, kiedy odeszli€Qmy po konie. Czy to by€Ra zwyczajna rozmowa? €[Nie, bardzo powa€Wna, a dla mnie osobi€Qcie pe€Rna znaczenia. Czy chcecie wiedzie€Y, o czym rozmawiali€Qmy z sob€S? €[ Powiedz!! €[ odrzek€R. "Zwr€Vci€Rem si€X teraz do niego w liczbie mnogiej, gdy€W przy€R€Sczy€R si€X do nas Winnetou. "€[Gdy odeszli€Qcie, usiedli€Qmy razem z Kleki-petr€S obok siebie. Powiedzia€R mi, €We mi€Ruje was bardzo oraz €We pragnie umrze€Y za Winnetou. Wielki Duch spe€Rni€R to jego €Wyczenie wkr€Vtce potem. !€[ Dlaczego chcia€R umrze€Y za mnie?? €[ zapyta€R zdziwiony m€Rody w€Vdz. €[ Poniewa€W ci€X kocha€R. €[Kiedy umiera€R, le€W€Sc na moim sercu, m€Vwi€R do ciebie j€Xzykiem, kt€Vrego nie rozumia€Rem. Czy m€Vwi€R w€Vwczas o mnie? €[ Tak. €[ A co?? €[ Prosi€R mnie, bym ci pozosta€R wierny. "€[ €]eby€Q... mnie... pozosta€R wierny... ? Wszak ty mnie jeszcze nie zna€Re€Q? #€[ Zna€Rem, gdy€W widzia€Rem ci€Xprzedtem, a kto cho€Y raz ujrzy Winnetou, ten wie, kogoma przed sob€S. Zreszt€S Kleki-petr€S opowiada€R mi o tobie. €[ A co ty odpowiedzia€Re€Q?? €[ Obieca€Rem spe€Rni€Y to €Wyczenie. €[To by€Ro jego ostatnie €Wyczenie w €Wyciu, a ty zosta€Re€Q jego spadkobierc€S. €^lubowa€Re€Q mu wierno€Q€Y dla mnie, chroni€Re€Q mnie, !strzeg€Re€Q i oszcz€Xdza€Re€Q, a tymczasem ja €Qciga€Rem ci€X jak wroga. Pchni€Xcie no€Wem, jakie ci zada€Rem, mog€Ro by€Y €Qmiertelne. Jestem wielkim, wielkim twoim d€Ru€Wnikiem. B€Sd€\ moim przyjacielem! €[ Jestem nim ju€W od dawna. €[ Moim bratem!! €[ Z ca€Rego serca. €[W takim razie zawrzemy przymierze nad grobem tego, kt€Vry moj€S dusz€X odda€R twojej! Odesz€Ra od nas szlachetna blada twarz, a przed rozstaniem przyprowadzi€Ra nam drug€S, r€Vwnie szlachetn€S.Niechaj krew moja b€Xdzie twoj€S krwi€S, a twoja krew !moj€S! Ja napij€X si€X twojej, a ty mojej. Ojciec m€Vj Inczu-czuna, najwi€Xkszy w€VdzApacz€Vw, na to pozwala! Inczu-czuna wyci€Sgn€S€R ku nam r€Xce i rzek€R serdecznym tonem: €[Pozwalam. Zostaniecie nie tylko bra€Ymi, lecz jednym m€X€Wem i wojownikiem w dwu cia€Rach. Howgh! Udali€Qmy si€X teraz tam, gdzie mia€R by€Y zbudowany gr€Vb. Zapyta€Rem o rozmiary i wysoko€Q€Y grobowca,po czym poprosi€Rem o kilka tomahawk€Vw. Nast€Xpnie poszli€Qmy z Samem, Dickiem i Willem w g€Vr€X rzeki, do lasu, gdzie wyszukali€Qmy odpowiednie drzewo i wyciosali€Qmy krzy€W. Gdy wr€Vcili€Qmy do obozowiska, zacz€X€Ry si€X uroczysto€Qci €Wa€Robne. #Czerwonosk€Vrzy roz€Ro€Wyli si€X dooko€Ra budowy, kt€Vra szybko"post€Xpowa€Ra naprz€Vd, i zacz€Xli€Qpiewa€Y monotonne, g€R€Xboko wzruszaj€Sce pie€Qni umar€Rych. G€Ruchy jednostajny ich d€\wi€Xkprzerywa€Ry od czasu do czasu przenikliwe okrzyki skargi, wystrzelaj€Sce jak nag€Re b€Ryskawice z ci€X€Wkich, pos€Xpnych zwa€R€Vw chmur. !Z tuzin Indian zaj€Xtych by€Ro pod kierunkiem wodza budow€S, a mi€Xdzy nimi i !p€Racz€Sc€S gromad€S ta€Zczy€Ra wdziwacznych, powolnych skokach jaka€Q posta€Y, osobliwie przybrana i obwieszona rozmaitymi symbolicznymi ozdobami. #€[ Kto to?? €[ spyta€Rem. €[ Czy to ich czarownik?? €[ Tak €[ odrzek€R Sam. €[India€Zskie obrz€Xdy na pogrzebie chrze€Qcijanina! Co wy na to, kochany Samie? €[ Czy wam to nie w smak?? €[ W€Ra€Qciwie nie. $€[Pog€Vd€\cie si€X z tym, sir! Niem€Vwcie na ten temat ani !s€Rowa! Obraziliby€Qcie strasznie Apacz€Vw. €[ Ale€W ta maskarada mierzi mnie daleko bardziej, ni€W si€X wam zdaje! "€[ Czyni€S to w dobrej my€Qli!! Czy s€Sdzicie, €We to poga€Zstwo? €[ Oczywi€Qcie!! €[Niedorzeczno€Q€Y! Ci zacni, poczciwi ludzie wierz€S w Wielkiego Ducha, do kt€Vrego odszed€R ich przyjaciel i nauczyciel. €^wi€Xc€S "uroczysto€Q€Y rozstania i €Qmiercina sw€Vj spos€Vb, a wszystko, co wyrabia ten czarownik, ma znaczenie symboliczne. Zostawcie im w tym swobod€X! Oni nie przeszkodz€S nam tak€We w ukoronowaniu grobowca naszym krzy€Wem. !Gdy€Qmy po€Ro€Wyli krzy€W obok grobu, Winnetou spyta€R: €[ Czy ten znak chrze€Qcija€Zstwa b€Xdzie umieszczony na kamieniach?? €[ Tak. €[To dobrze. By€Rbym sam megobrata Old Shatterhanda poprosi€R o zrobienie krzy€Wa, gdy€W Kleki-petra mia€R go w !swoim pokoju i modli€R si€X przednim. Pragn€S€Rem przeto, €Weby ten znak jego wiary czuwa€R tak€We nad jego grobem. Gdzie ma by€Y umieszczony? €[ Ma si€X wznosi€Y nad grobowcem. €[Tak jak na owych wysokich domach, w kt€Vrych chrze€Qcijanie modl€S si€X do Wielkiego Ducha? Ka€W€X go umie€Qci€Y tak, jak sobie "€Wyczysz. Usi€Sd€\cie i patrzcie, czy dobrze to zrobimy! Niebawem uko€Zczono budow€Xi ukoronowano j€S krzy€Wem. Na froncie grobowca pozosta€Ra jeszcze otwarta wn€Xka na trumn€X. "Po chwili zjawi€Ra si€X Nszo-czinios€Sc dwie wypalone z gliny miseczki, nape€Rnione wod€S z rzeki. Podesz€Ra do nas i postawi€Ra naczynia na trumnie.O ich przeznaczeniu mia€Rem si€X wkr€Vtce dowiedzie€Y. Teraz wszystko ju€W by€Ro gotowe do pogrzebu. Inczu-czuna da€R r€Xk€S znak, na#kt€Vry zamilk€Ry €Qpiewy €Wa€Robne.Czarownik przykucn€S€R na ziemi, a w€Vdz przyst€Spi€R do trumny i przem€Vwi€R powoli, uroczystym g€Rosem: !€[S€Ro€Zce wznosi si€X rano na wschodzie i zapada wieczoremna zachodzie, a rok budzi si€X z wiosn€S, w zimie za€Q znowu zasypia. Tak samo dzieje si€X z lud€\mi. Azali tak jest? €[ Howgh!! €[ zabrzmia€Ro pos€Xpnie doko€Ra. €[Cz€Rowiek wschodzi jak s€Ro€Zce i schodzi do grobu. Zjawia si€X na ziemi jak wiosna i k€Radzie si€X na spoczynek jak zima. Ale gdy s€Ro€Zce zajdzie, wstaje ono nast€Xpnego ranka, a gdy zima przeminie, zaczynasi€X wiosna. Azali tak jest? €[ Howgh!! €[Tak uczy€R nas Kleki-petra. Cz€Rowieka k€Rad€S do grobu, alepo drugiej stronie €Qmierci wstaje on jak nowy dzie€Z, jaknowa wiosna, aby €Wy€Y dalej w krainie Wielkiego Dobrego Ducha. Tak oznajmi€R nam Kleki-petra, a teraz wie ju€W sam, czy nam prawd€X !powiedzia€R, gdy€W znikn€S€R jak dzie€Z i rok, a dusza jego posz€Ra do mieszkania umar€Rych, dok€Sd zawsze t€Xskni€Ra. Azali tak jest? €[ Howgh!! €[Wiara jego nie by€Ra nasz€S wiar€S, a nasza nie by€Ra jego. My kochamy naszych przyjaci€V€R, a nienawidzimy naszych wrog€Vw, on za€Q uczy€R, €We powinni€Qmy kocha€Y naszych wrog€Vw, poniewa€W s€S,tak€We naszymi bra€Ymi. My s€Sdzimy, €We nasze dusze odchodz€S do wiecznych ost€Xp€Vw my€Qliwskich, on za€Q twierdzi€R, €We jego dusza p€Vjdzie do wiecznej !szcz€X€Qliwo€Qci. Czasem mi si€X wydaje, €We nasze ost€Xpy s€S !t€S wieczn€S szcz€X€Qliwo€Qci€S. Azali tak jest? €[ Howgh!! €[Cz€Xsto s€Ryszeli€Qmy od Kleki-petry o Zbawicielu, kt€Vryprzyszed€R na €Qwiat, aby "uszcz€X€Qliwi€Y wszystkich ludzi. Wierzyli€Qmy w prawd€X tych s€R€Vw, gdy€W na jego ustach nigdy nie posta€Ro k€Ramstwo. Ten Zbawiciel przyszed€R do wszystkich ludzi. Czy by€R ju€W tak€We u czerwonosk€Vrych? Gdyby si€X u nas zjawi€R, !pozdrowiliby€Qmy go z rado€Qci€S,$gdy€W biali nas uciskaj€S i t€Xpi€S,a my za nim t€Xsknimy. Azali tak nie jest? €[ Howgh!! !€[To by€Ra jego nauka. A teraz opowiem o jego €Qmierci, kt€Vra zaskoczy€Ra go, jak zwierz€X drapie€Wne swoj€S zdobycz, nagle i niespodzianie. By€R zdr€Vw i krzepki i by€R razem z nami. Mia€R dosi€S€Q€Y konia i wr€Vci€Y z nami do domu, kiedy nagle dosi€Xg€Ra go kula mordercy. Niechaj op€Rakuj€S gomoi bracia i siostry! #Rozleg€R si€X przeci€Sg€Ry okrzykskargi, wzmagaj€Scy si€X coraz bardziej, a zako€Zczony przejmuj€Scym wyciem. Potem w€Vdz m€Vwi€R dalej: %€[Pom€Qcili€Qmy jego €Qmier€Y, ale dusza mordercy usz€Ra. Nie b€Xdzie mu ona s€Ru€Wy€Y po tamtej stronie grobu, !poniewa€W by€Ra trwo€Wliwa i nie $chcia€Ra p€Vj€Q€Y za nim. Zabili€Qmyparszywego psa, do kt€Vrego "nale€Wa€Ra, a trup jego p€Rynie z wod€S w d€V€R rzeki. Azali tak jest? €[ Howgh!! !€[Teraz ju€W nie ma Kleki-petryz nami, ale jest jego cia€Ro, kt€Vremu postawimy pomnik, aby€Qmy my i nasi potomkowie przypominali sobie dobrego Bia€Rego Ojca i ukochanego przez nas nauczyciela. Nie X... ocaleni! Sir, macie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBиp@ cтMйА  cENкЭS cЈNл !I c Oмi+ cnOнј5‰ ZбOurodzi€R si€X on w tym kraju, lecz przyby€R z dalekiego pa€Zstwa, po€Ro€Wonego po drugiej stronie Wielkiej Wody, kt€Vre pozna€Y mo€Wna po tym, €We rosn€S tam d€Xby. Tote€W z mi€Ro€Qci i czci dla niego !nazbierali€Qmy €Wo€R€Xdzi, by je posadzi€Y doko€Ra jego grobu. !Jak si€X te d€Xby rozrosn€S, tak rozszerz€S si€X w naszych sercach jego s€Rowa i cie€Z znajdziemy pod drzewami. On "zawsze my€Qla€R i troszczy€R si€X o nas. Odszed€R od nas posy€Raj€Sc nam blad€S twarz, kt€Vra na jego miejsce ma zosta€Y naszym nauczycielem i bratem. Oto widzicie Old Shatterhanda, bia€Rego m€X€Wa, ztego samego kraju, z kt€Vrego przyby€R do nas Kleki-petra. Wie on wszystko, co wiedzia€R Kleki-petra, a jest jeszcze wi€Xkszym wojownikiem od niego. Zak€Ru€R no€Wem szarego nied€\wiedzia, a ka€Wdego "wroga powali€Y zdo€Ra pi€X€Qci€S. Inczu-czuna i Winnetou byli po kilkakro€Y w jego r€Xku, ale on nas nie zabi€R i zachowa€R nam €Wycie, poniewa€W mi€Ruje nas i jest przyjacielem . czerwonychm€X€W€Vw. Azali tak jest? €[ Howgh!! !€[Ostatnim s€Rowem i ostatni€S wol€S Kleki-petry by€Ro, €Weby Old Shatterhand zosta€R u Apacz€Vw jego nast€Xpc€S, a Old!Shatterhand przyrzek€R spe€Rni€Y to €Wyczenie. Dlatego zostanie przyj€Xty do szczepu Apacz€Vw i b€Xdzie uchodzi€Y za wodza, jak gdyby mia€R czerwon€S #sk€Vr€X i u nas si€X urodzi€R. Dla zatwierdzenia tego musia€Rby zka€Wdym wojownikiem Apacz€Vw wypali€Y fajk€X pokoju, ale to jest zbyteczne. Napije si€X on krwi Winnetou, a Winnetou jego, po czym stanie si€X krwi€Skrwi naszej i cia€Rem naszego cia€Ra. Czy wojownicy Apacz€Vwgodz€S si€X na to? €[ Howgh, howgh, howgh! €[ zabrzmia€Ra po trzykro€Y radosna odpowied€\ obecnych. €[Niechaj wi€Xc Old Shatterhand i Winnetou przyst€Spi€S do trumny i utocz€Sswojej krwi do wody braterstwa. A wi€Xc braterstwo, rzeczywiste, prawdziwe braterstwo krwi, o kt€Vrym tylerazy czyta€Rem! !Istnieje ono u wielu dzikich i !p€V€Rdzikich lud€Vw, a polega na tym, €We obaj przyszli bracia mieszaj€S i wypijaj€S swoj€S krew albo €We jeden pije krew drugiego i na odwr€Vt. Tym sposobem €R€Scz€S si€X z sob€S w€Xz€Rem silniejszym i bardziej bezinteresownym, ni€W gdyby byli bra€Ymi z urodzenia. Na podstawie zwyczaju, przestrzeganego u Apacz€Vw, mia€Rem si€X napi€Y krwi Winnetou, a on mojej. Stan€Xli€Qmy po obu stronach trumny, a Inczu-czuna obna€Wy€R przede mn€S r€Xk€X !Winnetou i zadrasn€S€R j€S lekko no€Wem. Z nieznacznej rany wyciek€Ro kilka kropel krwi, kt€Vre w€Vdz wpu€Qci€R do miseczki z wod€S. Nast€Xpnie uczyni€R to samo ze mn€S i kilka!kropel mojej krwi znalaz€Ro si€X w drugiej miseczce. Winnetou otrzyma€R miseczk€X z moj€S !krwi€S, a ja wzi€S€Rem miseczk€X z krwi€S jego, po czym rzek€R Inczu-czuna: €[ Dusza mieszka w krwi. Dusze tych dwu m€Rodych wojownik€Vw wejd€S w siebie nawzajem i utworz€S jedn€S jedyn€S. Niechaj potem to, co pomy€Qli Old Shatterhand, b€Xdzie my€Ql€S Winnetou, a co Winnetou zechce, niechaj b€Xdzie wol€S Old Shatterhanda. Pijcie! Wypi€Rem swoj€S czark€X, a Winnetou swoj€S. Potem w€Vdz poda€R mi r€Xk€X i powiedzia€R: €[Jeste€Q teraz, tak samo jak Winnetou, synem mojego cia€Rai wojownikiem naszego plemienia. S€Rawa twych czyn€Vw rozbiegnie si€X szybko i nikt z wojownik€Vw ci€X nie przewy€Wszy. Wst€Xpujesz jako w€Vdz do szczepu Apacz€Vw i wszystkie jego plemiona b€Xd€S ci€X uwa€Wa€Ry za wodza! By€R to awans do€Q€Y szybki! Niedawno jeszcze nauczyciel domowy w St. Louis, potem surweyor, a teraz w€Vdz €Tdzikich€U. Przyznaj€X jednak, "€We ci €Tdzicy€U podobali mi si€X daleko wi€Xcej ni€W biali, z kt€Vrymi si€X styka€Rem. Sprawdza€Ry si€X p€V€\niej niejednokrotnie s€Rowa Inczu-czuny, €We ja i Winnetoumamy jedn€S dusz€X w dwu "cia€Rach. Rozumieli€Qmy si€X, nie zwierzaj€Sc si€X sobie nawzajem!z uczu€Y, my€Qli i postanowie€Z. Wystarczy€Ro nam popatrze€Y na siebie, a ju€W wiedzieli€Qmy dok€Radnie, czego chcemy. Co wi€Xcej, nawet tego nie by€Ro potrzeba, gdy€W post€Xpowali€Qmy cz€Xsto w spos€Vb zdumiewaj€Sco zgodny nawet w€Vwczas, kiedy byli€Qmyz dala od siebie. Nie by€R to oczywi€Qcie skutek wypitej krwi, lecz zupe€Rnie naturalny wynik naszego serdecznego przywi€Szania, mi€Ro€Qci i wzajemnego zrozumienia. Gdy Inczu-czuna wym€Vwi€R ostatnie s€Rowa, powstali wszyscy Apacze, nawet dzieci, i wznie€Qli g€Ro€Qne, potwierdzaj€Sce: €Thowgh€U , po czym w€Vdz doda€R: !€[Teraz przyj€Xty jest mi€Xdzy nas nowy, €Wyj€Scy Kleki-petra, a zmar€Rego mo€Wemy z€Ro€Wy€Y w grobowcu. Niechaj moi bracia to uczyni€S! Gdy zamykano gr€Vb, zabrzmia€Ry znowu €Wa€Robne €Qpiewy Apacz€Vw i trwa€Ry, dop€Vki nie w€Ro€Wono ostatniegokamienia. Uroczysto€Q€Y by€Ra sko€Zczona. Ka€Wdy zaj€S€R si€X teraz weselszymi czynno€Qciami, a przede wszystkim jedzeniem. Mnie zaprosi€R Inczu-czuna do siebie. Zamieszkiwa€R on najwi€Xksz€S komnat€X wspomnianego pi€Xtra puebla. By€Ra urz€Sdzona "skromnie, ale na €Qcianie wisia€R !bogaty zbi€Vr broni india€Zskiej,!kt€Vry zaj€S€R mnie bardzo €Wywo.Obs€Rugiwa€Ra nas Pi€Xkny Dzie€Z, daj€Sc dow€Vd, €We jest mistrzyni€S w przyrz€Sdzaniu #india€Zskich potraw. M€Vwi€Ro si€X ma€Ro, prawie nic. Czerwonosk€Vrzy lubi€S milcze€Y,!a dzi€Q tyle si€X ju€W nagadano, €We wszystko, co jeszcze by€Ro do om€Vwienia, od€Ro€Wono ch€Xtnie na p€V€\niej. Wkr€Vtce po jedzeniu zapad€R zmrok. Winnetou zwr€Vci€R si€X do mnie z pytaniem: €[ Czy m€Vj bia€Ry brat spocznie, czy p€Vjdzie ze mn€S?€[ P€Vjd€X €[ odrzek€Rem nie pytaj€Sc go, dok€Sd zamierza€R si€X uda€Y. "Zeszli€Qmy na d€V€R z puebla ku rzece, czego si€X zreszt€S spodziewa€Rem. Tak g€R€Xbok€S natur€X jak Winnetou musia€R przyci€Sga€Y gr€Vb €Qwie€Wo pochowanego nauczyciela. Przybywszy tam, usiedli€Qmy obok siebie. Winnetou uj€S€R "mnie za r€Xk€X i zatrzyma€R j€S w swojej, nie mog€Sc przez d€Rugi !czas przem€Vwi€Y s€Rowa, ja za€Q nie mia€Rem tak€We powodu przerywa€Y milczenia. Musz€X tu wspomnie€Y, €We nie wszyscy Apacze, kt€Vrych dot€Sd widzia€Rem, mieszkali w pueblu; na to by€Roby, mimo swoich rozmiar€Vw, za ma€Re. Zajmowa€R je tylko Inczu-czunaz najwybitniejszymi wojownikami, tworzy€Ro ono zarazem punkt zborny dla cz€Ronk€Vw plemienia Mescaler€Vw, w€Xdruj€Scych za stadami koni i poluj€Scych w okolicy. St€Sd rz€Sdzi€R w€Vdz ca€Rym szczepem Apacz€Vw i st€Sd podejmowa€R dalekie wyprawy do innych szczep€Vw, kt€Vre uznawa€Ry go za swego najwy€Wszego wodza. By€Ry to szczepy Llaner€Vw, Jicarill€Vw, Taracon€Vw, Chiricahuar€Vw, Pinalenj€Vw, Gilas€Vw, Mimrenj€Vw, Lipan€Vw, Apacz€Vw z kopal€Z miedzi i innych. Nawet Nawaje poddawali si€X zazwyczaj, je€Qli ju€W nie bezpo€Qrednim rozkazom, to jego zarz€Sdzeniom. Ci z Mescaler€Vw, kt€Vrzy nie "mieszkali w pueblu, oddalili si€X po pogrzebie. Zosta€Ro ich tylkotylu, ilu potrzeba by€Ro do pilnowania odebranych od Keioweh€Vw, a pas€Scych si€X w #pobli€Wu koni. Tote€W siedzieli€Qmyteraz z Winnetou obok grobu Kleki-petry sami i nie widziani przez nikogo. Winnetou zapyta€R pierwszy: €[ Czy m€Vj brat Old Shatterhand zapomni, €We byli€Qmy jego wrogami? €[ To si€X ju€W sta€Ro €[ odrzek€Rem. €[ Ale jednego nigdy nam nie przebaczysz. €[ Czego?? $€[ Obelgi, kt€Vr€S ci wyrz€Sdzi€R m€Vj ojciec. €[ Kiedy?? !€[ Gdy€Qmy ci€X po raz pierwszy zobaczyli. €[ Ach, to, €We mi w twarz plun€S€R? €[ Tak. €[ Czemu€W nie m€Vg€Rbym tego przebaczy€Y?? #€[ Bo €Qlin€X mo€Wna zmy€Y tylko krwi€S. !€[ Niech si€X Winnetou o to nietroszczy. I to ju€W jest zapomniane. !€[ M€Vj brat powiada co€Q, w coja nie mog€X uwierzy€Y. !€[ Wierz mi. Udowodni€Rem ju€W dawno, €We o tym nie pami€Xtam. €[ Czym?? €[Tym, €We twemu ojcu, Inczu-czunie, nie wzi€S€Rem tego bynajmniej za z€Re. A mo€We s€Sdzisz, €We Old Shatterhand pozwoli sobie plun€S€Y w twarz i nie odpowie #na to pi€X€Qci€S, je€Qli to uwa€Wa za obelg€X? &€[ Tak, dziwili€Qmy si€X p€V€\niej, €We tego nie uczyni€Re€Q. €[Ojciec mojego brata Winnetou nie m€Vg€R mnie obrazi€Y. Przebaczy€Rem i zapomnia€Rem. Nie m€Vwmy ju€W otym. €[ A jednak ja musz€X do tego wr€Vci€Y. Jestem do tego obowi€Szany jako brat wzgl€Xdem brata. €[ Czemu?? !€[Musisz si€X dopiero zapozna€Yze zwyczajami naszego narodu. €]aden z wojownik€Vw nie przyzna si€X ch€Xtnie do b€R€Xdu, a tym bardziej w€Vdz. Inczu-czuna wie, €We nie mia€R s€Ruszno€Qci, lecz nie wolno mu prosi€Y ci€X o przebaczenie. Dlatego poleci€R mi z tob€S pom€Vwi€Y. Winnetou prosi ci€X zamiast ojca. €[ To zupe€Rnie zbyteczne. Mi€Xdzy nami rachunki s€S za€Ratwione, gdy€W i ja was obrazi€Rem. €[ Nie. €[ Owszem!! Czy uderzenie "pi€X€Qci€S nie jest obelg€S? A ja was uderzy€Rem. €[To by€Ro w walce, gdzie nie ma obrazy. M€Vj brat jest szlachetny i wspania€Romy€Qlny. Tego nie zapomnimy mu nigdy. €[ M€Vwmy o czym innym!! Zosta€Rem dzisiaj Apaczem. Co b€Xdzie z moimi towarzyszami? "€[ Do szczepu przyj€S€Y ich nie mo€Wemy, ale s€S naszymi bra€Ymi. €[ Bez ceremonii?? !€[Jutro wypalimy z nimi fajk€X pokoju. W ojczy€\nie mego bia€Rego brata nie istnieje ten zwyczaj? €[ Nie. Chrze€Qcijanie s€S wszyscy bra€Ymi i nie potrzeba do tego €Wadnego obrz€Xdu. !€[ Wszyscy s€S bra€Ymi?? Czy€W nie prowadz€S wojen mi€Xdzy sob€S? €[ Zdarza si€X i to. #€[Wiec nie s€S inni ani lepsi od "nas. Nauczaj€S mi€Ro€Qci, lecz jejnie czuj€S. Dlaczego m€Vj brat porzuci€R swoj€S ojczyzn€X? Nie jest zwyczajem czerwonosk€Vrych zadawa€Y takie pytania, ale Winnetou m€Vg€R to uczyni€Y, gdy€W by€R teraz moim bratem i pragn€S€R mnie pozna€Y. Pytanie jego jednak by€Ro wywo€Rane nie tylko ciekawo€Qci€S, mia€Ro ono jeszcze inny charakter. #€[ Aby tu szuka€Y szcz€X€Qcia €[ odrzek€Rem. €[ Szcz€X€Qcia?? Co to jest szcz€X€Qcie? €[ Bogactwo!! Gdy to wym€Vwi€Rem, pu€Qci€R moj€S r€Xk€X i €[nast€Spi€Ra przerwa. Wiedzia€Rem, €We dozna€R w tej chwili uczucia zawodu. €[ Bogactwo!! €[ szepn€S€R. €[ Tak, bogactwo €[ powt€Vrzy€Rem. #€[ A wi€Xc dlatego... dlatego... dlatego! €[ Co?? $€[ Dlatego widzieli€Qmy ci€X u... u... #Bola€Ro go, €We musia€R wym€Vwi€Yto s€Rowo. Doko€Zczy€Rem za niego: €[ U z€Rodziei ziemi?? €[Sam to powiedzia€Re€Q. #Zrobi€Re€Q to, by si€X wzbogaci€Y. Czy s€Sdzisz, €We bogactwo rzeczywi€Qcie uszcz€X€Qliwia? €[ Tak. €[To si€X mylisz. Z€Roto unieszcz€X€Qliwi€Ro czerwonosk€Vrych. Z powodu z€Rota jedynie biali wypieraj€S nas ci€Sgle z kraju do kraju, z miejsca na miejsce tak, €We wyginiemy zwolna, ale na pewno. Z€Roto jest przyczyn€S !naszej €Qmierci. Niech m€Vj brat go nie po€W€Sda! #€[ Ja te€W z€Rota nie po€W€Sdam. #€[ Nie?? A przecie€W przyzna€Re€Q si€X, €We szukasz szcz€X€Qcia w bogactwie. €[Tak, to prawda, ale s€S bogactwa rozmaitego rodzaju,bogactwem mo€We by€Y z€Roto, m€Sdro€Q€Y, do€Qwiadczenie, zdrowie cze€Q€Y ludzka, s€Rawa oraz €Raska u Boga i ludzi. !€[ Uff, uff! Tak to pojmujesz! A jakiego€W ty pragniesz bogactwa? €[ Tego ostatniego. €[ €Paski u Boga i ludzi?? W takim razie jeste€Q bardzo dobrym i wiernym chrze€Qcijaninem! €[Nie jestem pewny, czy jestem dobrym chrze€Qcijaninem, o tym wie tylko B€Vg, ale chcia€Rbym nim by€Y. €[ Wi€Xc nas uwa€Wasz za pogan?? €[ Nie. Wy czcicie Wielkiego Ducha i nie modlicie si€X do bo€Wk€Vw. !€[ Spe€Rnij zatem jedn€S moj€S pro€Qb€X!! €[ Ch€Xtnie, a jak€S? €[Nie m€Vw mi o wierze! Nie staraj si€X mnie nawr€Vci€Y! Ja ci€X bardzo, bardzo kocham i €Wa€Rowa€Rbym, gdyby nasze przymierze zosta€Ro zerwane. Jest tak, jak m€Vwi€R Kleki-petra. Wiara twoja mo€We by€Y prawdziw€S, ale czerwonosk€Vrzy ludzie nie zdo€Raliby jej zrozumie€Y. Gdyby!chrze€Qcijanie nie t€Xpili nas i !nie wypierali, uwa€Waliby€Qmy ichza ludzi dobrych, a ich nauk€X za najlepsz€S. W€Vwczas znale€\liby€Qmy czas i miejsce na nauczenie si€X tego, co trzeba wiedzie€Y, aby poj€S€Y wasz€S €Qwi€Xt€S ksi€Xg€X i zrozumie€Y waszych kap€Ran€Vw. Ale ten, kt€Vrego zwolna, lecz pewnie pchaj€S ku €Qmierci, nie mo€We uwierzy€Y, €Weby religia tego, kt€Vry go zabija, mog€Ra by€Y religi€S mi€Ro€Qci. #€[ Nie trzeba s€Sdzi€Y o religii po tych jej wyznawcach, !kt€Vrzy nie stosuj€S si€X do jej zasad. !€[ Tak m€Vwi€S wszystkie blade twarze. Nazywaj€S siebie chrze€Qcijanami, ale nie !post€Xpuj€S po chrze€Qcija€Zsku. My mamy naszego Manitou, kt€Vry pragnie, €Weby wszyscy udzie byli dobrzy. Staram si€X by€Y dobrym cz€Rowiekiem i pod tym wzgl€Xdem jestem chrze€Qcijaninem, mo€We lepszymod tych, kt€Vrzy siebie wprawdzie za takich uwa€Waj€S,#lecz nie czuj€S mi€Ro€Qci do ludzi i szukaj€S we wszystkim tylko w€Rasnej korzy€Qci. Nie m€Vw mi zatem nigdy o wierze i nie usi€Ruj zrobi€Y ze mnie cz€Rowieka zwanego chrze€Qcijaninem! Oto pro€Qba, kt€Vr€S ci przedk€Radam! #U€Qcisn€S€Rem mu r€Xk€X na znak, !€We spe€Rni€X jego €Wyczenie, on za€Q m€Vwi€R dalej: !€[W jaki spos€Vb przy€R€Sczy€R "si€X m€Vj brat do z€Rodziei ziemi?Czy€W nie wiedzia€R, €We to zbrodnia wobec ludzi czerwonosk€Vrych? "€[Nie przysz€Ro mi to na my€Ql. Cieszy€Rem si€X stanowiskiem surweyora i nadziej€S na dobr€Szap€Rat€X, kt€Vr€S mia€Rem otrzyma€Y. "€[Zap€Rat€X? Zdaje mi si€X, €We nie zdo€Rali€Qcie sko€Zczy€Y roboty. Czy p€Raci si€X u was przed uko€Zczeniem? #€[Nie. Dosta€Rem tylko zaliczk€X i sprz€Xt. Zarobek mieli mi wyp€Raci€Y dopiero po uko€Zczeniu pracy. €[ A teraz przepadn€S ci te pieni€Sdze?? €[ Tak. €[ Czy du€Wo tego by€Ro?? €[ Jak na moje warunki, bardzo wiele. !Milcza€R przez chwil€X, a potemrzek€R: €[ Przykro mi, €We m€Vj brat #poni€Vs€R przez nas tak€S strat€X. Czy nie jeste€Q bogaty? €[Bogaty pod ka€Wdym innym wzgl€Xdem, ale je€Qli chodzi o pieni€Sdze, jestem sko€Zczony biedak. #€[ Jak d€Rugo mieli€Qcie jeszcze "mierzy€Y, €Weby doj€Q€Y do ko€Zca?€[ Kilka dni. !€[Uff! Gdybym zna€R ci€X wtedy tak jak teraz, byliby€Qmy wpadli na Keioweh€Vw o par€X dni p€V€\niej. €[ €]eby mi pozwoli€Y doko€Zczy€Y?? €[ spyta€Rem wzruszony t€S wielkoduszno€Qci€S. €[ Tak. !€[ To znaczy, €We zgodzi€Rby€Q si€X na to, by€Qmy dokonali kradzie€Wy ziemi? €[Kradzie€Wy nie, lecz #pomiar€Vw. Linie, kt€Vre kre€Qliciena papierze, nic nam nie szkodz€S, gdy€W przez to samo nie dokonuje si€X jeszcze grabie€Wy. Z€Ro zaczyna si€X dopiero w€Vwczas, gdy przybywaj€S robotnicy bladych twarzy, aby budowa€Y drog€X !dla konia ognistego. Ja bym ci...Zatrzyma€R si€X w €Qrodku zdania, aby rozwa€Wy€Y dok€Radnie to, co mu przysz€Ro na my€Ql, a po chwili m€Vwi€R dalej: €[Czy chc€Sc dosta€Y !pieni€Sdze, musia€Rby€Q mie€Y te papiery, o kt€Vrych w€Ra€Qnie wspomnia€Rem? €[ Tak. €[W takim razie nigdy ci nie wyp€Rac€S, poniewa€W wszystkie wasze rysunki zosta€Ry zniszczone. €[ A co si€X sta€Ro z naszymi przyrz€Sdami?? €[Wojownicy, kt€Vrym wpad€Ry !w r€Xce, chcieli je porozbija€Y, ale ja zabroni€Rem. Jakkolwiek nie chodzi€Rem nigdy do szko€Ry bladych twarzy, to jednak wiem, €We takie przedmioty maj€S wysok€S warto€Q€Y, i dlatego kaza€Rem je starannie przechowa€Y. Przywie€\li€Qmy je tutaj. Oddam je memu bratu Old Shatterhandowi. "€[Dzi€Xkuj€X ci. Przyjmuj€X ten dar, chocia€W nie przyniesie mi bezpo€Qrednio po€Wytku. Bardzo #mi jednak mi€Ro, €We b€Xd€X m€Vg€R przynajmniej zwr€Vci€Y te przyrz€Sdy. €[ A wi€Xc nie przynios€S ci po€Wytku?? €[ Chyba pod tym warunkiem, €Webym doko€Zczy€R pomiar€Vw. €[ Ale€W brakuje papier€Vw, kt€Vre ci zniszczono! €[ Przeciwnie. By€Rem tak ostro€Wny, €We sporz€Sdzi€Rem rysunki podw€Vjnie. €[I masz te drugie? !€[ Tu w kieszeni, dzi€Xki temu,€We nakaza€Re€Q, by mi niczego nie zabrano, "€[Uff, uff! €[zawo€Ra€R Winnetouna po€Ry zdziwiony, a na po€Ry zadowolony. Nast€Xpnie zamilk€R.Wa€Wy€R, jak si€X p€V€\niej przekona€Rem, zamiar tak wielkoduszny, na jaki by si€X nigdy nie zdoby€R bia€Ry cz€Rowiek. Po pewnym czasie wsta€R i powiedzia€R: $€[ M€Vj bia€Ry brat narazi€R si€X przez nas na szkod€X. Winnetoupostara si€X o jej wynagrodzenie. Przedtem jednak musisz doj€Q€Yu nas zupe€Rnie do zdrowia. Wr€Vcili€Qmy do puebla, gdzie leni! Sir, macie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBоp[ c+PпЫ  cŽPрх< cёPс!"^ cTQт-Њ cЗQу)8`ERmy czterej biali spali€Qmy po raz pierwszy jako ludzie wolni. Nazajutrz Hawkens, Stone i Parker wypalili z Apaczami uroczy€Qcie fajk€X pokoju. Posypa€Ry si€X przy tym d€Rugie !mowy, najpi€Xkniejsz€S wyg€Rosi€RSam, kt€Vry swoim zwyczajem naszpikowa€R j€S tak zabawnymi zwrotami, €We powa€Wni Indianie musieli si€X wysila€Y, aby nie okaza€Y na zewn€Strz !weso€Ro€Qci, jaka ich opanowa€Ra.W ci€Sgu dnia wyja€Qnili€Qmy sobie nawzajem wszystkie tajemnice wydarze€Z ostatnich tygodni. Wspomnia€Ro si€X przy tym tak€We o uwolnieniu Inczu-czuny i Winnetou, a Hawkens wypali€R mi z tego powodu nast€Xpuj€Sce kazanie: €[Jeste€Qcie podst€Xpnym, bardzo podst€Xpnym cz€Rowiekiem, sir! Nale€Wy by€Y otwartym wzgl€Xdem "przyjaci€V€R, zw€Raszcza gdy si€X im tyle zawdzi€Xcza, co wy nam. Kim i czym byli€Qcie w€Ra€Qciwie, gdy po raz pierwszy ujrzeli€Qmy was w St. Louis? Nauczycielem, kt€Vry musia€R pakowa€Y do g€Rowy dzieciom abecad€Ro i tabliczk€X mno€Wenia. Byliby€Qcie nadal pozosta€R; takim !nieszcz€X€Qliwcem, gdyby€Qmy si€Xwami tak serdecznie i wyrozumiale nie zaj€Xli. Uwolnili€Qmy was od tej nieszcz€Xsnej tabliczki mno€Wenia i wlekli€Qmy przez sawanny z podziwu godn€S 'cierpliwo€Qci€S, je€Qli si€X nie myl€X.Czuwali€Qmy nad wami jak troskliwa matka nad ma€Rym dzieci€Stkiem albo jak kwoka nad kacz€Stkiem, kt€Vre wygrza€Ra swym ciep€Rem. U nas doszli€Qcie powoli do rozumu, my wykszta€Rcili€Qmy wasz m€Vzgdo tego stopnia, €We po dotychczasowej ciemno€Qci zaczyna w nim ju€W niekiedy !€Qwita€Y. Kr€Vtko i w€Xz€Rowata: byli€Qmy dla was ojcem i matk€S, wujem i ciotk€S, nosili€Qmy was na r€Xkach, karmili€Qmy was ciele€Qnie najsoczystszymi k€Sskami mi€Xsa, a duchowo "tuczyli€Qmy nasz€S m€Sdro€Qci€S i !do€Qwiadczeniem. Nale€Wa€Ro si€X spodziewa€Y, €We oka€Wecie nam za to cze€Q€Y, powa€Wanie i wdzi€Xczno€Q€Y, nie b€Xdzi ecie za€Q uciekali jak kaczka do wody, w kt€Vrej my, jako kwoki, musieliby€Qmy n€Xdznie uton€S€Y. Mimo to czynili€Qcie zawsze to, czego wam zakazywano. Boli mnie, gdy widz€X, jak tyle mi€Ro€Qci i po€Qwi€Xcenia wynagrodzono niewdzi€Xczno€Qci€S. Gdybym chcia€R wyliczy€Y wszystkie wasze psie figle, nie zdo€Ra€Rbym pr€Xdko sko€Zczy€Y. Ale najgorsze ze wszystkiego jest to, €We uwolnili€Qcie w€Vwczas obu wodz€Vw i nic nam o tym nie powiedzieli€Qcie. Tego wam ani zapomnie€Y, ani przebaczy€Y nie mog€X i zapami€Xtam to sobie, dop€Vki tkwi€Y b€Xd€X w tej oto mojej starej bluzie my€Qliwskiej. Skutki tego podst€Xpnego milczenia nie kaza€Ry te€W czeka€Y na siebie. Zamiast !usma€Wy€Y nas €Radnie przy palu iupiec, €Weby€Qmy si€X dzi€Q przebudzili w mi€Rych ost€Xpach przeznaczonych dla dusz zmar€Rych Indian, uznano nas za niegodnych zg€Radzenia. Teraz siedzimy, €Wywi i zdrowi, w tym zapad€Rym pueblu, gdzie !usi€Ruj€S zepsu€Y nam €Wo€R€Sdki przysmakami i zrobi€Y z takiegogreenhorna, jak wy, p€V€Rboga. To nieszcz€X€Qcie wam jedynie zawdzi€Xczamy, a to g€R€Vwnie dlatego, €We jeste€Qcie tak nikczemnym p€Rywakiem. Ale "mi€Ro€Q€Y jest r€Vwnie niepoj€Xta jak niewiasta: im gorzej si€X z !ni€S obchodzi€Y, tym lepiej si€X rozwija, dlatego nawet tym razem nie wygnamy was z naszego grona i serca, lecz przebaczymy wam w nadziei, €We zastanowicie si€X nareszcie #nad sob€S i zmienicie si€X, je€Qli si€X nie myl€X. Oto moja r€Xka. Czy obiecujecie mi popraw€X, kochany sir? !€[Tak €[odrzek€Rem €Qciskaj€Sc &jego d€Ro€Z. €[B€Xd€X si€X stara€R tak gorliwie na€Qladowa€Y szlachetny wz€Vr, jaki€Qcie mi ju€W dali i dot€Sd jeszcze dajecie, €We wkr€Vtce b€Xd€X uwa€Wany za samego Sama Hawkensa! €[Nie r€Vbcie tego! Daremnie by€Qcie si€X trudzili, najszanowniejszy sir! Taki greenhorn, jak wy, mia€Rby si€X sta€Y r€Vwny Samowi Hawkensowi! To niepodobie€Zstwo! To tak, jakby zielona €Waba zapragn€X€Razosta€Y €Qpiewaczk€S operow€S. Dlatego radzi€Rbym... Wtem wtr€Sci€R Dick Stone €Qmiej€Sc si€X wprawdzie, ale z nut€S pewnego niezadowolenia: !€[Stop! B€Sd€\ ju€W raz cicho, stary gadu€Ro! Trudno wprost z tob€S wytrzyma€Y! Wszystko przekr€Xcasz, wszystko robisz na opak! Na miejscu Old Shatterhanda nie pozwoli€Rbym sobie wiecznie wymy€Qla€Y od greenhorn€Vw. €[ Co on mo€We mie€Y przeciw temu?? Wszak nim jest! €[Niedorzeczno€Q€Y! Czy nie zawdzi€Xczamy mu €Wycia? Ze stu do€Qwiadczonych westman€Vw, nie wy€R€Sczaj€Sc ciebie i mnie, ani jeden nie dokaza€Rby tego, co on wczoraj uczyni€R. On nas chroni, a nie my jego, zapami€Xtaj to sobie! Gdyby nieon, nie by€Roby nam tu teraz tak swobodnie, a ty nie !siedzia€Rby€Q w zdrowej sk€Vrze i pod star€S, fa€Rszyw€S peruk€S! €[Co, fa€Rszyw€S peruk€S? #Strze€W si€X, by€Q tego wi€Xcej niepowt€Vrzy€R! To prawdziwa peruka. Je€Qli nie wiesz o tym dotychczas, to si€X jej przypatrz! "Zdj€S€R j€S i poda€R Stone'owi. !€[Precz, precz z tymi kud€Rami!€[ za€Qmia€R si€X Dick. Sam nasadzi€R j€S z powrotem na g€Row€X i rzek€R z wyrzutem; "€[Wstyd€\ si€X, Dicku, nazywa€Y kud€Rami ozdob€X mojej g€Rowy! Nie spodziewa€Rem si€X tego po takim jak ty koledze! Wy wszyscy nie umiecie si€X pozna€Y na warto€Qci starego Sama. Wyra€Wam wam pogard€X i id€X do mojej Mary. Musz€X zobaczy€Y, czy jej si€X powodzir€Vwnie dobrze jak mnie. !Machn€S€R lekcewa€W€Sco r€Xkoma$i wyszed€R. U€Qmiali€Qmy si€X, gdy€Wtrudno mu by€Ro bra€Y cokolwiek za z€Re. Nazajutrz powr€Vcili zwiadowcy, kt€Vrzy udali si€X skrycie za Keiowehami, i donie€Qli, €We Keiowehowie pod€S€Wyli bez wypoczynku dalej, nie mieli wi€Xc zamiaru przedsi€Xbra€Y €Wadnych wrogich krok€Vw. Nast€Spi€R teraz okres powszechnego spokoju, ale dlamnie okres bardzo pracowity. Samowi, Dickowi i Willowi podoba€Ra si€X bardzo go€Qcinno€Q€Y Apacz€Vw, wypoczywali te€W gruntownie. Jedynym zaj€Xciem Sama by€Ry codzienne przeja€Wd€Wki na #Mary, kt€Vr€S, jak si€X wyra€Wa€R, chcia€R przyzwyczai€Y do swegosposobu je€Wd€Wenia. Ja natomiast nie siedzia€Rem zza€Ro€Wonymi r€Xkoma, Winnetou wzi€S€R mnie do €Tszko€Ry !india€Zskiej€U . Cz€Xsto ca€Rymi dniami odbywali€Qmy dalekie jazdy, podczas kt€Vrych musia€Rem si€X €Ywiczy€Y we wszystkim, co dotyczy€Ro wojny i polowania. €Pazi€Rem z nim po lasach i uczy€Rem si€X podkrada€Y. Winnetou przeprowadza€R ze mn€S €Ywiczenia z polowej s€Ru€Wby #wojennej. Cz€Xsto od€R€Scza€R si€X ode mnie, poleciwszy mi siebie#szuka€Y. Stara€R si€X zaciera€Y, o !ile mo€Wno€Qci, swe €Qlady, a ja #wysila€Rem si€X, by je odnale€\€Y. "Ile€W to razy, siedz€Sc w jakich€Qzaro€Qlach lub stoj€Sc zakryty zwisaj€Scymi ga€R€Xziami w wodzie Rio Pecos, przypatrywa€R si€X, jak go szukam. Zwraca€R moj€S uwag€X na b€R€Xdy i sam dawa€R przyk€Rad, co mam robi€Y, a czego zaniecha€Y. By€Ra to doskona€Ra nauka, kt€Vrej udziela€R mi z r€Vwn€S gorliwo€Qci€S, z jak€S ja j€S przyjmowa€Rem. Z ust jego nigdy nie wysz€Ra pochwa€Ra aninagana, prostowa€R tylko cierpliwie moje b€R€Xdy. Jako mistrz we wszystkich umiej€Xtno€Qciach india€Zskiego €Wycia, by€R tak€We mistrzem w nauczaniu. Ile€W to razy wraca€Rem do domu €Qmiertelnie znu€Wony! Ale i w€Vwczas nie mia€Rem wypoczynku, poniewa€W pobiera€Rem w pueblu lekcje j€Xzyka Apacz€Vw. Mia€Rem dwu nauczycieli i jedn€S nauczycielk€X: Nszo-czi zaznajamia€Ra mnie z dialektemMescaler€Vw, Inczu-czuna Lianer€Vw, a Winnetou Nawaj€Vw. Poniewa€W j€Xzyki te s€S bardzo spokrewnione i nie ciesz€S si€X zbyt wielkim zapasem s€R€Vw, przeto nauka post€Xpowa€Ra do€Q€Y szybko. Je€Weli w czasie naszych wycieczek nie oddalali€Qmy si€X z Winnetou zbytnio od puebla,towarzyszy€Ra nam tak€We Nszo-czi. Wida€Y by€Ro, €We cieszy€Ra si€X bardzo, ilekro€Y dobrze wywi€Szywa€Rem si€X z zadania. Pewnego razu €[ byli€Qmy w€Vwczas w lesie €[ Winnetou #za€W€Sda€R, €Webym ich opu€Qci€R i dopiero w p€V€R godziny zjawi€R si€X na tym samym miejscu. Poleci€R mi odszuka€Y Nszo-czi, "kt€Vra mia€Ra si€X dobrze ukry€Y. !Odszed€Rem wi€Xc do€Q€Y daleko i po up€Rywie wyznaczonego czasu wr€Vci€Rem. Siady obojga by€Ry jeszcze zupe€Rnie wyra€\ne; potem nagle znikne€Ryodciski n€Vg Indianki. Wiedzia€Rem oczywi€Qcie, €We ma ch€Vd lekki, ale grunt by€R bardzo mi€Xkki, wi€Xc powinny by€Ry zosta€Y cho€Yby nieznaczne €Qlady. Nie znalaz€Rem niczego, nawet jednej zgi€Xtej lub z€Ramanej trawki, pomimo €We r€Vs€R w tym miejscu mi€Xkki i bardzo czu€Ry mech. Widoczne by€Ry tylko €Qlady Winnetou, ale nic mnie one nie obchodzi€Ry, poniewa€W mia€Rem wy€Qledzi€Y nie jego, "lecz siostr€X. By€R niew€Stpliwie w pobli€Wu, aby mnie skrycie obserwowa€Y, czy nie pope€Rni€X jakiego b€R€Xdu. Przeszuka€Rem raz i drugi doko€Ra, lecz nie zauwa€Wy€Rem najmniejszej wskaz€Vwki. To mnie zastanowi€Ro, zacz€S€Rem si€X namy€Qla€Y. Nabiera€Rem powoli przekonania, €We Nszo-czi musia€Ra pozostawi€Y !jaki€Q €Qlad, gdy€W w tym miejscu€Wadna stopa nie mog€Ra dotkn€S€Y ziemi, by jej nie zdradzi€R mi€Xkki mech. A gdyby tak Indianka wcale po nim nie przesz€Ra? Zbada€Rem jeszcze raz €Qlady Winnetou. By€Ry g€R€Xbiej odci€Qni€Xte ni€W przedtem. #Czy€Wby wzi€S€R siostr€X na r€Xce i"poni€Vs€R dalej? S€Sdzi€R zapewne,€We b€Xdzie to dla mnie bardzo trudne zadanie. Od chwili jednak, w kt€Vrej odgad€Rem, €We wzi€S€R Nszo-czi na r€Xce, zadanie sta€Ro si€X bardzo €Ratwe. Teraz chodzi€Ro tylko o to, €Weby odszuka€Y !€Qlady Indianki, kt€Vre musia€Ry si€X znajdowa€Y oczywi€Qcie nie na dole, lecz w g€Vrze. !Je€Qli Winnetou szed€R sam, to nie trudno mu by€Ro maj€Sc wolne r€Xce przeciska€Y si€X przez le€Qne podszycie Je€Qli !jednak ni€Vs€R siostr€X, musia€R nad€Rama€Y w g€Vrze niejedn€S ga€R€Szk€X. Id€Sc wci€S€W jego tropem, zwraca€Rem uwag€X nie na ziemi€X, lecz na ga€R€Xzie zaro€Qli. I s€Rusznie! Z powodu braku swobody ruch€Vw Winnetou nie m€Vg€R ostro€Wnie rozsuwa€Y ga€R€Xzi, a Nszo-czi o tym nie pomy€Qla€Ra. Znalaz€Rem wi€Xc w kilku miejscach nad€Ramane ga€R€Szki i uszkodzone listki, czyli znaki, kt€Vrych by tu nie by€Ro, gdyby Winnetou przechodzi€R t€Xdy sam. "€^lady wiod€Ry bezpo€Qrednio ku polance, a potem w prostej linii dalej. Siedzieli zapewne oboje po drugiej stronie polany, przekonani, €We nie zdo€Ram wykona€Y zadania. Mog€Rem przej€Q€Y wprost, ale !chcia€Rem zrobi€Y jeszcze lepiej.Postanowi€Rem ich zaskoczy€Y. Korzystaj€Sc starannie z !ka€Wdego ukrycia, zacz€S€Rem si€Xskrada€Y doko€Ra po-, lany. Znalaz€Rszy si€X po drugiej stronie, j€S€Rem znowu szuka€Y €Qlad€Vw Winnetou. Gdyby poszed€R dalej, musia€Rbym je "zauwa€Wy€Y, je€Qli nie, znaczy€Ro to, €We ukry€R si€X razem z Nszo-czi. Po€Ro€Wy€Rem si€X na ziemi i czo€Rga€Rem si€X w "p€V€Rkolu, staraj€Sc si€X ci€Sgle kry€Y za drzewami. Nie zauwa€Wy€Rem ani jednego odcisku nogi. Siedzieli wi€Xc widocznie na skraju polany, tam gdzie si€Xga€R trop, za kt€Vrym szed€Rem poprzednio. Po cichu, zupe€Rnie po cichu sun€S€Rem si€X ku temu miejscu. Siedzieli z pewno€Qci€S spokojnie, a wprawnemu ich uchu nie m€Vg€R uj€Q€Y €Waden szelest. Uda€Ro mi si€X wi€Xc lepiej, ni€W mog€Rem przypuszcza€Y. Ujrza€Rem ich oboje w krzaku dzikiej €Qliwy, zwr€Vconych do mnie plecami. Spodziewali si€X mnie ze strony przeciwnej. Rozmawiali !z sob€S, lecz tak cicho, €We nie mog€Rem nic zrozumie€Y. Cieszy€Rem si€X z g€Vry z !niespodzianki i czo€Rga€Rem si€X coraz dalej. By€Rem od nich na $odleg€Ro€Q€Y r€Xki i ju€W chcia€Rem dotkn€S€Y z ty€Ru Winnetou, kiedy wstrzyma€Ry mnie od tego wyrzeczone przeze€Z szeptem s€Rowa: €[ Czy przyprowadzi€Y go?? #€[ Nie €[ odrzek€Ra Nszo--czi. €[On sam przyjdzie. €[ Nie przyjdzie!! €[ Przyjdzie!! €[Moja siostra si€X myli. On nauczy€R si€X szybko wielu rzeczy, ale tw€Vj €Qlad jest w powietrzu. Jak go znajdzie? €[ Znajdzie. M€Vj brat Winnetou powiedzia€R mi, €We Old Shatterhanda nie mo€Wna ju€W wywie€Q€Y w pole. Czemu teraz zmienia swe zdanie o nim? €[Bo dzi€Q ma najtrudniejsze zadanie, jakie w og€Vle by€Y mo€We. Oko jego wy€Qledzi ka€Wdytrop, ale tw€Vj da si€X tylko "my€Ql€S odczyta€Y, a tego on si€X jeszcze nie nauczy€R. €[ A jednak przyjdzie, poniewa€W potrafi wszystko, wszystko, co zechce. Powiedzia€Ra te s€Rowa szeptem, a mimo to przebija€Ra"z nich taka wiara i ufno€Q€Y, €We mog€Rem by€Y z tego dumny. €[Tak, pierwszy raz spotykam cz€Rowieka, kt€Vry tak zna si€X na wszystkim. Jednego tylko !spe€Rni€Y nie potrafi i Winnetou bardzo tego €Wa€Ruje. €[ C€V€W to takiego?? €[ €]yczenie, kt€Vre mamy wszyscy. W€Ra€Qnie postanowi€Rem si€X ukaza€Y, gdy wtem Winnetou wspomnia€R o jakim€Q €Wyczeniu. !Czy€W mog€Rem czego€Q odm€Vwi€Ytym kochanym, dobrym "ludziom! Mieli jakie€Q €Wyczenie, a nie wyjawili mi go, przypuszczaj€Sc, €We go nie !spe€Rni€X. Mo€We w€Ra€Qnie teraz m€Vg€Rbym si€X czego€Q o nim dowiedzie€Y? Nie odzywa€Rem si€X wi€Xc i nads€Ruchiwa€Rem dalej. €[ Czy m€Vj brat Winnetou m€Vwi€R ju€W o tym z Old Shatterhandem?? €[ spyta€Ra Nszo-czi. €[ Nie €[ odrzek€R zapytany. €[ A nasz ojciec Inczu--czuna tak€We nie? "€[ Nie. Chcia€R mu powiedzie€Y, !lecz ja nie dopu€Qci€Rem do tego. €[Dlaczego? Nszo-czi kocha t€Xblad€S twarz tak bardzo, a jestc€Vrk€S najwy€Wszego wodza Apacz€Vw! !€[Tak, jest ni€S i jest czym€Q wi€Xcej jeszcze. Ka€Wdy czerwony wojownik i ka€Wda blada twarz by€Raby !szcz€X€Qliw€S, maj€Sc Nszo-czi za€Won€X, tylko nie Old Shatterhand. €[ Sk€Sd m€Vj brat Winnetou o tym wie, skoro z nim nie m€Vwi€R? €[ St€Sd, €We go znam. On nie #jest taki jak inni biali; d€S€Wy dorzeczy wy€Wszych. On nie pojmie Indianki za €Won€X. €[ Czy tak powiedzia€R?? €[ Nie. €[ Czy serce jego nale€Wy do jakiej€Q bia€Rej skwaw?? €[ Tak€We nie. €[ Czy jeste€Q tego pewny?? €[M€Vwili€Qmy o bia€Rych kobietach i wywnioskowa€Rem ztych s€R€Vw, €We serce jego dot€Sd nie przem€Vwi€Ro. €[ To przem€Vwi do mnie. "€[Niechaj si€X moja siostra nie !€Rudzi! Old Shatterhand my€Qli i czuje inaczej, ni€W sobie wyobra€Wasz. Je€Qli wybierze sobie skwaw, b€Xdzie ona w€Qr€Vd kobiet tym, czym on jest w€Qr€Vd m€X€Wczyzn. !€[ Czy€W ja tak€S nie jestem?? €[W€Qr€Vd czerwonych dziewcz€St nikt nie dor€Vwna !mej pi€Xknej siostrze! Ale co ty #widzia€Ra€Q i o czym s€Rysza€Ra€Q? Czego€Q si€X uczy€Ra? Znasz €Wycie kobiet lud€Vw czerwonych, ale nie masz poj€Xcia o tym, czego si€X musi !uczy€Y i co musi wiedzie€Y bia€Rakobieta. Old Shatterhand nie patrzy na blask z€Rota i pi€Xkno€Q€Y oblicza; po€W€Sda rzeczy innych, kt€Vrych nie znajdzie u dziewcz€St czerwonosk€Vrych. Indianka spu€Qci€Ra g€Row€X i zamilk€Ra. Brat pog€Raska€R j€S pieszczotliwie po twarzy i powiedzia€R: "€[Boli mnie to, €We ranie serce mej dobrej siostry, ale Winnetou zawsze m€Vwi prawd€X, nawet gdy jest ona gorzka. A mo€We w€Ra€Qnie Winnetou znajdzie drog€X, na kt€Vrej Nszo-czi dojdzie do swego celu. Na to Nszo-czi podnios€Ra szybko g€Row€X i zapyta€Ra: €[ Jaka to droga?? €[ Droga do miast bladych twarzy, €[ Tam mam si€X uda€Y?? €[ Tak. €[ Po co?? €[ Aby si€X nauczy€Y tego, co powinna€Q umie€Y, aby Old Shatterhand m€Vg€R ci€X pokocha€Y. !€[W takim razie chc€X si€X tam uda€Y szybko, jak najszybciej! Czy m€Vj brat Winnetou spe€Rni moj€S jedyn€S pro€Qb€X? €[ Jak€S?? €[ Pom€Vw z naszym ojcem Inczu--czun€S! Popro€Q go, by "mi pozwoli€R p€Vj€Q€Y do wielkich miast bladych twarzy! On nie odm€Vwi, bo... !Wi€Xcej nie s€Rysza€Rem, gdy€W poczo€Rga€Rem si€X cicho z powrotem. Wyda€Ro mi si€X to niemal zbrodni€S, €We pods€Rucha€Rem t€X rozmow€X !rodze€Zstwa. Jak€We pragn€S€Rem, by tego nie zauwa€Wyli! Jaka€W bowiem wynik€Raby z tego przykra sytuacja dla nich, a tym bardziej dla mnie! Nale€Wa€Ro teraz podczas odwrotu by€Y jeszcze ostro€Wniejszym ni€W podczas podchodzenia. Najdrobniejszy szelest, najmniejszy przypadek m€Vg€R zdradzi€Y, €We pozna€Rem tajemnic€X pi€Xknej Indianki, a wtedy musia€Rbym natychmiast po€Wegna€Y mych czerwonosk€Vrych przyjaci€V€R. Na szcz€X€Qcie uda€Ro mi si€X wycofa€Y niepostrze€Wenie. Oddaliwszy si€X tak, €We mnie !nie mogli us€Rysze€Y, podnios€Rem"si€X z ziemi i obszed€Rem polan€X !doko€Ra, dop€Vki nie natrafi€Rem na ich €Qlad. Zrobi€Rem kilka krok€Vw w stron€X, z kt€Vrej r, macie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBф€Њ c_Rх* з cТRц c%SчŽ ќ cˆSшŠ* cыSщЄ4А cNTъT?LБTspodziewa€Ra si€X mnie Nszo-czi, wyszed€Rem na polan€X i zawo€Ra€Rem: €[ Niechaj m€Vj brat Winnetou przyjdzie do mnie!! Poniewa€W nikt si€X nie poruszy€R, powt€Vrzy€Rem wezwanie: €[ Niech m€Vj brat przyjdzie, bo go widz€X! Nie pokaza€R si€X pomimo to. €[ Siedzi tam w krzaku dzikiej€Qliwy. %Na to rozchyli€Ry si€X ga€R€Xzie i wyszed€R Winnetou, ale sam. $Nie m€Vg€R si€X kry€Y d€Ru€Wej, ale chcia€R jeszcze zatai€Y !obecno€Q€Y siostry, bo zapyta€R: €[ Czy m€Vj brat Old Shatterhand znalaz€R Nszo--czi? €[ Tak. €[ Gdzie?? €[ Jest ukryta w zaro€Qlach. €[ W jakich zaro€Qlach?? ... €[ W tych, do kt€Vrych mnie prowadzi jej €Qlad. %€[ A czy€W widzia€Re€Q jej €Qlady??Brzmia€Ro w tym wielkie zdziwienie. Nie wiedzia€R, o co mi chodzi. W€Stpi€R, bym m€Vg€R powiedzie€Y nieprawd€X, lecz by€R pewien, €We nie znalaz€Rem jego siostry, nie odkry€Rem jego podst€Xpu. My€Qla€R, €We jestem w b€R€Xdzie i €We da€Rem si€X zwie€Q€Y jakim€Q pozorom. €[ Tak €[ odrzek€Rem. €[ Widzia€Rem je. #€[ Ale€W siostra moja pilnowa€Ra si€X bardzo, by €Qlad€Vw nie zostawi€Y! $€[ Mylisz si€X, wida€Y je dobrze. €[ Nie. €[Nie na ziemi, lecz na ga€R€Xziach. Nszo-czi nie dotyka€Ra ziemi nogami, ale gdy'j€S nios€Re€Q, po€Rama€Re€Q ga€R€Xzie ipozrywa€Re€Q li€Qcie. €[ Uff!! Ja j€S nios€Rem? €[ Tak. €[ Kto ci to powiedzia€R?? €[Twoje €Qlady. Zrobi€Ry si€X !naraz g€R€Xbsze. Poniewa€W ty niemog€Re€Q zmieni€Y swojej wagi, "wi€Xc widocznie musia€Re€Q wzi€S€Yna siebie jaki€Q ci€X€War. Tym ci€X€Warem by€Ra twoja siostra, kt€Vrej noga nie dotkn€X€Ra mchu. "€[ Uff!! Ty si€X mylisz. Wr€V€Y jeszcze raz i poszukaj. €[To by€Roby daremne i zbyteczne, bo Nszo-czi jest tam, gdzie ty siedzia€Re€Q. Zabior€X j€S stamt€Sd. Ruszy€Rem przez polan€X, ale ona sama wysz€Ra z zaro€Qli i rzek€Ra do brata z zadowoleniem: "€[ S€Rusznie wi€Xc powiedzia€Ramci, €We mnie znajdzie. €[Tak, moja siostra mia€Ra $s€Ruszno€Q€Y, a ja si€X pomyli€Rem. M€Vj brat Old Shatterhand umietrop ludzki czyta€Y nie tylko okiem, lecz tak€We my€Ql€S. Nie potrzebuje si€X ju€W niczego wi€Xcej uczy€Y. !€[O, przeciwnie €[ odrzek€Rem. €[M€Vj brat Winnetou wyg€Rasza tu pochwa€R€X, na kt€Vr€S nie zas€Ru€Wy€Rem. Czego jednak dot€Sd nie umiem, tego si€X jeszcze od niego naucz€X. By€Ra to rzeczywi€Qcie pierwsza pochwa€Ra, kt€Vr€S us€Rysza€Rem z jego ust; !przyznaj€X, €We by€Rem z niej takdumny jak niegdy€Q z pochwa€R profesor€Vw. Wieczorem tego dnia przyni€Vs€R mi Winnetou bardzo starannie uszyte i ozdobione czerwonym haftem india€Zskim ubranie my€Qliwskie z wygarbowanej na bia€Ro sk€Vry. €[Siostra moja Nszo-czi prosi ci€X, €Weby€Q nosi€R ten str€Vj !€[rzek€R. €[ Old Shatterhand nie powinien chodzi€Y w podartym ubraniu. Pod tym wzgl€Xdem rzeczywi€Qcie nie mija€R si€X z prawd€S, bo moje ubranie by€Ro ju€W bardzo zniszczone. Gdyby mnie w takim stroju spotkano w mie€Qcie europejskim, dosta€Rbym si€X do kozy jako ostatni w€R€Vcz€Xga. Czy jednak wypada€Ro przyj€S€Y od Nszo-czitaki podarunek? Winnetou odgad€R widocznie moje my€Qli, bo zauwa€Wy€R: #€[Mo€Wesz je przyj€S€Y, gdy€W to !ja zam€Vwi€Rem je dla ciebie. To dar od Winnetou, kt€Vrego "ocali€Re€Q od €Qmierci, a nie dar jego siostry. Czy bladym twarzom nie wolno przyjmowa€Ydar€Vw od skwaw? $€[ O ile nie jest jego €Won€S lub krewn€S. €[Jeste€Q moim bratem, Nszo-czi jest wi€Xc tw€S krewn€S. Ale dar ten pochodzi ode mnie, a nie od niej; ona gotylko zrobi€Ra. Kiedy nazajutrz w€Ro€Wy€Rem ubranie, przekona€Rem si€X, €We le€Wa€Ro jak ulane. Nowojorski krawiec nie m€Vg€Rby lepiej wzi€S€Y miary. Pokaza€Rem si€X oczywi€Qcie mojej pi€Xknej "przyjaci€V€Rce, kt€Vra uradowa€Ra si€X nadzwyczajnie wypowiedzian€S przeze mnie pochwa€R€S. Wkr€Vtce potem !zjawili si€X u mnie Dick Stone i Will Parker i kazali mi si€X podziwia€Y, gdy€W mieli tak€We nowe ubrania, tylko zrobione nie przez Nszo-czi, lecz przezinne Indianki. Tego samego dnia, kiedy znajdowa€Rem si€X w$g€R€Vwnej dolinie i €Ywiczy€Rem si€Xw rzucaniu tomahawkiem, podesz€Ra ku mnie posuwistym krokiem osobliwa posta€Y. By€R to chodz€Scy str€Vj india€Zski, zako€Zczony na dole par€S starych, olbrzymich but€Vw. Od g€Vry wznosi€R si€X jeszcze starszy kapelusz pil€Qniowy z €Wa€Ro€Qnie zwieszon€S kres€S, spod kt€Vrej wyziera€R bardzo zmierzwiony zarost, ogromny nos i dwoje chytrych oczek. Pozna€Rem od razu mojego ma€Rego Sama Hawkensa. Sam "zbli€Wy€R si€X, rozstawi€R nogi i zapyta€R: €[ Sir, czy znacie cz€Rowieka stoj€Scego teraz przed wami? €[Hm! €[odrzek€Rem. €[To si€X oka€We! Wzi€S€Rem go za barki, obr€Vci€Rem, przypatrzy€Rem mu si€X ze wszystkich stron i zawyrokowa€Rem: €[ Zdaje mi si€X, €We to naprawd€X Sam Hawkens, je€Qli si€X nie myl€X! #€[Tak, milord! Nie mylicie si€X! Oto Sam Hawkens we w€Rasnej osobie i ca€Rej okaza€Ro€Qci. Czy€Qcie zauwa€Wyli co€Q na mnie? €[ Nowiute€Zkie ubranie!! €[ No, przecie€W! €[ Od kogo€Qcie to dostali?? €[ Od sk€Vry nied€\wiedziej, kt€Vr€S mi darowali€Qcie. €[ To widz€X, Samie, ale ja chc€X zna€Y osob€X, od kt€Vrej dostali€Qcie ubranie. !€[ Osob€X?? Hm! Ach, tak! Tak, !osoba, sir! To jest taka rzecz...To w€Ra€Qciwie nie jest osoba. €[ A c€V€W?? €[ Os€Vbka. €[ Jak to?? "€[ No, czy€W nie znacie pi€Xknej Kliuny-ai? €[ Nie. Kliuna-ai znaczy !€TKsi€X€Wyc€U . Czy to skwaw, czy dziewczyna? €[ Jedno i drugie albo raczej ani jedno, ani drugie. €[ A zatem babka?? !€[Nonsens! Je€Qli jest skwaw i dziewczyn€S albo ani jednym, ani drugim, to musi by€Y oczywi€Qcie wdow€S. Jest wdow€S po Apaczu, kt€Vry zgin€S€R w ostatniej walce z Keiowehami. €[ A wy j€S chcecie pocieszy€Y?? "€[Well, sir! €[potwierdzi€R. €[ €]ycz€X jej dobrze, wpad€Ra mi nawet w oko, a raczej w oboje oczu. €[ Ale€W, Samie! !€[ Kliuna--ai jest doskona€R€S parti€S. €[ Dlaczego?? €[ Bo w ca€Rym plemieniu najlepiej garbuje sk€Vry. !€[ Czy chcecie jej tak€We da€Y swoj€S do wygarbowania?? "€[Nie sad€\cie si€X na dowcipy, sir! Ja nie €Wartuj€X! Z ni€S €Wy€Rbym szcz€X€Qliwie... rozumiecie mnie? Ma pe€Rn€S, okr€Sg€R€S twarz jak ksi€X€Wyc. €[ W pierwszej i ostatniej kwadrze?? €[Prosz€X raz jeszcze, nie r€Vbcie €Wart€Vw z ksi€X€Wycem. "Ona jest jak ksi€X€Wyc w pe€Rni i %o€Weni€X si€X z m€S, je€Qli si€X nie myl€X, €[ Ale nowiu chyba z tego nie b€Xdzie. Jak zawarli€Qcie t€X znajomo€Q€Y? "€[W€Ra€Qnie dzi€Xki garbarstwu. Pyta€Rem o najlepsz€S garbark€X do mojej nied€\wiedziej sk€Vry ipolecono mi Kliun€X-ai. Zanios€Rem jej sk€Vr€X i zauwa€Wy€Rem, €We upodoba€Ra sobie... €[ Co?? Sk€Vr€X? !€[ Nonsens!! Rozumie si€X, €We mnie. €[ To €Qwiadczy o dobrym smaku, kochany Samie! €[ Tak, ona go ma! O, jej bynajmniej nie brak wykszta€Rcenia! Dowodem jest to, €We nie tylko wygarbowa€Ra "sk€Vr€X, lecz tak€We uszy€Ra mi z niej ubranie. Jak si€X wam podobam? €[ Elegant pierwszej wody!! €[D€Wentelmen, nieprawda€W? Tak, d€Wentelmen! Omal ze sk€Vry nie wyskoczy€Ra ujrzawszy mnie w tym ubraniu.$Wierzcie mi, sir, €We si€X o€Weni€X!€[ A gdzie wasze stare ubranie?? €[ Wyrzuci€Rem. €[Tak, tak! A pewnego pi€Xknego poranku zapewniali€Qcie mnie, €We nie sprzedaliby€Qcie tej bluzy za dziesi€X€Y tysi€Xcy dolar€Vw. €[ To by€Ro w€Vwczas, kiedy jeszcze nie zna€Rem Kliuny-ai. #C€V€W, czasy si€X zmieniaj€S. Well!Ma€Ry konkurent w "nied€\wiedziej sk€Vrze odwr€Vci€R si€X i odszed€R dumnym krokiem. Sympatia, jak€S €Wywi€R dla !pi€Xknej Indianki, nie wzbudzi€Rawe mnie €Wadnych obaw ani w€Stpliwo€Qci co do dalszego przebiegu sprawy; gdy€W wystarczy€Ro na Sama popatrze€Y, aby si€X uspokoi€Y pod tym wzgl€Xdem. Te kolosalne stopy, te cienkie, a krzywe n€V€Wki, a wreszcie !twarz! ... B€Vr zarostu z s€Xpim dziobem na €Qrodku! Tego by€Ro z pewno€Qci€S za wiele i dla Indianki. Sam Hawkens nie odszed€R jeszcze daleko, kiedy $si€X odwr€Vci€R do mnie i zawo€Ra€R:!€[Ten nowy str€Vj to przecie€W zupe€Rnie co€Q innego! Jestem jak nowonarodzony! Nie chc€X !ju€W patrze€Y na stary. Ten m€Vj str€Vj sam m€Vg€Rby p€Vj€Q€Y w konkury, hi! ni! hi! Nazajutrz spotka€Rem go na dole pod pueblem, bardzo zamy€Qlonego. €[Jakie€W to my€Qli na miar€X astronomiczn€S snuj€S si€X wam po g€Rowie, kochany Samie? €[ spyta€Rem. €[ Astronomiczn€S?? Czemu w€Ra€Qnie tak€S? €[ Bo macie min€X, jak gdyby€Qcie chcieli odkry€Y komet€X albo mg€Rawic€X. "€[ Prawie tak jest. My€Qla€Rem, €We to kometa, ale prawdopodobnie to b€Xdzie mg€Rawica. €[ Kto?? €[ Ona, Kliuna-ai. €[ Ach, tak! Wczorajszy #ksi€X€Wyc w pe€Rni jest ju€W dzi€Q mg€Rawic€S? Dlaczego€W to? !€[ Zapyta€Rem j€S, czy wyjdzie znowu za m€S€W, i odpowiedzia€Ra mi: €Tnie€U . €[To nie powinno przeszkadza€Y wam spogl€Sda€Y z ufno€Qci€S w przysz€Ro€Q€Y. Wszak i Rzym nie od razu zbudowano! €[A mego nowego ubrania nie uszyto w jednej godzinie. #Macie s€Ruszno€Q€Y. Zostaj€X wi€Xc nadal konkurentem. Wszed€R do puebla, aby si€X uda€Y do Kliuny-ai, Nazajutrz osiod€Ra€Rem sobie deresza, aby wyjecha€Y z Winnetou na bawo€Ry, kiedy zjawi€R si€X u mnie Sam Hawkens i zapyta€R: €[ Czy mog€X pojecha€Y z wami,sir? €[ Na bawo€Ry?? Chyba nie. Wy polujecie teraz na lepsz€S zwierzyn€X. €[ Kiedy mi szcz€X€Qcie nie dopisuje. €[ Tak?? €[ Niestety!! Ona ro€Qci pretensje. €[ Jak to?? €[ By€Rem zn€Vw u niej i o€Qwiadczy€Ra mi, €We zrobi€Ra ubranie tylko na rozkaz Winnetou. €[ Wi€Xc nie z mi€Ro€Qci?? €[Zdaje si€X, €We nie. Potem zapyta€Ra, co jej dam za wygarbowanie sk€Vry. Utrzymuje, €We robi€Ra to na moje zam€Vwienie. €[ A wi€Xc €W€Sda zap€Raty!! #€[ Tak!! Czy to objaw mi€Ro€Qci? €[Nie wiem. Nie mam do€Qwiadczenia w takich sprawach. Dzieci kochaj€S rodzic€Vw, a mimo to rodzice musz€S wszystko za nie p€Raci€Y.Mo€We to w€Ra€Qnie objaw wzajemno€Qci ze strony waszego ksi€X€Wyca w pe€Rni. €[Ksi€X€Wyca w pe€Rni? Hm! Mo€Wliwe, €We to ostatnia kwadra. A wi€Xc nie zabierzeciemnie z sob€S? €[ Winnetou chce jecha€Y tylko ze mn€S. !€[ To ja si€X nie sprzeciwiam. !€[ Zniszczyliby€Qcie sobie noweubranie, kochany Samie! "€[ Prawda!! Plamy z krwi nie s€Sstosowne do takiego stroju. Odszed€R, ale zn€Vw si€X odwr€Vci€R i zapyta€R: !€[ Czy wam si€X nie zdaje, €We moje stare ubranie by€Ro jednak o wiele praktyczniejsze? €[ By€Y mo€We. €[ Nie tylko by€Y mo€We, lecz nawet na pewno. Na tym si€X na razie sko€Zczy€Ro, ale w ci€Sgu nast€Xpnych dni Sam chodzi€R coraz bardziej zamy€Qlony i coraz mniej m€Vwi€R. Ksi€X€Wyca ubywa€Ro widocznie. A€W raz ujrza€Rem go wychodz€Scego z domu w starym ubraniu. €[ C€V€W to, Samie? €[ zapyta€Rem. €[ My€Qla€Rem, €We wyrzucili€Qcie to ubranie. €[ Tak te€W by€Ro. €[ A jednak odszukali€Qcie je znowu. €[ Tak!! €[ Ze z€Ro€Qci?? €[ Naturalnie!! Jestem po prostu w€Qciek€Ry! €[ Na ostatni€S zmian€X ksi€X€Wyca?? "€[ Zrobi€R si€X n€Vw. Nie mog€X patrze€Y na t€X Kliun€X-ai! €[ A wi€Xc dobrze wam wywr€V€Wy€Rem!! $€[Tak. Sta€Ro si€X dok€Radnie to, !co przepowiedzieli€Qcie. Zreszt€S pewna szczeg€Vlna okoliczno€Q€Y doprowadzi€Ra mnie do w€Qciek€Ro€Qci. €[ Czy wolno wiedzie€Y jaka?? €[Wam powiem. By€Rem zn€Vw u niej wczoraj. W ostatnich dniach obchodzi€Ra si€X ze mn€S €\le, nie spogl€Sda€Ra na mnie prawie i odpowiada€Ra mi zawsze bardzo oschle. Ot€V€W !siedzia€Rem przy niej, opar€Rszy !g€Row€X o drewniany pal. By€Ra w nim widoczna drzazga, o kt€Vr€Szaczepi€Ra mi si€X czupryna. Wsta€Rem, co€Q mnie gwa€Rtownieszarpn€X€Ro za czcigodn€S czaszk€X, odwracam si€X i co widz€X, sir... co widz€X! €[ Peruk€X zapewne?? €[ Tak, peruka zawis€Ra na s€Rupie, a kapelusz upad€R na ziemi€X. €[ No, a dawna pe€Rnia zamieni€Ra si€X w n€Vw? €[ Najzupe€Rniej. Stan€X€Ra, wytrzeszczy€Ra na mnie oczy, jak... jak na cz€Rowieka pozbawionego w€Ros€Vw na g€Rowie. €[ A potem?? !€[ Potem krzycza€Ra i becza€Ra,jakby sama zosta€Ra obdarzona €Rysin€S. €[ A w ko€Zcu?? €[W ko€Zcu? No, w ko€Zcu "zrobi€R si€X z tego n€Vw. Wypad€Ra#na dw€Vr i ju€W si€X nie pokaza€Ra wi€Xcej. €[ Mo€We wzejdzie wam niebawem jako pierwsza kwadra lub pe€Rnia!! €[ Nie!! Kaza€Ra mi to powiedzie€Y. €[ Co?? !€[€]ebym nie przychodzi€R ju€W do niej. G€Rupim zwyczajem chce mie€Y m€X€Wa z w€Rosami na g€Rowie. Czy€W to nie jest w najwy€Wszym stopniu naiwne? €[ Hm!! !€[Tutaj nie ma co hmka€Y, sir! Gdy kobieta wychodzi za m€S€W,powinno jej by€Y wszystko jedno, czy jej m€S€W ma na #g€Rowie w€Rosy, czy peruk€X, je€Qli!si€X nie myl€X. To nawet wi€Xkszyzaszczyt, gdy ma on peruk€X, bo to oznacza, €We jego w€Rosy co€Q musia€Ry kosztowa€Y, a prawdziwe rosn€S za darmo. €[ Niechby wi€Xc ros€Ry dalej same. €[Szanowny sir, niech was kaczka kopnie! Szukam pociechy w mi€Rosnym strapieniu i s€Rysz€X drwiny! €]ycz€X wam tak€We peruki, a potem czerwonosk€Vrej wdowy,kt€Vra by wyrzuci€Ra was za !drzwi. B€Sd€\cie zdrowi! Odbieg€Rode mnie jak szalony. $€[ Samie!! €[ zawo€Ra€Rem za nim. €[ Jeszcze jedno!! !€[ C€V€W takiego?? €[ zapyta€R staj€Sc. €[ A gdzie on?? €[ Kto?? €[ Nowy str€Vj?? €[Odes€Ra€Rem go z powrotem. !Chcia€Rem w€Ro€Wy€Y to ubranie nawesele, ale €We z wesela nic, wi€Xc i bluzy nie potrzebuj€X. Howgh! "Tak si€X sko€Zczy€Ra przyja€\€Z Sama z czerwonym ksi€X€Wycem. Zreszt€S niebawem by€R zn€Vw $dobrej my€Qli i przyzna€R si€X, €We cieszy si€X nawet z tego, i€W jest kawalerem. Zapewni€R, €We !nie rozstanie si€X ju€W nigdy ze sw€S star€S bluz€S, poniewa€W jest lepsza, praktyczniejsza i wygodniejsza od bluz uszytychprzez wszystkie czerwonosk€Vre krawcowe. Sprawdzi€Ry si€X wi€Xc moje domys€Ry, €We Sama nie mo€Wna sobie wyobrazi€Y jako ma€R€Wonka. Wieczorem tego samego dnia jad€Rem wieczerz€X jak zwykle razem z Inczu-czun€S i z Winnetou. M€Rodszy w€Vdz !oddali€R si€X po wieczerzy, a ja chcia€Rem zrobi€Y to samo, kiedy Inczu-czuna wspomnia€R o przygodzie Sama i sprowadzi€R rozmow€X na zwi€Szki pomi€Xdzy bia€Rymi a czerwonosk€Vrymi. Zmiarkowa€Rem, €We mnie bra€R naspytki. €[Czy m€Vj m€Rody brat, Old Shatterhand, uwa€Wa takie ma€R€We€Zstwa za dobre, czy za niew€Ra€Qciwe? €[ zapyta€R. €[Je€Weli zawarte s€S wobec ksi€Xdza, a Indianka przyjmie !chrze€Qcija€Zstwo, to nie widz€X w tym nic niew€Ra€Qciwego €[ odrzek€Rem. #€[ A wi€Xc brat m€Vj me poj€S€Rbynigdy za €Won€X Indianki wyznaj€Scej nasz€S wiar€X?? €[ Nie. €[ A czy to bardzo trudno zosta€Y chrze€Qcijank€S?? €[ Wcale nie. €[ Czy taka skwaw mo€We jeszcze czci€Y swego ojca, niechrze€Qcijanina? €[ Tak. Nasza religia wymaga od ka€Wdego dziecka czci i uszanowania dla rodzic€Vw. €[ Jak€S skwaw wola€Rby m€Vj brat: czerwon€S, czy bia€R€S? €[To zale€Wy od g€Rosu serca, kt€Vrego si€X s€Rucha bez wzgl€Xdu na barw€X sk€Vry ukochanej €[ odpowiedzia€Rem. €[W obliczu Wielkiego Ducha !wszyscy s€S r€Vwni, a ci, kt€Vrzysobie odpowiadaj€S i s€S dla siebie przeznaczeni, zawsze si€X znajd€S. %€[Howgh! Znajd€S si€X, je€Qli si€X !dla siebie nadaj€S. Brat m€Vj jakzawsze powiedzia€R s€Rusznie i dobrze. Na tym wyczerpali€Qmy ten temat zgodnie z moim €Wyczeniem. Z zupe€Rnie okre€Qlonym zamiarem po€Ro€Wy€Rem nacisk na to, €We Indianka chc€Sc zosta€Y €Won€S "bia€Rego musi przej€Q€Y na wiar€X chrze€Qcija€Zsk€S. €]yczy€Rem Nszo-czi, by wysz€Ra za m€S€W za najlepszego i najszlachetniejszego wojownika lub wodza, ja jednak nie przyby€Rem na Dziki Zach€Vd po czerwon€S skwaw. Nie my€Qla€Rem nawet dot€Sd o bia€Rej. Moje plany €Wyciowe wyklucza€Ry w og€Vle, jak sobie wtedy wyobra€Wa€Rem, ma€R€We€Zstwo. O skutkach mej rozmowy z Inczu-czun€S dowiedzia€Rem si€X nazajutrz. Sprowadzi€R mnie on na pierwsze pi€Xtro, gdzie jeszcze dotychczas nie by€Rem.Tam znajdowa€Ry si€X w osobnym pudle nasze narz€Xdzia miernicze. €[ Przypatrz si€X tym rzeczom,czy kt€Vrej nie brakuje! €[ wezwa€R mnie. Przekona€Rem si€X, €We by€Ro wszystko, €We niczego nie uszkodzono; kilka drobnych zagi€X€Y sam €Ratwo mog€Rem naprawi€Y. "€[Te rzeczy uwa€Wali€Qmy za lekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПыpЙ cДTь) \ cUэ…Ш czUюM!ї cнUяD, c@V№д6ВMЃV€[ powiedzia€R €[dlatego przechowali€Qmy je tak starannie. Niech je sobie m€Vj m€Rody bia€Ry brat we€\mie z powrotem. Chcia€Rem podzi€Xkowa€Y za ten"dar, ale stary w€Vdz nie przyj€S€Rpodzi€Xkowania i o€Qwiadczy€R: "€[Nale€Wa€Ry do ciebie, a my€Qmy!je zabrali, bo uwa€Wali€Qmy ci€X za wroga. Skoro jednak wiemy ju€W teraz, €We jeste€Q nam bratem, musisz otrzyma€Y wszystko, co by€Ro twoje. Nie masz za co dzi€Xkowa€Y. A co teraz z tym zrobisz? €[ Odchodz€Sc st€Sd, zabior€X narz€Xdzia i oddam tym ludziom, od kt€Vrych je wzi€S€Rem. €[ A gdzie oni mieszkaj€S?? €[ W St. Louis. €[Znam nazw€X tego miasta i wiem, gdzie ono le€Wy. Syn m€Vj Winnetou by€R tam i opowiada€R mi o nim. A zatem chcesz od nas odej€Q€Y? €[ Tak, cho€Y nie zaraz. €[Przykro nam b€Xdzie. Zosta€Re€Q wojownikiem naszegoszczepu, a ja nada€Rem ci nawet w€Radz€X i tytu€R wodza Apacz€Vw. S€Sdzili€Qmy, €We zostaniesz u nas na zawsze jak Kleki-petra, kt€Vry by€R z nami a€W do €Qmier€Y. €[ Moje po€Ro€Wenie jest inne ni€W jego. "€[ A ty wiesz, jakie by€Ro jego po€Ro€Wenie? €[ Tak, opowiedzia€R mi wszystko! "€[ W takim razie obdarzy€R ci€X wielkim zaufaniem, chocia€W widzia€R ci€X po raz pierwszy. €[ Prawdopodobnie z tego powodu, €We pochodzili€Qmy z jednego kraju. $€[My€Ql€X, €We nie tylko dlatego. Rozmawia€R z tob€S nawet w godzinie €Qmierci. Nie rozumia€Rem s€R€Vw, ale powiedzia€Re€Q nam, o czym m€Vwili€Qcie. Zosta€Re€Q z woli Kleki-petry bratem Winnetou, a jednak chcesz go opu€Qci€Y. Czy to nie sprzeczno€Q€Y? €[Nie. Bracia nie musz€S by€Y ci€Sgle razem; rozchodz€S si€X cz€Xsto dla wykonania rozmaitych zada€Z. €[ Ale potem spotykaj€S si€X znowu?? €[ Tak. Zobaczymy si€X znowu, bo serce sprowadzi mnie do was z powrotem. €[Ch€Xtnie s€Ryszy to moja dusza. Ilekro€Y przyb€Xdziesz, przyjmiemy ci€X z wielk€S rado€Qci€S. €]a€Ruj€X, €We wspominasz o innych zadaniach. Czy u nas nie $m€Vg€Rby€Q si€X czu€Y szcz€X€Qliwy? €[Jeszcze tego nie wiem. Bawi€X tutaj tak kr€Vtko, €We trudno mi odpowiedzie€Y na to "pytanie. My€Ql€X, €We to jest tak jak z dwoma ptakami siedz€Scymi w cieniu tego samego drzewa. Jeden €Wywi si€Xjego owocem i zostaje, a drugiemu potrzeba innego po€Wywienia, dlatego nie mo€We d€Rugo pozosta€Y i odlatuje. €[ Wierz mi jednak, €We daliby€Qmy ci wszystko, czego by€Q tylko za€W€Sda€R. €[ Wiem o tym, ale m€Vwi€Sc o !po€Wywieniu nie mia€Rem na my€Qlipokarmu dla cia€Ra. €[Tak, ja wiem, €We wy, blade twarze, m€Vwicie tak€We o pokarmie dla ducha, s€Rysza€Remo tym od Kleki-petry. Jemu tak€We brakowa€Ro u nas tego pokarmu, dlatego bywa€R czasem bardzo smutny, "chocia€W stara€R si€X nie okaza€Y nam tego. Ty jeste€Q m€Rodszy od niego i zat€Xskni€Rby€Q tym !pr€Xdzej i €Ratwiej. Dlatego nie zatrzymujemy ci€X, lecz !prosimy, €Weby€Q powr€Vci€R. Kto wie, czy nie zmienisz potem swego zapatrywania i nie uznasz, €We mo€We ci by€Y u nas dobrze. Ale ciekaw jestem, co uczynisz po powrocie do miastbladych twarzy. €[ Tego sam jeszcze nie wiem. €[ Czy zostaniesz u bia€Rych, !kt€Vrzy buduj€S drog€X dla konia ognistego? €[ Nie. €[S€Rusznie uczynisz. Jeste€Q bratem czerwonych m€X€W€Vw i #nie powiniene€Q wsp€V€Rdzia€Ra€Y z tymi bladymi twarzami, kt€Vre chc€S nas ograbi€Y z ziemi i mienia. Lecz tam, dok€Sd si€X udasz, nie b€Xdziesz m€Vg€R tak jak tutaj €Wy€Y z polowania. Musisz mie€Y pieni€Sdze, a Winnetou mi powiedzia€R, €We jeste€Q biedny. Dosta€Rby€Q pieni€Sdze, gdyby€Qmy na was nie napadli. Dlatego syn m€Vj prosi€R mnie, bym ci to wynagrodzi€R. Czy chcesz z€Rota? Popatrzy€R mi przy tym w oczyostro i badawczo i €[ nie odwa€Wy€Rem si€X odpowiedzie€Y: €Ttak€U. Chcia€R mnie wystawi€Y na pr€Vb€X. !€[ Z€Rota?? €[ rzek€Rem €[ Nie odebrali€Qcie mi z€Rota, tote€W nie mog€X go od was €W€Sda€Y. By€Ra to odpowied€\ dyplomatyczna: ani €Ttak€U , ani%€Tnie€U . S€Rysza€Rem, €We istniej€S !Indianie, kt€Vrzy znaj€S miejsca bogate w kruszce szlachetne, lecz nie zdradzaj€S tego nigdy przed bia€Rymi. Inczu-czuna zna€R zapewne r€Vwnie€W takie miejsca, dlatego zapyta€R, czy chc€X z€Rota. Kt€V€W z bia€Rych odpowiedzia€Rby na to po #prostu: €Tnie€U ? Nie po€W€Sda€Rem nigdy skarb€Vw, kt€Vre mog€S "ze€Wre€Y rdza i mole, ale z€Roto, jako €Qrodek do dobrego celu, przedstawia dla mnie zawsze niezaprzeczon€S warto€Q€Y! Takiego zapatrywania nie m€Vg€Rby jednak zrozumie€Y w€Vdz Apacz€Vw. !€[Tak, nie ograbili€Qmy ci€X z niego €[ odrzek€R €[ ale przez nas straci€Re€Q zarobek i to chcia€Rbym ci wynagrodzi€Y. Powiadam ci, €We w g€Vrach le€Wyz€Roto. Czerwoni m€X€Wowie znaj€S miejsca, gdzie mo€Wna jeznale€\€Y; wystarczy, €Weby !poszli i zabrali je stamt€Sd. Czy€Wyczysz sobie, €Webym ci je przyni€Vs€R? Stu innych na moim miejscu skorzysta€Roby z tej propozycji"i... nie uzyskaliby nic. Pozna€Remto po czyhaj€Scym wzroku Inczu-czuny i rzek€Rem: €[Dzi€Xkuj€X ci! Bogactwo, osi€Sgni€Xte bez trudu, nie przynosi zadowolenia; tylko to !ma warto€Q€Y prawdziw€S, co si€X samemu zapracowa€Ro i #zdoby€Ro. Nie nale€Wy s€Sdzi€Y, €We cho€Y ubogi, zgin€X z g€Rodu po powrocie do bladych twarzy. Na to znikn€S€R zwolna z jego oblicza wyraz napr€X€Wonego oczekiwania. Poda€R mi r€Xk€X i powiedzia€R przyjemnym, serdecznym tonem: €[Twoje s€Rowa dowodz€S, €We nie pomylili€Qmy si€X co do ciebie. Z€Roty py€R, po€W€Sdany przez bia€Rych poszukiwaczy, jest py€Rem €Qmierci; kto go znajdzie przypadkiem, zginie od niego. Nie po€W€Sdaj go nigdy, bo zabije nie tylko twoje cia€Ro, lecz i dusz€X! !Chcia€Rem ci€X wypr€Vbowa€Y. Nie !da€Rbym ci z€Rota, ale pieni€Sdzeotrzymasz; te pieni€Sdze, na kt€Vre liczy€Re€Q. €[ To niemo€Wliwe. €[Ja tak chc€X, wi€Xc jest to mo€Wliwe. Pojedziemy w t€X !okolic€X, gdzie pracowali€Qcie, aty doko€Zczysz przerwanej roboty i dostaniesz obiecane wynagrodzenie. Spojrza€Rem mu w oczy z niemym zdumieniem. Czy€Wby "€Wartowa€R? Nie, w€Vdz india€Zski nie pozwala sobie nigdy na takie €Warty. Czy€Wby to zn€Vw by€Ra pr€Vba? Nie, to te€W nie by€Ro prawdopodobne. #€[M€Vj m€Rody bia€Ry brat milczy "€[ rzek€R w dalszym ci€Sgu. €[Czy nie przystaje na moj€S propozycj€X? €[ Nawet bardzo ch€Xtnie, ale trudno mi uwierzy€Y, €We to tw€Vj powa€Wny zamiar. €[ Czemu?? €[Mam sko€Zczy€Y to, za co ukara€Re€Q €Qmierci€S moich towarzyszy? Mam zrobi€Y to, co tak surowo os€Sdzi€Re€Q przy naszym pierwszym spotkaniu? €[Robi€Re€Q to bez zgody w€Ra€Qcicieli kraju, a teraz otrzymasz na to pozwolenie. To, co m€Vwi€X, nie pochodzi ode mnie, lecz od mego syna Winnetou, kt€Vry mnie upewni€R,!€We nic nam nie zaszkodzi, je€Qlidokonasz przerwanego dzie€Ra. "€[Mylisz si€X pod tym wzgl€Xdem.Kolej zostanie zbudowana, a biali przyjd€S tu z ni€S z pewno€Qci€S. Spojrza€R pos€Xpnie przed siebie i przyzna€R po chwili: "€[Masz s€Ruszno€Q€Y. Nie mo€Wemyim przeszkodzi€Y w ponownej grabie€Wy. Najpierw wysy€Raj€S oni takie ma€Re oddzia€Ry jak wasz i te mo€Wemy zniszczy€Y, ale to nie zmieni niczego, bo potem nadci€Sgn€S gromadami, przed kt€Vrymi musimy ust€Spi€Y,bo zgniot€Ryby nas. Ale i ty tego zmieni€Y nie zdo€Rasz. Czy "s€Sdzisz mo€We, €We nie przyjd€S, je€Qli ty si€X wyrzekniesz doko€Zczenia pomiar€Vw tej trasy? €[Nie, tego nie s€Sdz€X. Cho€Yby€Qcie u€Wyli wszelkich €Qrodk€Vw, ko€Z ognisty musi p€Xdzi€Y przez te strony. "€[W takim razie zg€Vd€\ si€X na !moj€S propozycj€X! Dla ciebie to b€Xdzie bardzo korzystne, a nam nie zaszkodzi. Om€Vwili€Qmyto ju€W z Winnetou. Pojedziemyz tob€S obydwaj, a towarzyszy€Y nam b€Xdzie trzydziestu wojownik€Vw. To wystarczy do ochrony i pomocy podczas roboty. Wojownicy ci odprowadz€S nas potem tak daleko na Wsch€Vd, a€W drogi stan€S si€X ju€W !bezpieczne. P€V€\niej udamy si€X kanoem parowym do St. Louis. €[ Co m€Vj czerwony brat m€Vwi?? Czy dobrze zrozumia€Rem? Chce si€X uda€Y na Wsch€Vd? €[ Tak, ja, Winnetou i Nszo-czi chcemy si€X tam uda€Yrazem z tob€S. €[ Nszo--czi tak€We? €[Tak, moja c€Vrka tak€We. Pragnie bardzo zobaczy€Y wielkie miasta bladych twarzy i pozosta€Y tam, dop€Vki nie stanie si€X taka jak bia€Ra skwaw. Musia€Rem zrobi€Y niezbyt m€Sdr€S min€X, gdy€W doda€R patrz€Sc na mnie z u€Qmiechem: €[Mego bia€Rego brata najwidoczniej spotka€Ra niespodzianka. Czy nie b€Xdzie mo€We zadowolony z naszego towarzystwa? Niechaj powie otwarcie! €[Niezadowolony? Jak€Webym !m€Vg€R? Przeciwnie, ciesz€X si€X nadzwyczajnie! W waszym towarzystwie przyb€Xd€X na Wsch€Vd bezpiecznie i ju€W cho€Yby dlatego jest to dla mnie korzystne. Ale najwa€Wniejsze, €We b€Xd€S ze mn€S ci, kt€Vrych tak pokocha€Rem. €[Howgh! €[ potwierdzi€R z rado€Qci€S. €[ Doko€Zczysz roboty, a potem ruszymy na Wsch€Vd. Czy Nszo-czi znajdzie tam ludzi, u kt€Vrych mog€Raby mieszka€Y i nauczy€Y si€X czego€Q? #€[Tak. Ja sam ch€Xtnie si€X o to postaram. Ale w€Vdz Apacz€Vw musi uwzgl€Xdni€Y, €We blade twarze nie s€S tak go€Qcinne jak czerwoni m€X€Wowie. €[Wiem o tym. Gdy blade twarze przychodz€S do nas jako przyjaciele, otrzymuj€S wszystko, czego potrzebuj€S, bez zap€Raty, ale kiedy my si€X do nich udajemy, musimy p€Raci€Y za wszystko, i to nawet dwa razy tyle, co biali w€Xdrowcy. Ponadto dostajemy wszystko gorsze ni€W oni. Nszo-czi b€Xdzie wi€Xc musia€Ra zap€Raci€Y. €[Tak, to prawda niestety, aleo to si€X ju€W nie troszczcie. Dzi€Xki twej wielkodusznej pomocy otrzymam du€Wo pieni€Xdzy i b€Xdziecie moimi go€Q€Ymi. "€[Uff, uff! Co te€W m€Vj m€Rody !bia€Ry brat my€Qli o Inczu-czuniei o Winnetou? Wszak ju€W przedtem ci powiedzia€Rem, €We czerwoni m€X€Wowie znaj€S wiele miejsc, w kt€Vrych znajduje si€X z€Roto. S€S g€Vry, poprzecinane z€Rotymi €Wy€Rami, i doliny, na kt€Vrych zmyty przez wod€X z€Roty py€R le€Wy pod cienk€S warstw€S ziemi. Udaj€Sc si€X do miast bladych twarzy nie b€Xdziemy mieli pieni€Xdzy, ale b€Xdziemy za to mieli z€Roto, tak €We nie we€\miemy od nikogo ani kropli wody za darmo. Gdyby Nszo-czi musia€Ratam pozosta€Y przez kilka lat, !da€Rbym jej wi€Xcej z€Rota, ni€W potrzeba na ten d€Rugi czas. Tylko niego€Qcinno€Q€Y bladych twarzy zmusza nas do szukania z€Rotego py€Ru, poza tym nie u€Wywamy go wcale. Kiedy m€Vj m€Rody brat b€Xdzie got€Vw do drogi? "€[ W ka€Wdej chwili, kiedy si€X wam tylko spodoba. €[Wi€Xc nie odwlekajmy, bo to !ju€W p€V€\na jesie€Z, po kt€Vrej szybko nast€Xpuje zima. Czerwony wojownik nie przygotowuje si€X d€Rugo nawet do tak dalekiej jazdy, mogliby€Qmy wi€Xc wyruszy€Y od !razu jutro, gdyby€Q by€R sk€Ronny do tego. €[ Jestem got€Vw. Trzeba si€X tylko zastanowi€Y, co mamy wzi€S€Y ze sob€S, ile koni... €[To ju€W Winnetou za€Ratwi €[przerwa€R mi. €[ On ju€W o wszystkim pomy€Qla€R i m€Vj !m€Rody, bia€Ry brat mo€We by€Y o wszystko spokojny. #Opu€Qcili€Qmy pierwsze pi€Xtro i !wr€Vcili€Qmy na g€Vr€X. Na progu swego mieszkania zasta€Rem Sama Hawkensa. €[Mam wam co€Q nowego do powiedzenia, sir €[ rzek€R promieniej€Sc z rado€Qci. !€[Zdziwicie si€X, zdziwicie si€X !ogromnie, je€Qli si€X nie myl€X. €[ Czym?? €[ Wiadomo€Qci€S, kt€Vr€S wam przynosz€X. A mo€We ju€W s€Ryszeli€Qcie o tym? €[ Powiedzcie€W, co macie na my€Qli, kochany Samie! €[ Odchodzimy st€Sd, odchodzimy! €[ Ach, tak! O tym wiem ju€W istotnie. #€[ Wiecie ju€W?? My€Qla€Rem, €We wam zrobi€X niespodziank€X, tymczasem przychodz€X za p€V€\no. €[ Oznajmi€R mi to w€Ra€Qnie Inczu--czuna. A wam kto powiedzia€R? €[Winnetou. Spotka€Rem go tamnad wod€S, gdzie wybiera€R konie. Nawet Nszo-czi jedzie z nami. Czy o tym wiecie tak€We? €[ Tak. €[To bardzo szczeg€Vlny pomys€R, lecz jest mi on na r€Xk€X. Ma ona tam, na Wschodzie, jak si€X zdaje, zamieszka€Y w pensjonacie. Na co i po co, to dla mnie wprawdzie niezrozumia€Re, je€Weli... Zatrzyma€R si€X w po€Rowie zdania, spojrza€R na mnie znacz€Sco swoimi ma€Rymi oczkami i m€Vwi€R-dalej: &€[Je€Weli nie... je€Weli nie... hm! Czy mo€We Nszo-czi ma zosta€Y "wasz€S Kliun€S-ai? Jak my€Qlicie, kochany sir Shatterhand? "€[Moj€S Kliun€S-ai, a wi€Xc moimksi€X€Wycem? Takie rzeczy zostawiam wam. Na co mi ksi€X€Wyc, kt€Vrego ci€Sgle ubywa, dop€Vki zupe€Rnie nie !zniknie? Ani mi si€X €Qni gubi€Y peruki dla dziewczyny. !€[ Peruki?? S€Ruchajcie, to wamsi€X nie uda€Ro. To by€R lichy dowcip, z kt€Vrego nie mo€Wecieby€Y dumni. Bardzo dobrze si€X $zreszt€S sta€Ro, €We moja mi€Ro€Q€Y do tego ubywaj€Scego ksi€X€Wycaby€Ra tak nieszcz€X€Qliwa. €[ Czemu?? €[Bo nie m€Vg€Rbym go tutaj zostawi€Y i musia€Rbym zabra€Y #ze sob€S. A kt€V€W je€\dzi ch€Xtnie z nowiem po prerii, hi! hi! hi! Dziwna rzecz, €We w ka€Wdym nieszcz€X€Qciu jest zawsze troch€X szcz€X€Qcia! Jedno mnie tylko w tym wszystkim z€Ro€Qci. €[ Co?? €[Ta pi€Xkna sk€Vra nied€\wiedzia. Gdybym j€S sam wyprawi€R, mia€Rbym teraz !przepyszn€S bluz€X my€Qliwsk€S, atak ani bluzy, ani sk€Vry. "€[Niestety! Je€Qli kiedy nadarzymi si€X jeszcze sposobno€Q€Y zabicia szarego nied€\wiedzia, daruj€X wam sk€Vr€X. €[Wy mnie? A mo€We ja wam? Nie wyobra€Wajcie sobie, €We szare nied€\wiedzie uganiaj€S po prerii tylko po to, aby je greenhorny zak€Ruwa€Ry. Wtedy by€R to czysty przypadek, kt€Vry przynosi wam jeszcze mniej zaszczytu ni€W dopiero co wyg€Roszony dowcip. Nie €Wyczmy sobie w og€Vle nied€\wiedzi, przynajmniej w najbli€Wszym czasie, kiedy nas czeka robota. To przecie€W wspania€Ra my€Ql, €We mo€Wecie sko€Zczy€Y pomiary! Nieprawda€W? €[ Szlachetna, Samie, bardzo szlachetna! €[Tak! W ten spos€Vb dostaniemy wszyscy pieni€Sdze, kt€Vre nam obiecano. Mo€We... do wszystkich piorun€Vw! "Chcia€Rbym, €Weby si€X tak sta€Ro!€[ Co takiego?? "€[ €]eby€Qcie dostali wszystkie pieni€Sdze... wszystkie! €[ Nie rozumiem was. !€[To bardzo €Ratwo zrozumie€Y. !Je€Qli robota b€Xdzie sko€Zczona,!musz€S za ni€S zap€Raci€Y. Tamci ju€W nie €Wyj€S, wi€Xc wam !powinni wyp€Raci€Y ich cz€X€Q€Y. €[ Niech wam to si€X nawet nie €Qni, Samie! Z pewno€Qci€S tego nie zrobi€S. €[Wszystko jest mo€Wliwe, wszystko, tylko musicie sprytnie si€X do tego zabra€Y i za€W€Sda€Y wszystkiego. Sami prawie wykonali€Qcie ca€R€S prac€X. Wi€Xc jak€We b€Xdzie? &€[ Nie, ani my€Ql€X o€Qmiesza€Y si€X!€W€Sdaniem wi€Xkszej kwoty, ni€W mi si€X nale€Wy. €[Greenhorn, zn€Vw greenhorn! Powiadam, €We-tu, w tym kraju, wasza przywieziona zza morza skromno€Q€Y jest zupe€Rniechybiona. Jestem wam €Wyczliwy i dlatego pos€Ruchajcie mojej rady. Porzu€Ycie my€Ql zostania westmanem, gdy€W nigdy czym€Qpodobnym nie b€Xdziecie. Brak wam do tego wszelkich "zdolno€Qci. Musicie obejrze€Y si€Xza inn€S karier€S, a na to potrzeba pieni€Xdzy i jeszcze raz pieni€Xdzy. Teraz, gdyby€Qcie mieli rozum, mogliby€Qcie zdoby€Y €Radn€S sumk€X i €Wy€Y spokojnie przez jaki€Q czas. Je€Qli jednak nie pos€Ruchacie mojej rady, to wam kij z wod€S pop€Rynie i zginiecie jak ryba wyrzucona na l€Sd. €[Niech was o to g€Rowa nie boli. Nie przeszed€Rem przez Missisipi po to, aby zosta€Y westmanem. Je€Qli rzeczywi€Qcie !nie dost€Spi€X tego szcz€X€Qcia, nie b€Xd€X op€Rakiwa€R me spe€Rnionych nadziei. Nad wami tylko trzeba b€Xdzie ubolewa€Y. €[ Nade mn€S?? Czemu? "€[Bo po€Qwi€Xcili€Qcie daremnie tyle trudu, €Weby ze mnie co€Q #zrobi€Y. S€Rysz€X ju€W, jak ludzie b€Xd€S m€Vwi€Y do mnie, €We mia€Rem nauczyciela, kt€Vry nic nie potrafi€R. !€[ Nic nie potrafi€R?? Ja? Sam Hawkens, hi! hi! hi! Ja umiem wszystko. Nawet potrafi€X was !tu zostawi€Y, sir! Odszed€R, lecz"odwr€Vci€R si€X po kilku krokach irzek€R: €[Zapami€Xtajcie to sobie jednak. Je€Qli nie za€W€Sdacie wszystkich pieni€Xdzy, to ja tozrobi€X i wsadz€X je wam potem do kieszeni! Howgh! !Po tych s€Rowach oddali€R si€X krokami, kt€Vre mia€Ry by€Y majestatyczne, ale by€Ry tylko €Qmieszne. Ten mi€Ry cz€Rowieczek €Wyczy€R mi jak najlepiej. Chcia€R wi€Xc, abym "otrzyma€R ca€R€S zap€Rat€X, ale o !tym nie by€Ro nawet co my€Qle€Y. To, co powiedzia€R Inczu-czuna, sprawdzi€Ro si€X; czerwonosk€Vry wojownik nie potrzebuje wielkich przygotowa€Z nawet do najdalszej podr€V€Wy. €]ycie w pueblu sz€Ro i dzisiaj my za lekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBёpJ c№VђК H cSWѓ3 cЖWє5"ї cXѕ,-к c|Xі8nCпXzwyczajnym trybem, tak €We nic nie wskazywa€Ro na nasz bliski odjazd. Nszo-czi, obs€Ruguj€Sca nas zwykle przy jedzeniu, by€Ra tak€We taka jak zawsze. Ile€W to nerw€Vw i krz€Staniny poprzedza nawet ma€R€S wycieczk€X bia€Rej damy! Ta Indianka wybiera€Ra si€X w dalek€S i niebezpieczn€S drog€X aby pozna€Y wspania€Ro€Qci !cywilizacji, a nie wida€Y by€Ro wjej zachowaniu najmniejszej zmiany. Nie pytano mnie o nic, nie domagano si€X rad i nie naprzykrzano mi si€X niczym. Mia€Rem tylko zapakowa€Y narz€Xdzia miernicze, na co Winnetou da€R mi kilka mi€Xkkich, we€Rnianych koc€Vw. Siedzieli€Qmy wieczorem, jak zwykle, nie m€Vwi€Sc ani s€Rowa o zamierzonej podr€V€Wy, a "k€Rad€Sc si€X spa€Y, wolny by€Rem od uczucia, kt€Vre opanowuje zwykle cz€Rowieka przed dalek€S podr€V€W€S. Spok€Vj i zimna krew Indian #udzieli€Ry si€X tak€We i mnie. Ranozbudzi€R mnie Hawkens donosz€Sc, €We wszystko ju€W gotowe do wyruszenia. Dzie€Z "ledwo si€X zaczyna€R. Ch€R€Vd tegojesiennego poranku dowodzi€R, "€We nie nale€Wa€Ro ju€W podr€V€Wy odwleka€Y. Po kr€Vtkim €Qniadaniu wszyscymieszka€Zcy puebla odprowadzili nas a€W nad rzek€X,gdzie mia€Ra si€X odby€Y ceremonia, jakiej dotychczas nie widzia€Rem: czarownik mia€R przepowiedzie€Y, czy podr€V€W nasza b€Xdzie szcz€X€Qliwa. Na t€X uroczysto€Q€Y przybyli tak€We Indianie zamieszkali w !pobli€Wu puebla. Nasz wielki w€Vzsta€R jeszcze na tym samym miejscu. Nie brali€Qmy go z "sob€S, gdy€W by€R zbyt ci€X€Wki i zawadza€Rby nam w tak szybkiej je€\dzie, koniecznej wobec sp€V€\nionej pory roku. Stanowi€R on sanktuarium czarownika, kt€Vry obwiesi€R go !kocami i sam ukry€R si€X za nimi.Doko€Ra wozu utworzono "wielkie ko€Ro i zacz€S€R si€X dla czerwonosk€Vrych €T€Qwi€Xty obrz€Xd€U , kt€Vry nazwa€Rem w duchu przedstawieniem. Najpierw da€Ro si€X s€Rysze€Y z wozu jakie€Q mruczenie i prychanie, jak gdyby kilka !ps€Vw i kot€Vw gotowa€Ro si€X do zaci€Xtej walki. Sta€Rem pomi€Xdzy Winnetou a jego siostr€S. Wielkie podobie€Zstwo mi€Xdzy obojgiem rodze€Zstwa wyst€Spi€Ro dzisiaj jeszcze bardziej, poniewa€W Nszo-czi zdj€X€Ra szaty niewie€Qcie i w€Ro€Wy€Ra str€Vj m€Xski, zupe€Rnie podobny do opisanego ju€W ubrania brata. Na g€Rowie nie mia€Ra €Wadnego okrycia, a w€Rosy zwi€Sza€Ra tak samo jak on. U jej pasa wisia€Rokilka woreczk€Vw z rozmait€S "zawarto€Qci€S, tkwi€R za nim n€V€Wi pistolet, a przez plecy !zwiesza€Ra si€X strzelba. Str€Vj ten by€R nowy i ozdobiony pstrymi wyszywkami i fr€Xdzlami. Dziewczyna wygl€Sda€Ra tak wojowniczo, a zarazem tak dziewcz€Xco i !pon€Xtnie, €We zwraca€Ry si€X ku niej wszystkie spojrzenia. Poniewa€W ja mia€Rem na sobie darowane mi ubranie, wi€Xc wszyscy troje wygl€Sdali€Qmy prawie jednakowo. S€Rysz€Sc mruczenie i !prychanie, zrobi€Rem, zdaje si€X,niezbyt uroczyst€S min€X, bo Winnetou si€X odezwa€R; €[ M€Vj brat nie zna jeszcze naszego zwyczaju i €Qmieje si€X z nas w duszy. €[Dla mnie €Waden obrz€Xd nie jest €Qmieszny, cho€Ybym go nawet nie rozumia€R €[odpowiedzia€Rem. €[ To, co teraz us€Ryszysz, !b€Xdzie sprzeczk€S dwu g€Ros€Vw: dobrego i z€Rego losu. W ten spos€Vb wyt€Rumaczy€R mitak€We dalszy przebieg owego czarodziejskiego ta€Zca. Po prychaniu nast€Spi€Ro przeci€Sg€Re wycie, kt€Vre !chwilami milk€Ro i przechodzi€Ro w d€\wi€Xki €Ragodniejsze. Wyciedowodzi€Ro, €We patrz€Scy w przysz€Ro€Q€Y czarownik widzi z€Re znaki, a delikatniejsze tony brzmia€Ry w€Vwczas, kiedy !widzia€R co€Q dobrego. Po do€Q€Y d€Rugim wyciu i prychaniu czarownik wyskoczy€R nagle z !wozu i zacz€S€R, jak w€Qciek€Ry, p€Xdzi€Y z rykiem doko€Ra. Potem zwolni€R nieco biegu, przesta€R rycze€Y, przesz€Ra dobrze udana trwoga, kt€Vra gogna€Ra, i rozpocz€S€R si€X miarowy, groteskowy taniec, tym osobliwszy, €We twarz czarownika pokrywa€Ra okropnamaska, a ca€Re cia€Ro obwieszone by€Ro rozmaitymi dziwacznymi, a nawet potwornymi przedmiotami. Ta€Zcowi towarzyszy€R monotonny €Qpiew, a jedno i drugie, taniec i €Qpiew, z pocz€Stku €Wywsze, stawa€Ry si€Xw miar€X czasu spokojniejsze, !a€W usta€Ry zupe€Rnie. Czarownik usiad€R i opu€Qciwszy g€Row€X, d€Rugo siedzia€R nieruchomo, niewydaj€Sc z siebie g€Rosu. W "ko€Zcu zerwa€R si€X i obwie€Qci€R widzom szczeg€V€Ry swego jasnowidzenia: "€[Pos€Ruchajcie, pos€Ruchajcie, synowie i c€Vry Apacz€Vw! Oto, co pozwoli€R mi zbada€Y Wielki Duch Manitou. Wodzowie Inczu-czuna i Winnetou oraz nasz bia€Ry w€Vdz Old Shatterhand wyje€Wd€Waj€S ze swymi bia€Rymi i czerwonymi wojownikami, aby Nszo-czi, m€Rod€S c€Vrk€X naszego szczepu,odwie€\€Y do mieszka€Z bladych twarzy. Dobry Manitou got€Vw jest czuwa€Y nad mmi. Prze€Wyj€S!kilka przyg€Vd, ale nic im to niezaszkodzi i powr€Vc€S do nas szcz€X€Qliwie. Nszoczi, kt€Vra d€Ru€Wszy czas pozostanie u bladych twarzy, powr€Vci tak€Weszcz€X€Qliwie, tylko jednego z nich nie zobaczymy ju€W nigdy. &Zatrzyma€R si€X i spu€Qci€R g€Row€X,aby da€Y wyraz €Wa€Ro€Qci z powodu ostatniej przepowiedni. €[Uff, uff, uff! €[zawo€Rali czerwonosk€Vrzy zdumieni i zatrwo€Weni zarazem, ale nikt si€X o nic nie spyta€R. Poniewa€W czarownik trwa€R d€Rugo w pochylonej postawie i ci€Sgle milcza€R, Samowi Hawkensowi zabrak€Ro cierpliwo€Qci i zapyta€R: "€[Kt€V€W to nie wr€Vci? Niechaj czarownik powie! Wezwany pogrozi€R mu r€Xk€S, zaczeka€R jeszcze pewien czas, po czym#podni€Vs€R g€Row€X, zwr€Vci€R wzrokna mnie i zawo€Ra€R: €[By€Roby lepiej, gdyby mnie nie pytano o to. Nie chcia€Rem wymieni€Y tego imienia, ale ciekawa blada twarz, Sam Hawkens, zmusi€R mnie do tego.To Old Shatterhanda wi€Xcej ju€W nie zobaczymy. €^mier€Y zaskoczy go wkr€Vtce. Niechaj ci, kt€Vrym przepowiedzia€Rem szcz€X€Qliwy powr€Vt, wystrzegaj€S si€X przebywania "w jego pobli€Wu, je€Weli nie chc€Sz nim razem €Wycia utraci€Y! Obok niego nara€Weni b€Xd€S na niebezpiecze€Zstwo, lecz je€Qli b€Xd€S si€X trzyma€Y z dala od !niego, ocalej€S. Tak oznajmi€R miWielki Duch. Howgh! Po tych s€Rowach wr€Vci€R do wozu. Czerwonosk€Vrzy zacz€Xli spogl€Sda€Y na mnie i wydawa€Y okrzyki €Walu. €[Co temu hultajowi na my€Ql !przysz€Ro? €[ rzek€R Sam do mnie.€[Wy macie umrze€Y? Tylko ta barania g€Rowa mog€Ra wpa€Q€Y naten pomys€R! Taka my€Ql mog€Ra si€X urodzi€Y tylko w jego chorym m€Vzgu! Sk€Sd on to wzi€S€R? !€[Spytajcie lepiej, jaki w tym tkwi zamiar? On nie jest mi €Wyczliwy. Dotychczas nie przem€Vwi€R do mnie ani razu, ja za€Q odp€Raca€Rem mu tak€S sam€Smonet€S; by€R dla mnie niczym. Obawia si€X mego wp€Rywu na wodz€Vw, kt€Vry m€Vg€Rby si€X rozszerzy€Y na ca€Re plemi€X, i skorzysta€R ze sposobno€Qci, aby temu zapobiec. #€[ Czy mam p€Vj€Q€Y i przylepi€Y kilka policzk€Vw do jego czerwonej twarzy, sir? "€[ Nie r€Vbcie g€Rupstw, Samie! Ca€Ra sprawa nie jest warta, €Weby si€X ni€S przejmowa€Y. Inczu-czuna, Winnetou i Nszo-czi, us€Ryszawszy wspomniane proroctwo, spojrzeli po sobie z zak€Ropotaniem. Czy mu wierzyli, czy nie, to rzecz inna, ale znali jego wp€Ryw na swych podw€Radnych. Postanowiono, €We wyruszy z nami trzydziestu wojownik€Vw, ale je€Qli wojownicy uwierzyli w!to, €We moja blisko€Q€Y grozi im zgub€S, nie podobna by€Roby unikn€S€Y r€V€Wnorodnych przykro€Qci. Poniewa€W przepowiedni€X ow€S trudno ju€W by€Ro zmieni€Y, przeto pozostawa€R tylko jeden "spos€Vb: os€Rabi€Y jej znaczenie. By€Ro wi€Xc wskazane, aby wodzowie zachowywali si€X wobec mnie nadal tak samo jak przedtem, i to jawnie, wobec ludzi. Tote€W obydwaj uj€Xli mnie za r€Xce, a !Inczu-czuna rzek€R tak g€Ro€Qno, €We wszyscy to s€Ryszeli: €[Niechaj czerwoni bracia i "siostry pos€Ruchaj€S s€R€Vw moich!Nasz brat czarownik ma zdolno€Q€Y wnikania swym wzrokiem w przysz€Ro€Q€Y i cz€Xsto sta€Ro si€X to, co przewidywa€R, ale przekonali€Qmy si€X nieraz, €We mo€We si€X tak€We pomyli€Y. On przepowiedzia€R w czasie wielkiej posuchy deszcz, kt€Vryjednak nie spad€R. Przed ostatni€S wypraw€S na Komancz€Vw obieca€R, €We zdob€Xdziemy wielkie €Rupy, a odniesione przez nas zwyci€Xstwo da€Ro nam tylko kilka starych koni i trzy liche strzelby. Gdy nam zesz€Rego #roku radzi€R, €Weby€Qmy si€X udali !nad rzek€X Tojali, je€Qli chcemy upolowa€Y du€Wo bawo€R€Vw, "post€Spili€Qmy wedle jego s€R€Vw, lecz zdobyli€Qmy tak ma€Ro mi€Xsa, €We potem zim€S omal !g€R€Vd nie zapanowa€R. M€Vg€Rbym przytoczy€Y jeszcze kilka przyk€Rad€Vw na to, €We oko jegozaciemnia si€X czasem. Dlatego "mo€We by€Y, €We i teraz myli si€X co do naszego brata Old Shatterhanda. Uwa€Wam wi€Xc jego s€Rowa za nieby€Re; wzywam moich braci i siostry, aby uczynili to samo. Zaczekamy, czy s€Rowa te si€X "spe€Rni€S. Na to wyst€Spi€R ma€Ry Sam Hawkens i zawo€Ra€R: €[Nie czekajmy, nie potrzebujemy czeka€Y, gdy€W mamy €Qrodek, aby si€X natychmiast przekona€Y, czy czarownik nie min€S€R si€X z prawd€S. !€[ O jakim €Qrodku my€Qli m€Vj !bia€Ry brat?? €[ zapyta€R w€Vdz. €[Zaraz powiem. Nie tylko mi€Xdzy czerwonosk€Vrymi, lecz i mi€Xdzy bia€Rymi €Wyj€S czarownicy, kt€Vrzy umiej€S bada€Y przysz€Ro€Q€Y, a ja, Sam !Hawkens, nale€W€X w€Qr€Vd nich donajs€Rynniejszych. #€[ Uff, uff! €[ zawo€Rali Apacze w zdumieniu. €[Tak, wy si€X dziwicie! Uwa€Wali€Qcie mnie dotychczas za zwyk€Rego westmana, bo mnie nie znacie. A ja nie jestem pierwszy lepszy westman. Teraz mnie poznacie,hi! hi! hi! Niechaj kilku czerwonych wojownik€Vw we€\mie tomahawki i wykopie w ziemi w€Ssk€S, ale g€R€Xbok€S dziur€X. €[ Czy m€Vj bia€Ry brat chce zajrze€Y do wn€Xtrza ziemi?? €[zapyta€R Inczu-czuna. €[Tak, gdy€W przysz€Ro€Q€Y spoczywa ukryta w €Ronie ziemilub w gwiazdach. Poniewa€W teraz, w jasny dzie€Z, gwiazd "nie widz€X i nie mog€X ich o ni€S "zapyta€Y, musz€X si€X zwr€Vci€Y doziemi. Kilku Indian posz€Ro za jego wezwaniem i toporami wojennymi wydr€S€Wy€Ro w ziemi dziur€X. €[Nie pozwalajcie sobie na !komedie, Samie €[ szepn€S€Rem. €[Gdy czerwonosk€Vrzy spostrzeg€S, €We bawicie si€X w g€Rupstwa, pogorszycie jeszcze spraw€X, zamiast j€S naprawi€Y! €[Komiedie? G€Rupstwa? A czym€We jest to, co urz€Sdza czarownik? Przecie€W to tak€We g€Rupstwo. Co jemu wolno, to i $mnie tak€We, je€Qli si€X nie myl€X, przezacny sir. Wiem, co czyni€X. Je€Weli nic ze swej strony nie zrobimy, to ludzie, kt€Vrych mamy zabra€Y z sob€S, b€Xd€S si€X do nas niech€Xtnie odnosili. B€Sd€\cie tego pewni. €[Wasze obawy nie s€S pozbawione s€Ruszno€Qci, ale przestrzegam was, €Weby€Qcie nie b€Raznowali! €[O, to sprawa bardzo powa€Wna! B€Sd€\cie spokojni! Mimo jego zapewnie€Z by€Ro mi troch€X nieswojo. Zna€Rem jego "sk€Ronno€Q€Y do €Wart€Vw. By€Rbym go te€W jeszcze w dalszym ci€Sgu napomina€R, lecz on zostawi€R mnie, a sam poszed€R do Indian, by im powiedzie€Y, jak g€R€Xboka ma by€Y dziura. Gdy by€Ra ju€W gotowa, !odsun€S€R ich i zdj€S€R z siebie sk€Vrzan€S bluz€X my€Qliwsk€S, potem j€S znowu pozapina€R i postawi€R nad dziur€S, gdzie ta stara szmata wygl€Sda€Ra jak wydr€S€Wony z blachy lub drzewa walec. Po tych wst€Xpnych czynno€Qciach przybra€R wyraz powagi i zawo€Ra€R: €[M€X€Wowie, kobiety i dzieci Apacz€Vw zobacz€S, co uczyni€X i czego si€X dowiem, a popadn€Sw zdumienie! Na skutek moich s€R€Vw czarodziejskich ziemia otworzy swe €Rono tak, €We ujrz€X wszystko, co nas spotkaw najbli€Wszym czasie. #Nast€Xpnie oddali€R si€X nieco oddziury, ruszy€R doko€Ra. powolnym, uroczystym krokiem, trzepi€Sc ku memu przera€Weniu ca€R€S tabliczk€X mno€Wenia, szcz€X€Qciem tak pr€Xdko, €We czerwonosk€Vrzy go!nie dos€Ryszeli. Gdy doszed€R do !dziewi€Stki, przy€Qpieszy€R krokui zacz€S€R szybko podskakiwa€Y doko€Ra bluzy, przy czym wy€R g€Ro€Qno i macha€R r€Xkami. Nabiegawszy si€X i naryczawszy a€W do utraty tchu, przyst€Spi€R do bluzy, $uk€Roni€R si€X jej nisko kilka razy i w€Ro€Wy€R g€Row€X w otw€Vr ko€Rnierza, aby spojrze€Y w #g€R€Sb dziury. Niepokoi€Rem si€X o wynik tego b€Raze€Zstwa. Ale rozejrzawszy si€X doko€Ra, stwierdzi€Rem ku memu uspokojeniu, €We czerwonosk€Vrzy odnosz€S si€X do tej sprawy z wielk€S powag€S. Oblicza obu wodz€Vw tak€We nie zdradza€Ry niezadowolenia, cho€Y nie ulega€Ro w€Stpliwo€Qci, €We Inczu-czuna wiedzia€R, i€W to, co wyprawia Sam, jest prost€S komedi€S. Z pi€X€Y minut trzyma€R stary chytrus g€Row€X pod ko€Rnierzem bluzy i wymachiwa€R r€Xkami jakby na znak, €We ma przed oczyma wa€Wne i cudowne rzeczy. W ko€Zcu wyci€Sgn€S€R g€Row€X z wysoce powa€Wn€S $min€S. Porozpina€R bluz€X, w€Ro€Wy€Rj€S zn€Vw na siebie i wezwa€R obecnych. €[Niechaj moi czerwoni bracia zasypi€S otw€Vr, gdy€W dop€Vki jest otwarty, nie wolno mi nic m€Vwi€Y. Po wykonaniu tego zarz€Sdzenia odetchn€S€R "g€R€Xboko, jakby si€X czu€R bardzowyczerpany, i rzek€R: €[Wasz czerwony brat czarownik fa€Rszywie widzia€R !przysz€Ro€Q€Y, gdy€W stanie si€X co€Q przeciwnego. Dowiedzia€Rem si€X o wszystkim, co przynios€S najbli€Wsze tygodnie, lecz nie wolno mi tego wyjawi€Y. Mog€X wyt€Rumaczy€Y tylko niekt€Vre rzeczy. Widzia€Rem w otworze "strzelby i s€Rysza€Rem wystrza€Ry. Kto ma strza€R ostatni, ten nie mo€We polec ani umrze€Y, a ostatni strza€R pochodzi€R z rusznicy Old Shatterhanda. On wi€Xc musi by€Y zwyci€Xzc€S. Nieszcz€X€Qcie grozi mym czerwonym braciom, a mog€S unikn€S€Y go tylko w ten "spos€Vb, €We b€Xd€S si€X trzymali Old Shatterhanda. Je€Qli jednak to uczyni€S, czego od nich "za€W€Sda€R ich czarownik, zgin€S. Tak powiedzia€Rem. Howgh! Skutek tego proroctwa by€R, przynajmniej na razie, taki, jaki zamierzy€R Hawkens. Czerwonosk€Vrzy uwierzyli mu najwidoczniej. Z oczekiwaniem spogl€Sdali ku wozowi, s€Sdz€Sc,€We czarownik wyjdzie si€X "broni€Y. Nie pokaza€R si€X jednak,wi€Xc doszli do wniosku, €We uzna€R si€X za zwyci€X€Wonego. Sam Hawkens podszed€R do !mnie, b€Rysn€S€R ma€Rymi oczkami i zapyta€R; €[ No, sir, jak€We si€X sprawi€Rem? €[ Jak prawdziwy, rzetelny oszust. !€[ Well!! A wi€Xc w porz€Sdku? Nieprawda€W? €[ Tak. Zdaje si€X, €We osi€Sgn€Xli€Qcie sw€Vj cel, €[ Osi€Sgn€S€Rem go w zupe€Rno€Qci. Czarownik pobity. Nie poka€We si€X ani nie da znaku €Wycia. Winnetou spojrza€R na nas spokojnym, lecz wielce wymownym wzrokiem. Ojciec jego nie by€R tak milcz€Scy, podszed€R do nas i rzek€R do Sama: €[M€Vj bia€Ry brat jest cz€Rowiekiem rozumnym, gdy€W odebra€R moc s€Rowom czarownika i posiada bluz€X, w kt€Vrej tkwi€S wa€Wne proroctwa. Ta bluza stanie si€X s€Rawna od jednej Wielkiej Wody do drugiej. Ale Sam Hawkens poszed€R za daleko w swych proroctwach. €[ Za daleko?? Jak to? €[ !dopytywa€R si€X ma€Ry cz€Reczyna.!€[Wystarczy€Ro powiedzie€Y, €WeOld Shatterhand nam nie zaszkodzi. Czemu Sam Hawkens doda€R, €We czeka nas co€Q z€Rego? !€[ Bo widzia€Rem to w dziurze. Na to Inczu-czuna zrobi€R ruchprzecz€Scy i o€Qwiadczy€R: €[W€Vdz Apacz€Vw wie, o co chodzi; niech Sam Hawkens mu!wierzy. Nie nale€Wa€Ro m€Vwi€Y o z€Rych rzeczach i nap€Xdza€Y naszym ludziom strachu. €[ Strach?? Wszak wojownicy Apacz€Vw s€S m€X€Wnymi lud€\mi, kt€Vrzy nie boj€S si€X niczego. €[Tak te€W jest. Dowiedziemy tego, nawet gdyby nasza wyprawa, kt€Vra ma by€Y wypraw€S pokojow€S, mia€Ra sprowadzi€Y na nas !nieprzyjaci€V€R. Ruszajmy wi€Xc! Przyprowadzono konie, mi€Xdzy kt€Vrymi by€Ro sporo jucznych. Kilka z nich nios€Ro moje narz€Xdzia, na reszt€X w€Ro€Wono zapasy €Wywno€Qci i inne potrzebne rzeczy. U Indian panuje zwyczaj, €We odje€Wd€Waj€Scych odprowadzaj€S!przez cz€X€Q€Y drogi ci, kt€Vrzy pozostaj€S w domu. Tym razem jednak nie zachowano zwyczaju, poniewa€W Inczu-czuna sobie tego nie €Wyczy€R. Trzydziestu czerwonosk€Vrych, kt€Vrzy z !nami wyje€Wd€Wali, nie €Wegna€Ro #si€X z €Wonami i dzie€Ymi. Uczynilito ju€W przedtem, gdy€W godno€Q€Y wojownika nie pozwala€Ra im robi€Y tego publicznie. Tylko jeden z nas po€Wegna€R #si€X g€Ro€Qnymi s€Rowami €[by€R to Sam Hawkens. Zobaczy€R bowiem Kliun€X-ai stoj€Sc€S "po€Qr€Vd kobiet. Siedz€Sc ju€W na siodle zwr€Vci€R mu€Ra w jej stron€X i zapyta€R: €[ Czy Ksi€X€Wyc wie, co widzia€Rem w otworze? !€[ Wiem, gdy€W s€Rysza€Ram, co m€Vwi€Re€Q €[ odrzek€Ra. !€[ Mog€Rem powiedzie€Y o wiele wi€Xcej, na przyk€Rad o tobie. u sz€Ro i dzisiaj my za lekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBїp c"Yјp ! c…Yљ‘N cшYњп!Ѕ cKZћ„, cЎZќЃ7еF[€[ O mnie?? Czy ja tak€We by€Ram w otworze? "€[ Tak. Znam dzi€Xki temu ca€R€S#tw€S przysz€Ro€Q€Y. Czy opisa€Y ci j€S? #€[ Prosz€X o to €[ rzek€Ra szybkoi skwapliwie. €[ Co mi przysz€Ro€Q€Y przyniesie?? €[ Ona ci nic nie przyniesie, lecz zabierze co€Q bardzo dla ciebie cennego. "€[ Co to takiego?? €[ zapyta€Ra trwo€Wliwie. "€[ Twoje w€Rosy. Stracisz je za kilka miesi€Xcy i wy€Rysiejesz zupe€Rnie jak ksi€X€Wyc, kt€Vry tak€We w€Ros€Vw nie ma. W€Vwczas przy€Ql€X ci moj€S peruk€X. B€Sd€\ zdr€Vw, smutny blasku ksi€X€Wyca! Pop€Xdzi€R mu€Ra i odjecha€R €Qmiej€Sc si€X, a Kliuna-ai odwr€Vci€Ra si€X zawstydzona tym, €We przez ciekawo€Q€Y pozwoli€Ra zakpi€Y z siebie. !Porz€Sdek naszej jazdy ustali€Rsi€X sam. Inczu-czuna, Winnetou z siostr€S i ja jechali€Qmy na przedzie, potem Hawkens, Parker i S€Rone, a za nimi trzydziestu Apacz€Vw, kt€Vrzy po kilku na przemian prowadzili konie juczne. Nszo-czi siedzia€Ra na koniu po m€Xsku. By€Ra ona rzeczywi€Qcie, o czym zreszt€S nie w€Stpi€Rem i przedtem, doskona€R€S i wytrwa€R€S amazonk€S €[ nie tylko znakomicie trzyma€Ra si€X na koniu, ale r€Vwnie dobrze "w€Rada€Ra broni€S. Kto€Q, kto jej !nie zna€R, m€Vg€R j€S wzi€S€Y za m€Rodszego brata Winnetou, alebystrzejsze oko dopatrzy€Roby si€X w niej €Ratwo kobiecej mi€Xkko€Qci rys€Vw twarzy i "kszta€Rt€Vw cia€Ra. Nszo-czi by€Rapi€Xkna, naprawd€X pi€Xkna mimom€Xskiego stroju i m€Xskiego sposobu siedzenia na koniu. "Pierwsze dni podr€V€Wy min€X€Ry bez €Wadnego godnego wzmianki zdarzenia. Jak wiadomo, Apacze potrzebowalipi€Xciu dni, by po napadzie na nas dotrze€Y do puebla nad Rio Pecos. Przed€Ru€Wy€R w€Vwczas drog€X przew€Vz rannych i je€Zc€Vw. Tym razem ju€W w trzy dni dotarli€Qmy do miejsca zamordowania Kleki-petry przez Rattlera. Tam zatrzymali€Qmy si€X na nocleg. Apacze poznosili kamienie na skromny pomnik. Winnetou spowa€Wnia€R tu jeszcze bardziej ni€W zwykle. Nazajutrz rano ruszyli€Qmy tam, gdzie przerwa€Ry si€X nasze prace miernicze. Pale tkwi€Ry jeszcze w ziemi, mog€Rem wi€Xc od razu zabra€Y "si€X do pracy, ale okaza€Ro si€X, €We by€Ro tu co€Q jeszcze wa€Wniejszego do roboty. Oto w€Vwczas, po walce, nie wpad€Ro Apaczom na my€Ql pochowa€Y zabitych bia€Rych i Keioweh€Vw, lecz zostawili trupy tak, jak le€Wa€Ry. Tego, czego oni zaniechali, podj€X€Ry si€X s€Xpy i inne drapie€Wniki. Pozbieranie tych pozosta€Rych ludzkich szcz€Stk€Vw i zakopanie ich we wsp€Vlnym grobie by€Ro dla mnie, dla Sama, Dicka i Willa robot€S okropn€S. Apacze nie wzi€Xli w niej oczywi€Qcie udzia€Ru. Na tym zszed€R jeden dzie€Z i dopiero nazajutrz przyst€Spi€Rem do mojej w€Ra€Qciwej pracy. Opr€Vcz wojownik€Vw, kt€Vrzy mieli mi pomaga€Y, pomaga€R mi specjalnie Winnetou, a siostra jego nie odchodzi€Ra prawie od mego boku. By€Ra to zupe€Rnie inna robota ani€Weli w€Vwczas z niemi€Rymi mi lud€\mi. Czerwonosk€Vrzy, kt€Vrych nie potrzebowa€Rem, snuli si€X po okolicy, a wieczorem przynosilizdobycz z polowania. €Patwo #mo€Wna si€X domy€Qli€Y, €We robota sz€Ra €Wywo naprz€Vd. !Mimo trudno€Qci terenu ju€W po trzech dniach dotar€Rem do punktu po€R€Sczenia z nast€Xpnym sektorem, a czwartego €[uzupe€Rni€Rem rysunki i zapiski. By€Rem zadowolony, €We w tak kr€Vtkim czasie doko€Zczy€Rem pracy, "gdy€W zima zbli€Wa€Ra si€X szybko,a w nocy panowa€Ro ju€W takie zimno, €We trzeba by€Ro do rana utrzymywa€Y ogie€Z. Powiedzia€Rem, €We Apacze mi pomagali, ale to nie znaczy "niestety, €We czynili to ch€Xtnie.Musieli s€Rucha€Y rozkazu wodz€Vw, ale bez tego rozkazu nie pomogliby mi z pewno€Qci€S. Wida€Y by€Ro po ka€Wdym z nich, €We si€X cieszy€R, ilekro€Y zwalnia€Rem go od pracy. A gdy wieczorem siadali€Qmy razem, owych trzydziestu Indian rozk€Rada€Ro sw€Vj ob€Vz nieco dalej, ni€W tego wymaga€R wzgl€Sd na szacunek dla wodz€Vw. Inczu-czuna i Winnetou zauwa€Wyli to, ale milczeli. Sam, kt€Vry te€W to spostrzeg€R, rzek€R do mnie: €[Ci czerwonosk€Vrzy nie przepracowuj€S si€X zbytnio. To jest i b€Xdzie zawsze prawd€S, €We czerwonosk€Vry jest dzielnym my€Qliwym i walecznymwojownikiem, ale poza tym leniuchem. Praca mu nie smakuje. €[To, co dla mnie robi€S, nie m€Xczy ich wcale i nie jest #w€Ra€Qciwie prac€S, a niech€X€Y ichma inny pow€Vd. €[ Tak?? Jaki? €[Pami€Xtaj€S widocznie proroctwo czarownika, kt€Vremu wierz€S bardziej ni€W waszemu, kochany Samie. €[ By€Y mo€We, ale to by€Roby g€Rupie z ich strony. €[Ponadto za€Q praca moja jestniew€Stpliwie dla nich czym€Q gorsz€Scym. Te okolice nale€W€S do nich, a ja odmierzam je dla innych ludzi, dla ich nieprzyjaci€V€R. O tym musicie tak€We pami€Xta€Y, m€Vj Samie. €[ Ale€W tak chc€S ich wodzowie!! €[Zapewne. Z tego jednak nie "wynika, €Weby oni mieli si€X czu€Yzadowoleni. W duchu s€S temu przeciwni. A gdy si€X im przypatruj€X, kiedy siedz€S z sob€S i rozmawiaj€S po cichu, widz€X po ich minach, €We m€Vwi€S o mnie, i to zdaje si€X nic, co by mnie mog€Ro cieszy€Y.!€[Ja si€X te€W tego domy€Qlam, ale powinno nam by€Y to oboj€Xtne. My€Qlami swymi i s€Rowami nic nam nie zaszkodz€S. My mamy do czynienia z Inczu-czuna, Winnetou i Nszo-czi, a na tych troje nie mo€Wemy si€X chyba uskar€Wa€Y. Pod tym wzgl€Xdem mia€R Sam !s€Ruszno€Q€Y, bo Winnetou i jego ojciec dopomagali mi we wszystkim z i€Qcie bratersk€S uprzejmo€Qci€S, a Indianka wyczytywa€Ra mi z oczu ka€Wde €Wyczenie, odgadywa€Ra ka€Wd€S moj€S my€Ql. Robi€Ra zawsze to, co chcia€Rem, nawet gdy swej !woli nie wyra€Wa€Rem s€Rowami, a odnosi€Ro si€X to nawet do spraw tak drobnych, kt€Vrych nikt inny by nie zauwa€Wy€R. Czu€Rem dla niej z ka€Wd€S chwil€S coraz wi€Xksz€S wdzi€Xczno€Q€Y. By€Ra bystr€S obserwatork€S i uwa€Wn€S s€Ruchaczk€S, a niebawem z zadowoleniem i ku mej wielkiejrado€Qci zauwa€Wy€Rem, €We umy€Qlnie czy te€W mimo woli sta€Rem si€X jej nauczycielem, od kt€Vrego si€X z zapa€Rem uczy€Ra. $Ilekro€Y co€Q m€Vwi€Rem, zawisa€Rapo prostu wzrokiem na moich wargach i na€Qladowa€Ra zazwyczaj moje czyny, cho€Yby si€X to nawet sprzeciwia€Ro zwyczajom jej rasy. Zdawa€Ro si€X, €We jest tutaj jedynie dla mnie. Troszczy€Ra si€X o moje wygody i zdrowie bardziej ni€W ja sam, !gdy€W nie ro€Qci€Rem sobie prawa "do tego, by mia€Ro mi si€X dzia€Y lepiej ni€W innym. Pod koniec czwartego dnia sko€Zczy€Rem pomiary, zapakowa€Rem przyrz€Sdy miernicze w koce i rankiem pi€Stego dnia wyruszyli€Qmy w dalsz€S drog€X. Obaj wodzowie zgodzili si€X na t€X sam€S marszrut€X, kt€Vr€S Sam przywi€Vd€R mnie w te strony. Jad€Sc tak przez dwa dni, znale€\li€Qmy si€X w p€Raskiej, pokrytej traw€S i z rzadka poprzerywanej zaro€Qlami okolicy, w kt€Vrej mieli€Qmy przed sob€S do€Q€Y przestronny widok, co na Zachodzie jest zawsze okoliczno€Qci€S korzystn€S. Nigdy bowiem nie mo€Wna z g€Vry przewidzie€Y, jakich ludzi si€X spotka, wi€Xc zawsze lepiej, je€Qli si€X z daleka zauwa€Wy, €We kto€Q si€X zbli€Wa. W pewnej chwili ujrzeli€Qmy jad€Scych ku nam czterech bia€Rych m€X€Wczyzn. Oni spostrzegli nas r€Vwnie€W i zatrzymali si€X, niepewni, czy !maj€S Jecha€Y dalej, czy zej€Q€Y nam z drogi. Spotkanie trzydziestu czerwonosk€Vrych to dla czterech bia€Rych rzecz #do€Q€Y niemi€Ra, zw€Raszcza je€Qli nie wiedz€S, do jakiego !plemienia Indianie nale€W€S. Wnetjednak zobaczyli, €We w€Qr€Vd "Indian znajduj€S si€X biali, i to usun€X€Ro prawdopodobnie ich !w€Stpliwo€Qci, bo pu€Qcili konie dalej w tym samym kierunku. Ubrani byli jak kowboje i uzbrojeni w strzelby, no€We i rewolwery. Na dwadzie€Qcia krok€Vw przed nami wstrzymali konie, uj€Xli strzelby wedle zwyczaju panuj€Scego na Dzikim Zachodzie, a jeden z nich powiedzia€R; €[ Dzie€Z dobry, panowie! Czy nale€Wy trzyma€Y palec na cynglu, czy te€W nie? #€[Dzie€Z dobry! €[ odrzek€R Sam. $€[Od€R€V€Wcie €Qmia€Ro pukawki! Nie mamy zamiaru was po€Wre€Y! Czy wolno zapyla€Y, sk€Sd idziecie? "€[ Znad naszej starej Missisipi.€[ A dok€Sd si€X udajecie?? €[W g€Vr€X, do Nowego Meksyku, a stamt€Sd do Kalifornii. S€Ryszeli€Qmy, €We potrzeba tam pasterzy wo€R€Vw $i €We lepiej p€Rac€S ni€W tu, gdzie dot€Sd byli€Qmy. #€[Mo€We macie s€Ruszno€Q€Y, sir; ale przed wami jeszcze daleka droga, zanim obejmiecie to pi€Xkne stanowisko. Co do nas, w€Ra€Qnie stamt€Sd wracamy i wybieramy si€X do St. Louis. Czy droga wolna? €[Tak. Nie s€Ryszeli€Qmy przynajmniej nic z€Rego. Ale i wtakim wypadku nie by€Roby powodu do obaw, bo jeste€Qcie !w do€Q€Y wielkiej liczbie, chyba €We czerwoni d€Wentelmeni odprowadzaj€S was tylko niedaleko. !€[Dalej jad€S tylko dwaj z t€S !dziewczyn€S, kt€Vra jest c€Vrk€S starszego z nich. S€S to Inczu-czuna i Winnetou, wodzowie Apacz€Vw. €[Co m€Vwicie, sir! Czerwona lady udaje si€X do St. Louis? Czy mo€Wna wiedzie€Y, jak si€X nazywacie? €[Czemu€Wby nie? To uczciwe nazwiska i nie potrzeba ich wcale ukrywa€Y. Ja si€X nazywam Sam Hawkens, je€Qli si€X nie myl€X. To s€S moi towarzysze Dick Stone i Will Parker, a tu obok mnie widzicie Old Shatterhanda, junaka, kt€Vry przebija no€Wem szarego nied€\wiedzia, a najsilniejszego cz€Rowieka !obala pi€X€Qci€S na ziemi€X. Czy b€Xdziecie teraz €Raskawi wymieni€Y nam swoje nazwiska?#€[Ch€Xtnie. S€Ryszeli€Qmy ju€W o Samie Hawkensie, ale o tamtych d€Wentelmenach nie. Janazywam si€X Santer i nie jestem takim s€Rynnym westmanem jak wy, lecz prostym, biednym kowbojem. Poda€R tak€We nazwiska swoich trzech towarzyszy, kt€Vrych nie zapami€Xta€Rem, zapyta€R jeszcze o to i owo i odjechali. Gdy si€X oddalili, Winnetou spyta€R Sama: "€[ Dlaczego m€Vj brat udzieli€R tym ludziom tak dok€Radnych wiadomo€Qci?? €[ Czy€W mia€Rem im tego odm€Vwi€Y?? €[ Tak. "€[C€V€W w tym z€Rego? Pytali nasuprzejmie, musia€Rem wi€Xc odpowiedzie€Y tak samo; tak przynajmniej post€Xpuje zawsze Sam Hawkens. €[Nie dowierzam uprzejmo€Qci bladych twarzy. Byli uprzejmi, gdy€W by€Ro nas osiem razy tylu,co ich. Przykro mi, €We wyjawi€Re€Q im, kim jeste€Qmy. !€[ Czemu?? Czy s€Sdzisz, €We tonam zaszkodzi? €[ Tak. €[ W jaki spos€Vb?? !€[W r€V€Wnoraki. Nie podoba€Ry mi si€X te blade twarze. Ten, !kt€Vry z tob€S rozmawia€R, mia€R niedobre oczy. !€[Tego nie zauwa€Wy€Rem. Ale tonic, cho€Yby nawet tak by€Ro. Ju€W ich nie ma, oni jad€S w jedn€S stron€X, a my w drug€S. Ani im przez my€Ql nie przyjdzie!wraca€Y i naprzykrza€Y si€X nam. €[Mimo to chc€X si€X dowiedzie€Y, co zrobi€S. Niech moi bracia jad€S poma€Ru dalej, a ja z Old Shatterhandem zawr€Vc€X za tymi bladymi twarzami, aby si€X przekona€Y, czy istotnie pojad€S, gdzie zamierzali, czy te€W tylko udaj€S. Podczas gdy wszyscy ruszyli dalej, zawr€Vcili€Qmy wraz z Winnetou dotychczasowym naszym €Qladem za czterema obcymi. Musz€X przyzna€Y, €We i mnie nie podoba€R si€X ten Santer, a i jego trzej towarzysze te€W nie wzbudzali zbytniego zaufania. Nie umia€Rem sobie tylko wyt€Rumaczy€Y, co chcieliby lub mogli nam z€Rego zrobi€Y. Gdyby to byli nawet ludzie, kt€Vrzy nie odr€V€Wniaj€S cudzej w€Rasno€Qci od swojej, c€V€W €[zapytywa€Rem siebie daremnie€[sk€Roni€Roby ich do przypuszczenia, €We u nas mo€Wna co€Q zrabowa€Y? A gdyby nawet tak my€Qleli, to wydawa€Ro mi si€X nieprawdopodobne, €Weby si€X odwa€Wyli uderzy€Y we czterech na trzydziestu siedmiu dobrze uzbrojonych ludzi. Gdy o to spyta€Rem Winnetou, odrzek€R: "€[Je€Weli to z€Rodzieje, to nie wyst€Spi€S przeciwko nam otwarcie. P€Vjd€S za nami ukradkiem, aby skorzysta€Y z chwili, kiedy ten, kt€Vrego "sobie upatrz€S, od€R€Sczy si€X od reszty towarzystwa. €[ A kog€V€W by mogli sobie upatrzy€Y?? Wszak nas wcale nie znaj€S. €[ Tego, u kt€Vrego spodziewaj€S si€X z€Rota. #€[Z€Rota? Sk€Sd mog€S wiedzie€Y, czy w og€Vle mamy z€Roto, a po drugie, kto z nas je posiada? Musieliby by€Y wszechwiedz€Scy.€[ O, nie. Wystarczy si€X zastanowi€Y tylko nad tym, abynabra€Y pewno€Qci. Sam Hawkens"by€R nieostro€Wny i zdradzi€R im, €We jeste€Qmy wodzami i udajemy si€X do St. Louis. Wi€Xcej im nie potrzeba. !€[Ach, teraz pojmuj€X, co m€Vj czerwony brat ma na my€Qli. Indianie d€S€W€Scy na Wsch€Vd potrzebuj€S pieni€Xdzy, a nie maj€Sc monet, wioz€S z sob€S z€Roto. A gdy s€S w dodatku wodzami, znaj€S na pewno z€Rotodajne miejsca, maj€S wi€Xcprawdopodobnie du€Wo z€Rota. €[M€Vj brat Old Shatterhand odgad€R. Gdyby ci biali mieli zamiar dokona€Y kradzie€Wy alborabunku, zwr€Vciliby uwag€X przede wszystkim na nas obu, jako na wodz€Vw. Oczywi€Qcie teraz nic nie znale€\liby przy nas. #€[ Nie znale€\liby?? A przecie€W chcieli€Qcie zaopatrzy€Y si€X w z€Roto. !€[Zrobimy to dopiero jutro. Po !c€V€W mamy je nosi€Y z sob€S, gdygo nie potrzebujemy? Nie mieli€Qmy dot€Sd nic do p€Racenia; nast€Spi to dopiero w€Vwczas, gdy zajedziemy do miast po€Ro€Wonych na naszej drodze. Dlatego ju€W jutro prawdopodobnie nabierzemy z€Rota. €[ Wi€Xc takie z€Rotodajne miejsce le€Wy obok naszej drogi?? €[Tak. Jest to g€Vra zwana Nugget-tsil. Tylko my j€S tak nazywamy, bo inni, kt€Vrzy nie wiedz€S, €We tam si€X znajduje z€Roto, nazywaj€S j€S inaczej. Zbli€Wymy si€X do niej dzi€Q wieczorem i we€\miemy z€Rota, ile nam potrzeba. #Przyznaj€X, €We si€X zdziwi€Rem, a nawet opanowa€Ra mnie pewna zazdro€Q€Y! Ci ludzie wiedzieli, gdzie le€W€S masy tego cennego metalu, i zamiast go u€Wywa€Y, wiedli €Wycie nie znaj€Sce prawie zdobyczy cywilizacji. Nie nosilisakiewek ani pulares€Vw, poniewa€W wsz€Xdzie, gdzie przyszli, znajdowali ukryte "skarby €[ wystarczy€Ro si€Xgn€S€Y r€Xk€S, aby nape€Rni€Y nimi kieszenie. Jacy€W inni ludzie maj€Sc z€Roto €Wyliby tak skromnie jak oni? Musieli€Qmy zastosowa€Y wszelkie €Qrodki ostro€Wno€Qci, gdy€W chodzi€Ro o to, by Santer #nie spostrzeg€R, €We udali€Qmy si€Xza nim. Korzystali€Qmy zatem z ka€Wdego wzniesienia gruntu, z!ka€Wdego krzaka, by si€X ukry€Y. W dobry kwadrans ujrzeli€Qmy wszystkich czterech, k€Rusuj€Scych €Wwawo swoj€S drog€S. Widocznie €Qpieszyli naprz€Vd, nie my€Ql€Sc o zawracaniu. Zatrzymali€Qmy si€X,a Winnetou patrzy€R za nimi, dop€Vki nie znikneli nam z oczu.Dopiero wtedy powiedzia€R: !€[ Nie maj€S z€Rych zamiar€Vw, mo€Wemy zatem by€Y spokojni. Nie przeczuwa€R tak samo jak "ja, jak bardzo si€X myli€R. Tamci knuli ju€W spisek, ale byli chytrzy. Spodziewali si€X, €We przez pewien czas b€Xdziemy "ich €Qledzi€Y, wi€Xc udawali, €We im bardzo pilno. Potem jednak zmienili kierunek i ruszyli za nami. "Zawr€Vcili€Qmy konie i p€Xdz€Sc cwa€Rem, wnet do€Qcign€Xli€Qmy towarzyszy. Wieczorem !stan€Xli€Qmy nad wod€S. Przywyklido ci€Sg€Rych ostro€Wno€Qci, wodzowie zbadali najpierw starannie okolic€X, zanim wydali!rozkaz roz€Ro€Wenia si€X obozem. "Wod€S t€S by€Ro €\r€Vd€Ro, kt€Vre wytryska€Ro z ziemi czystym i silnym strumieniem. By€Ro tu dosy€Y trawy dla koni, a poniewa€W miejsce otacza€Ry drzewa i zaro€Qla, mogli€Qmy przeto roznieci€Y jasne ogniskabez obawy, €Weby je z daleka ujrzano. Gdy jeszcze Inczu-czu-na postawi€R dwie warty, zdawa€Ro si€X, €We uczyniono wszystko, co nakazywa€Ra troska o bezpiecze€Zstwo. Apacze roz€Ro€Wyli si€X jak zwykle w pewnym oddaleniu, aby zje€Q€Y przy ogniskach swoje porcje suszonego mi€Xsa.Nas siedmiu siedzia€Ro doko€Ra ogniska na skraju zaro€Qli, kt€Vre wybrali€Qmy dlatego, €We chroni€Ry przed wiej€Scym tu wieczorami zimnym wiatrem. Po wieczerzy jak zwykle rozmawiali€Qmy przez pewien czas. Inczu-czuna oznajmi€R, €Wenazajutrz wyruszymy p€V€\niej, a€W ko€Ro po€Rudnia, a gdy Hawkens zapyta€R o pow€Vd zw€Roki, o€Qwiadczy€R z otwarto€Qci€S, nad kt€Vr€S p€V€\niej ubolewa€Rem: €[To powinno by pozosta€Y tajemnic€S, ale powiem j€S bia€Rym braciom, je€Qli mi !przyrzekn€S, €We nie b€Xd€S si€X starali z niej skorzysta€Y. !Gdy€Qmy to przyrzekli, m€Vwi€R dalej: €[Potrzeba nam pieni€Xdzy, "wi€Xc p€Vjd€X jutro z dzie€Ymi po nuggety i powr€Vc€X dopiero w po€Rudnie. Stone i Parker wydali okrzyk zdziwienia, a Hawkens zapyta€Rz niemniejszym zdumieniem! €[ Wi€Xc tu niedaleko jest z€Roto?? €[Tak €[odrzek€R Inczu-czuna. €[Nikt si€X tego nie domy€Qla, nawet moi wojownicy. Ja sam €Ro i dzisiaj my za lekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB§p, cW[ўœ  cК[џЗ‚ c\9"N c€\‡-  cу\'9c8F]dowiedzia€Rem si€X o tym od mego ojca, a on od swego. Takie tajemnice dziedziczy si€X tylko z ojca na syna i nale€W€S !one do €Qwi€Xto€Qci. Nie powierzasi€X ich nawet najlepszemu przyjacielowi. Powiedzia€Rem wam o tym teraz, ale nie wskaza€Rbym owego miejsca, a tego, kto by si€X odwa€Wy€R #p€Vj€Q€Y za nami, by je znale€\€Y, zastrzeli€Rbym. !€[ Czy nas zabi€Rby€Q tak€We?? €[Oczywi€Qcie! Powzi€S€Rem do was zaufanie, ale gdyby€Qcie #go nadu€Wyli, zas€Ru€Wyliby€Qcie na€Qmier€Y. Wiem jednak €We nie opu€Qcicie obozu przed naszym powrotem. Po tym kr€Vtkim ostrze€Weniu sprowadzi€R rozmow€X na inne tory, a przerwa€R j€S dopiero popewnym czasie Sam Hawkens. Inczu-czuna, Winnetou, Nszo-czi i ja siedzieli€Qmy !odwr€Vceni plecami do zaro€Qli, aSam, Dick i Will zajmowali drug€S stron€X ogniska, mieli zatem zaro€Qla przed oczyma. Wtem Hawkens krzykn€S€R, #porwa€R strzelb€X, z€Ro€Wy€R si€X, wypali€R w zaro€Qla i zaalarmowa€R tym oczywi€Qcie !ca€Ry ob€Vz. Indianie doskoczyli !do nas, my za€Q zerwali€Qmy si€X, pytaj€Sc Sama, dlaczego strzeli.€[ Zobaczy€Rem dwoje oczu wyzieraj€Scych poza Inczu--czn€S z zaro€Qli €[ o€Qwiadczy€R. Czerwonosk€Vrzy chwycili natychmiast g€Rownie z ogniskai rzucili si€X w krzaki, ale szukali na pr€V€Wno. Wobec tego"wszyscy, uspokoili si€X i usiedli z powrotem. €[Sam Hawkens z pewno€Qci€S #si€X pomyli€R €[rzek€R Inczu-czuna.€[Takie migotliwe €Qwiat€Ro bardzo €Ratwo wywo€Ruje z€Rudzenie. #€[ Bardzo bym si€X dziwi€R, gdy€Wzdaje mi si€X, €We zupe€Rnie wyra€\nie widzia€Rem par€X oczu. €[ Mo€We wiatr odwr€Vci€R dwa "li€Qcie, a m€Vj brat zobaczy€R ichdoln€S, ja€Qniejsz€S stron€X i wyda€Ro mu si€X, €We to oczy. €[ To mo€Wliwe istotnie; !zastrzeli€Rem wi€Xc dwa li€Qcie, hi! hi! hi! Za€Qmia€R si€X zwyk€Rym swoim sposobem, Winnetou jednak nie zapatrywa€R si€X na t€X spraw€X od €Wartobliwej strony, lecz rzek€R powa€Wnie: #€[ M€Vj brat pope€Rni€R w ka€Wdymrazie b€R€Sd, kt€Vrego si€X na przysz€Ro€Q€Y powinien wystrzega€Y. !€[ Ja?? B€R€Sd? Jakim sposobem?€[ Nie nale€Wa€Ro strzela€Y. €[Nie? A to dopiero! Gdy szpieg siedzi w zaro€Qlach, mam$prawo pos€Ra€Y mu kul€X, je€Qli si€X nie myl€X. "€[Czy mo€Wna wiedzie€Y z g€Vry, €We zwiadowca przychodzi ze z€Rymi zamiarami? Mo€We skrada !si€X po to, €Weby zobaczy€Y, kim jeste€Qmy, mo€We wyszed€Rby potem z zaro€Qli, aby nas powita€Y. €[ To prawda zaiste €[ przyzna€R Sam. €[Ten strza€R jest dla nas niebezpieczny €[ m€Vwi€R !Winnetou dalej. €[ Albo Sam si€X !pomyli€R i nie widzia€R oczu, a wtakim razie huk by€R zbytecznyi mo€We sprowadzi€Y "nieprzyjaci€V€R, je€Qli znajduj€S si€X w pobli€Wu, albo by€R tam kto€Q istotnie, a w tym wypadku r€Vwnie€W lepiej by€Ro nie strzela€Y, gdy€W by€Ro do !przewidzenia, €We kula nie trafi.€[Oho! Sam Hawkens jest pewny swej kuli! Chcia€Rbym zobaczy€Y tego, kto by mi udowodni€R, €We spud€Rowa€Rem! !€[Ja tak€We umiem strzela€Y, a chybi€Rbym prawdopodobnie. Szpieg spostrzeg€R niew€Stpliwie, €We w niego mierz€S, i usun€S€R si€X sprzed "wylotu lufy. Kula nie trafi€Ra, a €Vw cz€Rowiek znikn€S€R w ciemno€Qciach. !€[ Tak, tak, lecz co uczyni€Rbym€Vj czerwony brat na moim miejscu? €[Albo z€Ro€Wy€Rbym si€X do !strza€Ru, trzymaj€Sc strzelb€X na kolanie, albo odszed€Rbym st€Sd po cichu, aby szpiega zaj€Q€Y z ty€Ru. Da€Y strza€R ze strzelby trzymanej na kolanie €[ tak zwany strza€R z kolana €[jest nadzwyczaj trudno. Nie udaje on si€X wielu westmanom, chocia€W s€S dobrymi strzelcami.Nie wiedzia€Rem nic o tego rodzaju strzelaniu, ale gdy mi Winnetou zwr€Vci€R uwag€X, "zacz€S€Rem si€X €Ywiczy€Y ostatniow tej umiej€Xtno€Qci. #Przypu€Q€Ymy, €We siedz€X €[ sam czy z towarzyszami €[przy obozowym ognisku, a przy mnie po prawej stronie le€Wy strzelba. Wtem dostrzegam dwoje oczu patrz€Scych na mnie z ukrycia. Nie mog€X dojrze€Y twarzy obserwatora, gdy€W tkwi w ciemno€Qci, ale wida€Y jego oczy, je€Weli nie jest do€Q€Y ostro€Wny, €Weby je zakry€Y rz€Xsami. Oczy maj€S matowy, fosforyzuj€Scy po€Rysk, wyst€Xpuj€Scy tym wyra€\niej, im bardziej cz€Rowiek wyt€X€Wa wzrok. Nie nale€Wy jednak s€Sdzi€Y, €We €Ratwo jest zobaczy€Y dwoje otwartych oczu w€Qr€Vd milion€Vw li€Qci krzaka. Nauczy€Y si€X tego nie mo€Wna, zale€Wy to tylko od wrodzonej bystro€Qci wzroku. Skoro jestem pewien, €We mamprzed sob€S szpiega, musz€X go dla w€Rasnego ocalenia uczyni€Y nieszkodliwym. Musz€X wi€Xc go zabi€Y, i to kul€S wymierzon€S mi€Xdzy oczy, kt€Vre s€S jedynym widocznym celem. Je€Qli jednak z€Ro€W€X si€X do strza€Ru zwyczajnym sposobem,to znaczy przycisn€X kolb€X do policzka, wr€Vg zauwa€Wy to i natychmiast zniknie. Trzeba go wi€Xc tak wzi€S€Y na cel, €Weby tego nie dostrzeg€R. Mo€Wna to zrobi€Y za pomoc€S strza€Ru z kolana. Zginam praw€S nog€X w ten spos€Vb, €We kolano si€X unosi, a udo tworzy lini€X, kt€Vrej przed€Ru€Wenie dosi€Xga owych oczu. Potem bior€X do r€Xki strzelb€X na poz€Vr bezmy€Qlnie, jakby dla zabawy, i bez €Wadnego zamiaru k€Rad€X luf€X na udzie tak, by !stanowi€Ra jego przed€Ru€Wenie, iwypalam. Taki strza€R jest bardzo trudny, tym bardziej €We mo€Wna si€X przy nim !pos€Ru€Wy€Y tylko praw€S r€Xk€S, gdyby bowiem zaj€Xte by€Ry obie r€Xce, ca€Ra operacja pozbawiona by€Raby pozoru niewinno€Qci. W dodatku cel tworz€S tylko dwa niewyra€\ne punkty w€Qr€Vd masy li€Qci mieni€Scych si€X w migotliwym €Qwietle ogniska lub poruszanych wiatrem. Mistrzem w strzelaniu z kolana by€R Winnetou. Mnie si€X to nie udawa€Ro przewa€Wnie dlatego, €We moj€S ci€X€Wk€S !rusznic€S trudno by€Ro zr€Xcznie kierowa€Y. Ale nieustannym €Ywiczeniem doszed€Rem ostatecznie do upragnionych wynik€Vw. Podczas gdy innych zadowoli€Ry i uspokoi€Ry bezskuteczne poszukiwania, Winnetou po pewnym czasie wsta€R i oddali€R si€X, aby raz !jeszcze zbada€Y zaro€Qla. Trwa€Roto oko€Ro godziny. Gdy wr€Vci€R rzek€R: €[ Nie ma nikogo. Sam Hawkens musia€R si€X pomyli€Y. Mimo to podwoi€R stra€We i kaza€R im obchodzi€Y ob€Vz. !Potem po€Ro€Wyli€Qmy si€X spa€Y. Spa€Rem niespokojnie i #budzi€Rem si€X cz€Xsto, dr€Xczy€Ry mnie niemi€Re sny, w kt€Vrych #g€R€Vwn€S rol€X odgrywali Santer i jego towarzysze. #Po €Qniadaniu, kt€Vre sk€Rada€Ro !si€X z mi€Xsa i polewki m€Scznej,wyruszy€R Inczu-czuna z synem"i c€Vrk€S w drog€X. Zanim odeszli,prosi€Rem, €Weby mi pozwolili odprowadzi€Y si€X kawa€Rek. By ich przekona€Y, €We nie chodzi mi o znalezienie drogi do pok€Rad€Vw z€Rota, powiedzia€Remotwarcie, €We nie mog€X si€X pozby€Y my€Qli o Santerze. €[Niechaj m€Vj brat nie troszczy si€X o nas €[ odrzek€R Winnetou. €[ Aby go uspokoi€Y, poszukam raz jeszcze €Qlad€Vw Santera. Wiemy, €We nie po€W€Sdasz z€Rota, ale gdyby€Q poszed€R z nami, cho€Yby "niedaleko, domy€Qli€Rby€Q si€X, w kt€Vrym to jest miejscu, a potem ogarn€X€Raby ci€X €W€Sdza €Qmierciono€Qnego py€Ru, kt€Vra nie opuszcza bladych twarzy, dop€Vki nie zgin€S na ciele i duszy. Prosimy ci€X zatem, !€Weby€Q nie szed€R z nami, nie z nieufno€Qci, lecz z mi€Ro€Qci i przezorno€Qci. !Tym musia€Rem si€X zadowoli€Y. Winnetou zbada€R jeszcze raz okolic€X, ale nie znalaz€R €Wadnych €Qlad€Vw, po czym odeszli wszyscy troje. Szli piechot€S, z czego wywnioskowa€Rem. €We to miejsce by€Ro niedaleko. Po€Ro€Wy€Rem si€X na trawie, "zapali€Rem fajk€X i wda€Rem si€X wrozmow€X z Samem, Dickiem i Willem, po to tylko, aby si€X pozby€Y bezpodstawnych obaw.Ale niepok€Vj dr€Xczy€R mnie dalej, wi€Xc podnios€Rem si€X wkr€Vtce, zarzuci€Rem strzelb€X !na rami€X i poszed€Rem na preri€Xw nadziei, €We mo€We spotkam !jak€S€Q zwierzyn€X i to przerwie tok moich my€Qli. Inczu-czuna poszed€R na !po€Rudnie, wi€Xc uda€Rem si€X na %p€V€Rnoc, €Weby si€X nie b€R€Ska€Y w pobli€Wu zakazanego miejsca. Po up€Rywie kwadransa natkn€S€Rem si€X na trop trojga ludzi, kt€Vrzy mieli na nogach mokasyny, jak to wyra€\nie m€Vwi€Ry €Qlady. Z tej okoliczno€Qci, jak te€W z tego, €We €Qlady pochodzi€Ry od n€Vg du€Wych, €Qrednich i ma€Rych, wywnioskowa€Rem, €We musieli toby€Y Inczu-czuna, Winnetou i !Nszo-czi, kt€Vrzy zrazu pu€Qcili si€X na po€Rudnie, a potem zawr€Vcili na p€V€Rnoc, aby nas wywie€Q€Y w pole i utrzyma€Y w przekonaniu, €We pok€Rady z€Rotaznajduj€S si€X na po€Rudniu. Czy wypada€Ro mi i€Q€Y dalej? Nie. Mogli mnie zobaczy€Y albo natrafi€Y na m€Vj €Qlad i pomy€Qleliby, €We szed€Rem za nimi potajemnie. Poniewa€W nie chcia€Rem jeszcze wraca€Y do obozu, ruszy€Rem ku wschodowi. Wkr€Vtce zn€Vw musia€Rem si€X zatrzyma€Y, gdy€W zauwa€Wy€Rem na trawie nowe €Qlady, kt€Vrych badanie wykaza€Ro, €We !zostawili je czterej m€X€Wczy€\niw butach z ostrogami. W tej samej chwili przyszed€R mi na my€Ql Santer. #€^lady prowadzi€Ry w t€X stron€X,!w kt€Vrej musieli si€X znajdowa€Yobaj wodzowie, a wychodzi€Ry z niedalekich zaro€Qli, z kt€Vrych stercza€Ro kilka pokrytych jeszcze li€Q€Ymi szkar€Ratnych d€Xb€Vw. Tam wi€Xcskierowa€Rem najpierw swoje kroki. Gdy wdar€Rem si€X mi€Xdzy !zaro€Qla, ujrza€Rem stoj€Sce tam cztery konie, na kt€Vrych poprzedniego dnia jechali Santer i jego trzej towarzysze.Po €Qladach na ziemi mo€Wna by€Ro pozna€Y, €We czterej opryszkowie sp€Xdzili tu noc. A zatem wr€Vcili! Po co? Chyba tylko ze wzgl€Xdu na nas. Nosili si€X zapewne z zamiarami, kt€Vre podejrzewa€R Winnetou. Sam Hawkens nie pomyli€R si€X wi€Xc wczoraj wieczorem i rzeczywi€Qcie zobaczy€R oczy, ale sp€Roszy€R szpiega, zanim #zdo€Ra€R do niego strzeli€Y. Teraz by€Ro pewne, €We nas "pods€Ruchano. Santer €Qledzi€R naswidocznie, aby tego, kt€Vrego sobie upatrzy€R, pochwyci€Y na osobno€Qci. Ale to miejsce znajdowa€Ro si€X tak daleko od naszego obozu. Jak m€Vg€R nas st€Sd obserwowa€Y? Przyjrza€Rem si€X drzewom. By€Ry wysokie, lecz niezbyt "grube, €Ratwo wi€Xc by€Ro si€X na nie wdrapa€Y. Na korze jednegoz nich widnia€Ry wyra€\nie dra€Qni€Xcia, kt€Vre mog€Ry pochodzi€Y tylko od ostr€Vg. Wyle€\li wi€Xc na drzewo, a "stamt€Sd widzieli, je€Qli nie sam ob€Vz, to ka€Wdego, kto go opu€Qci€R. O nieba! Co za my€Ql przysz€Ra mi teraz do g€Rowy! O czym m€Vwili€Qmy wczoraj, zanim Sam spostrzeg€R owe oczy? O dzisiejszej wyprawie Inczu-czuny i jego dzieci po z€Roto! Pods€Ruchuj€Scy to s€Rysza€R, a wylaz€Rszy dzisiaj rano na drzewo, widzia€R przechodz€Scych tych troje, na kt€Vrych czeka€R. I wkr€Vtce potem uda€R si€X za nimi z trzema towarzyszami. Winnetou, Nszo-czi i ich ojciec byli wi€Xc w niebezpiecze€Zstwie! Musia€Rem oczywi€Qcie natychmiast, jak najpr€Xdzej, ruszy€Y za opryszkami. Nie mog€Rem sobie nawet pozwoli€Y na to, by !powr€Vci€Y do obozu i da€Y zna€Y o tym, co si€X €Qwi€Xci. Odwi€Sza€Rem co pr€Xdzej jednego konia, wyprowadzi€Remgo z zaro€Qli, wskoczy€Rem i pop€Xdzi€Rem tropem €Rotr€Vw. !Trop ten niebawem z€R€Sczy€R si€Xze €Qladami wodz€Vw. Stara€Rem si€X przy tym domy€Qli€Y z tych nielicznych wskaz€Vwek, jakie mia€Rem, !gdzie nale€Wy szuka€Y pok€Rad€Vw z€Rota na wypadek, gdybym !zgubi€R trop. Winnetou m€Vwi€R o g€Vrze, zwanej Nugget-tsil. !€TNuggety€U s€S to ziarnka z€Rota!rozmaitej wielko€Qci, a €Ttsil€U znaczy w j€Xzyku Apacz€Vw "€Tg€Vra€U . Nugget-tsil znaczy€Ro €TG€Vra Nugget€Vw€U . $€[Pok€Rady musia€Ry wi€Xc le€We€Y wysoko. Rozejrza€Rem si€X po "okolicy. Na p€V€Rnocy, w€Ra€Qnie wkierunku, kt€Vry obra€Rem na pogo€Z, wznosi€Ro si€X kilka du€Wych wzg€Vrz poros€Rych lasem, a jedno z nich by€Ro niew€Stpliwie G€Vr€S Nugget€Vw. Stara szkapa, na kt€Vrej jecha€Rem, by€Ra dla mnie zbyt powolna, ale ostro pop€Xdzana wyt€X€Wa€Ra wszystkie si€Ry. Wkr€Vtce min€S€Rem r€Vwnin€X i znalaz€Rem si€X u st€Vp wspomnianych wzg€Vrz. Trop prowadzi€R pomi€Xdzy dwiema g€Vrami, lecz niebawem nie mog€Rem go ju€W rozpozna€Y, poniewa€W w tym miejscu wody "g€Vrskie nanios€Ry mas€X z€Rom€Vw kamiennych. Nie zsiad€Rem mimoto z konia, gdy€W ci, kt€Vrych szuka€Rem, musieli przecie€W !p€Vj€Q€Y dalej dolin€S w g€Vr€X. #P€V€\niej jednak otworzy€Ra si€X przede mn€S po prawej stronie boczna dolina, zasypana tak€Wekamieniami. Tu zeskoczy€Rem z konia i zbada€Rem osypisko, by si€X przekona€Y, czy w€Xdrowcy skr€Xcili na prawo, czy te€W !poszli dalej prosto. Z niema€R€S !trudno€Qci€S odszuka€Rem €Qlady, kt€Vre wiod€Ry w prawo do parowu. Dosiad€Rem ponownie !konia i pojecha€Rem t€Xdy dalej. Wkr€Vtce jednak droga znowu si€X rozwidli€Ra i musia€Rem #zsi€S€Q€Y. Obawia€Rem si€X, €We te zmiany dr€Vg b€Xd€S si€X potem powtarza€Ry, wobec czego ko€Z m€Vg€R mi tylko przeszkadza€Y, przywi€Sza€Rem go wi€Xc do drzewa i po€Qpieszy€Rem dalej piechot€S. Bieg€Rem w€Sskim, skalistym €Wlebem, w kt€Vrym nie by€Ro teraz wody. Trwoga nagli€Ra mnie do jak najwi€Xkszego po€Qpiechu, niebawem wi€Xc zabrak€Ro mi tchu. Przybywszy !nad ostr€S prze€R€Xcz, musia€Rem !si€X zatrzyma€Y, aby odsapn€S€Y, a potem ruszy€Rem w d€V€R, !dop€Vki €Qlady nie skr€Xci€Ry do lasu. P€Xdzi€Rem pomimo g€Xstwiny drzew. Potem drzewa#si€X przerzedzi€Ry i zrobi€Ro si€X przede mn€S tak przejrzy€Qcie, €We wyda€Ro mi si€X, i€W mam przed sob€S woln€S przestrze€Z. Nie dotar€Rem tam jeszcze, kiedy nagle us€Rysza€Rem huk kilku strza€R€Vw. W par€X chwil potem zabrzmia€R przeszywaj€Scy krzyk €[ by€R to przed€Qmiertny krzyk Apacz€Vw. Teraz ju€W nie bieg€Rem, lecz rzuca€Rem si€X wprost w d€Rugichskokach jak drapie€Wne zwierz€Xwpadaj€Sce na zdobycz. Znowu#da€R si€X s€Rysze€Y jeden strza€R, potem drugi z dwururki Winnetou, kt€Vr€S pozna€Rem po "huku. Chwa€Ra Bogu! A wi€Xc €Wy€R jeszcze! Po kilku skokach !dosta€Rem si€X na polan€X. Widok,jaki ujrza€Rem, sprawi€R, €We stan€S€Rem jak wryty. Na €Qrodku polany le€Weli Inczu-czuna i jego c€Vrka, nie wiadomo, czy jeszcze €Wywi, czy ju€W martwi. Nie opodal, za niewielkim od€Ramem ska€Ry, czai€R si€X Winnetou zaj€Xty ponownym nabijaniem strzelby,na lewo ode mnie sta€Ro dwu drab€Vw ukrytych za drzewem ze strzelbami gotowymi do strza€Ru, gdyby tylko Winnetou$odwa€Wy€R si€X wyj€Q€Y zza os€Rony. Na prawo od nich trzeci czo€Rga€R si€X ostro€Wnie pod drzewami, chc€Sc zaj€Q€Y m€Rodego wodza z ty€Ru. Czwarty le€Wa€R na wprost mnie z przestrzelon€S g€Row€S. Ci dwaj byli na razie dla wodza niebezpieczniejsi od tego, kt€Vry si€X skrada€R. Zdj€S€Rem pr€Xdko z ramienia rusznic€X i strzeli€Rem do obydwu, po czym nie nabiwszyponownie, rzuci€Rem si€X w pogo€Z za trzecim. Ten, us€Ryszawszy moje strza€Ry, odwr€Vci€R si€X czym pr€Xdzej i wymierzy€R do mnie. Skoczy€Rem w bok, wskutek czego kula mnie nie dosi€Xg€Ra. Da€R w€Vwczas za wygran€S i pomkn€S€R w las. Pobieg€Rem za nim, gdy€W by€R to Santer, kt€Vrego chcia€Rem koniecznie pochwyci€Y. Byli€Qmy jednak tak daleko od siebie, €We wprawdziena skraju polany widzia€Rem go jeszcze dobrze, ale w lesie znikn€S€R mi z oczu. Zmuszony "kierowa€Y si€X jego €Qladami, nie mog€Rem biec za nim tak szybko, jak tego pragn€S€Rem, zawr€Vci€Rem wi€Xc niebawem, zw€Raszcza €We Winnetou m€Vg€R mnie potrzebowa€Y. #Ujrza€Rem go te€W, jak kl€Xcza€R nad ojcem i siostr€S, szukaj€Sc w nich trwo€Wliwie znak€Vw €Wycia. !Na m€Vj widok wsta€R na chwil€Xz dziwnym wyrazem, w oczach, kt€Vrego nigdy nie zapomn€X, przebija€R z nich szalony b€Vl i w€Qciek€Ro€Q€Y. €[M€Vj brat Old Shatterhand widzi, co si€X sta€Ro. Nszoczi, najpi€Xkniejsza, i najlepsza z dziewic Apacz€Vw, nie pojedzieju€W do miast bladych twarzy. Jest w niej jeszcze iskra €Wycia, lecz oczu nie otworzy ju€W nigdy. Nie by€Rem zdolny wym€Vwi€Y s€Rowa, nie mog€Rem nic powiedzie€Y ani o nic zapyta€Y! Na c€V€W by si€X to zreszt€S zda€Ro? Widzia€Rem przecie€W, cozasz€Ro! Le€Weli obok siebie w ka€Ru€Wy krwi €[ Inczu-czuna z !przestrzelon€S g€Row€S i Pi€Xkny !Dzie€Z ze zranion€S €Qmiertelnie "piersi€S. On zgin€S€R od razu, onaza€Q oddycha€Ra jeszcze, charcz€Sc ci€X€Wko, a br€Sz jej pi€Xknej twarzy blad€R coraz bardziej. Pe€Rne policzki !zacz€X€Ry si€X zapada€Y, a wyraz €Qmierci przyoblek€R drogie mi rysy. Wtem poruszy€Ra si€X lekko. Zwr€Vci€Ra g€Row€X ku ojcu i otworzy€Ra powoli oczy. Zobaczy€Ra Inczu-czun€X w krwii przestraszy€Ra si€X bardzo, chocia€W wyraz tego przestrachu nie wyst€Spi€R ju€W a lekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBp> c~]Ў ј cс]Іт cD^ˆ!У cЇ^K,= c _ˆ7шHm_tak €Wywo wobec wielkiego $os€Rabienia. Zdawa€Ro si€X, €We si€Xnamy€Qla, wreszcie odzyska€Ra #przytomno€Q€Y i si€Xgn€X€Ra r€Xk€S do serca. Poczu€Ra ciekn€Sc€S stamt€Sd ciep€R€S krew a westchn€X€Ra g€R€Xboko, charcz€Sc. €[Nszo-czi, moja dobra, "jedyna siostro! €[ skar€Wy€R si€X Winnetou g€Rosem, kt€Vrego s€Rowami nie podobna opisa€Y. Na to podnios€Ra na niego oczy. $€[ Winnetou... m€Vj... bracie! €[ &szepn€X€Ra, €[ Pom€Qcij... pom€Qcij...mnie! !Nast€Xpnie wzrok jej spocz€S€R na mnie i weselszy, cho€Y zamieraj€Scy u€Qmiech zakwit€R na jej wyblad€Rych wargach. €[ Old... Shatter... hand! €[ westchn€X€Ra. €[ Jeste€Q tu... Teraz... umieram... tak... "Wi€Xcej nie s€Ryszeli€Qmy ju€W, "gdy€W €Qmier€Y nie pozwoli€Ra jej doko€Zczy€Y zamykaj€Sc usta na!zawsze. My€Qla€Rem, €We serce mi p€Xknie. Musia€Rem jako€Q #wyrazi€Y m€Vj b€Vl. Zerwa€Rem si€X z kl€Xczek i krzykn€S€Rem tak $g€Ro€Qno, €We a€W echo si€X odbi€Ro od pobliskich ska€R. Winnetou wsta€R powoli, jak gdyby przywalony olbrzymim ci€X€Warem, a obj€Swszy mnie obiema r€Xkami, powiedzia€R: €[ Oni ju€W nie €Wyj€S!! Najwi€Xkszy, najszlachetniejszy z wodz€Vw isiostra moja Nszo-czi, kt€Vra dusz€X swoj€S tobie odda€Ra. Umar€Ra z twym imieniem na ustach. Nie zapomnij o tym, nie zapomnij, kochany bracie. €[Nigdy, nigdy nie zapomn€X! €[zawo€Ra€Rem. Potem twarz jego przybra€Ra zupe€Rnie inny wyraz,a g€Ros zabrzmia€R jak daleki grzmot, kiedy zapyta€R: $€[ Czy s€Rysza€Re€Q, co by€Ro jej ostatni€S pro€Qb€S? €[ Tak. !€[Zemsta! Mam j€S pom€Qci€Y, a pomszcz€X tak, jak nikt jeszcze mordu nie pom€Qci€R. Czy wiesz, kim byli mordercy? Czy ich widzia€Re€Q? By€Ry to blade twarze, kt€Vrym nie "zrobili€Qmy nic z€Rego. Tak by€Ro zawsze i tak b€Xdzie zawsze, dop€Vki nie pozbawi€S €Wycia ostatniego z czerwonych !m€X€W€Vw. Cho€Yby zgin€S€R nawet w€Rasn€S €Qmierci€S, to i tak b€Xdzie ofiar€S zbrodni pope€Rnianej przez bia€Rych na mojej rasie. Chcieli€Qmy uda€Y si€X do miast tych przekl€Xtych bladych twarzy. Nszo-czi pragn€X€Ra sta€Y si€X tak€S jak bia€Ra skwaw, poniewa€W kocha€Ra ci€X i s€Sdzi€Ra, €We zdob€Xdzie twe serce, je€Qli sobie przyswoi wiedz€X i !obyczaje bia€Rych. Przyp€Raci€Ra to jednak €Wyciem. To wszystkojedno, czy was kochamy, czy nienawidzimy; gdzie blada twarz nog€X postawi, tam idziew €Qlad nasza zguba. P€Vjdzie p€Racz wielki po wszystkich szczepach Apacz€Vw i podniesie si€X wielkie wycie w€Qciek€Ro€Qci i zemsty wsz€Xdzie, gdzie tylko znajd€S si€X cz€Ronkowie naszego narodu. Oczy wszystkich patrz€S teraz na Winnetou, aby zobaczy€Y, jak pom€Qci €Qmier€Y ojca i siostry. Niech m€Vj brat Old Shatterhand !pos€Rucha, co €Qlubuj€X tutaj obutym trupom! Przysi€Xgam na Wielkiego Ducha i wszystkich moich walecznych przodk€Vw, zebranych w odwiecznych ost€Xpach, €We od dzisiaj ka€Wdego, ka€Wdego bia€Rego, kt€Vrego spotkam, zastrzel€X zestrzelby wypad€Rej z martwej r€Xki ojca albo... €[St€Vj! €[przerwa€Rem mu, przej€Xty zgroz€S, gdy€W wiedzia€Rem, €We przysi€Xgi dotrzyma bezwzgl€Xdnie, "nieub€Raganie. €[ St€Vj!! Niechaj m€Vj brat Winnetou teraz nie przysi€Xga €[ nie teraz!! €[ Czemu nie teraz?? €[ zapyta€R niemal z gniewem. €[ Przysi€Xga€Y nale€Wy ze spokojem w duszy. €[Uff! Dusza moja jest spokojna teraz jak gr€Vb, do "kt€Vrego w€Ro€W€X moich zmar€Rych.Jak ziemia ich nigdy nie odda, tak samo ja nie cofn€X nic ze s€R€Vw, kt€Vre... €[ Nie m€Vw dalej!! ... €[ zacz€S€Rem go prosi€Y znowu. Na to b€Rysn€S€R gro€\nie oczami i zawo€Ra€R: €[Czy Old Shatterhand chce miprzeszkodzi€Y w spe€Rnieniu obowi€Szk€Vw? Czy mam dopu€Qci€Y do tego, €Weby na mnie spluwa€Ry stare baby, €Webym zosta€R wykl€Xty ze szczepu za brak odwagi do pomszczenia tego, co si€X tu dzisiaj sta€Ro? €[ Nie my€Ql€X tego od ciebie !€W€Sda€Y. Ja tak€We domagam si€X kary dla mordercy. Trzech ona "ju€W dosi€Xg€Ra, czwarty umkn€S€R,ale nie ujdzie naszych r€Sk. €[To nie ulega w€Stpliwo€Qci! #€[wybuchn€S€R. €[ Ale ja nie tylko z nim mam do czynienia. On dzia€Ra€R jako syn tej bia€Rej rasy, kt€Vra przynosi nam zgub€X. Ona odpowiada za to, czego go nauczy€Ra, j€S wi€Xc poci€Sgn€X do odpowiedzialno€Qci, ja, Winnetou, teraz pierwszy i najwy€Wszy w€Vdz wszystkich plemion Apacz€Vw! Sta€R przede mn€S wyprostowany jak cz€Rowiek, "kt€Vry mimo m€Rodo€Qci czuje si€X kr€Vlem swoich poddanych! Tak,on by€R zdolny wykona€Y to, co zamierza€R. On potrafi€Rby niew€Stpliwie zgromadzi€Y pod swym dow€Vdztwem wszystkichczerwonych wojownik€Vw i rozpocz€S€Y olbrzymi€S, rozpaczliw€S walk€X z bia€Rymi. Jej wynik by€R wprawdzie niew€Stpliwy, ale przedtem setki tysi€Xcy trup€Vw pokry€Ryby Dziki Zach€Vd. Teraz,w tej w€Ra€Qnie chwili, rozstrzyga€Ro si€X, czy tomahawk €Qmierci mia€R zacz€S€Y szale€Y w ten spos€Vb, czy nie. Wzi€S€Rem zrozpaczonego za r€Xk€X i rzek€Rem: €[Zrobisz, co zechcesz, przedtem jednak wys€Ruchaj mojej pro€Qby, kt€Vra b€Xdzie mo€We ostatnia: potem nigdy !ju€W nie us€Ryszysz g€Rosu twego !bia€Rego przyjaciela i brata. Tu le€Wy Nszo-czi. Sam powiadasz, €We mnie kocha€Ra i €We umar€Ra z moim imieniem na ustach. Ciebie onatak€We kocha€Ra; mnie jako przyjaciela, ciebie jako brata, a ty odwzajemnia€Re€Q jej $mi€Ro€Q€Y sowicie. Na t€X mi€Ro€Q€Y !ci€X zaklinam, nie sk€Radaj terazprzysi€Xgi, lecz dopiero w€Vwczas kiedy zamkn€S si€X g€Razy nad najszlachetniejsz€S c€Vr€S Apacz€Vw! Winnetou spojrza€R na mnie powa€Wnie i zwr€Vci€R wzrok na umar€R€S. Rysy jego twarzy €Ragodnia€Ry zwolna, w ko€Zcu popatrzy€R znowu na mnie, m€Vwi€Sc: €[Brat m€Vj Old Shatterhand posiada wielk€S w€Radz€X nad sercami wszystkich, z kt€Vrymi obcuje. Nszo-czi spe€Rni€Raby !pewnie jego pro€Qb€X, wi€Xc i ja nie mog€X jej odm€Vwi€Y. Wtedy dopiero, kiedy oko moje nie b€Xdzie ju€W widzia€Ro tych trup€Vw, rozstrzygnie si€X, czy Missisipi i wszystkie jej dop€Rywy ponios€S krew bia€Rych i czerwonych narod€Vw do morza. Powiedzia€Rem. Howgh! U€Qcisn€S€Rem m€Rodemu wodzowir€Xk€X z wdzi€Xczno€Qci€S i rzek€Rem: €[M€Vj czerwony brat zobaczy,€We nie prosz€X o €Rask€X dla winnego. Niechaj dosi€Xgnie go kara tak ci€X€Wka i surowa, jak na to zas€Ruguje. Nie wolno mu zostawi€Y czasu do ucieczki, pozwoli€Y zbytnio si€X od nas oddali€Y. Niechaj Winnetou powie, co poczniemy! €[Nogi moje s€S sp€Xtane €[ !o€Qwiadczy€R zn€Vw pos€Xpnie. €[ Zwyczaje mego narodu nakazuj€S mi pozosta€Y przy zmar€Rych, jako najbli€Wszych krewnych, a€W do ich pogrzebu.Potem dopiero b€Xdzie mi wolnowst€Spi€Y na drog€X zemsty. €[ A kiedy odb€Xdzie si€X pogrzeb?? €[Nad tym naradz€X si€X z wojownikami! Albo pochowamy ich tutaj na miejscu, gdzie zmarli, albo zabierzemy ich do puebla, gdzie mieszkali w€Qr€Vd swoich. Je€Qli jednak nawet tutaj b€Xdzie miejsce ich spoczynku, up€Rynie kilka dni, zanim spe€Rnimy wszystkie czynno€Qci zwi€Szane z pogrzebem tak wielkiego wodza. €[ W takim razie morderca umknie na pewno!! €[Nie. Chocia€W Winnetou nie mo€We go €Qciga€Y, dokonaj€S tego inni. Niechaj brat m€Vj opowie mi kr€Vtko, jak si€X to sta€Ro, €We tutaj przyszed€R. Teraz, kiedy chodzi€Ro o sprawy czysto rzeczowe, by€R spokojny jak zwykle. Opowiedzia€Rem mu to, czego €W€Sda€R. Podczas tej rozmowy dolecia€Ro nas ci€X€Wkie westchnienie z miejsca, gdzie le€Weli zastrzeleni przeze mnie rabusie. Widocznie kt€Vry€Q jeszcze €Wy€R. Pobiegli€Qmy tam szybko. Jednemu z nich kula przesz€Ra przez samo serce, drugi, trafiony podobnie jak Nszo-czi, €Wy€R jeszcze i w€Ra€Qnie przyszed€R by€R do siebie. Wytrzeszczy€R na nas bezmy€Qlnie oczy i zamrucza€R jakie€Q niezrozumia€Re s€Rowa. Pochyli€Rem si€X nad nim i zawo€Ra€Rem: €[Czy wiecie, kto jest teraz przy was? Stara€R si€X widocznieprzypomnie€Y sobie wszystko. Oczy rozja€Qni€Ry mu si€X rzeczywi€Qcie i us€Rysza€Rem ciche pytanie: €[ Gdzie... jest... Santer? €[ Umkn€S€R €[ odrzek€Rem. €[ Do... dok€Sd? €[Tego nie wiem, ale spodziewam si€X, €We dostan€X odwas jak€S€Q wskaz€Vwk€X. Wasi towarzysze nie €Wyj€S, a wy tak€We za kilka sekund przeniesiecie si€X na tamten !€Qwiat. Staj€Sc u progu €Qmierci zachowacie si€X chyba szlachetniej ni€W przedtem. Sk€Sd pochodzi Santer? €[ Tego... nie... wiem. €[ Czy istotnie nazywa si€X Santer?? #€[ Ma wiele... wiele... nazwisk. €[ Czym jest w€Ra€Qciwie?? #€[ Tak€We... tak€We... nie wiem. €[ Czy macie tu blisko znajomych, mo€We w kt€Vrym z port€Vw? €[ Nie... nie... €[ Dok€Sd jechali€Qcie?? €[ Ni... nigdzie. Tam, gdzie pieni€Sdze... zdobycz... "€[A wi€Xc byli€Qcie rabusiami z zawodu! To straszne! Sk€Sd przysz€Ro wam na my€Ql napa€Q€Y na Apacz€Vw? €[ Nug... nuggety. "€[ Przecie€W nie mogli€Qcie nic wiedzie€Y o nuggetach. $€[Chcieli€Qmy uda€Y si€X... do... do... Zamilk€R. By€Ro mu nadzwyczaj trudno odpowiada€Y, lecz odgad€Rem, co chcia€R powiedzie€Y, i spyta€Rem: "€[S€Ryszeli€Qcie, €We ci Apacze !maj€S zamiar p€Vj€Q€Y na Wsch€Vd i przypuszczali€Qcie, €We maj€S z€Roto? Skin€S€R g€Row€S. $€[Postanowili€Qcie wi€Xc napa€Q€Y na nich. Poniewa€W za€Q $domy€Qlali€Qcie si€X, €We b€Xdziemy !ostro€Wni, przeto pojechali€Qcie dobry kawa€R naprz€Vd, a !zawr€Vcili€Qoie dopiero w€Vwczas,"kiedy€Qcie s€Sdzili, €We€Qmy si€X "ju€W przestali obawia€Y. Skin€S€R zn€Vw g€Row€S. €[ Potem pojechali€Qcie za nami. Czy pods€Ruchali€Qcie nas wieczorem? €[ Tak... Santer. "€[ A wi€Xc to by€R sam Santer!! Czy powiedzia€R wam, co us€Rysza€R? €[ Apacze... Nugget-tsil... zabra€Y nuggety... rano... €[Tak jak si€X domy€Qla€Rem. Potem ukryli€Qcie si€X w #zaro€Qlach i €Qledzili€Qcie nas. z drzew, aby si€X dowiedzie€Y, gdzie Apacze zbieraj€S nuggety? Zamkn€S€R oczy i nie odpowiedzia€R. €[ A mo€We postanowili€Qcie napa€Q€Y na nich podczas powrotu, aby... Wtem przerwa€R mi Winnetou: €[Niech m€Vj brat dalej nie pyta; ta blada twarz nie !odezwie si€X ju€W, bo nie €Wyje. !Te bia€Re psy pragn€X€Ry pozna€Y !nasz€S tajemnic€X, ale przysz€Ry za p€V€\no. Wracali€Qmy ju€W, kiedy oni, zobaczywszy nas, ukryli si€X za drzewami i strzelili. Inczu-czun, a i Nszo-czi padli, mnie za€Q kula !musn€X€Ra po r€Xkawie. Wypali€Remdo jednego z nich, ale w chwiligdy poci€Sgn€S€Rem za cyngiel, skoczy€R za drzewo. wskutek czego chybi€Rem. Natomiast druga kula powali€Ra drugiego. Potem ukry€Rem si€X za g€Razami,#ale nie zdo€Ra€Rbym ocali€Y €Wycia,gdyby nie nadszed€R brat m€Vj, Old Shatterhand. Dwaj zagra€Wali mi z przodu, a trzeci"chcia€R podkra€Q€Y si€X od ty€Ru, gdzie nie mia€Rem os€Rony, i trafi€Rby mnie. Wtem us€Rysza€Rem dono€Qny g€Ros rusznicy Old Shatterhanda, co by€Ro znakiem mego ocalenia. Teraz brat m€Vj wie wszystko, niech si€X wi€Xc zastanowi, jak schwyta€Y Santera. €[ Czy to zadanie mnie przypadnie w udziale?? €[ Tak, Old Shatterhandowi, gdy€W on na pewno znajdzie €Qlad zbiega. €[ Spodziewam si€X, ale na mozolnym szukaniu up€Rynie du€Wo czasu. #€[Nie. €^ladu szuka€Y nie trzeba,gdy€W poprowadzi on niew€Stpliwie do koni morderc€Vw, do kt€Vrych musi si€X on najpierw uda€Y. Tam gdzie nocowa€R ze swymi lud€\mi, b€Xdzie z pewno€Qci€S trawa i Old Shatterhand bez trudu pozna, dok€Sd si€X zwr€Vci€R. €[ A potem?? €[Potem we€\mie m€Vj brat dziesi€Xciu wojownik€Vw i ruszy z nimi, aby go pojma€Y. Pozosta€Rych dwudziestu wojownik€Vw przy€Qle mnie, €Weby wraz ze mn€S rozpocz€Xli pie€Qni €Wa€Robne. €[ Niech si€X tak stanie. Mam nadziej€X, €We nie zawiod€X zaufania, kt€Vre m€Vj czerwony brat we mnie pok€Rada. €[ Wiem, €We Old Shatterhand post€Spi tak, jak gdybym ja sam by€R na jego miejscu. Howgh! U€Qcisn€S€Rem serdecznie podan€S mi przez Winnetou r€Xk€X, pochyli€Rem si€X raz jeszcze nad twarzami obojga zmar€Rych i odszed€Rem. Na !skraju polany odwr€Vci€Rem si€X. Zobaczy€Rem, jak Winnetou przykrywa€R ich g€Rowy, i us€Rysza€Rem jego ciche j€Xki, kt€Vrymi Indianie zwykle rozpoczynaj€S swoje pie€Qni za umar€Rych. O, jak€We mnie to !strasznie bola€Ro! Ale musia€Rem dzia€Ra€Y, ruszy€Rem wi€Xc czym #pr€Xdzej t€S sam€S drog€S, kt€Vr€S tu przyby€Rem. Pocz€Stkowo zdawa€Ro mi si€X, !€We spe€Rni€S si€X przewidywania Winnetou, ale gdy doszed€Rem "do prze€R€Xczy, obudzi€Ry si€X we mnie w€Stpliwo€Qci. !Santer musia€R my€Qle€Y przede wszystkim o tym, €Weby jak najszybciej uciec. Gdyby pobieg€R do swego obozu, op€V€\ni€Rby w ten spos€Vb !ucieczk€X. M€Vg€R si€X tam uda€Y tylko po konia, a gdyby tak znalaz€R tego, na kt€Vrym ja przyjecha€Rem? Wszak ucieka€R t€S sam€S drog€S, kt€Vr€S ja tu przyby€Rem, musia€R go wi€Xc spostrzec. Ta my€Ql podwoi€Ra szybko€Q€Y moich krok€Vw. Zbieg€Rem z g€Vry, zaniepokojony w najwy€Wszym stopniu, czy znajd€X jeszcze konia. €Patwo sobie wyobrazi€Y, jaka mnie !w€Qciek€Ro€Q€Y opanowa€Ra, kiedy go nie zasta€Rem. Zatrzyma€Rem si€X tylko na chwil€X, a potem polecia€Rem raczej, ni€W pobieg€Rem, przez par€Vw. Mog€Rem sobie pozwoli€Y na nieuwag€X wobec tego, €We szukanie €Qlad€Vw na kamiennymosypisku zabra€Roby zbyt wiele czasu i do niczego by nie doprowadzi€Ro. Znalaz€Rszy si€X jednak w dolinie przystan€S€Rem, by !zbada€Y trop. Nie od razu mi si€X!to uda€Ro, gdy€W ziemia by€Ra tu jeszcze zbyt twarda. Dopiero !w odleg€Ro€Qci dziesi€Xciu minut !drogi grunt sta€R si€X mi€Xkszy, €Ratwiej wi€Xc mo€Wna by€Ro znale€\€Y odciski kopyt. !Ale tu spotka€Ro mnie zupe€Rne rozczarowanie. Szuka€Rem i bada€Rem, nat€X€Wa€Rem oczy i umys€R, ale nadaremnie. Santer t€Xdy nie przeje€Wd€Wa€R. Widocznie opu€Qci€R par€Vw niecopowy€Wej, w miejscu bardziej skalistym, gdzie nie obawia€R si€X pozostawienia €Qlad€Vw. Inaczej by€Y nie mog€Ro. !Sta€Rem wi€Xc, nie wiedz€Sc, co!pocz€S€Y. Czy ima€Rem wr€Vci€Y i szuka€Y tego miejsca? !Poch€Ron€X€Roby to ca€Re godziny,a na tak€S strat€X czasu nie mog€Rem sobie pozwoli€Y. Lepiej by€Ro po€Qpieszy€Y do naszego obozu po pomoc. "Tak te€W zrobi€Rem. Bieg€Rem takd€Rugo i szybko jak nigdy dot€Sd, lecz wytrzyma€Rem, poniewa€W nauczy€Rem si€X od Winnetou, jak si€X zachowywa€Y w biegu, by nie straci€Y tchu i nie zm€Xczy€Y si€X za pr€Xdko. Nale€Wy mianowicie opiera€Y "ca€Ry ci€X€War cia€Ra zawsze tylkona jednej nodze, a w razie znu€Wenia przenosi€Y go na drug€S. W ten spos€Vb mo€Wna bez wielkiego nat€X€Wenia k€Rusowa€Y godzinami. Trzeba tylko mie€Y silne p€Ruca. Zbli€Wywszy si€X do celu, zwr€Vci€Rem si€X najpierw ku obozowi Santera. Wszystkie trzy konie sta€Ry jeszcze w zaro€Qlach. Odwi€Sza€Rem je, dosiad€Rem jednego, a reszt€X wzi€S€Rem za cugle i pojecha€Remdo naszego obozu. Dawno min€X€Ro ju€W po€Rudnie, kiedy zobaczy€Rem Sama, kt€Vry zawo€Ra€R: !€[Gdzie si€X w€R€Vczycie, sir? $Sp€V€\nili€Qcie si€X na jedzenie, a &ja... €[zaj€Skn€S€R si€X, przypatrzy€Rsi€X koniom zdumionym wzrokiem i m€Vwi€R dalej: €[Do stu piorun€Vw! Poszli€Qcie piechot€S, a wracacie konno! Zostali€Qcie chyba koniokradem!"€[ Nie. Zdoby€Rem te zwierz€Xta. €[ Gdzie?? €[ Niedaleko st€Sd. €[ Od kogo?? #€[ Przypatrzcie si€X im dobrze!! Ja pozna€Rem je natychmiast, awy macie przecie€W dobre oczy.#€[Tak jest! Domy€Qli€Rem si€X od razu, czyje, ale nie by€Rem pewny. To konie Santera i jegotowarzyszy. Ale jednego brakuje. €[ Poszukamy go wraz z jego w€Ra€Qcicielem. €[ Ale jak€We... €[Cicho, kochany Samie! €[przerwa€Rem mu. €[Sta€Ra si€X rzecz bardzo wa€Wna i smutna. Musimy st€Sd natychmiast wyruszy€Y. €[ St€Sd?? Dlaczego? Zamiast odpowiedzi zwo€Ra€RemApacz€Vw i zawiadomi€Rem ich o €Qmierci Inczu-czuny i jego c€Vrki. Po moich s€Rowach zapanowa€Ro g€R€Xbokie "milczenie, gdy€W wie€Q€Y, kt€Vr€S przynios€Rem, wyda€Ra im si€X zbyt okropna, wprost nie do wiary. Przedstawi€Rem wi€Xc dok€Radniej wypadki i doda€Rem na ko€Zcu: €[A teraz niechaj moi czerwoni bracia przyznaj€S, kto lepiej przepowiedzia€R przysz€Ro€Q€Y €[ Sam Hawkens, czy wasz czarownik? Inczu-czuna i Nszo-czi zgin€Xli,!poniewa€W oddalili si€X ode mnie,a Winnetou ja ocali€Rem. A wi€Xc, czy moje towarzystwo sprowadza €Qmier€Y, czy €Wycie? !Teraz nie mogli ju€W w€Stpi€Y. Rozleg€Ro si€X wycie, rachu nie wyst€Spi€R ju€W a lekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB pя cЕ_ _ в c` 16 c{` g!г cо` :, cAaD7BIЄa"dos€Ryszalne na kilka mil doko€Ra.Czerwonosk€Vrzy biegali jak !w€Qciekli, wymachiwali broni€S i robili straszliwe miny dla okazania swej w€Qciek€Ro€Qci. Dopiero po pewnym czasie zdo€Ra€Rem przekrzycze€Y ich wrzaski. €[Niechaj milcz€S wojownicy Apacz€Vw! €[nakaza€Rem. €[ Wyciem nic nie wsk€Vracie. Wyruszamy, aby schwyta€Y morderc€X! "€[ Tak, wyruszamy! €[ zawo€Rali przyskakuj€Sc do koni. €[Ciszej! €[nakaza€Rem powt€Vrnie. €[Wszak bracia moi !nie wiedz€S, co maj€S czyni€Y. Jaim to powiem. Zacz€Xli si€X tak do mnie cisn€S€Y, €We omal mnie nie przewr€Vcili. Gdyby dostali w tej chwili w r€Xce Santera, rozszarpaliby go na kawa€Rki. Hawkens, Stone i Parker stali w ciszy obok siebie. Wiadomo€Q€Y o €Qmierci ojca i siostry Winnetou zrobi€Ra na nich piorunuj€Sce wra€Wenie. Teraz podeszli, a Sam zacz€S€R: %€[Zdaje mi si€X, €We mi kto€Q da€R !silnie po €Rbie; ci€Sgle jeszcze nie mog€X tego poj€S€Y. To straszne, to okropne! Ta mi€Ra, pi€Xkna, dobra, czerwona miss! Zawsze by€Ra dla mnie taka uprzejma i teraz mia€Raby ju€W nie €Wy€Y! Wiecie, czuj€X si€X zupe€Rnie tak, jak gdybym... €[Jak si€X czujecie, to zachowajcie dla siebie, kochany Samie! €[ wpad€Rem mu "w s€Rowa. €[ Musimy si€X pu€Qci€Y w pogo€Z za morderc€S. Gadanienic nie pomo€We. !€[ Well!! Zgadzam si€X z wami, ale czy wiecie, dok€Sd ten €Rotr si€X uda€R? €[ Teraz jeszcze nie. €[ My€Ql€X. Wszak nie #widzieli€Qcie jego €Qlad€Vw. Jak jeteraz znajdziemy? To jest niemo€Wliwe, a przynajmniej niezmiernie trudne. €[ Przeciwnie, bardzo €Ratwe. €[S€Sdzicie? Hm! Chcecie powiedzie€Y, €We po Jedziemy do parowu, sk€Sd wymkn€S€R si€X na bok. B€Xdzie moc szukania! €[ Nie ma mowy o parowie. €[Nie? W takim razie jestem ciekawy, na jak€S my€Ql wpadli€Qcie. Czasem mo€We i greenhorn mie€Y dobr€S my€Ql, ale... €[Dajcie pok€Vj greenhornowi! Odesz€Ra mnie ochota do s€Ruchania waszych dowcip€Vw. Zachowajcie je dla siebie, bo mnie serce krwawi! €[Dowcipy? Halo! Kto by $s€Sdzi€R, €We stroj€X sobie €Warty, ten dostanie ku€Rakiem tak, €We poleci st€Sd do Kalifornii! Ja tylko nie mog€X zrozumie€Y, jak schwytacie Santera nie obejrzawszy miejsca, gdzie zgubili€Qcie jego €Qlady. "€[Sami m€Vwicie, €We zbyt d€Rugomusieliby€Qmy ich szuka€Y. Potem trzeba by d€Rugo i€Q€Y za !€Qladem przecz doliny i g€Vry, cotak€We by€Roby zbyt powolne. Dlatego zabierzemy si€X do tego inaczej. Gdy si€X przygl€Sdam tym g€Vrom, "podejrzewam, €We nie €R€Scz€S si€X one z sob€S, lecz stoj€S ka€Wda osobno. €[ To prawda. Znam nie€\le te okolice. Z tej i z tamtej strony!ci€Sgnie si€X r€Vwnina. Te g€Vry nie nale€W€S do €Wadnego !€Ra€Zcucha, lecz usadowi€Ry si€X samotnie na prerii. €[ Prerii?? A wi€Xc tam jest trawa? €[ Tak, trawa doko€Ra jak tutaj. "€[Na to liczy€Rem. Santer mo€We sobie jecha€Y, jak chce, po g€Vrach lub pomi€Xdzy g€Vrami, ale skoro je opu€Qci, wyjedzie na otwart€S preri€X i musi zostawi€Y po sobie €Qlad. €[ To si€X rozumie samo przez si€X, szanowny sir. !€[S€Ruchajcie dalej! Utworzymy dwa oddzia€Ry i pojedziemy doko€Ra tych g€Vr, my czterej biali w prawo, a dziesi€Xciu wyznaczonych przez WinnetouApacz€Vw w lewo. Spotkamy si€X po drugiej stronie, a wtedy si€X!oka€We, czy kt€Vry z oddzia€R€Vw wpad€R na trop. Jestem pewien,€We go znajdziemy, a wtedy ju€Wb€Xdziemy wiedzieli, jak post€Spi€Y. Sam przypatrzy€R mi si€X z boku, zrobi€R nieszczeg€Vln€S min€X i zawo€Ra€R: €[Tam do licha! Kto by to "pomy€Qla€R! €]e te€W ja na to nie wpad€Rem! To najprostszy i najbardziej niezawodny spos€Vb dzia€Rania i ka€Wde dziecko musi"to uzna€Y, je€Qli si€X nie myl€X! €[ Zgadzacie si€X zatem, Samie? €[ Zupe€Rnie, sir, zupe€Rnie. Wybierzcie sobie pr€Xdko dziesi€Xciu czerwonosk€Vrych! !€[Wybior€X tych, kt€Vrzy maj€S najlepsze konie, na wypadek gdyby trzeba by€Ro d€Rugo "€Qciga€Y tego €Rotra. Musimy si€X te€W zaopatrzy€Y w €Wywno€Q€Y. !Je€Qli znacie nie€\le te strony, to wiecie zapewne, ile czasu trzeba, by objecha€Y g€Vry. €[ Przy wielkim po€Qpiechu dobre dwie godziny. €[ Wi€Xc nie zwlekajmy!! Wyznaczy€Rem dziesi€Xciu !Apacz€Vw, kt€Vrzy ucieszyli si€X moim wyborem, gdy€W woleli "€Qciga€Y morderc€X ni€W €Qpiewa€Y "przy zw€Rokach pie€Qni €Wa€Robne. Pozosta€Rych pouczy€Rem, kt€Vr€Xdy dostan€S si€X najpr€Xdzej do Winnetou, i wyprawi€Rem ich w drog€X. Wkr€Vtce potem dziesi€Xciu moich Indian wyruszy€Ro doko€Rag€Vr na lewo, to znaczy na zach€Vd, a my czterej biali !mieli€Qmy si€X uda€Y na wsch€Vd. Dosiad€Rszy koni, ruszyli€Qmy najpierw do obozu Santera, gdzie odszuka€Rem €Qlad konia, na kt€Vrym je€\dzi€Rem przed po€Rudniem. Z tego, bardzo !wyra€\nego €Qladu zdj€S€Rem sobiedok€Radny rysunek. Sam Hawkens potrz€Ssn€S€R na to g€Row€S i rzek€R: €[ Czy odrysowywanie kopyt ko€Zskich nale€Wy tak€We do sztuki surweyora?? €[ Nie, lecz westman powinien to zna€Y. €[ Po co?? €[ Bo mu si€X to nieraz mo€We przyda€Y. €[ Jak to?? €[ Zobaczycie p€V€\niej. Gdy znajd€X jakie€Q €Qlady koma, por€Vwnam je z tym rysunkiem. "€[ Ah!! Hm! S€Rusznie! To wcale #niez€Re! Czy to tak€We wzi€Xli€Qcie z ksi€S€Wek? €[ Nie. €[ A sk€Sd?? €[ Ten pomys€R sam mi przyszed€R do g€Rowy. !€[Wi€Xc s€S istotnie pomys€Ry, kt€Vrym to sprawia przyjemno€Q€Y, €We do was przychodz€S. Nigdy bym nie przypuszcza€R, hi! hi! hi! €[ Pshaw!! U mnie im chyba lepiej ni€W pod wasz€S peruk€S, m€Vj Samie! €[To s€Ruszne, to s€Ruszne! €[zawo€Ra€R Dick Stone. €[Nie pozw€Vlcie mu ju€W na nic wi€Xcej! Wida€Y to z ka€Wd€S !chwil€S coraz bardziej, €We ju€W go dawno prze€Qcign€Xli€Qcie. #€[Milcz! €[ hukn€S€R na niego Samw komicznym gniewie. €[Co ty wiesz o €Qciganiu, a tym !bardziej o prze€Qciganiu! To dla mnie obelga €[zagl€Sda€Y mi "ci€Sgle pod peruk€X. D€Ru€Wej tego nie znios€X! €[ A c€V€W na to poradzisz?? €[Podaruj€X j€S tobie; w ten !spos€Vb si€X jej pozb€Xd€X, a ty si€X dowiesz, jakie my€Qli pod ni€S siedz€S. Przyzna€Rem zreszt€S, €We pomys€R naszego greenhorna jest wcale niez€Ry, powinien by€R jednak tak€We da€Ytaki €Radny wizerunek kopyta tym dziesi€Xciu Apaczom, !kt€Vrzy pojechali tamt€S stron€S.€[ To niepotrzebne €[ odpowiedzia€Rem. €[ Niepotrzebne?? Dlaczego? !€[Bo w€Stpi€X, czy potrafiliby por€Vwna€Y dok€Radnie €Qlad kopyta z rysunkiem. Po wt€Vre, jestem pewien, €We oni nie natkn€S si€X na trop Santera! €[A ja twierdz€X przeciwnie. Nie my, lecz oni go znajd€S. Jasne, €We Santer pojedzie na zach€Vd. €[ Dla mnie nie jest to tak ca€Rkowicie jasne. €[Nie? Kiedy€Qmy go spotkali, jecha€R przecie€W tak€We na zach€Vd, teraz uda si€X w tym samym kierunku. €[Raczej nie. To drab kuty na cztery nogi, czego dowi€Vd€R swoim znikni€Xciem. Pomy€Qli na pewno, €We b€Xdziemy si€X tak w€Ra€Qnie zapatrywali na jego ucieczk€X, jak wy teraz, to znaczy, €We b€Xdziemy go szukali na zachodzie, poniewa€W spotkali€Qmy go, gdy jecha€R na zach€Vd €[zawr€Vci wi€Xc prawdopodobnie na wsch€Vd. To mo€Wna €Ratwo zmiarkowa€Y. €[ Skoro to dla was takie proste, miejmy nadziej€X, €We si€X tak stanie. Dali€Qmy koniom ostrogi i pop€Xdzili€Qmy przez preri€X, maj€Sc z€Rowrogie g€Vry ci€Sgle "po lewej r€Xce. Trzymali€Qmy si€X oczywi€Qcie zawsze mi€Xkkiego "gruntu, gdzie Santer, je€Qli by€R tam istotnie, musia€R zostawi€Y jaki€Q €Qlad. Patrzyli€Qmy przy tym nieustannie na ziemi€X, gdy€W im pr€Xdzej jechali€Qmy, tym bardziej musieli€Qmy uwa€Wa€Y, by nie przegapi€Y tropu. Tak przesz€Ra godzina, potem jeszcze p€V€R godziny. "Okr€S€Wyli€Qmy ju€W prawie g€Vry, kiedy zauwa€Wyli€Qmy ciemny pas biegn€Scy przez traw€X tu€W przed nami. By€R to trop je€\d€\ca. Zsiedli€Qmy z koni i #ruszyli€Qmy wzd€Ru€W €Qlad€Vw, aby znale€\€Y wyra€\ny odcisk kopyta. Natkn€Xli€Qmy si€X na€Z niebawem. Por€Vwna€Rem go z rysunkiem. Przystawa€Ry do !siebie doskonale €[by€R to wi€Xc niew€Stpliwie trop Santera. €[Taki rysunek jest istotnie rzecz€S bardzo praktyczn€S €[rzek€R Sam. €[Musz€X to sobie zapami€Xta€Y, #€[ Tak, zapami€Xtaj to sobie! €[ "potwierdzi€R Parker. €[ A opr€Vcz tego co€Q jeszcze!! €[ Co?? "€[ Ze dosz€Ro ju€W do tego, i€W ty, nauczyciel, uczysz si€X od ucznia. "€[Czy chcesz mnie rozz€Ro€Qci€Y, stary Willu? To ci si€X nie uda "hi! hi! hi! €[za€Qmia€R si€X Sam. €[To zaszczyt dla nauczyciela,gdy jego ucze€Z staje si€X m€Xdrszy i zr€Xczniejszy od mistrza. Co do ciebie, trzeba by si€X z g€Vry wyrzec takich "wynik€Vw. Ile€W to lat trudzi€Rem si€X, aby zrobi€Y z ciebie westmana, i wszystko okaza€Rosi€X daremne. Ty nie b€Xdziesz m€Vg€R niczego na stare lata zapomnie€Y, bo niczego si€X w m€Rodo€Qci nie nauczy€Re€Q. €[Wiem ju€W! Nazwa€Rby€Q mnie ch€Xtnie greenhornem, bo nie mo€Wesz €Wy€Y bez tego s€Rowa, awobec Old Shatterhanda nie wypada ci ju€W z tym wyje€Wd€Wa€Y. €[Jeste€Q greenhornem, i jeszcze jakim! Tylko €We nie m€Rodym, lecz starym; powiniene€Q si€X wstydzi€Y m€Rodego, kt€Vry ju€W dawno #starego przewy€Wszy€R, je€Qli si€X nie myl€X. Pomimo tej utarczki s€Rownej #zgodzili€Qmy si€X na to, €We €Qlad Santera pochodzi mniej wi€Xcejsprzed dwu godzin. Ruszyliby€Qmy za nim natychmiast, lecz musieli€Qmy zaczeka€Y na Apacz€Vw, co trwa€Ro niestety trzy kwadranse. Wys€Ra€Rem jednego z nich do Winnetou z !wiadomo€Qci€S, €We znale€\li€Qmy trop Santera. Pos€Raniec mia€R ju€W pozosta€Y przy wodzu, my za€Q pu€Qcili€Qmy si€X dalej ku wschodowi. Do wieczora brakowa€Ro zaledwie dw€Vch godzin, a chodzi€Ro nam o to, by dojecha€Y jak najdalej, zanim si€X €Qciemni. Potem po zapadni€Xciu nocy musieliby€Qmyprzerwa€Y pogo€Z a€W do nast€Xpnego dnia €[ nie mogliby€Qmy jecha€Y nie widz€Sc €Qlad€Vw. Nale€Wa€Ro natomiast przypuszcza€Y, €We Santer przekonany, i€W b€Xdzi emy go €Qciga€Y, skorzysta z wieczora inocy, aby si€X od nas jak najbardziej oddali€Y. Czeka€Ra nas wi€Xc nazajutrz ostra jazda, tym ci€X€Wsza, €We utrudniona odczytywaniem €Qlad€Vw, gdy tymczasem !€Qcigany mia€R zupe€Rn€S swobod€Xruch€Vw. Jedna okoliczno€Q€Y wyr€Vwnywa€Ra na szcz€X€Qcie jako tako t€X r€V€Wnic€X: oto !Santer musia€R si€X sam zm€Xczy€Yca€Ronocn€S jazd€S, a tym bardziej jego ko€Z, kt€Vremu nale€Wa€R si€X d€Ru€Wszy odpoczynek. Wzg€Vrza, nazwane przez Winnetou i jego ojca G€Vr€S Nugget€Vw, znikn€X€Ry wkr€Vtce za nami, ust€Xpuj€Sc miejsca p€Raskiej prerii, pokrytej krzewami, a potem traw€S, z pocz€Stku zielon€S, a dalej !zesch€R€S. Siady by€Ry wyra€\ne. Santer jecha€R szybko, wi€Xc kopyta jego konia odbija€Ry si€Xsilnie. O zmierzchu zsiedli€Qmy z konii ruszyli€Qmy za tropem piechot€S, poniewa€W w ten spos€Vb widzieli€Qmy go dok€Radniej. Tak szli€Qmy "dop€Vty, dop€Vki nie stracili€Qmy go zupe€Rnie z oczu. Zatrzymali€Qmy si€X na szcz€X€Qcie w miejscu, gdzie by€Ro troch€X zieleni. Konie "pu€Qcili€Qmy na pasz€X i otuliwszy#si€X kocami, u€Ro€Wyli€Qmy si€X do snu. Noc by€Ra bardzo ch€Rodna. Zauwa€Wy€Rem, €We towarzysze budzili si€X z tego powodu kilkakrotnie. Ja i bez zimna niem€Vg€Rbym zasn€S€Y. Gwa€Rtowna €Qmier€Y Inczu-czuny i jego c€Vrki nie pozwala€Ra mi zamkn€S€Y oczu, a ilekro€Y je zamkn€S€Rem, widzia€Rem oboje le€W€Scych w ka€Ru€Wy krwi i s€Rysza€Rem ostatnie s€Rowa Nszo-czi. Wyrzuca€Rem sobie, €We nie okazywa€Rem jej wi€Xcej serdeczno€Qci i €We w owej rozmowie z jej ojcem nie wyrazi€Rem si€X inaczej. Wydawa€Ro mi si€X, jak gdybym wp€Xdzi€R j€S tym w obj€Xcia €Qmierci. !Nad ranem zrobi€Ro si€X jeszczezimniej. Wsta€Rem i zacz€S€Rem !chodzi€Y, aby si€X rozgrza€Y. SamHawkens spostrzeg€R to i zapyta€R: €[Zmarzli€Qcie, szanowny sir? winni€Qcie byli zabra€Y z sob€S na Zach€Vd flaszk€X do grzania. Greenhorny zwyk€Ry przecie€W !nosi€Y si€X z takimi rzeczami. Ja"chwal€X sobie moj€S star€S bluz€X;nie przebije jej ani strza€Ra Indianina, ani zimno. Czy wam jej po€Wyczy€Y? Hi! hi! hi! Z powodu zimna pobudzili si€X wszyscy przed €Qwitem. Skoro tylko mo€Wna by€Ro rozpozna€Y "€Qlady, pojechali€Qmy dalej. Koniedobrze wypocz€X€Ry, a €We w !nocy troch€X przezi€Xb€Ry, wi€Xc rwa€Ry dzielnie naprz€Vd, poniewa€W bieg je rozgrzewa€R. Znajdowali€Qmy si€X wci€S€W jeszcze na prerii, kt€Vra stawa€Ra si€X falista. Na grzbietach wzniesie€Z trawa by€Ra zesch€Ra i twarda, a w !dolinach zielona i mi€Xkka. Tu i !€Vwdzie l€Qni€Ra ka€Ru€Wa, gdzie zatrzymywali€Qmy si€X, by napoi€Y konie. Oko€Ro dwunastej trop, wiod€Scy dotychczas w kierunku wschodnim, skr€Xci€R troch€X ku po€Rudniu. Ujrzawszy to Sam Hawkens przybra€R min€Xfrasobliw€S. Gdy go zapyta€Rem o przyczyn€X, rzek€R: €[ Je€Qli jest tak, jak przypuszczam, to trud nasz b€Xdzie daremny. €[ Dlaczego?? €[ To lis. Jedzie prawdopodobnie do Keioweh€Vw.€[ Tego chyba nie zrobi!! €[Czemu? Czy powinien mo€We z mi€Ro€Qci dla was stan€S€Y na $€Qrodku prerii i da€Y si€X z€Rapa€Y za ko€Rnierz? Co my€Qlicie! On dok€Rada wszelkich stara€Z, aby si€X ocali€Y. Mia€R chyba oczy otwarte i widzia€R, €We nasze konie s€S lepsze od jego. Przypuszcza wi€Xc, €We wkr€Vtcego do€Qcigniemy, i wpad€R na dobry pomys€R schronienia si€X u Keioweh€Vw. €[ A czy go przyjm€S przyja€\nie?? "€[ Nie w€Stpi€X o tym ani przez chwil€X. Wystarczy, by powiedzia€R, €We zastrzeli€R Inczu-czun€X i Nszo-czi, a powitaj€S go rado€Qnie. Starajmy"si€X usilnie dop€Xdzi€Y go jeszczeprzed wieczorem. €[ Jak dawny jest waszym zdaniem ten znaleziony dzisiajtrop?? !€[To niewa€Wne. Santer jecha€R t€S drog€S w nocy, a wi€Xc musimy zaczeka€Y, a€W dojedziemy do miejsca, w kt€Vrym odpoczywa€R. Wtedy zobaczymy, ile godzin up€Ryn€X€Ro od czasu, gdy zostawi€R €Qlad dzisiejszy. Im d€Ru€Wej wypoczywa€R, tym szybciej go dopadniemy. Oko€Ro po€Rudnia ujrzeli€Qmy miejsce, gdzie Santer si€X $zatrzyma€R. Ko€Z jego le€Wa€R jaki€Qczas, bo by€R znu€Wony, co mo€Wna by€Ro pozna€Y tak€We po €Qladach. Sam je€\dziec musia€R by€Y niemniej wyczerpany, "gdy€W ocenili€Qmy, €We nowy €Qlad pochodzi€R sprzed niespe€Rna dw€Vch godzin. Z tego wywnioskowali€Qmy, €We spa€R d€Ru€Wej, ni€W zamierzy€R. Ten czas, o kt€Vry wyprzedzi€R nas jad€Sc noc€S, odzyskali€Qmy teraz, a nawet byli€Qmy o #jakie€Q p€V€R godziny bli€Wej ni€W na pocz€Stku po€Qcigu. !Trop skr€Xca€R jeszcze bardziejna po€Rudnie. Santer chcia€R widocznie opu€Qci€Y okolice Kanadianu i zbli€Wy€Y si€X ku rzece Red River. Pozwolili€Qmy koniom chwil€X odsapn€S€Y i !postanowili€Qmy uj€S€Y go, o ile mo€Wno€Qci, jeszcze przed wieczorem. Po po€Rudniu jechali€Qmy znowuprzez zielon€S preri€X, potem natkn€Xli€Qmy si€X nawet na $zaro€Qla. €^cis€Re badanie €Qlad€Vw !pouczy€Ro nas, €We €Qcigany by€R !tu zaledwie przed p€V€R godzin€S.Widnokr€Sg, rozpo€Qcieraj€Scy si€X przed nami, przybiera€R ciemn€S barw€X. !€[To las €[ obja€Qni€R Sam. €[ Przypuszczam, w doje€Wd€Wamy do jakiego€Q dop€Rywu p€V€Rnocnego ramienia rzeki. !Wola€Rbym preri€X, bo to by€Roby dla nas korzystniejsze. Tak, to by€Roby dla nas korzystniejsze, bo na sawannach widzia€Ro si€X wszystko przed sob€S, a w lesie €Ratwo by€Ro wpa€Q€Y na jak€S€Q zasadzk€X. Wobec po€Qpiechu, z jakim jechali€Qmy,nie podobna by€Ro bada€Y teren,przez kt€Vry mieli€Qmy przeje€Wd€Wa€Y. Sam mia€R s€Ruszno€Q€Y. Przybyli€Qmy niebawem nad ma€R€S rzeczk€X, w kt€Vrej jednak nie by€Ro p€Ryn€Scej wody, tylko tu i €Vwdzie ka€Ru€We w zag€R€Xbieniach. Na brzegach !ros€Ry krzaki i drzewa. Nie by€R !to w€Ra€Qciwy las, tylko wi€Xkszelub mniejsze grupy drzew w rozmaitych odst€Xpach od obu brzeg€Vw. Przed samym wieczorem #znale€\li€Qmy si€X ju€W tak blisko €Qciganego, €We m€Vg€R nam si€X ukaza€Y w ka€Wdej chwili. To #zwi€Xkszy€Ro nasz€S gorliwo€Q€Y. Jap€Xdzi€Rem sam na przedzie, poniewa€W m€Vj deresz trzyma€R si€X najdzielniej, a tak€We dlatego, €We sk€Rania€R mnie do tego jaki€Q wewn€Xtrzny p€Xd. Widzia€Rem w duszy pomordowanych i chcia€Rem "uj€S€Y morderc€X. Nie by€Ra to ani#z€Ro€Q€Y, ani €W€Sdza zemsty, lecz silne pragnienie ukarania zbrodniarza. !Przeje€Wd€Wali€Qmy przez jedno ze skupisk drzew rosn€Scych na lewym brzegu. Dotar€Rszy do ostatnich, zobaczy€Rem, €We trop skr€Xca w d€V€R do wysch€Rego €Ro€Wyska. u€W a lekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBpќ cэal м cPbHh cГbА! ccП,ъ cycЉ7ЫAмcZatrzyma€Rem si€X na chwil€X, aby zawiadomi€Y o tym jad€Scych za mn€S towarzyszy €[i to by€Ro dla nas prawdziwe szcz€X€Qcie. Czekaj€Sc na nich przez kilka chwil, rzuci€Rem okiem wzd€Ru€W €Ro€Wyska i odkry€Rem co€Q, co zmusi€Ro mniedo jak najszybszego cofni€Xcia"si€X ze skraju lasku. O pi€X€Yset krok€Vw od tego miejsca, ale ju€W na przeciwleg€Rym brzegu, ujrza€Rem las. Pod tym lasem Indianie przep€Xdzali konie. Dostrzeg€Rem pale wbite w ziemi€X i powi€Szane rzemieniami, na kt€Vrych wisia€Ro mi€Xso. Gdybym si€X wysun€S€R jeszcze cho€Y na d€Rugo€Q€Y konia, Indianie by mnie zobaczyli. Zsiad€Rem z konia i pokaza€Rem naszym ludziom. rozgrywaj€Sc€S si€X przed nami scen€X. "€[ Keiowehowie!! €[ rzek€R jeden z Apacz€Vw. €[Tak, Keiowehowie €[ potwierdzi€R Sam. €[ Diabe€R widocznie bardzo lubi tego Santera, skoro jeszcze w ostatniej chwili u€Wycza mu pomocy. Ale wyci€Sgn€S€Rem ju€W po niego swoje dziesi€X€Y palc€Vw i mimo wszystko nie ujdzie nam! €[ To niewielki oddzia€R Keioweh€Vw €[ zauwa€Wy€Rem. €[Hm! Widzimy tylko tych, !kt€Vrzy s€S po tej stronie lasu, ale niew€Stpliwie s€S i inni po tamtej stronie. Byli na polowaniu i przyrz€Sdzaj€S sobiemi€Xso. €[ Co zrobimy, Samie? Czy zawr€Vcimy i cofniemy si€X? €[ Ani mi si€X €Qni!! Tu zostaniemy. €[ Ale to niebezpieczne!! €[ Bynajmniej. "€[ Przecie€W mo€We tu nadej€Q€Y kt€Vry€Q z czerwonosk€Vrych!! €[Nawet mu przez my€Ql nie przejdzie. Po pierwsze, s€S na drugim brzegu, a po wt€Vre, €Qciemni si€X zaraz, a o tej porze nie oddalaj€S si€X od obozu. €[ Ale im ostro€Wniej, tym lepiej! €[A im trwo€Wliwiej, tym bardziej po greenhornowsku! Zapewniam was, €We przed Keiowehami jeste€Qmy tu tak bezpieczni jak w Nowym Jorku.Oni tu nie przyjd€S, ale za to my ich odwiedzimy. Musz€X dosta€Y w r€Xce tego Santera, €Webym go mia€R zabra€Y spomi€Xdzy tysi€Sca Keioweh€Vw!€[ Robicie dzisiaj to, za co mnie zawsze ganicie: jeste€Qcienierozwa€Wni. €[Jak? Co? Nierozwa€Wny? Sam Hawkens nierozwa€Wny? €^mia€Y "mi si€X chce, hi! hi! hi! Tego mi !jeszcze nikt nie zarzuci€R! Sir, nie znacie zazwyczaj trwogi, idziecie z no€Wem na szarego !nied€\wiedzia; sk€Sd€We dzi€Q ta boja€\liwo€Q€Y? !€[ To nie boja€\liwo€Q€Y, lecz "ostro€Wno€Q€Y. Jeste€Qmy za blisko wrog€Vw. $€[ Za blisko?? €^mieszne! My€Ql€X !nawet, €We zbli€Wymy si€X do nichjeszcze bardziej. Zaczekajcie no, a€W si€X €Qciemni€R Sam Hawkens by€R dzisiaj inny "ni€W zwykle. €^mier€Y €Tpi€Xknej, mi€Rej, dobrej czerwonej miss€U tak go oburzy€Ra, €We pragn€S€R zemsty, a poniewa€W Stone i Parker go popierali, nie mog€Rem nic na to poradzi€Y. "Sp€Xtali€Qmy konie i usiedli€Qmy, aby zaczeka€Y do wieczora. Keiowehowie zachowywali si€X tak, jakby im nic nie grozi€Ro. !Je€\dzili lub biegali po otwartej przestrzeni, nawo€Rywali si€X i poczynali sobie tak, jakby si€X znajdowali u siebie, w dobrze pilnowanej wsi india€Zskiej. €[Wszak widzicie, jak dalece niczego nie przeczuwaj€S €[rzek€R Sam. €[ Nie trapi ich €Wadne podejrzenie. €[ Je€Qli si€X nie mylicie!! €[ Sam Hawkens nigdy si€X nie myli!! €[Pshaw! M€Vg€Rbym wam dowie€Q€Y czego€Q wr€Xcz przeciwnego. Ja mam przeczucie, €We Keiowehowie udaj€S. €[Przeczucie? Tylko stare baby miewaj€S przeczucia. Pami€Xtajcie o tym, szanowny sir! W jakim zreszt€S celu udawaliby? €[ Aby nas zwabi€Y. €[ To zbyteczne, bo my i bez wabienia do nich p€Vjdziemy. €[ Czy przypuszczacie, €We Santer jest u nich? €[Naturalnie! Przybywszy na tomiejsce, zobaczy€R ich i przeszed€R do nich przez wyschni€Xte koryto rzeki. €[ A czy s€Sdzicie, €We powiedzia€R im o tym, co si€X sta€Ro i dlaczego si€X do nich chroni? !€[ Co za pytanie!! Oczywi€Qcie,!€We tego przed nimi nie zatai€R! €[ W takim razie zawiadomi€R ich tak€We, €We po€Qcig jest prawdopodobnie bardzo blisko. €[ Mo€Wliwe i to. "€[ Wobec tego dziwi€X si€X, €We nie zachowuj€S €Wadnych €Qrodk€Vw ostro€Wno€Qci. €[Nie ma si€X czemu dziwi€Y. Uwa€Waj€S za niemo€Wliwe, by ta blisko€Q€Y, o kt€Vrej m€Vwicie, by€Ra tak znaczna, i oczekuj€S nas jutro. Skoro si€X €Qciemni, !zakradn€X si€X tam i przypatrz€X si€X ca€Rej historii. Potem zdecydujemy, co robi€Y. Musz€X dosta€Y w r€Xce tego Santera! €[ Dobrze, to i ja p€Vjd€X! €[ To niepotrzebne. €[ Ja uwa€Wam to wprost za konieczne. €[Sam Hawkens nie potrzebujepomocnik€Vw na zwiadach. Nie wezm€X was z sob€S. Znam was iwasz bezcelowy humanitaryzm.Chcecie zapewne ocali€Y €Wycie temu mordercy? €[ Ani mi si€X €Qni!! €[ Nie udawajcie!! %€[ M€Vwi€X, jak my€Ql€X. Ja tak€We chcia€Rbym pochwyci€Y €Wywcem Santera i odda€Y go Winnetou. Skoro si€X przekonam, €We go nie"ujm€X €Wywego, po€Ql€X mu kul€X w €Reb. B€Sd€\cie tego pewni. '€[Ot€V€W to w€Ra€Qnie. Kul€X w €Reb! Zamierzacie i w tym wypadku nie dopu€Qci€Y, by go zam€Xczono! Ja tak€We jestem wrogiem takich okrutnych strace€Z, ale temu opryszkowi €Wycz€X z ca€Rego serca m€Xcze€Zskiej €Qmierci. Pochwycimy go i zabierzemy do Winnetou. Musz€X si€X wpierwdowiedzie€Y, ilu jest Keioweh€Vw, gdy€W nie ulega w€Stpliwo€Qci, €We jest ich wi€Xcej, ni€W tu widzimy. Wola€Rem zamilkn€S€Y, gdy€W jego s€Rowa obudzi€Ry podejrzliwo€Q€Y w Apaczach. !Pami€Xtali, €We wstawia€Rem si€X za Rattlerem, przypuszczali wi€Xc, €We i teraz €Wywi€X podobne zamiary wobec Santera. Uda€Rem, €We stosuj€X si€X do woli Sama, i rozci€Sgn€S€Rem si€X obok konia na ziemi. "S€Ro€Zce zasz€Ro ju€W i zapad€R zmrok. U Keioweh€Vw zapalono !kilka ognisk, kt€Vrych p€Romieniebucha€Ry wysoko. Ostro€Wni czerwonosk€Vrzy nigdy tak nie !post€Xpuj€S, wi€Xc utwierdzi€Rem si€X w przekonaniu, €We postanowili nas zwabi€Y. Swoim zachowaniem starali si€X nas upewni€Y, €We nic nie wiedz€S o naszej obecno€Qci, a tym samym sk€Roni€Y nas do ataku. Gdyby€Qmy to uczynili, wpadliby€Qmy im w otwarte ramiona. Gdy tak rozmy€Qla€Rem wyda€Ro mi si€X, €We s€Rysz€X za sob€S !szelest. Nie m€Vg€R go wywo€Ra€Y nikt z nas, gdy€W za mn€S nie by€Ro nikogo, ja bowiem zaj€S€Rem miejsce na samym !kraju. Zacz€S€Rem nads€Ruchiwa€Y.Szmer si€X powt€Vrzy€R. Us€Rysza€Rem go wyra€\nie i rozpozna€Rem. By€Ro to tak, jakby kto€Q rozsuwa€R cicho ga€R€Szki, na kt€Vrych wisia€Ry !zesch€Re li€Qcie, lub wyci€Sga€R €\d€\b€Ra z wi€Szki s€Romy. Ga€R€Szka musia€Ra by€Y pokryta kolcami, gdy€W szmer powtarza€Rsi€X w sta€Rych odst€Xpach, jakby od kolca do kolca. !Ta okoliczno€Q€Y naprowadzi€Ra mnie natychmiast na my€Ql, gdzie nale€Wy szuka€Y przyczynyszmeru. Za mn€S, pomi€Xdzy trzema blisko siebie stoj€Scymi drzewami, r€Vs€R krzak o€Wyn, a kto€Q porusza€R jedn€S jego !ga€R€Xzi€S. Mog€Ro tam siedzie€Y jakie€Q ma€Re zwierz€X, ale po€Ro€Wenie nasze nakazywa€Ro ostro€Wno€Q€Y. Nie by€Ra wszak wykluczona obecno€Q€Y cz€Rowieka, nale€Wa€Ro wi€Xc to zbada€Y, przekona€Y si€X. W tej ciemno€Qci? Chocia€Wby! Wspomnia€Rem ju€W, €We po drugiej stronie p€Ron€X€Ry u Keioweh€Vw ogniska, kt€Vrych blask nie pada€R wprawdzie a€W tutaj, pozwala€R jednak widzie€Yka€Wdy przedmiot znajduj€Scy si€X w zasi€Xgu wzroku. Aby obejrze€Y ten krzak o€Wyn, musia€Rem przedosta€Y si€X niepostrze€Wenie na drug€S jegostron€X. Wsta€Rem wi€Xc i odszed€Rem powoli, ale nie w kierunku krzaka. Odszed€Rszy do€Q€Y daleko, zawr€Vci€Rem i zbli€Wy€Rem si€X do lasku z !w€Ra€Qciwej strony. B€Xd€Sc ju€W $zupe€Rnie blisko, po€Ro€Wy€Rem si€X na ziemi i zacz€S€Rem si€X czo€Rga€Y ku o€Wynom tak, €We moi ludzie mnie nie zauwa€Wyli. !Krzak mia€Rem ju€W przed sob€S,"mog€Rem go dosi€Xgn€S€Y r€Xk€S, a za nim po przeciwnej stronne p€Ron€X€Ry dwa ognie. Do kilku !miejsc mo€Wna by€Ro zajrze€Y, alena og€V€R krzak by€R bardzo g€Xsty. Wtem us€Rysza€Rem znowu szmer, i to nie ze €Qrodka krzaka, lecz z boku. !Doczo€Rga€Rem si€X tam i istotnieujrza€Rem to, czego si€X spodziewa€Rem. !Siedzia€R tam Indianin, kt€Vry stara€R si€X teraz wydosta€Y. Jego ruchy musia€Ry wywo€Rywa€Y szmer, kt€Vry usi€Rowa€R roz€Ro€Wy€Y na poszczeg€Vlne odst€Xpy czasu. Dokonywa€R te€W tego naprawd€X po mistrzowsku, gdy€W zamiast jednego g€Ro€Qnego szelestu nast€Xpowa€Ry po sobie w minutowych odst€Xpach ciche trzaski. Dos€Rysza€Rem je tylko dlatego, €We le€Wa€Rem bardzo blisko; gdyby nie to, sztuczka by mu si€X uda€Ra. Ca€Re jego !cia€Ro by€Ro ju€W wolne, a tylko jedno rami€X wraz z r€Xk€S, !szyj€S i g€Row€S tkwi€Ro jeszcze w krzaku. !Podsun€S€Rem si€X ku niemu tak,€We znalaz€Rem si€X za jego plecami. Indianin, wydobywaj€Sc#si€X coraz bardziej, uwolni€R ju€W barki, szyj€X, g€Row€X i mia€R jeszcze wyci€Sgn€S€Y r€Xk€X. Wtem ja, podni€Vs€Rszy si€X na kolanach, pochwyci€Rem go lew€S r€Xk€S za szyj€X i uderzy€Rem praw€S pi€X€Qci€S w !g€Row€X trzy razy tak, €We pad€R bez ruchu. #€[ Co to by€Ro?? €[ zapyta€R Sam. €[ Czy€Qcie nic nie s€Ryszeli?? €[ Tupn€S€R ko€Z Old Shatterhanda €[ odrzek€R Dick. €[ Jego nie ma. Gdzie on mo€Weby€Y? Nie palnie chyba jakiego g€Rupstwa! €[ G€Rupstwa?? On? Nie !pope€Rni€R jeszcze €Wadnego i niepope€Rni nigdy. €[Oho! On to potrafi. Zakradnie si€X do Keioweh€Vw, aby ich zaalarmowa€Y i ocali€Y €Wycie temu Santerowi! €[Nie, tego on nie zrobi. Raczej zad€Rawi morderc€X. ni€W go wypu€Qci. €^mier€Y zamordowanych bardzo go dotkn€X€Ra. Chyba to zauwa€Wy€Re€Q. €[Mo€Wliwe, ale nie wezm€X go ze sob€S, gdy b€Xd€X si€X zakrada€R do Keioweh€Vw, on mi si€X tam na nic nie przyda. !Chc€X ich policzy€Y, obejrze€Y tomiejsce, a potem naradzimy si€X, jak na nich napa€Q€Y. On, jakkolwiek greenhorn, cz€Xsto si€X sprawia wcale dobrze, ale nie doka€We tego, €Weby przy !takich ogniach zbli€Wy€Y si€X do obozu Keioweh€Vw. Wiedz€S, €We mamy nadej€Q€Y, s€S wi€Xc ostro€Wni i b€Xd€S uszu nadstawia€Y tak, €We zdo€Ra ich podpatrzy€Y tylko stary westman, Old Shatterhanda zobaczyliby i dos€Ryszeli natychmiast. Na to wsta€Rem, podszed€Rem do€Z szybko i rzek€Rem: !€[Mylicie si€X, kochany Samie! Warn si€X zdaje, €We mnie nie ma, a tymczasem ja jestem. Umiem si€X skrada€Y, czy nie? %€[ Do stu piorun€Vw!! €[ zawo€Ra€R.!€[ Jeste€Qcie tu rzeczywi€Qcie?? Nie zauwa€Wyli€Qmy was wcale! €[To znaczy, €We brak wam tego, o brak czego mnie pos€Sdzacie. Nie wiecie w og€Vle, €We opr€Vcz mnie s€S tu jeszcze inni ludzie. !€[ Kt€V€W taki?? Kogo macie na my€Qli? !€[Id€\cie tam do krzaka o€Wyn, a zobaczycie. !Sam wsta€R i poszed€R za moj€S wskaz€Vwk€S. #€[ Halo!! €[ rzek€R. €[ Tu le€Wy Indianin!! Sk€Sd si€X wzi€S€R? €[ Niech wam to powie!! €[ Ale€W on nie €Wyje!! !€[ Nie. Og€Ruszy€Rem go tylko. €[ Gdzie€W to?? Chyba nie tutaj. Nie by€Ro was, zapewne zaskoczyli€Qcie go gdzie€Q, uderzyli€Qcie tak, jak wy to !umiecie, i potem przynie€Qli€Qcie go tutaj. !€[Nie, jeste€Qcie w b€R€Xdzie! Le€Wa€R ukryty w o€Wynach i ja go zauwa€Wy€Rem. Kiedy wysuwa€R!si€X, by odej€Q€Y, uderzy€Rem go !w g€Row€X. Wy us€Ryszeli€Qcie to !uderzenie, bo pytali€Qcie o nie iwzi€Xli€Qcie je za tupni€Xcie mojego konia. €[Do wszystkich diab€R€Vw, to "si€X zgadza! Wi€Xc by€R istotnie, siedzia€R w krzaku i s€Rysza€R wszystko, co m€Vwili€Qmy do siebie! Co za nieszcz€X€Qcie wynik€Roby z tego dla nas, gdyby mu si€X uda€Ro uj€Q€Y niepostrze€Wenie! Jak to dobrze, €We go %unieszkodliwili€Qcie, je€Qli si€X niemyl€X. Zwi€S€Wcie go i zakneblujcie! Ale dlaczego on nie zosta€R po tamtej stronie ze swymi lud€\mi? Co mia€R tu do roboty? Musia€R tu chyba by€Y ju€W przed nami? "€[Pytacie si€X w ten spos€Vb, a innych nazywacie greenhornami! To przecie€W prawdziwie greenhornowskie pytanie! Oczywi€Qcie, €We by€R tutaj przed nami. Keiowehowiewiedzieli, €We nadejdziemy, przypuszczali, €We pod€S€Wymy €Qladem Santera i €We si€X tu !pojawimy. Chcieli nas przyj€S€Y, aby za€Q nie straci€Y stosownego momentu, postawili tu stra€Wnika, kt€Vry mia€R ich zawiadomi€Y o naszym "zbli€Waniu si€X. Poniewa€W jednak jechali€Qmy zbyt pr€Xdko albo mo€We dlatego, €We niedobrze uwa€Wa€R, albo wreszcie z tego !powodu, €We przyby€R tu w€Ra€Qniew chwili, kiedy nadeszli€Qmy z drugiej strony, zaskoczyli€Qmy go i musia€R si€X ukry€Y w o€Wynach. "€[ M€Vg€R przecie€W umkn€S€Y na drug€S stron€X do swoich!! !€[Brak€Ro mu ju€W na to czasu, bo mogli€Qmy go zobaczy€Y w "biegu i odgadliby€Qmy, €We dzi€Xkijego ostrze€Weniu Keiowehowie s€S przygotowani na nasze przybycie. Kto wie zreszt€S, !czy nie postanowi€R ju€W z g€Vry ukry€Y si€X tutaj, by nas pods€Rucha€Y. €[Wszystko to bardzo prawdopodobne. Szcz€X€Qcie, €We go mamy w r€Xku! Teraz b€Xdzie si€X musia€R wyspowiada€Y i przyzna€Y do wszystkiego. €[ Nie zdradzi niczego. Nic z niego nie wydob€Xdziecie. €[ Mo€Wliwe. Nie potrzebujemy !te€W zbytnio si€X trudzi€Y. Wiemybez niego, o co idzie, a czegoJeszcze nie wiemy dotychczas, o tym dowiemy si€X wkr€Vtce, gdy€W udam si€X teraz na tamt€S stron€X. "€[ Mo€We po to, aby ju€W na t€X nie wr€Vci€Y! €[ Czemu?? €[Bo was Keiowehowie !zatrzymaj€S. Sami m€Vwili€Qcie o trudno€Qciach skradania si€X przy tak licznych i jasnych ogniach. €[Tak, dla was to by€Roby bardzo trudne, ale nie dla mnie. Dlatego stanie si€X tak, !jak powiedzia€Rem: ja p€Vjd€X na drug€S stron€X, a wy tu zostaniecie. !Wyg€Rosi€R te s€Rowa tonem tak stanowczym i rozkazuj€Scym, €We czu€Rem si€X zmuszony mu odpowiedzie€Y: €[Jeste€Qcie dzi€Q jakby przemienieni, Samie! Nie s€Sdzicie chyba, €We wolno wam mi rozkazywa€Y? A mo€We jednak? #€[ Oczywi€Qcie, €We tak s€Sdz€X. €[W takim razie musz€X wam po przyjacielsku o€Qwiadczy€Y, !€We si€X mylicie. Jako surweyor, mam stanowisko wy€Wsze od was, gdy€W odkomenderowano was nam tylko do obrony. Wiecie te€W, €We za zgod€S ca€Rego szczepu Inczu-czuna zamianowa€R mnie wodzem. Rozpatrujcie wi€Xc sw€Vj stosunek do mnie, z kt€Vrej strony wam si€X podoba, ale ja jestem zawsze nad wami i mam prawo rozkazywa€Y. €[Gadanie €Wadnego wodza nic !mnie nie obchodzi €[stwierdzi€R. €[ Poza tym jestem starym westmanem, a tymczasem wy jeste€Qcie greenhornem i moim uczniem, O tym nie powinni€Qcie zapomina€Y, je€Qli nie chcecie narazi€Y si€X na nazw€X niewdzi€Xcznika. Tak b€Xdzie, jak powiedzia€Rem. Ja teraz p€Vjd€X, a wy tu zostaniecie! Poszed€R istotnie. Apacze !zacz€Xli szemra€Y, a Stone rzek€Rz niech€Xci€S: €[ On dzisiaj rzeczywi€Qcie !jest zupe€Rnie inny ni€W zawsze. !Wam zarzuci€R niewdzi€Xczno€Q€Y! Powinni€Qmy wam dzi€Xkowa€Y, gdy€W bez was nie €Wyliby€Qmy ju€W dawno. Czy on wam tak€We kiedy €Wycie ocali€R? €[Dajcie mu spok€Vj! €[odpowiedzia€Rem. €[To dzielny cz€Rowiek, a jego dzisiejsze wyst€Spienie przemawia raczej $na jego korzy€Q€Y. To w€Qciek€Ro€Q€Yz powodu €Qmierci Inczu-czuny i Nszoczi! Nie b€Xd€X mu, co prawda, pos€Ruszny i p€Vjd€X tak€We do Keioweh€Vw. W rozdra€Wnieniu, w jakim si€X teraz znajduje, mo€We si€X porwa€Y na co€Q, czego by nie "zrobi€R kiedy indziej. Zosta€Zcie tu, dop€Vki nie wr€Vc€X, i nie odchod€\cie, cho€Yby€Qcie nawets€Ryszeli strza€Ry. -Tyl ko "gdyby€Qcie us€Ryszeli m€Vj g€Ros, po€Qpieszcie mi z pomoc€S. Zostawi€Rem rusznic€X tak samojak Sam swoj€S Liddy i #oddali€Rem si€X. Spostrzeg€Rem, €WeHawkens wprost od nas poszed€R przez €Ro€Wysko rzeki; chcia€R si€X zatem skrada€Y po drugiej stronie. Uwa€Waj€Sc to za niew€Ra€Qciwe, postanowi€Rem post€Spi€Y inaczej. Keiowehowiewiedzieli, ze nale€Wa€Ro nas szuka€Y w g€Vrze rzeki, i tam te€W zwr€Vcili swoj€S uwag€X. Hawkens post€Spi€R b€R€Xdnie, "zbli€Waj€Sc si€X do nich z tamtej strony. Postanowi€Rem podej€Q€Y ich od strony przeciwnej. W tym celu poszed€Rem w d€V€R rzeki, trzymaj€Sc si€X tak daleko od brzegu, €Weby mnie "nie dosi€Xgn€S€R blask ognia, a€W do miejsca gdzie po drugiej "stronie ko€Zczy€R si€X lasek. Tam ju€W ognisk nie by€Ro, a drzewa zas€Rania€Ry blask p€Romieni. !Panowa€Ra tu ciemno€Q€Y, tak €We !mog€Rem niepostrze€Wenie zej€Q€Y !do €Ro€Wyska i wydosta€Y si€X na !drugi brzeg. Znalaz€Rszy si€X poddrzewami, po€Ro€Wy€Rem si€X na ziemi i poczo€Rga€Rem naprz€Vd. #Pali€Ro si€X osiem ognisk, wi€Xcej zatem, ni€W by€Ro potrzeba, gdy€W naliczy€Rem wszystkiego !czterdziestu Indian. Zapalili je h€Rego €Ro€Wyska. u€W a lekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBpH cdИ ? c€dї6 cуd-"б cFeў,ш cЉeц7’I fwi€Xc tylko po to, aby nam pokaza€Y, gdzie obozuj€S. Keiowehowie siedzieli pod drzewami w grupach i trzy maliw r€Xkach strzelby gotowe do strza€Ru. Biada nam, gdyby€Qmy !wpadli w t€X pu€Rapk€X, zreszt€S zastawion€S tak widocznie i "g€Rupio, €We mogli w ni€S wpa€Q€Y tylko zupe€Rnie niedo€Qwiadczeni!ludzie! Konie Indian pas€Ry si€X na otwartej prerii. !Ch€Xtnie pods€Rucha€Rbym jedn€S"z tych grup, o ile mo€Wno€Qci t€X,przy kt€Vrej znajdowa€R si€X dow€Vdca, bo tam najpewniej mo€Wna by€Ro zasi€Xgn€S€Y potrzebnych wiadomo€Qci. Ale gdzie szuka€Y dow€Vdcy? Chyba tam, gdzie by€R Santer. !Zacz€S€Rem si€X sun€S€Y od drzewado drzewa, aby go wyszuka€Y. Po jakim€Q czasie zobaczy€Rem go w€Qr€Vd czterech Indian, z kt€Vrych €Waden jednak nie mia€Roznaki wodza. By€Ro to zreszt€Szbyteczne, gdy€W wedle zwyczaju czerwonosk€Vrych najstarszy z nich musia€R by€Y wodzem. Nie mog€Rem niestety przyczo€Rga€Y si€X na tak€S #odleg€Ro€Q€Y, na jak€S bym chcia€R,bo las nie mia€R podszycia, kt€Vre by mnie zas€Roni€Ro, ale kilka drzew sta€Ro tak blisko "siebie, €We tworzy€Ry jak€S tak€S !os€Ron€X. Poniewa€W pali€Ro si€X osiem ognisk, ka€Wde drzewo rzuca€Ro po kilka cieni i #p€V€Rcieni, kt€Vre chwiej€Sc si€X wr€V€Wne strony nadawa€Ry laskowa niesamowity wygl€Sd. Na moje szcz€X€Qcie czerwonosk€Vrzy rozmawiali g€Ro€Qno, gdy€W wcale nie !zamierzali si€X kry€Y; chodzi€Ro "im w€Ra€Qnie to, €Weby€Qmy ich nie"tylko widzieli, lecz i s€Ryszeli. Dosta€Rem si€X do zacienionego miejsca i zatrzyma€Rem si€X w nim, mo€We o dwie€Qcie krok€Vw od Santera, kt€Vry opowiada€R o G€Vrze Nugget€Vw i wzywa€R czerwonosk€Vrych, a€Weby si€X tam udali wraz z nim po skarby. €[ Czy m€Vj bia€Ry brat zna miejsce, gdzie mo€Wna by je "znale€\€Y? €[ zapyta€R najstarszy z Indian. €[Nie. Chcieli€Qmy si€X dowiedzie€Y, ale Apacze za pr€Xdko powr€Vcili. Spodziewali€Qmy si€X, €We zatrzymaj€S si€X tam, dop€Vki nie zdo€Ramy ich podpatrzy€Y. €[W takim razie daremne s€S wszelkie poszukiwania, cho€Ybynawet dziesi€X€Y razy po stu !ludzi uda€Ro si€X tam w tym celu.Czerwoni m€X€Wowie umiej€S doskonale uczyni€Y takie miejsca niewidocznymi. Poniewa€W jednak m€Vj bia€Ry !brat zastrzeli€R najwi€Xkszego z naszych wrog€Vw i jego c€Vrk€X, zrobimy mu t€X przys€Rug€X, €We pojedziemy tam z nim i pomo€Wemy mu szuka€Y. Przedtem jednak musimy pojma€Y €Qcigaj€Scych, a potem zabi€Y Winnetou. €[ Winnetou?? Wszak on b€Xdzie z nimi! €[Nie, on nie mo€We opu€Qci€Y teraz swoich zmar€Rych i zatrzyma przy sobie wi€Xksz€S !cz€X€Q€Y wojownik€Vw, a mniejsz€Spoprowadzi ten bia€Ry pies, OldShatterhand, kt€Vry zgruchota€Rkolana naszemu wodzowi. Ten oddzia€R dzi€Q pokonamy. €[ A potem pod€S€Wymy ku G€Vrze Nugget€Vw, aby u€Qmierci€Y Winnetou i poszuka€Yz€Rota! !€[Nie mo€We by€Y tak, jak m€Vj brat my€Qli. Winnetou musi pochowa€Y ojca i c€Vrk€X, w tym przeszkodzi€Y mu nie wolno, boWielki Duch nie przebaczy€Rby nam tego. Napadniemy na niego dopiero po pogrzebie. Onnie pojedzie ju€W teraz do miast bladych twarzy, lecz powr€Vci do domu. Potem urz€Sdzimy zasadzk€X albo zwabimy go tak jak Old Shatterhanda, kt€Vry tu na pewno przyb€Xdzie. Czekam tylko na powr€Vt zwiadowcy ukrytego po drugiej stronie. Stra€We, wystawione daleko, tak€We nie donios€Ry mi jeszcze o niczym. Ostatnie s€Rowa m€Vwcy przestraszy€Ry mnie bardzo. Przed laskiem by€Ry stra€We! Co b€Xdzie, je€Qli Sam Hawkens ich nie spostrze€We? Ledwo to pomy€Qla€Rem, us€Rysza€Rem kilka kr€Vtkich !okrzyk€Vw. Dow€Vdca zerwa€R si€X i j€S€R nads€Ruchiwa€Y. Reszta Keioweh€Vw zamilk€Ra tak€We, nadstawiwszy uszu. Wtem zbli€Wy€Ra si€X od lasku grupa z€Ro€Wona z czterech czerwonosk€Vrych, wlok€Scych z$sob€S bia€Rego, kt€Vry broni€R si€X,lecz bezskutecznie. Nie by€R wprawdzie skr€Xpowany, ale czterej zwyci€Xzcy trzymali go w szachu czterema no€Wami. Je€Zcem by€R m€Vj nieostro€Wny Sam! Postanowi€Rem natychmiast, €We nie zostawi€X go w niewoli, cho€Ybym mia€R to przyp€Raci€Y €Wyciem. €[ Sam Hawkens!! €[zawo€Ra€R poznawszy go Santer. €[Dobry wiecz€Vr, sir! Nie spodziewali€Qcie si€X chyba zobaczy€Y si€X tutaj ze mn€S? €[€Potrze, zb€Vju, morderco! €[odrzek€R mu nieustraszony cz€Rowieczek chwytaj€Sc go za "gard€Ro. €[ Dobrze, €We ci€X mam, otrzymasz teraz nagrod€X, je€Qlisi€X nie myl€X! Napadni€Xty broni€R si€X, czerwonosk€Vrzy przyskoczyli i oderwali Sama. Powsta€Ro zamieszanie, z kt€Vrego czym pr€Xdzej skorzysta€Rem. Wzi€S€Rem do r€Sk oba rewolweryi rzuci€Rem si€X w sam €Qrodek Indian. €[ Old Shatterhand!! €[ krzykn€S€R Santer i uciek€R ze strachu. Pos€Ra€Rem za nim dwie kule, !kt€Vre go jednak nie dosi€Xg€Ry, reszt€X strza€R€Vw da€Rem do $Indian, kt€Vrzy si€X te€W cofn€Xli. €[ Precz st€Sd!! A wy trzymajcie si€X mnie! €[ zawo€Ra€Rem do Sama. Zdawa€Ro si€X, €We czerwonosk€Vrzy z przera€Wenia #stracili zdolno€Q€Y do ruchu. Stalijak skamieniali, chocia€W do nich strzela€Rem, umy€Qlnie zreszt€S w taki spos€Vb, aby ichnie zabi€Y. Chwyci€Rem Sama za #r€Xk€X i poci€Sgn€S€Rem go z sob€S !przez lasek na d€V€R w €Ro€Wysko rzeki. Wszystko to odby€Ro si€X tak pr€Xdko, €We od mego ataku up€Ryn€X€Ra zaledwie minuta. €[Niech to wszyscy diabli, nadeszli€Qcie w sam czas €[ rzek€R Sam, kiedy zeszli€Qmy na d€V€R. €[ Te draby mnie... !€[Nie gadajcie, lecz chod€\cie za mn€S! €[przerwa€Rem mu, puszczaj€Sc jego r€Xk€X i zwracaj€Sc si€X w prawo w d€V€R rzeki, bo nale€Wa€Ro przede wszystkim odej€Q€Y od owego lasku na odleg€Ro€Q€Y strza€Ru. Teraz dopiero zaskoczeni i os€Rupiali czerwonosk€Vrzy przyszli do siebie. Zawyli za !nami tak, €We zag€Ruszyli odg€Roskrok€Vw Sama. Zabrzmia€Ry przera€\liwe okrzyki, hukn€X€Ry strza€Ry i nast€Spi€R piekielny ha€Ras. Dlaczego nie umyka€Rem w g€Vr€X rzeki ku obozowi, lecz w odwrotnym kierunku? Z bardzoprostego powodu. Przede wszystkim dlatego, €We czerwonosk€Vrzy nie mogli nas widzie€Y, bo w €Ro€Wysku rzeki by€Ro ciemno, nadto z tej przyczyny, €We pobiegli zapewne w g€Vr€X, spodziewaj€Sc si€X nas w tamtej"stronie, a my €Qpiesz€Sc w d€V€R, byli€Qmy do€Q€Y bezpieczni. Mogli€Qmy potem €Rukiem dosta€Y si€X do obozu. Kiedy mi si€X wyda€Ro, €We odbieg€Rem ju€W do€Q€Y daleko, zatrzyma€Rem si€X na chwil€X. Wycie czerwonosk€Vrych !rozlega€Ro si€X wci€S€W jeszcze, ale w miejscu, w kt€Vrym "sta€Rem, nic si€X nie porusza€Ro. €[ Samie!! €[ zawo€Ra€Rem st€Rumionym g€Rosem. Odpowiedzi nie by€Ro. €[Samie, czy umie s€Ryszycie? €[spyta€Rem g€Ro€Qniej. Nie odpowiedzia€R i teraz. Gdzie€W #on si€X podzia€R? Szed€R przecie€W za mn€S. Uciekali€Qmy przez zesch€Ry, pop€Xkany namu€R i "g€R€Xbokie ka€Ru€We. Doby€Rem zza pasa naboje, nabi€Rem ponownie rewolwery i zawr€Vci€Rem wolnym krokiem, aby poszuka€Y Sama. Piekielny ha€Ras Keioweh€Vw brzmia€R jeszcze ci€Sgle, ale !mimo to zbli€Wa€Rem si€X do nich coraz bardziej, dop€Vki nie znalaz€Rem si€X znowu w tym miejscu pod laskiem, gdzie wezwa€Rem Sama, aby szed€R za mn€S. Poszukiwanie moje nie odnios€Ro skutku. Sam by€R widocznie innego zdania i pu€Qci€R si€X od razu na drugi brzeg, nie zwa€Waj€Sc na moje s€Rowa. Ale tam w blasku ognisknie tylko wystawi€R si€X Keiowehom na widok, lecz narazi€R tak€We na ich kule. !Jak€We nierozwa€Wny okaza€R si€X ten ma€Ry, a tak uparty "cz€Reczyna! Zl€Sk€Rem si€X zn€Vw o!niego. Oddala€Rem si€X na powr€Vtod lasku tak, €We nie mo€Wna by€Ro mnie dostrzec, i pobieg€Rem okr€X€Wn€S drog€S do naszego obozu. Tam zasta€Rem wszystkich bardzo wzburzonych. Czerwoni#i biali towarzysze cisn€Xli si€X domnie, a Dick Stone zawo€Ra€R g€Rosem pe€Rnym wyrzutu: !€[Sir, dlaczego zabronili€Qcie nam i€Q€Y za sob€S nawet, gdyby pad€Ry tam strza€Ry? Czekali€Qmynaprawd€X z upragnieniem na !wasze wo€Ranie. Dzi€Xki Bogu, €We wy jeste€Qcie przynajmniej ju€W tutaj, i to cali i zdrowi, jak widz€X! €[ Gdzie Sam?? Nie ma go tutaj? €[ spyta€Rem. €[ Tutaj?? Jak mo€Wecie tak !pyta€Y? Czy€W nie widzieli€Qcie, co si€X z nim sta€Ro? €[ C€V€W takiego?? €[Czekali€Qmy spokojnie, #kiedy€Qcie nas opu€Qcili. W jaki€Q czas potem us€Ryszeli€Qmy okrzyki czerwonosk€Vrych i znowu wszystko ucich€Ro. Wtem hukn€X€Ro kilka strza€R€Vw rewolwerowych, a wkr€Vtce potem rozleg€Ro si€X okropne wycie. Nast€Xpnie pad€Ro kilka strza€R€Vw ze strzelb i ujrzeli€Qmy Sama. €[ Gdzie?? !€[ Tam na dole przy lasku, ale ju€W na tym brzegu. #€[ Tak te€W my€Qla€Rem. Sam by€R dzisiaj tak nierozwa€Wny jak nigdy jeszcze. C€V€W dalej? #€[Bieg€R do nas, ale tu€W za nim p€Xdzi€Ro mn€Vstwo Keioweh€Vw, kt€Vrzy go do€Qcign€Xli i pochwycili. Widzieli€Qmy to !wyra€\nie, bo ogniska pal€S si€X "jasno. Chcieli€Qmy p€Vj€Q€Y mu na pomoc. Zanim jednak zdo€Rali€Qmy dobiec do tego miejsca, wrogowie przeszli wraz z nim przez €Ro€Wysko i znikn€Xli mi€Xdzy drzewami. Mieli€Qmy wielk€S ochot€X uda€Y si€X za nimi i odbi€Y Sama, ale pami€Xtali€Qmy o waszym zakazie i zaniechali€Qmy tego. #€[Zrobili€Qcie bardzo rozs€Sdnie,gdy€W w jedenastu nie dokazaliby€Qcie niczego, tylko stracili €Wycie. €[ Ale co my poczniemy, sir? Sam pojmany! "€[ Niestety, a to po raz wt€Vry.€[ Wt€Vry?? €[ zawo€Ra€R zdumiony. €[ Tak. Po pierwszym razie wydoby€Rem go na wolno€Q€Y. Gdyby szed€R za mn€S, sta€Rby tuteraz tak samo jak ja, ale on dzi€Q robi wszystko po swojemu. Opowiedzia€Rem im, co si€X sta€Ro, a gdy sko€Zczy€Rem, odezwa€R si€X Will Parker: €[W takim razie nie wasza wina, sir! Zrobili€Qcie o wiele wi€Xcej, ni€Wby zrobi€R ktokolwiek inny na waszym miejscu. Hawkens sam wpakowa€R si€X w ten bigos, ale mimo to nie mo€Wemy go tam zostawi€Y! €[Nie, on musi wyle€\€Y, ale b€Xdzie to trudniejsze ni€W za pierwszym razem. Nie ulega w€Stpliwo€Qci, €We Keiowehowie b€Xd€S teraz lepiej uwa€Wali. €[ To pewne, ale mo€We jednak uda si€X go odbi€Y! €[Hm! Wszystko mo€Wliwe, ale c€V€W wsk€Vra dwunastu ludzi "przeciwko pi€X€Ydziesi€Xciu, i to oczekuj€Scym napadu... A jednak jest to prawdopodobniejedyny €Qrodek, gdy€W za dnia tym bardziej nie mogliby€Qmy odwa€Wy€Y si€X na atak. €[ Well!! Uderzymy wi€Xc jeszcze tej nocy! !€[ Powoli, powoli! Trzeba si€X nad tym zastanowi€Y. €[Rozwa€Wcie to, sir, ale pozw€Vlcie mi tymczasem #przekra€Q€Y si€X na drug€S stron€X i zbada€Y, jak wygl€Sda sytuacja. €[Mo€Wecie to zrobi€Y, ale !p€V€\niej, gdy po jakim€Q czasie zmniejszy si€X czujno€Q€Y wrog€Vw. !Zreszt€S nie p€Vjdziecie sami, bo ja b€Xd€X wam towarzyszy€R i prawdopodobnie we€\miemy z sob€S wszystkich. "€[Pi€Xknie, bardzo dobrze, sir! Niech tak b€Xdzie. Wyprawa wszystkich pachnie napadem. !Spe€Rnimy nasz€S powinno€Q€Y. Ja bior€X na siebie sze€Qciu lub o€Qmiu Keioweh€Vw, a Stone te€W mniej nie zechce. Prawda, m€Vj stary Dicku? %€[Tak, zgad€Re€Q, Willu! €[odrzek€R zapytany. €[ Nie dbam o liczb€X,gdy chodzi o oswobodzenie Sama. Jest to zreszt€S stary wyga, ale mia€R dzi€Q kiepski dzie€Z. Istotnie, Samowi tego dnia szcz€X€Qcie nie dopisa€Ro. !Zacz€S€Rem rozmy€Qla€Y, jakby go uwolni€Y. Mog€Rem narazi€Y w€Rasne €Wycie, ale nie mia€Rem prawa wystawia€Y na szwank €Wycia Apacz€Vw. Przypuszcza€Rem zreszt€S, €We mo€We uda si€X €Ratwiej i z mniejszym niebezpiecze€Zstwem osi€Sgn€S€Y cel podst€Xpem, ale to mog€Ro "si€X okaza€Y dopiero p€V€\niej, poprzekradni€Xciu si€X na drug€S stron€X. Postanowi€Rem zabra€Y zsob€S Apacz€Vw na wypadek, gdyby okaza€R si€X korzystny nag€Ry atak. !Musieli€Qmy zaczeka€Y, gdy€W podrugiej stronie panowa€R jeszcze wielki ruch. Wnet !jednak uspokoi€Ro si€X zupe€Rnie,!a cisz€X przerywa€Ry tylko silne,dono€Qne uderzenia tomahawk€Vw. To czerwonosk€Vrzy r€Sbali drzewo;widocznie zamierzali utrzyma€Yognie do rana. Potem usta€Ry tak€We odg€Rosy topor€Vw. Gwiazdy wskazywa€Ry p€V€Rnoc, czas ju€W by€Ro !przyst€Spi€Y do dzie€Ra. Najpierwdobrze przywi€Szali€Qmy konie, kt€Vre postanowili€Qmy zostawi€Y, po czym jeszcze razobejrza€Rem wi€Xzy i kneble pojmanego Keioweha. !Nast€Xpnie opu€Qcili€Qmy ob€Vz i ruszyli€Qmy t€S sam€S drog€S, kt€Vr€S szed€Rem poprzednio. Stan€Swszy poni€Wej lasku w €Ro€Wysku rzeki, kaza€Rem Apaczom pod komend€S Dicka Stone'a zatrzyma€Y si€X unikaj€Sc wszelkiego szmeru. Potem uda€Rem si€X z Willem Parkerem cicho ku drzewom. Wydostawszy si€X na brzeg, po€Ro€Wyli€Qmy si€X na ziemi i "j€Xli€Qmy nads€Ruchiwa€Y. Doko€Ra panowa€Ra grobowa cisza. Pe€Rzali€Qmy powoli naprz€Vd. Osiem ognisk bi€Ro wci€S€W !jeszcze w g€Vr€X p€Romieniami. Zezdumieniem spostrzeg€Rem, €We ponarzucano w nie ca€Re stosy grubych konar€Vw. "Poczo€Rgali€Qmy si€X wi€Xc zwolna naprz€Vd, lecz nie ujrzeli€Qmy nikogo. Wkr€Vtce przekonali€Qmy si€X, €We w lasku nie by€Ro ani jednego Keioweha. "€[Odeszli, rzeczywi€Qcie odeszlipotajemnie! €[ rzeki zdziwiony Parker. €[ A mimo to podsycili ogniska! €[ Aby zamaskowa€Y sw€Vj odwr€Vt. My€Qleli, €We tymi ogniami utrzymaj€S nas w mniemaniu, €We s€S jeszcze ci€Sgle tutaj. "€[ Ale dok€Sd odeszli?? I czy nazawsze? €[Przypuszczam, gdy€W Sam jest dla nich cenn€S zdobycz€S,!kt€Vr€S chc€S zabezpieczy€Y. Ale kto wie, czy nie knuj€S czego€Q.€[ Co takiego?? €[ Napa€Q€Y na nas po tamtej stronie tak, jak my uderzyli€Qmy na nich tutaj. €[ Do pioruna, to mo€Wliwe! Musimy temu czym pr€Xdzej zapobiec, sir! €[Tak, musimy przej€Q€Y i zabezpieczy€Y konie, cho€Yby !si€X to p€V€\niej mia€Ro okaza€Y zbyteczne. Zeszli€Qmy do Apacz€Vw i po€Qpieszyli€Qmy do obozu, gdziezastali€Qmy wszystko w porz€Sdku. Ale Keiowehowie mogli podej€Q€Y nas p€V€\niej, dosiedli€Qmy wi€Xc koni i pojechali€Qmy do€Q€Y daleko w g€R€Sb prerii, gdzie znowu roz€Ro€Wyli€Qmy si€X obozem. Keiowehowie nie znale€\liby nasna dawnym miejscu i musieliby zaczeka€Y do nast€Xpnego dnia,by nas zobaczy€Y. Je€Zca !zabrali€Qmy oczywi€Qcie z sob€S. Nie pozostawa€Ro ju€W nic innego, jak uzbroi€Y si€X w "cierpliwo€Q€Y do rana. Kto m€Vg€R spa€Y, spa€R, a kto nie, ten czuwa€R. Tak przesz€Ra noc, a gdy rankiem zacz€X€Ro szarze€Y, !dosiedli€Qmy koni i wr€Vcili€Qmy do naszego pierwszego obozu. Przekonali€Qmy si€X, €We nikogo tam w nocy nie by€Ro, nie zachodzi€Ra wi€Xc potrzeba opuszczania tego miejsca, ale !ostro€Wno€Q€Y nie szkodzi. Potem udali€Qmy si€X przez rzek€X do obozu Keioweh€Vw. Ogniska ju€W"si€X wypali€Ry i pozosta€Ry z nichtylko kupy popio€Ru jako jedyneznaki wczorajszego o€Wywienia.Zacz€Xli€Qmy bada€Y €Qlady. Wiod€Ry one od miejsca, gdzie sta€Ry konie; tu wszyscy Keiowehowie wsiedli na konie iodjechali w kierunku po€Rudniowo-wschodnim. Porzucili widocznie zamiar wdawania si€X w walk€X, kt€Vra nie przynios€Raby im €Wadnego po€Wytku, skoro nie mogli ju€W nas zaskoczy€Y. A Sam? Zabrali go z sob€S, co nadzwyczajnie dotkn€X€Ro DickaStone'a i Willa Parkera. Mnie tak€We by€Ro serdecznie €Wal poczciwego cz€Reczyny. Got€Vw by€Rem przedsi€Xwzi€S€Y wszystkodla jego wyswobodzenia, !cho€Yby te kroki tylko w cz€X€Qcipodyktowane by€Ry rozs€Sdkiem.$€[ Je€Qli go nie uwolnimy, b€Xd€S !go m€Xczyli przy palu €[ biada€R Dick Stone. #€[ Nie €[ pociesza€Rem go. €[ My tak€We mamy je€Zca, a wi€Xc zak€Radnika. !€[ Ale czy oni o tym wiedz€S?? ! €[Na pewno. Sam by€R tak m€Sdry, €We im to powiedzia€R. Jak oni z nim, tak my post€Spimy z naszym je€Zcem. €[ Ale€W my musimy pojecha€Y za tymi Indianami, cho€Yby nie wiem co si€X mia€Ro sta€Y. €[ Nie. €[ Co?? Chcecie go tak zostawi€Y? €[ Tak€We nie. "€[ Jak€We€W to si€X zgadza jedno z drugim?? #€[ Tak, €We nie pozwol€X si€X tymczerwonosk€Vrym drabom wodzi€Y za nos po sawannach. €[ Za nos?? Nie rozumiem was. $€[ Przypatrzcie si€X ich €Qladom!!Kiedy zostawiane? €[ Jak si€X zdaje, przed p€V€Rnoc€S. !€[Ja te€W tak my€Ql€X. Od tego czasu up€Ryn€X€Ro oko€Ro dziesi€Xciu godzin. Czy s€Sdzicie, €We zdo€Ramy to dzisiaj nadrobi€Y? €[ Nie. €[ Albo jutro?? €[ Tak€We nie. €[ A dok€Sd waszym zdaniem odjechali?? €[ Do swojej wsi. €[Wi€Xc przyb€Xd€S tam, zanim ich do€Qcigniemy. Czy wyobra€Wacie sobie mo€We, i€W powinni€Qmy si€X zapuszcza€Y w terytorium Keioweh€Vw, aby napa€Q€Y na ich wie€Q i go €Ro€Wyska. u€W a lekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB€е cUfU г cИf(і cg!L ~gj$ќ c€žg f/ ch!n:.dhwyswobodzi€Y jednego je€Zca? €[ To by€Roby szale€Zstwem. #€[ Pi€Xknie!! Ja te€W jestem tegosamego zdania; nie pojedziemywi€Xc za nimi. !Na to Stone poskroba€R si€X za uchem i mrukn€S€R bezradnie i ze z€Ro€Qci€S: €[Ale€W Sam, Sam, Sam! Co b€Xdzie z naszym starym Samem? Przecie€W nie mo€Wemy go opu€Qci€Y! €[ Nie, tego nie uczynimy; przeciwnie, uwolnimy go nawet. !€[ A niech was diabe€R porwie, sir! Ja nie umiem rozwi€Szywa€Y takich zagadek. Raz m€Vwicie, €We nie pojedziemy za czerwonosk€Vrymi, a za chwil€X twierdzicie, €We b€Xdziemy si€X starali uwolni€Y je€Zca. To tak samo, jak gdyby€Qcie jednym tchem nazwali os€Ra raz "wielb€R€Sdem, a drugi raz ma€Rp€S!Niech to rozumie, kto mo€We. Jatego nie pojmuj€X! €[Wasz przyk€Rad wcale w tym wypadku nie jest stosowny. Keiowehowie nie udali si€X do swej wsi. €[ Nie?? A dok€Sd? €[ Nie domy€Qlacie si€X?? €[ Nie. €[Hm! I to maj€S by€Y starzy, do€Qwiadczeni westmani! Wobectego ja wol€X greenhorn€Vw, kt€Vrzy rozgryzaj€S takie orzechy i nie €Rami€S sobie na nich z€Xb€Vw! Czerwonosk€Vrzy poszli na G€Vr€X Nugget€Vw. "€[ Na... na... patrzcie go! Czy rzeczywi€Qcie? €[ Tak jest, b€Sd€\cie pewni. "€[ Mo€Wna by si€X tego istotnie po nich spodziewa€Y!! €[ Nie tylko spodziewam si€X tego, lecz twierdz€X to zupe€Rnie stanowczo. €[ Ale€W im nie wolno przeszkadza€Y w pogrzebie!! €[Nie zamierzaj€S te€W tego !robi€Y. Zaczekaj€S na koniec. S€Swrogo usposobieni do nas i do Apacz€Vw i pragn€S zemsty. Przybycie Santera by€Ro im wi€Xc bardzo na r€Xk€X. Dowiedziawszy si€X o €Qmierci Inczu-czuny i jego c€Vrki, ucieszyli si€X bardzo. Jak€We sobie €Wycz€S tego samego losu dla Winnetou! Obmy€Qlili go tak€We i dla nas, us€Ryszawszy od Santera, €We go €Qcigamy. Byli€Qmy jednak ostro€Wni i, z wyj€Stkiem Sama, nie wpadli€Qmy w pu€Rapk€X. Teraz #pr€Vbuj€S inaczej. Udali, €We jad€Sdo wsi, my€Ql€Sc, €We to nas powstrzyma od pogoni. Przypuszczaj€S, €We powr€Vcimy do Winnetou. Przejechawszy jednak kawa€Rek drogi na po€Rudniowy wsch€Vd i !€Qci€Sgn€Swszy, gdy si€X nadarzy sposobno€Q€Y, jeszcze wi€Xcej wojownik€Vw, zwr€Vc€S si€X ku G€Vrze Nugget€Vw, gdzie maj€S !zamiar na nas napa€Q€Y i wyci€S€Y w pie€Z. €[ €Padna rachuba, wcale €Radna, ale my si€X postaramy, €Weby wynik by€R inny! €[Prawdopodobnie podsun€S€R imto Santer, kt€Vry chce skorzysta€Y ze sposobno€Qci i zabra€Y stamt€Sd z€Roto. Jednym s€Rowem, jestem pewien, €We jest tak, jak m€Vwi€X. No, chcecie jeszcze €Qciga€Y Keioweh€Vw? #€[ Ani my€Ql€X!! Wasze obliczeniejest wprawdzie troch€X ryzykowne, ale odk€Sd was znam, nie pomylili€Qcie si€X jeszcze nigdy i zawsze mieli€Qcie s€Ruszno€Q€Y. Przypuszczam, €We b€Xdziecie j€Smieli i teraz. C€V€W ty na to, stary Willu? €[S€Sdz€X, €We jest tak, jak powiada Old Shatterhand. Musimy natychmiast st€Sd ruszy€Y, aby ostrzec na czas Winnetou. Czy godzicie si€X, sir? €[ Owszem. €[ A czy je€Zca zabierzemy z sob€S?? !€[Oczywi€Qcie. Przywi€S€Wemy godo Mary Sama, co mu nie b€Xdzie bardzo w smak. Za€Ratwiwszy si€X z tym, wyruszymy natychmiast. Przedtem jednak musimy znale€\€Y w €Ro€Wysku jak€S€Q ka€Ru€W€X, aby napoi€Y konie. !W p€V€R godziny potem byli€Qmy w drodze, oczywi€Qcie niezbyt zadowoleni z wyniku wyprawy. Zamiast pochwyci€Y Santera, utracili€Qmy Sama Hawkensa. Je€Weliby jednak moje przypuszczenie si€X sprawdzi€Ro,mo€Wna by mie€Y pewn€S nadziej€X, €We uwolnimy Sama i pochwycimy Santera. €^cigaj€Sc uprzednio Santera, musieli€Qmy naturalnie trzyma€Y !si€X jego tropu i ko€Rowali€Qmy, poniewa€W zmieni€R on pierwotnykierunek i pojecha€R pod k€Stemrozwartym. Teraz !postanowi€Rem ten k€St €Qci€S€Y. !Skutek by€R taki, €We ju€W przed po€Rudniem stan€Xli€Qmy u wej€Qcia do parowu prowadz€Scego na polan€X, na kt€Vrej dokonano napadu i morderstwa. Zostawili€Qmy konie w dolinie pod opiek€S jednego z Apacz€Vw, a sami ruszyli€Qmy w g€Vr€X. Na skraju polany sta€R stra€Wnik, kt€Vry powita€R nas tylko lekkim ruchem r€Xki. Spostrzegli€Qmy na pierwszy rzut oka, €We pozosta€Rych dwudziestu Apacz€Vw pracowa€Ro pilnie nad przygotowaniem pogrzebu dla wodza i jego c€Vrki. Mn€Vstwo wysmuk€Rych drzew, €Qci€Xtych tomahawkami, przeznaczono na rusztowanie. Opr€Vcz tego le€Wa€Ry tam wielkie stosy kamieni, kt€Vre ci€Sgle jeszcze znoszono. Do robotnik€Vw przy€R€Sczyli si€X od razu przybyli ze mn€S Apacze. Dowiedzia€Rem si€X, €We pogrzeb mia€R si€X odby€Y nazajutrz. Nie opodal zbudowano tymczasowy sza€Ras, w kt€Vrym przechowywano zw€Roki obojgazamordowanych. Na wiadomo€Q€Yo naszym przybyciu wyszed€R zsza€Rasu Winnetou. Jak nam powiedziano, przesiadywa€R !tam ci€Sgle. Jak€We€W wygl€Sda€R ten m€Rody w€Vdz Apacz€Vw! Winnetou zawsze by€R bardzo powa€Wny i rzadko u€Qmiech rozja€Qnia€R mu twarz. Nie s€Rysza€Rem nigdy, €Weby si€X za€Qmia€R g€Ro€Qno. Mimo tej powagi by€R w jego pi€Xknych, m€Xskich rysach wyraz dobroci i przychylno€Qci, jego aksamitne, ciemne oczy umia€Ry spogl€Sda€Y nawet "bardzo przyja€\nie. Ile€W to razy spoczywa€Ry one na mnie z %mi€Ro€Qci€S i pieszczot€S, jak€S si€Xwiduje na og€V€R tylko w oczach!kobiet! Dzisiaj nie by€Ro €Qladu tego wszystkiego. Twarz Winnetou by€Ra jakby z kamienia, a oczy spogl€Sda€Ry pos€Xpnie. Ruchy mia€R powolne i%oci€X€Wa€Re. Zbli€Wy€R si€X do mnie, obrzuci€R mnie sm€Xtnym, a r€Vwnocze€Qnie badawczym "wzrokiem, u€Qcisn€S€R s€Rabo moj€Sr€Xk€X, spojrza€R w oczy z wyrazem, kt€Vry mnie przej€S€R do g€R€Xbi duszy, i zapyta€R: "€[ Kiedy m€Vj brat powr€Vci€R?? €[ W tej chwili w€Ra€Qnie. €[ Gdzie jest morderca?? €[ Umkn€S€R. !Uczciwo€Q€Y ka€We mi przyzna€Y,€We podczas tej odpowiedzi spu€Qci€Rem wzrok ku ziemi. Prawie wstydzi€Rem si€X w€Rasnych s€R€Vw. Apacz tak€We wbi€R oczy w ziemi€X. O, gdybym m€Vg€R !wiedzie€Y, co si€X dzia€Ro w jegoduszy! !Po d€Ru€Wszej chwili zapyta€R: !€[ Czy m€Vj brat straci€R jego trop?? €[ Nie, nie straci€Rem go jeszcze dotychczas. Morderca przyb€Xdzie tutaj niebawem. €[Niech mi to Old Shatterhand opowie! Usiad€Rszy z Winnetou na kamieniu, dok€Radnie i zgodnie z prawd€S zda€Rem mu spraw€X ze wszystkiego. S€Rucha€R w milczeniu, dopiero !gdy sko€Zczy€Rem, odezwa€R si€X: €[ Wi€Xc m€Vj brat nie wie na pewno, czy dosi€Xg€Ry Santera kule rewolwerowe? €[ Nie, ale przypuszczam, €We !go nie zrani€Rem. Skin€S€R lekko !g€Row€S, u€Qcisn€S€R mi r€Xk€X i rzek€R; €[Niech mi m€Vj brat wybaczy, €We zapyta€Rem o to, czy trop nie stracony! Old Shatterhand wykona€R swe zadanie znakomicie, a na ko€Zcu post€Spi€R nawet bardzo m€Sdrze.Sam Hawkens b€Xdzie bardzo "€Wa€Rowa€R swej nieostro€Wno€Qci, ale mu j€S przebaczymy i wydob€Xdziemy go z niewoli. Ja "tak€We tak s€Sdz€X jak m€Vj brat; Keiowehowie nadejd€S, lecz. !przyjmiemy ich inaczej, ni€W si€Xspodziewaj€S. Z je€Zcem nie "nale€Wy si€X €\le obchodzi€Y, ale pilnowa€Y go trzeba jak oka w g€Rowie. Jutro wybuduje si€X grobowce dla Inczu-czuny i Nszo-czi. Czy m€Vj brat b€Xdzie przy tym? €[ By€Roby mi bardzo przykro, gdyby Winnetou na to nie zezwoli€R! €[Nie tylko zezwalam, lecz prosz€X o to. Twoja obecno€Q€Y zachowa mo€We €Wycie wielu synom bladych twarzy. Prawo krwi domaga si€X €Qmierci wielu bia€Rych ludzi, lecz oko twoje jest jak s€Ro€Zce, kt€Vre rozmi€Xkcza twardy l€Vd i zamienia go w orze€\wiaj€Sc€S wod€X. Wiesz, kogo utraci€Rem. B€Sd€\ mi ojcem i b€Sd€\ mi !siostr€S zarazem; prosz€X ci€X o to, Szarlih! €Pza zab€Rys€Ra mu w oku. Wstydzi€R si€X jej i nie !pokaza€Rby nikomu, nie kry€R si€Xtylko przede mn€S. Pobieg€R do sza€Rasu, w kt€Vrym, jak wspomnia€Rem, le€Weli zmarli, i znikn€S€R w jego wn€Xtrzu. Dzi€Q po raz pierwszy nazwa€R "mnie po imieniu Karol i p€V€\niej wymawia€R to imi€X zawsze tak samo jak teraz €[ Szarlih. Powinienem teraz opowiedzie€Y o pogrzebie, !kt€Vry si€X odby€R ze wszystkimi india€Zskimi ceremoniami. Wiem,€We dok€Radny jego opis by€Rby zajmuj€Scy, ale kiedy przypominam sobie te smutne godziny, dzi€Q jeszcze odczuwam b€Vl tak g€R€Xboki, jakgdyby si€X to sta€Ro dopiero wczoraj. Opis tych godzin wydaje mi si€X jakby zbezczeszczeniem €[ nie !grobowc€Vw, kt€Vre wznie€Qli€Qmy wtedy obu zmar€Rym pod Nugget-tsil €[lecz pomnika, kt€Vry wystawi€Rem im w mym sercu i kt€Vry otaczam nieustann€S, pe€Rn€S uszanowania opiek€S. Dlatego prosz€X, €Weby mi by€Ro wolno zaniecha€Y tego opisu. Zw€Roki Inczu-czuny przywi€Szano do konia, po czym obsypano zwierz€X ziemi€Stak, €We nie mog€Ro si€X poruszy€Y, a w ko€Zcu przestrzelono mu €Reb. Potem naniesiono stopniowo tyle ziemi, €We zakry€Ra je€\d€\ca razem z broni€S i €Tlekami€U . Wreszcie ob€Ro€Wono wszystko kilkoma warstwami kamieni. Nszo-czi otrzyma€Ra na moj€S pro€Qb€X inny gr€Vb. Nie chcia€Rem, €Weby j€S pokryto !bezpo€Qrednio ziemi€S. Oparli€Qmyj€S o pie€Z drzewa w postawie siedz€Scej, a potem tak u€Ro€Wyli€Qmy doko€Ra niej !kamienie, €We utworzy€Ry siln€S, pust€S w €Qrodku piramid€X, z kt€Vrej szczytu wystawa€Ra korona drzewa. Odwiedzali€Qmy p€V€\niej z Winnetou kilka razy grobowce pod Nugget-tsil i zastawali€Qmyje zawsze w nienaruszonym stanie...  ROZDZIA€P VI WYSWOBODZENIE SAMA €Patwo sobie wyobrazi€Y, jak bola€R Winnetou z powodu straty ojca i siostry. Podczas pogrzebu m€Vg€R t€X bole€Q€Y okaza€Y, potem jednak musia€R !j€S zamkn€S€Y w sobie g€R€Xboko. Nakazywa€R mu to z jednej strony india€Zski obyczaj, a z drugiej €[ konieczno€Q€Y zwr€Vcenia ca€Rej uwagi na spodziewane przybycie Keioweh€Vw. Nie by€R to ju€W przygnieciony gorzk€S strat€S syn i brat, lecz w€Vdz wojennejdru€Wyny, na kt€Vrej czele zamierza€R odeprze€Y napad nieprzyjaci€V€R i pochwyci€Y morderc€X swych bliskich. Mia€R ju€W widocznie plan gotowy, gdy€W zaraz po pogrzebie kaza€RApaczom przygotowa€Y si€X do !drogi i sprowadzi€Y konie, kt€Vreznajdowa€Ry si€X w dolinie. €[Dlaczego m€Vj brat wydaje tozarz€Sdzenie? €[spyta€Rem. "€[Teren jest tak uci€S€Wliwy, €We sprowadzenie koni b€Xdzie kosztowa€Ro wiele trudu. "€[ Wiem o tym €[ odrzek€R €[ ale"musi si€X to sta€Y, gdy€W chc€X w ten spos€Vb wywie€Q€Y w pole Keioweh€Vw. Dali schronienie mordercy, za to wszyscy zgin€S, Twarz jego przybra€Ra przy tych s€Rowach wyraz stanowczy, gro€\ny. Je€Qliby wykona€R sw€Vj zamiar, Keiowehowie byliby zgubieni. Ja by€Rem w tym wypadku za €Ragodniejsz€S kar€S. Keiowehowie byli wprawdzie naszymi wrogami, lecz nie byli winni €Qmierci Inczu-czuny i jego c€Vrki. Czy mog€Rem jednakwp€Rywa€Y na zmian€X postanowienia Winnetou? Kto wie, czy nie wzbudzi€Rbym w nim gniewu na samego siebie. Nastr€Xcza€Ra si€X jednak sposobno€Q€Y do tego rodzaju !pr€Vby, gdy wybrali€Qmy si€X samina polowanie. Apacze bowiem pojechali wype€Rni€Y rozkaz wodza, a Stone i Parker !przy€R€Sczyli si€X do nich. Nikt zatem nie m€Vg€Rby us€Rysze€Y odpowiedzi, kt€Vra, dana w gniewie, wi€Xc niew€Stpliwie szorstka, w obecno€Qci innych mia€Raby charakter obrazy. Wyjawi€Rem Winnetou swoje zdanie w tej sprawie, ale ku memu zdumieniu nie nast€Spi€R skutek, jakiego si€X obawia€Rem.Spojrza€R na mnie du€Wymi, pos€Xpnymi oczami i odpowiedzia€R spokojnie: €[Spodziewa€Rem si€X tego po moim bracie, gdy€W on ust€Xpowania przed wrogiem nie uwa€Wa za s€Rabo€Q€Y. €[Tak nie my€Qla€Rem, o ust€Xpowaniu nie mo€We by€Y mowy. Zastanawia€Rem si€X ju€W nawet nad tym, jak ich wszystkich pochwyci€Y. Ale oni !nie s€S winni temu, co si€X tutajsta€Ro, i by€Roby niesprawiedliwo€Qci€S, gdyby mieli ponie€Q€Y za to kar€X. %€[Uj€Xli si€X za morderc€S i chc€S tu przyj€Q€Y, aby uderzy€Y na nas! Czy to dla nas nie dostateczny pow€Vd, €Weby ich nie oszcz€Xdza€Y? €[Nie, a przynajmniej dla mnienie. Przykro mi, €We brat m€Vj Winnetou got€Vw jest pope€Rni€Y b€R€Sd, kt€Vry staje si€X przyczyn€S zguby wszystkich plemion india€Zskich. €[ Jaki b€R€Sd ma Old Shatterhand na my€Qli?? $€[Ten, €We Indianie morduj€S si€X nawzajem, zamiast pomaga€Y sobie przeciwko wsp€Vlnemu nieprzyjacielowi. Pozw€Vl, €We pom€Vwi€X z tob€S szczerze. Kto zdaniem twoim jest na og€V€R m€Xdrszy i chytrzejszy: czerwony m€S€W, czy blada twarz? !€[ Blada twarz. Przyznaj€X to, bo to prawda. Biali posiadaj€S wi€Xcej ni€W my wiadomo€Qci i zdolno€Qci. Przewy€Wszaj€S nas niemal we wszystkim. #€[Ale tobie Wielki Duch udzieli€Rtakich dar€Vw, jakimi nawet u bia€Rych ma€Ro kto si€X cieszy, dlatego chcia€Rbym, €Weby€Q my€Qla€R inaczej ni€W zwyk€Ry czerwony m€S€W. Rozum masz bystry, a wzrok tw€Vj si€Xga o wiele dalej ni€W wzrok zwyk€Regowojownika. Ile€W to razy wykopywano mi€Xdzy wami wojenny tomahawk! Nie zaprzeczysz, €We to jest nieustanne, okropne samob€Vjstwo, pope€Rniane przez czerwonych m€X€W€Vw, a ten, kt€Vry post€Xpuje w ten spos€Vb, bierze udzia€R w tym samob€Vjstwie. Inczu-czun€X i Nszo-czi zabili nie czerwonosk€Vrzy, lecz biali, a !jeden z morderc€Vw schroni€R si€X do Keioweh€Vw i nam€Vwi€R ich donapadu na was. To oczywi€Qcie jest wystarczaj€Scy pow€Vd, bytu na nich zaczeka€Y i walczy€Yz nimi, ale nie usprawiedliwia tego, €Weby ich wystrzela€Y jak w€Qciek€Re psy. To s€S twoi czerwoni bracia, pami€Xtaj o tym! T€Rumaczy€Rem mu tak jeszcze przez jaki€Q czas, Winnetou "za€Q s€Rucha€R spokojnie. A kiedy wypowiedzia€Rem ostatnie #s€Rowo, poda€R mi r€Xk€X i rzek€R: €[Old Shatterhand jest prawdziwym i szczerym przyjacielem wszystkich czerwonych m€X€W€Vw i s€Rusznie nazywa post€Xpowanie ich samob€Vjstwem. Zrobi€X, czego sobie m€Vj bia€Ry brat €Wyczy. Schwytam Keioweh€Vw, ale potem wypuszcz€X ich na wolno€Q€Y, a zatrzymam tylko morderc€X. €[Schwytasz? To b€Xdzie trudne, bo nadci€Sgn€S w przewa€Waj€Scej liczbie. Czy wpad€Re€Q mo€We na t€X sam€S my€Ql, co ja? €[ Jak€S?? €[ Zwabi€Y Keioweh€Vw w takie miejsce, w kt€Vrym by si€X nie mogli broni€Y. €[ Tak, to m€Vj plan. "€[ M€Vj tak€We. Znasz te strony,wi€Xc chcia€Rem ci€X zapyta€Y, czy jest tu gdzie€Q takie miejsce. €[ Jest i le€Wy niedaleko. To w€Sski, skalisty par€Vw. Tam chc€X zwabi€Y nieprzyjaci€V€R. #€[ S€Sdzisz, €We ci si€X to uda? "€[Tak. Skoro si€X znajd€S w tym parowie, na kt€Vrego €Qciany wspi€S€Y si€X nie mo€Wna, zaatakujemy ich z przodu i z $ty€Ru. B€Xd€S musieli si€X podda€Y, je€Weli nie zechc€S da€Y si€X bezbronnie wystrzela€Y. Daruj€X im €Wycie i wystarczy mi, €We dostan€X w r€Xce Santera. €[Dzi€Xkuj€X ci! Serce mego brata Winnetou stoi otworem "dla dobrej my€Qli. Mo€We i w innejsprawie €Wywi on r€Vwnie €Ragodne zamiary. €[ O jak€S spraw€X chodzi memubratu Old Shatterhandowi?? #€[ Chcia€Re€Q zaprzysi€Sc zemst€Xwszystkim bia€Rym, a ja !prosi€Rem ci€X, €Weby€Q tego nie czyni€R od razu, lecz zaczeka€R z decyzj€S, a€W minie pogrzeb. Czy wolno mi wiedzie€Y, co teraz postanowi€Re€Q? Zapytany patrzy€R przez pewien czas na ziemi€X, a potem podni€Vs€R na mnie jasny wzrok, wskaza€R na sza€Ras, w kt€Vrym przed pochowaniem le€Wa€Ry zw€Roki, i odrzek€R: "€[Ubieg€R€S noc sp€Xdzi€Rem tam przy umar€Rych i walczy€Rem z sob€S. Zemsta podsun€X€Ra mi $wielk€S, €Qmia€R€S my€Ql. Chcia€Rem sprowadzi€Y wojownik€Vw wszystkich czerwonych plemion i wyruszy€Y z nimi przeciw bladym twarzom. By€Rbym w€Vwczas zwyci€X€Wony, ale w walce z sob€S, kt€Vr€S stoczy€Rem dzi€Q w nocy, zosta€Rem zwyci€Xzc€S. %€[ Wi€Xc porzuci€Re€Q t€X wielk€S, €Qmia€R€S my€Ql? €[Pyta€Rem o to trzy osoby, "kt€Vre mi€Ruj€X: dwoje zmar€Rych ijednego €Wyj€Scego. Radzili mi plan ten porzuci€Y, postanowi€Rem wi€Xc p€Vj€Q€Y za ich rad€S. Spojrza€Rem na niego pytaj€Scym wzrokiem, a on m€Vwi€R dalej: €[M€Vj brat nie wie, o kim m€Vwi€X. Mam na my€Qli !Kleki-petr€X, Nszo-czi i ciebie. Was troje pyta€Rem w my€Qlach iotrzyma€Rem potr€Vjn€S, ale jednobrzmi€Sc€S odpowied€\. €[Tak, gdyby €Wyli oboje i gdyby€Q m€Vg€R ich zapyta€Y, powiedzieliby pewnie to samo, co ja ci radz€X. Plan, kt€Vry %mia€Re€Q, by€R wielki i ty m€Vg€Rby€Qsi€X podj€S€Y jego wykonania, ale... €[Niech m€Vj brat skromniej o #mnie m€Vwi i my€Qli €[przerwa€R mi.€[ Gdyby si€X rzeczywi€Qcie uda€Ro jednemu wodzowi o €Ro€Wyska. u€W a lekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїП"pв c’h#B " cѕh$d cXi%ƒ!ћ cЛi&~, cj'œ7йEjzjednoczy€Y wszystkie czerwone szczepy, nie sta€Robysi€X to tak pr€Xdko, jakbym sobie tego €Wyczy€R. Trzeba by ca€Rego d€Rugiego, pe€Rnego trud€Vw €Wycia, aby doj€Q€Y do !celu, na ko€Zcu za€Q tego €Wycia by€Roby za p€V€\no zaczyna€Y walk€X. Jeden czerwony m€S€W, cho€Yby najwi€Xkszy i najs€Rawniejszy, nie spe€Rni tego zadania, a po jego €Qmierci zabrak€Roby godnego nast€Xpcy, kt€Vry by !poprowadzi€R dalej i doko€Zczy€R rozpocz€Xtego dzie€Ra. €[Ciesz€X si€X, €We brat m€Vj Winnetou doszed€R do tego wniosku; jest on s€Ruszny. Jeden cz€Rowiek nie wystarczy,a o nast€Xpc€X by€Roby trudno. Gdyby nawet i to si€X uda€Ro, walka czerwonosk€Vrych przeciwko bia€Rym musia€Raby i tak sko€Zczy€Y si€X dla was kl€Xsk€S. €[Wiem o tym; ona przy€Qpieszy€Raby tylko nasz€S zgub€X. Gdyby€Qmy nawet ze wszystkich walk wyszli zwyci€Xsko, to jednak bladych twarzy jest tyle, €We mogliby przeciwko nam wysy€Ra€Y coraz to nowe hufce, gdy tymczasem my nie zdo€Raliby€Qmy naszych strat uzupe€Rni€Y. Zwyci€Xstwa wyniszczy€Ryby nas wolniej wprawdzie, ale tak samo !pewnie jak kl€Xski. Musia€Rem to sobie szczerze powiedzie€Y, kiedy siedzia€Rem w nocy przy moich zmar€Rych. Postanowi€Rem wi€Xc zaniecha€Y tego planu. "Chcia€Rem si€X zadowoli€Y z kolei pojmaniem mordercy i zem€Qci€Y si€X na tych, kt€Vrzy daj€S mu pomoc i przychodz€S, by uderzy€Y na nas. Ale i to odradzi€R mi m€Vj brat Old Shatterhand, zemsta wi€Xc moja ograniczy si€X teraz tylko do tego, €We pochwyc€X i ukarz€XSantera. Keioweh€Vw pu€Qcimy wolno. €[Te s€Rowa wprawiaj€S mnie w dum€X z powodu przyja€\ni, !kt€Vra nas €R€Sczy; nigdy ci ich nie zapomn€X. Chocia€W nie mo€Wemy tego twierdzi€Y na pewno, jeste€Qmy mimo to obajprzekonani, €We Keiowehowie nadci€Sgn€S. Idzie tylko o to, €Weby si€X dowiedzie€Y, kiedy przyb€Xd€S. €[Przyb€Xd€S tu ju€W dzisiaj €[rzek€R tonem tak stanowczym,jak gdyby sz€Ro o stwierdzenie faktu zupe€Rnie dowiedzionego. €[ Sk€Sd mo€Wesz to wiedzie€Y na pewno?? "€[Wnosz€X z tego, co m€Vwi€Re€Q o waszej ostatniej wyprawie. Keiowehowie udali, €We wracaj€Sdo wsi, aby was zwabi€Y za sob€S, a zd€S€Waj€S w€Ra€Qciwie tutaj; musieli wi€Xc bardzo !okr€S€Wa€Y, bo inaczej pojawiliby"si€X ju€W wczoraj. Istnia€Ry te€W inne jeszcze powody tego op€V€\nienia. €[ Jakie powody?? €[Pierwszy: Sam Hawkens, kt€Vrego tu oczywi€Qcie nie sprowadz€S, lecz ode€Ql€S do swoich do domu. Na to trzeba by€Ro wybra€Y odpowiedni czas imiejsce, a mo€We nawet zaczeka€Y na sposobno€Q€Y, kt€Vra by si€X nastr€Xczy€Ra przypadkiem. Musieli tak€We pchn€S€Y pos€Ra€Zca z doniesieniem o waszym przybyciu. !€[ Aha, s€Sdzisz, €We wojownicywyjechali naprzeciw nas ze wsi? €[Tak. Wojownicy, z kt€Vrymi mieli€Qcie do czynienia tam, nad wysch€R€S rzek€S, chcieli was poci€Sgn€S€Y za sob€S, nie mieli jednak czasu zaatakowa€Y, poniewa€W postanowili przyjecha€Y tutaj. "Wys€Rali wi€Xc jednego lub kilkuwojownik€Vw do swoich z rozkazem, €Weby wyruszono przeciwko wam ze wsi. Tym pos€Ra€Zcom powierzyli tak€We Sama Hawkensa. Po tych zarz€Sdzeniach zboczyli z poprzedniego kierunku i ruszyli ku Nugget-tsil. Chodzi€Ro o to, €Weby€Qcie wy tej zmiany kierunku nie zauwa€Wyli, !musia€Ra si€X wi€Xc ona odby€Y w miejscu, w kt€Vrym nie zostaj€S€Qlady. Miejsca takie s€S rzadkie, trzeba ich szuka€Y, a to zabiera czas. Dlatego te€W Keiowehowie me mogli nadej€Q€Y !tu wczoraj, ale dzi€Q przyb€Xd€S na pewno. "€[A sk€Sd wiesz, €We ich nie ma jeszcze dotychczas? Wskaza€R na najbli€Wsze wzg€Vrze. Ponad lasem wznosi€Ro si€X wysokie drzewo, kt€Vrego korona stanowi€Ra najwy€Wszy punkt w tych g€Vrach. Kto siedzia€R na tym drzewie, a mia€R dobre oczy, m€Vg€R obj€S€Y wzrokiem ca€R€S poblisk€S preri€X. $€[M€Vj brat nie wie €[ odrzek€R €[€We wys€Ra€Rem na drzewo wojownika, kt€Vry tam uwa€Wa i zobaczy Keioweh€Vw, jak tylko "si€X zbli€W€S, bo ma sokole oczy. Ujrzawszy ich, zejdzie natychmiast i doniesie mi o tym. €[To dobrze. Wiadomo€Qci od niego nie by€Ro, wi€Xc widoczniewrog€Vw jeszcze nie wida€Y. Czy!s€Sdzisz jednak, €We nadci€Sgn€S dzisiaj z pewno€Qci€S? €[ Tak, nie mog€S zwleka€Y d€Ru€Wej, je€Qli chc€S nas tu jeszcze zasta€Y. €[Ale€W oni nie mieli zamiaru doj€Q€Y a€W do G€Vry Nugget€Vw, chcieli tylko przygotowa€Y na ciebie zasadzk€X, kiedy b€Xdziesz wraca€R do domu. €[By€Roby si€X im to uda€Ro, gdyby€Q ich nie pods€Rucha€R. Poniewa€W jednak teraz jestem o tym uwiadomiony, zasadzka na nic si€X nie przyda, przeciwnie, ja zwabi€X ich tutaj. Do domu wraca€Rbym w kierunku po€Rudniowym. i tam by si€X na mnie zaczaili. Teraz udam, €We zmierzam na p€V€Rnoc,i zwabi€X ich tu za sob€S. #€[ Czy jeste€Q pewny, €We p€Vjd€S za tob€S? €[Tak, jestem pewny. Keiowehowie musz€S wys€Ra€Y zwiadowc€X, by si€X przekona€Y, czy tu jeste€Qmy. Temu szpiegowi nie zrobimy nic z€Rego i pozwolimy mu odej€Q€Y spokojnie do swoich. Ze wzgl€Xdu na niego kaza€Rem tu sprowadzi€Y konie. Jest ich ponad trzydzie€Qci i pomimo twardego gruntu na osypisku b€Xdzie musia€R zobaczy€Y ich €Qlady. St€Sd pod€S€Wymy do parowu, kt€Vry pos€Ru€Wy za pu€Rapk€X na Keioweh€Vw. Zwiadowca nie p€Vjdzie tam za $nami, b€Xdzie tylko €Qledzi€R jaki€Qczas, czy odeszli€Qmy rzeczywi€Qcie, a potem wr€Vci czym pr€Xdzej do swoich z !wie€Qci€S, €We odjechali€Qmy nie na po€Rudnie, lecz na p€V€Rnoc. Czy m€Vj brat przyznaje mi s€Ruszno€Q€Y? €[Tak. Wskutek tego porzuc€S my€Ql urz€Sdzenia zasadzki, !przyb€Xd€S tutaj i st€Sd puszcz€Ssi€X za nami. €[Jestem pewien, €We tak uczyni€S. Santer, kt€Vrego musiepochwyci€Y, jeszcze dzi€Q b€Xdzie w mym r€Xku. €[ A co z nim zrobisz?? €[ Prosz€X mego brata, €Weby mnie o to nie pyta€R. On umrze. To wszystko. €[ Gdzie?? Tu? Czy zaprowadzisz go do puebla? €[To jeszcze nie postanowione. Prawdopodobnienie b€Xdzie takim tch€Vrzem jakRattler, kt€Vremu musieli€Qmy "zada€Y szybk€S €Qmier€Y jak psu i mazgajowi. S€Ruchaj! Dolatuje mnie t€Xtent naszych koni. Opu€Q€Ymy to miejsce, wr€Vcimy tu potem z je€Zcami. Przyprowadzono konie. M€Vj ko€Z i Mary Hawkensa by€Ry te€W z nimi. Ka€Wdy prowadza€R swegokonia za cugle, gdy€W droga by€Ra zbyt niewygodna, by mo€Wna by€Ro ich dosi€S€Q€Y. Winnetou szed€R na czele. Sprowadzi€R nas z polanki na p€V€Rnoc, potem w las opadaj€Scy do€Q€Y stromo ku !do€Rowi. Na dole znajdowa€Ra si€X otwarta €R€Ska. Tam wsiedli€Qmy na konie i pojechali€Qmy ku wznosz€Sce ] si€X jak wysoki, prostopad€Ry mur, skalnej #€Qcianie, kt€Vr€S przecina€R w€Sskipar€Vw. Wskazuj€Sc na ten par€Vw, Winnetou powiedzia€R: €[ Oto pu€Rapka, o kt€Vrej m€Vwi€Rem. Teraz przez ni€S przejedziemy. S€Rowo to okre€Qla€Ro bardzo dobrze w€Sskie przej€Qcie, "kt€Vrym teraz przeje€Wd€Wali€Qmy. €^ciany bieg€Ry z obu stron prawie prostopadle ku niebu i nie podobna by€Ro si€X na nie wdrapa€Y. Gdyby Keiowehowie okazali si€X tak g€Rupi i wjechaliby tutaj po obsadzeniu przez nas obu #wej€Q€Y, broni€Y si€X tu by€Roby z ich strony szale€Zstwem. !Droga nie wiod€Ra prosto, lecz skr€Xca€Ra to w prawo, to w lewo i kwadrans up€Ryn€S€R, zanim stan€Xli€Qmy u wylotu parowu, gdzie zsiedli€Qmy z koni. Po chwili ujrzeli€Qmy Apacza, kt€Vry wypatrywa€R z drzewa Keioweh€Vw. €[Przybyli €[oznajmi€R. €[ Chcia€Rem ich zliczy€Y, ale nie mog€Rem, bo nie jechali pojedynczo i byli jeszcze bardzo daleko. $€[ Czy zwr€Vcili si€X ku dolinie??€[ pyta€R Winnetou. $€[Nie. Zatrzymali si€X na prerii i%roz€Ro€Wyli po€Qr€Vd zaro€Qli. Potem oddzieli€R si€X od nich jeden wojownik i poszed€R piechot€S ku dolinie. €[To zwiadowca. Mamy w€Ra€Qnie, tyle czasu, €Weby pu€Rapk€X otworzy€Y, a potem zamkn€S€Y. M€Vj brat Old Shatterhand we€\mie z sob€S Stone'a, Parkera i dwunastu moich wojownik€Vw i obejdzie #g€Vr€X tu, po lewej stronie. Ko€Ro bardzo grubej i wysokiej brzozy, jak€S tam ujrzy, !wejdzie w las, kt€Vry si€X powoliwznosi, a po drugiej stronie znowu opada. Przybywszy tam,znajdzie si€X m€Vj brat w przed€Ru€Weniu doliny, sk€Sd !wyszli€Qmy na Nugget-tsil. Id€Sc dalej t€S dolin€S, dotrze niebawem na miejsce, gdzie zostawili€Qmy konie, a dalsz€S drog€X ju€W zna. Niech jednak !nie posuwa si€X otwart€S dolin€S,!lecz jej brzegiem i kryje si€X w lesie. Old Shatterhand b€Xdzie siedzia€R w tym lesie, sk€Sd po drugiej stronie prowadzi wej€Qcie do parowu. Spostrze€Wenieprzyjacielskiego zwiadowc€X, ale mu nie b€Xdzie przeszkadza€R w €Qledzeniu. Potem zobaczy nadchodz€Scych nieprzyjaci€V€R ipozwoli im wej€Q€Y do parowu. €[Wi€Xc taki jest tw€Vj plan !€[m€Vwi€Rem dalej za niego. €[Ty zostaniesz tutaj, aby obsadzi€Ywyj€Qcie, a ja wr€Vc€X drog€S !okr€X€Wn€S, opisan€S teraz przez ciebie, do st€Vp Nugget-tsil, aby tam zaczeka€Y na !nieprzyjaci€V€R i towarzyszy€Y impotajemnie, dop€Vki nie wejd€S do pu€Rapki? €[Tak sobie to wyobra€Wam. Je€Weli Old Shatterhand nie pope€Rni jakiego€Q b€R€Xdu, to po€R€Vw uda si€X nam z pewno€Qci€S. !€[ B€Xd€X ostro€Wny, jak tylko mo€Wna. Czy Winnetou da mi jeszcze jakie€Q wskaz€Vwki? €[ Nie. Reszt€X pozostawiam tobie. "€[ Kto b€Xdzie si€X uk€Rada€R z Keiowehami, je€Qli si€X uda ich zamkn€S€Y? €[Ja. Zadaniem Old Shatterhanda jest tylko nie wypu€Qci€Y ich z parowu, gdy zobacz€S moich wojownik€Vw i "zechc€S zawr€Vci€Y. Ale €Qpieszciesi€X! Po€Rudnie ju€W dawno min€X€Ro, a Keiowehowie nie zatrzymaj€S si€X do jutra, lecz p€Vjd€S za nami dzi€Q jeszcze, zanim si€X €Qciemni. !S€Ro€Zce dokona€Ro ju€W prawie swej dziennej w€Xdr€Vwki i za godzin€X nale€Wa€Ro si€X spodziewa€Y zmierzchu. Uda€Remsi€X wi€Xc w drog€X z Dickiem, Willom i z moimi Apaczami. W kwadrans potem spostrzegli€Qmy brzoz€X i weszli€Qmy w las. Wygl€Sd "okolicy zgadza€R si€X zupe€Rnie z opisem Winnetou. Wkr€Vtce wydostali€Qmy si€X na owo miejsce w dolinie, na kt€Vrym pas€Ry si€X konie. Naprzeciw nasotwiera€R si€X boczny par€Vw, wiod€Scy na polan€X do grob€Vw Inczu-czuny i Nszo-czi. Stamt€Sd, usiad€Rszy pod drzewami, mogli€Qmy widzie€Y nadchodz€Scych Keioweh€Vw. Nie mieli€Qmy powodu obawia€Y si€X, by nas spostrzegli, gdy€W nale€Wa€Ro przypuszcza€Y, €We wejd€S do parowu z drugiej strony. Apacze milczeli, a Stone i Parker rozmawiali z sob€S po cichu. Byli pewni, €We Keiowehowie wpadn€S nam w r€Xce razem z Santerem, ja natomiast mia€Rem pewne w€Stpliwo€Qci. Do zmroku brakowa€Ro najwy€Wej dwudziestu minut, a Keiowehowie si€X nie zjawiali. S€Sdzi€Rem zatem, €We dopiero jutrzejszy ranek przyniesie rozstrzygni€Xcie, zw€Raszcza €Wenie by€Ro wida€Y tak€We zwiadowcy nieprzyjaci€V€R. U nas pod drzewami by€Ro ju€W ciemno. Szept Parkera ze Stone'em usta€R. Lekki wiatr porusza€R szczytami drzew i wywo€Rywa€R jednostajny szmer, kt€Vry nale€Wa€Roby raczej nazwa€Y nieustannym, g€R€Xbokim oddechem lasu, od kt€Vrego !bardzo €Ratwo odr€V€Wni€Y ka€Wdy inny odg€Ros. Naraz wyda€Ro mi #si€X, €We co€Q pe€Rza po mi€Xkkim, le€Qnym gruncie. Zacz€S€Rem nads€Ruchiwa€Y. Tak, co€Q si€X porusza€Ro. Zwierz€X "czworono€Wne nie zbli€Wy€Roby si€Xdo nas tak bardzo. A p€Raz? !R€Vwnie€W nie. Odwr€Vci€Rem si€X szybko i po€Ro€Wy€Rem, aby zobaczy€Y, co si€X dzieje u do€Ru, przy samej ziemi. Zrobi€Rem to jeszcze na czas i ujrza€Rem jaki€Q czarny "przedmiot, kt€Vry le€Wa€R za mn€S, a teraz przemyka€R si€X mi€Xdzy drzewami. "Zerwa€Rem si€X i po€Qpieszy€Rem za nim. Zobaczy€Rem go przed sob€S €[ jakby smug€X cienia na ja€Qniejszym tle. Si€Xgn€S€Rem r€Xk€S i chwyci€Rem kawa€Rek jakiej€Q tkaniny. %€[ Precz ! €[ odezwa€R si€X czyj€Q przestraszony g€Ros i r€Vwnocze€Qnie tkanina "wymkn€X€Ra mi si€X z r€Xki. Cie€Z znikn€S€R, wobec tego wsta€Rem izacz€S€Rem nas€Ruchiwa€Y, aby przynajmniej uchem co€Q z€Rowi€Y. Ale moi towarzysze dostrzegli moje szybkie ruchy i"us€Ryszeli okrzyk. Zerwali si€X z "miejsc i zacz€Xli pyta€Y, co si€X sta€Ro. €[Cicho, cicho b€Sd€\cie! €[ !odrzek€Rem i nat€X€Wy€Rem s€Ruch !ponownie. Ale nic ju€W nie by€Ro s€Rycha€Y. Podpatrywa€R nas jaki€Q !cz€Rowiek, i to bia€Ry, jak tego dowodzi€R angielski okrzyk. Prawdopodobnie by€R to sam Santer, gdy€W opr€Vcz niego nie by€Ro u Keioweh€Vw €Wadnej innejbladej twarzy. Musia€Rem si€X pu€Qci€Y za nim bezwarunkowo, pomimo ciemno€Qci! €[Usi€Sd€\cie z powrotem i !zaczekajcie, dop€Vki nie wr€Vc€X!€[ nakaza€Rem moim ludziom i pobieg€Rem. Nie waha€Rem si€X ani przez chwil€X, dok€Sd si€X skierowa€Y #€[nale€Wa€Ro biec ku prerii, gdzie znajdowali si€X Keiowehowie. "Pods€Ruchuj€Scy m€Vg€R cofn€S€Y si€X tylko do nich i nigdzie indziej. !Trzeba by€Ro co€Q uczyni€Y, by !tak pr€Xdko nie ucieka€R, zmusi€Ygo do ostro€Wniejszego posuwania si€X. Zawo€Ra€Rem: €[ St€Vj, bo strzelam! W kilka sekund potem odda€Rem na potwierdzenie tej gro€\by dwa strza€Ry rewolwerowe. Nie pope€Rni€Rem "przez to b€R€Xdu, gdy€W obecno€Q€Y nasza i tak ju€W wysz€Ra na jaw.Teraz mo€Wna by€Ro przypuszcza€Y, €We zbieg wejdzie ze strachu g€R€Xbiej w las, gdzie oczywi€Qcie musi zwolni€Y biegu z powodu panuj€Scej tam ciemno€Qci. Ja natomiast skoczy€Rem ku skrajowi lasu, sk€Sd mog€Rem gojeszcze dojrze€Y, i posuwa€Rem si€X wzd€Ru€W tego skraju. Chcia€Rem przeby€Y w ten %spos€Vb ca€R€S dolin€X i ukry€Y si€X w miejscu, gdzie styka€Ra si€X zpreri€S, by tam pochwyci€Y szpiega. Gdyby ucieka€R tamt€Xdy, musia€Rby przej€Q€Y ko€Ro mnie. Plan ten by€R dobry, ale niestety nie da€Ro si€X go wykona€Y. W chwili kiedy bieg€Rem zakr€Xtem doliny i wychyli€Rem si€X poza wystaj€Sc€S grup€X zaro€Qli, ujrza€Rem przed sob€S ludzi i konie tak blisko, €We z trudem !zdo€Ra€Rem si€X rzuci€Y wstecz i wsun€S€Y pomi€Xdzy drzewa. #Tu€W u wylotu doliny roz€Ro€Wyli si€X obozem Keiowehowie. Dlaczego to uczynili, nietrudnoby€Ro odgadn€S€Y. Zatrzymali si€X najpierw na prerii i wys€Rali jednego wojownika nie na zwiady, jak przypuszczali€Qmy, lecz na poszukiwanie Santera. Santer bowiem, znaj€Scy okolic€X, ruszy€R ku nam wcze€Qniej ni€W oni i dotar€R do g€Vr, zanim Winnetou pos€Ra€R stra€Wnika na drzewo. To by€Ro jego zadanie; znale€\€Y nas i donie€Q€Y o tym Indianom, skoro tylko przyb€Xd€S. Kiedy jednak nadeszli, a on jeszcze nie wr€Vci€R, wys€Rali jego tropem jednego czerwonosk€Vrego. Zwiadowca nie mia€R si€X czego obawia€Y, gdy€W w razie niebezpiecze€Zstwa Santer wr€Vci€Rby, aby ostrzec Indian. Zwiadowca wszed€R wi€Xc tak !daleko w dolin€X, jak mu si€X to zdawa€Ro konieczne, a nie ujrzawszy nieprzyjaciela, "cofn€S€R si€X z t€S wiadomo€Qci€S do swoich. Poniewa€W dolina lepiej nadawa€Ra si€X na nocleg ni€W otwarta preria, Keiowehowie postanowili si€X przenie€Q€Y. Santer wracaj€Sc musia€R si€X na nich natkn€S€Y, !pomimo €We dla ostro€Wno€Qci nie rozniecili ognisk. "Teraz ju€W wiedzia€Rem, €We nie dostaniemy ich w r€Xce ani !dzi€Q, ani jutro, je€Weli Santer "by€R do€Q€Y m€Sdry i odgad€R nasz plan. Co nale€Wa€Ro uczyni€Y? Wr€Vci€Y na swoje miejsce i zaczeka€Y, czy Keiowehowie pomimo wszystko nie wpadn€S rano w pu€Rapk€X? A mo€We wobec zmiany sytuacji trzeba by€Ro cofn€S€Y si€X a€W do Winnetou po nowe zarz€Sdzenia? By€Ro jeszcze trzecie wyj€Qcie, najbardziej dla mnie niebezpieczne, a mianowicie pozosta€Y tutaj i dowiedzie€Y si€X, co postanowi€Sczerwonosk€Vrzy uwiadomieni przez Santera o tym, co widzia€R. Santer powiedzia€R im niezawodnie, €We go €Qcigam, by€Ro wi€Xc do przewidzenia, €We!b€Xd€S si€X mieli na baczno€Qci. Postanowi€Rem jednak odwa€Wy€Ysi€X na wszystko, jakkolwiek mia€Rem ma€R€S nadziej€X powodzenia. !Liczy€Rem na panuj€Sce wok€V€R ciemno€Qci, gdy€W Keiowehowie nie rozniecili ognisk, w obawie, aby ich nie dostrze€Wono. Pod drzewami le€Wa€Ry wielkie z€Romy skalne, poros€Re mchem iotoczone paproci€S. Mo€We by misi€X uda€Ro ukry€Y za jednym z nich? Wi€Xkszo€Q€Y czerwonosk€Vrych zaj€Xta by€Ra jeszcze ko€Zmi, kt€Vre przywi€Szywali do palik€Vw, aby si€X nie mog€Ry !oddali€Y i nie zdradzi€Ry obozu. "Reszta siedzia€Ra lub le€Wa€Ra na skraju lasu. W jednym jego punkcie brzmia€Ry wydawane p€V€Rg€Rosem rozkazy. Tam zapewne znajdowa€R si€X w€Vdz itam te€W postanowi€Rem si€X #dosta€Y, je€Qliby si€X to okaza€Ro owi o €Ro€Wyska. u€W a lekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB(p4 cЦj)Є ф c)k*ˆз cŒk+_!ы cяk,J, cRl-j7#IЕl mo€Wliwe! Le€W€Sc na ziemi, posun€S€Rem si€X w tym kierunku, nie dbaj€Sco os€Ron€X, gdy€W doko€Ra panowa€Ra ciemno€Q€Y, a czerwonosk€Vrzy znajdowali si€X przewa€Wnie po drugiej stronie. Mogli mnie dostrzec tylko wtedy, gdyby kt€Vry€Q z nich #potkn€S€R si€X o mnie. Tak si€X niesta€Ro, wobec czego dotar€Rem szcz€X€Qliwie do celu. Zauwa€Wy€Rem tam dwa g€Razy le€W€Sce obok siebie €[ jeden wysoki i d€Rugi, drugi ni€Wszy. Niew€Stpliwie z tej strony Keiowehowie nie spodziewali si€X niebezpiecze€Zstwa. Wspi€S€Rem si€X spokojnie z ni€Wszego g€Razu na wy€Wszy i rozci€Sgn€S€Rem si€X na nim jak d€Rugi. Le€Wa€Rem na wysoko€Qci dwu metr€Vw do€Q€Y bezpiecznie,gdy€W €Waden z czerwonosk€Vrych nie mia€R powodu wchodzi€Y tu za mn€S. Indianie, kt€Vrzy dotychczas !byli zaj€Xci ko€Zmi, zeszli si€X &tak€We i usiedli lub roz€Ro€Wyli si€X na ziemi. Tam gdzie spodziewa€Rem si€X obecno€Qci wodza, wydano p€V€Rg€Rosem kilka rozkaz€Vw niezrozumia€Rych dla mnie, gdy€W nie zna€Rem jeszcze wtedy j€Xzyka Keioweh€Vw. Nast€Xpnie oddali€Ro si€X kilku wojownik€Vw, kt€Vrzy €[ jak mi si€X zdawa€Ro €[mieli pe€Rni€Y stra€W. Rzeczywi€Qcie obsadzili wylot doliny, ale skraj lasu pozostawili swobodny. By€Ro to dla mnie bardzo korzystne, poniewa€W zapewnia€Ro mi odwr€Vt. Obozuj€Scy rozmawiali z sob€S !p€V€Rg€Rosem. S€Rysza€Rem ka€Wde zdanie, ale niestety niczego nie rozumia€Rem. A jak€Weby mi !si€X przyda€Ro uchwyci€Y tre€Q€Y ich rozmowy! Cz€Xsto opowiadam, €We w czasie moichwypraw po Zachodzie skrada€Rem si€X pod obozy Indiannajrozmaitszych szczep€Vw, a w trakcie podr€V€Wy po innych krajach €[ pod obozowiska innych narod€Vw, gdzie pods€Ruchiwa€Rem znajduj€Scych si€X tam ludzi. Temu zawdzi€Xczam wiele z moich sukces€Vw, a cz€Xstokro€Y nawet €Wycie. Czytelnik nie wyobra€Wa sobie i nie zdaje sobie sprawy,jak trudno i jak niebezpiecznie jest w ten spos€Vb podchodzi€Y pod ob€Vz. Trudno nie tylko dlatego, €We taczynno€Q€Y wymaga fizycznej $zr€Xczno€Qci, si€Ry i wytrwa€Ro€Qci,lecz przede wszystkim dlatego, €We potrzeba do niej wewn€Xtrznej dyscypliny, inteligencji i wielu r€V€Wnych wiadomo€Qci, bez kt€Vrych nie mo€Wna si€X obej€Q€Y. Na darmo bowiem podchodzi€Rbym, cho€Yby nawet po mistrzowsku, pod ob€Vz Indian, Beduin€Vw albo Kurd€Vw, suda€Zsk€S seribah albopo€Rudniowoameryka€Zsk€S osad€XGauch€Vw, gdybym nie w€Rada€R j€Xzykiem tego szczepu i nie m€Vg€R poj€S€Y znaczenia us€Ryszanych wie€Qci. A tre€Q€Y rozm€Vw znaczy w takich wypadkach wi€Xcej ni€W wszystko, co si€X przy tej okazji zobaczy. Dlatego stara€Rem si€X zawsze pozna€Y !j€Xzyk ludzi, z kt€Vrymi mia€Rem do czynienia. Winnetou przyswoi€R sobie szesna€Qcie dialekt€Vw india€Zskich i w tym tak€We zakresie sta€R si€X moim najwybitniejszym nauczycielem. Nie zdarzy€Ro mi "si€X p€V€\niej ju€W nigdy, €Webym podchodzi€R pod ob€Vz nieprzyjacielski nie znaj€Sc j€Xzyka nieprzyjaci€V€R. "Le€Wa€Rem z dziesi€X€Y minut na kamieniu, kiedy us€Rysza€Rem wo€Ranie stra€Wy, po czym nast€Spi€Ra upragniona przeze mnie odpowied€\: €[ To ja, Santer. Wi€Xc weszli€Qcie w dolin€X? !€[ Tak. Niech m€Vj bia€Ry brat idzie dalej, a zaraz spotka czerwonych wojownik€Vw. Te s€Rowa ju€W zrozumia€Rem, poniewa€W w stosunku do Santera pos€Rugiwano si€X €Wargonem z€Ro€Wonym ze s€R€Vw india€Zskich i angielskich. #Zagadni€Xty zbli€Wy€R si€X, a w€Vdzprzywo€Ra€R go do siebie i zapyta€R: €[M€Vj brat zabawi€R o wiele "d€Ru€Wej, ni€W by€Ro postanowione.Niew€Stpliwie zatrzyma€Ry go wa€Wne powody? €[ Wa€Wniejsze, ni€W by€Qcie mogli przypuszcza€Y. Jak d€Rugo si€X tu znajdujecie? €[ Od czasu, kt€Vry blade twarze zowi€S po€Row€S godziny. €[ Spotkali€Qcie mego konia?? "€[Tak, gdy€W jechali€Qmy w trop za tob€S. Mijaj€Sc miejsce, na kt€Vrym go przywi€Sza€Re€Q, zabrali€Qmy go z sob€S. "€[ Powinni€Qcie byli zosta€Y na prerii!! Tu nie jest zupe€Rnie bezpiecznie. !€[Nie roz€Ro€Wyli€Qmy si€X tam obozem, poniewa€W tu jest !wygodniej, s€Sdzili€Qmy zreszt€S, €We tu nic by nam nie grozi€Ro, !ty bowiem powr€Vci€Rby€Q pr€Xdko,aby nas ostrzec. €[Rzecz si€X ma inaczej. Nie by€Ro mnie tak d€Rugo, poniewa€Wnara€Weni tu jeste€Qmy na niebezpiecze€Zstwo. Straci€Rem du€Wo czasu, zanim si€X dowiedzia€Rem, na czym ono polega. Old Shatterhand jest tutaj. #€[ Tak my€Qla€Rem. Czy m€Vj brat go widzia€R? €[ Tak. €[Pochwycimy go i zabierzemydo wodza, kt€Vremu strzaska€R kolana. Czeka go €Qmier€Y przy !palu m€Xcze€Zskim. Gdzie on si€X znajduje? A wi€Xc Keiowehowie nie chcieli nas zwabi€Y do swojej wsi, ale przypuszczali, €We powr€Vcimy do Winnetou. €[ To jeszcze bardzo w€Stpliwe, czy go pochwycicie €[ odrzek€R Santer. !€[Tak b€Xdzie, bo te psy maj€S tylko trzydziestu wojownik€Vw na naszych pi€X€Ydziesi€Xciu, nadto nie wiedz€S, €We tu jeste€Qmy. Zaskoczymy ich wi€Xcniespodzianie. €[W takim razie grubo si€X mylisz. Oni wiedz€S, €We mamy nadej€Q€Y, a mo€We nawet #wiedz€S, €We ju€W jeste€Qcie, gdy€W niew€Stpliwie wys€Rali naprzeciwwas zwiadowc€Vw. €[ Uff!! Wiedz€S o tym? €[ Tak. €[ Wobec tego nie mo€Wemy ichju€W zaskoczy€Y!! €[ Oczywi€Qcie, €We nie. €[Skoro wi€Xc ich napadniemy, !dojdzie do walki, kt€Vra b€Xdzie wymaga€Ra du€Wo krwi, bo Winnetou i Old Shatterhand wystarcz€S ka€Wdy na dziesi€Xciuwojownik€Vw. €[Tak, to prawda. €^mier€Y Inczu-czuny i jego c€Vrki nape€Rni€Ra ich "w€Qciek€Ro€Qci€S. Kipi€S zemst€S, "b€Xd€S si€X bronili jak rozjuszone drapie€Wne zwierz€Xta. Ale mimo to musz€S si€X dosta€Y w nasze r€Xce! Przynajmniej Winnetou. €[ Czemu w€Ra€Qnie on?? €[ Ze wzgl€Xdu na nuggety. On jeden zna prawdopodobnie pok€Rady z€Rota. €[ Nie poka€We ich nikomu. €[ Nawet gdy go schwytamy??€[I wtedy nie. !€[ B€Xd€X go m€Xczy€R dop€Vty, dop€Vki nie wyjawi tajemnicy. !€[On mimo to b€Xdzie milcza€R. Ten m€Rody pies Apacz€Vw drwi z wszelkich m€Sk. Skoro za€Q wie, €We nadchodzimy, b€Xdzie "si€X stara€R umkn€S€Y przed nami. €[ O, ja wiem, jak si€X mamy do tego zabra€Y, €Weby go wzi€S€Y do niewoli. €[ Skoro wiesz, to nam powiedz! €[ Wystarczy wyzyska€Y pu€Rapk€X, kt€Vr€S oni na nas zastawili. "€[ Zastawili pu€Rapk€X?? Jak€S? €[Chc€S nas zwabi€Y do w€Sskiego parowu, gdzie nie podobna si€X broni€Y, i tam nas wzi€S€Y do niewoli. €[ Uff!! Czy m€Vj brat Santer s€Rysza€R to wyra€\nie? €[ Tak. €[ Czy zna ten par€Vw?? €[ By€Rem w nim. €[ Opowiedz, jak si€X o tym dowiedzia€Re€Q. "€[ Odwa€Wy€Rem si€X na wiele, nabardzo wiele. Gdyby mnie #spostrzegli, poni€Vs€Rbym €Qmier€Y w m€Xczarniach i diabelnie si€X $ciesz€X, €We tak si€X szcz€X€Qliwie sko€Zczy€Ro. Zawdzi€Xczam to tylko temu, €We zna€Rem ju€W !drog€X do Nugget-tsil i okolic€X,gdzie stoj€S oba grobowce. €[ Grobowce?? Wi€Xc istotnie Winnetou pochowa€R tam swoich zmar€Rych? €[Tak jest. Bardzo mi si€X to przyda€Ro, gdy€W odwr€Vci€Ro od nas uwag€X Apacz€Vw. #Domy€Qla€Rem si€X oczywi€Qcie, €We !znajduj€S si€X tam na polanie, i mia€Rem si€X nadzwyczaj na baczno€Qci. Przeszed€Rem ju€W niejedno i mog€X si€X pochwali€Y, €We nie jestem niedo€Qwiadczonym westmanem, ale tak ostro€Wny jak dzisiaj nie by€Rem jeszcze nigdy. Nie obra€Rem oczywi€Qcie drogi przez dolin€X, lecz skrajem lasu. U wej€Qcia do przesmyku sta€Ry ich konie. Podej€Qcie Apacz€Vw, nie u€Wywaj€Sc drogi przez par€Vw, "nie by€Ro drobnostk€S, ale mi si€Xuda€Ro. W g€Vrze podwoi€Rem jeszcze ostro€Wno€Q€Y i $wyt€X€Wy€Rem ca€R€S sw€S chytro€Q€Y.!Ju€W my€Qla€Rem, €We nie zdo€Ram dotrze€Y a€W do polany, ale Apacze mieli oczy i uszy skierowane tylko na pogrzeb i $dlatego o€Qmieli€Rem si€X podej€Q€Y a€W poza ska€R€X po€Ro€Won€S na skraju polany. Stamt€Sd mog€Remwszystko podpatrzy€Y. "€[ M€Vj bia€Ry brat by€R bardzo odwa€Wny; €We jeszcze €Wyje, zawdzi€Xcza tylko pogrzebowi. €[Sam to ju€W przyzna€Rem! Skoro tylko zamkni€Xto groby, Winnetou pos€Ra€R swoich ludzi, €Weby sprowadzili konie. €[ Tam na g€Vr€X?? Czy to nie trudne? €[ Nawet bardzo uci€S€Wliwe!! €[ Mia€R zapewne wa€Wny pow€Vd do tego!! #€[ Naturalnie. Chcia€R, €Weby€Qmy!widz€Sc, i€W oni poszli tamt€Xdy #z ko€Zmi, wspi€Xli si€X za nimi, a potem posuwali si€X dalej €Qladem, kt€Vry w€Ra€Qnie prowadzi€R w pu€Rapk€X. €[ Dlaczego tak przypuszczasz?? €[ Nie przypuszczam, lecz wiem to na pewno, bo s€Rysza€Rem. €[ Od kogo?? €[Od Winnetou. Wys€Rawszy swoich ludzi po konie, zosta€R sam z Old Shatterhandem niedaleko mojej kryj€Vwki i wda€R si€X z nim w rozmow€X, kt€Vr€S ja w ca€Ro€Qci pods€Rucha€Rem. "€[Uff! Sta€R si€X cud! Winnetou !da€R si€X pods€Rucha€Y! To by€Ro !mo€Wliwe tylko dzi€Xki temu, €We my€Qli jego nie by€Ry przy nas, lecz przy ojcu i siostrze. €[ O by€Ry tak€We i przy nas. Wys€Ra€R jednego wojownika na najwy€Wszy szczyt g€Vry, sk€Sd m€Vg€R on dostrzec nasze przybycie. €[ Czy je zauwa€Wy€R?? !€[Nie, a przynajmniej nic mi o tym nie wiadomo. Widzisz wi€Xc, jak to dobrze, €We pojecha€Rem naprz€Vd. Jako pojedynczy je€\dziec, uszed€Rem oka tego szpiega. €[ Tak, post€Spi€Re€Q bardzo rozumnie. M€Vw dalej! €[Skoro tylko czerwonosk€Vrzy sprowadzili konie, nie czekali #ju€W d€Ru€Wej. Opu€Qcili polan€X i przenie€Qli si€X na drugi jej koniec ku dolinie prowadz€Scej do w€Sskiego i d€Rugiego parowu, na kt€Vrego €Qciany nie "mo€Wna si€X wspi€S€Y. Tam chcieli was zwabi€Y. €[ A wi€Xc Winnetou zamierza zamkn€S€Y ten par€Vw z obu stron?? !€[ Tak, ale oczywi€Qcie dopierowtedy, gdy wy tam wejdziecie.€[Wobec tego musi podzieli€Y swoich ludzi. Po€Rowa przejdzie przez par€Vw i zaczeka na nas na jego ko€Zcu, a druga po€Rowaukryje si€X z tej strony i p€Vjdzie potem za nami. €[ Ja tak samo my€Qla€Rem. !€[ Czy grunt jest tam skalisty,czy poros€Ry traw€S? €[ W parowie skalisty, a przednim w dolinie ro€Qnie trawa. !€[W takim razie drugi oddzia€R Apacz€Vw zostawi €Qlady, kt€Vre zauwa€Wymy. Nie wpadliby€Qmy zatem w pu€Rapk€X mimo usilnych stara€Z Winnetou. "€[O, przeciwnie! Ci hultaje s€S sprytniejsi, ni€W sobie wyobra€Wasz. Drugi oddzia€R nie !zosta€R, lecz przejecha€R tak€We przez par€Vw. €[ Uff!! Wi€Xc jak€We mogliby nas zamkn€S€Y? €[Ja sobie tak€We to pytanie zada€Rem i znalaz€Rem tylko jedn€S odpowied€\, a mianowicie, €We ten oddzia€R !chce si€X dosta€Y na nasze ty€Ry inn€S drog€S. €[ M€Vj bia€Ry brat zn€Vw roztropnie pomy€Qla€R. Czy odszuka€Re€Q t€X inn€S drog€X? €[Tak. Wszed€Rem najpierw do parowu, aby go tak€We pozna€Y, chocia€W to by€Ro niebezpieczne.W ca€Ro€Qci przej€Q€Y go nie mog€Rem, gdy€W by€Rbym si€X natkn€S€R na Apacz€Vw, kt€Vrzy obsadzili jego wylot. !Powr€Vci€Rem wi€Xc zaraz, ale nieopu€Qci€Rem go jeszcze zupe€Rnie, kiedy us€Rysza€Rem po€Qpieszne kroki. Szcz€X€Qciem le€Wa€Ro tam kilka wielkich kamieni, za kt€Vrymi przykucn€S€Rem. Min€S€R mnie Apacz, lecz nie dostrzeg€R. €[ Czy to nie by€R zwiadowca ze szczytu g€Vry?? €[ Prawdopodobnie. $€[ Zobaczy€R, €We€Qmy przybyli, i €Qpieszy€R donie€Q€Y o tym Winnetou. €[Mo€We i nie. Winnetou, opuszczaj€Sc dotychczasowy ob€Vz przy grobach, kaza€R go otym zawiadomi€Y i powiedzie€Y, €Weby szed€R za nim. !€[Tak si€X nie sta€Ro. W takim razie bowiem by€Rby z nim razem ten, kt€Vry mia€R mu ten !rozkaz zanie€Q€Y, on za€Q szed€R sam. Jest tak, jak s€Sdz€X. Spostrzeg€R nas i pobieg€R do Winnetou z wie€Qci€S o naszym przybyciu. Jak to dobrze, €We #mia€Re€Q jeszcze czas si€X ukry€Y. C€V€W potem uczyni€Re€Q? €[Zastanawia€Rem si€X przez pewien czas, jak mog€Ryby si€X potoczy€Y wypadki. Je€Weli "nieprzyjaciele chcieli nas zaj€Q€Y#z ty€Ru €[ my€Qla€Rem sobie €[moglito wykona€Y w ten spos€Vb, €We zaczekaliby na nas wygodnie ukryci w jakim€Q miejscu, przezkt€Vre my by€Qmy musieli !przechodzi€Y. Szukaj€Sc w my€Qli takiego miejsca, doszed€Rem doprzekonania, €We b€Xdzie nim dolina, w kt€Vrej si€X znajdujemy, a mianowicie ta jej strona, z kt€Vrej droga wiedzie w g€Vr€X do parowu. Je€Qliby Apacze zaczaili si€X tam mi€Xdzy drzewami, zobaczyliby nas przechodz€Scych, poszli niepostrze€Wenie za nami a€W dopu€Rapki i zamkn€Xli j€S po naszym wej€Qciu. Tak sobie powiedzia€Rem, zawr€Vci€Rem tedy i poszed€Rem tam, gdzie "spodziewa€Rem si€X ich znale€\€Y, je€Qli moje rachuby nie by€Ry mylne. €[I znalaz€Re€Q ich? €[ Nie od razu, gdy€W przyby€Rem tam przed nimi, ale nie czeka€Rem zbyt d€Rugo. $€[ Czy widzia€Re€Q i policzy€Re€Q ich dobrze?? €[ By€R to Old Shatterhand z obydwoma bia€Rymi i dziesi€Xciu Indian. €[ A wi€Xc Winnetou dowodzi tym oddzia€Rem, kt€Vry obsadzi€Rwylot parowu? #€[Tak jest. Ci usiedli na ziemi. Odwa€Wy€Rem si€X dzi€Q ju€W na tyle i uda€Ro mi si€X to !szcz€X€Qliwie, €We spr€Vbowa€Rem !jeszcze podej€Q€Y ich tak blisko,!€Weby us€Rysze€Y, o czym z sob€S m€Vwi€S. €[ A o czym m€Vwili?? "€[Nic nie m€Vwili. Kiedy jeszczeby€Rem daleko, rozmawiali z sob€S dwaj biali, ale nie tak g€Ro€Qno, €Webym ich zdo€Ra€R dos€Rysze€Y, a kiedy p€V€\niej $zbli€Wy€Rem si€X do nich, zamilkli. Apacze zachowywali si€X cicho,a Old Shatterhand te€W nie "powiedzia€R ani s€Rowa. Le€Wa€Rem tak blisko niego, €We mog€Rem goniemal dosi€Xgn€S€Y r€Xk€S. #Jak€Weby si€X z€Ro€Qci€R, gdyby to wiedzia€R! Santer mia€R zupe€Rn€S s€Ruszno€Q€Y. Jeszcze jak si€X z€Ro€Qci€Rem! Ten cz€Rowiek, r€Vwnie przebieg€Ry, jak !zuchwa€Ry, potrafi€R pods€Rucha€Ymnie i Winnetou, kiedy rozmawiali€Qmy ko€Ro grob€Vw, potem p€Vj€Q€Y za nami do parowu, odgadn€S€Y ca€Ry nasz plan i czeka€Y na nas tam, dok€Sd nas wys€Ra€R Winnetou! Le€Wa€R za mn€S i ja trzyma€Rem go ju€W nawet za brzeg bluzy! To dopiero by€R pech, nadzwyczajny pech, tak wielkiprawie jak dzisiejsze szcz€X€Qcie Santera! Gdyby mi si€X w€Vwczas uda€Ro przytrzyma€Y go, wypadki potoczy€Ryby si€X zupe€Rnie innym torem, mo€We nawet moje €Wycie przybra€Roby ca€Rkiem inny kierunek. Gniew mn€S wstrz€Ssa€R €[to tylko by€Ro przynajmniej pewnym wyr€Vwnaniem, €We ju€W tyle tu pods€Rucha€Rem, gdy tymczasem Santer nic si€X u nas nie dowiedzia€R. "€[ By€Re€Q ju€W tak blisko tego psa?? €[ zawo€Ra€R Keioweh. #€[ Dlaczego€W nie pchn€S€Re€Q go no€Wem w serce?? €[ Nawet mi to w g€Rowie nie posta€Ro. €[ Czemu?? !€[Bo by€Rbym wszystko popsu€R. Co by to by€R za ha€Ras! Apacze,pobieg€Rszy do Winnetou, zawiadomiliby go, €We jego planzdradzony. Nie zdo€Ra€Rbym go ju€W schwyta€Y, a w takim raziew jaki spos€Vb dosta€Rbym si€X do nugget€Vw, kt€Vre musz€X mie€Y? €[Nie dostaniesz ich w og€Vle nigdy. Czy Old Shatterhand znajduje si€X jeszcze tam, gdzie go zostawi€Re€Q? €[ Spodziewam si€X. !€[Spodziewasz si€X tylko? Wi€Xcmo€We odszed€R? A ja by€Rem pewny, €We jeszcze tam na nasczeka! $€[ Chcia€R to uczyni€Y, ale m€Vg€Rodst€Spi€Y od tego zamiaru. €[ Z jakiego powodu?? €[ Wie, €We go podpatrywano. $€[ Uff!! Jak€We m€Vg€R si€X o tym dowiedzie€Y? €[ Przez dziur€X, przez fataln€S, przekl€Xt€S dziur€X, wykopan€S w ziemi przez jakie€Q zwierz€X. "€[ Czy dziury umiej€S m€Vwi€Y?? €[Czasami tak. Ta w€Ra€Qnie przem€Vwi€Ra. Chc€Sc bowiem odej€Q€Y, odwr€Vci€Rem si€X. !Opar€Rem przy tym ca€Ry ci€X€War !cia€Ra na r€Xkach, ale zapad€Rem si€X praw€S r€Xk€S w jak€S€Q dziur€X, przy czym powsta€R szmer, kt€Vry pos€Rysza€R Old Shatterhand. Odwr€Vci€R si€X natychmiast i niezawodnie zobaczy€R mnie, bo kiedy si€X !zerwa€Rem, aby umkn€S€Y, rzuci€R si€X za mn€S. Omal €We mnie nie pojma€R, bo chwyci€R mnie ju€W za bluz€X, wyrwa€Rem mu si€X jednak i skoczy€Rem w bok. Zawo€Ra€R wprawdzie, €Webym "stan€S€R, gro€W€Sc strza€Rem, ale mnie oczywi€Qcie ani przez my€Qlnie przesz€Ro pope€Rni€Y takie g€Rupstwo. Przeciwnie, zaszy€Rem si€X w las jeszcze "g€R€Xbiej, gdzie os€Rania€Ra mnie ciemno€Q€Y, i usiad€Rem, by zaczeka€Y, kiedy b€Xd€X m€Vg€R bezpiecznie p€Vj€Q€Y dalej. €[ A co zrobili jego ludzie?? €[Chcieli pewnie szuka€Y mnie razem z nim, lecz on im "zabroni€R. Kaza€R im pozosta€Y a€Wdo swego powrotu i bada€R sam dalej. S€Rysza€Rem jeszcze przezpewien czas jego kroki, po czym wszystko ucich€Ro, €[ A wi€Xc poszed€R gdzie€Q?? €[ Tak. €[ Dok€Sd?? !€[Tego ju€W nie wiem. Daleko z ekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB.p™ cўl/ | cam0…ї cФm1|!Э c'n2I,— cŠn3р6ЃQэnpewno€Qci€S nie zaszed€R, a przekonawszy si€X, €We mnie nieznajdzie, zawr€Vci€R niew€Stpliwie do swoich. €[ Czy ci€X pozna€R?? !€[ Chyba nie, by€Ro za ciemno. $€[ Mo€We zakrad€R si€X a€W tutaj, siedzi teraz gdzie€Q i przypatruje si€X nam! €[To niemo€Wliwe! Nie m€Vg€R widzie€Y, dok€Sd si€X potem skierowa€Rem. Na pewno powr€Vci€R na swe stanowisko. Odczekawszy do€Q€Y d€Rugo, wyszed€Rem z lasu. na wolne pole, gdzie mog€Rem ju€W biec. Wtem zawo€Ra€R na mnie tw€Vj stra€Wnik, od kt€Vrego dowiedzia€Rem si€X, €We tu si€X znajdujecie. Nast€Spi€Ra pauza w rozmowie. Dow€Vdca otrzyma€R widocznie potrzebn€S wiadomo€Q€Y i "rozwa€Wa€R j€S. Po jakim€Q czasie zapyta€R: !€[ Co m€Vj bia€Ry brat zmierza zrobi€Y?? "€[ Chc€X najpierw us€Rysze€Y, coty postanowisz. €[Z twego sprawozdania "widz€X, €We sta€Ro si€X zupe€Rnie !inaczej, ni€W przypuszczali€Qmy. Gdyby nam si€X uda€Ro zaskoczy€Y Apacz€Vw niespodzianie, dostaliby si€X w nasze r€Xce €Wywi lub martwi i nie kosztowa€Roby nas to chyba zbyt wiele krwi. Teraz jednak czekaj€S na nas. Old Shatterhand ci€X zauwa€Wy€R, wiezatem, €We jego plan ju€W zdradzony, i b€Xdzie si€X mia€R na baczno€Qci. Najlepiej b€Xdzie, je€Qli opu€Qcimy te strony. !€[ Opu€Qcimy?? Chcesz odej€Q€Y? Co ci na my€Ql przysz€Ro? Boisz si€X tej garstki Apacz€Vw? "€[M€Vj bia€Ry brat nie chce mniechyba obrazi€Y? Nie €Tznam !trwogi, ale je€Qli mog€X dosta€Y wroga w r€Xce bez rozlewu krwilub z rozlewem, to wol€X bez. Tak post€Xpuje ka€Wdy rozumny wojownik, cho€Yby by€R najwaleczniejszy. €[ Czy ci si€X zdaje, €We opuszczaj€Sc te strony zdo€Raszpochwyci€Y tych bia€Rych i Apacz€Vw? €[ Tak. €[ Oho!! Ciekaw jestem, w jaki spos€Vb! €[ B€Xd€S nas €Qciga€Y. €[ To nie jest zn€Vw tak pewne. €[To pewne. Winnetou musi si€Xzem€Qci€Y na tobie, a wie, €We jeste€Q z nami, nie zejdzie wi€Xc z naszego tropu. Zrobimy go umy€Qlnie tak wyra€\nym, €Weby go €Ratwo by€Ro zobaczy€Y,i udamy si€X wprost do naszej wsi, dok€Sd odes€Ra€Rem pojman€Sblad€S twarz, Sama Hawkensa. €[I zdaje ci si€X, €We Apacze pod€S€W€S tam za nami? #€[ Tak, b€Xd€S nas nawet €Qcigaliz wielkim po€Qpiechem. €[ Aha!! €]eby mnie pojma€Y? Czy m€Vwisz to, aby mnie pocieszy€Y? Mam si€X znowu pozwoli€Y €Qciga€Y, kiedy tu nastr€Xcza mi si€X najlepsza sposobno€Q€Y do wykonania moich zamiar€Vw? €[Tu nic nie uzyskasz, a podczas jazdy do naszej wsi nie narazisz si€X na najmniejsze niebezpiecze€Zstwo. €[Ale skoro nas dop€Xdz€S, niebezpiecze€Zstwo b€Xdzie tak "wielkie, €We wi€Xkszego ju€W by€Y nie mo€We. "€[Ale€W oni nas nie do€Qcign€S, gdy€W oddalimy si€X od nich tak,€We b€Xdziemy zupe€Rnie bezpieczni. Odjedziemy natychmiast, a oni mog€S ruszy€Y za nami dopiero w€Vwczas, gdy zauwa€W€S, €We !nas ju€W nie ma. Nie nast€Spi to przed jutrzejszym po€Rudniem. -Wraca€Y, i to zaraz? Nie godz€X si€X na to. Jak przyjmie to Tangua, skoro si€X dowie, €Weporzuci€Re€Q te wszystkie korzy€Qci, jakie tu mia€Re€Q w "r€Xku, cho€Y nic ci€X do tego nie zmusza€Ro? Rozwa€W to dobrze! W€Vdz nie odezwa€R si€X ani s€Rowem na to ostrze€Wenie; widocznie zrobi€Ro na nim wra€Wenie. Nie usz€Ro to uwagi Santera, tote€W m€Vwi€R dalej: !€[Tak, po€Ro€Wenie nasze tutaj jest tak korzystne, €We tw€Vj nowy plan nie mo€We nam przynie€Q€Y nic lepszego. Naszymjedynym zadaniem jest tylko odwr€Vci€Y pu€Rapk€X, by Apacze sami w ni€S wpadli. !€[ Uff!! Jak mamy to uczyni€Y? €[Zaatakujemy oba oddzia€Ry, kt€Vre postanowi€Ry nas zamkn€S€Y w parowie, jeden po drugim, i nie dopu€Qcimy do przeprowadzenia ich zamiar€Vw.€[ W takim razie trzeba by wpierw pokona€Y oddzia€R Old Shatterhanda. Co ty na to? €[ Zgadzam si€X. €[ A wi€Xc jutro rano miniemy !ich i b€Xdziemy udawa€Y, €We nie wiemy, i€W nas goni€S. !€[ Nie, nie potrzeba tak d€Rugoczeka€Y. Zniszczymy ich ju€W dzisiaj. "€[ Uff!! Niech m€Vj bia€Ry brat powie, jak mamy to zrobi€Y. "€[To takie proste i €Ratwe, €We w€Ra€Qciwie nie ma co t€Rumaczy€Y! Znam dok€Radnie miejsce, w kt€Vrym znajduje si€X Old Shatterhand ze swoimi lud€\mi, i zaprowadz€X was tam. Oczy Keioweh€Vw s€S przyzwyczajone do ciemno€Qci,a ruchy ich podobne do "ruch€Vw w€X€Wa, kt€Vrego si€X nie s€Ryszy, gdy pe€Rznie po mchu le€Qnym. Osaczymy tych trzech bia€Rych wraz z ich Apaczami i na dany znak wpadniemy na nich. Nie ujdzie nam €Waden. Zak€Rujemy ich, zanim zdo€Raj€S pomy€Qle€Y o obronie. $€[Uff, uff, uff! €[odezwa€Ro si€X potwierdzaj€Sco kilku s€Ruchaczy. Plan Santera widocznie im si€X podoba€R. #Ale dow€Vdca nie za€Ratwi€R si€X z tym tak pr€Xdko i rzek€R po kr€Vtkiej chwili namys€Ru: #€[ To si€X istotnie mo€We uda€Y, je€Qli b€Xdziemy ostro€Wni. €[Nie mo€We, lecz musi si€X !uda€Y. Najwa€Wniejsze €[ otoczy€Yich niedos€Ryszalnie, a to nie b€Xdzie trudne. Potem kilka pewnych pchni€X€Y no€Wem i sprawa za€Ratwiona. €Pup, zdobyty na nich, nale€Wy do was, ja nic nie €W€Sdam. Potem zabierzemy si€X do Winnetou. €[ Tak€We jeszcze tej nocy?? €[Nie, nad ranem. Jego osoba jest dla mnie tak cenna, €We musz€X go mie€Y na oku podczaswalki, a w nocy jest to niemo€Wliwe. Zrobimy tak jak Apacze, to znaczy rozdzielimy!si€X. Jedn€S po€Row€X wprowadz€X jeszcze noc€S do parowu, w kt€Vrym nas miano zamkn€S€Y. Oddzia€R ten pozostanie tam a€W do €Qwitu i ruszy potem dalej. Uwylotu uderzy na€Z Winnetou, s€Sdz€Sc, €We Old Shatterhand znajduje si€X na jego ty€Rach. !Drugi oddzia€R uda si€X ze mn€S o €Qwicie t€S drog€S, kt€Vr€S Old Shatterhand wr€Vci€R w dolin€X; wiem na pewno, €We j€S odnajd€X.Jestem przekonany, €We z pocz€Stku prowadzi ona prostoprzez las, a potem doko€Ra u st€Vp g€Vry a€W do wylotu parowu, kt€Vry obsadzi€R Winnetou ze swymi wojownikami. Winnetou ca€R€S sw€S uwag€X zwr€Vci na wn€Xtrze parowu, zobaczy nasz pierwszy oddzia€R, ale nie "spostrze€We, €We si€X zbli€Wamy do niego tak€We od ty€Ru. Zostanie wi€Xc zamkni€Xty tak jak chcia€R nas zamkn€S€Y, a maj€Sc z sob€S ledwie pi€Xtnastu wojownik€Vw lub niewielu ponadto, b€Xdzie !musia€R si€X podda€Y, je€Qli nie zechce zgubi€Y siebie i swoich ludzi. Taki jest m€Vj plan. €[ Je€Qli plan da si€X tak wykona€Y, jak m€Vj brat przedstawi€R, to jest dobry. €[ Wi€Xc zgadzasz si€X na€Z?? €[Tak. Chc€X dosta€Y Winnetou €Wywcem, aby go przyprowadzi€Y wodzowi, a przez tw€Vj plan mo€Wemy to $osi€Sgn€S€Y nie czekaj€Sc d€Ru€Wej. €[ A zatem nie zwlekajmy!! €[Otoczy€Y Old Shatterhanda wciemnym lesie, tak €Weby tego nie zauwa€Wy€R, b€Xdzie bardzo trudno. Wybior€X do tego wojownik€Vw, kt€Vrzy i w nocy maj€S bystry wzrok i potrafi€S si€X cicho skrada€Y. Zacz€S€R wymienia€Y ich nazwiska. By€R wi€Xc dla mnie najwy€Wszy czas do powrotu. Gdybym si€X da€R wyprzedzi€Y Keiowehom, nie zdo€Ra€Rbym ostrzec swoich ludzi. Zsun€S€Rem si€X wi€Xc z wy€Wszego kamienia !na ni€Wszy, stamt€Sd na ziemi€X i!oddali€Rem si€X chy€Rkiem z tego miejsca. Gdy znalaz€Rem si€X poza wspomnian€S powy€Wej k€Xp€S krzak€Vw, wyszed€Rem z lasu na preri€X i przy dostatecznym €Qwietle gwiazd pobieg€Rem !przez dolin€X ku g€Vrze, dop€Vki nie znalaz€Rem si€X na r€Vwnoleg€Rej linii z towarzyszami. Tam wszed€Rem znowu w las i dosta€Rem si€X do nich. Oczekiwali mnie w wielkim napi€Xciu. "€[ Kto idzie?? €[ zapyta€R Dick Stone s€Rysz€Sc moje kroki. €[ Czy to wy, sir? €[ Tak €[ odpowiedzia€Rem. "€[Gdzie bawili€Qcie tak d€Rugo? !Prawda, €We by€R tu jaki€Q drab? Pewnie Keioweh, kt€Vry, #skradaj€Sc si€X gdzie€Q, natkn€S€R si€X na nas? €[ Nie, to by€R Santer. €[Do stu piorun€Vw! On? I my€Qmy go nie wytropili? Ten €Rotr wpada nam w r€Xce, a my go nie chwytamy! Nie do wiary!€[ Zasz€Ry jeszcze gorsze rzeczy, ale nie mam teraz czasu na to, by wam opowiada€Y, gdy€W musimy st€Sd !natychmiast uchodzi€Y. P€V€\niej dowiecie si€X o wszystkim. €[ Uchodzi€Y?? Dlaczego? "€[ Keiowehowie zbli€Waj€S si€X, by na nas uderzy€Y. €[ Chyba €Wartujecie!! "€[To nie €Warty. Pods€Rucha€Rem ich w€Ra€Qnie. Chc€S teraz za€Ratwi€Y si€X z nami, a rano napa€Q€Y na Winnetou. Znaj€S nasz plan. Dlatego ruszajmy pr€Xdko z tego miejsca! €[ Dok€Sd?? €[ Do Winnetou!! €[ €^rodkiem lasu?? W ciemno€Qci? Pot€Ruczemy sobie g€Rowy i nazbieramy siniak€Vw! €[ We€\cie oczy do r€Xki, i naprz€Vd! Przeprawa noc€S przez bezdro€Wn€S puszcz€X jest dla ca€Ro€Qci twarzy ludzkich wielceniebezpieczna. Musieli€Qmy, stosownie do mego wezwania, "€Twzi€S€Y oczy do r€Xki€U , czyli zda€Y si€X bardziej na zmys€R dotyku ni€W wzroku. Dw€Vch z nas, macaj€Sc r€Xkami, sz€Ro naprz€Vd, a reszta w ten spos€Vb, €We ka€Wdy nast€Xpny !trzyma€R si€X id€Scego przed nim.Up€Ryn€X€Ra godzina, zanim wydostali€Qmy si€X z lasu, przy czym najtrudniej by€Ro zachowa€Y w€Ra€Qciwy kierunek. W czystym polu szli€Qmy ju€W wygodniej i pr€Xdzej, &okr€S€Wyli€Qmy g€Vr€X i zbli€Wyli€Qmy si€X do parowu, gdzie u wylotu obozowa€R Winnetou. Od strony, z kt€Vrej ukazali€Qmy si€X teraz, Winnetou nie mia€R si€X czego obawia€Y, mimo to postawi€R stra€W, kt€Vra przyj€X€Ra nas dono€Qnym pytaniem, kim jeste€Qmy. Odpowiedzia€Rem tak samo g€Ro€Qno, Apacze poznali #m€Vj g€Ros i zerwali si€X z ziemi. €[To m€Vj brat Old Shatterhand? €[ zapyta€R Winnetou ze zdziwieniem. €[ Wtakim razie sta€Ro si€X co€Q wa€Wnego. Czekali€Qmy na Keioweh€Vw, ale na pr€V€Wno. #€[Chc€S nadej€Q€Y dopiero jutro, i to nie tylko przez par€Vw, lecz i z tej strony, aby was zniszczy€Y. €[Uff! Aby tego dokona€Y, musieliby wpierw zwyci€X€Wy€Y !ciebie, a w og€Vle wiedzie€Y, co zamierzamy. €[ Oni to wiedz€S. €[ Nie mo€We by€Y!! "€[Wiedz€S istotnie. Santer by€R podczas pogrzebu na g€Vrze przy grobach i s€Rysza€R wszystko, co mi powiedzia€Re€Q,kiedy byli€Qmy sami. Twarz Winnetou ton€X€Ra w ciemno€Qciach, nie mog€Rem wi€Xc rozpozna€Y, jakie wra€Wenie zrobi€Ra na nim ta wiadomo€Q€Y, ale milczenie, kt€Vre nast€Spi€Ro po moich s€Rowach, by€Ro dla mnie miar€S jego zdumienia. Potem usiad€R zpowrotem, poprosi€R mnie, €Webym zaj€S€R miejsce obok niego i rzek€R: "€[ Skoro to wiesz, musia€Re€Q go tak€We pods€Rucha€Y jak on nas. €[ Oczywi€Qcie. €[ A wi€Xc nasze rachuby spe€Rz€Ry na niczym. Opowiedz, co si€X sta€Ro! Poszed€Rem za tym wezwaniem. Apacze cisn€Xli si€X do nas, €Weby nie uroni€Y ani s€Rowa, i przerywali opowiadanie cz€Xstymi okrzykami podziwu: €Tuff! €U, Winnetou jednak milcza€R a€W doko€Zca, a potem spyta€R: €[ M€Vj brat Old Shatterhand uwa€Wa€R w tym wypadku za najlepsze opu€Qci€Y sw€Vj posterunek?? €[Tak. Pozostawa€Ry jeszcze, co prawda, dwa sposoby dzia€Rania, ale ani jeden, ani drugi nie doprowadzi€Rby do celu tak pewnie, jak tego wymaga nasze po€Ro€Wenie, €[ Jakie€W to sposoby?? €[ Mogli€Qmy si€X cofn€S€Y kawa€Rek i zaczeka€Y tam do rana. "€[Post€Spiliby€Qcie fa€Rszywie, gdy€W rano mieliby€Qcie !przeciwko sobie pi€X€Ydziesi€Xciuwrog€Vw, a nasz plan by€Rby i tak udaremniony. A drugi spos€Vb? €[Mogli€Qmy pozosta€Y na stanowisku. Nawet kiedy mi towpad€Ro na my€Ql, przysz€Ra mi ochota to wykona€Y. Santer mia€R przyprowadzi€Y do nas !Keioweh€Vw, skrada€Rby si€X wi€Xc!jako pierwszy i zjawi€Rby si€X u nas przed wszystkimi. Uwa€Waj€Sc bardzo pilnie, pos€Rysza€Rbym go, potem 'og€Ruszy€R pi€X€Qci€S i wyni€Vs€R si€X stamt€Sd z nim razem. €[M€Vj brat jest €Qmia€Rym wojownikiem ale takie zuchwalstwo mog€Roby si€X sta€Y dla niego zgub€S. Z Santerem naplecach nie potrafi€Rby€Q si€X porusza€Y zbyt pr€Xdko, a wtedy pokonano by ci€X i zabito. "€[Tego si€X te€W spodziewa€Rem, a przy tym nie mia€Rem pewno€Qci, czy Santer istotnie p€Vjdzie jako pierwszy. M€Vg€R tylko z pewnej odleg€Ro€Qci wskaza€Y Keiowehom, gdzie nasszuka€Y, i pozostawi€Y im wykonanie napadu. Dlatego pomy€Qla€Rem, €We najlepiej zrobi€X, je€Qli udam si€X do ciebie. $€[Post€Spi€Re€Q bardzo s€Rusznie. M€Vj brat dzia€Ra zawsze tak, !jakbym ja dzia€Ra€R, gdybym si€X znalaz€R na jego miejscu. "€[Powiedzia€Rem te€W sobie, €We #trzeba p€Vj€Q€Y do ciebie, by si€X porozumie€Y, co dalej nale€Wy czyni€Y. "€[ Co czyni€Y!! Jak my€Qli m€Vj brat Old Shatterhand? €[Nie mo€Wna nic postanowi€Y, zanim si€X nie dowiemy, co przedsi€Xwzi€Xli Keiowehowie zauwa€Wywszy, €We nas ju€W nie ma. €[ Czy musimy si€X o tym dowiadywa€Y?? Czy nie da si€X tego odgadn€S€Y? €[Tak, odgadn€S€Y mo€Wna, ale zgaduj€Sc nie uzyskuje si€X takiej pewno€Qci, jak wtedy #gdy si€X widzi i s€Ryszy. Zreszt€S wiadomo, €We cz€Rowiek €Ratwo si€X myli. €[W tym wypadku nie. Keiowehowie nie s€S dzie€Ymi, lecz doros€Rymi wojownikami. Zewszystkiego, co mo€Wliwe, zrobi€S rzecz najm€Sdrzejsz€S, ataka mo€We by€Y tylko jedna. €[ Odjad€S do swojej wsi?? €[Tak. Nie zastawszy ciebie, pojm€S, €We zamiaru Santera niewykonaj€S, dow€Vdca wr€Vci wi€Xc do swego uprzedniego planu. Jestem przekonany, €We ju€W tutaj na nas nie uderz€S. €[ Santer b€Xdzie pr€Vbowa€R nam€Vwi€Y ich do tego. €[ Niew€Stpliwie, ale nikt go nie pos€Rucha i odjad€S. €[ A my?? Co my zrobimy? Czypojedziemy za nimi, jak si€X tego spodziewaj€S? €[ Albo ich wyprzedzimy!! "€[ Dobrze!! B€Xd€Sc przed nimi, mo€Wemy ich niespodzianie zaatakowa€Y. €[Tak, mogliby€Qmy, ale mam plan znacznie lepszy. Musimy pojma€Y Santera i uwolni€Y SamaHawkensa. Droga nasza wiedzie zatem do wsi Tanguy, gdzie znajduje si€X Sam Hawkens. Ale nie musi to by€Y ta sama droga, kt€Vr€S obior€S Keiowehowie. Tej w€Ra€Qnie powinni€Qmy unika€Y, poniewa€W na niej nas oczekuj€S. T€S drog€S nie mogliby€Qmy si€X posuwa€Y niepostrze€Wenie, a tojest konieczne do wykonania naszego zamiaru. €[ Czy m€Vj brat Winnetou znawie€Q Tanguy?? €[ Tak. €[I wiesz dok€Radnie, gdzie le€Wy? €[Tak dok€Radnie, jak znam po€Ro€Wenie w€Rasnego puebla. Le€Wy nad Salt Fork, dop€Rywem p€V€Rnocnego ramienia Red River.€[ A zatem na po€Rudniowy wsch€Vd st€Sd?? €[ Tak. "€[Wi€Xc b€Xd€S nas oczekiwa€Y z p€V€Rnocnego zachodu, a my nadejdziemy od strony przeciwnej, czyli od po€Rudniowego wschodu? $€[Tego w€Ra€Qnie i ja chc€X. M€Vj brat Old Shatterhand ma zawsze to samo na my€Qli, co ja. Sprawdzaj€S si€X s€Rowa, kt€Vre powiedzia€R m€Vj ojciec Inczu-czuna, kiedy pili€Qmy krew braterstwa: €TDusza €Wyje w krwi. Dusze tych dwu m€Rodych wojownik€Vw przejd€S w siebie nawzajem tak, €We utworz€S jedn€S dusz€X. Co potem pomy€Qli Old Shatterhand, niechaj b€Xdzie my€Ql€S Winnetou, a co Winnetou zechce, niechaj b€Xdzie tak€We wol€S Old Shatterhanda€U . Tak $powiedzia€R i tak si€X te€W sta€Ro. Oko jego spojrza€Ro w nasze serca i zobaczy€R nasz€S przysz€Ro€Q€Y. Ucieszy go to tak€We w odwiecznych ost€Xpach i wzmo€We jego szcz€X€Qliwo€Q€Y, €We przepowiednia si€X spe€Rni€Ra. Howgh! Zamilk€R ze wzruszenia, a my wszyscy, znajduj€Scy si€X przy nim, uczcili€Qmy to milczenie. By€R to wymowny wyraz czci okazanej ojcu przez syna. Dopiero po kilku minutach chrz€Skn€S€R, jak gdyby wstydz€Sc si€X wzruszenia, kt€Vre go opanowa€Ro, i m€Vwi€R dalej: €[Tak, udamy si€X do wsi Tanguy, ale nie prost€S, najkr€Vtsz€S drog€S, kt€Vr€S pojad€S Keiowehowie, lecz okr€S€Wymy ich terytorium i przyb€Xdziemy z drugiej strony.Tam nie b€Xdzie stra€Wy i €Ratwiej wykonamy nasz plan. Pytanie tylko, kiedy nale€Wy st€Sd wyruszy€Y. Co Old Shatterhand o tym my€Qli? !€[ Mogliby€Qmy odjecha€Y zaraz;!droga daleka, a im pr€Xdzej si€X wybierzemy, tym pr€Xdzej dotrzemy do celu. Ale nie radzi€Rbym tego czyni€Y. €[ Czemu nie?? €[ Bo nie wiemy, kiedy Keiowehowie opuszcz€S t€X strony. €[ Prawdopodobnie jeszcze dzisiaj wieczorem. €[Ja uwa€Wam to tak€We za prawdopodobne, ale mo€We "zatrzymaj€S si€X tu a€W do jutra. Nie jest te€W pewne, €We nas niezaatakuj€S. W ka€Wdym razie odchodz€Sc musimy si€X przygotowa€Y na to, €We "odnajd€S nasze €Qlady i pod€S€W€S za nami. W€Vwczas zmiarkuj€S, co zamierzamy, i udaremni€S wszystko. €[M€Vj brat zn€Vw wypowiada moje my€Qli. Musimy pozosta€Y tutaj, dop€Vki Keiowehowie nie odjad€S, dopiero wtedy b€Xdziemy bezpieczni. Ale w tym miejscu nie mo€Wemy sp€Xdzi€Y nocy, bo trzeba si€X Daleko z ekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB4pc c>o5г < cЁo6 cp7"Œ cgp8І, cЪp9Б7ЯE-q#liczy€Y z mo€Wliwo€Qci€S ich ataku. A to nie powinno im si€X uda€Y. €[Wobec tego musimy si€X przenie€Q€Y na miejsce, z kt€Vrego mogliby€Qmy widzie€Y ten wylot parowu, skoro tylko dzie€Z nastanie. €[ Znam takie miejsce. Niech moi bracia wezm€S konie za cugle i rusz€S za mn€S! €[Zabrali€Qmy konie, kt€Vre $pas€Ry si€X w pobli€Wu, i udali€Qmy si€X za Winnetou na preri€X. Po kilkuset krokach dotarli€Qmy do wi€Xkszej grupy drzew, za kt€Vr€S zatrzymali€Qmy si€X. Tu roz€Ro€Wyli€Qmy si€X obozem pewni, €We Keiowehowie nie zdo€Raj€S nas znale€\€Y. Rano mogli€Qmy st€Sd dojrze€Y wyra€\nie ca€Ry par€Vw od jednego ko€Zca do drugiego. Poniewa€W noc by€Ra r€Vwnie ch€Rodna jak poprzednie, zaczeka€Rem, dop€Vki si€X m€Vj $ko€Z nie po€Ro€Wy€R, i przytuli€Rem si€X do niego, €Weby mnie rozgrzewa€R. Zwierz€X le€Wa€Ro spokojnie, jak gdyby wiedzia€Ro, jakiej od niego €W€Sdam przys€Rugi, tak €We do rana tylko raz si€X zbudzi€Rem. !Kiedy si€X zrobi€Ro jasno, nie wyszli€Qmy od razu spoza drzew, lecz obserwowali€Qmy par€Vw przesz€Ro godzin€X. Nic si€X tam nie poruszy€Ro, postanowili€Qmy wi€Xc poszuka€Y Keioweh€Vw. Musieli€Qmy by€Y #ostro€Wni i zbli€Wa€Y si€X do nich ukradkiem. To wymaga€Ro du€Wo czasu, dlatego zaproponowa€Rem Winnetou: €[Keiowehowie przybyli do Nugget-tsil przez preri€X i !wr€Vc€S pewnie t€S sam€S drog€S. Po c€V€W wi€Xc szuka€Y ich mozolnie? Je€Qli objedziemy !g€Vr€X a€W do miejsca, na kt€Vrymzobaczy€R ich wczoraj tw€Vj zwiadowca, na pewno si€X przekonamy, czy s€S tam jeszcze, czy nie. Po co traci€Y tyle czasu, skoro mo€Wna to osi€Sgn€S€Y pr€Xdzej i z mniejszym trudem? €[M€Vj brat ma s€Ruszno€Q€Y, post€Spimy wedle jego s€R€Vw. Wsiedli€Qmy na konie i pojechali€Qmy doko€Ra g€Vr €Rukiem zwr€Vconym ku po€Rudniowi, a wygi€Xtym ku p€V€Rnocy. By€Ra to w odwrotnym kierunku ta droga, kt€Vr€S jechali Apacze szukaj€Sc €Qlad€Vw Santera po jego ucieczce. Kiedy€Qmy wyjechali na preri€X po€Ro€Won€S na po€Rudnie od Nugget-tsil, sprawdzi€Ro si€X moje przewidywanie: ujrzeli€Qmy bowiem dwa wielkie i wyra€\ne tropy €[wczorajszy wi€Vd€R do doliny, a dzisiejszy prowadzi€R z doliny. Nie ulega€Ro wi€Xc w€Stpliwo€Qci, €We Keiowehowie st€Sd wyruszyli. Mimo to wjechali€Qmy w dolin€X i "zbadali€Qmy j€S, dop€Vki i dalsze €Qlady nie przekona€Ry nas, €We nieprzyjaciele j€S opu€Qcili. Ruszyli€Qmy teraz ich nowym tropem, kt€Vry prowadzi€R od Nugget-tsil, €R€Sczy€R si€X z dawnym i by€R tak wyra€\ny, i€W nie podobna by€Ro nie pozna€Y, €We chcieli go nam umy€Qlnie pokaza€Y. €]yczyli sobie, €Weby€Qmy poszli za nimi, dlatego zadawali sobie trud, by odcisn€S€Y €Qlady tam nawet, gdzie w innym wypadku by ichnie pozostawili. Na ustach Winnetou zaigra€R u€Qmiech. €[Ci Keiowehowie €[ rzek€R €[ znaj€S nas przecie€W. Powinni by w€Ra€Qnie zaciera€Y swe €Qlady, kt€Vre zreszt€S i tak "znale€\liby€Qmy. To, €We tego nie czyni€S, musi w nas wzbudzi€Y podejrzenie. Chc€S by€Y sprytni, a !zachowuj€S si€X, jakby nie mieli odrobiny oleju w g€Rowach. Powiedzia€R to umy€Qlnie g€Ro€Qno, €Weby us€Rysza€R go pojmany Keioweh, kt€Vrego oczywi€Qcie wozili€Qmy wci€S€W jeszcze ze sob€S. Zwracaj€Sc si€X wprost do niego, doda€R: €[Ty umrzesz prawdopodobnie,!gdy€W zabijemy ci€X, je€Qli twoi wojownicy nie uwolni€S Sama Hawkensa lub je€Qli si€X dowiemy, €We go m€Xczono. Gdyby si€X to jednak nie sta€Ro,gdyby€Qmy ci€X wi€Xc pu€Qcili wolno, powiedz swym wojownikom, €We post€Xpuj€S jakch€Ropcy, kt€Vrzy si€X niczego nie nauczyli, i kt€Vrzy s€S €Qmieszni, gdy si€X chc€S zachowywa€Y jak doro€Qli. Nam ani przez my€Ql nie przejdzie jecha€Y dalej tym €Qladem. Po tych s€Rowach zboczy€R z tropu wiod€Scego na po€Rudniowy wsch€Vd i zwr€Vci€R si€X wprost ku wschodowi. Znajdowali€Qmy si€X mi€Xdzy dorzeczem po€Rudniowego Kanadianu a dorzeczem p€V€Rnocnego ramienia Red River, do kt€Vrego Winnetou mia€R zamiar si€X dosta€Y. Konie tych Apacz€Vw, kt€Vrzy wraz ze mn€S €Qcigali Santera, by€Ry wyczerpane i dlatego jazda nasza nie by€Ra tak szybka, jak sobie tego €Wyczyli€Qmy. W dodatku ko€Zczy€Ry si€X nasze zapasy €Wywno€Qci i zachodzi€Ra obawa, €We b€Xdziemy skazani na jedzenie tylko tego, co upolujemy codziennie. By€Roby to dla nas podw€Vjnie niekorzystne, gdy€W po pierwsze, traciliby€Qmy czas, z kt€Vrego nie mogli€Qmy po€Qwi€Xci€Y ani godziny, a po !wt€Vre, nie da€Roby si€X podczas polowania zachowa€Y koniecznej ostro€Wno€Qci, zostawialiby€Qmy bowiem za sob€S €Qlady, czego w€Ra€Qnie nale€Wa€Ro unika€Y. !Szcz€X€Qciem napotkali€Qmy pod wiecz€Vr ma€R€S gromadk€X bizon€Vw. By€Ry to ostatki !wielkich stad, kt€Vre uko€Zczy€Ryju€W sw€S w€Xdr€Vwk€X na po€Rudnie. Zabili€Qmy dwie krowy i zaopatrzyli€Qmy si€X w mi€Xso na ca€Ry tydzie€Z. Teraz mogli€Qmy ju€W my€Qle€Y tylko o w€Ra€Qciwym celu naszej podr€V€Wy. Nazajutrz osi€Sgn€Xli€Qmy p€V€Rnocne rami€X Red River, ubogiej wprawdzie w wod€X, aleuj€Xtej w zielone brzegi, gdy dotychczas jechali€Qmy wci€S€W po zesch€Rej trawie. Mieli€Qmy wi€Xc odt€Sd pasz€X dla koni. Salt Fork p€Rynie z zachodu i wpada z prawej strony do Red River, tworz€Sc w ten spos€Vb !k€St, w kt€Vrym le€Wa€Ra w€Vwczaswie€Q wodza Keioweh€Vw !€[Tanguy. Znajdowali€Qmy si€X po drugiej stronie €TCzerwonej "Rzeki€U i mogli€Qmy liczy€Y na to,€We nikt nas nie spostrze€We. Mimo to, dotar€Rszy do okolicy !uj€Qcia Salt Fork, objechali€Qmy #je €Rukiem i zbli€Wyli€Qmy si€X do Red River o p€V€R dnia drogi poni€Wej uj€Qcia. Z tych samych wzgl€Xd€Vw ostro€Wno€Qci poruszali€Qmy si€X w nocy i rzek€X zobaczyli€Qmy nad ranem,!Znale€\li€Qmy si€X w ten spos€Vb tam, gdzie zamierzali€Qmy, to jest po przeciwnej stronie, ni€Wspodziewali si€X nas Keiowehowie. Tu wyszukali€Qmy sobie zakryte miejsce, aby wypocz€S€Y po nocnej je€\dzie. Tylko dla mnie i dla Winnetou nie by€Ro spoczynku, poniewa€W wyszed€R on na zwiady i prosi€R,€Webym mu towarzyszy€R. Dotychczasowa droga prowadzi€Ra w d€V€R rzeki, a zwiady musia€Ry si€X odbywa€Y wodwrotnym kierunku, i to drugim brzegiem. Musieli€Qmy zatem przeprawi€Y si€X przez rzek€X. co zreszt€S nie przedstawia€Roby trudno€Qci nawet przy wy€Wszym stanie wody. !Oczywi€Qcie nie rozpocz€Xli€Qmyprzeprawy w pobli€Wu naszego obozu, bo przez to mo€Wna by€Roby go €Ratwo odkry€Y, "gdyby kto€Q p€V€\niej natrafi€R nanasz trop i poszed€R nim z jakiegokolwiek powodu. Pojechali€Qmy jeszcze kawa€Rek w d€V€R, a€W przybyli€Qmy nad dop€Ryw rzeki Red River. Tu dopiero zmusili€Qmy konie do wej€Qcia do wody i ruszyli€Qmy pod pr€Sd. W ten spos€Vb !znikn€X€Ry nasze €Qlady. W p€V€R godziny potem opu€Qcili€Qmy !rzeczk€X i zwr€Vcili€Qmy konie na"preri€X, aby dosta€Y si€X zn€Vw doRed River w miejscu znajduj€Scym si€X o kilka mil angielskich powy€Wej naszego obozu. To okr€S€Wanie i ukrywanie €Qlad€Vw zabra€Ro nam sporo czasu, ale trud na to zu€Wyty zosta€R wynagrodzony szybciej,ni€W mogli€Qmy si€X tego spodziewa€Y. Oto b€Xd€Sc jeszcze na prerii, w pewnej #odleg€Ro€Qci od rzeki, ujrzeli€Qmy dw€Vch je€\d€\c€Vw prowadz€Scych z sob€S oko€Ro tuzina jucznych mu€R€Vw. Nie jechali wprost ku nam, lecz !kierunek ich drogi wi€Vd€R nieco na prawo obok naszego. Jeden z nich otwiera€R, a drugi zamyka€R poch€Vd karawany. Twarzy ich nie mogli€Qmy rozpozna€Y, odzie€W jednak !wskazywa€Ra na to, €We to biali. Oni zobaczyli nas tak€We i zatrzymali si€X. Gdyby€Qmy ich #min€Xli oboj€Xtnie, zwr€Vci€Roby toich uwag€X, poza tym zagadn€Swszy ich mogli€Qmy si€X czego€Q dowiedzie€Y. Nie obawiali€Qmy si€X zaczepki z ichstrony, a szuka€Y naszych €Qlad€Vw, by si€X dowiedzie€Y, sk€Sd przybywamy, tak€We by imna my€Ql nie przysz€Ro, bo na rzeczk€X mogli si€X natkn€S€Y du€Wo dalej, na p€V€Rnoc od miejsca, w kt€Vrym j€S !opu€Qcili€Qmy. Tote€W zapyta€Rem Winnetou: "€[ Czy zbli€Wymy si€X do nich?? €[Tak €[odrzek€R. €[To blade twarze, kupcy prowadz€Scy handel zamienny z Keiowehami.Ale nie powinni wiedzie€Y, kim jeste€Qmy. €[Dobrze! Ja jestem ni€Wszym "urz€Xdnikiem Agencji i udaj€X si€Xw tym charakterze do Keioweh€Vw, nie znam jednak ich j€Xzyka i dlatego zabra€Rem ci€X z sob€S. Ty jeste€Q Indianinem Pawnee. €[ Tak b€Xdzie dobrze. Niechaj m€Vj brat rozm€Vwi si€X z bladymi twarzami. Podjechali€Qmy ku nim, a oni zwyczajem Dzikiego Zachodu "wzi€Xli strzelby w r€Xce i czekalina nas z zaciekawieniem. #€[Od€R€V€Wcie strzelby, panowie! !€[rzek€Rem, gdy€Qmy si€X do nich zbli€Wyli. €[ Nie mamy zamiaru was uk€Ssi€Y. €[To by wam zreszt€S nie wysz€Ro na dobre €[odpowiedzia€R jeden z nich €[ bo my tak€We umiemy k€Ssa€Y. Strzelby uj€Xli€Qmy nie ze strachu, lecz poniewa€W taki jest zwyczaj, a wy nam podejrzanie wygl€Sdacie. €[ Podejrzanie?? Jak to? "€[No, je€Weli dwaj d€Wentelmeni,jeden bia€Ry, a jeden czerwony, sami je€Wd€W€S po prerii, to s€S zwykle €Rotrzykami. Nadto macie india€Zskie szaty. Dziwi€Rbym si€X, gdyby€Qcie byli uczciwymi lud€\mi! #€[Dzi€Xkuj€X za t€X szczero€Q€Y! Zawsze to dobrze wiedzie€Y, coinni o nas my€Ql€S. Zapewniam was jednak, €We si€X mylicie. !€[By€Y mo€We. Nie macie twarzy wisielca, to prawda. Jest mi zreszt€S oboj€Xtne, czy was pr€Xdzej, czy p€V€\niej gdzie€Q powiesz€S, gdy€W to wam, a nie mnie za€Ro€W€S stryczek na "szyj€X. Mo€We b€Xdziecie €Raskawi powiedzie€Y, sk€Sd przybywacie? €[ Bardzo ch€Xtnie. Nie mamy powodu tego ukrywa€Y. Jedziemy od Falze Washita. €[ Tak!! A dok€Sd? €[ Po trosze do Keioweh€Vw. €[ Do kt€Vrych?? €[ Do plemienia, kt€Vrym dowodzi Tangua, €[ To niedaleko. €[ Wiem o tym. Wie€Q le€Wy pomi€Xdzy rzekami Red River a Salt Fork. €[S€Rusznie! Ale je€Qli nie pogardzicie dobr€S rad€S, to zawr€V€Ycie czym pr€Xdzej i nie pokazujcie si€X nikomu z Keioweh€Vw. €[ Dlaczego?? €[ Bo to z€Ry zwyczaj dawa€Y si€X zabija€Y czerwonosk€Vrym. €[ Pshaw!! Nie mam tego zwyczaju i nie zamierzam tego#czyni€Y r€Vwnie€W w przysz€Ro€Qci. !€[Co si€X kiedy€Q stanie, tego nikt nie wie. Przestrzegam wasz dobrego serca. Pow€Vd jest wa€Wny. Wracamy w€Ra€Qnie od Tanguy. €]ywi on chwalebny zamiar skr€Xcenia karku ka€Wdemu bia€Remu i ka€Wdemu czerwonosk€Vremu nie-Keiowehowi, kt€Vry mu wpadnie w r€Xce. €[ W takim razie jest bardzo €Wyczliwym d€Wentelmenem!! Czy sam wam to powiedzia€R? €[ Oczywi€Qcie, i to kilkakrotnie. €[ Figlarz!! €[ Oho!! On wcale nie €Wartowa€R! "€[Nie €Wartowa€R? Rzeczywi€Qcie?Jakim€We wi€Xc sposobem mam przyjemno€Q€Y ogl€Sda€Y was w dobrym zdrowiu? Tangua chce pozbawi€Y €Wycia ka€Wdego bia€Rego, jak twierdzicie, i ka€Wdego czerwonosk€Vrego. Uwa€Wa€Rem was tak€We za bia€Rych. A mo€We wy jeste€Qcie Murzynami? #€[Nie r€Vbcie g€Rupich dowcip€Vw!Nam on nic nie zrobi, bo my jeste€Qmy wyj€Stkiem, jako jegostarzy, dobrzy znajomi. Byli€Qmy ju€W wielokrotnie w jego wsi. Jeste€Qmy handlarzami, jak odgadli€Qcie zapewne, i to, rzetelnymi handlarzami, a nie opryszkami,kt€Vrzy oszukuj€S czerwonosk€Vrych na towarze inie €Qmiej€S im si€X potem pokaza€Y. Dlatego przyjmuj€S nas wsz€Xdzie ch€Xtnie. Wszak czerwonosk€Vrzy potrzebuj€S naszych towar€Vw, nie s€S wi€Xc !tak g€Rupi, €Weby si€X rzetelnemucz€Rowiekowi dobiera€Y do gard€Ra. Ale was wyko€Zcz€S na pewno. Wierzcie mi. €[Nie dam si€X wyko€Zczy€Y, gdy€W mam tak€We wobec nich uczciwe zamiary, a udaj€X si€X teraz do nich z dobr€S nowin€S. €[ Tak?? Wi€Xc powiedzcie nam!ju€W raz, kim jeste€Qcie i czego od nich chcecie. €[ Jestem z Agencji. €[Agencji? S€Ruchajcie! To jeszcze gorzej! Nie bierzcie mitego za z€Re, ale o€Qwiadczam wam, ze wzgl€Xdu na was samych, €We czerwonosk€Vrzy s€Sbardzo €\le usposobieni wzgl€Xdem agent€Vw, bo... bo... Zawaha€R si€X, wi€Xc doko€Zczy€Rem sam: €[ Bo tyle razy ich oszukano. O tym pewnie my€Qlicie, a ja przyznaj€X wam s€Ruszno€Q€Y. €[ Bardzo mnie ciesz€S wasze w€Rasne s€Rowa, €We wy, agenci, #jeste€Qcie €Rajdakami €[ za€Qmia€R si€X. !€[Keioweh€Vw w€Ra€Qnie okpiono strasznie w ostatnich dostawach. Je€Weli czujecie ochot€X do m€Xcze€Zskiej !€Qmierci, to jed€\cie tam. Zaraz si€X wami serdecznie zajm€S. !€[Zrzekam si€X tego, sir! By€Y mo€We, i€W Keiowehowie z pocz€Stku nie przyjm€S mnie dobrze, ale spodziewam si€X, €Wesi€X uciesz€S, gdy im powiem, po co do nich przybywam. Doprowadzi€Rem w€Ra€Qnie do !skutku to, €We pope€Rniony b€R€Sdb€Xdzie naprawiony. Przez dodatkow€S dostaw€X otrzymaj€S Keiowehowie, co im si€X nale€Wy,a ja zamierzam wyja€Qni€Y, gdzie mog€S odebra€Y towar. €[Do stu piorun€Vw! To z was !jaki€Q bia€Ry kruk! €[ zawo€Ra€R zdumiony. €[ W takim razie nie zrobi€S wam nic oczywi€Qcie. Alepo co zabrali€Qcie ze sob€S czerwonosk€Vrego? €[ Bo nie znam dialektu Keioweh€Vw. To t€Rumacz, Pawnejczyk, kt€Vrego zna tak€We Tangua. €[Well! Wobec tego wszystko jest w najwi€Xkszym porz€Sdku iprzestroga moja by€Ra zbyteczna, cho€Y wywo€Rana tym, €We Tangua jest po prostuw€Qciek€Ry na wszystko, co nie jest Keiowehem. €[ Dlaczego?? €[Dozna€R w ostatnich czasach piekielnych przykro€Qci. Apacze wpadli na jego terytorium i "zabrali mu kilkaset koni. €^ciga€Rich oczywi€Qcie, ale zosta€R pobity, poniewa€W mieli trzy razy wi€Xcej wojownik€Vw. By€Roby do tego nie dosz€Ro mimo ich przewagi liczebnej, gdyby nie towarzystwo kilku bia€Rych westman€Vw, kt€Vrzy pomagali Apaczom. Jeden z tych ludzi spowodowa€R wystrza€Rem kalectwo Tanguy. Nazywa si€X Old Shatterhand i najsilniejszego cz€Rowieka "powala pi€X€Qci€S na ziemi€X. Ale nie wyjdzie mu to na dobre. €[ Nie?? Czy czerwonosk€Vrzy zamierzaj€S si€X zem€Qci€Y? €[Naturalnie. Tanguy przestrzelono oba kolana, co dla wodza jest straszne! Pieni si€X z w€Qciek€Ro€Qci i nie spocznie, dop€Vki tego Old Shatterhanda i Winnetou nie dostanie w swe r€Xce. €[ Winnetou?? Kto to? "€[M€Rody w€Vdz Apacz€Vw, kt€Vry z ma€R€S gromadk€S wojownik€Vw obozowa€R o dwa dni drogi #st€Sd. Biali s€S z nim, a oddzia€R Keioweh€Vw wyruszy€R naprzeciw, €Weby zwabi€Y ich dowsi. "€[ Czy ci biali i Apacze b€Xd€S tak g€Rupi, €Weby wpa€Q€Y w pu€Rapk€X? €[Prawdopodobnie. Tangua jesttego pewien i kaza€R obsadzi€Y drog€X, kt€Vr€S b€Xd€S musieli nadej€Q€Y. Ci ludzie s€S bezwarunkowo zgubieni. Mnie to oczywi€Qcie nie dotyczy, aleponiewa€W chodzi te€W o bia€Rych, przeto zabra€Rem si€X stamt€Sd czym pr€Xdzej. By€Rbymjeszcze zabawi€R kilka dni u Tanguy, ale przypatrywa€Y si€X m€Xczeniu bia€Rych, to mi nie odpowiada. !€[ A gdyby€Qcie spr€Vbowali im dopom€Vc?? €[Mimo najlepszych ch€Xci nic bym nie wsk€Vra€R. Po co mam zreszt€S pcha€Y zdrowe palce do cudzego ognia? Utrzymuj€X, mo€Wna powiedzie€Y, stosunki handlowe z Keiowehami i ani mi si€X €Qni szkodzi€Y sobie ujmowaniem si€X za ich wrogami. Mia€Rem dobre serce i #podj€S€Rem si€X ma€Rej pr€Vby, ale musia€Rem tego czym pr€Xdzej zaniecha€Y, gdy€W Tangua !warkn€S€R na mnie jak w€Qciek€Ry pies €Ra€Zcuchowy. €[Mog€X to sobie wyobrazi€Y, gdy€W pora nie by€Ra odpowiednia, aby wstawia€Y si€Xza jeszcze nie schwytanymi je€Zcami. Powinni€Qcie byli zaczeka€Y. €[O, jeden by€R ju€W pojmany; jeden z ludzi Old Shatterhanda.#Szczeg€Vlny cz€Rowiek; €Qmia€R si€Xi zachowywa€R tak, jak gdyby mu wcale nie grozi€Ra €Qmier€Y. €[ Widzieli€Qcie go?? €[Widzia€Rem, jak go sprowadzono i jak z godzin€X le€Wa€R skr€Xpowany na ziemi. Potem zabrano go na wysp€X. €[ Na wysp€X?? S€Ru€Wy ona za wi€Xzienie? "€[Tak; le€Wy na rzece Salt Fork,o kilka krok€Vw od wsi, i Keiowehowie strzeg€S jej bardzo pilnie. "€[ Czy m€Vwili€Qcie z je€Zcem?? !€[Kilka s€R€Vw. Zapyta€Rem go, czy €Wyczy sobie jakiej "przys€Rugi. Na to on u€Qmiechn€S€R si€X do mnie po przyjacielsku i powiedzia€R, €We czuje wielki apetyt na ma€Qlank€X, oraz zapyta€R, czy nie pojecha€Rbym do Cincinnati po jedn€S szklank€X tego napoju. Zupe€Rny b€Razen! Przestrzeg€Rem go, €We jego po€Ro€Wenie jest wcale nie do €Qmiechu, on na to zn€Vw zachichota€R i o€Qwiadczy€R, €Webym si€X o niego nie troszczy€R, bo s€S inni ludzie, kt€Vrzy si€X tym zajm€S. Mimo towstawi€Rem si€X za nim u wodza,ale mnie odp€Xdzi€R jak psa. Obchodz€S si€X zreszt€S z €X Daleko z ekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB:pж crq;F j cеq<Ая c8r=Ÿ!c c›r>-' cўr?)8ODasje€Zcem nie€\le, gdy€W Old Shatterhand trzyma u siebie pojmanego Keioweha jako zak€Radnika. Tylko Santer stara si€X bia€Remu je€Zcowi uprzykrzy€Y pozostaj€Sc€S mu jeszcze odrobin€X €Wycia. €[Santer? Nazwisko "€Qwiadczy€Roby, €We to bia€Ry. Czy opr€Vcz was byli jeszcze jacy€Q biali u Tanguy? €[Tylko ten Santer, wstr€Xtny dla mnie osobnik. Przyby€R tam wczoraj z czerwonosk€Vrymi, kt€Vrzy zwabili Winnetou, i zabra€R si€X zaraz do je€Zca. Poznacie go tak€We, gdy przyjedziecie do wsi. €[ Czy wiecie, czego chce od wodza? €[Nie. Pozdrowi€Rem wprawdzie tego Santera, ale nie zwa€Wa€Rem na€Z potem, gdy€W wyra€\nie nie podoba€Ra mu si€X moja obecno€Q€Y. Mog€Rem si€X dowiedzie€Y od czerwonosk€Vrych, lecz nie pyta€Rem. Nie pytam o to, co mnie nie obchodzi; to moja zasada, z kt€Vr€S jest mi w €Wyciu bardzo wygodnie. €[ Czy ten Santer jest go€Qciem wodza, czy te€W ma osobny namiot? €[Wyznaczono mu namiot, ale nie tu€W obok namiotu wodza, co jest zwyk€Rym przywilejem ch€Xtnie widzianych go€Qci, lecz!star€S bud€X sk€Vrzan€S na ko€Zcuwsi. Widocznie nie jest w szczeg€Vlnych €Raskach u wodza.€[ Czy nie wiecie, jak si€X nazywa bia€Ry jeniec? €[Sam Hawkens, s€Rawny podobno westman, pomimo #swego b€Raze€Zstwa. €]a€Ruj€X, €We !go sprz€Stn€S, ale nic na to nie poradz€X. Mo€We w€Vdz pr€Xdzej was pos€Rucha ni€W mnie, je€Qli wstawicie si€X za je€Zcem dobrym s€Rowem. $€[Spr€Vbuj€X. Czy potrafiliby€Qcie!poda€Y mi dok€Radniej po€Ro€Wenienamiotu, w kt€Vrym mieszka Santer? €[Na co? Zobaczycie sami, gdytam przyb€Xdziecie. Czwarty czy pi€Sty w g€Vr€X rzeki. W€Stpi€X, czy si€X wam ten cz€Rowiek spodoba; ma twarz "wisielca. Strze€Wcie si€X go! Mimoswego urz€Xdu jeste€Qcie jeszcze bardzo m€Rody. Nie bierzcie mi za z€Re dobrej rady!Ale musz€X ju€W jecha€Y dalej. B€Sd€\cie zdrowi i wracajcie ca€Ro! Czy mia€Rem go zatrzyma€Y, bysi€X dowiedzie€Y wi€Xcej? W takim razie nale€Wa€Ro mu powiedzie€Y, kim jeste€Qmy, a to by€Roby zbyt niebezpieczne. Winnetou by€R tak€We tego zdania, gdy€W ruszy€R dalej i rzeki do mnie st€Rumionym g€Rosem: !€[Ju€W do€Q€Y. Niech m€Vj brat dalej nie pyta, gdy€W to zdziwi€Roby tych ludzi, kt€Vrzy s€S przyjaci€V€Rmi Keioweh€Vw. €[Mnie si€X zdaje, €We i tak #osi€Sgn€Xli€Qmy du€Wo. Wiemy do€Q€Ydok€Radnie, gdzie siedzi Hawkens i gdzie mieszka Santer, i znajdziemy obydw€Vch. Jak d€Rugo jeszcze b€Xdziemy jechali? €[ Dop€Vki ci dwaj handlarze nie znikn€S nam z oczu. Potem wr€Vcimy do obozu. Spotkanie z nimi przynios€Ro nam wielk€S korzy€Q€Y. Aby wybada€Y to wszystko, co od nich us€Ryszeli€Qmy, musieliby€Qmy si€X narazi€Y na wielkie niebezpiecze€Zstwo. Wiemy ju€W, jak sprawy stoj€S, idzi€Q wieczorem zakradniemy si€X do wsi Keioweh€Vw. Obaj handlarze znikn€Xli nam zwolna z oczu. Musieli jecha€Y powoli ze wzgl€Xdu na owe juczne zwierz€Xta. Przekona€Rem%si€X p€V€\niej, jakim to si€X sta€Ro dla nich nieszcz€X€Qciem. "Dowiedzia€Rem si€X r€Vwnie€W, €We wzi€Xli od Keioweh€Vw na zamian€X rozmaite futerka. !Ten, kt€Vry m€Vwi€R z nami, by€R w€Ra€Qciwym handlarzem, a drugitylko pomocnikiem. Poniewa€W nie by€Ro ich ju€W wida€Y i nie !mogli nas dostrzec, wr€Vcili€Qmy t€S sam€S drog€S do obozu !staraj€Sc si€X zatrze€Y za sob€S €Qlady. Dick Stone i Will Parker, bardzo zadowoleni z wyniku naszych zwiad€Vw, ucieszyli si€Xszczeg€Vlnie tym, €We ich kochany Sam mia€R si€X stosunkowo dobrze i €We nie straci€R humoru. Prosili nas, €Weby€Qmy ich wieczorem wzi€Xli ze sob€S, ale Winnetou odm€Vwi€R tymi s€Rowy: €[ Niech dzisiaj moi biali bracia zostan€S tutaj, gdy€W tym razem jeszcze nie zdo€Ramy uwolni€Y Sama. Mo€We uda si€X to dopiero jutro, a wy nam przy tym na pewno pomo€Wecie. Kryj€Vwk€X mieli€Qmy do€Q€Y dobr€S, ale przypadek m€Vg€R sprowadzi€Y jakiego€Q Keioweha na brzeg, na kt€Vrym #roz€Ro€Wyli€Qmy si€X obozem. Tote€WWinnetou rozporz€Sdzi€R: €[Znam wysp€X po€Ro€Won€S #troch€X dalej w d€V€R rzeki. Rosn€Sna niej drzewa i krzaki, za kt€Vrymi si€X lepiej ukryjemy. Tam nikt nie przyjdzie. Niechajmoi bracia przenios€S si€X ze mn€S na t€X wysp€X. Opu€Qcili€Qmy tedy ob€Vz, pojechali€Qmy w d€V€R rzeki, dop€Vki nie zobaczyli€Qmy wyspy. Woda tu by€Ra g€R€Xboka ip€Ryn€X€Ra wartko, ale przedostali€Qmy si€X na koniach "do€Q€Y €Ratwo. Okaza€Ro si€X, €We Winnetou mia€R s€Ruszno€Q€Y, wyspa bowiem by€Ra wielka i dostatecznie zalesiona, by u€Wyczy€Y bezpiecze€Zstwa i ludziom, i koniom. Urz€Sdzi€Rem sobie legowisko w!zaro€Qlach i u€Ro€Wy€Rem si€X do snu przewiduj€Sc, €We nast€Xpnejnocy nie b€Xdzie mo€Wna nawet pomy€Qle€Y o spaniu. Nie dla braku czasu lub sposobno€Qci, lecz z powodu... wody. Sam Hawkens znajdowa€R si€X na ma€Rej wysepce. Chcia€Rem si€X do niej podkra€Q€Y, musia€Rbym wi€Xc wej€Q€Y do wody. Zreszt€S jeszcze przedtem, aby si€X dosta€Y wrazz Winnetou z naszej wyspy nabrzeg rzeki, trzeba by€Ro j€S !przep€Ryn€S€Y, czyli przemoczy€Y doszcz€Xtnie ubranie. By€Ra to ju€W po€Rowa grudnia, a woda zimna. Kt€V€W by m€Vg€R wtedy spa€Y w przemoczonym ubraniu? !Gdy si€X €Qciemni€Ro, zbudzono nas. Czas by€Ro rusza€Y do wsi. Zdj€Xli€Qmy cz€X€Q€Y odzie€Wy i zostawili€Qmy wszystko, co mieli€Qmy w kieszeniach. Z broni!wzi€Xli€Qmy z sob€S tylko no€We. Potem wskoczyli€Qmy do rzeki i !przep€Ryn€Xli€Qmy na prawy brzeg. Id€Sc wzd€Ru€W niego, mogli€Qmy si€X dosta€Y nad Salt Fork. Szli€Qmy z godzin€X tym brzegiem przeciw pr€Sdowi i dostali€Qmy si€X na miejsce, gdzie Salt Fork uchodzi do Red River. O kilkaset krok€Vw dalej na lewo ujrzeli€Qmy ogniska wsi.Le€Wa€Ra na lewym brzegu, a my znajdowali€Qmy si€X na prawym. #Musieli€Qmy si€X wi€Xc przeprawi€Y. Uczynili€Qmy to jednak nie od razu. Pozostali€Qmy na prawym $brzegu i pu€Qcili€Qmy si€X wzd€Ru€W wsi, aby si€X jej przyjrze€Y. S€Rowo €Twie€Q€U nie ma tu europejskiego znaczenia, nie okre€Qla kompleksu dom€Vw otoczonych ogrodami i polami. "Z ogrod€Vw i p€Vl nie by€Ro tu ani€Qladu, a mieszkania tworzy€Ry namioty z grubej sk€Vry. W lecie mieszkaj€S czerwonosk€Vrzy zwykle w p€R€Vciennych. Prawie przed ka€Wdym namiotem p€Ron€X€Ro ognisko, przy kt€Vrym siedzieli mieszka€Zcy grzej€Sc si€X i spo€Wywaj€Sc zwierzyn€X. Najwi€Xkszy namiot sta€R mniej wi€Xcej w €Qrodku wsi. Wej€Qcie do niego zdobi€Ry w€R€Vcznie, obwieszone pi€Vrami i szczeg€Vlnego kszta€Rtu €Tlekami€U . Przy ognisku siedzia€R w€Vdz Tangua z m€Rodym, osiemnastoletnim mo€We Indianinem i dwoma ch€Ropcami w wieku lat mniej wi€Xcej dwunastu i czternastu. €[Ci trzej to jego synowie €[ rzek€R Winnetou. €[Najstarszy jest jego ulubie€Zcem i zostanie kiedy€Q dzielnym wojownikiem. Biega tak szybko, €We nazwano go Pida, co znaczy €TJele€Z€U . $Po€Qr€Vd namiot€Vw krz€Sta€Ry si€X kobiety, ale u Indian nie wolno €Wonom i c€Vrkom je€Q€Y razem z m€X€Wami i synami. Jadaj€S one #p€V€\niej i musz€S si€X zadowoli€Y tym, co zostanie, pomimo €We wykonuj€S wszelkie, nawet najtrudniejsze roboty. Szuka€Rem wyspy. Niebo by€Ro czarne i pe€Rne chmur, tak €We nie wida€Y by€Ro ani jednej gwiazdy, tylko ogniska umo€Wliwia€Ry nam rozpoznanie trzech wysp po€Ro€Wonych w niewielkich odst€Xpach przy brzegu. €[ Na kt€Vrej mo€We si€X znajdowa€Y Sam?? €[ zapyta€Rem Winnetou. €[ M€Vj brat musi sobie przypomnie€Y s€Rowa handlarza €[odrzek€R Apacz. €[M€Vwi€R, €We ta wyspa jest blisko brzegu. Pierwsza i trzecia le€W€S dalej, a wi€Xc b€Xdzie to druga, €Qrodkowa. €[Prawdopodobnie. Tu na prawo jest koniec wsi. W czwartym lub pi€Stym namiocie mieszka Santer. Teraz si€X rozdzielimy. Ja musz€X pojma€Y Santera, morderc€X mego ojca isiostry, a Sam jest bardziej twoim towarzyszem ni€W moim, dlatego ty go poszukaj. €[ A gdzie si€X potem spotkamy?? !€[ Tu, gdzie si€X rozchodzimy. €[Je€Qli si€X nie stanie nic nadzwyczajnego! Bo gdyby kt€Vrego z nas spostrze€Wono przypadkiem, b€Xdzie musia€R uchodzi€Y, oznaczmy wi€Xc tak€We i inne miejsce, bardziej oddalone od wsi. !€[Przedsi€Xwzi€Xcie nasze jest w og€Vle nie€Ratwe, a twoje zadanie jeszcze trudniejsze od mego, bo musisz pop€Ryn€S€Y ku wyspie i dozorcy mog€S ci€X "zauwa€Wy€Y. Ciebie wi€Xc €Ratwiej !spostrzeg€S ni€W mnie. Gdyby ci€Xprzy tym schwytano, skocz€X ci na pomoc. Je€Qli jednak uda !ci si€X uj€Q€Y, to powr€Vcisz do naszej wyspy, okr€S€Waj€Sc j€S, €Weby ukry€Y przed nimi kierunek ucieczki. €[ To jutro rano zobacz€S €Qlady!! !€[ Nie, gdy€W wkr€Vtce spadnie deszcz i zatrze €Qlady. "€[ Dobrze!! Gdyby tobie trafi€Ro si€X nieszcz€X€Qcie, to ja ci€X odbij€X. #€[To si€X nie zdarzy, je€Qli nie zajdzie jaki€Q z€Ry przypadek. Spojrzyj na drug€S stron€X! #Przed pi€St€S chat€S nie pali si€X ognisko. Niew€Stpliwie nale€Wy ona do Santera i on tam €Qpi, wi€Xc b€Xdzie go €Ratwo schwyta€Y. Po tych s€Rowach odszed€R na prawo w d€V€R rzeki, aby przep€Ryn€S€Y poza obr€Xbem wsi na drug€S stron€X i skrycie podej€Q€Y do namiot€Vw. "Ja musia€Rem post€Spi€Y inaczej. Namiot, do kt€Vrego zd€S€Wa€Rem, znajdowa€R si€X w blasku ognisk. Nie podobna by€Ro pokaza€Y si€X na powierzchni wody, wi€Xc !musia€Rem si€X dosta€Y na wysp€X,!nurkuj€Sc. Nie mog€Rem p€Ryn€S€Y na wprost, bo cho€Y ufa€Rem, €Wedop€Ryn€X pod wod€S na drug€S stron€X, ale co by€Roby, gdybym si€X tam wynurzy€R akurat przed stra€Wnikiem? Nie. Trzeba by€Ro najpierw dotrze€Y do pierwszej wyspy, prawdopodobnie nie zamieszkanej, a odleg€Rej o jakich dwie€Qcie metr€Vw od drugiej, €Qrodkowej, do kt€Vrej w€Ra€Qnie zmierza€Rem. Przypuszcza€Rem, €We z tej pierwszej wyspy rozpatrz€X si€X,jaki jest dost€Xp do drugiej i co si€X na niej dzieje. Poszed€Rem kawa€Rek w g€Vr€X rzeki i zacz€S€Rem si€X przygl€Sda€Y pierwszej wyspie. Nie zauwa€Wy€Rem na niej €Wadnego ruchu, z czego wywnioskowa€Rem, €We prawdopodobnie nie ma tam nikogo. Zsun€S€Rem si€X wi€Xc zwolna do wody, zanurzy€Rem si€X i pop€Ryn€S€Rem na drug€S stron€X. !Przyby€Rem tam szcz€X€Qliwie i wystawi€Rem najpierw tylko g€Row€X po usta, aby zaczerpn€S€Y powietrza. Znajdowa€Rem si€X na g€Vrnym kra€Zcu wyspy i tu zorientowa€Rem si€X, €We by€R jeszcze inny, lepszy spos€Vb wykonania mego zadania, ni€W poprzednio my€Qla€Rem. Wyspa, przy kt€Vrej sta€Rem teraz w wodzie, by€Ra tak samojak tamta oddalona o dwadzie€Qcia metr€Vw od drugiego brzegu, gdzie przywi€Szano szereg €Rodzi india€Zskich. €Podzie te mog€Ry mi da€Y doskona€R€S os€Ron€X. Zanurzy€Rem si€X wi€Xc znowu i podp€Ryn€S€Rem do pierwszej €Rodzi, potem do drugiej, trzeciej i tak dalej, dop€Vki "pod sz€Vst€S nie zbli€Wy€Rem si€X do €Qrodkowej wyspy o tyle, €Weju€W obj€S€Rem j€S wzrokiem. #Le€Wa€Ra bli€Wej l€Sdu i pokryta by€Ra niskimi zaro€Qlami; ponad nimi stercza€Ry dwa drzewa. #Je€Zca i stra€Wy nie by€Ro wida€Y. Ju€W mia€Rem si€X zanurzy€Y, by tam pop€Ryn€S€Y, gdy wtem us€Rysza€Rem nad sob€S, na wysokim brzegu jaki€Q ha€Ras. Spojrza€Rem w g€Vr€X. Z brzegu "schodzi€R Indianin. By€R to Pida, czyli Jele€Z, syn wodza. Szcz€X€Qciem szed€R sko€Qnie w d€V€R rzeki, tak €We mnie nie "widzia€R. Wskoczy€R do cz€V€Rna i powios€Rowa€R ku €Qrodkowej wyspie. Nie mog€Rem wi€Xc !jeszcze teraz si€X przeprawi€Y i musia€Rem zaczeka€Y. !Wkr€Vtce dolecia€Ry mnie g€Rosyludzi rozmawiaj€Scych po drugiej stronie. Pozna€Rem w€Qr€Vd nich g€Ros Sama. Chcia€Rem pods€Rucha€Y, o czym m€Vwiono, i podp€Ryn€S€Rem pod "nast€Xpn€S pirog€X, kt€Vrych by€Rotyle, €We chyba ka€Wdy mieszkaniec wsi mia€R jedn€S naw€Rasno€Q€Y. Wynurzywszy si€X, us€Rysza€Rem s€Rowa syna wodza: €[ M€Vj ojciec Tangua €W€Sda tego!! . %€[ Ani mi si€X €Qni zdradzi€Y!! €[ odrzek€R Sam. €[ W takim razie b€Xdziesz musia€R wycierpie€Y dziesi€X€Y razy straszniejsze m€Xczarnie!! €[Nie b€Sd€\ €Qmieszny! Sam !Hawkens i m€Xczarnie, hi! hi! hi!"Tw€Vj ojciec spr€Vbowa€R ju€W raz mnie zam€Xczy€Y, tam nad Rio Pecos u Apacz€Vw. Wiesz, z jakim skutkiem? €[ Ten pies, Old Shatterhand, zrobi€R z niego kalek€X! !€[ Well!! Podobnie stanie si€X tutaj. Nie boj€X si€X niczego! $€[Je€Qli to m€Vwisz bez €Wart€Vw, to ob€R€Skanie zapanowa€Ro w twojej g€Rowie. Jeste€Q uwi€Xziony i nie zdo€Rasz !umkn€S€Y. Pomy€Ql, €We ca€Re twe cia€Ro obwi€Szane jest rzemieniami tak, i€W nie mo€Weszporuszy€Y €Wadnym cz€Ronkiem! €[ Te wi€Xzy zawdzi€Xczam zacnemu Santerowi, ale zupe€Rnie mi z tym dobrze! "€[Cierpisz b€Vl, wiem o tym, ale nie przyznajesz si€X. Nie tylko masz skr€Xpowane r€Xce i nogi, ale nadto przywi€Szany jeste€Q do drzewa, a czterej wojownicy pilnuj€S ci€X we dnie i w nocy. Jak€We uciekniesz? €[To moja rzecz, kochany m€Rodzie€Zcze! Na razie podoba mi si€X tutaj, wi€Xc zaczekaj, dop€Vki nie zechc€X odej€Q€Y; wtedy ju€W mnie nie zatrzymacie. €[ Pu€Qciliby€Qmy ci€X wolno, gdyby€Q nam wyjawi€R, dok€Sd on si€X uda€R. €[Tego nie zrobi€X. Rozumiem ju€W wszystko. Zacny Santer "opowiedzia€R mi t€X histori€X, by mnie nastraszy€Y, ale nic tym "nie wsk€Vra€R. Pojechali€Qcie pod Nugget-tsil, aby pojma€Y Winnetou i Old Shatterhanda. €^mieszne! Pochwyci€Y Old Shatterhanda, mojego ucznia, hi! hi! hi! €[ Ale ty, jego nauczyciel, wpad€Re€Q jednak w nasze r€Xce! €[To tylko dla rozrywki. Chcia€Rem by€Y u was przez kilka dni, bo was kocham, je€Qlisi€X nie myl€X. Je€\dzili€Qcie nadaremnie, a teraz wam si€X wydaje, €We Winnetou z Old Shatterhandem pobiegn€S za wami. Pierwszy raz s€Rysz€X tak€S niedorzeczno€Q€Y! Dzi€Q $widzicie, €We€Qcie si€X przeliczyli.Apacze nie przyszli, a wy nie wiecie, gdzie si€X znajduj€S, i ja mam wam powiedzie€Y, dok€Sd pojecha€R Old !Shatterhand! My€Qlicie, €We ja towiem? Zreszt€S powiem ci otwarcie, €We wiem. €[ No, dok€Sd? "€[Pshaw! Dowiesz si€X wkr€Vtce i!beze mnie, gdy€W... Tu przerwa€R,poniewa€W zastanowi€Ry go #g€Ro€Qne okrzyki, kt€Vre si€X terazpodnios€Ry. S€R€Vw, kt€Vre krzyczano, nie rozumia€Rem niestety, ale brzmia€Ry tak jak w€Vwczas, kiedy ludzie wo€Raj€S za zbiegiem: €T€Rapaj, trzymaj! €URozr€V€Wni€Rem tylko powtarzane z rykiem imi€X Winnetou. €[S€Ryszysz ich, gdzie s€S! €[zawo€Ra€R Hawkens z triumfem.€[ Gdzie Winnetou, tam i Old !Shatterhand. Oni s€S tu, oni s€S tu! Wrzask we wsi i odg€Ros krok€Vw biegn€Scych Indian "zwi€Xkszy€R si€X jeszcze bardziej.Spostrzegli Winnetou, cho€Y niepochwycili go jeszcze. To pokrzy€Wowa€Ro moje rachuby. Widzia€Rem, jak syn Tanguy stal wyprostowany na wyspie ipatrzy€R na brzeg. Nast€Xpnie wskoczy€R do swej pirogi i zawo€Ra€R na czterech stra€Wnik€Vw: €[We€\cie strzelby do r€Sk i zabijcie ka€Wd€S blad€S twarz, gdyby si€X pokaza€Ra, by uwolni€Y je€Zca! Potem powios€Rowa€R ku brzegowi. Chcia€Rem, o ile mo€Wno€Qci, oswobodzi€Y Sama jeszcze dzi€Q, ale na razie nie mog€Ro by€Y o tym mowy. Gdybym si€X nawet odwa€Wy€R rzuci€Y na czterech czerwonosk€Vrych, poci€Sgn€X€Roby to za sob€S natychmiast €Qmier€Y Sama. Stra€Wnicy bowiem, pos€Ruszni rozkazowi Pidy, zamordowalibyje€Zca. Wtem, zanim jeszcze Pida zdo€Ra€R dotrze€Y do brzegu, przysz€Ra mi do g€Rowy pewna my€Ql. By€R to ulubiony syn wodza. Gdybym go dosta€R w swe r€Xce,m€Vg€Rbym go potem wymieni€Y na Sama. By€R to plan wprost szalony, ale w tej chwili nie zwa€Wa€Rem na nic. Chodzi€Ro tylko o to, €Weby m€Rodego wodza pochwyci€Y niepostrze€Wenie. Jeden rzut oka przekona€R !mnie, €We po€Ro€Wenie moje by€Ro korzystne. Winnetou bieg€R ku Red River, a zatem w lewo, gdy nasz ob€Vz znajdowa€R si€X na wyspie po prawej stronie. Winnetou post€Spi€R m€Sdrze, gdy€W w ten spos€Vb wyprowadzi€R w pole swych prze€Qladowc€Vw. Za Apaczem brzmia€Ry wrzaski €Qcigaj€Scych go czerwonosk€Vrych i w tamt€S stron€X, w kt€Vr€S on ucieka€R, zwr€Vcili twarze stra€Wnicy Sama. Byli obr€Vceni do mnie plecami, a opr€Vcz nich w pobli€Wu nie by€Ro nikogo. #Syn Tanguy dotar€R sw€S €R€Vdk€S do brzegu, chcia€R j€S !przywi€Sza€Y i po€Qpieszy€Y tam, gdzie go wzywa€Ry wrzaski Keioweh€Vw. "Pochyli€R si€X, ale w tej samej chwili wynurzy€Rem si€X z wody tu€W przed nim i jednym uderzeniem pi€X€Qci rozci€Sgn€S€Rem go na ziemi. Wrzuci€Rem go do cz€V€Rna, potem sam w nie skoczy€Rem i powios€Rowa€Rem w g€Vr€X rzeki szt€S z €X Daleko z ekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB@pЙ cЅsA) ш ctBь cktC§  cЮtD, c1uE7pL”uprzy samym brzegu. Szalony pomys€R uda€R si€X stosunkowo €Ratwo. Ze wsi nikt mnie nie widzia€R, a stra€Wnicy patrzyli jeszcze ci€Sg€Re w przeciwnym kierunku. #Zabra€Rem si€X z ca€Rej si€Ry do wios€Rowania, aby jak najszybciej wydosta€Y si€X poza obr€Xb wsi. Potem, kiedy nie dosi€Xga€R mnie ju€W blask jej ognisk, przep€Ryn€S€Rem na prawy brzeg Salt Fork, gdzie zemdlonego "Indianina po€Ro€Wy€Rem na trawie. Nast€Xpnie odci€S€Rem rzemie€Z s€Ru€W€Scy do przywi€Szywania €Rodzi, aby nim skr€Xpowa€Y !pojmanego, i pchn€S€Rem €R€Vd€\ wd€V€R rzeki, €Weby mnie nie zdradzi€Ra. Zwi€Szawszy silnie !r€Xce Pidy, wzi€S€Rem go na barkii ruszy€Rem z powrotem ku naszej wyspie. By€R to trud nie lada. Nie "dlatego, €Weby ch€Ropiec by€R dla mnie za ci€X€Wki, lecz dlatego, !€We przyszed€Rszy do siebie, nie "chcia€R i€Q€Y ze mn€S dobrowolnie.Musia€Rem mu kilkakrotnie zagrozi€Y no€Wem. Bro€Z oczywi€Qcie odebra€Rem mu ju€W wcze€Qniej. #€[Kto€Q ty? €[ zapyta€R w ko€Zcu z w€Qciek€Ro€Qci€S. €[Parszywa !blada twarz, kt€Vr€S m€Vj ojciec Tangua schwyta ju€W jutro i zniszczy. €[ Tw€Vj ojciec mnie nie dostanie, gdy€W nie mo€We wcalechodzi€Y €[odpar€Rem. €[ Ale ma niezliczonych wojownik€Vw, kt€Vrych wy€Qle zamn€S! €[€^miej€X si€X z waszych wojownik€Vw; ka€Wdego z nich mo€We €Ratwo spotka€Y to, co twojego ojca, gdy o€Qmieli si€X ze mn€S walczy€Y. !€[ Uff!! Ty z nim walczy€Re€Q? €[ Tak. €[ Gdzie?? €[ Tam gdzie pad€R, gdy mu pos€Ra€Rem jedn€S kul€X w oba kolana r€Vwnocze€Qnie. #€[ Uff, uff! Wi€Xc ty jeste€Q OldShatterhand? €[ zapyta€R przera€Wony. #€[Jak mo€Wesz o to pyta€Y! Kt€V€Wopr€Vcz mnie i Winnetou odwa€Wy€Rby si€X wej€Q€Y w sam €Qrodek waszej wsi i porwa€Y stamt€Sd syna wodza? #€[ Uff!! Umr€X wi€Xc, ale wy nie us€Ryszycie z ust moich ani jednego krzyku bole€Qci. €[ Nie zabijemy ciebie. Nie jeste€Qmy takimi mordercami !jak wy. Je€Qli tw€Vj ojciec wyda nam obie blade twarze, to pu€Qcimy ci€X wolno. €[ Santera i Hawkensa?? €[ Tak. €[On ich wyda, bo syn wi€Xcej #dla€Z wart ni€W dziesi€X€Y razy po dziesi€Xciu Hawkens€Vw, a na Santera wcale zwa€Wa€Y nie b€Xdzie. Od tej chwili nie wzbrania€R si€X ju€W i€Q€Y ze mn€S. Przepowiednia Winnetou si€X sprawdzi€Ra, gdy€W deszcz zacz€S€R pada€Y, i to tak obficie, €We nie mog€Rem odnale€\€Y naszej wyspy. Wyszuka€Rem wi€Xc do€Q€Y g€Xsto pokryte li€Q€Ymi drzewo, aby zaczeka€Y pod nim, dop€Vki deszcz nie ustanie lub nie nadejdzie €Qwit. By€Ra to nudna pr€Vba cierpliwo€Qci. Deszcz nie ustawa€R, a dzie€Z nie nadchodzi€R. Pociesza€Rem si€X jedynie tym, €We ju€W nie przemokn€X bardziej, ni€W !przemok€Rem, ale wilgo€Y ta by€Ratak zimna, €We wstawa€Rem !kilkakrotnie, aby si€X rozgrza€Y gimnastyk€S. €]al mi by€Ro m€Rodego wodza, kt€Vry musia€R "le€We€Y bez ruchu, lecz on by€R o wiele bardziej zahartowany ode mnie. Nareszcie spe€Rni€Ry si€X oba moje €Wyczenia; deszcz usta€R i "zacz€X€Ro €Qwita€Y, tylko g€Xsta, !ci€X€Wka mg€Ra zawis€Ra doko€Ra. Mimo to znalaz€Rem ju€W bez trudu miejsce na brzegu, kt€Vrego w nocy szuka€Rem. Zawo€Ra€Rem g€Ro€Qno: €[ Halo!! €[ Halo!! €[ odpowiedzia€R natychmiast Winnetou. €[ Czy to m€Vj brat Old Shatterhand?? €[ Tak. €[ To chod€\!! Czemu wo€Rasz? To niebezpieczne! !€[ Mam je€Zca. Przy€Qlij kilku dobrych p€Rywak€Vw i rzemienie.€[ P€Ryn€X sam. #Jak€We si€X ucieszy€Rem, €We nie wpad€R w r€Xce Keioweh€Vw! Niebawem ujrza€Rem jego g€Row€X we mgle nad wod€S. Wyszed€Rszy na brzeg i ujrzawszy Indianina, rzek€R zdumiony: !€[ Uff!! Pida, syn wodza! Gdziego m€Vj brat pochwyci€R? €[ Na brzegu, niedaleko od wyspy Hawkensa. €[ A Hawkensa widzia€Re€Q?? €[Nie, lecz s€Rysza€Rem, jak !m€Vwi€R z Jeleniem. By€Rbym si€X mo€We dosta€R do niego i nawet go uwolni€R, gdy wtem ciebie odkryto i musia€Rem umyka€Y. €[To by€R nieszcz€X€Qliwy przypadek. Dotar€Rem prawie donamiotu Santera, gdy wtem ukaza€Ro si€X kilku Keioweh€Vw. Przechodzili tamt€Xdy. Nie mog€Rem si€X zerwa€Y i stoczy€Rem si€X na bok. Oni stan€Xli, a w czasie rozmowy jeden z nich rzuci€R okiem w t€X stron€X i wtedy ruszyli ku mnie wszyscy. Wobec tego musia€Rem oczywi€Qcie wsta€Y i #ucieka€Y. Blask ognisk o€Qwietli€R moj€S posta€Y i poznali mnie. Umyka€Rem w g€Vr€X zamiast w !d€V€R rzeki, aby ich wywie€Q€Y w pole, przep€Ryn€S€Rem przez rzek€X i uszed€Rem, ale Santera oczywi€Qcie nie widzia€Rem. €[Zobaczysz go niebawem, gdy€W ten m€Rody wojownik !zgodzi€R si€X na wymian€X siebie za Santera i Sama Hawkensa, apewien jestem, €We w€Vdz zgodzi si€X na to tak€We. €[Uff! To dobrze, to bardzo dobrze! M€Vj brat Shatterhand post€Spi€R odwa€Wnie, nawet zuchwale, bior€Sc Pid€X do niewoli, ale to by€Ro dla nas najlepsze. M€Vwi€Sc, €We Winnetou zobaczy wkr€Vtce Santera, nie !przypuszcza€Rem, €We stanie si€X to o wiele pr€Xdzej, ni€W sobie wyobra€Wa€Rem. "Przywi€Szali€Qmy je€Zca mi€Xdzy sob€S tak, €We barki jego dotyka€Ry naszych, a g€Rowa, !chocia€W r€Xce mia€R skr€Xpowane,zosta€Ra ponad wod€S. Tylko nogami m€Vg€R nam pomaga€Y w p€Rywaniu. Potem weszli€Qmy w rzek€X. Pida nie stawia€R oporu, a nawet gdy stracili€Qmy grunt "pod stopami, zacz€S€R p€Ryn€S€Y z nami w tym samym tempie. Na wodzie le€Wa€Ra tak g€Xsta "mg€Ra, €We nie by€Ro wida€Y dalej jak na sze€Q€Y d€Rugo€Qci cz€Rowieka. Za to €[jak wiadomo €[we mgle#s€Ryszy si€X lepiej. Byli€Qmy ju€W niedaleko brzegu, kiedy Winnetou rzek€R: €[ Cicho, co€Q us€Rysza€Rem. €[ Co?? €[ Co€Q jakby plusk wiose€R powy€Wej nas. €[ To zatrzymajmy si€X. €[ Tak, s€Ruchaj! #Poruszali€Qmy si€X tylko o tyle, o ile to by€Ro potrzebne do utrzymania si€X na powierzchni,nie wywo€Ruj€Sc €Wadnego szmeru. Tak, Winnetou mia€R "s€Ruszno€Q€Y. Kto€Q wios€Rowa€R z pr€Sdem wody. By€Ro mu widocznie bardzo pilno, gdy€W mimo silnego spadku, jaki rzeka tutaj mia€Ra, u€Wywa€R wiose€R. Zbli€Wa€R si€X szybko. Czy #nale€Wa€Ro si€X pokaza€Y, czy te€W nie? M€Vg€R to by€Y nieprzyjacielski zwiadowca, ale z drugiej strony nie bez znaczenia by€Ro dla nas przekona€Y si€X, kto to jest. Spojrza€Rem pytaj€Sco na Winnetou, a on zrozumia€R mniei odpowiedzia€R: "€[Nie wraca€Y! Chc€X wiedzie€Y, kto p€Rynie! Nie zobaczy nas, bo le€Wymy na wodzie zupe€Rnie cicho. !Mo€Wna si€X by€Ro spodziewa€Y, €We nas nie dostrze€We, gdy€W tylko g€Rowy nasze wystawa€Ry nad wod€S. Nie odp€Ryn€Xli€Qmy wi€Xc z powrotem. Pida by€R tak samo zaciekawiony jak my. M€Vg€R wprawdzie nas zdradzi€Y wo€Raniem o pomoc, lecz nie zrobi€R tego, bo pewny by€R uwolnienia. $Uderzenia wiose€R zbli€Wa€Ry si€X "i z mg€Ry wychyli€Ra si€X €R€Vd€\ india€Zska. Siedzia€R w niej... kto? !Postanowili€Qmy zachowa€Y si€X cicho, ale Winnetou, gdy zobaczy€R wio€Qlarza, wyda€R dono€Qny okrzyk: €[ Santer!! . Ucieka! M€Vj, zwykle bardzo spokojny,przyjaciel tak by€R podniecony widokiem swego €Qmiertelnego wroga, €We uderzy€R gwa€Rtownie r€Xkami i nogami w wod€X, aby si€X dosta€Y do pirogi, zapo- mniawszy, €We by€R przywi€Szanydo mnie i do Pidy. "€[Uff! Ja musz€X pop€Ryn€S€Y do niego... musz€X go mie€Y! €[ zawo€Ra€R i odci€S€R no€Wem rzemie€Z wi€S€W€Scy go z Pid€S. Santer us€Rysza€R oczywi€Qcie !okrzyk Winnetou; odwr€Vci€R si€X i zobaczy€R nas. "€[ Do wszystkich diab€R€Vw!! €[ #krzykn€S€R przera€Wony. €[ To€W to oni... I zatrzyma€R si€X. Wyraz przestrachu znik€R z jego oblicza i ust€Spi€R miejsca z€Ro€Qliwej rado€Qci. Zrozumia€R nasze po€Ro€Wenie, wrzuci€R wios€Ro do cz€V€Rna, !pochwyci€R strzelb€X, wymierzy€R do nas i zawo€Ra€R: €[ Wy psy, to wasza ostatnia wyprawa! Wypali€R na szcz€X€Qcie w chwili, kiedy Winnetou uwolni€R si€X od nas i w gwa€Rtownych skokach sadzi€R ku €Rodzi, a my wskutek szarpni€Xcia oddalili€Qmy si€X od punktu, w kt€Vry Santer wymierzy€R. Kula wi€Xc nas nie dosi€Xg€Ra. Winnetou nie p€Ryn€S€R !w€Ra€Qciwie, lecz skaka€R wprost !po wodzie. Wzi€S€R n€V€W mi€Xdzy z€Xby i lecia€R ku wrogowi w d€Rugich podskokach jak kamie€Z odbijaj€Scy si€X od wodyprzy tak zwanym opuszczaniu kaczek€U . Santer mia€R jeszcze !kul€X w drugiej lufie, wycelowa€Rdo Apacza i zawo€Ra€R szyderczo: €[ Chod€\ tu, przekl€Xta !czerwona sk€Vro! Wy€Ql€X ci€X do wszystkich diab€R€Vw! Zdawa€Ro mu si€X, €We si€X z !Indianinem pr€Xdko za€Ratwi, €We wystarczy poci€Sgn€S€Y za cyngiel! Ale pomyli€R si€X, gdy€W Winnetou zanurzy€R si€X natychmiast, aby si€X wychyli€Y !pod €Rodzi€S i przewr€Vci€Y j€S. Gdyby mu si€X to uda€Ro, strzelba na nic by si€X nie przyda€Ra Santerowi, gdy€W wpad€Rby do wody i dosz€Ro by do walki wr€Xcz, w kt€Vrej Indianin, jako zr€Xczniejszy, napewno zosta€Rby zwyci€Xzc€S. Morderca Inczu-czuny i Nszo-czi poj€S€R to, od€Ro€Wy€R czym pr€Xdzej strzelb€X i !chwyci€R za wios€Ro. By€R to dla niego najwy€Wszy czas. W sekund€X p€V€\niej Winnetou wynurzy€R si€X z wody w tym !miejscu, w kt€Vrym €R€Vd€\ by€Ra przed chwil€S. Santer ju€W zaniecha€R strzelania. Kilku silnymi ruchami wiose€R usun€S€R si€X z niebezpiecznego s€Ssiedztwa wroga i krzykn€S€R: !€[ Widzisz, psie, €We mnie nie schwytasz? Kul€X zachowam na nast€Xpny raz! Winnetou wyt€X€Wy€R wszystkie #si€Ry, aby go dosi€Xgn€S€Y, ale na "pr€V€Wno. €]aden p€Rywak, cho€Yby nawet szampion €Qwiatowy, niedop€Xdzi €Rodzi popychanej wios€Rami po rw€Scej wodzie. To wszystko rozegra€Ro si€X w ci€Sgu niespe€Rna jednej minuty,a mimo to, zaledwie Santer !znikn€S€R we mgle, ukaza€Ro si€X kilku Apacz€Vw, kt€Vrzy us€Ryszawszy g€Ro€Qne okrzyki i wystrza€R, natychmiast skoczyliz wyspy do wody. Zawo€Ra€Rem ich do siebie, €Weby mi pomogli zanie€Q€Y Pid€X na wysp€X i odwi€Sza€Y ode mnie. W tej chwili ukaza€R si€X na brzegu Winnetou i zwr€Vci€R si€X do swoich ludzi ze s€Rowami: €[Niechaj moi czerwoni bracia !przygotuj€S si€X pr€Xdko! Santer pop€Ryn€S€R w€Ra€Qnie rzek€S na cz€V€Rnie i musimy ruszy€Y za nim. By€R tak wzburzony, jakim nie widzia€Rem go nigdy przedtem. €[Musimy za nim wyruszy€Y, napewno musimy €[ potwierdzi€Rem. €[ Ale co si€X stanie z Samem Hawkensem i naszymi dwoma je€Zcami? €[ Tobie ich powierzam €[ odpowiedzia€R. €[ Wi€Xc mam tu pozosta€Y?? €[Tak. Ja musz€X pochwyci€Y Santera, morderc€X mojego ojcai siostry, ale ty masz obowi€Szek wyswobodzi€Y Sama Hawkensa, jako swego towarzysza; musimy si€X wi€Xc roz€R€Sczy€Y. €[ Na jak d€Rugo?? #Namy€Qla€R si€X przez kilka chwil i rzek€R: €[Kiedy si€X zobaczymy, tego na razie nie wiem. €]yczenia i wola cz€Rowieka podlegaj€S woli Wielkiego Ducha. Sadzi€Rem, €We !d€Ru€Wej b€Xd€X z moim bratem OldShatterhandem, lecz Manitou !si€X na to nie godzi. Chce, €Weby si€X sta€Ro inaczej. Czy wiesz, dlaczego Santer umkn€S€R? €[Wyobra€Wam sobie. Nie wpadli€Qmy w nastawion€S na nas pu€Rapk€X. Wczoraj wieczorem zobaczono ci€X we wsi. Keiowehowie wiedz€S wi€Xc,€We tu jeste€Qmy i nie spoczniemy, dop€Vki nie pochwycimy Santera i nie uwolnimy Hawkensa. Wobec tego Santera ogarn€X€Ra trwoga !i zabra€R si€X st€Sd, jak m€Vg€R najpr€Xdzej. €[Tak, ale mo€We by€Y jeszcze inaczej. Syn wodza znikn€S€R, a Keiowehowie €R€Scz€S to oczywi€Qcie z naszym pojawieniem si€X €[ !przypuszczaj€S, €We dosta€R si€X w nasze r€Xce. Tangua si€X tym "rozz€Ro€Qci€R, wyla€R sw€Vj gniew na Santera, kt€Vry wszystkiemu"zawini€R, i wyp€Xdzi€R go ze wsi. €[I to mo€Wliwe. Widocznie Keiowehowie powiedzieli Santerowi, €We nie b€Xd€S go broni€Y. €[ Ale dlaczego obra€R drog€X wodn€S, a wyrzek€R si€X swojego konia? #€[Ze strachu. Ba€R si€X spotka€Y z nami, a gdyby nawet do !tego nie dosz€Ro, wiedzia€R, €We wpadniemy na jego trop i ruszymy za nim w pogo€Z. "Dlatego umkn€S€R pirog€S, kt€Vr€S zamieni pewnie potem na konia. Nie domy€Qla€R si€X !oczywi€Qcie, €We jeste€Qmy tutaj "na wyspie i €We w€Ra€Qnie dzi€Xki jego ostro€Wno€Qci dowiemy si€X o tej ucieczce. Ujrzawszy nas,nie w€Stpi, €We go zaczniemy €Qciga€Y, i b€Xdzie dzielnie wios€Rowa€R, aby jak najszybciej!p€Xdzi€Y naprz€Vd. Czy s€Sdzisz, €We go do€Qcigniecie na koniach?€[ To trudne, ale mo€Wliwe. Musimy przecina€Y zakr€Xty rzeki. !€[ To w€Ra€Qnie by€Rby b€R€Sd. Zwracam na to uwag€X mojemu bratu Winnetou. €[ Dlaczego?? !€[Bo Santerowi mo€We przyj€Q€Y na my€Ql opu€Qci€Y rzek€X i !ucieka€Y dalej l€Sdem. Poniewa€W nie wiecie, na kt€Vry brzeg "wyjdzie, musicie si€X podzieli€Y ijecha€Y wzd€Ru€W obu brzeg€Vw Red River. €[ M€Vj brat ma s€Ruszno€Q€Y. Uczynimy wedle jego wskaz€Vwki. €[Trzeba przy tym bardzo uwa€Wa€Y, €Weby nie przeoczy€Y miejsca, na kt€Vrym on wyl€Sduje, a to wam zabierze du€Wo czasu. Nie mo€Wecie tak€Weprzecina€Y zakr€Xt€Vw rzeki, gdy€W to, co dla jednej strony "jest wkl€Xs€Ro€Qci€S, dla drugiej stanowi wypuk€Ro€Q€Y i gdy jeden"oddzia€R przecina€Rby €Ruk, drugi musia€Rby go okr€S€Wa€Y. W ten spos€Vb rozchodziliby€Qcie si€X coraz bardziej. "€[Jest tak, jak m€Vwi m€Vj brat,pojedziemy tedy wzd€Ru€W wszystkich zakr€Xt€Vw rzeki. Szkoda nam wi€Xc teraz ka€Wdejminuty! €[Jak€We ch€Xtnie "przy€R€Sczy€Rbym si€X do was, ale musz€X uwolni€Y Hawkensa, nie mog€X go opu€Qci€Y. !€[Nie za€W€Sdam nigdy od ciebieniczego, co by€Roby sprzeczne z twoj€S powinno€Qci€S. Tobie z "nami jecha€Y nie wolno. Ale je€QliWielki Duch zechce, zobaczymy si€X za kilka dni. €[ Gdzie?? $€[Odje€Wd€Waj€Sc st€Sd, udaj si€X !tam, gdzie ta rzeka €R€Sczy si€X z Rio Bosco de Natchitoches. W miejscu gdzie obie rzeki zaczynaj€S wsp€Vlny bieg, na ich lewym brzegu, czeka€Y b€Xdzie jeden z moich wojownik€Vw, oczywi€Qcie je€Welispotkanie b€Xdzie mo€Wliwe. €[ A je€Weli nie zastan€X tam nikogo?? €[W takim razie b€Xdzie to znak, €We ci€Sgle jeszcze €Qcigam Santera, €We nie wiem, dok€Sd umknie, i nie mog€X okre€Qli€Y, gdzie mnie masz szuka€Y. Udasz si€X wi€Xc ze swymi trzema towarzyszami doSt. Louis, do bladych twarzy, !kt€Vre chc€S budowa€Y drog€X dla ognistego konia. Ale prosz€X !ci€X, €Weby€Q do nas powr€Vci€R, skoro tylko dobry Manitou ci na to pozwoli. Zawsze ch€Xtnie ci€X przyjm€X w pueblu nad Rio Pecos, a gdyby mnie tam nie by€Ro, dowiesz si€X, gdzie mnie mo€Wna znale€\€Y. Podczas naszejrozmowy Apacze przygotowali si€X do drogi. Winnetou poda€R r€Xk€X Parkerowi i Stone'owi, a #nast€Xpnie zn€Vw zwr€Vci€R si€X do mnie. $€[ M€Vj brat wie €[ rzek€R €[ jak radowa€Ry si€X nasze serca, kiedy ruszali€Qmy w drog€X znad Rio Pecos, ale po drodze €Qmier€Y zaskoczy€Ra Inczu-czun€X i Nszo-czi. Je€Qli kiedy nas odwiedzisz, nie us€Ryszysz ju€W g€Rosu najpi€Xkniejszej c€Vry Apacz€Vw,kt€Vra zamiast do miast bladych twarzy odesz€Ra w krain€X zmar€Rych. Teraz zemsta$ka€We mi roz€R€Sczy€Y si€X z tob€S, ale ty wr€Vcisz do nas. Pragn€X bardzo zostawi€Y ci wiadomo€Q€Y nad Rio Bosco, gdyby to jednak nie nast€Spi€Ro, nie baw zbyt d€Rugo w miastach Wschodu, lecz przyje€Wd€Waj do mnie jak najszybciej. Wiesz, kogo mi masz zast€Spi€Y. Czy przyrzekasz powr€Vci€Y szybko, m€Vj kochany, drogi bracie Szarlih? €[Przyrzekam €[ odpowiedzia€Rem. €[ Serce moje p€Vjdzie za tob€S, kochany bracie Winnetou. Tobie tak€We wiadomo, co obieca€Rem umieraj€Scemu Kleki-petrze. Dotrzymam s€Rowa. €[Niechaj wi€Xc dobry Manitou kieruje wszystkimi twymi krokami i os€Rania ci€X na wszystkich drogach. Howgh! !U€Qcisn€S€R mnie i uca€Rowa€R, wyda€R swym ludziom kr€Vtki rozkaz i wsiad€R na konia, by wjecha€Y w wod€X. Apacze !podzielili si€X i jeden oddzia€R ruszy€R prawym, a drugi lewym brzegiem rzeki. Patrzy€Rem za Winnetou, dop€Vki nie znikn€S€R w mgle. Zdawa€Ro mi si€X, €We trac€X cz€X€Q€Y mojej w€Rasnej istoty, i jemu na pewno r€Vwnie ci€X€Wko by€Ro rozsta€Y si€X ze mn€S. Stone i Parker zauwa€Wyli mojerozrzewnienie, a pierwszy z nich rzek€R w sw€Vj prosty, serdeczny spos€Vb: €[Nie bierzcie sobie tego tak do serca, sir! Wkr€Vtce zn€Vw spotkamy Apacz€Vw. Pojedziemy za nimi, skoro tylko Sam b€Xdzie wolny. Nie b€Xdziemy zwlekali z wymian€S je€Zc€Vw. Jak zamierzacie to zrobi€Y? €[Powiedzcie mi najpierw swoje zdanie, kochany Dicku. Macie wi€Xcej do€Qwiadczenia ni€W ja. Westman, kt€Vremu pochlebi€Ra"ta pochwa€Ra, pog€Radzi€R brod€X i ekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBFp‚ cрuGђ = cCvH/Z cІvI‰!П c wJH,ч clwK/7THЯwo€Qwiadczy€R: €[Za najprostsze uwa€Wam pos€Ra€Y pojmanego Keioweha zaraz do Tanguy i donie€Q€Y mu,gdzie si€X znajduje jego syn i pod jakim warunkiem pu€Qcimy go wolno. C€V€W ty na to, stary Willu? "€[ Hm!! €[ mrukn€S€R Parker. €[ Jeszcze nigdy nie mia€Re€Q tak $g€Rupiej my€Qli jak teraz w€Ra€Qnie. €[ G€Rupiej!! Ja? Do pioruna! Dlaczego g€Rupiej? €[Je€Qli wyjawimy, gdzie si€X znajdujemy, Tangua wy€Qle swoich ludzi, kt€Vrzy odbior€S nam Pid€X, nie daj€Sc w zamian Hawkensa, Ja zrobi€Rbym inaczej. €[ Jak?? €[Pojedziemy dobry kawa€R w g€R€Sb prerii, gdzie b€Xdziemy mieli przed sob€S odkryt€S przestrze€Z, kt€Vr€S swobodnie obejmiemy wzrokiem. Potem wy€Qlemy Keioweha i postawimyza warunek, €Weby przysz€Ro tylko dwu, a nie wi€Xcej wojownik€Vw, kt€Vrzy przyprowadz€S nam Sama, a wezm€S sobie Pid€X. Gdyby ich nadesz€Ro wi€Xcej, by na nas napa€Q€Y, zobaczymy ich z daleka i zabezpieczymy si€X przed nimi zawczasu. "€[ Ja bym radzi€R podj€S€Y co€Q pewniejszego i nie wysy€Ra€Y €Wadnego pos€Ra€Zca €[ zauwa€Wy€Rem. €[ €]adnego?? W takim razie jak€We Tangua si€X dowie, €We jego syn... €[ Dowie si€X. €[ Od kogo?? €[ Ode mnie. €[ Od was?? Czy sami udacie si€X do wsi? €[ Tak. !€[ Dajcie temu pok€Vj, sir! To niebezpieczne. Zatrzymano by was natychmiast. €[ W€Stpi€X. €[ Na pewno!! Na pewno! €[W takim razie Pida by€Rby zgubiony. Nie widz€X potrzeby !posy€Ra€Y je€Zca i traci€Y w ten spos€Vb jednego zak€Radnika. €[ To s€Ruszne. Ale dlaczego !w€Ra€Qnie wy macie i€Q€Y do wsi? Ja mog€X tak€We to zrobi€Y. !€[Wierz€X bardzo, €We nie brak wam do tego odwagi, s€Sdz€X #jednak, €We b€Xdzie lepiej, je€Qli ja pom€Vwi€X z Tangua. €[Zwa€Wcie, jaki jest na was w€Qciek€Ry! Skoro ujrzy mnie, zgodzi si€X pr€Xdzej na ka€Wdy warunek, natomiast z€Ro€Q€Y go opanuje na wasz widok. "€[Dlatego w€Ra€Qnie chc€X z nim sam prowadzi€Y uk€Rady. Niech %si€X z€Ro€Qci, €We €Qmiem si€X przed nim pojawi€Y, ale nic mi nie 'b€Xdzie m€Vg€R zrobi€Y. Je€Qli wy€Ql€X kogo innego, pomy€Qli, €We si€X go boj€X, a pragn€X unikn€S€Y podobnego podejrzenia. #€[Wi€Xc r€Vbcie, co chcecie, sir!Gdzie mamy na was czeka€Y? Tu na wyspie, czy te€W wyszukamy jakie€Q lepsze miejsce? €[ Nie ma lepszego. €[Well! A biada naszym je€Zcom, je€Qli si€X wam we wsi co stanie! Post€Spiliby€Qmy z nimi bez pardonu. Kiedy wyruszycie? €[ Dzisiaj wieczorem. €[Dopiero? Czy to nie za p€V€\no? Przecie€W, gdyby dobrze"posz€Ro, mogliby€Qmy upora€Y si€X z wymian€S do po€Rudnia i ruszy€Y za Winnetou. €[ A Keiowehowie za nami i wybij€S nas. €[ Tak s€Sdzicie?? €[Tak. Tangua ch€Xtnie wyda nam Sama za syna, ale odzyskawszy go, poruszy wszystko, aby zem€Qci€Y si€X na nas. Dlatego wymiana musi nast€Spi€Y wieczorem, po czym odjedziemy, aby si€X w nocy oddali€Y, zanim nas zaczn€S €Qciga€Y. Zaczeka€Y do wieczora dlatego jeszcze warto, €We do tego czasu wzmo€We si€X obawa wodza o syna. To go uczyni ust€Xpliwszym. "€[ To prawda, ale je€Qli nas tu przedtem spostrzeg€S, master Shatterhand? €[ To tak€We nic z€Rego. €[ B€Xd€S oczywi€Qcie szukali "Pidy i mog€S przyj€Q€Y na wysp€X!! €[Na wysp€X nie, bo zauwa€W€S pewnie na brzegu €Qlady Winnetou i pomy€Ql€S, €We odjechali€Qmy z Pid€S. To jeszcze bardziej przerazi Tangu€X. S€Ruchajcie no! Zabrzmia€Ry g€Rosy ludzkie. Mg€Ra si€X zacz€X€Ra podnosi€Y !ods€Raniaj€Sc brzegi, na kt€Vrychsta€Ro kilku Keioweh€Vw. Wymieniali g€Ro€Qno uwagi o zauwa€Wonych w€Ra€Qnie €Qladach kopyt; potem znikneli nie rzuciwszy okiem na wysp€X. €[ Oddalili si€X, by€Ro im widocznie bardzo pilno €[ rzek€R Dick Stone. "€[Udali si€X pewnie do wsi, aby donie€Q€Y Tanguy o €Qladach. Wy€Qle on natychmiast oddzia€R je€\d€\c€Vw za tym tropem. "Przepowiednia ta zi€Qci€Ra si€X w niespe€Rna dwie godziny. Po drugi ej stronie ukaza€Ra si€X !gromada je€\d€\c€Vw i ruszy€Ra za!€Qladami. Nie by€Ro obawy, €Weby ci Keiowehowie do€Qcign€Xli Winnetou, gdy€W ten niew€Stpliwie rozwin€S€R przynajmniej tak€S sam€S szybko€Q€Y jak oni. Rozmow€X prowadzili€Qmy oczywi€Qcie po cichu, by nie "us€Ryszeli jej je€Zcy. Tote€W nie "wiedzieli oni, co si€X dzia€Ro na drugim brzegu, gdy€W le€Weli skr€Xpowani w trawie za zaro€Qlami. Przed po€Rudniem sprawi€Ro nam"niespodziank€X s€Ro€Zce. Ogrza€Ro nas, wysuszy€Ro nasze ubrania iobozowisko i zwi€Xkszy€Ro przyjemno€Q€Y odpoczynku, kt€Vrego za€Wywali€Qmy maj€Sc przed sob€S czas do wieczora. Po po€Rudniu ujrzeli€Qmy na "rzece jaki€Q przedmiot. P€Ryn€S€R ku naszej wyspie i zatrzyma€R si€X w nadbrze€Wnych zaro€Qlach,#By€Ra to piroga, w kt€Vrej le€Wa€Rowios€Ro; rzemie€Z, kt€Vrym w€Ra€Qciciel przywi€Szywa€R j€S !zwykle do brzegu. by€R odci€Xty. Pozna€Rem €R€Vd€\, na kt€Vrej uwioz€Rem Pid€X. Woda przynios€Ra j€S z Salt Fork do Red River i dlatego tylko tak p€V€\no dotar€Ra do wyspy, €We po drodze zapewne gdzie€Q ugrz€Xz€Ra. Przybycie "€Rodzi by€Ro mi bardzo na r€Xk€X, "wci€Sgn€S€Rem j€S wi€Xc na wysp€X,aby si€X ni€S pos€Ru€Wy€Y wieczorem i nie przemokn€S€Y znowu podczas przeprawy przez rzek€X. !O zmroku zepchn€S€Rem €R€Vd€\ w!wod€X i powios€Rowa€Rem w g€Vr€X rzeki. Stone i Parker odprowadzili mnie, €Wycz€Sc powodzenia. Powiedzia€Rem im, €We wtedy dopiero by€Rby pow€Vddo obaw, gdybym nie wr€Vci€R dorana. #P€Ryn€S€Y pod pr€Sd by€Ro bardzo trudno i dopiero po godzinie skr€Xci€Rem z Red River do Salt Fork. W pobli€Wu wsi przybi€Rem do brzegu i przywi€Sza€Rem pirog€X do drzewa rzemieniem, w kt€Vry j€S przedtem zaopatrzyli€Qmy. Zobaczy€Rem znowu, tak samojak wczoraj, p€Ron€Sce ogniska,siedz€Scych przy nich !m€X€Wczyzn oraz krz€Staj€Sce si€Xkobiety. S€Sdzi€Rem, €We wie€Q "b€Xdzie dzi €Q pilnie strze€Wona, ale omyli€Rem si€X. Keiowehowie #znale€\li €Qlady Apacz€Vw, wys€Raliza nimi wojownik€Vw i zdawa€Ro im si€X, €We s€S bezpieczni. "Tangua siedzia€R dzisiaj tak€We przed namiotem, lecz w towarzystwie tylko dw€Vch m€Rodszych syn€Vw. Ze spuszczon€S g€Row€S wpatrywa€R si€X pos€Xpnie w ogie€Z. Znajdowa€Rem si€X na lewym brzegu Salt Fork, na kt€Vrym le€Wa€Ra wie€Q. Zacz€S€Rem si€X skrada€Y od rzeki pod k€Stem prostym poza namiotami, dop€Vki nie zobaczy€Rem przed sob€S namiotu wodza. Mia€Rem "szcz€X€Qcie, gdy€W w pobli€Wu nie by€Ro nikogo, kto by mnie m€Vg€R!zauwa€Wy€Y. Po€Ro€Wywszy si€X na ziemi, poczo€Rga€Rem si€X ku tylnej €Qcianie namiotu. Tam us€Rysza€Rem nisk€S, monotonn€S pie€Q€Z skargi: to w€Vdz op€Rakiwa€R india€Zskim obyczajem strat€X ulubionego syna. Posun€S€Rem si€X dalej ku drugiej stronie namiotu, podnios€Rem si€X i stan€S€Rem nagle tu€W obok Tanguy. €[Dlaczego Tangua €Qpiewa !pie€Q€Z skargi? €[zapyta€Rem. €[ Dzielny wojownik nie skar€Wy si€X. J€Xki przystoj€S tylko starym kobietom. Nie podobna opisa€Y, jak go moje ukazanie si€X przerazi€Ro; chcia€R co€Q powiedzie€Y, lecz nie zdo€Ra€R wydoby€Y z siebie "ani s€Rowa. Chcia€R si€X zerwa€Y, ale musia€R zosta€Y na ziemi z powodu uszkodzonych kolan. Wytrzeszczy€R na mnie szerokorozwarte oczy, jakby zobaczy€R widmo, i wyj€Ska€R; '€[Old... Old... Shat... Shat... uff, uff, uff! Sk€Sd przychodzisz... #jak jeste€Q... gdzie... Jeste€Qcie jeszcze tutaj? Nie odeszli€Qcie?€[ Jestem jeszcze. Jak widzisz. Przyby€Rem, gdy€W chc€Xz tob€S pom€Vwi€Y. €[ Old Shatterhand!! €[ wypowiedzia€R wreszcie ca€Re moje nazwisko. Us€Ryszawszy to obaj ch€Ropcy uciekli. €[Old Shatterhand! €[ powt€Vrzy€R raz jeszcze pod wp€Rywem trwogi, po czym twarz jego przybra€Ra wyraz !w€Qciek€Ro€Qci. Naraz krzykn€S€R !co€Q, zwr€Vciwszy si€X do innych namiot€Vw. Nie rozumia€Rem, co m€Vwi, bo u€Wy€R swego narzecza, lecz us€Rysza€Rem swoje imi€X. W chwil€X potem zabrzmia€Ro wca€Rej wsi takie wycie, €We mi "si€X wyda€Ro, i€W ziemia dr€Wy podmymi nogami. Zewsz€Sd przybiegli wojownicy z podniesion€S broni€S. Na to ja doby€Rem no€Wa i wrzasn€S€Rem Tanguy do ucha: €[ Czy Pida ma by€Y przebity??On mnie tutaj do ciebie przysy€Ra. Pomimo wycia zrozumia€R moje$s€Rowa i podni€Vs€R r€Xk€X. Ten ruchwystarczy€R, aby spowodowa€Y cisz€X, ale Keiowehowie ju€W nasotoczyli. Spojrzenia, kt€Vrymi mnie po prostu po€Werali, m€Vwi€Ry, €We nie puszcz€S mnie €Wywcem. Usiad€Rem spokojnie obok Tanguy, popatrzy€Rem mu zimno w twarz i rzek€Rem: €[Mi€Xdzy mn€S a Tangua "panuje nieprzyja€\€Z na €Qmier€Y i€Wycie. Nie jestem temu winien,ale te€W nic nie mam przeciwko temu. Czy si€X go boj€X, niech wywnioskuje z tego, €We przyszed€Rem do jego wsi, by znim pom€Vwi€Y. Za€Ratwmy to kr€Vtko: Pida znajduje si€X w naszym r€Xku i powiesz€S go na !drzewie, je€Qli ja nie wr€Vc€X o oznaczonym czasie. Ani jedno s€Rowo, ani jeden ruch nie zdradzi€Ry wra€Wenia moich s€R€Vw na stoj€Scych doko€Ra czerwonosk€Vrych. Tylkooczy wodza zaiskrzy€Ry si€X z w€Qciek€Ro€Qci, €We nic mi nie mo€We zrobi€Y nie nara€Waj€Sc €Wycia swego syna. Zgrzytaj€Sc z€Xbami, wykrztusi€R pytanie: "€[ Jak... jak... dosta€R si€X w wasze r€Xce? €[By€Rem wczoraj tam na wyspie, kiedy rozmawia€R z Samem, powali€Rem go i zabra€Rem z sob€S. €[Uff! Old Shatterhand jest ulubie€Zcom Z€Rego Ducha, kt€Vrygo znowu obroni€R. Gdzie trzymacie mego syna? €[W miejscu bezpiecznym, o kt€Vrym si€X teraz nie dowiesz! On sam ci to potem powie. Z tych moich ostatnich s€R€Vw pojmujesz, €We nie zamierzam Pidy zabi€Y. Mamy u siebie jeszcze jednego Keioweha, wzi€Xtego do niewoli, wyci€Sgn€S€Rem go z cierniowychzaro€Qli, w kt€Vrych nas pods€Ruchiwa€R. B€Xdzie wolny razem z twoim synem, je€Qli nam wydasz w zamian Sama Hawkensa. €[ Uff!! Dostaniesz go, tylko przyprowad€\ wpierw Pid€X i wojownika Keioweh€Vw! €[Przyprowadzi€Y? Ani mi si€X €Qni! Znam Tangu€X i wiem, €We mu ufa€Y nie mo€Wna. Oddaj€X dwu za jednego, a wi€Xc post€Xpuj€X wobec was nie tylkosprawiedliwie, lecz nawet bardzo €Raskawie. Musz€X od wasza to za€W€Sda€Y, €Weby€Qcie zaniechali wszelkich podst€Xp€Vw. €[ Udowodnij mi wpierw, €We Pida rzeczywi€Qcie si€X u was znajduje! €[Udowodni€Y? Co ty sobie wyobra€Wasz? Ja to powiadam, a wi€Xc to prawda. Old Shatterhand to nie Tangua. Pozw€Vl mi zobaczy€Y Sama Hawkensa! Ju€W go zapewne na wyspie nie ma, bo niew€Stpliwie#boicie si€X, €We tam ju€W nie jest !do€Q€Y bezpieczny. Musz€X si€X z nim porozumie€Y. €[ O czym chcesz z nim m€Vwi€Y?? "€[Chc€X si€X dowiedzie€Y z jego w€Rasnych ust, jak mu si€X u was powodzi€Ro. Od tego b€Xdzie!zale€Wa€Ro to, co potem nast€Spi.€[Musz€X wpierw zapyta€Y o zdanie najstarszych wojownik€Vw. Oddal si€X do najbli€Wszego namiotu, a potem us€Ryszysz, co postanowili€Qmy. €[Dobrze! Ale nie oci€Sgajcie si€X, gdy€W je€Qli mnie zatrzymacie poza oznaczony czas, Pid€X powiesz€S. Ten rodzaj €Qmierci jest dla czerwonosk€Vrego najhaniebniejszy. Mo€Wna sobie wyobrazi€Y w€Qciek€Ro€Q€Y Tanguy! Podszed€Rem do najbli€Wszego namiotu i usiad€Rem na ziemi, otoczony, tak samo jak przedtem, wojownikami. Tangua zwo€Ra€R swoich starszych wojownik€Vw do siebie i zacz€S€R si€X z nimi naradza€Y. W ka€Wdej parze zwr€Vconych na mnie oczu gorza€R ogie€Z, kt€Vry tylko ze !wzgl€Xdu na Pid€X nie sta€R si€X dla mnie zgubnym. Zauwa€Wy€Remprzy tym, €We moja nieustraszono€Q€Y zaimponowa€RaKeiowehom. Po jakim€Q czasie wyprawi€R w€Vdz jednego z wojownik€Vw, kt€Vry znikn€S€R w namiocie i wyprowadzi€R ze€Z ma€Rego Sama. Zerwa€Rem si€X i podbieg€Rem ku niemu. Ujrzawszy mnie, zawo€Ra€R z radosnym triumfem: €[Dobra nasza, Old Shatterhand! Powiedzia€Rem, €Wena pewno przyjdzie! Sprzykrzy€Ro si€X wam bez starego Sama? Prawda? Wyci€Sgn€S€R do mnie skr€Xpowane r€Xce, aby si€X ze mn€S przywita€Y. "€[Tak €[odrzek€Rem. €[Greenhorn przyszed€R, aby wam oznajmi€Y, €We jeste€Qcie najwi€Xkszym mistrzem w podchodzeniu. Z€Ro€Wyli€Qcie tego €Qwietne dowody. Cho€Yby wam gada€Y "p€V€R dnia, gdzie macie i€Q€Y, wy zawsze polecicie w przeciwn€S stron€X. €[Na wyrzuty b€Xdzie czas p€V€\niej, m€Vj ukochany sir, teraz powiedzcie mi lepiej, czy moja Mary jeszcze istnieje? €[ Jest u nas. €[ A Liddy?? €[ Pukawka?? Ocalili€Qmy j€S tak€We. €[W takim razie wszystko dobrze, je€Qli si€X nie myl€X. !Chod€\cie, zabierajmy si€X st€Sd.Tu troch€X nudno. "€[Cierpliwo€Qci, cierpliwo€Qci, kochany Samie! Wam si€X zdaje,"€We to nic, €We odej€Q€Y st€Sd to dziecinna zabawka. €[To jest zabawka, ale istotnie tylko dla was. Ciekaw jestem, czego wy by€Qcie nie zdo€Rali dokaza€Y. !€^ci€Sgn€Xliby€Qcie mnie nawet z ksi€X€Wyca, gdybym si€X tam zab€R€Ska€R, hi! hi! hi! €[ €^miejcie si€X, €Qmiejcie! !Miarkuj€X z tego. €We si€X wam tunie€\le powodzi€Ro. €[Nie€\le? Co wam przychodzi na my€Ql! By€Ro mi dobrze, nadzwyczaj dobrze! Ka€Wdy Keioweh kocha€R mnie jak w€Rasne dziecko. Od ci€Sg€Rych !pieszczot, g€Raska€Z i ca€Rus€Vw nie mog€Rem si€X pozbiera€Y. !Karmili mnie jak pann€X m€Rod€S, a gdy chcia€Rem spa€Y, nic potrzebowa€Rem si€X uk€Rada€Y, bo stale le€Wa€Rem na plecach. €[ Czy kieszenie wam wypr€V€Wnili?? €[ Oczywi€Qcie. Wytrz€X€Qli ka€Wdy proszek. €[Otrzymacie wszystko z powrotem, je€Qli tylko co€Q !ocala€Ro. Zdaje si€X, €We narada si€X ju€W sko€Zczy€Ra. O€Qwiadczy€Rem wodzowi, €We !d€Ru€Wej czeka€Y ju€W nie mog€X, je€Weli syn jego ma pozosta€Y przy €Wyciu. Wobec tego odby€Rysi€X kr€Vtkie wprawdzie, lecz bardzo energiczne uk€Rady, z kt€Vrych wyszed€Rem zwyci€Xsko,poniewa€W ani troch€X nie "ust€Spi€Rem. W€Vdz obawia€R si€X osyna. W ko€Zcu postanowiono, €We czterej zbrojni wojownicy odprowadz€S mnie i Sama w dwu €Rodziach i odbior€S od nas je€Zc€Vw. Na wypadek gdyby inni Keiowehowie pr€Vbowali uda€Y si€X za nami potajemnie, zagrozili€Qmy €Qmierci€S Pidy. €]€Sda€Rem w€Ra€Qciwie wiele, domagaj€Sc si€X wydania Sama. Mog€Rem towarzysz€Scym nam czterem Indianom wyp€Rata€Y figla, ale uwierzono mym s€Rowom i odt€Sd zawsze wierzono s€Rowu Shatterhanda. Nie powiedzia€Rem oczywi€Qcie, dok€Sd pop€Ryniemy. Gdy Samowi"rozwi€Szano r€Xce, podni€Vs€R je i zawo€Ra€R: €[Wolny, zn€Vw wolny! Tego wam nigdy nie zapomn€X, sir! "Nigdy te€W nie pop€Xdz€X w g€Vr€X na lewo, je€Qli wasze b€Rogos€Rawione nogi pobiegn€S na d€V€R na prawo! Kiedy€Qmy si€X wybierali w drog€X, tu i €Vwdzie da€Ry si€X s€Rysze€Y gniewne pomruki. $Indianie z€Ro€Qcili si€X strasznie, "€We musz€S pu€Qci€Y wolno je€Zca imnie w dodatku, a Tangua sykn€S€R zwr€Vcony do mnie: €[Do powrotu mego syna jeste€Q bezpieczny, ale potem $pu€Qci si€X za tob€S ca€Re plemi€X. Znajdziemy twoje €Qlady i pochwycimy ci€X, cho€Yby€Q odjecha€R powietrzem! Nie uwa€Wa€Rem za stosowne odpowiada€Y na t€X z€Ro€Qliw€S gro€\b€X i zaprowadzi€Rem Sama oraz czterech Keioweh€Vw do rzeki, gdzie po dw€Vch €[ja oczywi€Qcie z Samem €[ wsiedli€Qmy do €Rodzi. W chwili gdy odbijali€Qmy od brzegu i d€Rugo jeszcze potem, towarzyszy€Ro nam wycie. Siedz€Sc z ty€Ru przy sterze, musia€Rem Samowi opowiedzie€Y,co si€X sta€Ro od momentu, gdy "go wzi€Xto do niewoli. €]a€Rowa€R wprawdzie, €We Winnetou "musia€R si€X z nami roz€R€Sczy€Y, ale nie skar€Wy€R si€X na to zbytnio, gdy€W obawia€R si€X wyrzut€Vw Apacza... Pomimo ciemno€Qci !wyl€Sdowali€Qmy szcz€X€Qliwie na wyspie, przyj€Xci rado€Qnie przez Dicka Stone'a i Willa Parkera, kt€Vrzy dopiero po moim odej€Qciu u€Qwiadomili sobie w ca€Rej pe€Rni ryzyko ca€Rego przedsi€Xwzi€Xcia. Wydali€Qmy obydw€Vch je€Zc€Vw,kt€Vrzy nie po€Wegnali nas ani s€Rowem, i zaczekali€Qmy, dop€Vki nie ucich€Ry uderzenia wiose€R wracaj€Scej pirogi. Nast€Xpnie wsiedli€Qmy na konie i przeprawili€Qmy je na lew€S "stron€X rzeki. Nale€Wa€Ro tej nocyujecha€Y spor€S przestrze€Z, tote€W by€Ro nam bardzo na #r€Xk€X, €We Sam do€Q€Y dobrze zna€Rte strony. Hawkens podni€Vs€R si€X w strzemionach na swojej Mary, pogrozi€R pi€X€Qci€S za siebie i powiedzia€R: €[Teraz Keiowehowie wysilaj€S g€Rowy i radz€S, jakby nas dosta€Y w swoje przednie €Rapy. Ale ogarnie ich gorzkie zdziwienie! Sam Hawkens nie b€Xdzie ju€W taki g€Rupi i nie utknie w dziurze, z kt€Vrej by go greenhorn musia€R wywleka€Y.Ju€W mnie €Waden Keioweh nie "z€Rapie, je€Qli si€X nie myl€X... brod€X i ekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПBL0ж xџџKONIEC TOMU PIERWSZEGO €d€e€f€g€h€i€j€k€l€m€n€o€p€q€r€s€t€u€v€w€x€y€z€{€|€}€~€€€€€‚€ƒ€„€…€†€‡€ˆ€‰€Š€‹€Œ€€Ž€€€‘€’€“€”€•€–€—€˜€™€š€›€œ€€ž€Ÿ€ €Ё€Ђ€Ѓ€Є€Ѕ€І€Ї€Ј€Љ€Њ€Ћ€Ќ€­€Ў€Џ€А€Б€В€Гm!! €[ mrukn€S€R Parker. €[ Jeszcze nigdy nie mia€Re€Q tak $g€Rupiej my€Qli jak teraz w€Ra€Qnie. €[ G€Rupiej!! Ja? Do pioruna! Dlaczego g€Rupiej? €[Je€Qli wyjawimy, gdzie si€X znajdujemy, Tangua wy€Qle swoich ludzi, kt€Vrzy odbior€S nam Pid€X, nie daj€Sc w zamian Hawkensa, Ja zrobi€Rbym inaczej. €[ Jak?? €[Pojedziemy dobry kawa€R w g€R€Sb prerii, gdzie b€Xdziemy mieli przed sob€S odkryt€S przestrze€Z, kt€Vr€S swobodnie obejmiemy wzrokiem. Potem wy€Qlemy Keioweha i postawimyza warunek, €Weby przysz€Ro tylko dwu, a nie wi€Xcej wojownik€Vw, kt€Vrzy przyprowadz€S nam Sama, a wezm€S sobie Pid€X. Gdyby ich nadesz€Ro wi€Xcej, by na nas napa€Q€Y, zobaczymy ich z daleka i zabezpieczymy si€X przed nimi zawczasu. "€[ Ja bym radzi€R podj€S€Y co€Q pewniejszego i nie wysy€Ra€Y €Wadnego pos€Ra€Zca €[ zauwa€Wy€Rem. €[ €]adnego?? W takim razie jak€We Tangua si€X dowie, €We jego syn... €[ Dowie si€X. €[ Od kogo?? €[ Ode mnie. €[ Od was?? Czy sami udacie si€X do wsi? €[ Tak. !€[ Dajcie temu pok€Vj, sir! To niebezpieczne. Zatrzymano by was natychmiast. €[ W€Stpi€X. €[ Na pewno!! Na pewno! €[W takim razie Pida by€Rby zgubiony. Nie widz€X potrzeby !posy€Ra€Y je€Zca i traci€Y w ten spos€Vb jednego zak€Radnika. €[ To s€Ruszne. Ale dlaczego !w€Ra€Qnie wy macie i€Q€Y do wsi? Ja mog€X tak€We to zrobi€Y. !€[Wierz€X bardzo, €We nie brak wam do tego odwagi, s€Sdz€X #jednak, €We b€Xdzie lepiej, je€Qli ja pom€Vwi€X z Tangua. €[Zwa€Wcie, jaki jest na was w€Qciek€Ry! Skoro ujrzy mnie, zgodzi si€X pr€Xdzej na ka€Wdy warunek, natomiast z€Ro€Q€Y go opanuje na wasz widok. "€[Dlatego w€Ra€Qnie chc€X z nim sam prowadzi€Y uk€Rady. Niech %si€X z€Ro€Qci, €We €Qmiem si€X przed nim pojawi€Y, ale nic mi nie 'b€Xdzie m€Vg€R zrobi€Y. Je€Qli wy€Ql€X kogo innego, pomy€Qli, €We si€X go boj€X, a pragn€X unikn€S€Y podobnego podejrzenia. #€[Wi€Xc r€Vbcie, co chcecie, sir!Gdzie mamy na was czeka€Y? Tu na wyspie, czy te€W wyszukamy jakie€Q lepsze miejsce? €[ Nie ma lepszego. €[Well! A biada naszym je€Zcom, je€Qli si€X wam we wsi co stanie! Post€Spiliby€Qmy z nimi bez pardonu. Kiedy wyruszycie? €[ Dzisiaj wieczorem. €[Dopiero? Czy to nie za p€V€\no? Przecie€W, gdyby dobrze"posz€Ro, mogliby€Qmy upora€Y si€X z wymian€S do po€Rudnia i ruszy€Y za Winnetou. €[ A Keiowehowie za nami i wybij€S nas. €[ Tak s€Sdzicie?? €[Tak. Tangua ch€Xtnie wyda nam Sama za syna, ale odzyskawszy go, poruszy wszystko, aby zem€Qci€Y si€X na nas. Dlatego wymiana musi nast€Spi€Y wieczorem, po czym odjedziemy, aby si€X w nocy oddali€Y, zanim nas zaczn€S €Qciga€Y. Zaczeka€Y do wieczora dlatego jeszcze warto, €We do tego czasu wzmo€We si€X obawa wodza o syna. To go uczyni ust€Xpliwszym. "€[ To prawda, ale je€Qli nas tu przedtem spostrzeg€S, master Shatterhand? €[ To tak€We nic z€Rego. €[ B€Xd€S oczywi€Qcie szukali "Pidy i mog€S przyj€Q€Y na wysp€X!! €[Na wysp€X nie, bo zauwa€W€S pewnie na brzegu €Qlady Winnetou i pomy€Ql€S, €We odjechali€Qmy z Pid€S. To jeszcze bardziej przerazi Tangu€X. S€Ruchajcie no! Zabrzmia€Ry g€Rosy ludzkie. Mg€Ra si€X zacz€X€Ra podnosi€Y !ods€Raniaj€Sc brzegi, na kt€Vrychsta€Ro kilku Keioweh€Vw. Wymieniali g€Ro€Qno uwagi o zauwa€Wonych w€Ra€Qnie €Qladach kopyt; potem znikneli nie rzuciwszy okiem na wysp€X. €[ Oddalili si€X, by€Ro im widocznie bardzo pilno €[ rzek€R Dick Stone. "€[Udali si€X pewnie do wsi, aby donie€Q€Y Tanguy o €Qladach. Wy€Qle on natychmiast oddzia€R je€\d€\c€Vw za tym tropem. "Przepowiednia ta zi€Qci€Ra si€X w niespe€Rna dwie godziny. Po drugi ej stronie ukaza€Ra si€X !gromada je€\d€\c€Vw i ruszy€Ra za!€Qladami. Nie by€Ro obawy, €Weby ci Keiowehowie do€Qcign€Xli Winnetou, gdy€W ten niew€Stpliwie rozwin€S€R przynajmniej tak€S sam€S szybko€Q€Y jak oni. Rozmow€X prowadzili€Qmy oczywi€Qcie po cichu, by nie "us€Ryszeli jej je€Zcy. Tote€W nie "wiedzieli oni, co si€X dzia€Ro na drugim brzegu, gdy€W le€Weli skr€Xpowani w trawie za zaro€Qlami. Przed po€Rudniem sprawi€Ro nam"niespodziank€X s€Ro€Zce. Ogrza€Ro nas, wysuszy€Ro nasze ubrania iobozowisko i zwi€Xkszy€Ro przyjemno€Q€Y odpoczynku, kt€Vrego za€Wywali€Qmy maj€Sc przed sob€S czas do wieczora. Po po€Rudniu ujrzeli€Qmy na "rzece jaki€Q przedmiot. P€Ryn€S€R ku naszej wyspie i zatrzyma€R si€X w nadbrze€Wnych zaro€Qlach,#By€Ra to piroga, w kt€Vrej le€Wa€Rowios€Ro; rzemie€Z, kt€Vrym w€Ra€Qciciel przywi€Szywa€R j€S !zwykle do brzegu. by€R odci€Xty. Pozna€Rem €R€Vd€\, na kt€Vrej uwioz€Rem Pid€X. Woda przynios€Ra j€S z Salt Fork do Red River i dlatego tylko tak p€V€\no dotar€Ra do wyspy, €We po drodze zapewne gdzie€Q ugrz€Xz€Ra. Przybycie "€Rodzi by€Ro mi bardzo na r€Xk€X, "wci€Sgn€S€Rem j€S wi€Xc na wysp€X,aby si€X ni€S pos€Ru€Wy€Y wieczorem i nie przemokn€S€Y znowu podczas przeprawy przez rzek€X. !O zmroku zepchn€S€Rem €R€Vd€\ w!wod€X i powios€Rowa€Rem w g€Vr€X rzeki. Stone i Parker odprowadzili mnie, €Wycz€Sc powodzenia. Powiedzia€Rem im, €We wtedy dopiero by€Rby pow€Vddo obaw, gdybym nie wr€Vci€R dorana. #P€Ryn€S€Y pod pr€Sd by€Ro bardzo trudno i dopiero po godzinie skr€Xci€Rem z Red River do Salt Fork. W pobli€Wu wsi przybi€Rem do brzegu i przywi€Sza€Rem pirog€X do drzewa rzemieniem, w kt€Vry j€S przedtem zaopatrzyli€Qmy. Zobaczy€Rem znowu, tak samojak wczoraj, p€Ron€Sce ogniska,siedz€Scych przy nich !m€X€Wczyzn oraz krz€Staj€Sce si€Xkobiety. S€Sdzi€Rem, €We wie€Q "b€Xdzie dzi €Q pilnie strze€Wona, ale omyli€Rem si€X. Keiowehowie #znale€\li €Qlady Apacz€Vw, wys€Raliza nimi wojownik€Vw i zdawa€Ro im si€X, €We s€S bezpieczni. "Tangua siedzia€R dzisiaj tak€We przed namiotem, lecz w towarzystwie tylko dw€Vch m€Rodszych syn€Vw. Ze spuszczon€S g€Row€S wpatrywa€R si€X pos€Xpnie w ogie€Z. Znajdowa€Rem si€X na lewym brzegu Salt Fork, na kt€Vrym le€Wa€Ra wie€Q. Zacz€S€Rem si€X skrada€Y od rzeki pod k€Stem prostym poza namiotami, dop€Vki nie zobaczy€Rem przed sob€S namiotu wodza. Mia€Rem "szcz€X€Qcie, gdy€W w pobli€Wu nie by€Ro nikogo, kto by mnie m€Vg€R!zauwa€Wy€Y. Po€Ro€Wywszy si€X na ziemi, poczo€Rga€Rem si€X ku tylnej €Qcianie namiotu. Tam us€Rysza€Rem nisk€S, monotonn€S pie€Q€Z skargi: to w€Vdz op€Rakiwa€R india€Zskim obyczajem strat€X ulubionego syna. Posun€S€Rem si€X dalej ku drugiej stronie namiotu, podnios€Rem si€X i stan€S€Rem nagle tu€W obok Tanguy. €[Dlaczego Tangua €Qpiewa !pie€Q€Z skargi? €[zapyta€Rem. €[ Dzielny wojownik nie skar€Wy si€X. J€Xki przystoj€S tylko starym kobietom. Nie podobna opisa€Y, jak go moje ukazanie si€X przerazi€Ro; chcia€R co€Q powiedzie€Y, lecz nie zdo€Ra€R wydoby€Y z siebie "ani s€Rowa. Chcia€R si€X zerwa€Y, ale musia€R zosta€Y na ziemi z powodu uszkodzonych kolan. Wytrzeszczy€R na mnie szerokorozwarte oczy, jakby zobaczy€R widmo, i wyj€Ska€R; '€[Old... Old... Shat... Shat... uff, uff, uff! Sk€Sd przychodzisz... #jak jeste€Q... gdzie... Jeste€Qcie jeszcze tutaj? Nie odeszli€Qcie?€[ Jestem jeszcze. Jak widzisz. Przyby€Rem, gdy€W chc€Xz tob€S pom€Vwi€Y. €[ Old Shatterhand!! €[ wypowiedzia€R wreszcie ca€Re moje nazwisko. Us€Ryszawszy to obaj ch€Ropcy uciekli. €[Old Shatterhand! €[ powt€Vrzy€R raz jeszcze pod wp€Rywem trwogi, po czym twarz jego przybra€Ra wyraz !w€Qciek€Ro€Qci. Naraz krzykn€S€R !co€Q, zwr€Vciwszy si€X do innych namiot€Vw. Nie rozumia€Rem, co m€Vwi, bo u€Wy€R swego narzecza, lecz us€Rysza€Rem swoje imi€X. W chwil€X potem zabrzmia€Ro wca€Rej wsi takie wycie, €We mi "si€X wyda€Ro, i€W ziemia dr€Wy podmymi nogami. Zewsz€Sd przybiegli wojownicy z podniesion€S broni€S. Na to ja doby€Rem no€Wa i wrzasn€S€Rem Tanguy do ucha: €[ Czy Pida ma by€Y przebity??On mnie tutaj do ciebie przysy€Ra. Pomimo wycia zrozumia€R moje$s€Rowa i podni€Vs€R r€Xk€X. Ten ruchwystarczy€R, aby spowodowa€Y cisz€X, ale Keiowehowie ju€W nasotoczyli. Spojrzenia, kt€Vrymi mnie po prostu po€Werali, m€Vwi€Ry, €We nie puszcz€S mnie €Wywcem. Usiad€Rem spokojnie obok Tanguy, popatrzy€Rem mu zimno w twarz i rzek€Rem: €[Mi€Xdzy mn€S a Tangua "panuje nieprzyja€\€Z na €Qmier€Y i€Wycie. Nie jestem temu winien,ale te€W nic nie mam przeciwko temu. Czy si€X go boj€X, niech wywnioskuje z tego, €We przyszed€Rem do jego wsi, by znim pom€Vwi€Y. Za€Ratwmy to kr€Vtko: Pida znajduje si€X w naszym r€Xku i powiesz€S go na !drzewie, je€Qli ja nie wr€Vc€X o oznaczonym czasie. Ani jedno s€Rowo, ani jeden ruch nie zdradzi€Ry wra€Wenia moich s€R€Vw na stoj€Scych doko€Ra czerwonosk€Vrych. Tylkooczy wodza zaiskrzy€Ry si€X z w€Qciek€Ro€Qci, €We nic mi nie mo€We zrobi€Y nie nara€Waj€Sc €Wycia swego syna. Zgrzytaj€Sc z€Xbami, wykrztusi€R pytanie: "€[ Jak... jak... dosta€R si€X w wasze r€Xce? €[By€Rem wczoraj tam na wyspie, kiedy rozmawia€R z Samem, powali€Rem go i zabra€Rem z sob€S. €[Uff! Old Shatterhand jest ulubie€Zcom Z€Rego Ducha, kt€Vrygo znowu obroni€R. Gdzie trzymacie mego syna? €[W miejscu bezpiecznym, o kt€Vrym si€X teraz nie dowiesz! On sam ci to potem powie. Z tych moich ostatnich s€R€Vw pojmujesz, €We nie zamierzam Pidy zabi€Y. Mamy u siebie jeszcze jednego Keioweha, wzi€Xtego do niewoli, wyci€Sgn€S€Rem go z cierniowychzaro€Qli, w kt€Vrych nas pods€Ruchiwa€R. B€Xdzie wolny razem z twoim synem, je€Qli nam wydasz w zamian Sama Hawkensa. €[ Uff!! Dostaniesz go, tylko przyprowad€\ wpierw Pid€X i wojownika Keioweh€Vw! €[Przyprowadzi€Y? Ani mi si€X €Qni! Znam Tangu€X i wiem, €We mu ufa€Y nie mo€Wna. Oddaj€X dwu za jednego, a wi€Xc post€Xpuj€X wobec was nie tylkosprawiedliwie, lecz nawet bardzo €Raskawie. Musz€X od wasza to za€W€Sda€Y, €Weby€Qcie zaniechali wszelkich podst€Xp€Vw. €[ Udowodnij mi wpierw, €We Pida rzeczywi€Qcie si€X u was znajduje! €[Udowodni€Y? Co ty sobie wyobra€Wasz? Ja to powiadam, a wi€Xc to prawda. Old Shatterhand to nie Tangua. Pozw€Vl mi zobaczy€Y Sama Hawkensa! Ju€W go zapewne na wyspie nie ma, bo niew€Stpliwie#boicie si€X, €We tam ju€W nie jest !do€Q€Y bezpieczny. Musz€X si€X z nim porozumie€Y. €[ O czym chcesz z nim m€Vwi€Y?? "€[Chc€X si€X dowiedzie€Y z jego w€Rasnych ust, jak mu si€X u was powodzi€Ro. Od tego b€Xdzie!zale€Wa€Ro to, co potem nast€Spi.€[Musz€X wpierw zapyta€Y o zdanie najstarszych wojownik€Vw. Oddal si€X do najbli€Wszego namiotu, a potem us€Ryszysz, co postanowili€Qmy. €[Dobrze! Ale nie oci€Sgajcie si€X, gdy€W je€Qli mnie zatrzymacie poza oznaczony czas, Pid€X powiesz€S. Ten rodzaj €Qmierci jest dla czerwonosk€Vrego najhaniebniejszy. Mo€Wna sobie wyobrazi€Y w€Qciek€Ro€Q€Y Tanguy! Podszed€Rem do najbli€Wszego namiotu i usiad€Rem na ziemi, otoczony, tak samo jak przedtem, wojownikami. Tangua zwo€Ra€R swoich starszych wojownik€Vw do siebie i zacz€S€R si€X z nimi naradza€Y. W ka€Wdej parze zwr€Vconych na mnie oczu gorza€R ogie€Z, kt€Vry tylko ze !wzgl€Xdu na Pid€X nie sta€R si€X dla mnie zgubnym. Zauwa€Wy€Remprzy tym, €We moja nieustraszono€Q€Y zaimponowa€RaKeiowehom. Po jakim€Q czasie wyprawi€R w€Vdz jednego z wojownik€Vw, kt€Vry znikn€S€R w namiocie i wyprowadzi€R ze€Z ma€Rego Sama. Zerwa€Rem si€X i podbieg€Rem ku niemu. Ujrzawszy mnie, zawo€Ra€R z radosnym triumfem: €[Dobra nasza, Old Shatterhand! Powiedzia€Rem, €Wena pewno przyjdzie! Sprzykrzy€Ro si€X wam bez starego Sama? Prawda? Wyci€Sgn€S€R do mnie skr€Xpowane r€Xce, aby si€X ze mn€S przywita€Y. "€[Tak €[odrzek€Rem. €[Greenhorn przyszed€R, aby wam oznajmi€Y, €We jeste€Qcie najwi€Xkszym mistrzem w podchodzeniu. Z€Ro€Wyli€Qcie tego €Qwietne dowody. Cho€Yby wam gada€Y "p€V€R dnia, gdzie macie i€Q€Y, wy zawsze polecicie w przeciwn€S stron€X. €[Na wyrzuty b€Xdzie czas p€V€\niej, m€Vj ukochany sir, teraz powiedzcie mi lepiej, czy moja Mary jeszcze istnieje? €[ Jest u nas. €[ A Liddy?? €[ Pukawka?? Ocalili€Qmy j€S tak€We. €[W takim razie wszystko dobrze, je€Qli si€X nie myl€X. !Chod€\cie, zabierajmy si€X st€Sd.Tu troch€X nudno. "€[Cierpliwo€Qci, cierpliwo€Qci, kochany Samie! Wam si€X zdaje,"€We to nic, €We odej€Q€Y st€Sd to dziecinna zabawka. €[To jest zabawka, ale istotnie tylko dla was. Ciekaw jestem, czego wy by€Qcie nie zdo€Rali dokaza€Y. !€^ci€Sgn€Xliby€Qcie mnie nawet z ksi€X€Wyca, gdybym si€X tam zab€R€Ska€R, hi! hi! hi! €[ €^miejcie si€X, €Qmiejcie! !Miarkuj€X z tego. €We si€X wam tunie€\le powodzi€Ro. €[Nie€\le? Co wam przychodzi na my€Ql! By€Ro mi dobrze, nadzwyczaj dobrze! Ka€Wdy Keioweh kocha€R mnie jak w€Rasne dziecko. Od ci€Sg€Rych !pieszczot, g€Raska€Z i ca€Rus€Vw nie mog€Rem si€X pozbiera€Y. !Karmili mnie jak pann€X m€Rod€S, a gdy chcia€Rem spa€Y, nic potrzebowa€Rem si€X uk€Rada€Y, bo stale le€Wa€Rem na plecach. €[ Czy kieszenie wam wypr€V€Wnili?? €[ Oczywi€Qcie. Wytrz€X€Qli ka€Wdy proszek. €[Otrzymacie wszystko z powrotem, je€Qli tylko co€Q !ocala€Ro. Zdaje si€X, €We narada si€X ju€W sko€Zczy€Ra. O€Qwiadczy€Rem wodzowi, €We !d€Ru€Wej czeka€Y ju€W nie mog€X, je€Weli syn jego ma pozosta€Y przy €Wyciu. Wobec tego odby€Rysi€X kr€Vtkie wprawdzie, lecz bardzo energiczne uk€Rady, z kt€Vrych wyszed€Rem zwyci€Xsko,poniewa€W ani troch€X nie "ust€Spi€Rem. W€Vdz obawia€R si€X osyna. W ko€Zcu postanowiono, €We czterej zbrojni wojownicy odprowadz€S mnie i Sama w dwu €Rodziach i odbior€S od nas je€Zc€Vw. Na wypadek gdyby inni Keiowehowie pr€Vbowali uda€Y si€X za nami potajemnie, zagrozili€Qmy €Qmierci€S Pidy. €]€Sda€Rem w€Ra€Qciwie wiele, domagaj€Sc si€X wydania Sama. Mog€Rem towarzysz€Scym nam czterem Indianom wyp€Rata€Y figla, ale uwierzono mym s€Rowom i odt€Sd zawsze wierzono s€Rowu Shatterhanda. Nie powiedzia€Rem oczywi€Qcie, dok€Sd pop€Ryniemy. Gdy Samowi"rozwi€Szano r€Xce, podni€Vs€R je i zawo€Ra€R: €[Wolny, zn€Vw wolny! Tego wam nigdy nie zapomn€X, sir! "Nigdy te€W nie pop€Xdz€X w g€Vr€X na lewo, je€Qli wasze b€Rogos€Rawione nogi pobiegn€S na d€V€R na prawo! Kiedy€Qmy si€X wybierali w drog€X, tu i €Vwdzie da€Ry si€X s€Rysze€Y gniewne pomruki. $Indianie z€Ro€Qcili si€X strasznie, "€We musz€S pu€Qci€Y wolno je€Zca imnie w dodatku, a Tangua sykn€S€R zwr€Vcony do mnie: €[Do powrotu mego syna jeste€Q bezpieczny, ale potem $pu€Qci si€X za tob€S ca€Re plemi€X. Znajdziemy twoje €Qlady i pochwycimy ci€X, cho€Yby€Q odjecha€R powietrzem! Nie uwa€Wa€Rem za stosowne odpowiada€Y na t€X z€Ro€Qliw€S gro€\b€X i zaprowadzi€Rem Sama oraz czterech Keioweh€Vw do rzeki, gdzie po dw€Vch €[ja oczywi€Qcie z Samem €[ wsiedli€Qmy do €Rodzi. W chwili gdy odbijali€Qmy od brzegu i d€Rugo jeszcze potem, towarzyszy€Ro nam wycie. Siedz€Sc z ty€Ru przy sterze, musia€Rem Samowi opowiedzie€Y,co si€X sta€Ro od momentu, gdy "go wzi€Xto do niewoli. €]a€Rowa€R wprawdzie, €We Winnetou "musia€R si€X z nami roz€R€Sczy€Y, ale nie skar€Wy€R si€X na to zbytnio, gdy€W obawia€R si€X wyrzut€Vw Apacza... Pomimo ciemno€Qci !wyl€Sdowali€Qmy szcz€X€Qliwie na wyspie, przyj€Xci rado€Qnie przez Dicka Stone'a i Willa Parkera, kt€Vrzy dopiero po moim odej€Qciu u€Qwiadomili sobie w ca€Rej pe€Rni ryzyko ca€Rego przedsi€Xwzi€Xcia. Wydali€Qmy obydw€Vch je€Zc€Vw,kt€Vrzy nie po€Wegnali nas ani s€Rowem, i zaczekali€Qmy, dop€Vki nie ucich€Ry uderzenia wiose€R wracaj€Scej pirogi. Nast€Xpnie wsiedli€Qmy na konie i przeprawili€Qmy je na lew€S "stron€X rzeki. Nale€Wa€Ro tej nocyujecha€Y spor€S przestrze€Z, tote€W by€Ro nam bardzo na #r€Xk€X, €We Sam do€Q€Y dobrze zna€Rte strony. Hawkens podni€Vs€R si€X w strzemionach na swojej Mary, pogrozi€R pi€X€Qci€S za siebie i powiedzia€R: €[Teraz Keiowehowie wysilaj€S g€Rowy i radz€S, jakby nas dosta€Y w swoje przednie €Rapy. Ale ogarnie ich gorzkie zdziwienie! Sam Hawkens nie b€Xdzie ju€W taki g€Rupi i nie utknie w dziurze, z kt€Vrej by go greenhorn musia€R wywleka€Y.Ju€W mnie €Waden Keioweh nie "z€Rapie, je€Qli si€X nie myl€X... brod€X i ekie  € ЇpХŸ H€ЪD kPP€мМƒ ѕkСD kЁїП&ГїПP€X k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПтїПgХїПB@Ёk„ k{ЗїПїAїП”ќП–ЗїПїAїП”ќПNИїП@Д kI_їП@€€€€€€€   ((ќPPј   p€€@ р BЄЈP*J„pˆ|ˆˆˆv€€€@@€€€€€€@@€€@@@@@@€€ ј P ј Р@@€ј€€€@@@ pˆˆˆˆˆˆp `  pˆ @јpˆˆp(Hˆј№€€рр @№ˆˆˆpј @@pˆˆpˆˆˆppˆˆˆx €€€€@@Р@@€`€`№№€``€р @@@@ <BБ‰™ЉЉО@< PPPјˆˆ№ˆˆ№ˆˆˆ№8D€€€€D8рˆˆˆˆрј€€№€€€јј€€№€€€€8D€€Œ„D<„„„ќ„„„„€€€€€€€€`ˆ р ˆ€€€€€€€№DDDlЊЊ’’„ФЄЄ””Œ„8D‚‚‚‚D8№ˆˆˆ№€€€ 8D‚‚‚‚D8 №ˆˆˆ№ˆ„p€€@ рј „„„„„„„x‚DDD((( ˆ€ˆ€UUUU""„HH00HH„‚D(ј @@€јР€€€€€€€€Р€@@@ Р@@@@@@@@Р@ №€@pxˆˆx€€№ˆˆˆˆ№pˆ€€ˆpxˆˆˆˆxpˆј€ˆp0@р@@@@@p`€pˆp€€№ˆˆˆˆˆ@Р@@@@@ ` Р€€ Р ˆ€€€€€€€€ќ’’’’’№ˆˆˆˆˆpˆˆˆˆp№ˆˆˆˆ№€€xˆˆˆˆx Р€€€€p€@ р@@№@@@@0ˆˆˆˆˆxˆˆPPP ’’ЊЊЊDˆP PˆˆˆPPP Рј @ј @@@€@@@@ €€€€€€€€€€ @@@€@@@@ P №№№№№№№№  8p|рР€Р?Р`у0У УЯ     РРРРРР№Р0РРРРРР‡…ЭIiy11€€€‡С‡№€0€0ƒ№‡№Ž0Œ0ƒЦЦЦlll( 8Чџ{  0Р№РРРŒp№‡А8800``???П~П~П~џ?џ?џ?ЯЯЯуѓуѓуѓџяџяџяџРџУџЧќўџп€п€п€?????П~П~П~П~П~88888ПxПxџ?џ?џ?џ?џ?<<<<<<<ЯЯЯЯЯЯЯЯяЯуƒуƒуƒуƒѓƒѓƒsƒѓѓѓѓѓѓѓѓћѓјсИсИсИсМсМсœсџяџяџяџяџясюсюсюсюсюрўџЧџЧџЯџЯџЯyЯyЯyЯyЯyЯyЯxџџџŸџŸџŸџЯп€п€п€п€п€ПpПpПpПpЗpЗ№ї№їрїрїрїрїр<<<<<<<<џ?џ?џ?џ?sƒ{ƒ{ƒ{ƒ;ƒ?ƒ?ƒ?ƒ?œсžсžсžсŽссссЯуЧуЧуЧуўўррсрсрсрсрџсџсџсџсxxxxxxxxўўўўпџџџџžўўўўѓруруРуРуРџ?џ?џ?џ?џ?ЧуЧуУуУуУуџсџсџсџсџсўўўўўџџџўјўўќќ№@@P`Р@@x p€@ р@@@`Р@@@pxˆˆtииHииH pˆˆˆˆp ј @јpˆј€ˆp pˆ€€ˆp №ˆˆˆˆˆј ј @ј ј @@€ј p€€@ р pˆј€ˆp8D€€€D8 ј @@€јј€€№€€€ј  „ФЄЄ””Œ„јРРР0Р@Р€€  УФмўпЯ€ЧРУрС№РјР|Р~№88|№=ј><<<<<<<<<<<<<<<<<<<ќќxx||<|<|žž№xaЮC†C‡G‡‡џ‡€€€Стќ>pљ{3ф>œŒ„Р№ќ|>Œ№ 8<< |М<<<<|О<<<<љџƒ№~~ј?xžžœјˆp0Р`Р€рp88p?№€>x𹇈€№8№Рpp`Р0`@ЈЈ<<x№pё€юќppрР Р€ Р8p№рР€€<€€€8pрР0ррР€0=Р>ќ€0€Ч88оŸ†ј8x№р№џ€Р€€€xx|<у?ш0@€pрРƒ€œр